ÇTTAD, X/23, (2011/Güz), s.s.187-232 Albüm KURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI MEHMED İN HİKAYESİ * Kurtuluş Savaşı nın bitmesinin hemen ardından, verilen bu büyük mücadeleyi kamuoyuna anlatmanın bir aracı olarak basılmış olan ve Mehmed in Hikayesi altbaşlığı ile sunulan kartpostalların bir kısmını bu albümde yayınlıyoruz. Bu kartpostallardan Mehmed in Hikayesi: 30 numaralı olanı, Edirne nin İşgali ni anlatmakta ve hemen sağ alt tarafında Yakında Kurtarılacak notundan 1 anlaşıldığına göre kartpostalların yayınlandığı tarih, Edirne nin kurtarıldığı tarih olan 25 Kasım 1922 tarihinden önce olmalıdır. Albümde, Büyük Taarruz dan sonra İzmir in ve Güzel Aydın ın kurtarılışına ilişkin notlar yer almaktadır. Buna göre, büyük bir olasılıkla bu kartpostallar 1922 senesinin Ekim ya da Kasım aylarında yayınlanmışlardır. Kartpostalların genel özelliğine bakıldığında karakalem tablolarla Anadolu nun başta İzmir olmak üzere değişik kentlerinin işgal edilişi, bu işgaller karşısında İstanbul Hükümeti nin tutumu, Kuva-yı Milliye nin doğuşu, kongreler, başta Sevr olmak üzere siyasi evreler, Mustafa Kemal Atatürk ün Samsun a hareketi ve Anadolu topraklarına çıkışı, muharebeler, Büyük Taarruz sonrasında Anadolu kentlerinin bir bir kurtarılışı v.b konular ele alınmakta ve işlenmektedir. Kartpostalların pek çoğunda Ulusal Kurtuluş Savaşı na ruh veren İstiklal Marşı ndan kıtalar serpiştirilmiş, yer yer Tevfik Fikret in ve Namık Kemal in coşkulu şiirlerinden alıntılarla bu ruh yansıtılmıştır. Örneğin derginin ön kapağında da yer alan kartpostalda, bahtı kara yurdun üzerinde karalar bağlamış biçimde otururken üzerinde Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini / Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini diyen Namık Kemal in ünlü dizesi yer almaktadır 2. Bu seslenişe ileriki kartpostallardan birinde Mustafa Kemal Atatürk ün ağızından Meclis te yaptığı ünlü konuşma ile yanıt verilmektedir: Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini / Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini... 3. Misak-ı Milli yi anlatan kartpostalda ise iki kılıç çatılmıştır. Bu kılıçlardan düşmanı temsil eden kılıç, parçalanmış; Türk Ulusu nu temsil eden kılıç ise parçalanmış kılıcın üzerinde yer almıştır. Kılıçların üzerinde ise Tevfik Fikret in şu dizesi yer almaktadır: Zulmün topu var, güllesi var, kal ası varsa / Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır 4. Kurtuluş Savaşı nın ruhunu yansıtan ve özgün belge niteliğini taşıyan bu görsel malzemenin bilim dünyasına önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz. Yayın Kurulu * Prof. Dr. Kemal ARI Arşivinden 1 30 numaralı kartpostal için bkz., s.218. 2 Kartpostal için bkz., s.188. 3 16 numaralı kartpostal için bkz., s.203. 4 7 numaralı kartpostal için bkz., s.194. 187
Albüm Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini, Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini. 188
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Kafkas da, Anafartalar da, Kut-ül-Amare de, Galiçya da daha pek çok yerlerde düşman yıldırım gibi yetişerek perişan ettiğim halde bana ne hakla mağlubsun diyorlar? Neden silahımı elimden alıyorlar? 189
Albüm Görünen İstanbul. Vapura binen de Anafartalar Kahramanı na benziyor. 190
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi 15 Mayıs 335, Yunanlıların İzmir i işgalleri. Türklerin unutamayacağı bir tarih... 191
Albüm 16 Mart 1920 de İstanbul un işgali sırasında şehit edilen Türk askerleri 192
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Erzurum ve Sivas Kongreleri 193
Albüm Zulmün topu var, güllesi var, kal ası varsa, Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır. 23 Nisan 326 194
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Misak-ı Milli 28 Kanunusani 326 195
