İZMİR TİCARET ODASI NIN KÜLTÜR VE SANAT ALANINDAKİ DENEYİMLERİ

1

İZMİR TİCARET ODASI NIN KÜLTÜR VE SANAT ALANINDAKİ DENEYİMLERİ 1885 yılında kurulmuş, Türkiye nin ilk ticaret odalarından biri olan İzmir Ticaret Odası, bir yüzyılı aşan köklü geçmişi ile Türkiye ekonomisine büyük katkılar koymakla birlikte, ülke ekonomisini yönlendiren yeni fikirlerin çıkış noktası olmuştur. İlk kurulduğu yıllarda, her ne kadar ticaretin bir düzene girmesi ve ekonomik ölçütlerin standartlaştırılması için yoğun çaba harcamış olsa da İzmir Ticaret Odası nın kurucu yönetimi ve ardılları bu kentin kültür ve sanat yaşamını yaşatan ve besleyen bireyler olmuşlardır. İzmir Ticaret Odası nın kurulduğu 19. yy.ın sonu ile 20 yy.ın başında İzmir de 15 kadar sinema, tiyatro, opera binası bulunuyordu. Doğu Akdeniz in Kültür ve Sanat Başkenti haline gelen İzmir, bu dönemde, dünya kültür başkenti Paris e atfen Küçük Paris olarak adlandırılıyordu. Ticaretin birleştirici şemsiyesi altında, İzmir in, farklı dinlerin bir arada yaşamasına uygun çok kültürlü yapısı Odamızın erken dönem yönetimlerine de yansımış ve Türk, Ermeni, Yahudi, Rum tüccarlar ortak çıkarları için birlikte kararlar almayı bilmişlerdir. Kentin bir parçası olduğunun bilincinde olan Ticaret Odası, bir kez daha kent adına hareket ederek, İzmir in simge yapılarından biri olan ve bugüne kadar tütün üretimiyle ülke ekonomisine katkıda bulunan Tekel Tütün Fabrikası nı, artık kültür-sanat üreten ve paylaşan bir merkeze dönüştürmek üzere talipli olmuştur. 1922 Yangını ile kültür ve sanat üreten mimari yapılarını ve dolayısıyla Kültür Başkenti unvanını kaybeden İzmir de Cumhuriyet dönemi boyunca bir toparlanma süreci yaşanmıştır. Ekonomik yapının zayıflığı ve kırılganlığı, kültür üretimini kısıtlamış ve zaman zaman sekteye uğratmıştır. 2000 li yıllarda başlayan uyanış, kentin arkeolojik ve tarihi değerlerine olan ilgiyi bir kez daha ön plana getirmiş, böylece geçmişle bağımızın simgesi olan yapılar birer birer restore edilerek kentlinin kullanımına sunulmaya başlanmıştır. Belleğimizin bir parçası olan bu yapıların korunması ve yaşatılması konusunda en büyük sorumluluk kamu kurum kuruluşları ile kentin kanaat önderlerine düşmektedir. İzmir Ticaret Odası nda bu bilincin ortaya çıkışı 1990 yılların başına rastlamaktadır. 2

Daha 1992 yılında ortaya konan çalışma ile İzmir Ticaret Odası, kentin 15 yıllık gelişimine yönelik vizyonunu ortaya koymuş ve hazırladığı İzmir Stratejik Planları ile İzmir in marka olmuş bir dünya kenti haline gelmesi için gereken altyapı ve üstyapı projelerinin yanı sıra kültür ve sanata yönelik projelerini de kamuoyu ile paylaşmıştır. Bugünlerde kent gündeminin ilk sırasına yerleşen EXPO adaylığı konusu da, ilk kez 1992 yılında Odamız tarafından hazırlanan stratejik planlarda yer almış ve tarafımızdan dile getirilmiştir. Kentin kültür ve sanatına verdiğimiz önem ve değer, İzmir için ortaya koyduğumuz vizyonun bir parçasıdır: İZMİR TİCARETTE ÜRETİMDE VE TURİZMDE REKABET GÜCÜNE SAHİP, YAŞAM KALİTESİ YÜKSEK BİR DÜNYA KENTİ OLMALIDIR. Bu vizyonu oluşturan en önemli bileşenler şehir turizmi ve buna bağlı olarak kentin kültür sanat yaşamının canlandırılmasıdır. Bu hedef doğrultusunda kent için önemli olan tarihi Tekel Binalarının kültür ve sanat merkezi olarak düzenlenerek sürdürülebilir bir alt yapıya kavuşturulması önemlidir. Bu vizyona odaklanarak çalışmalarını sürdüren İzmir Ticaret Odası nın eğitim, kültür ve sanat alanındaki deneyimleri aşağıda yer almaktadır: 3

