KONU SİRKÜLER 2010 / 13 Elektronik Ortamda Verilecek KDV İadesi Listeleri Hakkında GİB Duyuruları Ve Bazı Hatırlatmalar 1- Elektronik Ortamdaki KDV İade Listeleri Büromuzun 2010/10 sayılı Sirküleri ile duyurulmuş olduğu üzere; Gelir İdaresi Başkanlığı, 27.01.2010 tarihinde internet sitesinde yayınladığı 53 seri numaralı Katma Değer Vergisi Sirküleri ile 2010/Ocak döneminden başlamak üzere Katma Değer Vergisi İadesi Listelerinin elektronik ortamda verilmesi zorunluluğunu getirmiş bulunmaktadır. Bu kapsamda Katma Değer Vergisi Kanununun 8/2 maddesi uyarınca fazla ve yersiz ödenen vergilerden, 9/1 maddesi ile Bakanlığa tanınan yetki kapsamında getirilen sorumluluk uygulamalarından, 29/2 maddesi uyarınca indirimli orana tabi işlemlerden, 32'nci maddesinde sayılan istisna kapsamındaki işlemlerden, kaynaklanan KDV iade taleplerinde, vergi dairesine verilecek olan; 1) İndirilecek KDV 2) Yüklenilen KDV 3) Satış Faturaları 4) İstenilen durumlarda verilecek Gümrük (Çıkış) Beyannamesi listelerinin elektronik ortamda verilmesi zorunluluğu getirilmiş bulunmaktadır. Konuya ilişkin GİB uygulamaları takip edildiğinde bahsi geçen elektronik listelerin biçim olarak da kısmen birbirlerinden farklı olarak iki farklı yerde bulunduğu görülmektedir. GİB nın e-beyanname sistemindeki 1 Nolu KDV beyannamesinde; İndirilecek KDV, İade Hakkı Doğuran İşlemlerle İlgili Yüklenilen KDV ve İhracat İstisnası İle İlgili Gümrük ve Satış Faturaları listelerine beyanname ekleri olarak yer verilmiştir. GİB nın İnternet Vergi Dairesi sisteminde; İndirilecek KDV, Yüklenilen KDV, GÇB Satış Faturaları listelerine yer verilmiştir. Vergi daireleri, mükelleflerin iade talepleri için gerekli olan ve yukarıda sayılan listelerin tümünü elektronik ortamda alacak, sistem tarafından üretilecek KDV İadesi Kontrol Raporu çerçevesinde değerlendirerek ilgili KDV Genel Tebliğlerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde iade işlemlerini sonuçlandıracaktır. Konuya ilişkin bazı müphem hususlar bulunmakta olup, üçüncü bölümde değinilecektir.
2- Toplam İndirilebilir KDV nin Yüzde Beşini Aşmamak Üzere, Yazar Kasa Ve Perakende Satış Fişlerinin Elektronik Listelere Girilmesinde Getirilen Kolaylığa İlişkin GİB Duyurusu GİB nın 53 seri numaralı Katma Değer Vergisi Sirkülerinde; söz konusu listelerin hazırlanması sırasında, aynı mükelleften yapılan alımların belge bazında bu listelere ayrı ayrı yazılması ve fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi her bir belgenin listelere ayrı ayrı kaydedilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Sirkülerdeki fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi her bir belgenin listelere ayrı ayrı kaydedilecek olması yönündeki zorunluluk, çok küçük bedelli ve sayıda yazar kasa ve perakende satış fişlerinin listelere ayrı ayrı girilmesinin iade talebinde bulunan mükelleflerin iş yükünü önemli ölçüde artıracağı gerekçesi ile kamuoyu tarafından tenkit konusu edilmiştir. Bu tenkitleri göz önünde bulunduran GİB, internet vergi dairesinde, tam metni aşağıda yer almakta olan 19.02.2010 tarihli duyuruyu yayımlamıştır. Duyuruya göre ÖZETLE; kayıtlarını muhasebe fişleri gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, o ayın indirilecek KDV toplamının Yüzde 5 ni aşmamak kaydıyla, yazar kasa ve perakende satış fişlerinin her biri İndirilecek KDV Listesine ayrı ayrı girilmek yerine, bu belgelerin kaydedildiği muhasebe fişine ait bilgilerin girilmesi yeterli olacaktır. Buna göre; Kayıtlarını muhasebe fişleri gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde; yazar kasa ve perakende satış fişlerinin adı geçen vesikalar aracılığıyla yasal kayıtlara intikal ettirilmesi halinde; her yazar kasa ve perakende satış fişinin ayrı ayrı indirilecek KDV listesine girilmesi yerine bu belgelerin kaydedildiği muhasebe fişine ait bilgilerin girilmesi yeterli olacaktır. 2 Muhasebe fişinin indirilecek KDV listesine kaydedilmesi sırasında Satıcının Vergi Kimlik/TC Kimlik Numarası sütununa 3333333333 şeklinde giriş yapılması gerekmektedir. Ayrıca, bu imkândan sadece muhasebe fişine kayıtlı yazar kasa veya perakende satış fişleri için yararlanılması gerekmekte olup bu şekilde listeye girişi yapılabilecek muhasebe fişlerine kayıtlı belgelerin toplam KDV si, indirilecek KDV listesinin toplam KDV tutarının % 5 ini aşamayacaktır. Muhasebe fişine kayıtlı olmayan yazar kasa veya perakende satış fişleri ile muhasebe fişine kayıtlı olsa dahi her bir faturanın had sınırı gözetilmeksizin indirilecek KDV listesine ayrı ayrı girilmesi gerekmektedir. Öte yandan duyuruya göre, dileyen mükellefler, 2010 Ocak ve Şubat dönemlerinde gerçekleştirdikleri iade hakkı doğuran işlemlerine ilişkin olarak verecekleri yüklenilen KDV listelerinde Bünyeye Giren Mal ve/veya Hizmetin KDV'si sütununu boş bırakarak İnternet Vergi Dairesi üzerinden gönderebileceklerdir. Duyurunun tam metni sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.
