FİZİBİLİTE RAPORU Yatırım Sahibi: Yatırım Tipi: Yatırım Yeri: Yatırım Konusu: Yatırım Alanı: Yatırım Maliyeti: Özhan Yavuz Topraklı Plastik Sera Büyükorhan İlçesi / Bursa Çilek Üretimi 5 Dönüm 530.000 TL 1
ÜRETİM YERİ: Üretimin yapılacağı yer Bursa nın kalkınmada öncelikli bölgelerinden olan ve şehir merkezine 81 km uzaklıkta bulunan Büyükorhan İlçesi Cumayanı mevkiinde ana yolun hemen kenarında, jeotermal su çıkan bölgeye ve göle çok yakın konumdadır. Önemli alıcılardan İstanbul Bayrampaşa Hali ne karayolundan 261 km uzaklıkta olup, feribotla geçiş yapılması durumunda mesafe kısalmaktadır. ÜRETİMİ YAPILACAK ÜRÜN: Serada CAMAROSA tipi çilek üretimi yapılacaktır. Özellikleri; i) Camarosa çilek fidesi verimli ve kısa gün çeşididir. ii) iii) iv) Meyveleri dolgun ve darbelere dayanıklıdır. Aroması hoş ve kullanım alanı geniştir. Hem taze olarak hem de sanayi de kullanılabilir. Korumalı şartlarda on güne kadar dayanabilir. v) Üretilecek çilek nitelik itibariyle (boyut ve üretim şekli) 1. Sınıf çilek statüsünde olacaktır. vi) vii) Topraklı üretimlerde yapılan araştırmalarda dönüm başına 2 pound altı ayda bir ürün alınabildiği tespit edilmiştir. Bu da yılda 4 pound rakamına denk gelmektedir. Bu da yılda 1,8 kg ürün demektir. Dünya literatüründe ortalama 26 günde 160 gr ürün alınabildiği öngürülmektedir. 1 çilek fidesi 15 gün ile 35 gün arasında ürün verebilir. Konu ile ilgili olarak ABD Tarım Bakanlığı yayınları, Kaliforniya devlet Üniversitesi Tarım Bölümü Yayınlarından bilgi alınabileceği gibi yaklaşık 19 yıldır fide işi yapan Cengiz Tarım- Cengiz Dilek (053 716 97 74) bilgi alınabilir. Bir çilek fidesinin ömrü 3-6 yıl arasında değişmektedir. İlk üç yıl maksimum verim alınırken üçüncü yıldan itibaren verim düşebilir. Bu sebeple her üç yılda bir fide değişikliği yapılacaktır. ÇİLEK PAZARI: 2
Türkiye, çilek üretiminde Dünya üçüncüsü konumundadır. İlk sırada ABD, ikinci sırada Meksika yer alır. İspanya ve Mısır da önemli üreticilerdir. Yerli üretim 380.000 ton civarına yükselmiştir. Mersin çilek üretiminde ilk sırada yer alırken, Mersin i Aydın ve Bursa izlemektedir. Çilekte ihracat artış trendi gösterse de göreceli olarak düşüktür. Ana alıcı Rusya olup, Irak ve Romanya diğer ihracatçılardır. Rusya nın sön dönemde seracılık faaliyetlerine ağırlık vermesi bu pazarda ileride azalmaya sebebiyet verebilir. Türkiye de kuzey ve doğu bölgesi hariç her yerde çilek üretilebilir. Türkiye de çilek yetiştiriciliğinin önem kazanmasında çileğin değişik iklim ve toprak koşullarında ekonomik olarak yetiştirilebilmesi etken olmaktadır. Masrafların kısa sürede geri alınması küçük aile işletmelerini bu ürüne yöneltmektedir. Diğer taraftan çilek yetiştiriciliğinde birim alandan elde edilen gelir de yüksektir. Çilek yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli riskler, dış etkenlerdir. Topraklı üretimde hava koşullarından, hastalıklardan, diğer dış etkenlerden dolayı ciddi ürün kayıpları yaşanmaktadır. Serada çilek üretimi emekleme devresinde olup, yaygınlaştıkça verim ve ürün kalitesi artacaktır. Büyükorhan İlçesi iklim açısından topraklı yediveren (yılda yedi ürün) çilek üretimine uygundur. Ancak özellikle karşılaşılan ürünün mantarlaşması nedeniyle ciddi ürün kayıpları yaşanmaktadır. Seracılıkla kayıplar minimuma indirgenecektir. Aşağıda 1. Kalite çilek Bayrampaşa Hal, 1.