İZMİR TİCARET TARİHİ MÜZESİ İzmir Ticaret Tarihi Müzesi, Odamıza gelen tüm yerli ve yabancı heyetlere, konuklara, ziyaretçilere, iş adamlarına, konsoloslara, büyükelçilere, diplomatlara kentimizi ve köklü tarihini tanıtmak; İzmirlileri kentin tarihi hakkında bilinçlendirmek ve kentlilik bilincini aşılamak üzere Ekim 2003 te hizmete girmiştir. İzmir i İzmir yapan değerleri, gelişimini anlatan ve kentlilik bilincinin oluşmasına katkı koyan İzmir Ticaret Tarihi Müzesi, gerek modern dizaynı gerekse içeriği ve koleksiyonu ile İzmirlilerden ve kentimizi ziyaret eden yabancılardan sürekli olarak övgü almaktadır. Odamız müzesi ticaret tarihi konusunda Türkiye de bir ilktir ve kentimizin tanıtılmasının yanı sıra kentlilik bilincinin oluşmasında da önemli bir işlev üstlenmektedir. Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın ve gençlerimizin kentimizi daha iyi bir şekilde tanıması ve kentlilik bilincine sahip bireyler olarak yetişmeleri önem verdiğimiz konuların başında gelmektedir. 4

Bu amaçla; İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile irtibata geçilerek okullarımız davet edilmekte ve okullara özel hazırlanan rehberli gezilere müzemizin dahil edilmesi sağlanmaktadır. Zaman zaman ilköğretim, lise ve üniversitelerden hocalarımız derslerini müzemizde gerçekleştirmektedir. Ayrıca, sivil toplum kuruluşlarının burs verdiği öğrencilere yönelik organizasyonlar gerçekleştirilmektedir. Bu organizasyonlar sırasında Odamız tarafından bastırılan Bayraklı, Agora, Kadifekale gibi broşürler ile kentin tarihini daha iyi tanımaları sağlanmaktadır. Ticaret ve ticarete konu alan obje ve maketlerin yer aldığı Ticaret Tarihi Müzemizde; 18. yüzyılda İzmir in ticari kent merkezinin yerleşimini gösteren bir maket, MS 1. yüzyılda Akdeniz de kullanılan ticari gemi örneği maketi, Antik dönemde Efes Artemis Tapınağı için yapılan yarışmaya katılmış Amazon heykelinin Kyme de ele geçen örneği, Orijinali Selçuk Müzesi nde yer alan Homeros Başı. 5

Duvar panolarında, Bayraklı da kurulan Smyrna kenti, Kadifekale de kurulan yeni Smyrna kentine ait canlandırmalar ile ortaçağ da Anadolu nun durumunu gösterir bir harita; cam, seramik, zeytinyağı ve şarap yapım tekniklerini gösteren canlandırmalar; Antik dönemde sikke yapım yöntemini ve erken dönem sikkelerini gösterir bir canlandırma ile antik dönemde basılmış elektron ve gümüş sikkelere örnekler(lydia elektron sikkesi, Pergamon sikkeleri, Pers Sikkeleri ve Smyrna Sikkeleri); ilk Müslüman Türk eczanesi olan İttihat Eczanesine ait objeler. Vitrinlerde çeşitli cam ve seramik objeler, Bizans Dönemi ekmek mührü, Osmanlı dönemi paraları, tartı aletleri; Cumhuriyet Dönemi para kasası, hesap makineleri; 3 büyük ilahi dini temsilen el yazması Kuran-İncil-Tevrat. Geç Osmanlı-Erken Cumhuriyet dönemi çeşitli görüntüler ve ticari dokümanlar yer almaktadır. İzmir ve çevresinde kazılar yürüten değerli Profesörlerimizin kentin geçmişine yönelik makalelerinin ve Odamız müze envanterinin yer aldığı prestij kitap İngilizce Türkçe olarak basılmıştır. Odamız Müzesinin sanal ortama taşınması için bir proje yürütülmektedir. Projemizin 2008 yılı ile birlikte devreye girmesi hedeflenmektedir. 6

Diğer taraftan Odamız müzesinin bilgilendirme panolarının yeni bir tasarımla düzenlenmesi ve interaktif bir konuma getirilmesi yönünde çalışmalar yapılacaktır. Geçtiğimiz yıllarda müzemizde Louvre Müzesi, İzmir Mimarlar Odası, Romanya Türk Devlet Arşivi gibi önemli geçici sergiler yapılmış ve oldukça büyük ilgi görmüştür. KÜLTÜRPARK TARİH VE SANAT MÜZESİ İzmir Ticaret Odası, 2003 yılından itibaren Agora Ören Yeri ne sponsor olmuştur. Bu sponsorlukla birlikte, İzmir Müze Müdürlüğü nün Agora Ören Yeri dışındaki bazı ihtiyaçları da karşılanmıştır. Örneğin 2004 yılında İzmir Müze Müdürlüğü nün talebi üzerine, Kültürpark taki Tarih ve Sanat Müzesinin teşhir-tanzim çalışmaları kapsamında AGORA ÖREN YERİ BATI STOASI KAZI VE RESTORASYON SPONSORLUK fonundan karşılanmak üzere antik Ege teknesi ve Agora köşesi imalatları yapılmıştır. 7