3- Elektronik Ortamda Gönderilecek KDV İade Listeleri İle İlgili 02.02.2010 Tarihli GİB Duyurusu ve Bazı Hatırlatmalar GİB nın, internet vergi dairesinde yayımlanan 02.02.2010 tarihli duyurusunda; elektronik ortamda gönderilecek KDV iade listelerinin nasıl hazırlanacağı ve nasıl gönderileceği konusunda ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir. Duyuruda gerek sisteme nasıl girileceği, gerek listelerin nasıl hazırlanacağı, gerekse listelerin nasıl gönderileceği (onaylanacağı) ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Buna göre ÖZETLE; İnternet vergi dairesine girildikten sonra Bilgi Girişi butonundan KDV İadesi Talebi Girişi seçilerek burada Mahsuben İade, Nakden İade ya da Kısmen Mahsup Kısmen Nakden İade ve KDV Beyannamesinde Beyan Edilen İade Hakkı Doğuran İşlem Türü ve YMM Raporunun ibraz edilip edilmeyeceğine dair seçenekler işaretlendikten sonra listelerin hazırlanmasına geçilebilecektir. Listeler bilgilerin elle girilmesiyle oluşturulabileceği gibi, sistemde yer alan örnek Excel tablosuna uygun olarak daha önceden oluşturulmuş listelerin sisteme yüklenmesiyle de hazırlanabilecektir. Duyuruda her iki yönteme göre listelerin nasıl hazırlanacağı, liste bazında, ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Oluşturulan listeler ONAYLA linkine tıklanmadığı sürece gönderilmemektedir. ONAYLA linkine tıklayınca, sistem "KDV İADE TALEBİNE İLİŞKİN İNTERNET VERGİ DAİRESİ LİSTE ALINDISI" ekranını açacaktır. Bu liste alındısının yazdırılarak iade talep dilekçesine ek yapılması gerekmektedir. 3 Bu listeler bir miktar farklı formatta olmakla birlikte, GİB nın e-beyanname sisteminde yer alan 1 Nolu KDV Beyannamesinin ekinde de yer almaktadır. E-Beyanname Düzenleme Kılavuzunda yer alan açıklamalara göre beyanname ekindeki bu listeler doldurulmasa bile beyanname kabul edilmektedir. Diğer bir ifadeyle, KDV İade talebi bulunan mükelleflerin KDV 1 Beyannamesi ekinde bu listeleri vermeleri zorunlu değildir. Bu nedenle, beyanname süresine bağlı olmaksızın, hatalı beyana yol açmamak ve iade dilekçesine eklenecek alındı belgesini temin amacıyla bu listelerin internet vergi dairesinden verilmesi daha doğru olacaktır. ONAYLA linkine basılmadan önceki her aşamada bu listelerde düzeltme yapılabilecektir. Ancak, ONAYLA linkine basıldıktan sonra her hangi bir hata nedeniyle listelerde düzeltme yapılabilmesi için; başlangıçta Gelir İdaresi Başkanlığı nca, sistemin tam devreye girmesinden sonra da vergi dairelerince hatalı verilen listelerin sistemden silinmesi gerekecektir. Bu nedenle şirketlerimizin bu listeleri onaylamadan önce kontrollerini dikkatli yapmalarını tavsiye etmekteyiz. Öte ayandan, sisteme girişte Mahsuben İade, Nakden İade ya da Kısmen Mahsup Kısmen Nakden İade ve KDV Beyannamesinde Beyan Edilen İade Hakkı Doğuran İşlem Türü ve YMM Raporunun ibraz edilip edilmeyeceğine dair seçenekler başlangıçta işaretlenmektedir. Başlangıçta yapılan bu belirlemeler nedeniyle; örneğin Mahsuben İade ve YMM KDV İadesi Tasdik Raporu Olmaksızın İade şıklarını tercih eden bir
mükellefin daha sonra mahsuben iade yerine nakden iadeyi tercih edip edemeyeceği, gerektiğinde YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ibraz edip edemeyeceği hususunda konuyla ilgili olarak yapılan açıklamalarda bir belirleme yapılmamıştır. Bu hususla ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı ile yaptığımız şifahi görüşmede; mükelleflerin bu konulardaki başlangıçta yaptıkları tercihlerini daha sonra duruma göre değiştirebilecekleri ifade edilmiştir. Duyurunun tam metni GİB, İnternet Vergi Dairesinin Duyurular bölümünün 2 numaralı sekmesi altında yer almaktadır. Saygılarımızla. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş. 23.02.2010 4
