EYLÜL 3. 2013 201 ÖĞRETİM YILI ÖZLE BAHÇELİEVLER İHLAS ORTAOKULU 8. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN TASLAĞI SÜRE ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT 1. ÜNİTE: HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 1. Mitoz ile ilgili olarak öğrenciler; 1.2: Hücrenin mitoz sırasında birbirini takip 1.1. Canlılarda büyüme ve üremenin hücre bölünmesi ile eden farklı evrelerden geçtiği belirtilir, fakat 1. etkinlik (1.2) meydana geldiğini açıklar. bölünme evrelerinin isimleri ve özellikleri Bulalım (1.1, 1.2) 1.2. Mitozu, çekirdek bölünmesi ile başlayan ve birbirini takip verilmeden şekil üzerinde gösterilir. Araştıralım (1.2, 1.3) eden evreler olarak tarif eder.??? 1.3: Öğrenciler organizmanın büyüklüğü ve Bulalım (1.3) 1.3. Mitozda kromozomların önemini fark ederek farklı canlı karmaşıklığı ile kromozom sayısı arasında 2. etkinlik (1.) türlerinde kromozom sayılarının değişebileceğini belirtir. doğru orantı olduğunu düşünebilirler. 1.. Mitozun canlılar için önemini belirterek büyüme ve üreme ile 1.: Mitozun üreme ile ilişkisi kurulurken Öğrenci Çalışma Kitabi ilişkilendirir bölünerek çoğalma, tomurcuklanma, vejetatif 1. etkinlik (1.1) üreme, yenilenme gibi eşeysiz üreme çeşitleri 2. etkinlik (1.1) örneklendirilir. 3. etkinlik (1.2, 1.3). etkinlik (1.2, 1.3) 5. etkinlik (1.3, 1.) 6 ve 7. etkinlikler 8. etkinlik (1.) 9, 10 ve 11. etkinlikler (1.) Ek etkinlik: Kavram Haritası Yapalım (1.2) Ek etkinlik: Benzerlik Bulalım (1.)
. 2. Kalıtım ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Gözlemleri sonucunda kendisi ile anne-babası arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırır (BSB - 1, 2, 5, 6, 8). 2.2. Yavruların anne-babaya benzediği, ama aynısı olmadığı çıkarımını yapar (BSB - 1, 2, 5, 6, 8). 2.3. Mendel in çalışmalarının kalıtım açısından önemini irdeler (FTTÇ - 12,16). 2.. Gen kavramı hakkında bilgi toplayarak baskın ve çekinik genleri fark eder (BSB - 25). 2.5. Fenotip ve genotip arasındaki ilişkiyi kavrar. 2.6. Tek karakterin kalıtımı ile ilgili problemler çözer. 2.3: Sadece monohibrit çaprazlama örnekleri verilir. Dihibrit çaprazlama örnekleri verilmez. [!] 2.6: Cinsiyetin eşey kromozomuna bağlı olduğu belirtilir. Bulalım (2.1, 2.2) Araştıralım (2.) 3. etkinlik (2.). etkinlik (2.6) Bulalım (2.6) 5. etkinlik (2.6) 12 ve 13. etkinlikler (2.) 1 ve 15. etkinlikler (2.5, 2.6) 16. etkinlik (2.6) Sınırlamalar??? Kavram yanılgıları [!] Uyarı Diğer derslerle ilişkilendirme Ders İçi İlişkilendirme Ara Disiplinlerle İlişkilendirme
2. EKİM 1. SÜRE ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT 1. ÜNİTE: HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM 2.7. İnsanlarda yaygın olarak görülen bazı kalıtsal hastalıklara 2.7: Kalıtsal hastalıklara örnek olarak 2.8 ve 2.9 Sağlık Kültürü örnekler verir. hemofili, orak hücreli anemi, renk körlüğü, Down Bulalım (2.7) kazanımları, Türkçe (2.8-2.9 3,) 2.8. Akraba evliliğinin olumsuz sonuçlarını araştırır ve tartışır sendromu vb. verilir. Araştıralım (2.9) dersi Okuma, 3. Akraba evliliğinin (BSB - 25, 27, 32). 