AGORA ÖREN YERİ SPONSORLUĞU İzmir kent merkezinde turistlerin gece konaklamasını sağlamak amacıyla kentimizdeki gezilebilir görülebilir nitelikteki tarihi mekanların arttırılması ve bu mekanların turistlere sunabilir hale getirilmesi gerekmektedir. İzmir in Namazgâh semtindeki Agora, Bayraklı dan Kadifekale ye taşınan Helenistik ve ardından Roma dönemi antik kentinin en önemli kamu yapılarından biridir. İtalya nın Roma şehrindeki Traianus Forumu nda yer alan bazilikadan sonra dünyanın en büyük ikinci bazilikasına sahiptir. Devlet işlerinin görüldüğü Agora olmasına rağmen, kuzeyinde yer alan dükkân yapıları ve Batı Stoa ile ticari faaliyetlerin de var olması ayırıcı bir özelliğidir. İzmir Ticaret Odası, şehir turizminin geliştirilmesi amacıyla, 11.12.2003 tarihinden bu yana Agora Ören Yeri nde yapılan kazı ve restorasyon çalışmalarına sponsor olmaktadır. 8

Sponsorluğumuz süresinde Batı Stoanın tamamı kazılmıştır. Kazılar sırasında bulunan seramik, sikke ve bronz el aletleri buluntu kataloglarına işlenmiş ve tanımları yapılmıştır. Kazılar Batı Stoa nın kuzeyinde liman caddesine kadar ilerlemiştir. Ön cephe Faustina kapısı restore edilmiş, 8 kaide ve sütun imalatı ve montajı yapılmış, stylobat duvarı onarılmış, galeriler içindeki bazı kemerlerin restorasyonu yapılmıştır. Batı Stoa Faustina Kapısından başlayarak Kemeraltı na doğru uzanan ve Kazı Yönetimi tarafından Faustina Caddesi olarak adlandırılan cadde ortaya çıkarılmaya başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarında kullanılmak üzere Agora ören yerinde tam teşekküllü modern bir mermer atölyesi kurulmuştur. Bazilikanın doğu kapısı ile kuzeyinde yer alan geniş galeri açığa çıkarılmıştır. Çeşitli bölümlerin restorasyonuna yönelik rölöve çalışmaları yapılmıştır. Batı Stoanın batısında yürütülen kazı çalışmalarında antik kentin bouleuterionu (meclis binası) ortaya çıkarılmaya başlanmıştır. İzmir Ticaret Odası, 2003 yılından bu yana toplam 1.500.000 YTL yaklaşan bir fonu Agora Ören Yeri sponsorluğuna ayırmıştır. Odamızın gerek kurvaziyer turizmine gerekse Agora Ören Yerine yapılan yatırımları sonucu şehir içi turizm canlanmaya başlamış ve ören yerini yerli ve yabancı çok sayıda misafir ziyaret etmiştir. Ziyaretçi sayılarıyla ilgili son dökümler aşağıda görülmektedir. Yerli Yabancı Toplam Ziyaretçi Sayıları: Yıl Ziyaretçi Sayısı 2003 5.313 2004 10.919 2005 16.604 2006 32.000 2007 (Ekim Dahil) 35.000 9

2007 Ekim ayındaki ziyaretçi sayısı 2003 yılının 7 katına ulaşmıştır. Bu sayının yılsonuna kadar 40 bini geçmesi beklenmektedir. Bu da Odamızın Agora Ören Yerine vermiş olduğu sponsorluk desteğinin somut bir başarısıdır. 2007 yılında Kazı Başkanlığı, Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Akın ERSOY a geçmiştir ve kazı ruhsat alanı Helenistik-Roma dönemi Smyrna kentinin antik tiyatrosunu ve Kadifekale yi de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Böylece Odamızın 3 yıldır Batı Stoa ve çevresi için sürdürmüş olduğu sponsorluk 2007 yılından itibaren Smyrna Antik Kenti Sponsorluğuna dönüşmüştür. 2007 yılı kazıları Temmuz ayından itibaren faaliyete geçmiş, hızlı ve tempolu bir biçimde gerçekleştirilen çalışmalar ile Agora Ören Yeri daha görsel ve gezilebilir hale gelmeye başlamıştır. 10

BAYRAKLI ESKİ SMYRNA ÖREN YERİ SPONSORLUĞU Bayraklı da yer alan Eski Smyrna kenti, İyon çağının en önemli kentlerinden biri olup, bu çağın erken dönem mimarisine ait önemli bilgiler verir. Bir höyük olan kazı alanında Smyrna kentinin yaşadığı olayları ve kentin bu olaylara bağlı gelişimini çıplak gözle görmek mümkün olmaktadır. İzmir Ticaret Odası, 1991 ve 1996 yıllarında proje bazında destek olduğu Bayraklı Ören Yerine 2005 yılından itibaren sürekli destek vermeye başlamış ören yerinin turizme kazandırılması için bazı projeler gerçekleştirilmiştir: Alanda yürüyüş ve gezi parkuru oluşturulmuştur. Yönlendirme ve bilgi panoları düzenlenmiş ve sağlamlaştırılmıştır. Ören Yerinin cazibe merkezi haline gelmesi için alandaki doğal bitki örtüsünün sürekli bakımı yapılmaktadır. Bayraklı Ören Yerinin tanıtımının etkin bir şekilde yapılması için kurvaziyer gemilerle gelen turistlere, Odamız müzesini ziyaret eden konuklara ve ören yerini ziyaret edenlere Bayraklı-Eski Smyrna Broşürleri dağıtılmaktadır. Alanda gelen ziyaretçilere rehberlik hizmeti verecek bir arkeolog istihdam edilmiştir. 11

