Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler Sempozyumu 11.06.2014

Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler Sempozyumu 11.06.2014

Türk Koster Filosunun Dünü, Bugünü, Geleceği, Fırsatlar ve Tehditler 2

Salih Zeki Çakır Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı KOSDER Koster tabir edilen, literatürde 1.000 ila 12.000 ton yük taşıma kapasitesine sahip olan ve yakın deniz taşımacılığında kullanılan gemilerle ticaret, 20. Yüzyılın başında, endüstri devriminden ve makinelerin çağının başlamasından sonra eski dünyanın 7 Denizi, yani bugünün Karadeniz ve Akdeniz'inde ticaretin kökleri veya belkemiği diyebileceğimiz bir ticaret şekli olmuştur. Hem katı hem de sıvı yüklerde kosterler nice armatörü ve işletmeyi denizcilikle tanıştırmış, büyütmüş ve tabiri caiz ise dünya ticaretinin üst ligi olan büyük tonaja mezun etmiştir. Bu çalışmadaki sunumların bazılarında da değerli konuşmacılılarımızın değineceği üzere dünya denizlerinin yüzölçümünün yüzde birini kaplayan bu ufak iç deniz sisteminde deniz ticaretinin yüzde 25'i dönmektedir. Bu ufak ama meşgul denizlerde, ticaretin belkemiği olan koster taşımacılığında da Türk sahipli koster ilomuz bütün unsurlarıyla öne çıkmaktadır. Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği, (kısa adıyla KOSDER) olarak, kuruluşumuzun ilk yılında, bütün yönleriyle bölgemizdeki Koster ticaretinin, Türk armatör ve işletmecilerin bölgedeki payının geçmişten bugüne hikâyesini anlatmak, mevcut piyasa koşullarını irdelemek ve önümüzdeki yıllarda Türk sahipli koster ilosunun karşılaşacağı fırsat veya tehditlere dikkat çekmek için bu sempozyumu ve elinizde tuttuğunuz bu çalışmayı hazırladık. Bu çalışmadaki sunumların, hali hazırda akademik bir çalışma niteliği taşımamakla beraber, bir başlangıç olarak yapılacak çalışmalara birer referans olacağına inanmaktayız. Bu anlamda başlangıç olarak eksiklerimizin olduğunu biliyoruz. Derneğimizin eş güdümünde konu başlık içerikleri çeşitlendirilerek, veri ve istatistikler sürekli olarak güncellenerek, denizcilik kamuoyuyla paylaşılmaya devam edilecektir. İlkini ulusal ölçekte düzenlediğimiz bu bilgi şölenimizi önümüzdeki yıllarda bölge ülkelerinin koster ilo paydaşlarıyla uluslararası düzeyde tertip etmeyi hede lemekteyiz. Çalışmalara katkı sağlayan, emek sarf eden bilgi ve belgelerini paylaşan tüm katılımcılarımıza, organizasyona maddi ve manevi destek sağlayan herkese, tüm denizcilik paydaşlarımıza, yürekten teşekkürlerimi sunar, bilgi şölenimizin ülkemize ve denizciliğimize hayırlı olmasını dilerim. Saygılarımla, 3

PROGRAM 13:45 14:00 Kahve ve Kayıt 14:00 Açılış Konuşması: Salih Zeki Çakır (Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı - KOSDER, Yönetim Kurulu Başkanı Orion Asya Grup) 14:10 Protokol Konuşmaları 14:30 16:00 Oturum 1: Geçmişten bugüne koster ilosu ve sorunları Oturum Başkanı: Suat H. Aka (Müsteşar Yrd., Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) 1960 yılında Tatvan'da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi (Denizcilik Yüksek Okulu) Güverte Bölümünden 1982'de mezun oldu. 1989 ve 1990 yılları arasında Birleşmiş Milletler Bursuyla İsveç'te bulunan World Maritime University de Liman ve Denizcilik İdaresi alanında Master yaptı. Kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak, 2006 yılına kadar denizcilik sektöründe armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, deniz ticareti, gemi alım-satımı, deniz sigortaları, danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma, çeki ve sualtı mühendislik hizmetleri başta olmak üzere denizcilik alanında farklı branşlarda faaliyet gösteren şirketlerde kurucu ortak ve yönetici olarak görev yaptı. 1994-2006 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesinde Öğretim Görevlisi olarak Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi derslerini verdi. 2003-2007 yıllarında T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı'nı temsilen KKTC Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi'nde Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı görevinde bulundu. 2007-2011 yıllar arasında AVEA İletişim Hizmetleri A.Ş. de kamu hisselerini temsilen Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. 2006 yılında T.C. Ulaştırma Bakanlığı'na Müsteşar Yardımcısı oldu. Suat Hayri Aka, ileri düzeyde İngilizce bilmektedir. Konu ve Konuşmacılar: 14:30 14:45 Türk koster ilosunun tarihsel gelişimi Mustafa Ünar (Genel Sekreter, Gemi Sanayicileri Derneği GESAD) 4