6. etkinlik (2.8) Konuşma ve anne ve bebek 2.9. Genetik hastalıkların teşhis ve tedavisinde bilimsel ve Araştıralım (2.8) Yazma temel dil sağlığı açısından teknolojik gelişmelerin etkisine örnekler verir (BSB - 25, 27, 32; becerisi ile risklerini belirler. FTTÇ - 5, 17, 30, 32). Bulalım (3.1) ilişkilendirilir.. Anne ve bebek 3. Mayoz ile ilgili olarak öğrenciler; Bulalım (3.1) ölümlerinin 3.1. Üreme hücrelerinin mayoz ile oluştuğu çıkarımını yapar. nedenlerini 17, 18 ve 19. etkinlikler (2.7) sorgular. 20, 21 ve 22 etkinlik (3.1) 23, 2, 25, 26, 27. etkinlikler (3.2) Ek etkinlik: Poster Hazırlayalım (2.7) Ek etkinlik: Misafirimiz Var (2.8) 1 3.2. Mayozun canlılar için önemini fark eder. 3.2: Mayozun evreleri isimlendirilmeden şekille verilir, crossing - over terimi yerine parça değişimi terimi kullanılır ve önemi vurgulanır. Ek etkinlik: I. Mayoz Sırasında Gerçekleşen Olaylar (3.1, 3.2) 3.3. Mayozu, mitozdan ayıran özellikleri listeler. 3.3: Mayoz ve mitoz arasındaki farklar. DNA ve genetik bilgi ile ilgili olarak öğrenciler; verilirken bölünme evrelerindeki farklılıklar Bulalım (3.3).1. Kalıtsal bilginin genler tarafından taşındığını fark eder. belirtilmez. 7. etkinlik (.2) 3.2. DNA nın yapısını şema üzerinde göstererek basit bir DNA modeli yapar (BSB - 28, 30, 31; FTTÇ - )..2: DNA nın yapısı verilirken nükleotitlerin şeker, fosfat ve bazlardan oluştuğuna değinilir, bazların isimleri pürin, pirimidin ayrımına girilmeden verilir. Bulalım (.1) 8. etkinlik (.2) Araştıralım (.2) 28. etkinlik (3.3) 29. etkinlik (1.1, 3.3) 30. etkinlik (.1) 31. etkinlik (.2)
3..3. DNA nın kendini nasıl eşlediğini basit bir model yaparak gösterir (BSB - 28, 30, 31; FTTÇ - )... Nükleotit, gen, DNA, kromozom kavramları arasında ilişki kurar..5. Mutasyon ve modifikasyonu tanımlayarak aralarındaki farkı örneklerle açıklar (BSB - 5). 9. etkinlik (.3) Bulalım (.5) 32. etkinlik (.) 33. etkinlik (.5) 3. etkinlik (.) Ek etkinlik: DNA Eşlemesi İle İlgili Neler Öğrendim? (.3) Ek etkinlik: Neler Öğrendim? (.5)
EKİM. SÜRE ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT 1. ÜNİTE: HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM.6. Genetik mühendisliğinin günümüzdeki uygulamaları ile ilgili Gazete kupürlerinden yararlanma (.6,.7):.6 ve.9 Kariyer Bilinci: bilgileri özetler ve tartışır (BSB - 25, 27, 32; FTTÇ - 16, 17, 30, Genetik özelliklerine müdahale edilmiş gıda Tartışalım (.6) kazanımları, Türkçe Genetik 31, 32). veya tüketim maddesi olarak kullanılan bitkilerle Araştıralım (.9) dersi Okuma temel mühendisliği örnek.7. Genetik mühendisliğindeki gelişmelerin insanlık için ilgili gazete kupürleri incelenip böyle bir Kendimizi Değerlendirelim dil becerisi ile olarak verilebilir. doğurabileceği sonuçları tahmin eder (FTTÇ - 5, 28, 29, 30, 31, müdahalenin yarar ve zararları tartışılabilir. Bu ilişkilendirilir. 32, 36). konuda çalışmaları olan önemli bilim insanları 35 ve 36. etkinlikler (.6,.7).8. Genetik mühendisliğindeki gelişmelerin olumlu sonuçlarını hakkında yazılar ve fotoğraflar derlenerek takdir eder (TD - 3). bunlarla ilgili köşeler hazırlatılabilir..9. Biyoteknolojik çalışmaların hayatımızdaki önemi ile ilgili bilgi toplayarak çalışma alanlarına örnekler verir (FTTÇ - 16,17)..6: Genetik mühendisliğinin uygulamaları ile ilgili klonlama, gen tedavisi, türlerin ıslah edilmesi ve genetiği değiştirilmiş canlılar vb. verilir. 