Bayraklı Ören Yerinde yapılanların kamuoyu ile paylaşılması amacıyla turizm sektörünün temsilcileri ve kent yöneticileri ile konsolosların da katıldığı bir etkinlik düzenlenmiştir. Ören yerinin güneyindeki rıhtım ve sur yapısının onarımı ve restorasyonu kısmen gerçekleştirilmiştir. Güney giriş kapısı ve surların ayağa kaldırılması kısmen gerçekleştirilmiş olup, çalışmalar devam etmektedir. Turistlerin ve ziyaretçilerin soluklanmaları ve bilgi alabilmeleri için bir mekan oluşturulması proje çalışmaları yapılmıştır. Koruma Kurulunun müsaade etmesi halinde bu proje hayata geçirilecektir. KADİFEKALE VE ANTİK TİYATRO NUN KENTE KAZANDIRILMASI İzmir Ticaret Odası; Konak Belediyesi, İzmir I Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, İzmir Müze Müdürlüğü işbirliğinde ve bazı özel kuruluşların desteği ile Kadifekale de 41 m. yüksekliğe Türk Bayrağı dikmiş; kale surlarının aydınlatılması, kale içi tuvalet, kafeterya, sahne, burç içi mekanların düzenlenmesi, el işleri satış stantlarının imal edilmesi işlerini gerçekleştirmenin yanı sıra kale içinde özel güvenlik tedarik etmiştir. 12

Oda olarak, Kadifekale ve çevresindeki sosyal, ekonomik ve mekansal sorunların çözümü için Kadifekale Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği nin kurulmasına yardımcı olunmuş, masrafları üstlenilmiş, başarılı öğrencilere burs verilmiş, kale içindeki sosyal ve kültürel aktivitelere sponsorluk yapılmıştır. Bu çalışmalar yanı sıra kale surlarının restore edilmesi, kale içindeki sarnıcın restore edilerek el sanatları sergi salonu haline getirilmesi, kale içi ve dışı çevre düzenlemesi yapılması, Agora dan Kadifekale ye teleferik kurulması gibi proje ve öneriler geliştirilmiş, Büyükşehir ve Konak Belediyelerine gerekli girişimler yapılmıştır. İzmir Ticaret Odası nın hedefi, Kemeraltı-Agora-Kadifekale gibi tarihi merkezlerdeki çalışmaların bitirilmesi, bu alanların kente kazandırılması, aralarında güçlü yaya akslarının kurulması, antik tiyatronun açığa çıkartılması, 2015 EXPO İzmir açılışının bu tiyatroda gerçekleştirilmesi, Agora-Kadifekale arasında teleferik hattı kurulmasıdır. Bunların dışında 30.08.2006 tarihinde kale içinde Yavuz BiNGÖL ün katılımıyla halk konseri düzenlenerek 30 Ağustos Zafer Bayramı ve Odamızın Kadifekale ye dikmiş olduğu Türk Bayrağı nın birinci yıl dönümü kutlanmıştır. 13

SİNAGOGLARIN KENTE KAZANDIRILMASI İzmir deki 12 adet sinagogun 9 tanesi Kemeraltı Havra Sokağı çevresinde bulunmaktadır. Yine aynı çevrede Musevi Cemaatine ait Haham Başının evi bulunmaktadır. İzmir de şehir turizmini canlandırmak, kent merkezini turistik bir merkez haline getirmek, İzmir in Musevi tarihini yaşatmak, kentimizin hoş görülü yapısını ve farklı etnik kültürlere ev sahipliğini birebir göstermek amacıyla sinagogların kentimize geri kazandırılması gerekmektedir. Kemeraltı ile Agora arasındaki yaklaşık 500 m.lik mesafe içerisinde Hıristiyanlık, İslamiyet, Musevilik ve çok tanrılı dinlere ait izler ve yapılar bulmak mümkündür. Bu çok çeşitlilik ve zenginlik dünyanın hiçbir yerinde bulunmamaktadır. Ancak, İzmir kenti bu zenginlikten yararlanamamakta, bu potansiyel değerlendirilememektedir. Odamız bu potansiyelin değerlendirilmesi ve özellikle Hahambaşı Konutunun restorasyonu amacıyla Konak Belediyesi ve Musevi Cemaati ile işbirliği içerisinde çalışmaktadır. 14

ALLİANOİ SAĞLIK YURDUNA MADDİ DESTEK VERİLMESİ DSİ nin Yortanlı baraj alanında kalan ve kurtarma kazıları gerçekleştirilen Allianoi Sağlık Yurdu ülkemizin sağlık tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Günümüzde hala kullanılabilir durumdaki Paşa Ilıcası mevkiinde bulunan sağlık yurdu antik dönemin termal tedavi yöntemlerine ilişkin önemli bilgiler sağlamaktadır. 2006 yılı içerisinde Odamız sağlık yurdunu yerinde ziyaret ederek konuya dikkat çekmiş ve kazılara maddi destekte bulunmuştur. TARİHİ KEMERALTI ÇARŞISININ KENT TURİZMİNE KAZANDIRILMASI İzmir Ticaret Odası tarihi Kemeraltı Çarşını kent turizmine kazandırmak amacıyla öncelikle Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği nin kuruluşunda öncülük etmiştir. Konser vb. etkinlikler için sanatçılar getirilmiş ve ilginin Kemeraltı na yönlenmesi sağlanmıştır. Derneğe maddi desteğini devam ettirmekte ve amaç doğrultusunda ortak projeler gerçekleştirilmektedir. Kemeraltı ile ilgili doğru verilerin elde edilmesi amacıyla İzmir Ticaret Odası tarafından Kemeraltı Envanteri Çalışması sürdürülmektedir. Çalışmanın sonuçları tüm kamu kurum ve kuruluşları ve ilgilileriyle paylaşılarak Kemeraltı geleceği için doğru projelerin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. 15

