DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Kasım ayı ihracatımız 13.434 milyon dolar, ithalatımız ise 21.238 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 1 Aralık 2014 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Kasım ayında 12.875 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan(işlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. Ocak-Ekim dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Kasım ayına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. A. DIŞ TİCARET VERİLERİ 1 I. Genel İhracat ve İthalat Kasım ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 6,80 oranında, ithalat ise % 0,80 oranında azalmıştır. 2014 yılının Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 6,80 azalarak 13.434 milyon dolar, İthalat, % 0,80 azalarak 21.238 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 3,21 azalarak 34.672 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 11,56 artarak 7.804 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kasım ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 63,3 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılının Kasım ayında % 67,3 iken, 2014 yılının Kasım ayında % 63,3 olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2013-2014 (Milyon Dolar) Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım Dış Ticaret İhracat 124.427 131.392 5,60 14.414 13.434-6,80 138.841 144.826 4,31 İthalat 207.108 199.003-3,91 21.409 21.238-0,80 228.517 220.241-3,62 Dış Ticaret Hacmi 331.535 330.394-0,34 35.823 34.672-3,21 367.358 365.066-0,62 Dış Ticaret Dengesi -82.681-67.611-18,23-6.995-7.804 11,56-89.676-75.415-15,90 İhr./ İth. Karşılama Oranı 60,1 66,0 67,3 63,3 60,8 65,8 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Ocak-Kasım döneminde, İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4,31 oranında artış ile 138.841 milyon dolardan 144.826 milyon dolara yükselirken, ithalat % 3,62 oranındaki azalış ile 228.517 milyon dolardan 220.241 milyon dolara gerilemiştir. 2014 yılı aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 0,62 oranında azalarak 365.066 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 15,90 oranında azalarak 75.415 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %65,8 e yükselmiştir.
Son 12 aylık dönemde( 1 ), İhracat bir önceki 12 aylık döneme göre % 4,47 oranında artış ile 151.233 milyon dolardan 158.001 milyon dolara yükselirken, ithalat % 2,00 oranında azalış ile 248.350 milyon dolardan 243.380 milyon dolara gerilemiştir. Yine aynı dönemde, dış ticaret hacmi % 0,45 oranında artarak 401.380 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 12,09 oranında azalarak 85.379 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 64,9 a yükselmiştir. II. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosikletler olmuştur. 2014 yılı Kasım ayında en çok ihraç edilen Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı faslını (1.476 milyon dolar), Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları (1.130 milyon dolar) ve Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları (839 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; 3 Tablo 2: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması Ocak - Ekim Ocak - Kasım 1 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 13.836 15.053 1.670 1.476 15.505 16.529 2 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 10.591 11.371 1.306 1.130 11.897 12.501 3 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 7.704 7.968 944 839 8.647 8.807 4 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 7.568 8.493 912 827 8.479 9.320 5 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 5.529 5.144 764 790 6.292 5.934 Diğer 79.200 83.362 8.818 8.373 88.018 91.735 Toplam 124.427 131.392 14.414 13.434 138.840 144.826 Kasım 1 Aralık 2013-Ekim 2014 verileri, Bakanlığımız ve TÜİK tarafından kamuoyuna açıklanan Resmi Dış Ticaret istatistiklerinden, Kasım 2014 veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından alınmıştır.
