BELLEK VE BELLEK MODELLERİ
Bellekler Belleğe Detaylı Bir Bakış Bellek Çeşitleri Bellek Modelleri
BELLEKLER Bellekler sadece bilgisayarımızda değil günlük yaşantımızda da birçok cihazla birlikte (telefon, radyo, TV vb.) karşımıza çıkmaktadır.bütün bu cihazlarda farklı tür bellekleri farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri geçici olarak tutan depolama birimleridir.işlemciler her türlü bilgiyi ve komutu bellek üzerinden alır.bilgisayarın açılışından kapanışına kadar sağlıklı bir şekilde çalışmak zorunda olan en önemli bilgisayar bileşenlerinden biri bellektir.
BELLEĞE DETAYLI BİR BAKIŞ Bellekler çeşitli boy ve şekillerde karşımıza çıkmaktadırlar.genel olarak bellek, üzerinde küçük siyah dikdörtgen biçimli parçalar bulunan, düz yeşil bir plakadır.elbette bellek sadece bunlardan ibaret değildir. Aşağıdaki resim,tipik bir bellek modülünü göstermektedir.resimde belleğin en önemli birkaç özelliği de gösterilmektedir.
BELLEK ÇEŞİTLERİ 1.Read Only Memory (ROM) ROM-mask programmed Prom-Programmed ROM EPROM-Erasable PROM EEPROM FLASH 2.Random-Access Mmemory(RAM) Static RAM(SRAM) Dynamic RAM(DRAM)
1-Read Only Memory (ROM) Sadece okunabilir bellek türleridir.üzerinde üretici firmanın yüklemiş olduğu yazılım bulunur.bilgisayar açıldığında kullanılan BIOS yazılımı da bir ROM çip üzerinde (flash bellekte) bulunur.sadece okuna bilir bellekler üç farklı şekilde üretilir.bunlar, ROM, PROM, EPROM dur.bazı kaynaklarda EEPROM ve FLASH bellekleri bu gruba dahil ediyorlar. a)rom : Sadece okunabilir bellektir.bir defaya mahsus olmak üzere üretim esnasında programlanır.elektrik kesilmesi halinde bile,içindeki bilgi güvenli ve kalıcıdır. b)prom: Genelde boş olarak satılır bir defaya mahsus programcı tarafından programlana bilir.rom belleğe göre daha hassastır Statik elektrikle bile etkilenerek bilgiler bozulabilir. c)eprom: PROM çiplere benzer prom dan tek farkı kullanıcı tarafından yazılıp siline bilme özelliğinin olmasıdır.aynı çip üzerinde defalarca üst üste yazılıp silme işlemi yapılabilir
d)eeprom: EPROM`da ki ultraviyole ışınları yerine,elektriksel olarak yazma ve silme işlemi yapılan ROMlardır.Fakat çipin sadece bilirli bir bölümü yeniden yazılabilme ve silinebilme özelliğine sahiptir e)flash: Flash belleklerde bir EEPROM dur fakat aynı teknoloji ürünü olarak gelişmiş ve çok daha hızlı belleklerdir.bilgisayarda flash bellek daha çok BİOS ile birlikte kullanılır. 2-RAM(Random-Access Memorry) RAM`ler,bilgisayarın çalışması esnasında kullanılan en önemli iki birim olan işlemci ve depoları ünitelerinin uyum içerisinde çalışa bilmesi amacıyla,iki birim arasında yer alır.depolama üniteleri işlemcinin hızına ayak uyduramayacak kadar yavaştır.işlemcinin istediği bilgileri depolama ünitelerinden zaman kaybetmeden alabilmesi amaçlı,işlemciyle depo üniteleri arası rasgele erişimli bellekler kullanılır.ana bellek olarak kullanılan bu tür belleklere rasgele erişimli denmesinin sebebi,her hangi bir hücresinde bulunan bilgiye doğrudan erişim imkanının olmasıdır.
a)sram(static RAM): Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir. Günümüzde işlemcilerin Tampon Belleği Statik Ram'dir. Örneğin Coppermine işlemcilerde Statik RAM olan 256Kb Full-Speed L2 Cache bulunur. SRAM, DRAM'e göre çok daha pahalıdır ve işlemcilerde az miktarda kullanılmasının sebebi budur. İşlemci içine adapte edilmiş olan Level 1 Cache SRAM'dır. Level 2 Cache ise yine işlemci içinde yada Slot1 işlemciler gibi yanında olabilir.
