AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ



Benzer belgeler
AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ KESİM PROGRAMI

ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ PVC KEPENK

AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ 521MMI400

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ DÜZ ÖRME KOL DĠKĠMĠ 542TGD677

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MATBAA TEKNOLOJĠSĠ TAMPON BASKI SORUNLARI 213GIM261

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI. ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ PVC PENCERE VE KAPI DETAYLARI ÇĠZĠM 582YIM066

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI GRUP MOBĠLYA-1 543M00051

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ DÜZ ÖRME ELBĠSE DĠKĠMĠ 542TGD540

ORTOPEDĠK PROTEZ VE ORTEZ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ KATI MODELĠ TEKNĠK RESME AKTARMA - 482BK0180

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ BOĞMA-BURMA 521MMI048

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME KADIN PANTOLON KALIPLARI 542TGD518

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KORD ÖRGÜLER 542TGD706

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ CNC ABKANTTA BÜKME 521MMI254

PAZARLAMA VE PERAKENDE

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ BASKI KOMBİNASYONLARI 1

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI. ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ ÖLÇEK VE ÖLÇÜ BĠRĠMĠ HESAPLARI

KONAKLAMA VE SEYAHAT HĠZMETLERĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. YATAYDA KÖġE KAYNAĞI 521MMI056

GĠYĠM ÜRETĠM TEKNOLOJĠSĠ

EL SANATLARI TEKNOLOJĠSĠ

SAĞLIK HĠZMETLERĠ SEKRETERLĠĞĠ

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ SAC BORULAR 521MMI250

BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ

SAĞLIK HĠZMETLERĠ SEKRETERLĠĞĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. OKSĠ-GAZ ĠLE KÖġE KAYNAĞI 521MMI051

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YENİLENEBİLİR ENERJİ TEKNOLOJİLERİ GÖRÜNÜM VE ANİMASYON

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ÇORAPTA FORM 542TGD503

RAYLI SĠSTEMLER TEKNOLOJĠSĠ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ PARÇA BASKI 542TGD597

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ BORULARI BÜKME 521MMI219

HALI ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 3

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. SERĠ Ġġ VE MONTAJ KALIPLARI 521MMI224

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

BĠYOMEDĠKAL CĠHAZ TEKNOLOJĠLERĠ TEKNĠK ORGANĠZASYON VE KAYIT

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ. CNC FREZE ĠġLEMLERĠ 2 521MMI131

BİLGİSAYARLI AYAKKABI MODELLEME DERSİ

ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERI

ORTA ÖĞRETĠM PROJESĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI GEMĠ YAPIMI TEKNE VE YAT KAPLAMALARI ÇĠZĠMĠ 521MMI622

AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 4 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 4 4. SAYFA YAPISI

GÜZELLĠK VE SAÇ BAKIM HĠZMETLERĠ

MATBAA PAKETLEME VE SEVKİYAT

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ PERÇĠNLEME 521MMI044

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. OKSĠ GAZ ĠLE KORNĠġ VE TAVAN KAYNAKLARI 521MMI202

MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI

PAZARLAMA VE PERAKENDE

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 10 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 10 AMAÇ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ ANA ÖRGÜLER 542TGD382

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI DENİZCİLİK IĞRIP AVCILIĞI 624B00028

Özel Sahalar ĠÇERĠK. Döküman Kodu : NAS004 İlk Yayın Tarihi : Mart 2017 Revizyon Tarihi : Mart 2017 Revizyon No : 1.

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ NC GĠYOTĠNDE KESME 521MMI253

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI GEMĠ YAPIMI DESTEK ELEMANLARI ĠMALATI 521MMI554

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3

ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI HALI ÜRETİM TEKNOLOJİSİ HALIYI RULO OLARAK SARMA

ĠÇERĠK GENEL BĠLGĠ. Doküman Yönetimi

MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI

Seri No Takibi İÇERİK

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 8 ÖĞRENME FAALĠYETĠ ÖZELLEġTĠRME

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI UÇAK BAKIM. ATEġLEME SĠSTEMLERĠ 525MT0045

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ EMNĠYETLĠ BAĞLAMA ELEMANLARI 1 521MMI173

