Anket formunu doldurma talimatnamesi Bu metin Dünya Kooperatifler Gözlemi anketinin nasıl doldurulacağına dair kısa bir talimatnamedir. Söz konusu anket www.monitor.coop adresinde bulunmaktadır. 1. BÖLÜM Genel bilgiler Soru Açıklaması 1. Temas bilgileri Anketi dolduran kurumda temasa geçilmesi gereken kişinin temel temas bilgilerini giriniz. Bu kişinin kurumu ve performansını iyi bilen kurumiçi bir kişi olması gerekmektedir. 2. Kurum tipi Kurumun yapılanmasına uygun kurum tipini seçiniz: Kooperatif. Ortak ekonomik, toplumsal ve kültürel ihtiyaç ve isteklerini ortak mülkiyet ve demokratik yönetim ilkeleri uyarınca karşılamak üzere gönüllü olarak birleşmiş kişilerden oluşan ve üyelerin genellikle üyelik için ortaya koydukları sermayeden ya hiç ya da sınırlı getiri elde ettikleri özerk birliktir. Üyeleri kooperatif veya birlikler (mutuals) olan kooperatif. Üyelerinin ortak çıkarlarına hizmet eden mal veya hizmetleri üreten kooperatif veya birliklerin kurumsal olarak üyesi oldukları ve finansal raporlarını periyodik olarak yayınlayan birliktir. Kooperatifler grubu. Tek bir ekonomik varlık olarak hareket eden, finansal raporlarını birleşik ve periyodik olarak yayınlayan, üyelerinin ağırlıklı olarak kooperatifler olduğu, evrensel kooperatif ilkelerine göre hareket eden ve kendine üye olan kooperatiflerce demokratik olarak kontrol edilen gruptur. Kooperatifler ağı Tek bir ekonomik varlık olarak hareket eden, periyodik olarak birleşik finansal raporlar yayınlamak zorunda olmayan, üyelerinin ağırlıklı olarak kooperatifler olduğu, evrensel kooperatif ilkelerine göre hareket eden ve üyeleri olan kooperatiflerce demokratik olarak kontrol edilen ağdır. Mal ve hizmet üretimiyle uğraşan federasyon ve birlikler de bu gruba dahildir. Birlik. Sigorta ve diğer refah hizmetleri sunan özel kooperatif tarzı kurumlardır. Gönüllü veya mecburi üyeliğe dayanan mikro- sigorta ve birlikler de bu gruba dahildir. Kooperatif olarak kurulmamış, ancak kısmen veya tamamen kooperatiflerin kontrolünde yönetilen kurumlar. 3. Grup ve ağ Bu soruyu sadece kooperatif grup ve ağlarının yanıtlaması gerekmektedir. Lütfen grup veya ağınızın yapı, hedef ve vizyonunu kısaca tanımlayınız. 4. Ülke Kurumunuzun kayıtlı olduğu ülkenin adını giriniz. 5. Kurum Kurumunuzun tanımlanması için temel bilgilerini giriniz. 6. Başkan Kurumun başkanının tanımlanması için temel bilgilerini giriniz. 7. Genel Müdür Kurumun genel müdürünün tanımlanması için temel bilgilerini giriniz. 8. Kooperatif tipi Eğer 2. Soruya kooperatif yanıtını verdiyseniz, aşağıdaki kooperatif tiplerinden bir tanesini seçiniz. İşçi kooperatifi. İşçilerinin bir kısmı veya tamamının sahibi oldukları ve yönetimi kontrol ettikleri
kooperatiftir. İşçi kooperatifleri piyasadaki diğer firmalara göre işçilerine maddi ve manevi anlamda daha kaliteli bir çalışma ortamı sunarlar. Üretici kooperatifi. Mallarını üretmek veya pazarlamak için işbirliği yapan üreticilerin sahibi olduğu ve demokratik olarak yönetimini kontrol ettiği kooperatiftir. Perakendeci kooperatifi. Üyeleri olan perakendecilerin mal ve hizmetleri daha iyi koşullarda alabilmek veya sunabilmek için kurdukları kooperatiftir. Bu kooperatifler mal veya hizmetlerini nihai tüketicilere satarlar. Tüketici kooperatifi. Ana tüketicileri tarafından sahip olunan ve demokratik bir şekilde yönetimi kontrol edilen kooperatiftir. Tüketici kooperatifleri üyelerinin girdi ve/veya dayanaklı malları piyasaya göre daha elverişli koşullarda temin edebilmelerini sağlarlar. Bu kooperatifler