En fazla ithalat yapılan fasıl Mineral yakıtlar olmuştur. 2014 yılı Kasım ayında en çok ithal edilen Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları faslını (4.324 milyon dolar), Kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları (2.476 milyon dolar) ve İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralar (2.066 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 3: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım 1 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 45.923 46.061 4.422 4.324 50.345 50.385 2 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 24.488 22.792 2.557 2.476 27.045 25.268 3 İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar 13.751 5.341 994 2.066 14.745 7.407 4 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 13.558 12.343 1.579 1.576 15.137 13.919 5 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 14.362 14.691 1.762 1.550 16.123 16.241 Diğer 95.026 97.775 10.096 9.247 105.122 107.021 Toplam 207.108 199.003 21.409 21.238 228.517 220.241 4 III. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, Irak ve İngiltere olmuştur. 2014 yılı Kasım ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.290 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Irak (933 milyon dolar) ve İngiltere (845 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 4: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No Ülke Adı Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım 1 Almanya 11.179 12.745 14,01 1.398 1.290-7,66 12.577 14.035 11,60 2 Irak 9.516 8.846-7,05 1.200 933-22,26 10.716 9.779-8,75 3 İngiltere 7.173 8.315 15,92 910 845-7,22 8.084 9.160 13,32 4 İtalya 5.509 5.939 7,81 647 641-1,02 6.156 6.580 6,88 5 ABD 4.667 5.088 9,01 450 581 29,24 5.117 5.669 10,79 Diğer 86.382 90.459 4,72 9.808 9.144-6,77 96.190 99.603 3,55 Toplam 124.427 131.392 5,60 14.414 13.434-6,79 138.840 144.826 4,31
Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Rusya, Çin ve Almanya olmuştur. 2014 yılı Kasım ayında en fazla ithalat yapılan ülke Rusya Federasyonu (2.247 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Çin Halk Cumhuriyeti (2.030 milyon dolar) ve Almanya (1.895 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ithalat yapılan ülkeler; 5 Tablo 5: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No Ülke Adı Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım 1 Rusya 20.289 21.105 4,02 2.122 2.247 5,89 22.411 23.351 4,20 2 Çin 20.469 20.571 0,50 2.074 2.030-2,08 22.543 22.602 0,26 3 Almanya 19.573 18.281-6,60 2.118 1.895-10,54 21.691 20.175-6,99 4 İsviçre 8.127 3.314-59,22 630 1.168 85,36 8.757 4.482-48,82 5 ABD 10.701 10.515-1,74 859 1.119 30,39 11.560 11.635 0,65 Diğer 127.949 125.217-2,14 13.607 12.779-6,09 141.556 137.995-2,52 Toplam 207.108 199.003-3,91 21.409 21.238-0,80 228.517 220.241-3,62
Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları IV. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2014 Kasım ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2014 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat Deniz Yolu (7.182 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Kara Yolu (4.730 milyon dolar) ve Hava Yolu ulaşımı (1.371 milyon dolar) izlemektedir. 6 Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) 2014 Kasım 0,3% 0,8% 10,2% 35,2% 53,5% 2013 Kasım 0,3% 0,6% 8,6% 36,5% 54,0% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% Milyon Dolar Diğer Demir Hava Kara Deniz
2014 yılının Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre; 2014 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ithalat Deniz Yolu (13.069 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Hava Yolu (3.545 milyon dolar) ve Kara Yolu ulaşımı (2.986 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) V. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2014 yılı Kasım ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat Mal Mukabili Ödeme (8.427 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Vesaik Mukabili Ödeme (2.104 milyon dolar) ve Peşin Ödeme (1.457 milyon dolar) takip etmiştir. 7 2014 yılı Kasım ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat Peşin Ödeme (10.088 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Mal Mukabili Ödeme (7.058 milyon dolar) ve Akreditif Ödeme (1.460 milyon dolar) takip etmektedir.
Tablo 6: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) Ödeme Şekli İHRACAT Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım İTHALAT Ocak - Ekim Kasım Ocak - Kasım Mal Mukabili Ödeme 68.763 78.213 9.216 8.427 77.979 86.640 58.025 52.893 6.453 7.058 64.477 59.952 Peşin Ödeme 11.540 10.720 1.317 1.457 12.857 12.177 87.237 87.982 10.377 10.088 97.614 98.070 Vesaik Mukabili Ödeme 19.087 18.040 2.452 2.104 21.540 20.143 11.913 11.242 1.236 1.224 13.149 12.466 Vadeli Akreditif 1.828 1.881 197 206 2.025 2.086 9.123 7.987 1.072 882 10.195 8.869 Bedelsiz 1.072 1.222 224 219 1.296 1.440 3.877 4.748 465 444 4.342 5.193 Özel Takas 554 15 19 1 573 15 800 27 3 1 803 28 Akreditif 9.309 8.220 957 998 10.266 9.219 15.763 13.920 1.698 1.460 17.461 15.380 Diğer* 12.273 13.082 31 23 12.303 13.105 20.370 20.202 105 80 20.475 20.282 TOPLAM 124.427 131.392 14.414 13.434 138.840 144.826 207.108 199.003 21.409 21.238 228.517 220.241 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Peşin Akreditif, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2014 yılı Kasım ayında 6,2 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi. Gümrük İdareleri tarafından 2014 yılı Ekim Ayında 6.190 Milyon TL, Kasım ayında 6.204 Milyon TL vergi tahsil edildi. 2014 yılı Kasım ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 0,22 artış göstermiştir. Ekim ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 22,17 olarak 8 gerçekleşmiştir. C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 7: 2014 Yılı Kasım Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Sayısı Limited Şirket 4.112 Ticari İşletme 3.802 Şube 1.987 Anonim Şirket 1.001 Kooperatif 82 TOPLAM 10.984 2014 yılı Kasım ayında 4.112 Limited Şirket, 3.802 Ticari İşletme, 1.987 Şube, 1.001 Anonim Şirket, 82 Kooperatif kurulmuştur.
