KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ YAKIN DOGUÜNİVERSİTESİ FEN - EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT BÖLÜMÜ }73p:rak Dö~p.~ü Roman'mın Kıyafet, Yiye~~~' İçeceklerinin İncelenmesi Mezuniyet Çalışması, Çağrım Hürcan Sınıf: 4A Numara: 950575 Haziran 99 Lefkoşa/KIBRIS
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ YAKIN DOGU ÜNİVERSİTESİ FEN - EDEBİYAT FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYAT BÖLÜMÜ Yaprak Dökümü Roman':m.m Kıyafet, Yiyecek, İçeceklerinin İncelenmesi Çağrım Hürcan Tezin Danışmanı: Doç, Dr, Bülent Yorulmaz Haziran 99 Lefkoşa/KIBRIS
Reşat Nuri Günrekin Dizisi: 23 Y A.PRAK. I)<)KOM() RESı\'J' NURİ c; ÜN'I'EK İN, İNKIL,AP Kİ'fABEVi
REŞAT NURİ GÜNTEKİN YAPRAK DÖiKÜMÜ İSİM: ÇAGRIM HÜRCAN NUMARA: 950575 SINlF: 4/A
İÇİNDEKİLER Önsöz Reşat Nuri Gültekin'in Hayatı Eserleri Romanları Hikayeleri Piyesleri Tiy. İle ilgili Eserl~ri Tercümeleri Yaprak Dökümü Kıyafetler Yaprak Dökümü Yiyecekler Yaprak Dökümü İçecekler İndeks Kaynakça Sayfa 1 2-3 4. 5-6 - 7-8 - 9-10 5-6 7 8 9 10 11 12-13 14 15-16 - 17-18 - 19-20 21
ÖlNSÖZ çalışması Yakın Doğu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyatı dahilinde yapılmıştır. bitirme tez. Çalışmada.. J.leşat Nuri Güntekin'in Yaprak Dökümü adlı romanının içinde geç~ııtkıyafetler, yiyecekler ve içecekler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştjt, Bu çalışn:ı,a}lc1. ybeni yönlendiren her türlü yardımı ve eleştiriyi esirgemey~ıı!>bitirme tezi danışmanım Doç, Dr. Bülent Yorulmaz'a teşekkür ed.eri:m. 1
Reşat Nuri Güntekin (1889-1956) En sevilen roman ve hikayecilerinden biri olan Reşat Nuri Güntekin İstanbul' da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Anadolunun bazı şehirlerinden yaptıktan sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesini bitirdi. (1921) Uzun süren memurluk hayatının büyük bir kısmı lise edebiyat öğretmenlikleri ile maarif müfettişliğinde geçti. Bir süre demiletvekilliğinde (1939-1943) ve Paris Kültür Ateşliğinde (1950) bulundu. Yazı hayatına 1 Dünya savaşı yıllarında küçük hikayeler ve piyesler yazmakla başlamış olan Reşat Nuri Güntekin'in şöhreti, çalıkuşu'nun basılması ile birdenbire gelişti. Esas teması romantik bir aşk olan bu roman, Batı Anadolu'nun değişik şehir,kasaba ve köylerinden geçen vakası ve bu yerlerin hayatını yansıtmasıyla dikkati çekti. Romanın diğer bir özelliği ise İstanbullı bir genç kızın, bir roman vakasında, ilk defa, Anadolu kasaba ve köylerinde öğretmen olarak yeıalması ve o zamanınbirçok güçlüklerine göğüs germesi idi. Yazar, özellikle gençler arasında büyük ilgi uyandıran bu türlü romantik aşk maceraları maarif mufettişliği ile 192:7:Jden sonra sürekli olarak gez.p dolaşmak imkanının bulunduğu Anadolu'nun yerli hayatını ve kişilerini'de büyük bir kudretle birçok romanlarında yaşatmakta devam etti. Bu gezilerle ilgili izlenimlerinin bir kısmını, aynca Anadolu Notları (1936) adı ile de yayınlandı. 