mal ve hizmetlerin kalite ve fiyatlarının istikrarını sağlamak üzere çalışırlar. Satın alma kooperatifi. Arzcılara verilen siparişin büyüklüğünü artırarak daha uygun fiyatlarla mal veya hizmet alma amacıyla kurulan kooperatiftir. Satın alma maliyetini azaltmak için kurulan bu kooperatifler mal veya hizmetlerini üyeleri olan işletmelere satarlar. Finansal kooperatif (kooperatif banka, kredi birliği, sigorta ve diğer finansal hizmet kooperatifleri). Yönetimi üyeleri olan müşterileri (tasarruf sahipleri ve borç alanlar) tarafından demokratik olarak kontrol edilen, bankacılık ve finansal aracılık hizmetleri sunan özel kooperatif girişimleridir. Kredi birlikleri ve sermayedarlarına yönetimde söz hakkı vermeyen bankalar da bu sınıf da değerlendirilmelidir. Sigortaladığı kişilerin sahibi olduğu ve yönetimi demokratik olarak kontrol etme hakkına sahip olduğu sigorta kooperatifleri müşterilerine piyasaya göre daha cazip koşullarda sigorta alma imkanı sunarlar. Konut kooperatifi. Konutları piyasaya göre daha elverişli fiyatlarla kiralama veya satın alma olanağı sağlamak üzere kurulmuş olan kooperatiftir. Bu kategori konut ve inşaat kooperatiflerini içermektedir. Toplumsal kooperatif. Toplumsal olarak dezavantajlı olan kişilerin işgücüne katılımını sağlamak üzere sağlık, toplumsal ve eğitimsel hizmetler ve üretim aktiviteleri sunan kooperatiftir. Diğer tip kooperatifler. 9. Grup Kurumunuz bir grup firmanın bir parçasıysa lütfen burada belirtiniz. 10. Grubun bilgileri 9. soruya verilen yanıt Evet ise, firma grubunun adı ve internet sitesi adresini belirtiniz. 11. Ana kurum Eğer sizin kurumunuz söz konusu firma grubunun ana kurumuysa belirtiniz. 12. Ana kurumun bilgileri 11. soruya verilen yanıt Hayır ise, firma grubunun ana kurumunun adı ve internet sitesi adresini belirtiniz. 13. Aktivite sektörü Kooperatifinizin içinde yer aldığı tüm sektörleri ve ana sektörü seçiniz. Detaylı bilgi için: Uluslararası Standart Endüstriyel Sınıflandırma (İngilizce) http://unstats.un.org/unsd/cr/registry/regcst.asp?cl=27 14. Dağıtım seviyesi Aracılı veya aracısız olarak kooperatifin mal ve hizmetlerinin dağıtıldığı piyasa alanını seçiniz. 15. Mikro- sigorta Eğer bir birlik (mutual) tipi kurum iseniz ve kurumunuz seyahat sigortası veya cep telefonu sigortası gibi mikro- sigorta poliçeleri sağlıyorsa, Evet seçeneğini seçiniz. 16. Üyelik Eğer kurumunuza üyelik gönüllülük esasına bağlıysa Evet seçeneğini seçiniz. 17. Oy hakları Eğer kurumunuz bir üye, bir oy ilkesiyle hareket ediyorsa, Evet seçeneğini seçiniz. 18. Demokrasi Eğer kurumunuz bir üye, bir oy ilkesiyle hareket etmiyorsa, kurum içi demokrasi şartını hangi uygulamalarla yerine getirdiğini belirtiniz. 2. BÖLÜM Ekonomik veriler Soru Açıklaması 19. Para birimi Sorulara verilen yanıtlarda kullanılan para birimini belirtiniz. Para birimlerinin kodları için: Uluslararası Standardizasyon Örgütü Para Birimi Kodu (ISO 4217) www.iso.org/iso/currency_codes_list- 1 20. Ciro Ciro bir firmanın sunduğu mal ve hizmetlerin satışlarından elde ettiği toplam gelirdir. Mali dönem boyunca üretilen veya sunulan bitmiş veya bitmemiş tüm ekonomik üretimin