29Ekim Cumhuriyet Bayramı 5. Canlıların çevreye adaptasyonu ve evrim ile ilgili olarak öğrenciler; Bulalım (5.1) 5.1. Canlıların yaşadıkları çevreye adaptasyonunu örneklerle Araştıralım (5.1, 5.2) açıklar. 10. etkinlik (5.1, 5.2) 5.2. Aynı yaşam alanında bulunan farklı organizmaların, neden Bulalım (5.1, 5.2) benzer adaptasyonlar geliştirdiğini belirtir. Kendimizi Değerlendirelim 5.3. Canlıların çevresel değişimlere adaptasyonlarının biyolojik [!] 5.3: Canlıların çevresel değişimlere çeşitliliğe ve evrime katkıda bulunabileceğine örnekler verir. adaptasyonlarıyla ilgili örneklerde ayrıntıya 37. etkinlik (5.1, 5.2) 5.. Evrim ile ilgili farklı görüşlere örnekler verir. girilmez. 38. etkinlik (5.1, 5.2) Müze ile eğitim [!] 5.3: Doğal seçilim kavramı 39, 0 ve 1. etkinlikler (5.3, 5.) vurgulanmalıdır. [!] 5.: Evrim ile ilgili farklı görüş örneklerinde ayrıntıya girilmez.
KASIM 1. SÜRE ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OL 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 1. Sıvıların ve gazların kaldırma kuvveti ile ilgili olarak 1.1: Kaldırma kuvvetinin cisimlerin öğrenciler; ağırlıklarına etkisi incelenirken sıvı içinde 1. etkinlik (1.1, 1.2, 1.3, 1., 1.5) 1.1. Bir cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlığını dinamometre batabilen ve sıvı içinde kütlesi değişmeyen 2. etkinlik (1.6) ile ölçer ve ölçümlerini kaydeder (BSB - 22, 23, 2, 26, 27). cisimler kullanılmalıdır. 3. etkinlik (1.8, 1.9) 1.2. Cismin havadaki ve sıvı içindeki ağırlıklarını karşılaştırır???: Bazı öğrenciler yer çekimi kuvvetinin, sıvı Çözelim (1.8) (BSB-6). içindeki cisimlere etki etmediği yanılgısına sahip. etkinlik (1.7, 1.10) 1.3. Cismin sıvı içindeki ağırlığının daha az göründüğü olabilir. sonucunu çıkarır (BSB - 30). [!] 1.2: Sıvı içindeki cismin ağırlığı azalmaz, 1.. Sıvı içindeki cisme, sıvı tarafından yukarı yönde bir kuvvet sadece yukarı yönde etki eden kaldırma kuvveti 1. etkinlik (1.1) uygulandığını fark eder ve bu kuvveti kaldırma kuvveti olarak cismin ağırlığının azalmış gibi görünmesine 2. etkinlik (1.6, 1.7) tanımlar (BSB - 31, 21). neden olur. 1.5. Kaldırma kuvvetinin, cisme aşağı yönde etki eden kuvvetin etkisini azalttığı sonucuna varır (BSB - 30, 31). 1.7: Yoğunluk birimi olarak kg/m 3 ve g/cm 3 Ek etkinlik: Ne Biliyorum, Ne Öğrenmek 1.6. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, kullanılmalıdır. İstiyorum, Ne Öğrendim? cismin batan kısmının hacmi ile ilişkisini araştırır. 1.7: Katıların ve sıvıların yoğunlukları ile Ek etkinlik: Hangi Sıvı Daha Yoğun? (1.8) 1.7. Cisimlerin kütlesini ve hacmini ölçerek yoğunluklarını ilgili hesaplamalar yapılmalıdır. Ek etkinlik: Kaldırma Kuvvetlerini hesaplar. Karşılaştıralım (1.9) 1.7.. sınıf 1.8. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğünün, Maddeyi Tanıyalım cismin daldırıldığı sıvının yoğunluğu ile ilişkisini araştırır. ve 5. sınıf Maddenin 1.9. Farklı yoğunluğa sahip sıvıların cisimlere uyguladığı Değişimi ve kaldırma kuvvetini karşılaştırır ve sonuçları yorumlar (BSB - 20). Tanınması üniteleri ile ilişkilendirilir.
