EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU Sayı: 76, EKİM 2016 Mustafa BALTACI
Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır.
İÇİNDEKİLER TÜRKİYE Endeksler Sayfa Tüketici Fiyatları Endeksi 6 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi 8 Sanayi Üretim Endeksi 10 Sanayi Ciro Endeksi 14 Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları 17 Sektörel Güven Endeksleri 20 Tüketici Güven Endeksi 22 Dış Ticaret Endeksleri 25 İstatistikler İhracat 28 3
İÇİNDEKİLER TRC2 Bölgesi Endeksler Sayfa Tüketici Fiyatları Endeksi 33 İstatistikler Diyarbakır İhracatı 35 Şanlıurfa İhracatı 36 Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri 37 4
TÜRKİYE 5
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2016 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,18 arttı TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,18, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,28 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,92 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,70 ile ulaştırma grubunda oldu Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan eğitimde %1,98, lokanta ve otellerde %0,67, konutta %0,41 ve çeşitli mal ve hizmetlerde %0,28 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup %3,49 ile giyim ve ayakkabı oldu Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde %0,70 ve eğlence ve kültürde %0,43 düşüş gerçekleşti. Yıllık en fazla artış %22,61 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti TÜFE de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğitim (%10,37), çeşitli mal ve hizmetler (%10,03), sağlık (%9,65), lokanta ve oteller (%8,31) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır Kaynak: TÜİK, 2016a. 6
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2016 Tüketici fiyat endeksi (2003=100), Eylül 2016 Kaynak: TÜİK, 2016a. 7
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ EYLÜL, 2016 Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %0,29 arttı Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,29 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,79 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,78 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %4,07 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,20 artış, imalat sanayi sektöründe %0,31 artış, elektrik ve gaz sektöründe %0,24 artış ve su sektöründe %0,10 düşüş olarak gerçekleşti. Aylık en fazla artış kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; kok ve rafine petrol ürünleri (%5,15), ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) (%1,29), bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler (%1,17) alt sektörleridir. Buna karşılık ana metaller (%-0,98), diğer metalik olmayan mineral ürünler (%- 0,12), mobilya (%-0,11) bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu. Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış enerji mallarında gerçekleşti Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Eylül ayında aylık en fazla artış enerji mallarında ve yıllık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2016b. 8
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ EYLÜL, 2016 Yurt içi üretici fiyat endeksi (2003=100), bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, 2015-2016 Kaynak: TÜİK, 2016b. 9
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %9,4 arttı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %5,1, imalat sanayi sektörü endeksi %10,8 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,8 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,2 arttı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %4,3, imalat sanayi sektörü endeksi %1,5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %5,3 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek artış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %32,6 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2016c. 10
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış diğer imalatlarda gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %38,9 ile diğer imalatlarda gerçekleşti. Bu artışı, %29,0 ile mobilya imalatı ve %25,0 ile elektrikli teçhizat imalatı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek azalış kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %6,4 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %3,1 ile içeceklerin imalatı ve %2,2 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı takip etti. Kaynak: TÜİK, 2016c. 11
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (2010=100), Ağustos 2016 Kaynak: TÜİK, 2016c. 12
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ AĞUSTOS, 2016 Ana sanayi gruplarına göre endeks ve değişim oranları (2010=100), Ağustos 2016 Kaynak: TÜİK, 2016c. 13
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki aya göre %9,6 arttı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %21,0 ve imalat sanayi sektörü endeksi %9,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,4 arttı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %14,4 ve imalat sanayi sektörü endeksi %2,1 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en fazla artış ara malında gerçekleşti Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en fazla artış %13,2 ile ara malında gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2016d. 14