1945 Adana doğumlu. 1970 yılı Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi mezunu. 2 yıl Almanya Köln Üniversitesinde eğitim yaptı. 1979 yılına kadar kamu kesiminde hizmet yaptı. 1979 yılından itibaren S.S Marmara Adası Deniz Taşıyıcılar Kooperati inde kuruluşundan koster Armatörler Derneği'nde görev aldı. Denizcilik sektöründe Armatör ve yönetici olarak çalışmalarını sürdürdü. Halen Gesad Genel Sekreterliği ve Yalova Gemi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Bölge Müdürlüğü Görevini yürütmektedir. Cumhuriyet öncesi dönemden bugüne kısaca Türk kıyı taşımacılığının tarihi ve gelişerek bugünkü Türk deniz ticaret ilosunun temellerini nasıl oluşturduğu ele alınmaktadır. 5

14:45 15:00 Türk Bayrağı Kolay Bayrak Mukayesesi Hüseyin Kocabaş (Kurucu Y.K.B. Yardımcısı KOSDER, Genel Müdür Ersagun Denizcilik) 15.06.1965 tarihinde Trabzon'da doğdu. 1979-1982 Akçaabat Ticaret Lisesi'nden 1985-1987 The London School Of Foreign Trade'den mezun oldu. 1982'de aile şirketinde meslek hayatına başladı. Halen kendi şirketlerinde armatörlüğe devam etmektedir. İyi derecede İngilizce bilmektedir. Evli ve 2 çocuk babasıdır. Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği ve Altın Oran Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin kurucu üyelerindendir. Sunum, Türk bayrağından kolay bayrağa kaçışın sebeplerini tartışmakta, Türk sahipli ve Türk bayraklı koster ilosunun durumunu ortaya koymakta ve erimeye karşı önerilerde bulunmaktadır. 6

15:00 15:15 Yerinde sayan kabotaj taşımacılığımız ve ilomuz Yalçın Akın (Genel Sekreter KOSDER, Yönetim Kurulu Üyesi Arel Denizcilik) 15.12.1982 tarihinde İstanbul'da doğdu. 2000 yılında St. Michel Fransız Lisesi'nden, 2005 yılında Yakın Doğu Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Güverte Bölümü'nden mezun oldu. 2005 yılından itibaren ortağı olduğu Arel Denizcilik Şirketi'nde yönetici olarak görev yapmaktadır. Gün geçtikçe kan kaybeden ve artık kritik hale gelen kabotaj taşımacılığımızla ilgili çarpıcı verilerin yer aldığı bu sunumda, kabotaj taşıma istatistiklerinin yanısıra,kabotaj taşımacılığının kalkınma planlarındaki azalan yeri, son kalkınma planında kabotaj taşımacılığı ve yüklerin karadan denize kaydırılması için öneriler yer almaktadır. 7