2. 1.10. Bir cismin yoğunluğu ile daldırıldığı sıvının yoğunluğunu karşılaştırarak yüzme ve batma olayları için bir genelleme yapar. 1.11. Denge durumunda yüzen bir cisme etki eden kaldırma [!] 1.11: Denge durumu, bir cismin sıvı içinde, askıda kalması veya cismin bir kısmının sıvı içinde bir kısmınınsa dışarıda kalmasıdır. 5. etkinlik (1.11, 1.12) Bulalım (1.11, 1.12) Atatürk Haftası (10-16 ) Kasım kuvvetinin cismin ağırlığına eşit olduğunu fark eder (BSB - 16)???: Öğrenciler, yüzen cisimlere etki eden 6. etkinlik (1.13) 1.12. Batan bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin cismin kaldırma kuvvetinin, cisimlerin ağırlıklarından ağırlığından daha küçük olduğunu fark eder (BSB - 1). fazla olduğu yanılgısına düşebilir. 3. etkinlik (1.10) 1.13. Bir cisme etki eden kaldırma kuvvetinin cismin yer 1.13: Arşimet ilkesi ile ilgili matematiksel. etkinlik (1.11) değiştirdiği sıvının ağırlığına eşit büyüklükte ve yukarı yönde olduğunu keşfeder (BSB -1, 16, 22, 23, 2, 32). bağıntılar verilmemelidir. 5. etkinlik (1.11) 6. etkinlik (1.13) 7. etkinlik (1.13) 8. etkinlik (1.13) 9. etkinlik (1.12, 1.13) Ek etkinlik: Dengedeki Cisimler (1.11, 1.13) Ek etkinlik: Arşimet İlkesini Öğreniyorum (1.13) 1. YAZILI YOKLAMA
. KASIM 3. SÜRE ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OL 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 1.1. Gazların da cisimlere bir kaldırma kuvveti uyguladığını [!] 2.1: Öğrenciler, basınç ile kuvvetin birbirine keşfeder. karıştırılmaması konusunda uyarılmalıdır. Araştıralım (1, 15) 1.15. Sıvıların ve gazların kaldırma kuvvetinin teknolojideki 2.2: Basınçla ilgili matematiksel bağıntılar kullanımına örnekler verir ve bunların günlük hayattaki önemini verilmemelidir. 7. etkinlik (2.1, 2.2) belirtir (FTTÇ - 5, 6, 7, 9, 10, 17, 28, 29, 30, 31, 33, 3, 36; TD 2.3: Gazların basıncında sıcaklık ve hacim Bulalım (2.1, 2.2) 3). değişimine girilmeyecek, basınç sabit sıcaklık ve 2. Basınç ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Birim yüzeye etki eden dik kuvveti, basınç olarak ifade eder. hacim alınarak açıklanacaktır. 10. etkinlik (1.1) 11. etkinlik (1.15) 2.2. Basınç, kuvvet ve yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örneklerle 12. etkinlik (2.1) açıklar. 13. etkinlik (2.1, 2.2) 2.3. Sıvıların ve gazların basıncının bağlı olduğu faktörleri ifade 1. etkinlik (2.1, 2.2) eder. 15. etkinlik (2.1, 2.2) 16. etkinlik ( 2.3) 17. etkinlik ( 2.3) 2.. Basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden 2.: Sıvılarda basıncın ağırlıktan, kapalı 2.6: Kazanımı kaynaklanabileceğini fark eder. kaplardaki gazlarda ise ağırlıktan ziyade 8. etkinlik (2.) Türkçe dersi Okuma 2.5. Sıvıların ve gazların, basıncı, her yönde aynı büyüklükte molekül hareketinden kaynaklandığı vurgulanır. Bulalım (2., 2.5) öğrenme alanı amaç ilettiğini keşfeder (BSB - 1, 16, 22, 23, 2). [!] : Ağırlıkla ilgili olarak G = mg matematiksel 9. etkinlik (2., 2.5) 6 ile ilişkilendirilir. 