HABER BÜLTENĐ 20 Aralık 2005 Haber Özetleri Irak Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, seçimden önce ve sonra özellikle Türkmen bölgelerinde kanunsuz şeylerin yaşandığını belirterek, ''Seçim için Kerkük'e Süleymaniye, Erbil ve Dohuk'tan 100 bin kişi getirdiler ve aynı gün geri götürdüler. Bu yapılanlar, Kerkük ve Irak üzerinde oynanan büyük bir oyundur'' dedi. Seçim günü bazı şeylerin kontrolden çıktığını ve ihlallerin olduğunu aktaran Ergeç, polislerin oy pusulası bittiği gerekçesiyle seçmenleri geri çevirdiğini bildirdi. Yoğun bir şekilde mükerrer oy kullanımının olduğunu, gözlemcilerin seçim merkezlerinden çıkarıldığını ifade eden Ergeç, şöyle dedi: ''ITC olarak mükerrer oy kullanımını tespit ettik ve bunları seçim kuruluna bildirdik. Kurul, bunları heyetler gönderip incelemezse tarafsızlığını kaybetmiş olacaktır. Bu yapılanlar, Kerkük ve Irak üzerinde oynanan büyük bir oyundur. Türkmen Cephesine hakim olunmak isteniyor. Biz bu seçimin gerçekleri yansıtmayacağını düşünüyoruz. Seçimlerin bazı yerlerde tekrarlanmasını istiyoruz. Çünkü, buradaki seçim bir komediye dönüşmüştür. Seçimden sonra her gün basın toplantıları düzenlenip ihlaller açıklanıyor. Bu seçim önceki seçimden daha kötü geçmiştir. '' (AA) 18.12.2005 tarihinde Kerkük Đl Meclisinin 5 Türkmen üyesi ABD nin Kerkük konsolosu ile 2 saat süren bir görüşme yaptı. Bu görüşme ABD konsolosunun talebi üzerine gerçekleşti. Görüşme sırasında Meclis üyesi Ali Mehdi seçim ihlallerini dile getirdi ve konsolosa konuyla ilgili yazılı bir rapor, fotoğraflar ve CD sundu. Ali Mehdi, konuşmasında konsolosa hitaben Bir Türkmen bayan gözlemci çeteler tarafından polislerin gözü önünde tartaklandı, onun hakkı alınacaktır. Bu valiyi sizler getirdiniz, bu polis teşkilatını sizler kurdunuz. Yüksek Seçim Kurulu nun Kerkük başkanını bir ay önce sizler değiştirdiniz, gizli istihbarat teşkilatını sizler kurdunuz ve 250 bin Kürt ü yine sizler getirdiniz. Bu kurumların başında olanların hepsi Kürt ve hepsi de KDP ve KYP de üst düzeydeki insanlardır. Bu koşullar altında üç seçim yaptırdınız ve bize Haklarınızı demokratik yollarla arayınız teklifinde bulunuyorsunuz. Biz bu seçimleri tanımıyoruz ve iptalini talep ediyoruz şeklinde konuştu. (www.bizturkmeniz.com) 1
Irak'taki en büyük Sünni Arap ittifakı, geçen hafta yapılan genel seçimlerde Bağdat'taki oylamaya hile karıştırıldığını öne sürerek, seçimlerin yenilenmesini istedi. Irak Đslam Partisi lideri Tarık El-Haşimi, Birleşik Irak Đttifakı'nın (Şii listesi) önde gittiğinin açıklanmasından sonra, sonuçların derhal gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, artık topun seçim komisyonunun kalesinde olduğunu söyledi. Irak Uzlaşma Cephesi lideri Adnan El-Duleymi de, ''Bağdat'ta seçimlerin yenilenmesini istiyoruz'' dedi. El-Duleymi, bu seçim sonuçlarına göre kurulacak yeni hükümeti kabul etmeyeceklerini belirtti. Seçim kurulunun yayımladığı kısmi sonuçlar, Şii ittifakının başkentte oyların yüzde 59'unu aldığını gösteriyordu. Đlk seçim sonuçlarına göre, Sünni cephe oyların yüzde 19'unu aldı. Seçim komisyonunun Bağdat için verdiği sonuçlar, oyların sayılan yüzde 89'una dayanıyordu. (AA)(REU) (www.iraq4allnews.com) (www.alsharqiya.com) (www.alarabiya.net) Bağdat ta ve Irak ın güneyindeki altı kentteki resmi olmayan seçim sonuçlarına göre, Birleşik Irak Đttifakı (Şii listesi) birinci