1927'den sonra yazdığı roman ve hikayelerde Türkiye'nin gerçek medeni kalkınmasına öteden. beri engel olan ve daha öncede çok işlenmiş bazı sosyal temalara (yanlış batılaşma, batıl inançlar v.s) da yönelerek onları şidetle tenkid eden yazarın bu yönelişinde derinlemesine ve sistemli bir gelişme görülmez. Romanlarında ve hikayelerinde, yeryer ince bir zekadan ve sevimli bir espiri gücünden doğma, ôlaylann zaman zaman yarattığı gerilimi yumuşatan, ölçülü bir mizah unsurunun da yer aldığım belirtmek gerekir. Bu mizah unsurunu yazar, tenkid ettiği 'karekterleri gülünç durumlara sokarak hırpalamakta da başarı, ile kullanır. Güçlü bir gözlemeciliğe dayanır bir realizmin cazip bir romantizimle karıştığı romanlarda çok samimi bir üsül' da çok tabii bir konuşma dilinin hakim olduğu görülür. Yazarın anlatım' da, ve psikolojik tahlillerindeki gücüne de aynca değinmek gerekm~kte,9-ir. 2
ESERLERİ 3
ROMANLARI Acımak Akşam Güneşi Ateş Gecesi Bir Kadın Düşmanı Çalıkuşu Damga Değirmen Dudaktan Kalbe Eski Hastalık Gizli El Gökyüzü Harabelerin Çiçeği Kan Davası Kavak Yelleri Kızılcık DaHarı Miskinler Tekkesi SonSığnak Yaprak Dökümü Yeşil Gece (1928) (1926) (1942) (1927) (1922) (1924) (1944) (1924) (1938) (1922) (1935) (1953) (1960) (1961) (1932) (1946) (1961) (1939) (1928) 4
Yaprak Dökümü, adlı piyesinde meşhur Ali Rıza Bey'in çocuklarına olan düşkünlüğü ~e sonunda yıkılışını çok güzel bir şekilde anlatmaktatır. 5
HİKAYELER Roçid B~y (1919) Recm -; Gençlik ve Güzelik ( 1919) Eski Ahbap (1919) TanrıMisafiri (1927) SönmüşYıldızlar (1928) Leyla ile..mecnun (1928) Olağan İşler (1930) Boyuııdürluk (1960) 6
PİYESLER Hançer Eski Rüya Taş Parçası Felaket Karşısında Gözdağı Eski Borç Balıkesir Muhasebecisi Tanrı Dağı Ziyafeti Gönül.Ağlayan Kız Bü Gece Başka/Gece Eski Şarkı (1920) (1922) (1926) (1931) (1931) (1931) (1971) (1971) (1916) (1947) (1956) 7
Reşat Nuri Güntekin'in tiyatro ile ilgili eserleri üç gurupta toplanır. 1. Yabancı dillerden piyes adepte olanlar, 2. Kendisinin doğrudan yazdığı piyesler, Örnek; Balıkesir Muhasebecisi, Tanrı Dağı Ziyafeti. J. Bazı Romanlarını piyese çevirir. Örnek; Eski Şarkı, Yaprak Dökümü. Balıkesir Muhasebecisi; En önemli eseridir. Piyeste para konusu önemli bir yer tutar. Piyeste, aşırı isteklerin, batılı eğlence hayatının aile içinde açtığı yara anlatılmaktadır. Tanrı Dağı Ziyafeti; Piyeste yazar cemiyet ve insan ile ilgili tenkitler yapmaktadır. Eski Şarkı; Reşat Nuri Güntekin, bu eserinde "Hastalık" adlı romandan hareket edilmektedir. Evlilik konusu ele alınır. Gençlerin birleşmesi ve misyoner okullarının gemç kızalar üzerindeki etkileri söz konusudur.