2.6. Sıvıların ve gazların, basıncı iletme özelliklerinin bağıntısı verilmemelidir. Öğrenciler bir cismin 10. etkinlik (2.5) teknolojideki kullanım alanlarını araştırır. ağırlığını gerekiyorsa, Newton olarak Araştıralım (2.5, 2.6) 2.7. Basıncın, günlük hayattaki önemini açıklar ve teknolojideki ölçeklendirilmiş bir dinamometre ile ölçerek 2 uygulamalarına örnekler verir (BSB - 32; TD - 3). bulmalıdır. 18. etkinlik (2., 2.5) 19. etkinlik (2.5) 20. etkinlik ( 2.5) 21. etkinlik ( 2.5, 2.6, 2.7) 22. etkinlik ( 2.5) 23. etkinlik ( 2.6, 2,7) Ek etkinlik: Dalgıç Yapalım (2.5)
KASIM. SÜRE ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 3. ÜNİTE: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 1. Periyodik sistem ile ilgili olarak öğrenciler; [!] Bu ünite boyunca, atom yapısı ile bağlar ve element 1.1. Elementleri benzer özelliklerine göre özellikleri arasında ilişki kurulurken, gerçek elementlerin Bulalım (1.1) sınıflandırmanın önemini kavrar. gerçek sembolleri esas alınacak X, Y, Z, Q gibi gerçek Bulalım (1.1) 1.2. Periyodik sistemde grupları ve periyotları olmayan semboller kullanılmayacaktır. 1. etkinlik (1.1) gösterir; aynı gruplardaki elementlerin özelliklerini [!] (1.1-1.) Öğrenciler, kendi periyodik tablolarını 2 karşılaştırır. hazırlarken sadece ilk 20 elementi kullanır; periyodik 1. etkinlik sistemde genel eğilimleri incelerken ise tablonun tamamı 2. etkinlik (1.1) esas alınır. 3. etkinlik (1.2) [!] (1.1, 1.3) Benzer özellikler aranırken, fiziksel hâl, sertlik,. etkinlik (1.2) yumuşaklık, iletkenlik, kararlılık, ışık geçirgenliği, tel / levha 5. etkinlik (1.2) hâline gelebilme ve iyon yükü özellikleri kullanılır. 6. etkinlik (1.2)
ARALIK 1. 1.3. Metal, ametal ve yarı metal özelliklerini [!] (1.1-1.) Elementlerin toplam sayısı ve doğal karşılaştırır (BSB- 5, 6, 7). elementlerin sayısı verilirken kesin rakamlar kullanmaktan 2. etkinlik (1.3, 1.) 1.. Periyodik tablonun sol tarafında daha çok kaçınılmalıdır. Çünkü yeni elementler bulunabileceği gibi, Araştıralım (1.5) metallerin, sağ tarafında ise daha çok ametallerin bazı elementlerin (mesela 112 atom numaralı elementin) bulunduğunu fark eder. bulunup bulunmadığı da tartışmalı bir konudur. Ayrıca 1.5. Metallerin, ametallerin ve yarı metallerin günlük radon gibi bazı radyoaktif elementler, kimilerine göre 7. etkinlik (1.3) yaşamdaki kullanım alanlarına örnekler verir (FTTÇ- doğada vardır; kimilerine göre yoktur. 8. etkinlik (1.3, 1., 1.5) 29, 32). [!] 1.3: Metal, ametal ve yarı metal sınıfı elementler, 9. etkinlik (1.5) görünüm, elektriksel iletkenlik ve iletkenliğin sıcaklık ile değişimi, fiziksel hâl ve haddelenme özelliği temelinde açıklanacaktır. Metalik ve ametalik özelliklerin karşılaştırılmasında iyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi kavramları kullanılmayacaktır. 1.: Periyodik sistemde, sadece 1. grubun alkali metaller, 2. grubun alkali toprak metalleri, 7. grubun halojenler ve 8. grubun asal gaz veya soygaz olarak adlandırıldığı belirtilecektir. [!] 