sıradadır. Đkinci sırada Adnan El- Duleymi başkanlığında Irak Uzlaşma Cephesi, üçüncü sırada ise Đyad Allavi başkanlığında Irak Ulusal Listesi yer almaktadır. El-Sadr yanlılarının Birleşik Irak Đttifakına oy vermesi nedeniyle, güneydeki şehirlerde Birleşik Irak Đttifakı nın önde gittiği belirtiliyor. (www.iraq-ina.com) (www.bbcarabic.com) (www.aljazeera.net) Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu, seçim ihlallerine ilişkin 692 şikayetin yapıldığını ilan etti. Şikayetlerin bazıları seçime katılan siyasi grupların hile yaptıklarına dair yapılmıştır. Aynı zamanda kurul 70 şikayeti çözümlediğini, 150 şikayetin ise araştırıldığını belirtti. (www.iraq-ina.com) Birleşik Irak Đttifakı üyesi Abbas El-Beyati, basın toplantısında yeni kurulacak hükümetin Đbrahim El-Caferi başkanlığında kurulmasını istediklerini açıkladı. Aynı zamanda önemli bir ortak olarak niteledikleri Kürdistan Đttifakı ile hükümetin kurulması için anlaşma yapmak istediklerini belirtti. Đslam Devrim Yüksek Konseyi üyesi Rıza Cevat Taki ise, dün yaptığı açıklamada, Irak Başbakanlığı için Đbrahim El-Caferi yi desteklemeyeceklerini açıklamıştı. (www.iraq-ina.com) Kerkük bölgesinde dün iki yüksek gerilim hattı direği ile bir içme suyu hattına dinamitle sabotaj düzenlendiği bildirildi. (AA)(AFP) Irak'taki Ukrayna birliklerinin çekilmesinin nihai aşamasının başladığı bildirildi. Savunma Bakanlığı sözcüsü Viktor Vasyuk, yaptığı açıklamada, Irak'ta kalan 876 askerin 30 Aralık'a kadar evlerinde olacaklarını söyledi. Sözcü, 120 askerden oluşan ilk grubun, bugün geç saatlerde Ukrayna'nın batısındaki bir askeri üsse geleceğini belirtti. Polonya komutası altındaki son Ukrayna askerleri, Irak'ın güneyinde ve orta kesiminde konuşlandırılmıştı. (AA)(AP) Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin döneminin 24 üst düzey yetkilisinin cezaevinden serbest bırakıldığı bildirildi. Bağdat'taki bir avukat, ''Dr. Mikrop'' olarak bilinen Rihab Taha ile ''Bayan Şarbon'' olarak bilinen Hüda Salih Ammaş'ın da serbest bırakılanlar arasında olduğunu söyledi. Bağdat havalimanındaki Amerikan askeri üssünden dün salıverilen eski Yüksek Eğitim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Humam Abdülhalik Abdülgaffur ile eski Đletişim 2
ve Ulaştırma Bakanı Ahmet Murtaza Ahmet Halil'in de, Ürdün'ün başkenti Amman'a gitmek üzere bekledikleri bildirildi. Salıverilenler arasında Saddam'ın öldürülen oğlu Uday'ın yardımcısı Asil Sabra ile önde gelen işadamı Sattam Kaud da bulunuyor. Bu kişilerin neden serbest bırakıldıkları konusunda Amerikan ordusundan açıklama yapılmazken, bazı Iraklı siyasi kaynaklar bunu, azınlıktaki Sünni Araplara karşı Amerikalıların bir jesti olarak yorumladı. (AA)(AP-REU) Irak ın Basra kentinde Irak Savunma Bakanı Müsteşarı Macid El-Sari, silahlı grupların saldırısından kurtulurken, iki koruması yaralandı. (www.iraq-ina.com) Irak'ta hükümetin petrol ürünlerine zam yapma kararı ülke çapında protesto ediliyor. Başkent Bağdat'ın 290 kilometre güneydoğusunda bulunan Amara'da polis, valilik binası önünde toplanan yüzlerce kişiyi dağıtmak için havaya ateş açarken, bölgeden ayrılmak istemeyen göstericiler polisle çatıştı. Amara'da göstericiler, Basra ve Bağdat'a giden ana yolu bir süreliğine kapattı. (AA)(AP) Orta Doğu Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Đran-Azerbaycan doğalgaz değişim projesinin