Albüm Türk ün azmi, iradesi, mefkuresi ve kabiliyetini İtilaf Hükümetlerine, sarayın Anzavurlarına, Halife ordularına karşı başarısı şimdilik böyle. (1335) 196
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Şimdi de böyle; Türk Kurtuluş Savaşı ve İslam Dünyası 197
Albüm Eşkıya Reisi Venizelos un oğlu Bursa da Sultan Osman Türbesi nde 198
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Sevr Muahedesinin Babıali murahhasları tarafından facia-ı imzası 10 Ağustos 336 199
Albüm Kazım Karabekir Paşa 200
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Kars ta Kaynayan Kazan: Ermenistan 201
Albüm İnönü Muharebeleri: Birinci İnönü Muharebesi İkinci İnönü Muharebesi 10 Kanunusani 337 26 ile 31 Mart 337 202
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 16 Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini, Bulunur kurtaracak baht kara maderini. 203
Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 19 Büyük Taarruz ve Sonrası 4 Teşrinievvel 338 204
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmet in Hikayesi, Numero 21 Büyük Taarruz da Topçularımız 205
Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 22 Milletinin mezhar-ı teveccüh ve şükranı olan 36 ncı alayın şanlı sancağı 206
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 22 Büyük Taarruz da telörgülerin çekilişi 207
Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 23 Balıkesir Hatırası 208
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 23 İzmir in işgalinde rıhtıma dolan Rum ve Ermenilerin gemileri izleyişi 209
Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 24 Kemalettin Paşa Hazretleri 210
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 24 Uşak Hatırası 211
Albüm Mehmed in Hatırası, Numero: 25 Afyonkarahisar 212
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Yeşil Bursa nın Kurtuluşu 5 Eylül 338 213
Albüm Mehmed in Hikayesi, Numero: 26 Eskişehir Hatırası 214
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Millet yoludur, halk yoludur tuttuğun yol. Ey hak yaşa. Ey sevgili millet yaşa: Var ol. Büyük Taarruz dan sonra Mustafa Kemal Paşa nın mecliste konuşması: Velhasıl arkadaşlar; Anadolu da Türk orduları karşısında müsellah bir tek Yunan neferi kalmamıştır. 4 Teşrinievvel 1338 215
Albüm Kütahya Hatırası 216
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 28 Güzel Aydın Hikayesi 217
Albüm Mehmed in Hikayesi Güzel Edirne Yakında Kurtarılacak Facia-ı İşgali: 20 Temmuz 336 218
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Mehmed in Hikayesi, Numero: 31 Megalo İdea 219
Albüm Saltanat-ı Osmaniyenin İnkırazı 2 Teşrinisani 1338 / Perşenbe Müddet-i Saltanat: 629 sene 220
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Güzel İstanbul un Büyük Millet Meclisi Orduları tarafından geri alınışı 221
Albüm İşgal kumandanının İzmir Rıhtımı nda karşılanışı 222
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir Metropoliti Hırisostomos, Anadolu ya çıkan Yunan askerlerini takdis ederken 223
Albüm İzmir in işgalinde: Yunan bahriye askerleri rıhtımda 224
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir in işgali sırasında rıhtımdaki Yunan askerleri 225
Albüm İşgal kumandanları ile Metropolit Hırisostomos yerli Rumlar tarafından alkışlarla karşılanıyor 226
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir in işgalinde Kışla Meydanı nda Yunanlılar 227
Albüm Dumlupınar Muharebesi nden sonra Başkumandan Mustafa Kemal Paşa nın yayınladığı emirler 228
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi İzmir de yerli Rum ve Ermenilerin çıkardığı yangın 229
Albüm Kurtulu Günü: 9 Eylül İzmir in geri alınmasından sonra Mustafa Kemal in yayınladığı mesaj 230
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed in Hikayesi Rumiliye Giriş Türk askerlerinin İzmir den sonra Rumili ye ayak basmaları 231
Albüm Edirne Fatihleri 232