Tablo 8: 2014 Yılı Kasım Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Sayısı Tek Kişilik Limited Şirket 2.368 Tek Kişilik Anonim Şirket 541 TOPLAM 2909 2014 yılı Kasım ayında 2.368 tek kişilik Limited Şirket, 541 tek kişilik Anonim Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2014 Yılı Kasım Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları 9 D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ Tablo 9: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkarlar Sayı Kadın 213.955 Erkek 1.362.800 Toplam 1.576.755 Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı 1.698.793 Türkiye genelinde toplam 1.576.755 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.698.793 dür.
Tablo 10: 2014 Yılı Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları İşlem Tescil (Açılış) Terkin (Kapanış) Ocak-Ekim Kasım Ocak-Kasım 159.502 164.886 %3,38 17.127 15.137 -%11,62 176.629 164.886 -%6,65 88.687 80.799 -%8,89 8.127 13.402 %64,91 96.814 94.201 -%2,70 2014 yılı Kasım ayında Türkiye genelinde toplam 15.137 esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 13.402 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2014 yılı Kasım ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Kasım 2013 e göre daha az tescil ve daha fazla terkin yapıldığı görülmektedir. Kasım 2014 de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha az esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Kasım 2013 de Türkiye genelinde toplam 17.127 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 8.127 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2014 yılı boyunca Kasım ayına kadar yapılan toplam tescil ve terkin sayılarına bakıldığında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre hem tescil hem de terkin sayılarının azaldığı görülmektedir. 10 Tablo 11: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları) Meslek Ocak-Ekim Kasım Ocak-Kasım Servis Aracı İşletmeciliği 5.709 6.073 712 379 6.421 6.452 Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 3.801 4.079 386 205 4.187 4.284 Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı 1.899 2.274 244 198 2.143 2.472 Kafe, Kafeterya,Kahvaltı Salonu İşletmeciliği 1.486 1.816 169 170 1.655 1.986 Pazarcılık 4.575 2.210 214 159 4.789 2.369 2014 yılı Kasım ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemlerle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek servis aracı işletmeciliğidir. Bu durum bir önceki yılın aynı dönemi ile benzerlik göstermektedir.
Tablo 12: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları) Meslek Ocak-Ekim Kasım Ocak-Kasım Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 3.512 4.328 57-494 3.569 3.834 Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu 1.584 1.684 314-257 1.898 1.427 Kahvecilik, Kıraathanecilik ve İnternet Kafe İşletmeciliği 1.772 2.125 176-219 1.948 1.906 Kamyonculuk, Kamyonetçilik -538 37 2-204 -536-167 Şoförlük -1.284-962 -186-199 -1.470-1.161 2014 yılı Kasım ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemlerle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Kasım 2014 de en fazla azalış gösteren meslek Bakkallık, Bayilik, Büfeciliktir. Diğer yılların aynı dönemlerine bakıldığında bu mesleğin artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Şoförlük mesleği ile ilgili azalmalar, mevzuat gereği bu meslek erbabının esnaf ve sanatkâr sayılmamasından kaynaklanmaktadır. 11
YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 12