TERCÜMELER 1. Aftın Adam 2. Bir Fakir Delikanlı 3. Don Kişot 4. Evham 5. Hakikat 6. Hz. Muharnmet'in Hayatı 7. İtiraflar 8. Kahramanlar 9. Yabancı 9
"YAPRAK DÖKÜMÜ" KIYAFETLER Baş Örtüsü Çorap Elbise Entari Etek Fanila Fanila Gömlek Gömlek Hırka Hırka İpek Çorap İpek Elbise ipeklik ipeklik Kadife Manto Kravat Kürk Kürk Manto Manto Palto Palto Pantalon Pantalon Pelerin Potin Rugan İskarpin Siyah Baş Örtüsü Syf7 Syf86 Syf 134 Syf52 Syf66 Syf53 Syf87 Syf7 Syf71 Syf77 Syf87 Syf7 Syf86 Syf86 Syf90 Syf 108 Syf71 Syf 109 Syf 113 Syf 113 Syf 122 Syf77 Syf87 Syf39 Syf71 Syf90 Syf86 Syf86 Syf 16 10
"YAPRAK DÖKÜMÜ" YİYECEKLER Baş Sögüş Bisküvi Bisküvi Dondurma Et Et Fasülye Pilakisi Kutu Sardalya Kuru Köfte Mahallebi Meze Pastırma Pastırma Peynir Peynir Peynir Reçel Sanduviç Sardalya Siyah Havyar Yumurta Salatası Yumurta Yeşil Zeytin Zeytin Zeytin Zeytin Syf7 Syf66 Syf71 Syf 102 Syf8 Syf 115 Syf7 Syf69 Syf8 Syf7 Syf 134 Syf69 Syf 102 Syf69 Syf70 Syf7 Syf69 Syf66 Syf70 Syf70 Syf7 Syf7 Syf8 Syf7 Syf69 Syf70 11
"YAPRAK DÖKÜMÜ" İÇECEKLER Çay Çay Çay Kahve Kahve Likör Sigara Su Su Syf8 Syf66 Syfl07 Syf 107 Syf81 Syf70 Syf8 Syf66 Syf 115 12
İNDEKS Acımak, 4 Ağlayan Kız, 8 Akşam Güneşi, 5 Ateş Gecesi, 5 Atlı Adam, 1 O A B Bali.kesir Muhasebecisi, 8 Ba'.ş Ôıtüsü, 11 Baş Söğüş, 12 Bir Kadın Düşmanı, 5 Bisküvi, 12 Bir Fakir Delikanlı, 10 Boyundurluk, 7 BuGece Başka Gece, 8 Çay, 14 Çalıkuşu, 5 Çorap, 11 Daın.ğa, 5 Değirmen, 5 Dondurma, 12 Don Kişot, 1 O Dudaktan Kalbe, 5 ç D EskiAhbab, 7 Eski Borç, 8 Eski Hastalık, 5 Eski Rüya, 8 Elbise, 11 Entari, 11 Eski Şarkı, 8 Etek, 11 Et, 12 Evham, 10 E 13
Fanila, 11 Felaket Karşısında, 8 Gizli El, 5 Gökyüzü, 5 Gömlek, 11 Gönül, 8 Göz Dağı, 8 F G H Hajcikat, l O FI~wer, s Har~pelerin Çiçeği, 5 Hırka, Jl Hz,. il\ıiuhammedin Hayatı, 1 O İpçkÇorap, 11 İpçJ<: :glbise, 11 İpçklik, 11 İtiraflar, 1 O :fç.@rcı.manlar, l O :[Ç.ajıye, 14 :[(,an Davası, 5 :[(,~yak Yelleri, 5 :[Ç.~dife Manto, 11 I@.zılcık Dalları, 5 Kuru Köfte, 12 Kutu Sardalya, 12 Kravat, 11 Kürk, 11 t K 14
L Leyla ile Mecnun, 7 Likör, 14 M Ma.hallebi, 12 Manto, 11 Miskinler Tekkesi, 5 Olağan İşler, 7 o p Palto, 11 Pantalon, 11 Pastırma, 12 Pelerin, 11 Peynir, 12 Potin, 11 R Reçel, 12 Rugan İskarpin, 11 Recm - Gençlik ve Güzellik, 7 Roçid Bey, 7 Sardalya, 12 Sanduviç, 12 Siyah Baş Örtüsü, 11 Siyah Havyar, 12 Son Sığınak, 5 Sönmüş Yıldızlar, 7 Su, 14 s T Tanrı Misafiri, 7 Taş Parçası, 8 Tanrı Dağı Ziyafeti, 8 15
y Yaprak Dökümü, 5 "Yabancı, 1 O Yeşil Zeytin, 13 Yumurta, 13 Zeytin, 13 z 16
Kaynakça - Kenan Akyüz, Moderin Türk Ed, Ana Çizgileri. - İnci Engünün, Yeni Türk Ed. Araştırmaları. - Reşat Nuri Güntekin, Yaprak Dökümü. Mehmet Kaplan, Türk Ed. Üzerine Araştırıdan. - Ord, Prô~<l\1: Fuat Köprülü, Edebiyat Araştırmaları. 17