1.5: Farklı elementlerin kullanım alanlarına ilişkin bilgiler, değişik yörelere uyacak şekilde zengin olmalıdır. [!] 1.5: Elementler ve onların bileşikleri çok farklı özellikler taşır ve kullanım alanları da buna göre farklıdır. fikri verilmelidir. 2.1-2.5 6. sınıf 2. Kimyasal bağlarla ilgili olarak öğrenciler; [!] 2.1: Elektron dizilimleri sadece her katmandaki toplam Maddenin Tanecikli 2.1. Metallerin elektron vermeye, ametallerin elektron elektron sayıları verilerek yazılacak, s, p, d, f alt katmanları Bulalım (2.1) Yapısı ünitesi ile almaya yatkın olduğunu fark eder. hesaba katılmayacaktır. 3. etkinlik (2.2) ilişkilendirilir. 2.2. Anyonların ve katyonların periyodik sistemdeki [!] 2.2: Sadece 1A, 2A, 7A ve 8A (1,2, 17 ve 18) grubu Bulalım (2.5) grup numaraları ile yükleri arasında ilişki kurar. elementleri, bu kazanım için yeterlidir. [!] (2.3, 2.) İki atomun yakın (kısmen iç içe girmiş veya dokunur durumda) durmasının bir bağlanma sonucu 10. etkinlik (2.1) olduğu fikri, 6. sınıftan itibaren öğrencinin karşılaştığı bir 11. etkinlik (2.1) olgudur. Burada, 7. sınıftaki atom modelleri de kullanılarak 12. etkinlik (2.2) bağın oluş sebebine ağırlık verilir.
ARALIK 2. SÜRE ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 3. ÜNİTE: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 3 2.3. Metal atomları ile ametal atomları arasında iyonik bağ oluşacağını tahmin eder. 2.. Ametal atomları arasında kovalent bağ oluştuğunu belirtir. 2.5. Verilen basit yapılarda hangi tür bağların (iyonik bağ veya kovalent bağ) bulunduğunu tahmin eder (BSB-8, 9). (2.3-2.) Metalik bağlar ve moleküller arası bağlar, bu düzey için erken olacağı düşüncesi ile kapsam dışında bırakılmıştır. [!] 2.: Bu düzeyde, iki atomun elektron ortaklaşarak oktet tamamlayabileceğini ve bunun bağlanmaya yol açtığını belirtmek yeterlidir. 2. Bu düzeyde çoklu bağlara girilmeyecektir. 13. etkinlik (2.3, 2.) 1. etkinlik (2.2, 2.) 15. etkinlik (2.2, 2.) 16. etkinlik (2.5) Ek etkinlik: Kavram Haritası Yapalım (2.3, 2., 2.5) Bu bölüm işlenirken fiziksel 1 3. Kimyasal tepkimelerle ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Yükü bilinen iyonların oluşturduğu bileşiklerin formüllerini yazar. [!] 3.1-3.2 İyonik bileşiklerin formülleri yükler kullanılarak mantıki bir temele dayandırılacak; bu bileşiklerin örgü yapılı olmaları nedeniyle ( en basit formül ) sadece bir oran belirttiği vurgulanacak; kovalent bileşiklerin formüllerinin gerçek bir molekülü temsil ettiği ( molekül formülü olduğu ) belirtilecek, ancak kovalent molekül formüllerinin dayandığı mantığa girilmeyecektir. 2. FEN VE TEKNOLOJİ YAZILISI Bulalım (3.1) Çözelim (3.1) Çözelim (3.1) 17. etkinlik (3.1) 18. etkinlik (3.1) Ek etkinlik: İyonik Bileşiklerin Formülleri (3.1) değişim ve kimyasal değişim kavramları ile ilgili 6. sınıfta Maddenin Tanecikli Yapısı ünitesinde öğrenilenler hatırlatılmalıdır.