açılışı için bugün Nahcivan Özerk Cumhuriyeti'ne gidecek. Nahcivan'ın doğalgaz ihtiyacını karşılayacak projenin başlaması dolayısıyla düzenlenecek törene, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Đlham Aliyev de katılacak. Đran-Azerbaycan doğalgaz değişim anlaşması, Nahcivan'ın enerji ihtiyacını karşılamak için eski Đran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ile Đlham Aliyev tarafından 2004 yılının Ağustos ayında Bakü'de imzalanmıştı. Anlaşmaya göre, Azerbaycan'ın gaz gönderme işleminin başlamasından sonra ilk etapta 80.5 milyon metreküp doğalgazı Đran sınırındaki Astara bölgesine ulaştırması, Đran'ın da bu gazdan değiştirme hakkı olarak yüzde 15 düştükten sonra gazın yüzde 85'ini Nahcivan'a verilmek üzere Colfa sınır bölgesinde hazır etmesi gerekiyor. Uygulanma süresi 25 yıl olarak belirlenen anlaşma gereği, Đran bu yıl Azerbaycan'dan 80 milyon metreküp gaz alacak. Bu miktar 2009-2024 yılları arasında artarak yıllık 402 milyon metreküpe ulaşacak. Đran da 2005 yılında Nahcivan'a 70 milyon metreküp gaz verecek, 2009-2024 yılları arasında da bu rakam, 350 milyon metreküpe ulaşacak. (AA) Đngiltere, Fransa ve Almanya nın, Tahran ın nükleer programıyla ilgili olarak çarşamba günü Đranlı yetkililerle bir görüşme yapacakları bildirildi. Avrupa Birliği nin Dış Đlişkilerden Sorumlu Üyesi Javier Solana nın sözcüsü, Viyana da yapılması planlanan görüşmelerin siyasi daire başkanları düzeyinde olacağını duyurdu. (VOANEWS) Đran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Gulamrıza Agazade, AB ülkeleriyle yapılacak nükleer müzakerelerde ''uranyum zenginleştirme hakkını resmi olarak kabul eden bütün önerilere açık olduklarını ve görüşmelerde yeni öneriler sunacaklarını'' bildirdi. Đran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (UYGK) Genel Sekreteri Ali Laricani de uranyum zenginleştirmenin kendileri için önemli bir konu olduğunu, hiçbir tehdit edici açıklamanın müzakereleri engellemeyeceğini söyledi. ''Müzakerelerin hem Avrupa hem de Đran için yararlı olacağını'' ifade eden Laricani, ''Bazı Amerikalı 3
yetkililerin görüşmeler öncesinde propaganda amaçlı açıklamalar yaptıklarını, bunların Đran'ı, kendi hedefine ulaştırmak için daha kararlı bir hale getirdiğini'' kaydetti. (AA) Đsrail de iktidardaki Likud Partisi nin liderlik yarışını eski başbakanlardan Benjamin Netanyahu kazandı. Đlk sonuçlara göre, oyların yüzde 43 ünü alan Netanyahu genel başkanlığı garantiledi. Benjamin Netanyahu 1996-1999 yılları arasında Başbakan olarak görev yapmıştı. Son hükümette Maliye Bakanlığı yapan Netanyahu, Şaron un Gazze den çekilme planının onaylanmasının ardından bu görevden istifa etmişti. (NTV) Kafkasya ve Orta Asya Rus ajansı Regnum un "Litvanya, Türkiye ile Đlişkileri Bozdu" başlıklı haberinde, Türk Dışişleri Bakanlığı nın, Litvanya Meclisi'nin, sözde Ermeni soykırımını tanıyan yasa tasarısını kabul etmesine sert tepki verdiği belirtiliyor. Haberde, Bakanlıktan konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Litvanya Meclisi'nin kararı, Türkiye ve Litvanya arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyebilir. Birinci Dünya Savaşı, hem Ermeni, hem de Türk halkına büyük kayıplar yaşattığından sonuçlarını soykırım olarak nitelendirmek kabul edilemez" dendiği yansıtılmaktadır. (www.regnum.ru) 19. 12. 