değeri olarak düşünülmelidir. 2011 mali yılı verisini giriniz. Bu veri finansal kooperatifler, kooperatif grupları ve ağlarından istenmemektedir. 21. Bankacılık verileri Bu veri sadece finansal kooperatiflerden istenmektedir. Net faiz geliri faiz gelirleriyle giderleri arasındaki farktır. Faiz- dışı gelirler faiz getirisi olmayan varlıklardan ve bankacılık hizmetlerinden kazanılan gelirlerdir. Bu kalem menkul kıymet alım satımları, yatırım bankacılığı ve danışmanlık ücretleri, aracılık komisyonları, risk sermayesi, emanetçilik gelirleri ve hedging yapmayan türevlerden kazançlar gibi gelirleri içermektedir. Prim gelirleri müşterilerin ödediği sigorta primlerinden kazanılan gelirlerdir. Lütfen 2011 verilerini giriniz. 22. Grup gelirleri Bu veri sadece kooperatif grupları ve ağlarından istenmektedir. 20. ve 21. Soruları görünüz. Lütfen 2011 verilerini giriniz. 23. Diğer ekonomik veriler 24. Üyelere sağlanan faydalar Lütfen 2011 yılı verilerini giriniz. Toplam varlıklar: Varlıklar ekonomik kaynaklardır. Pozitif bir ekonomik değere ulaşması için üretilen veya elde tutulan, satın alınabilen veya kontrol edilebilen soyut ve somut herşey bir varlıktır. Bilanço varlıkların sadece parasal değerlerini gösterir. İki temel varlık sınıfı sabit/taşınmaz (binalar, fabrikalar, yıpranma payından arındırılmış değeriyle ekipmanlar, yatırım amaçlı menkul kıymetler, yıpranma payından arındırılmış değeriyle soyut varlıklar) ve cari aktiflerdir (nakit ve nakit denkleri, alacak hesapları, stoklar, ödenmiş harcamalar, yatırım amaçlı menkul kıymetlerdir). Toplam varlıklar sabit ve cari varlıkların toplamıdır. Toplam sabit varlıklar. Bir seneden uzun kullanım ömrü kalan sermaye kalemleridir. Bu varlıklar bilançoda yıpranma payından arındırılmış değerleriyle gösterilirler. Yıpranma payları her sene Kar ve Zarar hesabında bir maliyet kalemi olarak gösterilirler. Toplam borç: Cari borç (krediyle alınan mal ve hizmetlerin satın alımında kullanılan borcun bir sene içinde ödenmesi gereken kısmı) ve uzun vadeli borçların (aynı borcun bir seneden sonrasına kalan kısmı) toplamıdır. Toplam işlem maliyetleri. İşlem maliyetleri üretim miktarından bağımsız olan sabit ve bağımlı olan değişken maliyetlerden oluşur. Bu maliyetler üretim zincirinde dolaylı (sabit) ve dolaysız (değişken) olarak ortaya çıkan tüm maliyetleri gösterir. Örnekler: Hammaddeler, ücretler ve maaşlar, reklam giderleri, kira veya finansal kira ödemeleri, büro kiraları, telefon ve internet gibi harcamalar, sigorta maliyetleri, ekipmanları çalışır halde tutma maliyetleri, yıpranma/amortisman payları, ham ve tüketilir maddelerin envanterindeki değişimler, vb. Mal maliyetleri. Hammadde alımı ve nihai mal üretimi için yapılan harcamalar. Dönem içi kar veya zararları. Kar/Zarar Hesabında gösterilen, işlem gelirleriyle giderleri arasındaki fark. Dönem için karı işlem fazlasıdır ve özsermayede artışa neden olur. Kara net gelir de denir. İşgücü maliyetleri. Kurum tarafından işe alınmış olan kişilere yapılan tüm ödemelerdir. Tüm çalışanlara bir yıl boyunca yapılan toplam maliyetlerdir ve çeşitli dolaylı ve dolaysız maliyetlerden oluşur: Ücretler ve maaşlar, sosyal güvenlik maliyetleri, emeklilik maliyetleri, karpayı bunlardan birkaçıdır. Özsermaye. Tüm borçlar ödendikten sonra yatırımcılara değer olarak kalan artıktır. Kooperatiflerde üyelerin ödedikleri üyelik ücretlerinin toplam değerine karşılık gelir. Sermaye firmalarında toplam varlıklarla toplam borçlar arasındaki farka eşittir. Bağış bir kişinin üçüncü şahıs veya kurumlara herhangi bir karşılık beklemeksizin kendine ait bir varlığı transfer etmesidir. Sponsorluk üçüncü şahıs veya kurumlara nakit, mal veya hizmetini karşılığında belli bir değeri kazanma beklentisiyle transfer eden bir sponsorla onun sunduklarını alan taraf arasındaki karşılıklı olarak faydalı bir değişim aranjmanıdır. Bu kategori bir kurum tarafından sağlanan burs vb. destekleri de içerir. Eğer üyeleriniz kurumunuza üyelikleri nedeniyle ekonomik veya toplumsal faydalar kazanıyorlarsa, Evet i seçiniz ve bu faydaların ne olduklarını belirtiniz. Risturn/müşterilik geri ödemeleri. Kurumun gelirlerinin harcamalarından arda