15:15 15:30 Avrupa ve MENA ülkelerindeki ekonomik gelişmelerin bölge yakın deniz ticaretine etkileri ve öngörüler Doç. Dr. Durmuş Ali Deveci (Dekan Yrd. Dokuz Eylül Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi) 1971 yılında Fethiye'de doğdu. 1993 yılında lisans eğitimini DEU Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksekokulu'nda tamamladı ve mezun olduktan sonra denizcilik sektörde 2 yıl sırasıyla freight forvarderlik gemi kiralama ve brokerlik ve gemi yönetimi alanlarında çalıştı. DEVECİ 1996 yılında yüksek lisans eğitimini DEU Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İşletmecilik Programı nda tamamlamış, doktora derecesini ise 2002 yılında İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Denizcilik İşletmeleri Yönetimi bilim alanında almıştır. 2009 yılında Doç.Dr. DEVECİ Pazarlama alanında doçentlik unvanını almaya hak kazanmıştır. Doç.Dr. D. Ali DEVECİ İntermodal/Multimodal Taşımacılık, Deniz Taşımacılığı, Gemi Acenteliği ve Forvarder İşletmeciliği, Gemi Kiralama ve Brokerlik, Dış Ticaret, Uluslararası Lojistik ve Lojistik Hizmetleri Pazarlaması, Intermodal Taşımacılık, Taşımacılıkta Dokümantasyon ve Sözleşmeler alanlarında lisans ve lisansüstü düzeylerde dersler vermektedir. Deniz ticareti, liman işletmeciliği, lojistik ve intermodal taşımacılık alanlarında çok sayıda ulusal ve uluslararası yayınlanmış eserleri bulunmaktadır. DEVECİ ayrıca DPT, TUSİAD, Ulaştırma Bakanlığı gibi önemli merciler için hazırlanan ulaştırma ve denizcilik ile ilgili çeşitli ulusal rapor ve proje çalışmaları içerisinde yer almıştır. Ekonomi ve denizcilik birbirinden ayrılmaz konular olup, denizcilikteki piyasa koşulları ekonomiyi çok yakından takip eder. Bu sunumda da bölge ekonomilerindeki gelişmelerin bölgedeki koster taşımacılığına muhtemel etkileri ortaya konmaktadır. 15:30 15:45 Akdeniz ve Karadeniz bölgesi ticaretinin dünya deniz ticareti içindeki yeri ve koster piyasası bakımından stratejik ve ekonomik önemi Harun Şişmanyazıcı (Deniz Ticareti ve Deniz Ulaştırması Danışmanı, Deniz Ticaret Odası) 8

1950 İstanbul Doğumlu olan Harun Şişmanyazıcı sırası ile Haydarpaşa Lisesi, İÜ İktisat Fakültesi, ÜİF İşletme İktisadı Enstitüsü,(Lisans Üstü) ve Norveç Denizcilik Fakültesi'nden (Lisans Üstü) mezun oldu. 1976 yılında D.B. Deniz Nakliyatı Genel Müdürlüğü'nde işe başlayarak sırası ile Personel Müdürlüğünde Memur, Uluslararası Sözleşmeler Komitesinde Ekonomist, (Ulaştırma Bakanlığı adına Makro Seviyede Denizcilik Politikalarının oluşturulması araştırma ve inceleme yapıldığı ve IMO, OECD, UNCTAD, GATT, ILO, ECO, ICC, ICS, UNCITRAL, INIDROIT, AET(AB) gibi uluslararası örgütlerin denizcilik bölümlerinin faaliyetlerinin takip edildiği bölüm) Ticaret Müdürlüğü Acente ve İkili Anlaşmalar Şube Müdürü, Amerika Hattı Şube Müdürlüğü, Tanker Şube Müdürlüğü, Tanker Daire Başkanlığı, Almanya Hamburg'ta Kuzey Avrupa Bölge Müdürlüğü, Liner Daire Başkanlığı, Türk Libya Genel Müdürlüğü, özel sektörde; ART Line Genel Müdürlüğü, Ultramar Genel Müdürlüğü görevlerini yürüttü. Brokerlik ve Acente Temsilciliği yaptı. Halen Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Danışmanlığı görevini sürdüren Harun Şişmanyazıcı, evli olup biri Yüksek Lisanslı avukat, diğeri Yüksek Mimar olan iki kız çocuğu sahibidir. Bu sunumda Karadeniz ve Akdeniz ticaretinin koster taşımacılığına etkisi, bölgedeki yük akışları ve potansiyeli masaya yatırılmıştır. 9

