Şehir Savaşları Eğitimi Meskûn mahallerde askerî harekât eğitim sistemleri askerlerin gerçekçi bir ortamda yeteneklerini geliştirmelerini sağlıyor. 15 Aralık 2015 Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter lisanslarına sahip olan Caner, BİTES Savunma, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Firmasında T-129 ATAK Taarruz Helikopteri Bilgisayar Tabanlı Eğitim ve Sanal Bakım Eğiticisi projelerinin yöneticisi ve havacılık projeleri alan uzmanı olarak çalışmaktadır.yüksek Lisansını Gazi Üniversitesinde Avrupa Birliği Türkiye İlişkileri üzerinde yapmıştır. Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında doktora tez çalışmalarını sürdüren Caner in İnsansız Hava Araçları (2014) ve Taarruz Helikopterleri (2015) konulu makaleleri yayımlanmıştır. Havacılık, uçuş emniyeti ve güncel politikalar ile ilgili yazı ve çevirilerini https://independent.academia.edu/ecaner sitesinde paylaşmaktadır. 36 yılı kapsayan TSK, BM ve NATO deneyimlerine sahiptir. E-mail: ercancaner@gmail.com Köyden kente göçler nedeniyle şehirlerin aşırı bir şekilde kalabalıklaşması o şehirlerin demografik yapısının değişmesine, ruhunun ölmesine, nüfusun aşırı artmasına bağlı olarak kamu hizmetlerinin aksamasına, açlık, yoksulluk ve belki de en önemlisi bir güvenlik sorununa neden olmaktadır. 1 S a y f a C a n e r
Güvenlik sorunun ortaya çıkmasının tek nedeni nüfusun aşırı bir şekilde artması ve şehirlere olan büyük ve önlenemez göç dalgası değildir. Kırsal ve dağlık alanlarda yürüttükleri mücadelelerde başarılı olamayan terör unsurları giderek artan oranda mücadelelerini meskun mahallere kaydırmaktadırlar. Terör örgütleri açısından bakıldığında meskun mahaller bir çok avantajlar sağlamaktadır: artan nüfus için yeterli olmayan güvenlik kuvvetleri, yaşam standardının düşmesi gibi çeşitli nedenlerle ümitlerini kaybetmiş halkın kolayca istismar edilmesi, ikmal kolaylığı, örgüte yeni eleman temini, güvenlik kuvvetleri hakkında istihbarat toplamanın kolaylığı, güvenlik güçlerinin kırsal alandaki hareket serbestisinin kısıtlanması vb. gibi nedenlerle yerleşim yerleri giderek artan bir oranda terör unsurları için güvenli bir sığınağa dönüşmektedirler. 2 S a y f a C a n e r
Mao nun deyimi Gerilla balık, halk denizdir dikkate alındığında; ikmal maddeleri, istihbarat, gizlenme ve destek açılarından halka bağımlı olan terör örgütlerinin, halk çeşitli nedenlerle yerleşim birimlerine göç ettiğinde, kırsal alanda yaşama şansı bulamaması ve halkı takip ederek mücadelesini yerleşim birimlerine kaydırması kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerilla halkın arasında balıkların suda yüzdükleri gibi hareket etmelidir. Terör örgütlerinin en önemli propaganda kaynaklarından bir tanesi olan medyanın ilgisini çekmek, ve yerleşim birimlerinde kendi açılarından ses getirecek eylemler yaparak medyanın ilgi odağı olmak, terör örgütleri açısından diğer bir avantajdır. Dağlık ve kırsal arazilerde güvenlik güçlerine karşı yapılan saldırılar hiç bir zaman yerleşim birimlerinde sivil halk ve güvenlik güçlerinin kaybına neden olan saldırılar kadar medyanın ve uluslararası toplumun ilgisini çekemeyecektir. 3 S a y f a C a n e r