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en fazla artış makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en fazla artış %55,8 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. Bu artışı %26,6 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ve %24,2 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en fazla azalış tütün ürünleri imalatında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en fazla azalış %26,1 ile tütün ürünleri imalatında gerçekleşti. Bu azalışı %22,7 ile diğer ulaşım araçlarının imalatı ve %0,8 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı takip etti. Kaynak: TÜİK, 2016d. 15
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro endeksi (toplam) (2010=100), Ağustos 2016 Kaynak: TÜİK, 2016d. 16
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2016 Aylık en yüksek reel getiri Devlet İç Borçlanma Senetlerinde oldu En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %0,92, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %1,03 oranlarıyla Devlet İç Borçlanma Senetleri nde (DİBS) gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi %0,79 ve mevduat faizi %0,46 oranında reel getiri sağladı. Buna karşılık Amerikan Doları %0,21, Euro %0,24 ve külçe altın %1,06 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise BIST 100 Endeksi %0,90 ve mevduat faizi %0,57 oranında reel getiri sağlarken, Amerikan Doları %0,10, Euro %0,13 ve külçe altın %0,95 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Külçe altın üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,53, TÜFE ile indirgendiğinde ise %5,04 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken, BIST 100 Endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %0,19 oranında en az kazandıran, TÜFE ile indirgendiğinde ise %0,28 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Kaynak: TÜİK, 2016e. 17
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2016 Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %6,52, TÜFE ile indirgendiğinde ise %6,64 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağladı. Aynı dönemde BIST 100 Endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,97, TÜFE ile indirgendiğinde ise %5,87 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri külçe altında gerçekleşti Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %14,55, TÜFE ile indirgendiğinde ise %8,68 oranında yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, Euro Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %3,52, TÜFE ile indirgendiğinde ise %8,46 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Kaynak: TÜİK, 2016e. 18
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI EYLÜL, 2016 Finansal yatırım araçlarının aylık reel getirileri (%), Eylül 2016 Kaynak: TÜİK, 2016e. 19
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2016 Hizmet sektörü güven endeksi 94,5 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Eylül ayında 96,23 iken, Ekim ayında %1,8 oranında azalarak 94,49 değerine düştü. Hizmet sektörü güven endeksindeki bu azalış; son üç aylık dönemde iş durumunun iyileştiğini, hizmetlere olan talebin arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talebin artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %0,4, %1,2 ve %3,4 azaldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi 96,2 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Ekim ayında %1,8 oranında azalarak 96,22 değerine düştü. Güven endeksindeki bu düşüş; mevcut mal stok seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışların artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Son üç aylık dönemde iş hacmisatışların arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise arttı. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %1,1 ve %9,2 azalırken, iş hacmi-satışlar endeksi %7,2 arttı. İnşaat sektörü güven endeksi 81,3 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 81,99 iken, Ekim ayında %0,8 oranında azalarak 81,32 değerine düştü. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu azalış; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyini mevsim normalinin üzerinde değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısında artış bekleyen girişim yöneticisi sayısı ise arttı. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi %2,8 azalırken, toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi %0,5 arttı. Kaynak: TÜİK, 2016f. 20
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2016 Kaynak: TÜİK, 2016f. 21
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2016 Tüketici güven endeksi 74 oldu Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre %0,3 oranında azaldı; Eylül ayında 74,29 olan endeks değeri Ekim ayında 74,04 oldu. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 94,1 oldu Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %2,2 oranında artarak Ekim ayında 94,09 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 101,6 oldu Eylül ayında 102,92 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %1,3 oranında azalarak, Ekim ayında 101,62 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. Kaynak: TÜİK, 2016g. 22