15:45 16:00 Soru & Cevap 16:00 16:20 Kahve Arası 16:20 18:00 Oturum 2: Koster Piyasaları, mevcut durum ve görünüm Oturum Başkanı: Prof. Dr. Oral Erdoğan (Rektör Vekili, Piri Reis Üniversitesi) Konu ve Konuşmacılar: 16:20 16:35 Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi Salih Zeki Çakır (Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı - KOSDER, Yönetim Kurulu Başkanı Orion Asya Grup) 1957 yılında Trabzon'un Of ilçesinde doğan Salih Zeki Çakır, 1979 yılında Yüksek Denizcilik Okulu Güverte Bölümü'nden mezun oldu. Bir süre ticaret gemilerinde zabit ve kaptan olarak çalışan Çakır daha sonra Norveç Oslo Denizcilik Akademisi Gemi İşletmeciliği ve İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'nde eğitim aldı. 1987-1988 yılları arasında DB Deniz Nakliyat A.Ş. Tramp Departmanı Uzun Yol Gemi Kiralama Şube Müdürlüğü yapan Çakır, 1988-2009 yılları arasında denizcilik sektöründe yurtiçi ve yurtdışında çok sayıda şirketin kurucu ortağı ve yöneticisi oldu. Çakır ayrıca, Piri Reis Denizcilik Vakfı kurucu üyesidir. DTO başkanlığına aday olunca Türk Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Başkan vekilliği görevinden istifa eden Çakır, İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) şirketi kurucu ortağı ve yöneticisidir. İngilizce bilen Çakır evli ve 4 çocuk babasıdır. Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi, kısaca Türk Yıldızı projesi, eskiyen Türk ilosuna ve krizle boğuşan Türk gemi sanayiine can suyu olacak, ileriye dönük çok önemli bir projedir. Bu sunum, projenin stratejik ve ekonomik gerekçelerinin kamuoyuna daha iyi anlatılmasını hede lemektedir. 10

16:35 16:50 Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi'nin gemi inşa sanayiine potansiyel katkıları Murat Kıran (Yönetim Kurulu Başkanı, Gemi İnşa Sanayicileri Birliği - GİSBİR) Akdeniz Karadeniz Koster piyasaları Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkanı Murat Kıran, Türk Yıldızı projesiyle Türk gemi inşa sanayiinin ve gemi yan sanayiinin elde edeceği kazanımları bu sunumunda aktarmaktadır. Gemi inşa ve yan sanayimizin kısa ve orta vadede 'Türk Koster Filosunu Yenileme Projesi' gibi projelere can suyu bağlamında ihtiyacı kaçınılmazdır. Bu projenin hayata geçmesiyle birlikte, pek çok tersane ve gemi yan sanayi kuruluşu, projenin paydaşı haline gelecek, sadece inşa aşamasında değil, gemilerin ekonomik ömrü süresince bakım-tutum ve yedek parça anlamında da uzun vadede istifa edecektir. Kardeş gemilerin inşa edilebilmesi inşa maliyetlerinde ekonomi sağlayacağı gibi işletme maliyetlerinde de uzun vadede kolaylıklar ve tasarruf oluşturacaktır. 11

16:50 17:00 Kuru yük ve genel kargo gemileri navlun endeksi, ilo, hurda ve alım-satım piyasaları Engin Koçak (Araştırma Müdürü, ISTFIX) Engin Koçak, 1981 yılında İstanbul'da doğmuş, orta öğrenimini yine İstanbul'da Burak Bora Anadolu Lisesi'nde yapmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Makineleri Mühendisliği Bölümü'nde lisans, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde ise İngilizce İşletme üzerine yüksek lisans yapmıştır. 2006 yılında Hollanda Rotterdam merkezli gemi inansman şirketi FinShip'in Türkiye o isine katılmıştır. 2011'de buradaki görevinden ayrılarak ISTFIX'e katılan Engin Koçak, 2011 yılından beri Araştırma Müdürü görevini sürdürmektedir. Karadeniz ve Akdeniz havzasında, 2008 yılından beri 1.000-12.000 dwt arası koster kuru/genel yük gemilerinin piyasasını takip eden ve raporlayan İstanbul Navlun Endeksi'nin (ISTFIX) bölge koster ilosu ve piyasası hakkında en güncel verileri bu sunumda Türk denizcilik kamuoyuyla paylaşılmaktadır. 12

17:00 17:10 Küçük tonaj kimyasal ve ürün tankerlerinin bölgedeki durumu Ahmet Çolak (Yönetim Kurulu Başkanı, Alfa Tanker) 1969 yılında Trabzon'da doğdu, İlk, orta, lise ve üniversite eğitimimi Trabzon'da tamamladı. Denizcilik sektörüne 1996 yılında Beşiktaş denizcilikte başladı. Bu irmada çeşitli kademelerde çalıştıktan sonra 2004 yılında merkezi İstanbul'da olan Alfa Tanker irmasını kurarak denizcilik sektöründe kariyerine devam etti. Bu gün itibariyle tamamı Türk bayraklı deniz tankerleri ilosunu yurt içinde ve yurt dışında çalıştırmaktadır. İki çocuk babasıdır. Bu sunumda Türk sahipli ve Türk bayrak tanker istatistiklerinden kısaca bahsedilmekte, 12.000 dwt kapasiteye kadar Türk sahipli tanker ilosunun sorunları irdelenmektedir. 13

