Antepfıstığı Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Ortak Akıl Toplantısı Toplantı Yeri :Bakanlık 13. Kat Toplantı Salonu Toplantı Tarihi :19 Haziran 2014 Toplantı Saati : 10.00 GÜNDEM Açılış Konuşması Sayın Müsteşar Yardımcısı Mehmet Hadi TUNÇ Sunum Tarla ve Bahçe Bitkiler Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI Sektör Sorunları Sektörün Çözüm Önerileri Ortak Eylem Planının Ana Başlıklarının Belirlenmesi KATILIMCILAR Strateji Kurulu Başkanlığı, Tarımsal Araştırmalar Ve Politikalar Genel Müdürlüğü Gaziantep-Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Adıyaman, Gaziantep, Siirt, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa İl Müdürlükleri, Gaziantep Ticaret Borsası ve Sanayi Odası Bşk, Gaziantep Ticaret Odası Başkanlığı, Güney Doğu Anadolu İhracatçı Birliği Genel Sekterliği Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ilgili Birimleri Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
ANTEPFISTIĞI SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ TOPLANTISINA AİT TUTANAK Toplantı 19 Haziran 2014 tarihinde Bakanlık 13 ncü toplantı salonunda saat 10.00 Müsteşar Yardımcısı Mehmet Hadi TUNÇ başkanlığında ve ilişikteki yer alan gündem maddesi ve katılımcıların iştirakiyle gerçekleşmiştir. Sayın Müsteşar yardımcısı Mehmet Hadi TUNÇ un açılış konuşmasından sonra Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tarla ve Bahçe Bitkileri Daire Başkanı Mehmet SIĞIRCI tarafından ANTEPFISTIĞI hakkında kısa bir sunum yapılmıştır. Gaziantep Ticaret Borsası Başkanı Ahmet TİRYAKİOĞLU; antepfıstığı ürünün kabuk değiştirdiğini, antepfıstığı ürünü ile ilgili olarak oluşturmaya çalıştıkları standart çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu belirterek; Ürünün kayıt altında olmaması ve bu nedenden ürün fiyatlarının beklemeyen miktarlarda artış göstermesi, Ürün rekolte tahmin komisyonunun oluşturulmamış olması, Yetiştiricilik konusunda üreticinin yetersiz ve bilinçsiz olduğu, Antepfıstığı bahçelerinin verime yatma sürelerinin 8-10 yıl gibi uzun olması, Kooperatifleşme ve üretici birliklerinin yeterli sayıda ve uygun kapasitede oluşturulamaması, Üretim alanlarının küçük olması nedeniyle birim alana yapılan yatırımın çok yüksek olması, Çantacılık ticareti nedeniyle gerçek ticaret yapanların büyük zararlara uğradığı şeklindeki sorunları dile getirdiler. Tüm bu sorunların çözümü için; lisanslı depoluğun gündeme gelmesinin doğru olacağı ve ürünün kayıt altına alınabilmesi için kg başına 50-60 krş. gibi bir fiyatla desteklenmesinin gerektiği belirtildi. Ayrıca Ürün Rekoltesi Tahmin Komisyonunun kuruluşunun Bakanlık tarafından gerçekleştirilmesinin gerektiği, Gaziantep Sanayi Odasından Reis REİSOĞLU; tüm sivil toplum kuruluşları olarak ortak bir akılda birleştiklerini ve özellikle ürünün kğ bazında desteklenirse kayıt altına alınacağı, Gaziantep Ticaret Odasından Özgür ATAKAN; Ülkemiz antepfıstığı ihracat oranının dünya ihracatındaki payının%1 olduğu, üreticinin değil en çok aracının kazandığı ve ihracatın yeteri kadar desteklenmesi gerektiği, Güney Doğu Anadolu İhracatçı Birliğinden Mehmet Ali KILIÇ; Antepfıstığının gerek hasat edildikten sonra gerekse işlenmesi esnasındaki uygun olamayan koşullardaki depolamaktan dolayı aflatoksin olayının meydana geldiği bununda maliyeti olumsuz etkilediği, ihracat için analiz dilmek üzere alınan numunelerin iade edilmediği ve ürün işleme aşamalarından biri olan çıtlatmanın daha sağlıklı ortamlarda gerçekleşmesi amacıyla TÜBİTAK ile işbirliği çerçevesinde bir projenin yapılmasının gerekliliği,