Elektronik Ortamda Gönderilecek KDV İade Listeleri Hakkında Duyuru Bilindiği üzere, 27.01.2010 tarih ve 53 Seri No.lu KDV Sirküleri ile KDV iadesi talep eden mükelleflere, iadeye ilişkin belirlenen listelerini elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesinden gönderme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu Sirkülerde belirtilen indirim ve yüklenim KDV listelerinin doldurulmasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (VUK) 219 uncu maddesinde; muamelelerin muhasebe fişlerine kaydedilmesi ve defterlere kayıtların bu fişler üzerinden yapılması halinde belgelerin muhasebe fişlerine kaydedilmesinin, defterlere kaydedilmesi hükmünde olduğu belirtilmiştir. Bu durumda, muhasebe fişlerinde yer alan belgelerin esas defterlere kanunî süresinde işlenmesi gerekmektedir. Kayıtlarını muhasebe fişleri gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde; yazar kasa ve perakende satış fişlerinin adı geçen vesikalar aracılığıyla yasal kayıtlara intikal ettirilmesi halinde; her yazar kasa ve perakende satış fişinin ayrı ayrı indirilecek KDV listesine girilmesi yerine bu belgelerin kaydedildiği muhasebe fişine ait bilgilerin girilmesi yeterlidir. Buna göre, muhasebe fişinin indirilecek KDV listesine kaydedilmesi sırasında Satıcının Vergi Kimlik/TC Kimlik Numarası sütununa 3333333333 şeklinde giriş yapılması gerekmektedir. Ayrıca, bu imkândan sadece muhasebe fişine kayıtlı yazar kasa veya perakende satış fişleri için yararlanılanılması gerekmekte olup bu şekilde listeye girişi yapılabilecek muhasebe fişlerine kayıtlı belgelerin toplam KDV si, indirilecek KDV listesinin toplam KDV tutarının % 5 ini aşamaz. Diğer taraftan, muhasebe fişine kayıtlı olmayan yazar kasa veya perakende satış fişleri ile muhasebe fişine kayıtlı olsa dahi her bir faturanın had sınırı gözetilmeksizin ayrı ayrı girilmesi gerekmektedir. Öte yandan, KDV Kanununun 29/1-a maddesinde, KDV mükelleflerinin faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV yi, bu Kanunda aksine bir hüküm olmadıkça indirebilecekleri; 34/1 maddesinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV nin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği, aynı maddenin (2) numaralı fıkrasında ise, fatura ve benzeri vesikalarda KDV nin ayrıca gösterilmesine gerek bulunmayan işlemlerde vergi indirimin nasıl belirleneceği konusunda Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükme bağlanmıştır. 5 VUK nun 232 nci maddesinde ise birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara; Serbest meslek erbabına; Kazançları götürü usulde tespit olunan tüccarlara; Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere; Vergiden muaf esnafa; sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde oldukları hükmüne yer verilmiştir. Konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı 204 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde, mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (Kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen Kanuni haddi aşmayan diğer bir anlatımla perakende satış fişi (veya yazar kasa fişi) düzenleme sınırları içinde kalan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesinin 213 sayılı VUK nun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak uygun görüldüğü, ancak işletmenin tüketimi dışında satışa konu olacak mal ve hizmetlerin alımlarında ise bedeli ne olursa olsun fatura düzenlenmesi defterlere faturalara dayanılarak kayıt yapılması gerektiği açıklanmıştır.
Ayrıca, 206 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin (G) bölümünde, 204 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinde gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış veya yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilen katma değer vergisinin, bu belgelerin kanuni defterlere de kaydedilmesi şartıyla, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacağı belirtilmiştir. Yapılan bu açıklamalara göre, KDV mükelleflerinin yazar kasa veya perakende satış fişlerine istinaden indirim hakkından yararlanmaları konusunda yukarıdaki usul ve esaslar çerçevesinde hareket etmeleri gerekmekte olup, yazar kasa veya perakende satış fişlerinin indirilecek ve yüklenilen KDV listelerine bu çerçevede kaydedileceği tabiidir. Diğer taraftan, dileyen mükellefler, 2010 Ocak ve Şubat dönemlerinde gerçekleştirdikleri iade hakkı doğuran işlemlerine ilişkin olarak verecekleri yüklenilen KDV listelerinde Bünyeye Giren Mal ve/veya Hizmetin KDV'si sütununu boş bırakarak İnternet Vergi Dairesi üzerinden gönderebileceklerdir. 6