Bunun dışında Tarihi Kemeraltı Çarşısında mekansal düzenlemeler yapılmaktadır: Örneğin, İzmir Ticaret Odası, Tarihi Kemeraltı Çarşısını yeniden yapılandırma çalışmalarına katkı koyabilmek amacıyla Konak Belediyesi ile birlikte Kemeraltı Kestelli Caddesi Mekansal Düzenleme çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Çalışmalar kapsamında cadde üzerindeki yol kaplaması, alt yapı ve aydınlatma elemanları yenilenmiştir. İZMİR TARİHİ KENT MERKEZİNİN UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ NE KAZANDIRILMASI İzmir kent merkezinde 8.500 yıllık tarihinin simgesi önemli tarihi ve kültürel mirasa sahip bulunmaktadır. Helenistik, Roma, Bizans, Osmanlı, Levanten, erken Cumhuriyet dönemi eserleri, çok tanrılı dinler, İslamiyet, Hıristiyanlık ve Musevilik gibi çok çeşitli inanç izlerini İzmir de bulabilmek mümkündür. 16

Ancak bu potansiyelin yeterince değerlendirilemediği ortadadır. Odamız bu potansiyeli değerlendirmek, Pasaport, Konak Meydanı, Kemeraltı, Agora, Basmane, Kadifekale aksında turizm cazibe merkezleri yaratmak, tarihine ve ev sahipliği yaptığı medeniyetlere sahip çıkarak dünya insanına sunmak amacıyla İzmir Tarihi Kent Merkezinin UNESCO Dünya Mirası Listesi ne Kazandırılması Projesi ni gündeme getirmiş bulunmaktadır. İzmir Tarihi Kent Merkezinin UNESCO Dünya Mirası Listesi ne Kazandırılması Projesi ile sahip olduğumuz kültürel mirasın, evrensel yaptırım mekanizmaları kontrolünde gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayacak en etkin yöntem olacağı açıktır. Unutulmamalıdır ki, tarihi kent merkezinin UNESCO Dünya Mirası Listesine girmesi nihai hedef değil, sadece bu alanın işlevsel hale getirilmesi suretiyle kente kazandırılması için bir araçtır. UNESCO, listesine dâhil ettiği tarihi dokuların korunmasında yaptırımları olan, evrensel bir yükümlülük ve sorumluluk yükleyen, çalışmaları başarıyla sonlandırma ve yönlendirme kabiliyeti olan, çalışmaları bir programa bağlayan, uluslararası kaynaklar yaratan ve kaynakların önünü açan dünyadaki en saygın tescil mekanizmasıdır. İzmir kenti, böylesi bir evrensel tescil ve yaptırım mekanizması ile tarihi kent dokusunu çok daha hızlı, organize, uluslararası standartlara uygun bir şekilde ortaya çıkartabilecek ve tüm insanlığa sunabilecektir. Tarihi kent merkezinin İzmir e kazandırılması İzmir in belirlenen vizyonuna yaklaşması, şehir turizmi olanaklarının artması, şehrimizin tanınarak bir marka kent olması ve dünya kenti haline gelebilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. İzmir yeni kent merkezi liman arkasında yükselirken, tarihi kent merkezi de müze kent şeklinde korunacak ve üç döneme ait İzmir i bir arada görebilmek mümkün olabilecektir. Proje kitapçık haline getirilerek basılmış, ilgili-sorumlu kurumlar nezdinde girişimler yapılmış, kamuoyu ile paylaşılarak projenin gelişmesi çalışmalarına devam edilmektedir. 17

İZMİR TANITIM FİLMİ İzmir Ticaret Odası, İzmir kentini tanıtma ve EXPO 2015 organizasyonuna yönelik kullanma amaçlı olarak İzmir Tanıtım Filmi, İzmir Tanıtım TV filmi, EXPO 2015 İzmir filmi olmak üzere üç adet tanıtım filmi hazırlatmıştır. Tanıtım filmleri, özellikle kurvaziyer gemilere yerleştirilen kiosklarda gösterilmekte; yerli ve yabancı turistlere sunulmaktadır. Ayrıca hazırlanan filmler, EXPO adaylığı nedeniyle İzmir adına yapılan sunumlarda sıklıkla kullanılmaktadır. 18