Bitkisel Üretim genel Müdürü Sayın Mevlüt GÜMÜŞ; antepfıstığı konusunda 2013 yılı eylül ayında bir çalışma yapıldığını ve bu çalışma sonunda bir eylem planı taslağının hazırlandığını gerekirse bu taslağın toplantı sırasında tartışılabileceği, mız İl Müdürlükleri; antepfıstığı yetiştiriciliğine yönelik; özellikle fidan üretiminin zorlukları, ancak bu sorunların ürünün yetiştirilmesindeki zaman aralığının uzun olmasından kaynaklandığı, ihracata yönelik analiz amaçlı alınan numunelerin bir kısmının öğütülmesi nedeniyle iade edilemediği, kalan kısmının iade edildiği, İyi tarım ve organik tarım uygulamalarında kontrollerden sorumlu sertifikasyon kuruluşlarının aldıkları ücretlerin yüksek olduğu bu düzenlemelerin tekrar gözden geçirilmesi gerektiği, üretimin marjinal alanlardan sulanabilir alanlara çekilmesi için gerekli imkanların ortaya konulup konulamayacağı, sulamaya yönelik yeni tesislerin yapılmasının gerekliliği, antepfıstığı hastalık ve zararlılarla ilgili olarak ek desteklerin sağlanması gerektiği ve örgütlenmenin gözden geçirilerek yeteri kadar gerçekleştirilmesinin zorunluluğu, stok durumundaki ürünün ortaya konulamadığı, geçmişte olduğu gibi mevcut yabani ağaçların bir proje dahilinde aşılanarak üretime kazandırılmasının gerekliliği, birim alandaki erkek bitki sayısının artırılarak verimin yükseltilebileceği, periosite nedeniyle bazı yıllar çok düşük ürün alındığını, yeni bahçe tesis eden üreticilerin bahçelerin verime yatana kadar geçen süre içerisinde mazot gübre haricinde başka bir destek şekli ile desteklenip desteklenemeyeceği ve aşılı antepfıstığı fidanı üretimi yapan fidan üreticilerinin fidan başına desteklenmesi gerektiği ifade edildi. Tüm bu sorunlardan özellikle yetiştiriciliğe yönelik iş ve işlemlerin zaman zaman bölgede bulunan Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde çözülmeye çalışıldığı ve üreticilerin belli zamanlarda ve bir program çerçevesinde eğitime alındığı ancak bunların yeterli düzeyde olmadığını bu konuda daha yoğun programların uygulanabileceği ve diğer katılımcılarda yukarıda belirtilen öneriler doğrultusunda düşüncelerini ifade etmişlerdir. SONUÇ: Müsteşar Yardımcısı Sayın Mehmet Hadi TUNÇ; ürünün kayıt altına alınması gerektiğini, bu konuda neler yapılıp yapılamayacağının ortaya konulması gerektiği, ancak spesifik ürünlerde mızın destek verme konusunda politikasının olmadığı, bunun yanında ürün bazında markalaşmanın önemine değinerek kalitenin artırılması ve dolaylı olarak kayıt altına alınması çalışmalarının yapılmasının, Ürün Rekoltesi Tahmin Komisyonunun kurulması gerektiğini;(komisyon üyelerinin-ilin Valiliği başkanlığında; Gıda Tarım ve İl Müdürlükleri, Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odası, Üniversitenin İlgili Bölümü, Ticaret Borsası, Ticaret Odası ve İhracatçı Birlikleri gibi konu ilgili kurum ve kuruluşların komisyonda yer almasının, Aşılı Fidan üretiminin artırılması, fidan üretiminde bulunan üreticilerin teknik bilgi yönü ile desteklenmesinin, iyi ve organik tarım uygulamalarındaki sertifikasyon birimlerinin kontrol ücretlerinin gözden geçirilmesinin ve dolayısıyla ürünün kaliteli, standart ve birim alandaki verimin yüksek olmasına yönelik alt yapının iyileştirilmesinin, üretici birliklerin oluşturulmasının, kıraç arazilerin sulanabilir hale
getirilmesinde neler yapılıp yapılamayacağının belirlenmesinin, biyolojik mücadeleye yönelik teknik desteğin artırılmasının, İhracatçı firmalarla yakından çalışarak özellikle aflatoksin olayının işlenmesinin, ihracata yönelik ürün analiz maliyetlerini düşürülmesinin, ürün işlemeye yönelik (kavlatma ve çıtlatma gibi) işlerin kişilerin elinden alınıp bu konuda fabrikalaşmaya gidilmesinin, Tüm bu çalışmaların mevcut olan Antepfıstığı Eylem Planında yer alacağı belirtilmiştir.