2005 tarihinde Duşanbe de Tacikistan Cumhurbaşkanı Đmamali Rahmanov Fransa Milli Savunma Bakanı Michele Allaout Marie ve Fransız iş adamlarıyla görüştü. Michele Allaout Marie, gazetecilerin Duşanbe havalimanında Fransız askeri bölüğünün ne zamana kadar kalacağı sorusunu cevapsız bıraktı. ABD ve müttefiklerin Afganistan da teröre karşı başlattıkları operasyonda 300 civarında Fransız asker ve birkaç savaş uçağı Duşanbe havalimanına yerleştirilmişti. Aradan geçen zaman zarfında askerlerin büyük kısmı çıkartıldı. Şu anda havalimanında 100 civarında asker bulunmaktadır. Askeri alanda işbirliğinin neticesi olarak Duşanbe havalimanının kalkış pistlerinin tamir masraflarını karşılayan Fransızlar ayrıca, Tacik askerlerin Fransız askeri okullarında eğitim görmesini sağlıyorlar. Đş adamlarıyla yapılan görüşme sırasında alüminyum, tarım, inşaat malzemeleri işletmeleri ve turizm alanına yatırım konusu gündeme getirildi. Bunun yanı sıra, Tacikistan Enerji Bakanlığı ile Fransız Aliston şirketi arasında Tacikistan ın güneyinde Zarefşan nehrinde Obburdon kasabasının yanında bir hidro-enerji santrali kurma projesi imzalandı. 120 milyon dolar tutarında olan bu projenin 3-4 sene içinde gerçekleştirilmesi beklenmektedir. (www.regnum.ru) 15.12.2005 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenter Kurulu toplantısında Andres Henkel, Azerbaycan da parlamento seçimi ve seçim sonrası olaylar üzerine hazırladığı raporunda seçim sırasında yapılan bir çok usulsüzlükleri fotoğraflarla gösterdi. Bu rapor, Ocak 2006 yılında Avrupa Konseyi Parlamenter Kurulu na Azerbaycan heyetinin üye olarak alınmasını olumsuz yönde etkileyebilir. (www.regnum.ru) Azerbaycan Devlet Demiryolu Genel Müdürü Arif Askerov, Kars-Ahalkalaki- Tiflis-Bakü demiryolu hattının 2006 yılının ortasından itibaren kurulmaya başlayacağını açıkladı. Projenin bütçesi 400 milyon dolardır. (www.regnum.ru) 4
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketinin bildirdiğine göre, II. Dünya Savaşı ndan önce kapatılan N 513 Apreşon petrol ve doğal gaz yatağı yeniden işletilecektir. Yatak, Tagyanı-Karadağ bölgesinde bulunmaktadır. Güzdek ovasında bulunan N 263 yatak da yeniden faaliyete geçirilecektir. (www.regnum.ru) Avrupa Birliği Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Türkiye ve Hırvatistan'ın AB'ye üyelik sürecinde, 1-2 başlıkta fiili müzakerelerin kendi dönemlerinde başlayıp başlamayacağına karar vermek için erken olduğunu söyledi. AB'de son ayların en ciddi krizi olarak gösterilen 2007-2013 bütçesiyle ilgili Đngiltere'nin sağladığı başarıyı öven Avusturya Dışişleri Bakanı Plassnik, ''Bütçe sorunuyla uğraşmaktan kurtulmuş olsak da dönem başkanlığımız süresince ciddi konularda ilerleme sağlamaya çalışacağız'' dedi. Fransa ve Hollanda'daki referandumlarda reddedilmesinin ardından belirsizliğe giren AB anayasasıyla ilgili kararın Avusturya'nın dönem başkanlığı sırasında verilebileceğini anımsatan Plassnik, burada alınacak kararın önemli olduğunu, Balkan ülkelerini ilgilendiren yeni genişleme sürecinin bundan doğrudan etkilenebileceğini söyledi. (AA) Avrupa Parlamentosu Başkanı Josep Borrell Fontelles, AB dönem başkanı Đngiltere tarafından hazırlanan ve geçtiğimiz günlerde AB üyesi ülkelerin hükümet başkanlarınca kabul edilen 2007-2013 bütçesinin, ''kritik olduğunu ve AP parlamenterlerinden çoğunun onaylamadığını'' söyledi. Viyana'da, Avusturya Başbakanı Wolfgang Schüssel ile yaptığı