Bilgisayar bir istekte bulunduğu zaman, ilk olarak Level 1 Cache'e bakılır. Eğer istenen komut orda ise işlemci çok hızlı bir şekilde bilgiyi SRAM'den alır ve Level2 Cache'e bakmak için zaman harcamaz. Level 1 ve Level 2 SRAM CAche'ler işlemcinizi hızını etkileyen en büyük faktördür. b)dram(dyanamic RAM): Bir bilgisayarın özelliklerinde, ne kadar belleğe sahip olduğunu görürsünüz. Şu anda günümüzde yeni bir optimum bilgisayar için önerilen DRAM miktarı 128 MB'dır ( MegaByte ). Daha düşük bazlı sistemlerde ise bu miktar 64 ve 32MB gibi rakamlara düşüyor. Eğer bir bilgisayar almayı planlıyorsanız ve günümüzün standart program ve oyunlarını çalıştırmak istiyorsanız 128 MB bellek tercihinizi olmalıdır. Daha fazla RAM, aynı anda çalışna bir çok programın daha hızlı çalışması demektir. Günümüzde Multi-Tasking özelliğine sahip işletim sistemleri kullanılıyor. Yani; bir yandan internette gezerken diğer yandan yazı yazıp, müzik dinleyebiliyorsunuz. Aynı anda çalıştırdığınız program ne kadar fazla ise o kadar fazla bellek sizi rahatlatacak demektir. Daha fazla RAM daha rahat çalışma ortamı. Günümüzün standart DRAM tipi 168pin yapıya sahip Dual Inline Memory Modülleridir. Aşağıda örek bir resmi görüyorsunuz.
Siyah çipler bellek modülleridir. Altındaki yeşil tabaka ise PCB ( Printed Circuit Board = Baskılı Devre ). PCB üzerine bildiğiniz gibi RAM modülleri yerleştiriliyor. PCB'nin her iki tarafındada RAM modülleri bulunabiliyor. Eğer her iki taraftada bellek modülleri bulunuyorsa Double Sided ( Çift Taraflı ), tek tarafta bellek modülleri kullanılıyorsa Single Sided ( Tek Taraflı ) RAM diyoruz.
DRAM çeşitleri Fast Page Mode (FPM DRAM) Extended Data Out DRAM (BEDO DRAM) Synchronous DRAM (SDRAM) DDR-SDRAM RAMBus DRAM(RDRAM) BELLEK MODÜLLERİ 1.SIMM Modülü 2.DIMM Modülü 3.RIMM Modülü
1-SIMM Modülü: SIMM, Single In-Line Memory Module tanımının kısaltmasıdır. SIMM ler ile bellek yongaları modüler devre plakaları üzerine yerleştirilerek anakart üzerindeki bellek yuvalarına takılıp çıkartılabiliyordu.
2-DIMM Modülü:Dual In-line Memory Module yada kısaca DIMM, SIMM e oldukça benzemektedir. Tıpkı SIMM ler gibi birçok DIMM bellek yuvalarına dikey olarak yerleştirilir. İki bellek türü arasındaki temel fark SIMM de PCB nin iki yüzündeki pinlerin elektrik temasının birlikte alması ve DIMM de PCB nin iki yüzündeki pinlerin elektrik temasını ayrı ayrı almasıdır.
SO DIMM ler Genellikle notebook bilgisayarlarda kullanılan bellek tipine Small Outline DIMM yada kısaca SO DIMM adı verilir. DIMM ile SO DIMM arasındaki fark adından da anlaşılacağı gibi SO DIMM in notebook bilgisayarlarda kullanılacağı için standart DIMM den daha küçük olmasıdır. 72-pin SO DIMM 32 bit i ve 144-pin SO DIMM 64 bit i destekler.
3)RIMM Modülü: RIMM, Direct Rambus bellek modülünün ticari markasıdır. RIMM ler DIMM lerwe benzerler ancak pin sayıları ve çentik yapıları farklıdır. RIMM ler verileri 16-bitlik paketler halinde aktarırlar. Hızlı erişim be aktarım hızı nedeniyle modüller daha fazla ısınır. Modülün ve yongaların aşırı ısınmasını önlemek için RIMM modüllerinde modülün her iki yüzünü kaplayan ısı dağıtıcısı adı verilen alüminyum kılıf kullanılır.
SO-RIMM, SO DIMM e benzer fakat Rambus teknolojisi kullanılarak üretilmiştir
Ayrıntılı bilgiyi http://sadikonur.sitemeynet.com Adresinde bulabilirsiniz. Onur SADIK MURAT... AYŞEGÜL...