kalan kısmı her üyeye kuruma yaptığı katkı oranında geri ödenir. Bu geri ödenen gelire risturn/müşterilik geri ödemesi denir. Kar paylaşımı. Dönem boyunca yapılan toplam karın kurumun üyeleri arasında paylaşılması. Mal ve hizmetlerin fiyatlarında indirimler. Kurumun sattığı mal veya hizmetlerin fiyatlarında üyeleri için indirimler yapması. Diğer faydalar. Yukarıda bahsedilmeyen diğer faydalar. 25. Piyasa payı 2011 yılında piyasada yapılan satışların ne kadarının kurum tarafından yapıldığı. Piyasa payı kurumun satışlarının piyasadaki toplam satışlara bölünmesiyle bulunur. Eğer kurumunuz birden çok sektörde faaliyet gösteriyorsa, lütfen piyasa payını bu sektörlerin her birisi için ayrı ayrı gösteriniz. 26. Denetlenen yıllık rapor 27. Denetlenen birleşik rapor Eğer kurumunuz bilanço, gelir raporu, nakit akışı raporu ve faaliyetler raporu gibi finansal sonuçlarını yıllık olarak kurum dışı bir denetçiye denetletip yayınlıyorsa, Evet i seçiniz. Eğer kooperatifler grubunuz finansal raporlarını bir dış denetçiye denetletip yıllık olarak yayınlıyorsa Evet i seçiniz. 3. BÖLÜM Toplumsal veriler Soru Açıklaması 28. Üye sayısı Kurumunuzdaki üyelerin toplam sayısıdır. 2011 verilerini giriniz. Ayrıca bu üyelerden aktif olanlarının sayısını da belirtiniz. 29. Üye tipleri 2011 yılında kurumunuza üye olan şahıs ve kurumları iki ayrı kategori olarak belirtiniz. Bu iki rakamın toplamı 28. Soruda verilen rakama eşit olmalıdır. 30. Bireysel üyeler Bireysel (şahıs) üyelerinizin yüzde kaçının bayan, yüzde kaçının 15-24 yaş arası gençler olduklarını belirtiniz. 0 ile 100 arası bir rakam giriniz. Virgülden sonra en fazla bir basamak giriniz. 31. Kurumsal üyeler 2011 yılında kurumunuza üye olan kurumsal üyelerin toplam sayısını giriniz. 32. Ortalama çalışan sayısı Bir ücret veya maaş karşılığı çalışan tüm çalışanların (tam zamanlı, yarı zamanlı, sözleşmeli, kadrolu) aylık toplam sayılarını toplayıp 12 ye bölünüz. Ayrıca tam zamanlı çalışanların toplam sayısını da aynı şekilde belirleyip bildiriniz. Tam zamanlı çalışma nın uluslararası olarak kullanılan bir tanımı olmadığı için tam zamanlı çalışan sayınızı bulunduğunuz ülke veya bölgedeki kanunların sunduğu tanımdan hareketle belirleyiniz. 33. Çalışan tipleri 2011 yılında çalışan bayan, genç (15-24 yaş arası) ve üniversite mezunu çalışanları üç ayrı kategori olarak belirtiniz. 0 ile 100 arası bir rakamı virgülden sonra en fazla bir basamak kullanarak veriniz. 34. Seçilmiş yöneticiler Karar alma yetkisiyle donatılmış, seçimle gelinen bir pozisyona yerleşmiş olan kooperatif üyelerinin toplam sayısını veriniz. 2011 verisi kullanınız. 35. Gönüllüler Gönüllü iş herhangi bir maddi çıkar beklemeksizin kendi hane halkı veya yakın ailesi dışındaki kişilere fayda sağlamak üzere gönüllü olarak yapılan iştir. Bu rakam 34. Soruya konu olan seçilmiş yöneticileri içermemelidir. 2011 verilerini giriniz. 4. BÖLÜM Toplumsal etkiyi ölçme
Soru 36. Toplumsal etki göstergeleri Açıklama Kurumunuzca kurumunuzun toplumsal etkisini ölçmek üzere kullanılan göstergelerin kısa bir tanımlamasını veriniz. 37. Toplumsal rapor Eğer kurumunuz belli çıkar grupları veya toplumun geneli üzerindeki toplumsal ve çevresel etkilerine dair veri toplayıp yıllık olarak yayınlıyorsa, Evet i seçiniz.