Irak ve Afganistan da geçmişte ve günümüzde yürütülen operasyonlar, ABD ordusuna geleceğin muharebelerinin genelde meskûn mahallerde olacağını açık bir şekilde göstermiştir. Güneydoğu Asya da operasyonların başlaması öncesinde ABD kuvvetleri, meskûn mahallerde mobil ve hareketli birliklerin eğitilmesine yeterince önem vermemiştir. Günümüzde ise, Irak ve Afganistan dan alınan dersler ve edinilen tecrübeler ışığında ABD Savunma Bakanlığı, meskûn mahallerde askeri operasyon eğitimi için altyapıyı hazırlamak maksadıyla çalışmalarını hızlandırmıştır. Öncelikli olarak, birlikleri operasyon bölgelerine göndermeden önce süratli bir şekilde eğitebilmek ve onları muharebe sahasında karşılaşacakları gerçek olaylara hazırlayabilmek amacıyla bir eğitim altyapısı hazırlanmıştır. Bu maksatla, inşası uzun zaman alan beton yapılar yerine taşınması kolay, her an kullanıma hazır, süratle kurulabilen ve maliyet-etkin konteynerlerin kullanılması fikri ortaya çıkmıştır. 2006 yılından itibaren birçok ABD askeri eğitim tesislerinde, konteynerlerden oluşan meskûn mahal eğitim tesisleri inşa edilmeye başlamıştır. ABD Ordusu bugüne kadar, askerleri meskûn mahal harekâtına hazır hale getirebilmek maksadıyla fiziki tesisler ve sanal sistemlere yatırım yapmıştır. Bu tür sistemler askerlerin, operasyon bölgelerine gitmeleri öncesinde, meskûn mahallerde harekât yeteneklerinin gerçekçi bir ortamda geliştirilmesini sağlamaktadır. 4 S a y f a C a n e r
Fiziki tesisler askerlerin harekât icra edecekleri gerçek bölgelere benzer şekilde kurulmaktadır. Askerlerin meskûn mahallerde operasyon yeteneklerini geliştirmek maksadıyla geliştirilen sanal sistemler ise gerçekçi bir yapıda olup çatışmaların gerçekleşeceği harekat ortamının ayrıntılarını askerlere göstermektedir. Eğitimin İcrası Ordu tarafından meskun mahal eğitim tesislerinde kullanılan simülasyon sistemleri çok kademeli, muharebe sahasının bütün spektrumunu kapsayacak şekilde, gündüz ve gece şartlarında, tabur görev kuvvetine kadar birliklerin gerçekçi bir ortamda eğitilmelerine imkan sağlamaktadır. Birlikler, binalara giriş ve temizleme, hedefleri ateş altına alma, çemberden kurtulma ve hedeflerin belirlenmesi ve sınıflandırılması gibi taktik eğitim konularında eğitilmektedirler. Simülasyon ortamında sağlanan esnek eğitim, askerlerin çok farklı eğitim senaryolarına tabi tutulmalarına imkân sunmakta ve eğitimin genel hedefi olan askerlerin taktik bilgilerini geliştirmek ve onları gerçek muharebe sahasında karşılaşacakları olaylara hazırlamaktır. Meskûn mahal eğitim tesislerinde gerçekçi ortamlarda askerlere sağlanan senaryo esaslı eğitim, onları gerçek muharebe sahasında karşılaşabilecekleri olaylara hazırlamakta ve yeteneklerinin geliştirilmesini sağlamaktadır. 5 S a y f a C a n e r
Eğitim tesislerinde, modern seslendirme ve video geri besleme sistemleri de kullanılmakta ayrıca askerlere meskûn mahallerde karşılaşabilecekleri bütün olası durumları, senaryolara dayandırarak sunmakta böylece onların yeteneklerinin geliştirilmesine yardım etmektedir. Meskûn mahal eğitim programında aşağıda belirtilen dört farklı eğitim sistem ve tesisi kullanılmaktadır: Müşterek kuvvetler eğitim tesisi, Kollektif eğitim tesisi, Evlere giriş taktik ve teknikleri eğitim tesisi, Meskûn mahallerde taarruz teknikleri eğitim tesisi. Müşterek kuvvetler eğitim tesisi 2.25 km² büyüklüğünde, içerisinde karmaşık binaların olduğu bir eğitim alanıdır ve tabur görev kuvveti büyüklüğüne kadar birliklerin eğitimi için tasarlanmıştır. Bu eğitim sahasında dost-düşman kuvvetleri şeklinde iki taraflı ve etkileşimli olarak veya dost unsurların hedefe taarruz eğitimleri icra edilmektedir. Kollektif