-2. Kalite arası Bursa Hali fiyatları ile 2. Kalite Bayrampaşa Hal Fiyatları verilmiştir. ÇİLEK BAYRAMPAŞA HALİ 1. KALİTE / ULUDAĞ- ANTALYA) BAYRAMPAŞA HALİ 1. KALİTE / ULUDAĞ- ANTALYA) BURSA HALİ ÇİLEK (ŞALE) BURSA HALİ ÇİLEK (ŞALE) TARİH MİNİMUM MAKSİMUM MİNİMUM MAKSİMUM 02.01.2014 8,00 12,00 2,00 8,00 31.01.2014 6,00 9,00 2,00 5,00 03.02.2014 6,00 9,00 2,00 5,00 28.02.2014 9,00 11,00 6,50 8,00 03.03.2014 9,00 11,00 6,50 8,00 3
31.03.2014 6,00 8,00 4,00 6,00 01.04.2014 5,00 7,00 4,00 6,00 30.04.2014 4,50 6,50 4,00 6,00 02.05.2014 4,50 7,00 5,00 7,00 30.05.2014 5,00 8,00 4,00 5,00 02.06.2014 5,00 8,00 4,00 5,00 30.06.2014 5,00 7,00 4,00 5,00 01.07.2014 5,00 8,00 4,00 5,00 31.07.2014 6,00 8,00 - - 01.08.2014 6,00 8,00 - - 29.08.2014 9,00 12,00 - - 01.09.2014 10,00 12,00 - - 30.09.2014 15,00 24,00 - - 01.10.2014 20,00 27,00 - - 31.10.2014 12,00 22,00 - - 03.11.2014 15,00 35,00 - - 28.11.2014 30,00 45,00 - - 01.12.2014 25,00 30,00 - - 31.12.2014 8,00 9,00 - - 2014 yılı ortalaması 9,75 14,31 4,00 6,08 ÇİLEK BAYRAMPAŞA HALİ 1. KALİTE / ULUDAĞ- ANTALYA) BAYRAMPAŞA HALİ 1. KALİTE / ULUDAĞ- ANTALYA) BURSA HALİ ÇİLEK (ŞALE) BURSA HALİ ÇİLEK (ŞALE) TARİH MİNİMUM MAKSİMUM MİNİMUM MAKSİMUM 05.01.2015 7,00 8,00 - - 30.01.2015 10,00 12,00 8,00 12,00 02.02.2015 6,00 8,00 8,00 12,00 4
27.02.2015 9,00 14,00 6,00 10,00 02.03.2015 9,00 12,00 - - 31.03.2015 12,00 14,00 6,00 10,00 01.04.2015 12,00 14,00 5,00 9,00 30.04.2015 5,00 9,00 4,00 7,00 04.05.2015 5,00 7,00 4,00 7,00 29.05.2015 5,00 8,00 3,50 6,50 01.06.2015 5,00 9,00 3,50 6,50 30.06.2015 3,00 5,00 3,50 6,50 01.07.2015 6,00 11,00 3,50 6,50 31.07.2015 9,00 13,00 4,50 6,50 03.08.2015 9,00 13,00 4,50 6,50 31.08.2015 9,00 13,00 4,50 6,50 01.09.2015 9,00 14,00 4,50 6,50 30.09.2015 7,00 13,00 2,50 5,00 01.10.2015 8,00 15,00 2,50 5,00 31.10.2015 8,00 15,00 2,50 5,00 02.11.2015 8,00 15,00 2,50 5,00 30.11.2015 10,00 15,00 5,00 8,00 01.12.2015 10,00 15,00 5,00 8,00 31.12.2015 12,00 20,00 4,00 7,00 2015 yılı ortalama 8,04 12,16 4,41 7,36 Yukarıda 2014 yılı 1. Kalite çilek İstanbul Bayrampaşa Hal fiyatları (www.ibb.gov.tr/ sites/haller/tr-tr/pages/hal_fiyatları.aspx) internet adresinden kontrol edilebilir. ABD de 1. Sınıf çilek satış fiyatı USD 1,6 / lb dir. 1 lb 0,45 kg olup, 1 kg çilek fiyatı 3,56 yani yaklaşık 10,8 TL dir. Bakınız Skelly s farm market SERA ÖZELLİKLERİ: 5
i) Sera topraklı plastik seradır ve 5 dönüm üzerine inşa edilecektir. ii) iii) iv) Sera konstrüksiyonu 3,5 metre saçak yüksekliğine sahip, 8 metre tünel genişliğine sahip, yekpare sistem havalandırmalı, 105 metre tünel uzunluğunda, 6 tünel 48 metre genişliğinde full katkılı pvc sabitleyicileri ile birlikte plastikten olacaktır. Damlama sulama tesisatı malç örtünün altına döşenecek, kangal dağıtım borularından oluşacaktır. Malç örtüsü uzun ömürlü, siyah renk, 25 mikron kalınlığında olacaktır. v) Çevre betonları 40 cm x 20 cm ebadında, demir donatlı çevre betondan oluşacaktır. vi) EC PH ölçerli, tam otomatik 380 volt sulama makinesı kullanılacaktır. vii) Sulama dairesi su tankı, gübre tankları, blower, bağlantıları ve su pompalarından oluşacaktır. SERA