CAMA YAZILAN TARİH İzmir Ticaret Odası, kentimizin önemli fotoğrafçılarından Cemal Yalkış a ait tamamı cam negatiflere basılmış olan İzmir fotoğraflarını koleksiyonunu satın alarak kentin belleğine sahip çıkmıştır. 650 kadar cam negatiften oluşan koleksiyon, taranarak dijital ortama aktarılmış ve fotoğraflar bilgisayar programları sayesinde temizlenmiştir. Dokuz Eylül Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Fikret Yılmaz, fotoğraflar arasından bir seçki yapmış ve bu fotoğraflarda tarihin izlerini sürerek Cama Yazılan Tarih albümünü hazırlamıştır. Bugüne kadar 2000 baskı yapan kitap, tüm kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelere, kütüphanelere, İzmir in tarihi üzerine çalışan değerli bilim adamları ve araştırmacılara gönderilmiştir. 19

19. YÜZYILDAN 21. YÜZYILA İZMİR TİCARET ODASI TARİHİ 1885 yılında kurulmuş, Türkiye nin ilk ticaret odalarından biri olan İzmir Ticaret Odası, bir yüzyılı aşan köklü geçmişi ile Türkiye ekonomisine büyük katkılar koymakla birlikte, ülke ekonomisini yönlendiren yeni fikirlerin çıkış noktası olmuştur. Kentimizin ve ülkemizin ekonomik ve ticari tarihinin yanı sıra önemli tarihi olayların kente etkilerinin anlaşılması ve geleceğin planlanması açısından İzmir Ticaret Odası tarihinin kitaplaştırılması eşsiz bir kaynak yaratmıştır. Yrd. Doç. Dr. Ferlâl Örs, Dr. Erkan Serçe ve Mehmet Şakir Örs ten oluşan bir ekip tarafından hazırlanan 19. yy.dan 21. yy.a İzmir Ticaret Odası Tarihi kitabında İzmir Ticaret Odası ekseninde İzmir in ticaret yaşantısı yanında tarih ve kültürü ile bunlardaki zenginlik, çeşitlilik ve derinlikler yansıtılmaktadır. 20

TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI İLE İLGİLİ YAYIN İzmir Ticaret Odası Taşınmaz Kültür Varlıkları Temel Bilgiler - Ulusal ve Uluslar arası Teşvik, Yardım ve Fonlar, "Yenileme Alanı" ve "Alan Yönetimi" Kavramları isimli bir yayın çıkartmak üzeredir. Bu yayın ile gerek İzmir Ticaret Odası üyelerini gerekse İzmirlileri Taşınmaz Kültür Varlıkları ile ilgili temel bilgiler, yasal haklar ve sorumluluklar; ulusal ve uluslararası fonlar ile kültürel ve doğal mirasımızı korumak ve gelecek nesillere aktarmak konularında vatandaşlarımızı bilinçlendirmek amaçlanmıştır. Yayın, baskı aşamasındadır. KİOSK ( ENFORMASYON TERMİNALLERİ ) Türkçe nin yanı sıra İngilizce, Almanca, İtalyanca, İspanyolca ve Fransızca olmak üzere toplam 6 dilde hizmet veren 7 Kiosk Makinesi İzmir şehrini yabancı işadamı / turiste tanıtmak ve yol göstermek amacıyla Costa Kruvaziyer Şirketi gemileri içerisine yerleştirilmiştir. 21

İZMİR TİCARET ODASI SERGİ SALONU İzmir Ticaret Odası, ana hizmet binasının zemin katını sergiler düzenlenmesi amacıyla tahsis etmektedir. Sergi salonu, bir sanat komisyonu tarafından titizlikle seçilen resim, heykel, vitray, fotoğraf, mimari proje vb sergilere ücretsiz olarak tahsis edilmekte ve kent merkezinde yer alan sergi salonu sayesinde, kendi imkanları ile sergi açması mümkün olmayan sanatçıların eserleri de ziyaretçi ile buluşabilmektedir. Bir haftalık yapılan tahsislerle bir yılda 50 kadar sergi açılmakta ve sergileri on binlerce sanatsever ziyaret etmektedir. 22

FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ İLE ORTAK PROJELER Fransız Kültür Merkezi ile ortak gerçekleştirilen proje ile 9 Ekim 30 Kasım 2006 tarihlerinde, Louvre Müzesi, Fransa Milli Kütüphanesi nden gelen tarihi obje, harita, gravür, heykeltıraşlık eserleri ve sikkelerden oluşan bir sergi Smyrna: Fransız Koleksiyonları Işığında Bir Kentin Portresi isimli sergi düzenlenmiştir. Serginin Antik Smyrna bölümü İzmir Ticaret Tarihi Müzemiz de; Modern Smyrna bölümü Fransız Kültür Merkezi nde sergilenmiştir. Yanı sıra 18 20 Ekim tarihleri arasında İzmir Ticaret Odası Meclis Salonunda Smyrna- Fransa (1600 1900): Ayrıcalıklı İlişkilerin Üç Yüz Yılı isimli bir kolokyum düzenlenmiştir. Yaklaşık iki ay süreyle açık kalan sergiyi 10 binden fazla yerli ve yabancı ziyaret etmiştir. 23