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI HALI ÜRETİM TEKNOLOJİSİ OVAL HALILARDA KENAR OVERLOĞU

PAZARLAMA VE PERAKENDE

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ KATLAMA VE BÜKÜM MAKĠNESĠ HESAPLARI 542TGD498

Programın Tanıtımı

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MATBAA ALANI. KAPAK ÜZERĠ ĠġLEMLER 2 213GIM269

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME

NCTS UYGULAMASI YÜKÜMLÜ KULLANICI KILAVUZU RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ YÜZ RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT064

AĠLE VE TÜKETĠCĠ HĠZMETLERĠ

BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ DEMĠR KAPILAR 521MMI257

BİLGİSAYARLI SAYISAL DENETİM TEZGÂH İŞLEMLERİ (CNC)

PAZARLAMA VE PERAKENDE

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ FREZEDE DELĠK DELME VE KANAL AÇMA 521MMI107

Banka Hesap Tanımı ĠÇERĠK

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MATBAA TEKNOLOJĠSĠ TEK RENKLĠ FLEKSO BASKI 213GIM226

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 6. SINIF 2. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

DÖNER SERMAYE MALİ YÖNETİM SİSTEMİ

Transkript:

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ MODEL KESĠM 542TGD322 Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıģ bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiģtir. PARA ĠLE SATILMAZ.

ĠÇĠNDEKĠLER AÇIKLAMALAR... ii GĠRĠġ... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1... 3 1. MODEL AYARLARI... 3 1.1. Modeli Yükleme... 3 1.2. Modelde ĠĢlem... 6 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 12 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 13 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2... 14 2. MODEL YERLEġTĠRME... 14 2.1. YerleĢtirme ġekilleri... 14 2.1.1. Elle (Manuel) YerleĢtirme... 14 2.1.2. Levha YerleĢtirme... 15 2.2. Kesim Emri... 16 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 20 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 22 MODÜL DEĞERLENDĠRME... 23 CEVAP ANAHTARLARI... 24 KAYNAKÇA... 25 i

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜL TANITIMI 542TGD322 Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi Ayakkabı Üretimi Model Kesim Bilgisayar programında hazırlanmıģ bir modelin parçalarının bilgisayarlı kesim makinesinde kesimi ile ilgili konuların verildiği öğrenme materyalidir SÜRE 40/32 ÖN KOġUL YETERLĠK Kesim programını çalıģtırıp ayarlarını yapmak MODÜLÜN AMACI EĞĠTĠM ÖĞRETĠM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME Genel Amaç Gerekli ortam sağladığında, amacına tekniğine ve standardına uygun olarak kesim makinesini çalıģtırıp modeli oluģturan parçaların kesimini yapabileceksiniz. Amaçlar 1. Makinede kesim ayarlarını yapabileceksiniz. 2. Temel kesim komutlarını kullanabileceksiniz. Ortam: Model hazırlama atölyesi Donanım: Bilgisayar, tarayıcı, tablet, kesim makinesi, yazıcı, ayakkabı çizim programı vb. Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli test, doğru-yanlıģ testi, boģluk doldurma, eģleģtirme vb.) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir. ii

GĠRĠġ GĠRĠġ Sevgili Öğrenci, Ayakkabıcılık bir bütün olarak düģünüldüğünde ayakkabıyı oluģturan bütün parçaların birbiriyle uyumlu olması gerekir. Günümüzde birçok iģletme kesim iģlerini el ile veya presle yapmaktadır. Ayakkabıcılık ülkemizde henüz teknolojik geliģimlere ayak uyduramamıģtır. BiliĢim çağında bulunmamızdan dolayı artık bilgisayar sistemleri de yavaģ yavaģ ayakkabıcılık sektörüne girmektedir. Bilgisayar destekli kesim makineleri üstün özelliklerinin yanında ilk maliyeti yüksek olan yatırımlardır. Bu yüzden genellikle çok üretim yapan firmalar tarafından kullanılmaktadır. Bu modülde, bilgisayarda hazırlanmıģ bir modelin bilgisayar destekli kesim makinesinde kesimini ayrıntılarıyla öğreneceksiniz. Modül sonunda kesim makinesinin kullanımı ile ilgili teknik bilgileri kazanacaksınız. 1