17:10 17:20 Türk Koster ilosunda konteyner/mpp gemileri ve piyasa koşulları Hakan Çevik (Genel Müdür, Containerships) 1966 yılında Karadeniz Ereğli'de doğdu. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Karadeniz Ereğli'de tamamladı. 1987 yılında Yüksek Denizcilik Okulu Güverte Bölümünden mezun oldu. Askerlik görevine kadar Deniz Nakliyat TAŞ gemilerinde güverte zabiti olarak görev aldı. Kısa dönem askerlik görevini 1989 yılında tamamladı. 1990 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Deniz Ulaştırma Ekonomisi'ni bitirdi. 1992 yılına kadar özel sektörde, Güverte Zabiti olarak çalıştı. 1995 yılından itibaren konteyner hat işleten özel sektör denizcilik şirketlerinde yurt içi ve yurt dışı görevler aldı. Halen Containerships Denizcilik Nakliyat ve Ticaret AŞ'de Akdeniz Bölge Direktörü ve YK üyesi olup evli ve iki çocuk babasıdır. Bölge ve Türk ilosu özelinde koster tipi gemilerle yapılan konteyner ticaretinin incelendiği bu sunumda, Türk ilosunun konteyner piyasasındaki rekabet etme potansiyeli değerlendirilmektedir. 14

17:20 17:30 Deniz-nehir tipi gemi piyasaları Adnan Keven (Filo Müdürü, MCE Kargo) 1987-1995 yıllarında Dz. Lisesi ve Dz. H. Okulu'ndaki eğitiminin akabinde Türk deniz ticaret ilosunda 11 yıl görev yapmış ve 2007 senesinde MCE Kargo'da ilo Müdürü olarak görev almıştır. Halen bu görevi yürütmektedir. İngilizce bilmektedir.1 kız çocuğu babasıdır. Türk armatörlerin gittikçe güç kazandığı bir tonaj segmenti olan deniz-nehir tipi gemilerin incelendiği bu sunumda, düşük su çekimli gemi piyasasının dinamikleri aktarılmakta, bu niş segmentin kendine has sorunları tartışılmaktadır. 15

17:30 17:45 Klas kuruluşları gözüyle Türk koster ilosu, yeni kurallar gölgesinde koster taşımacılığı Kerem Kiper (Türkiye ve Hazar Denizi Ülkeleri Denizcilik Genel Müdürü, Bureau Veritas) 1967 doğumludur. ITÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi 1989 mezunudur ve Gemi İnşaatı Mühendisidir. Çalışma hayatına 1990 yılında Marmara Tersanesi'nde başlamıştır. Çeşitli üretim, planlama ve dizayn aşamalarında çalışmış olup, tersanedeki en son görevi Dizayn Baş Mühendisliği olmuştur. Takiben 1996 yılı sonunda Bureau Veritas klas kuruluşunda çalışmaya başlamıştır ve halen bu kuruluşta görevine devam etmektedir. Yeni gemi inşa ve plan onay surveyörlüğü yapmış ve 1998 yılında Plan Onay ve Yeni Gemi İnşa Departmanı Müdürü olmuştur. 2003 yılında Türkiye Denizcilik Müdürü, 2005 yılında ise Türkiye ve Hazar Ülkeleri Genel Müdürlüğü'ne ter i etmiştir. Bureau Veritas Paris Merkez O isi Denizcilik Bölümü Yönetim Kurulu üyesidir. İngilizce bilmektedir. Evli ve bir çocuk babasıdır. Türk koster ilosunun, klaslar, mevcut ve gelecek kurallar bakımından durumunun incelendiği bu sunumda, yeni kuralların yaş ortalaması hayli ileri olan Türk koster ilosuna muhtemel etkileri tartışılmakta. 17:45 18:00 Soru & Cevap 18:00 Kapanış 16

17

18

19

H İDR ODİNAMİK Gemi Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ship Building & Trading Co. Adres: Fahrettin Kerim Gökay Cad. Okul Sk. No:1, Altunizade Sitesi A Blok D:20 34662 Altunizade, Üsküdar, İSTANBUL Tel: 0 216 444 4 386 Faks: 0 216 428 72 19 kosder@kosder.net www.kosder.net