SİSTEMİNİN FAYDALARI: i) Ürünü dış etkenlerden korumak, ii) iii) iv) Tüm yıl boyunca üretim yapmak (özellikle kış aylarında üretim yaparak yüksek ürün fiyatlarından faydalanmak), Sera içi sıcaklığın ürünün yetişmesine elverişli düzeyde tutmak, Metrekare başına üretimi artırmak (Topraksız tarıma göre metrekarede minimum 6-7 kat), v) Çileği dış etkenlerden, zararlı hava şartlarından, hastalıklardan, vb. koruyarak verimi artırmak, vi) vii) Yatırımların örnek teşkil etmesi suretiyle bölgede sera yatırımlarının artırılması, Kırsal kalkınmayı desteklemektir. PROJE NAKİT AKIMI: 6
Esas olarak 5 dönümlük serada 50.000 fide dikimi öngörülmüştür ve bu rakam esas alınacaktır. 50.000 adet fide dikimi ile ilgili maliyet kalemleri aşağıdadır: -Fide maliyeti ( üç yılda bir yenilenecek) -Gübre gideri ( her yıl) -Paketleme gideri (kasa, ambalaj her yıl) -Elektrik gideri (her yıl) -Isıtma gideri (ekstradan kömür kullanılırsa her yıl), -Sair giderler (ilaçlama, arı, bakım, önlük, vs her yıl) -İşçilik giderleri (Belediye işçileri çalışacağından gidere yansımayacak) -Amortisman gideri (yoktur) -Vergi (8 dönümden az olduğu için toplam cirodan % 2 kesinti yapılacaktır) 50.000 adet fide dikimi ile satış bilgileri aşağıdadır: -1 fideden yılda 1 kg verim alınacağı öngürülmektedir -Satış fiyatı 2015 yılı Bayrampaşa Hali 1. Kalite ortalama minimum satış fiyatı baz alınacaktır ve 8,04 TL dir. Satışlar sera merkezinde poşetlenmiş ve kasalanmış olarak Bayrampaşa Hal Komisyoncularına satılacaktır. Ankara Hali ne de satış yapılabilir. Satışlar peşin olarak yapılacaktır. Yatırım ile ilgili iki yıllık gelir-gider tablosuna aşağıda yer verilmiştir: Gelirler 1. Yıl 2. Yıl 2 yıllık toplam rakamlar Yıllık toplam fide 50.000,00 50.000,00 1 fide verimi yıllık (kg) 1 1 Toplam ürün 50.000,00 50.000,00 Yıllık ortalama satış fiyatı-tl/kg 8,04 8,04 7
Yıllık tahmini ciro 402.000,00 402.000,00 804.000,00 Kesinti (% 2) -8.040,00-8.040,00-16.080,00 Net Ciro(Yıllık-TL) 393.960,00 393.960,00 787.920,00 GİDERLER Yıllık kullanılacak fide adedi 50.000,00 (3 yılda bir değiştirilecek ) 50.000,00 Fide maliyeti (TL/ adet) 0,30 0,30 Toplam fide maliyeti (TL) -15.000,00-15.000,00 Sair giderler (TLyıllık) -3.700,00 İlaçlama,bak ım,önlük,arı, diğer giderler -3.700,00-7.400,00 Gübre gideri (TLyıllık) -14.400,00-14.400,00-28.800,00 Paketleme gideri (yıllık) -9.100,00-9.100,00-18.200,00 Elektrik gideri (TLyıllık) -4.000,00-4.000,00-8.000,00 İşçilik gideri - (Ücretleri belediye tarafından ödenecek) - Toplam Gider (TL) -46.200,00-46.200,00-92.400,00 NET KAR (TL) 347.760,00 347.760,00 695.520,00 YATIRIM SÜRESİ, MALİYETİ VE GERİ DÖNÜŞÜM SÜRESİ: 8
Sera inşaatı 40 gün içinde bitirilecek ve inşaat başlamasından itibaren maksimum 75 gün sonra ilk ürünler toplanmaya başlanacaktır. Yatırımın toplam bedeli 530.000 TL dir. İlk yıllık net kar/yatırım Maliyeti= 347.760 / 530.000 = % 0,66 İkinci yıl toplam net kazanç / Yatırım Maliyeti = 695.520/ 530.000 = % 1,31 Görüldüğü üzere yatırım kendisini ilk yıl içerisinde amorti etmektedir. Başlangıç işletme sermayesi ihtiyacı (İnşaat bittikten sonra seranın faaliyete geçmesi için gerekli finansman) = 530.000 + 18.000TL (fide alımı, gübre, sair masraflar) = 548.000 TL 9
10
11
12