2

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 AMAÇ Bilgisayarlı kesim makinesi kullanımı ile ilgili genel bilgileri öğreneceksiniz. ARAġTIRMA Çevrenizdeki ayakkabı üreticilerini araģtırarak ayakkabı sektöründe bilgisayar destekli ayakkabı imalatı yapan yerlerdeki ıstampa hazırlama çalıģmalarını inceleyip sınıfta arkadaģlarınızla paylaģınız. 1.1. Modeli Yükleme 1. MODEL AYARLARI Çizim programında hazırlanan modelin parçaları CD, flash disk, disket, e-mail vasıtasıyla kesim makinesinin bilgisayarına aktarılır. Burada önemli olan bilgisayarda yapılan çizimle kesim makinesinin bilgisayarında kullanılan programın uyumlu olmasıdır. Makine açıldıktan sonra kesici baģlıkları kontrol edilir. Makinenin kesime hazırlanması için makinenin genel ayarlarının menüden yapılması gerekir. Bu menüde kesici bıçakların ve zımbaların yüksekliği, kesime nereden baģlayacakları ve bıçakların kesim hızı belirlenir. Ġki tane kesici baģlık birbirinden bağımsız olarak değiģik hızlarda çalıģtırılabilir. Bazı durumlarda kesici baģlığın biri çalıģtırılıp diğeri bekletilir. Vakum makinesi, projeksiyon cihazı ve parçaları deri üzerine yerleģtirmede kullanılan fare için gerekli ayarlamalar da bu menüden yapılmaktadır. 3

ġekil 1.1 de gösterilmiģtir. ġekil 1.1: Makine değerlerinin ayarlanması Makine kesim iģlemine teknik olarak hazırlandıktan sonra kesim programı açılır. ġekil 1.2 de gösterilmiģtir. Bilgisayara CD, disket, flash disk, e-mail gibi yollarla aktarılmıģ olan kesilecek modelin açılıp gerekiyorsa üzerinde iģlem yapıldıktan sonra kesim alanına aktarılması gerekir. Kesim programı açıldıktan sonra ġekil 1.2 de görülen menüden modeller kısmı seçilir. Bilgisayara aktarılan modeller (CD, disket vb.) seçilip ekrana aktarılır. ġekil 1.3 te gösterilmiģtir. 4

ġekil 1.2: Makine açılıģ menüsü ġekil 1.3: Modeller menüsü 5

Bilgisayara aktarılan modeller içinden kesilecek olan model ekrandaki göster simgesi tıklandıktan sonra açılan modeller içinden seçilir. Kesilecek model seçildiğinde ekranda parçaların resimleri görülür. Hangi numaradan kaç tane kesileceği bilgisi verilir. ġekil 1.3 te görülmektedir. 1.2. Modelde ĠĢlem Kesim programı vasıtasıyla aktarılan modeller üzerinde kısıtlı değiģiklikler yapılabilir. Model üzerinde değiģiklik yapma menüsüne, ana menüden modeller menüsüne oradan da herhangi bir model seçilirse modelde iģlem seçeneğine geçilerek iģlem, aktif hâle gelecektir. ġekil 1.3 te görülen modelde iģlem simgesi tıklandığında üzerinde iģlem yapılacak parçalar numaralarına göre ekranda gösterilir. ġekil 1.4 te gösterilmiģtir. ġekil 1.4: Modelde iģlem menüsü ġekil 1.4 te görülen modelde iģlem menüsünde (dil, gamba) üstündeki kutuları tıklanırsa açılan menüde parçaların hangi malzemeden kesileceği ve isim gibi özellikleri değiģtirilebilir. Menünün kullanımı için gerekli açıklamalar aģağıda yapılmıģtır. Aktarmak (Reimporta): Ekrandaki modelin tekrar açılmasında kullanılır. BirleĢtirmek (Fondi modelli): Farklı model dosyalarının aynı anda görüntülenmesi için kullanılır. Ayna, Yansıtma (specchia): Saya parçalarının diğer teklerini göstermekte kullanılır. Dikdörtgen (Rettangolo): Ekrana boģ dikdörtgen açmak için kullanılır. Grup yapmak (Gruppo): Istampalar çoğaltılabilir. Parça sil (Elimina): Silmek için kullanılır. Geri (Ġndietro): Yapılan bir iģin geri alınmasında kullanılır. ĠĢlem (Modifica): Parça üzerinde değiģiklik yapmak için kullanılır. Kaydet (Savla): Sistemden çıkmak için kullanılır. 6