ANTEPFISTIĞI EYLEM PLANI S.N. ANA KONU YAPILACAK İŞLEM VE AÇIKLAMA 1 Antepfıstığın da Kaliteli, Standartlara Uygun ve Verim ve Pazar Değeri Yüksek Ürünün Yetiştirilmesi nin Sağlanması Mevcut kurulu antepfıstığı alanlarında ürünün üretilmesine yönelik ileri yetiştirme tekniklerinin uygulanmasının sağlanması, Ürüne ait hastalık ve zararlılar hakkında bilgi ve mücadele yöntemlerinin aktarılması, Gıda Tarım ve İl Müdürlüklerinde antepfıstığı üretiminden sorumlu teknik personelin hizmet içi eğitim programı kapsamında uygulamalı olarak eğitilmesi Pazar isteğine yönelik, kaliteli ve standart ürün üretimini sağlayan çöğür, aşılı fidan, aşı kalemi ve aşı gözü v.b. üretim materyallerinin üretim miktarlarının artırılması Ürün Rekolte Tahmin Komisyonlarının oluşturulması SORUMLU KURULUŞ Fidan Üreticileri Alt Birliği Ekonomi İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR -Üniversitelerin İlgili Fakülteleri - TAPGEM (Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü-GAZİANTEP ve Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu-DİYARBAKIR) -Gıda Tarım ve İl Müdürlükleri -Tarım Reformu Genel Müdürlüğü -Ziraat Odaları -Üretici Birlikleri -TAPGEM(Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü) -Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü -TAPGEM (Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü) -Fidan Üreticileri Alt Birliği -Üretici Birlikleri -Yetkili Fidan Üreticileri - Gıda Tarım ve İl Müdürlükleri -Üniversite - Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü- GAZİANTEP -Ticaret Odası SÜRE 2014 2015 2017 2014
S.N. ANA KONU YAPILACAK İŞLEM VE AÇIKLAMA SORUMLU KURULUŞ İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞLAR SÜRE - Gümrük ve T icaret -Ziraat Odaları -Üretici Birlikleri -Ticaret Borsası -İhracattı Birliği 2 3 Antepfıstığı Ürünün Tanıtımı ve Pazarlanması Tarımsal Yatırımlara Finansman Sağlanması Antepfıstığı ürünün yurt dışı tanıtımının daha etkin bir şekilde yapılması, Antepfıstığı ürünün yapılmamakta olan yurt içi tanıtımının yapılması, Antepfıstığı ürününde kavlatma, çıtlatma ve kavurma v.b gibi iş ve işlemlerin yapılmasını sağlayan işletmelerin modernize edilerek kapasitelerinin yeterli seviyelere ulaştırılması, Avrupa Birliği Ekonomi Gümrük ve Ticaret Hazine Müsteşarlığı, TİKA(Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı) Ticaret Borsaları (Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü) Sanayi Odası Kalkınma T.C. Ziraat Bankası A.Ş. TİKA(Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı) Tarım Kredi Kooperatifleri Aralık- 2013 ve Devamlı 2014