eğitim tesisi ise daha küçük ebatlarda 12-16 binadan oluşan ve müşterek kuvvetler eğitim tesisi ile benzer özellikler taşıyan bir eğitim sahasıdır. Bu eğitim tesisinde, eğitilenlere daha gerçekçi bir muharebe ortamı sunabilmek maksadıyla network esaslı video ve ses kayıtları sağlayan mimariler bulunmaktadır.icra edilen bu eğitimler gündüz ve gece şartlarında, faaliyet sonrası inceleme (FSİ) amacıyla kayıt altına alınabilmektedir. Evlere giriş taktik ve teknikleri eğitim tesisi, askerlere ateşli tatbikatlar icra edebilecekleri bir eğitim ortamı sunmaktadır. Meskûn mahallerde taarruz teknikleri eğitim tesisi ise askerlere ferdi eğitim, manga ve takım seviyesinde eğitim yapabilecekleri beş adet istasyon sağlayan bir eğitim tesisidir. Sanal Arazi Askerler meskûn mahallerde operasyon yeteneklerini geliştirmek maksadıyla, farklı eğitim donanım konfigürasyonları için farklı sanal arazi veri tabanı içeren, masaüstü sistemlerden, ileri seviyede benzetilmiş ortamlar sağlayan dome lara kadar değişen sanal gerçeklik senaryo üreteçleri kullanmaktadırlar. Basit bir arayüze örnek vermek gerekirse; bir kullanıcı bir masaüstü sistemde, sanal eğitim arazisi üzerinde oyun benzeri bir yaklaşımla uç mangasında öncü rolündeki bir asker olarak sanal ortamda ilerlemektedir. Daha gelişmiş bir sistemde 6 S a y f a C a n e r
ise asker, kaskına takılı görüntü sistemi sayesinde 360 derece görüş ve durumsal farkındalığa sahip olabilmekte ayrıca üç boyutlu bir meskûn mahal ortamında yürüme, koşma ve sürünme eğitimlerini de icra edebilmektedir. Simülasyon ortamı uydu görüntüleri ve yerden çekilen fotoğrafların birleştirilmesi suretiyle oluşturulmuştur. Bu maksatla meskûn mahallerin binlerce yüksek çözünürlüklü fotoğrafları çekilmiştir. Bu fotoğraflar sayesinde modelleme uzmanları meskun mahallerde yer alan bütün bina ve tesisleri hassas ve doğru bir şekilde modellemişlerdir. Gerçekçi Etkileşimler Meskûn mahal eğitim tesislerinde kullanıcılara gerçekçi bir eğitim ortamı sağlamak ve onların meskûn mahallerde harekât yeteneklerini geliştirmek maksadıyla kullanılan platform ve sistemler şunlardır: Tugay seviyesine kadar birliklerin eğitiminde kullanılabilen ölçeklenebilir ateş ve destek eğiticisi, Meskûn mahallerdeki bina, tesis ve kritik yerler, Mobil veya sabit eğitim tesisleri. Meskûn mahal eğitim tesisleri kullanıcılara taktik harekâtın planlanması, icrası, izlenmesi, yeniden oynatılması, faaliyet sonu incelemesi ve değerlendirilmesi için çok büyük avantajlar sağlamaktadır. İcra edilen eğitimden azami verim alınması 7 S a y f a C a n e r
maksadıyla bir EXCON (Excercise Control - Tatbikat Kontrol) mekanizması da eğitim sistemine dâhil edilmiştir. İki yönlü lazer kodları eğitime katılan askerler arasında gerçekçi bir etkileşim olmasını sağlamaktadır. Bunun yanı sıra çeşitli araçları ve hasarlı binaları simüle eden sensörler ve patlama efektleri de eğitim ortamının gerçekçiliğini artırmak maksadıyla kullanılmaktadır. Sabit betonarme binalar yerine, meskûn mahal eğitim tesislerinin inşasında konteyner kullanımı askerlere esneklik, sürat, eğitim ortamının farklı senaryolara göre tasarımı vb. gibi birçok alanda büyük avantajlar sunmaktadır. Konteyner imalinin kolay olması nedeniyle bütün konteynerlerin eğitim alanına taşınması yerine kontrollü bir ortamda imal edilmeleri ve eğitim alanına taşınmaları da mümkündür. 8 S a y f a C a n e r