Çizim programında hazırlanmıģ olan ıstampaların üzerinde belli baģlı bazı değiģiklikler yapılabilir. ġekil 1.5 te görülen parça üzerinde yapılan değiģiklikler ġekil 1.6 da gösterilmiģtir. DeğiĢtir komutu kullanılarak 1 numaralı deliklerin ölçüleri büyütülmüģ, fileto komutu kullanılarak 2, 4 ve 5 numaralı yerlerin kavisleri değiģtirilmiģ, çentik komutuyla 3 numaralı yere çentik yapılmıģtır. ġekil 1.5: Üzerinde değiģiklik yapılacak örnek parça ġekil 1.6: Üzerinde değiģiklik yapılmıģ örnek parça 7

ġekil 1.7: Örnek parça üzerinde değiģiklik yapılması ġekil 1.8: Üzerinde değiģiklik yapılmıģ örnek parça ġekil 1.7 de görülen yüz parçası üzerinde 3 ve 4 numara ile gösterilen yerlere fileto komutu kullanılarak kavis verilmiģ, 2 numaralı zımba deliklerinin ölçüleri değiģtir 8

komutundan büyütülmüģ, 1 numaralı yerin fazla olan kavisi fileto komutundan düzle kullanılarak düzleģtirilmiģtir. Modelin üzerinde iģlem yapılırken kullanılacak diğer komutların iģlevleri aģağıda belirtilmiģtir: Tek parça (singolo pezzoi): Istampaların tüm numaralarından sadece birisi üzerinde değiģiklik yapılacağı zaman kullanılır. Döndürmek (Routa): Istampa parçasının olduğu yerde döndürülmesi için kullanılır. Cetvel (Righello): Ġki nokta arasının ölçüsünü almak için kullanılır. YakınlaĢtırmak (Zoom): Istampa parçasının istenen yerinin büyütülüp yakınlaģtırılarak net görünmesinde kullanılır. Eklemek (Inserıscı) Kalem çizgisi (Linea apenna): Makinenin gümüģ kalem ile çizmesi gereken kısımları belirtmede kullanılır. Bıçak ile kesme (Taglio a lama): Bıçağın kesmesi gereken kısımları belirtir. Kalemle nokta konulması (Fustella): Istampaların üzerine nokta konulması gereken yerlerde kullanılır. Kesit Kesme yönü (Direzionetaglio): Bıçağın hareket ettiği yönleri gösterir. Tek kesim yönü (Dir-versoToglio): Bıçağın kesme yönünü belirtir. Zımba (Fora diam): Modelin çapına göre zımba açması gereken yerleri iģaretlemede kullanılır. DeğiĢtir (Trasforma ın): YapılmıĢ iģaretlemelerin düzeltilebilmesi için kullanılır. Çentikler (Tacche): DeğiĢik çentiklerin yapılmasında kullanılır. 9

ġekil 1.9: Parça üzerinde çentik, kavis iģlemlerinin yapılıģı 10

Ġçe bıçak: Saya parçasının içene doğru keserek çentik atmada kullanılır. Ġçe bıçak + düzle: Ġçe doğru keserek çentik atar ve keskin köģelerin yuvarlanmasını sağlar. DıĢa bıçak: Saya parçasının dıģına doğru keserek çentik atmada kullanılır. DıĢa bıçak + düzle: DıĢa doğru keserek çentik atar ve keskin köģelerin yuvarlanmasını sağlar. Ġçe kalem: Saya parçasının içine doğru çizerek iģaretlemede kullanılır. Ġçe kalem + düzle: Ġçe doğru çizerek iģaretleme yapar ve keskin köģelerin çizilmesinde kullanılır. DıĢa kalem: Saya parçasını dıģa doğru çizerek iģaretlemede kullanılır. DıĢa kalem + düzle: DıĢa doğru keserek iģaretleme yapar ve keskin köģelerin çizilmesinde kullanılır. 11

UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ Makinede kesim ayarlarını yapınız. ĠĢlem Basamakları Kesim makinesini genel olarak kontrol edip kullanılacak kesici aparatları ayarlayınız. Kesim makinesini ve makineyi yönlendiren bilgisayarı açınız. Kesimi yapılacak parçanın dosyasını açınız. Kesilecek parçaların üzerinde gerekli değiģiklikleri yapınız. Öneriler Elektrik bağlantılarını kontrol ediniz. Kesicilerin yerlerine uygunluğunu kontrol ediniz. Kesim makinesini açtıktan sonra makinenin test yapması için bekleyiniz. Açılacak dosyayı bilgisayarın hafızasından veya disket ve flash disk gibi yardımcılardan açınız. DeğiĢiklikleri uygun Ģekilde yapıp kaydediniz. KONTROL LĠSTESĠ Bu faaliyet kapsamında aģağıda listelenen davranıģlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına ( X ) iģareti koyarak öğrendiklerinizi kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır Makine ve bilgisayar bağlantılarını kontrol ettiniz mi? Makineyi çalıģtırıp ayarlarını yaptınız mı? Kesim programını açtınız mı? Kesilecek parçaların saklandığı dosyayı açtınız mı? Parçalar üzerinde gerekli değiģiklikleri yaptınız mı? Yapılan değiģiklikleri kaydettiniz mi? DEĞERLENDĠRME Değerlendirme sonunda Hayır Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 12

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin baģında boģ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlıģ ise Y yazınız. 1. ( ) Kesim iģlemi yapılmadan önce istenen bütün değiģiklikler modelde iģlem menüsü ile yapılır. 2. ( ) Kesimi yapılacak modeller flash disk, CD, disket vasıtasıyla kesim makinesinin bilgisayarına aktarılır. 3. ( ) Cetvel komutu kesilecek parçanın çevresinin ölçülmesinde kullanılır. 4. ( ) Parça üzerinde değiģiklik yapmak için iģlem menüsü kullanılır. 5. ( ) Modelde iģlem menüsü ile parça üzerinde istenilen bütün değiģiklikler yapılabilir. 6. ( ) Parça üzerindeki zımba delikleri değiģtir komutuyla değiģtirilir. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 13

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 Temel kesim komutlarını kullanabileceksiniz. ARAġTIRMA Çevrenizdeki ayakkabı üreticilerini araģtırarak ayakkabı sektöründe bilgisayar destekli ayakkabı imalatı yapan yerlerdeki saya kesimi ile ilgili çalıģmaları inceleyip sınıfta arkadaģlarınızla paylaģınız. 2.1. YerleĢtirme ġekilleri 2. MODEL YERLEġTĠRME Hazırlanan modeli bilgisayarlı otomatik kesim makinesinde kesim alanına aktarmadan önce derinin hatalı yerlerinin tespit edilmesi gerekir. Kesilecek parçalar, derinin esneme yönleri ve hatalı yerleri dikkate alınarak yerleģtirilmelidir. (Bk. Kesim modülü) Parçaların yerleģtirilmesi el ile (manuel) veya levha (çoklu) yerleģtirme Ģeklinde yapılabilmektedir. Ancak levha yerleģtirmede makine otomatik olarak derinin bütün alanını kullanarak kesim yaptığından bu komutu sadece suni deri malzeme kesileceği zaman kullanılmalıdır. 2.1.1. Elle (Manuel) YerleĢtirme Elle (manuel) yerleģtirme için önce hangi numaradan kaç parça kesileceği bilgileri verilir. ġekil 2.1 de görülmektedir. Elle (manuel) yerleģtirme tıklanıp seçilen ıstampaların deri üzerine yerleģtirilmesi yapılır. ġekil 2.2 de görülmektedir. YerleĢtirme sırasında kesicinin bilgisayara komut veren fareyi en iyi Ģekilde kullanması ve deri üzerindeki hatalı yerlere dikkat ederek parçaları yerleģtirmesi gerekir. YerleĢtirme iģleminde, kesilecek parçalar hep aynı numaralardan olabileceği gibi farklı numaralarda, kesim alanına alınabilir. Farklı numaraların da kullanımı derinin daha fazla sarfiyata sebep olmadan en ekonomik kullanımını sağlayacaktır. ġekil 2.2 de yerleģtirilen parçalar sağ ve sol olmalarına göre farklı renktedir. Bu parçaların karıģtırılmaması için yardımcı olmaktadır. 14

