İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS MALİ July - August 2012 YIL 22 YEAR 22 İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ Sahibi İSMMMO Adına - Owner on behalf of the ISMMMO Genel Yayın Yönetmeni - Editor Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant YAHYA ARIKAN HÜSEYİN FIRAT VEYSEL KARANİ PALAK DANIŞMA KURULU Advisory Board Alfabetik Sıraya göre (Alphabetical Orders) YAYIN KURULU Publication Board Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ün.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Hüseyin FIRAT (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Veysel Karani PALAK (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Orhan SARIGENE (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Ertuğrul ERDEM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Bahriye PAYAL (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) HAKEM KURULU (Alfabetik Sıraya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Tamer AKSOY (TOBB Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ali Dural (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nejat BOZKURT (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ünv.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (Anadolu Ünv.) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Dr. Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı) Prof. Dr. Ömer LALİK (Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Doç. Dr. Korkut ÖZKORKUT (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Tuğrul TÜFEKÇİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Ünv.) Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Başkent Üniversitesi) Prof. Dr. Göksel YÜCEL (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi)
MALİ ISSN 1303-5444 Net 28.500 adet basılmıştır. Dergi Adı: Mali Çözüm Dergimiz EBSCO ve ULAKBİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından taranmaktadır. İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya ARIKAN Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Hüseyin FIRAT Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Veysel Karani PALAK Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim MENGÜLEREK Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Grafik Tasarım ve Dizgi: Evren GÜNAY Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:6 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi: Yamaç Ofset San. Tic. A.Ş. Yüzyıl Mah. Matbaacılar Sitesi 1. Cadde No: 103 Bağcılar/İSTANBUL Tel: 0212 629 06 87 Fax: 0212 629 06 91-629 06 87 (pbx) Faks: (0212) 620 06 91 Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylıkyayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değerlendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir. Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certified Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi: İSMMMO Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2
MALİ SUNUŞ 1 Eylül; 52 Milyon insanın ölümüne neden olan 2. Dünya Savaşı nın başladığı gündür. Bu akıl almaz vahşeti bir daha yaşamamak için, Dünya Barış Günü olarak ilan edilmiştir. Barış, sözlüklerde savaş sonrası durumun adı olarak geçer ve anlam olarak uyum, karşılıklı anlayış, hoşgörü ile oluşturulan bir ortamı taşır. Oysa görüyoruz ki; Türkiye nin de içinde bulunduğu geniş bir coğrafi bölgede barıştan uzak bir yapı giderek genişliyor. Özellikle Türkiye sınırlarında yaşananlar, barış adına ileride önemli bir tehdit kaynağı olabilecek gelişmelerin sinyalini veriyor. Türkiye nin terör içinde yaşadığı süreç ise, uyum ve karşılıklı anlayışa izin vermeyecek boyutlara ulaşmış görünüyor. Oysa şu gerçek ki bugünkü ortak akıl, ulusal sağduyu gerektiriyor. Klişeleşen birlik, beraberlik ifadeleri yerine bunun gerçekten anlamını bulacak adımlar atılması yaşamsal bir zorunluluğa dönüşmüş durumda. Yüce önderin birlik ve beraberlik; ölümden başka her şeyi yener. Bir ulus, sımsıkı birbirine bağlı olmayı bildikçe yeryüzünde onu dağıtabilecek bir güç düşünülemez sözleri boşuna