Konteyner kullanılarak oluşturulan fiziki eğitim alanları ile birlikte sayısal eğitim teknolojilerinin kullanılmasıyla askerler, meskun mahal eğitimlerinde gerçek mermiler yerine lazer mermileri kullanabilecekler ve günümüze kadar binalarda kullanılabilen sayısal eğitim teknolojileri eğitim alanlarına taşınabilecektir. Sabit eğitim tesislerine ilave olarak mobil eğitim sistemlerinin de geliştirilmesi askerler ve son kullanıcılar açısından eğitimi oldukça kolaylaştıracak ve eğitimin arzu edilen yerde ve zamanda yapılmasına imkân sağlayacaktır. Meskun Mahallerde Muharebenin Karakteristikleri Çatışmalar genelde dar alanlarda meydana gelir, Manevra imkan ve kabiliyeti azalır ve yollara bağımlı hale gelir, Komuta-kontrol faaliyetleri zorlaşır, Çatışmalar genelde manga-tim seviyesinde cereyan eder, Ateş desteğinin koordinasyonu zordur, Uzun menzilli hassas silah sistemlerinin etkinlikleri azalır, Görüş hattını örten çok sayıda suni engeller mevcuttur, Dik mermi yollu destek silahları kullanılamaz hale gelir, Hava-yer destek ateşlerinin yapılması güçleşir, Alçak irtifadan uçan hava araçlarının düşman ateşlerine karşı hassasiyetleri artar, Dost ateşlerinden zarar görme riski artar, 9 S a y f a C a n e r
Özellikle bina içlerinde iletişim ve seyrüsefer imkan ve kabiliyetleri azalır, Hareket ve manevra yollara bağımlı olduğundan düşmana pusu kurma avantajları sağlar, Kitle imha silahlarının kullanılması politik riskler içerir. Meskun mahal harekatında dikkat edilecek hususlar Askeri kuvvetler emniyet güçlerini desteklemek veya meskun mahaldeki terör unsurlarını yenilgiye uğratmak maksadı ile kullanılırlar, komutan yürütülen operasyonları yakından izlemeli ve koordine etmelidir. Askeri kuvvetler, emniyet güçleri durumu kontrol aldıktan sonra geri çekilmelidir. Meskun mahal harekatında dikkat edilecek hususlar aşağıda sıralanmıştır: Meskun mahaldeki halk ile daimi olarak temasta olunmalı ve iyi ilişkiler geliştirilmelidir, İstihbarat bilgileri zamanında elde edilmeli ve süratle dağıtılmalıdır, Terör olaylarına aşırı reaksiyon göstermekten kaçınılmalıdır, Halkın temel ihtiyaçları karşılanmalıdır, Yerel halk ile ilişkiler geliştirilmelidir, Düşman keskin nişancılarına karşı keskin nişancılar kullanılmalıdır, Pusular ve helikopterlere yerden açılan ateşlere reaksiyon gösterilmelidir, El yapımı patlayıcılar, mayınlar ve bubi tuzaklarına karşı tedbirler geliştitilmeli ve uygulanmalıdır, Terör örgütünün silahlara, üniformalara ve diğer ikmal maddelerine ulaşması engellenmelidir, Meskun mahaldeki endüstri tesisleri kamu hizmetleri saldırı ve sabotajlara karşı korunmalıdır, İsyan, protesto ve diğer halk olayları engellenmelidir. Gelecekte insansız hava aracı operatörleri, yakın hava destek görevleri icra eden helikopter pilotları, meskûn mahallerde çatışmalara katılacak olan yer birlikleri ve sahil güvenlik kuvvetleri gibi farklı unsurlar, ileri seviyede ayrıntılar içeren sanal eğitim ortamında birlikte ve müşterek eğitim yapabilme imkân ve kabiliyetine kavuşacaklardır. 10 S a y f a C a n e r
Teknolojinin gelişmesine paralel olarak eğitim sistem ve tesislerinde arzu edilen eklenti ve güncellemeler kolaylıkla yapılabilecek ve gelecekte Artırılmış Gerçeklik, Hedef Siluetleri, Akıllı Hedefler ve Zeki Avatarlar, ses tanıma ve senaryolara uygun olarak reaksiyon gösterme ve eğitilen birlikler ile etkileşime girme dâhil özellikler eğitim sistem ve tesislerinde kullanılabilecektir. 11 S a y f a C a n e r