ortak basın toplantısında konuya ilişkin bir soruyu yanıtlayan Borrell, ''AP parlamenterlerinin çoğunun onaylamamasına rağmen parlamentoda bütçe konusunda bir oylama yapılmayacağını'' kaydetti. Borrell, bütçe üzerinde hükümet başkanları düzeyinde anlaşma sağlanmasının, ''Konsey, Parlamento ve Komisyon arasında gelecekte yapılacak müzakerelerde çıkış noktası olarak kabul edileceğini'' bildirdi. (AB HABER) Diğer Haberler Kuzey Kore, Washington yönetiminin, Pyongyang rejimine yönelik düşmanca tutumundan vazgeçmemesi halinde, nükleer caydırıcılıklarını güçlendireceğini açıkladı. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı'nın, ülkenin resmi haber ajansında okunan açıklamasında, ABD'den, insan hakları ve nükleer konuları baskı gerekçesi olarak kullanmaması istendi, aksi takdirde nükleer caydırıcılıktan da faydalanılarak, kendilerini savunma haklarının pekiştirileceği bildirildi. (AA)(AP) Dünya Basını Bolivya'da dün yapılan başkanlık seçimlerini ülkenin yerli halkından sol kanadın adayı Evo Morales'in kazanması gazetelerde geniş yer buluyor. Guardian gazetesi, haberi, "Güney'in mücadelesi: Bolivya, Latin Amerika'da, Amerika Birleşik Devletleri'nin diktasına karşı çıkan sol eğilimli ülkeler arasına katıldı" diye değerlendiriyor. Daily Telegraph ise, "Washington'un kokaine 5
karşı savaşına darbe. Bolivya Castro'nun müttefikini Başkan seçti" diye yazıyor. Financial Times ise, Washington yönetiminin yeni Bolivya Cumhurbaşkanı'yla işbirliği yapması gerektiği görüşünde. Başkan Bush un Pazar akşamı Irak taki gelişmelerle ilgili olarak yaptığı televizyon konuşması Amerikan basınında farklı tepkilere yol açtı. Christian Science Monitor, Bush un Irak ta yaşanan sorunları itiraf etmesini, Irak politikasında bazı değişikliklere gidileceğinin işareti olarak yorumluyor. Gazete, daha önce genellikle pembe tablolar çizen Bush un daha gerçekçi bir noktaya gelmesinde, Kongrenin yürütme üzerinde daha etkin bir denetim başlatmasının büyük rol oynadığını belirtiyor: "Kongre, tutuklulara zalimce, insanlık dışı ve aşağılayıcı biçimde davranılmasını yasaklayan kanunun kabul edilmesi için Beyaz Saray a büyük bir baskı uyguladı. Ardından CIA nın yurtdışındaki gözaltı merkezleri için baskı yapmaya başladı. Şimdi de Senato, Amerikalıların temel özgürlüklerinin korunması konusunda pazarlık yapabilmek için Yurtseverlik yasasında yapılacak değişiklikleri geciktiriyor. Bu sayede, Bush yönetiminin mahkeme kararı olmadan Amerikalıları gizlice dinlemesinin önüne geçilebilir." USA Today ise Bush un son iki haftada Irak konusunda beş konuşma yaptığını hatırlatıyor ve bunu seçmenden yitirdiği desteği geri kazanma çabası olarak niteliyor.. Gazete, Başkan Bush un Irak savaşıyla ilgili hataları itiraf etmesini ve yaşanan zorlukları açıkça belirtmesini önemli buluyor ancak Bush un açıklamalarının yetersiz olduğunu savunuyor: "Son tahlilde, Irak ta yaşanacak gelişmeler, Bush un sözlerinden ve ses tonundan daha büyük önem taşıyacak. Yine de, Bush un Irak konusunda izlediği politikanın başarılı olabilmesi için kamuoyunun ve Kongrenin desteğini arkasına alması gerekiyor. Bu açıdan bakıldığında, başlattığı bu halkla ilişkiler çabası büyük önem taşıyor. Amerikalılar başkanlarından yanılmaz olmasını beklemiyor ama gerçeği söylemesini bekliyor. Bush un Irak konusunda şu ana kadar yaptığı açıklamalar bu açıdan bir ilerlemedir." 6