ġekil 2.1: Elle (manuel) yerleģtirme için parçaların seçilmesi 2.1.2. Levha YerleĢtirme ġekil 2.2: Modelin kesim alanına el ile (manuel) yerleģtirilmesi Levha yerleģtirme menüsü sentetik deri malzemelerde kullanılır. Sentetik malzemeler üzerinde hata olmadığı için deride yapıldığı gibi parçaları en uygun Ģekilde yerleģtirmeye gerek yoktur. Modeller menüsünden levha yerleģtir seçilerek kullanılacak sentetik malzemenin özellikleri, ölçüleri (boy ve geniģlik) ve kesici bıçakların sayısal değerleri verilerek iģleme baģlanır. ġekil 2.3 te gösterilmiģtir. 15

ġekil 2.3: Levha yerleģtirme için ayarlar Ekranda görülen ıstampa resimlerinin üzerinde bulunan sayı kesilecek bütün numaraların toplam parça sayısını, altında bulunan sayı da ait olduğu numaradan o parçanın kaç adet kesileceğini belirtir. Yani Ģekil 2.3 e göre parçanın üzerinde bulunan 30 sayısı 35, 36, 37, 38, 39 ve 40 numaraların her adetinden kesilecek parça sayısını, altındaki 5 sayısı da 40 numara için kesilecek parça sayısını belirtir. Kesilecek parça sayısı her numara için ayrı ayrı verilir. 2.2. Kesim Emri ġekil 2.3 teki menüde gerekli sayısal değerler verildikten sonra levha yerleģtirmeye tıklanır. Ekrana ġekil 2.4 teki görüntü gelir. Buradan yeni levha seçilerek parçaların yerleģtirileceği alan belirlenir. Daha sonra otomatik yerleģtirme tıklanıp levha üzerine parçaların otomatik olarak yerleģtirilmesi sağlanır. Parçaların yerleģtirilmiģ hali ġekil 2.5 te gösterilmiģtir. ġekil 2.6 da ise yerleģtirilmiģ olan parçaların el ile boģ yerlere yerleģtirilmesi yapılarak boģ kalan yerler doldurulabilir. ġekil 2.6 da dikkat edilirse 420 parçanın yerleģtirildiği kesilecek suni derinin % 40,7 sinin kullanıldığı görülmektedir. 16

ġekil 2.4: Otomatik yerleģtirme için yeni levha hazırlanması ġekil 2.5: Kesilecek parçaların levha üzerine aktarılması 17

ġekil 2.6: Kesilecek parçaların kesim alanına yerleģtirilmiģ hâli Kesilecek parçalar levha üzerine yerleģtirildikten sonra ġekil 2.7 de görüldüğü gibi kes butonuna tıklandığında kesim makinesi kesim alanındaki malzemeyi kesmeye baģlar. ġekil 2.8 de kesim iģlemi sırasında bıçakların çalıģması ve kesilen parçalar ekranda görülmektedir. ġekil 2.7: Parçaların kesim emrinin verilmesi 18

ġekil 2.8: Parçaların kesilmesinin ekranda görünmesi 19

UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ Temel kesim komutlarını kullanınız. ĠĢlem Basamakları Kesim makinesini genel olarak kontrol edip kullanılacak kesici aparatları ayarlayınız. Kesim makinesini ve makineyi yönlendiren bilgisayarı açınız. Deri üzerindeki hatalı yerleri iģaretledikten sonra deriyi kesim alanına yerleģtiriniz. Derinin kesim alanında kaymaması için vakum makinesini çalıģtırınız. Kesilecek parçaların bilgisayardaki dosyasını açıp kesim emirlerini giriniz. Otomatik olarak kesilecek parçaları deri üzerine aktarınız. Deri üzerine yerleģtirilen parçaların kesilmesi için makineyi yönlendiriniz. Öneriler Elektrik bağlantılarını kontrol ediniz. Kesicilerin yerlerine uygunluğunu kontrol ediniz. Kesim makinesini açtıktan sonra makinenin test yapması için bekleyiniz. Deri üzerindeki hatalı yerleri mutlaka gümüģ kalemle iģaretleyiniz. Deriyi kesim alanına düzgün bir Ģekilde yerleģtiriniz. Kesim sırasında olumsuzluk yaģamamak için vakum makinesini uygun değerde çalıģtırınız. Kesilecek parçalarla ilgili sipariģ sayısı ve özelliklerini giriniz. Parçaların yerleģtirilmesini kontrol ediniz. Makinenin tek baģlıkla veya çift baģlıkla çalıģması için komut veriniz. 20