değildir. Değerli Üyemiz, Mesleğimizin geleceğine ilişkin tespitlerimiz, önerilerimiz ve taleplerimizde biz de ortak aklın, toplam faydanın gereklerine uygun bir yaklaşım sergilemeye çalışıyoruz. Bütünüyle siyasetten arınmış, mesleki faaliyet ve gelişmelere odaklı, üye sayısı otuz binleri çoktan aşmış demokratik, sivil bir meslek kuruluşu olarak camiamızın iş ve ekmek kaygısına maksimum yarar amacındayız. Yakın geçmişte; özellikle bağımsız denetim hakkımıza, yeni TTK konusundaki uyarılarımıza, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ndan beklentilerimize de hep bu yaklaşımın yön verdiği açıkça herkes tarafından görünüyor. Umudumuz yakın gelecekte, ortak akıl ve toplam fayda yaklaşımına hem meslektaşımız hem de Türkiye adına Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu nun da dahil olmasıdır. 113. Mali Çözüm Dergisinde buluşmak dileğiyle sağlık, mutluluk ve 1 Eylül Dünya Barış günü ruhuna uygun barış dolu yarınlar diliyoruz. YÖNETİM KURULU 3
4
İÇİNDEKİLER MALİ Yeni TTK da Budama ve Bağımsız Denetim de Tarihi Sorumluluk Yahya Arıkan 9 HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS Finansal Başarısızlık Tahminleri Yönüyle UFRS ve Bilginin İhtiyaca Uygunluğu Yrd. Doç. Dr. Fevzi Serkan Özdemir - Prof. Dr. Frederick D. S. Choı - Prof. Dr. Ercan Bayazıtlı 17 Türk Vergi Sisteminde Basit Usulde Vergilemenin Etkinliği - Basit Usulde Vergileme, Vergi Ziyaına Neden Olabilir Mi? Prof. Dr. Mehmet Arslan - Arş. Gör. Dr. Mine Biniş 53 Yeni Özelge Sisteminin İncelenmesi, Yanılma ve Vergi İncelemesine İlişkin Yeni Esaslar Çerçevesinde Değerlendirilmesi Yrd. Doç. Dr. Mine Nur Bozdoğan 73 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununda Tek Ortaklı Şirket: Zorunlu Bazı Düzenlemelerin Vergi Hukukunda Yarattığı Eksiklik Yrd. Doç. Dr. Özgür Biyan 91 İşe İade Davalarında SGK İşlemleri ve Uygulama Sorunları Dr. Resul Kurt 111 İşletmelerde Sürdürülebilirlik ve Muhasebe Mesleği İlişkisi Öğr. Gör. Dr. Arzu Özsözgün Çalışkan 133 Bilişim Teknolojilerinin Vergilendirme Üzerindeki Etkisi Öğr. Gör. Metin Allahverdi 161 5
MALİ İÇİNDEKİLER HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS 6322 Sayılı Yasa İle Gelir Vergisi Kanunu nun 89 uncu ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 10 uncu Maddesinde Yapılan Değişiklikler Doç. Dr. Ahmet Erol 187 Yeni TTK ya Göre Limited Şirketlerde Ortakların Bağlılık (Sadakat) Yükümlülüğü Mustafa Yavuz 193 Yeni TTK da Anonim Şirket Kuruluşu İçin Öngörülen Temel Yenilikler ve Değişiklikler Soner Altaş 203 Finansal Kiralama İşlemelerinde KDV Uygulaması İlker Şadi İşleyen 213 Sermaye Azaltımı ve Vergisel Açıdan Değerlendirilmesi İbrahim Ercan 219 Fakirlere Yardım Etmek Maksadıyla Kurulan Gıda Bankacılığının Vergisel Boyutu ve Muhasebeleştirilmesi Metin Eren 229 Vergi Cezalarında İndirim Müessesesinin Özellikleri Rızkullah Çetin 253 Kira Sözleşmelerinde Damga Vergisinin Hesaplanması ve Beyanı Ayşe Gınalı 259 Yönetmelikte Yapılan Son Değişiklik Kapsamında İş Kazalarında Süresinde Bildirilmeyen Sigortalılıktan Doğan Sorumluluğa İlişkin Bir Değerlendirme Süleyman Tunçay 267 Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışma Hakkında Önemli Hususlar Erol Güner 275 6
İÇİNDEKİLER MALİ Sosyal Güvenlik Hukukunda Sigortalılara Geçici İş Göremezlik Ödeneği Ödenmesi Murat Özdamar Erden Çakar 283 Son Değişikliklere Göre 5510 Sayılı Kanunda İdari Para Cezalarındaki İndirimlerin Uygulaması Ersin Umdu 293 Sigorta Prim Teşvikinde Ortalama İşçi Sayısının Tespitine İlişkin Yaşanan Sorunlar Ve Çözüm Yolları Umut Topcu 299 Sosyal Güvenlik Mevzuatı Açısından Kayıt Dışı İstihdamın İşverenlere Maliyeti Ekrem Taşbaşı 309 Hem Kocası Hem Babası Bağ-Kur lu Olan Dul Kadınlar Dava Açarak SGK dan Çift Aylık Alabilirler Vakkas Demir 317 01/01/2008 Tarihinden Sonra İlk Defa Bakmakla Yükümlü Kişi Olarak Kız Çocuklarına Sağlanacak Sağlık Yardımları Mikail Kılınç 325 Örneklerle 6322 Sayılı Kanun Sonrası Yeni Sigorta Prim Teşvik Sistemi Bünyamin Esen 329 Pratik Bilgiler 343 Yazım Kuralları 395 7
8