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2016 İşsiz sayısı beklentisi endeksi 77,2 oldu İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %4,1 oranında azalarak, Ekim ayında 77,16 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Tasarruf etme ihtimali endeksi 23,3 oldu Tasarruf etme ihtimali endeksi %7,2 oranında arttı. Eylül ayında 21,72 olan endeks, Ekim ayında 23,27 değerine yükseldi. Bu artış, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre yükseldiğini göstermektedir. Kaynak: TÜİK, 2016g. 23
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - EKİM, 2016 Kaynak: TÜİK, 2016g. 24
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2016 İhracat birim değer endeksi %2,6 azaldı İhracat birim değer endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2,6 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %10, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %5,3, ''yakıtlar''da %13,3 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %2,2 azaldı. İthalat birim değer endeksi %7,1 azaldı İthalat birim değer endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %3,5, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %7,5, ''yakıtlar''da %24,4 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi'nde %3,1 azaldı. İhracat miktar endeksi %10,6 arttı İhracat miktar endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %21,1, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %20,1 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %8,7 artarken, ''yakıtlar''da %17,1 azaldı. İthalat miktar endeksi %11,6 arttı İthalat miktar endeksi Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %26,1, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %14, ''yakıtlar''da %12,8 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %12 arttı. Kaynak: TÜİK, 2016h. 25
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2016 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %9,3 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Temmuz ayında 123,5 olan ihracat miktar endeksi %9,3 artarak, 2016 Ağustos ayında 135 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2015 Ağustos ayında 121,3 olan ihracat miktar endeksi %7 artarak, 2016 Ağustos ayında 129,7 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %11,1 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Temmuz ayında 119,1 olan ithalat miktar endeksi %11,1 artarak, 2016 Ağustos ayında 132,3 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2015 Ağustos ayında 116,2 olan ithalat miktar endeksi %9,3 artarak, 2016 Ağustos ayında 127 oldu. Dış ticaret haddi 2016 yılı Ağustos ayında 113 olarak gerçekleşti İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2015 yılı Ağustos ayında 107,8 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2016 yılı Ağustos ayında 113 oldu. Kaynak: TÜİK, 2016h. 26
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ AĞUSTOS, 2016 Dış ticaret miktar endeksleri (2010=100), Ağustos 2016 Kaynak: TÜİK, 2016h. 27
İHRACAT (BİN $) EYLÜL, 2016 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 9.208.150 10.790.236 11.466.493 11.983.384 10.794.067 11.864.837 8.778.560 11.157.251 10.451.720 2014 2015 2016 4.000.000 2.000.000 0 28
İHRACAT - EYLÜL, 2016 İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $) ÜLKE EYLÜL PAY % 1. ALMANYA 1.128.100,07 10,8 2. BİRLEŞİK KRALLIK 674.567,08 6,5 3. İTALYA 626.409,86 6,0 4. IRAK 559.178,74 5,4 5. BİRLEŞİK DEVLETLER 489.842,04 4,7 6. FRANSA 488.491,62 4,7 7. İSPANYA 416.142,92 4,0 8. İRAN (İSLAM CUM.) 298.628,66 2,9 9. HOLLANDA 270.959,91 2,6 10. SUUDİ ARABİSTAN 259.730,68 2,5 11. İSRAİL 221.576,45 2,1 12. BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 162.563,76 1,6 13. ROMANYA 234.764,53 2,2 14. MISIR 195.212,07 1,9 15. POLONYA 203.528,68 1,9 16. BELÇİKA 206.238,87 2,0 17. BULGARİSTAN 231.292,20 2,2 18. ÇİN HALK CUMHURİYETİ 203.072,68 1,9 19. CEZAYİR 111.401,23 1,1 20. RUSYA FEDERASYONU 144.435,07 1,4 İLK 20 ÜLKE TOPLAM 7.126.137 68,2 GENEL TOPLAM 10.451.720 100,0 Kaynak: TİM,2016a. 29
İHRACAT - EYLÜL, 2016 (Bin $) SEKTÖRLER 2015 2016 I. TARIM 1.554.600 1.553.923 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.115.153 1.084.840 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 438.174 479.225 Yaş Meyve ve Sebze 111.340 117.888 Meyve Sebze Mamulleri 113.743 119.467 Kuru Meyve ve Mamulleri 114.413 134.008 Fındık ve Mamulleri 261.985 139.344 Zeytin ve Zeytinyağı 11.022 16.929 Tütün 58.821 72.484 Süs Bitkileri ve Mam. 5.656 5.494 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 126.984 149.765 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 126.984 149.765 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 312.463 319.319 Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 312.463 319.319 Kaynak: TİM,2016a. 30