KONTROL LĠSTESĠ Bu faaliyet kapsamında aģağıda listelenen davranıģlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına ( X ) iģareti koyarak öğrendiklerinizi kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Makine ve bilgisayar bağlantılarını kontrol ettiniz mi? 2. Makineyi çalıģtırıp ayarlarını yaptınız mı? 3. Deri üzerinde hatalı yerleri belirlediniz mi? 4. Deriyi uygun bir Ģekilde kesim alanına yerleģtirdiniz mi? 5. Derinin kesim sırsında kaymasını önlemek için vakum makinesini açtınız mı? 6. Kesilecek ıstampaları deri üzerine uygun Ģekilde aktardınız mı? 7. Makineye kesim emrini verdiniz mi? DEĞERLENDĠRME Değerlendirme sonunda Hayır Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 21

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin baģında boģ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlıģ ise Y yazınız. 1. ( ) Levha yerleģtirme menüsü suni deri malzemelerin kesilmesinde kullanılır. 2. ( ) El ile (manuel) yerleģtirmede aynı numaralı parçalar birlikte yerleģtirilmelidir. 3. ( ) YerleĢtirilmiĢ parçalar sağ ve sol olmalarına göre farklı renklerde olur. 4. ( ) Kesilecek parça doğal deri ise deri üzerindeki hatalar iģaretlenmelidir. 5. ( ) Kesilecek parçanın resminin üzerindeki sayı toplam parça sayısını altındaki sayıda kesilen parça sayısını ifade eder. 6. ( ) Levha yerleģtirme menüsü ile otomatik yerleģtirme yapılır. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise Modül Değerlendirme ye geçiniz. 22

MODÜL DEĞERLENDĠRME MODÜL DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki cümlelerin baģında boģ bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D, yanlıģ ise Y yazınız. 1. ( ) Levha yerleģtirme menüsü suni deri malzemelerin kesilmesinde kullanılır. 2. ( ) Kesilecek parçanın resminin üzerindeki sayı toplam parça sayısını altındaki sayıda kesilen parça sayısını ifade eder. 3. ( ) El ile (manuel) yerleģtirmede aynı numaralı parçalar birlikte yerleģtirilmelidir. 4. ( ) Kesilecek parça doğal deri ise deri üzerindeki hatalar iģaretlenmelidir. 5. ( ) Parça üzerindeki zımba delikleri değiģtir komutuyla değiģtirilir. 6. ( ) Kesim iģlemi yapılmadan önce istenen bütün değiģiklikler modelde iģlem menüsü ile yapılır. 7. ( ) Cetvel komutu kesilecek parçanın çevresinin ölçülmesinde kullanılır. 8. ( ) Modelde iģlem menüsü ile parça üzerinde istenilen bütün değiģiklikler yapılabilir. 9. ( ) Levha yerleģtirme menüsü parçaların otomatik yerleģtirilmesini sağlar. DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baģvurunuz. 23

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALĠYETĠ-1 ĠN CEVAP ANAHTARI 1. Doğru 2. Doğru 3. YanlıĢ 4. Doğru 5. YanlıĢ 6. Doğru ÖĞRENME FAALĠYETĠ-2 NĠN CEVAP ANAHTARI 1. Doğru 2. YanlıĢ 3. Doğru 4. Doğru 5. YanlıĢ 6. Doğru MODÜL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI 1. Doğru 2. YanlıĢ 3. YanlıĢ 4. Doğru 5. Doğru 6. Doğru 7. YanlıĢ 8. YanlıĢ 9. Doğru 24

KAYNAKÇA KAYNAKÇA Kesim makinesi programı kullanım kılavuzu 25