İZMİR KENTİNİ TANITICI DOKÜMANLAR Odamız ilgili kurumlardan bilgi belge desteği alarak, İzmir kentini tanıtmak üzere 7 dilde İzmir Guide kitapçıklarını hazırlatmış ve bastırmıştır. Agora, Kadifekale, Bayraklı Ören Yerleri tanıtım kitapçıkları Türkçe ve İngilizce olarak basılmıştır. Mimarlar Odasının hazırlamış olduğu İzmir Mimarlık Rehberi 2005 isimli çalışmaya maddi destek sağlanmıştır. Odamız ayrıca TÜRSAB ın İzmir i tanıtmak için 2004 yılında hazırlatmış olduğu Bergama dan Efes e isimli İzmir Tanıtım kitabın yapımına destek olmuştur. 24

İZMİR KÜLTÜR VE SANAT FESTİVALİ NİN DESTEKLENMESİ İKSEV her yıl yerli ve yabancı önemli müzik insanlarının katılımıyla Uluslar arası İzmir Festivali ni düzenlemektedir. Dünyaca ünlü sanatçıların konuk olduğu festivalde İzmir in tanıtımı da gerçekleştirilmektedir. İzmir in marka olmuş bir dünya kenti haline gelmesi doğrultusunda çalışan Odamız, İzmir in kültürel ve sanatsal hayatına canlılık kazandırmak ve etkinliğin devamlılığını sağlamak amacıyla her yıl İzmir Kültür ve Sanat Festivaline sponsor olmaktadır. EROL EVGİN KONSERİ İzmir Ticaret Odası, Atatürk ün 125. doğum yıldönümü etkinlikleri kapsamında Erol Evgin in Mustafa Kemal i Gördüm Düşümde isimli konser-gösterisini 30 Kasım 2006 Perşembe günü saat 20.00 de Halkapınar Spor Salonu nda İzmirlilerle buluşturdu. Erol Evgin, Mustafa Kemal i Gördüm Düşümde isimli konser-gösteride, Osmanlı İmparatorluğu'nun son devrinden başlayarak günümüze uzanan bir zaman perspektifini, özel orkestra eşliğinde 15 şarkı ve 4 şiir ile dile getirdi. Etkinlik için İzmir in tüm semtlerinden ücretsiz otobüs kaldırıldı. 25

ATATÜRK KİTABININ YAZARI ÜNLÜ İNGİLİZ YAZAR ANDREW MANGO NUN İZMİR TİCARET ODASI NIN KONUĞU OLARAK İZMİR E GELİŞİ Atatürk kitabını yazan ve Türkiye üzerine kitapları ile tanınan ünlü İngiliz yazar Andrew Mango, İzmir Ticaret Odası nın 125. Kuruluş Yılı etkinlikleri kapsamında Odamız tarafından 5 gün boyunca İzmir de ağırlanmıştır. İzmir Ticaret Odası nın 2006 Ekim ayı Meclis toplantısında bir konuşma yapan ünlü yazar, daha sonra İzmir Ekonomi Üniversitesi nde bir konferans vermiştir. Yazarın Atatürk kitabının numaralı 1000 adet özel baskısı hazırlatılarak, başta Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar olmak üzere, milletvekilleri, kentin ileri gelenleri ve kütüphanelere birer adet olmak üzere gönderilmiştir. 26

DÜNYACA ÜNLÜ FRANSIZ YAZAR MARC LEVY NİN İZMİR TİCARET ODASI NIN KONUĞU OLARAK İZMİR E GELİŞİ İzmir deki Tarihi Asansör ü yaptıran Nesim Levi Bayraklı nın torunu olan ve İzmir i daha önce hiç ziyaret etmemiş olan ünlü Fransız yazar Marc Levy ve Nişanlısı İzmir Ticaret Odası nın davetlisi olarak İzmir e geldiler. Marc Levy, Arsası büyük büyükbabası tarafından bağışlanmış olan Karataş Musevi Hastanesi ni ziyaret ettikten sonra, Nesim Levi tarafından yaptırılan Tarihi Asansör ü ziyaret etti. Burada İzmir in kentin yöneticileri, Musevi cemaatinin ileri gelenleri ve gazetelerin İzmir temsilcileri ile öğle yemeği yiyen Marc Levy e büyük büyükbabası Nesim Levi nin büstü hediye edildi. Daha sonra Kadifekale, Agora Ören Yeri ve Kemeraltı nın yanı sıra, Kemeraltı ndaki sinagogları ve Sen Polikarp Kilisesini ziyaret eden Marc Levy, İzmir den oldukça etkilendiğini ve bir sonraki romanına mekan olarak İzmir i düşündüğünü söyledi. Kendini İzmirli gibi hissettiğini belirten Marc Levy, davetimiz üzerine, 25-26 Kasım 2007 tarihlerinde Paris te İzmir adına yapılan sunuma bizzat katılarak BIE üyelerine İzmir in köklü tarihini anlattı. 27