İHRACAT - EYLÜL, 2016 (Bin $) SEKTÖRLER 2015 2016 II. SANAYİ 8.694.328 8.575.552 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 930.666 924.345 Tekstil ve Hammaddeleri 648.366 657.563 Deri ve Deri Mamulleri 117.112 110.927 Halı 165.188 155.855 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.088.971 1.097.642 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.088.971 1.097.642 C. SANAYİ MAMULLERİ 6.674.690 6.553.565 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.386.678 1.326.285 Otomotiv Endüstrisi 1.872.659 1.941.983 Gemi ve Yat 75.751 19.902 Elektrik Elektronik ve Hizmet 854.053 810.406 Makine ve Aksamları 438.245 404.636 Demir ve Demir Dışı Metaller 481.265 484.854 Çelik 759.078 717.978 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 213.316 218.207 Mücevher 148.522 198.742 Savunma ve Havacılık Sanayii 162.036 141.803 İklimlendirme Sanayii 275.348 282.445 Diğer Sanayi Ürünleri 7.738 6.325 III. MADENCİLİK 285.769 322.244 Madencilik Ürünleri 285.769 322.244 T O P L A M (TİM) 10.534.697 10.451.720 İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat T O P L A M (TİM+TUİK*) 10.534.697 10.451.720 Kaynak: TİM,2016a. 31
TRC2 BÖLGESİ (ŞANLIURFA-DİYARBAKIR) 32
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2016 Aylık en yüksek artış %0,77 ile TR72 de (Kayseri, Sivas, Yozgat) oldu İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %6,08 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %9,36 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %9,12 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2016a. 33
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ EYLÜL, 2016 İstatistiki bölgelere göre tüketici fiyat endeksi ve değişim oranları (2003=100), Eylül 2016 İstatistiki bölgeler Bir önceki aya göre değişim oranı (%) Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%) On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%) Endeks Türkiye 0,18 4,72 7,28 7,92 282,27 TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) -0,27 4,44 7,42 7,90 287,74 Kaynak: TÜİK, 2016a. 34
DİYARBAKIR İHRACATI EYLÜL, 2016 (Bin $) SEKTÖR 2015 2016 Çelik 481,00 236,68 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 187,21 101,49 Demir ve Demir Dışı Metaller 971,05 990,66 Deri ve Deri Mamulleri 0,00 0,28 Diğer Sanayi Ürünleri 9,76 5,85 Elektrik Elektronik ve Hizmet 534,81 653,75 Halı 68,96 1,43 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 46,28 25,35 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 3.771,81 5.571,31 İklimlendirme Sanayii 58,71 121,83 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 636,13 881,88 Kuru Meyve ve Mamulleri 0,00 0,00 Madencilik Ürünleri 7.580,15 7.605,83 Makine ve Aksamları 0,90 0,00 Meyve Sebze Mamulleri 0,00 0,00 Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 561,50 524,95 Otomotiv Endüstrisi 133,15 369,15 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 72,74 87,30 Süs Bitkileri ve Mam. 0,00 0,00 Tekstil ve Hammaddeleri 1.158,87 43,88 Yaş Meyve ve Sebze 0,00 0,00 Zeytin ve Zeytinyağı 45,17 65,75 TOPLAM 16.318,20 17.287,36 Kaynak: TİM,2016b. 35
ŞANLIURFA İHRACATI EYLÜL, 2016 (Bin $) SEKTÖR 2015 2016 Çelik 269,98 55,34 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 1.039,73 1.121,34 Demir ve Demir Dışı Metaller 178,43 20,64 Deri ve Deri Mamulleri 136,46 0,94 Diğer Sanayi Ürünleri 0,00 0,00 Elektrik Elektronik ve Hizmet 1.061,10 1.146,96 Fındık ve Mamulleri 0,00 0,00 Gemi ve Yat 0,00 0,00 Halı 0,00 0,00 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 2.917,27 115,13 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 1.247,90 1.056,22 İklimlendirme Sanayii 631,83 638,92 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 962,07 439,61 Kuru Meyve ve Mamulleri 0,00 4,43 Madencilik Ürünleri 0,00 4,94 Makine ve Aksamları 265,75 235,81 Meyve Sebze Mamulleri 62,17 6,39 Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 7.695,77 2.824,59 Mücevher 577,54 0,00 Otomotiv Endüstrisi 865,45 219,32 Savunma ve Havacılık Sanayii 0,00 0,00 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 1,08 23,64 Süs Bitkileri ve Mam. 0,00 0,00 Tekstil ve Hammaddeleri 488,49 1.338,59 Yaş Meyve ve Sebze 131,88 1.581,80 Zeytin ve Zeytinyağı 0,00 0,00 TOPLAM 18.532,89 10.834,59 Kaynak: TİM,2016b. 36
KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ EYLÜL, 2016 ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. 2016 EYLÜL (BİR AYLIK) 2015 EYLÜL (BİR AYLIK) KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN İL ADI DİYARBAKIR 46 1 21 0 1 3 0 3 44 1 22 7 1 2 1 6 Ş.URFA 39 0 28 1 0 2 0 7 48 0 37 2 0 1 1 1 TÜRKİYE 3.704 41 2.303 331 33 832 71 971 5.219 56 2.997 725 84 682 92 1.091 Kaynak: TOBB,2016. 37
KAYNAKÇA TÜİK (2016a). Tüketici Fiyat Endeksi, Sayı: 21693, 03 Ekim 2016 TÜİK (2016b). Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Sayı: 21736, 03 Ekim 2016 TÜİK (2016c). Sanayi Üretim Endeksi, Sayı: 21637, 10 Ekim 2016 TÜİK (2016d). Sanayi Ciro Endeksi, Sayı: 21621, 13 Ekim 2016 TÜİK (2016e). Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları, Sayı: 21705, 07 Ekim 2016 TÜİK (2016f). Sektörel Güven Endeksleri, Sayı: 21837, 25 Ekim 2016 TÜİK (2016g). Tüketici Güven Endeksi, Sayı: 21849, 21 Ekim 2016 TÜİK (2016h). Dış Ticaret Endeksleri, Sayı: 21792, 14 Ekim 2016 TİM (2016a). Yıllık İhracat Rakamları, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlaritablolar.html TİM (2016b). İller Bazında Rakamlar, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlaritablolar.html TOBB (2016). Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, http://www.tobb.org.tr/bilgierisimmudurlugu/sayfalar/kurulankapanansirketistatistikleri.php 38