İZMİR HEDİYELİK EŞYALARI İzmir Ticaret Odası, kentimizi ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin İzmir le ilgili anılarını sevdikleri ile paylaşmasını sağlamak amacıyla İzmir le ilgili özel tasarım hediyelik eşyalar hazırlatmıştır. Hediyelik eşyalar tişört, sweat shirt, kupa, anahtarlık, hap kutusu, notluk vb 26 çeşit üründen oluşmaktadır. İzmir Ekonomi Üniversitesi Endüstriyel ve Görsel Tasarım Bölümleri tarafından hazırlanan özel İzmir logoları ve hediyelikler, kenti temsil eden yegâne hediyeliklerdir. Hazırlanan hediyelik eşyalar, başta İzmir Ticaret Odası olmak üzere, birçok kurum ve kuruluş tarafından gelen yerli ve yabancı heyetlere ve ziyaretçilere hediye edilmektedir. Hediyelikler, İzmir Ticaret Odası Eğitim ve Sağlık Vakfı tarafından İzmir Ticaret Odası ana hizmet binası girişinde yer alan stantta satışa sunulmuştur. Yanı sıra değerli fotoğraf sanatçısı Cemal Yalkış ın koleksiyonundan seçilen siyah beyaz fotoğraflardan yapılan bir seçki ile 12 fotoğraftan oluşan İzmir Kartpostalları hazırlanmıştır. 28

İZMİR FAYTONU PROJESİ 19. yüzyıldan itibaren İzmir in ticari ve ekonomik yükselişi döneminde ortaya çıkan fayton özellikle günbatımını kucaklayan 1. Kordon un inşasıyla kentin bir simgesi haline gelmiştir. O dönemde İzmir in ılıman iklimi nedeniyle rahatlıkla kullanılan Victoria tipi faytonların sayısı artmıştır. Günlük ulaşım aracı olarak kullanımının dışında fayton, faytonla kordon sefası kente gelen ziyaretçilerin vazgeçilmezi haline gelmişti. İzmir ile bu kadar bütünleşen faytonlar günümüzde kendi hallerine terk edilmiş, bakımsız, kimliksiz bir hal almışlardır. Faytonlarda kullanılan atların hali perişandır. Ne faytonlarda, ne faytoncularda bir standart ve estetik bulunmamaktadır. Faytonlar bu haliyle maalesef İzmir e yakışmamaktadır. Kentleri böylesi simgeler ve ayrıntılar farklılaştırır, ön plana çıkartır. İzmir, marka kent olabilmesi için bu tip farklılıklarını ve güzelliklerini ortaya koymalıdır. İzmir Ticaret Odası İzmir in bu yöndeki zenginliğini kullanmak üzere bir proje geliştirmiştir. Bu proje ile faytonları kente tekrar kazandırarak tek tip bir İzmir Faytonu yaratmak amaçlanmıştır. Bu nedenle 2007 yılında bir örnek ve prototip oluşturulmuştur. 29

Amaç Alsancak- Kordon çevresinde mevcutta çalışmakta olan 40 adet faytonun tek tip haline getirilmesi, tarifesinden, faytoncuların giyim kuşamına kadar bir sistem oluşturulması ve düzenin sağlanması, atların ve faytonların kullanım dışında sağlıklı koşullarda barınacağı ahır için yer bulunması amacıyla çalışmalara devam edilecektir. Nitekim kurvaziyer gemilerin kentimize ziyaretleri sayesinde kentteki turist sayısı artmış ve faytonla kordon sefası turistlerin ilgisini daha fazla çekmeye başlamıştır. Faytonlar tarihteki gibi kentimizin simgelerinden bir tanesi haline gelmeye başlamıştır. İZMİR İN MARKA BİR DÜNYA KENTİ OLMASI İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR Odamız İzmir in vizyonu, Güzel İzmir i Bir Dünya Kenti, Bir Marka Kent Haline Getirmek tir. Marka kent İzmir projesi için dünya çapında profesyonel bir firma ile çalışılmaktadır. Marka kent çalışmalarını yapan firma sokaktaki İzmirlilerden gazetecilere, işadamlarından sivil toplum kuruluşu yöneticilerine kadar çok geniş bir kesimle yaptığı görüşmelerle, İzmirlilerin İzmir e dair algısını ortaya çıkarmış ve çalışmalarını bu algı çerçevesinde sürdürmüştür. İzmir in marka kent olma yolundaki ana unsurlarının ve kurumsal kimliğinin oluşturulacağı çalışma 2007 yılı sonuna kadar tamamlanacaktır. Ama asıl ortaya çıkarılan kimliğin ve marka kent unsurlarının uygulaması, hayata geçirilmesi 2008 yılı içinde gerçekleştirilecektir. EXPO 2015 İZMİR Dünyanın en büyük etkinliklerinden biri olan ve Dünya Fuarı olarak adlandırılan EXPO lar, 150 yıldır düzenlenmektedir. EXPO lar birer ticari fuar olarak değil, eğitsel amaçlı birer tema ve kültür etkinlikleri olarak anılmaktadır. Bu tema ve kültür etkinlikleriyle; teknoloji, yenilik ve doğaya uyum gibi evrensel konularda tüm dünya ülkeleri, sahip oldukları varlıkları, kültürel ve tarihi zenginliklerini sergileme fırsatı bulmaktadır. EXPO kendisine ev sahipliği yapan Paris ten Sevilla ya, Lizbon dan Barselona ya kadar bütün kentlere çok önemli eserler bıraktığı gibi, bütün bu kentlerin baştan aşağı yenilenerek bir dünya markası olmasının da yolunu açmıştır. 30