3. 3.2. Çok atomlu yaygın iyonların oluşturduğu bileşiklerin (Mg(NO3)2, Na3PO gibi) formüllerinde element atomlarının sayısını hesaplar. 3.3. Kimyasal bir tepkimenin gerçekleştiğini deneyle gösterir (BSB-15, 16, 17, 18; TD-2, ). 3.. Kimyasal değişimi atomlar arası bağların kopması ve yeni bağların oluşması temelinde açıklar. 3.5. Kimyasal değişimlerde atomların yok olmadığını ve yeni atomların oluşmadığını, kütlenin korunduğunu belirtir. [!] 3.3 Kimyasal bir tepkime olduğunu gösteren belirtilerden ısı çıkışı, gaz çıkışı, renk değişimi ve çökelek oluşumu için örnek tepkimeler verilecektir. Çözelim (3.2) Araştıralım (3.3). etkinlik (3.3) 5. etkinlik (3.) Çözelim (3., 3.5) 19. etkinlik (3.2) 20. etkinlik (3.3) 21. etkinlik (3.5) 22. etkinlik (3.3, 3.5) Ek etkinlik: Kaç Tane Atom Var? (3.2) Ek etkinlik: Element Atomlarını Sayalım (3.2) Ek etkinlik: Model Oluşturalım (3.)
ARALIK. SÜRE ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 3. ÜNİTE: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 3.6. Basit kimyasal tepkime denklemlerini sayma yöntemi ile??? 3.7: Öğrenciler, yanma ile alevi birlikte denkleştirir (BSB-10). düşünme eğilimindedir. Alevsiz veya çok hafif Çözelim (3.6) 3.7. Yanma tepkimelerini tanımlayarak basit yanma bir alevle yanan maddelerin de olabileceği fikri Bulalım (3.6, 3.7) tepkimelerinin denklemlerini yazar (BSB-30, 31). burada işlenir. Bulalım (3.6). Asit-baz tepkimeleri ile ilgili olarak öğrenciler; [!].1: Gıda maddeleri dışındaki maddelere.1. Asitleri ve bazları; dokunma, tatma ve görme duyuları ile belirtilmediği sürece dokunulmaması ve Bulalım (.1) ilgili özellikleriyle tanır. tadılmaması gerektiği konusunda öğrenciler 6. etkinlik (.1).2. Asitler ile H + iyonu; bazlar ile OH iyonu arasında ilişki uyarılır. 7. etkinlik (.2) kurar (BSB-5). [!].2: Asit, sulu çözeltisinde H + iyonları Bulalım (.2) oluşturan; baz ise OH - iyonları oluşturan madde Araştıralım (.2) olarak tanımlanır. CO2, SO2, Na2CO3 ve NH3 gibi maddelerin su ile tepkimeye girerek H + veya OH - 23. etkinlik (3.6) oluşturduğu denklemlerle gösterilir. CO2 ve 2. etkinlik (3.7) SO2 in asit olduğundan; Na2CO3 ve NH3 ın baz 25. etkinlik (3.7) olduğundan söz edilecektir. 26. etkinlik (.1) 27. etkinlik (.2) Ek etkinlik: Kimyasal Tepkimeleri Denkleştirelim (3.6, 3.7) Ek etkinlik: Asidik ve Bazik Maddeler (.1) Ek etkinlik: Hangisi Doğru, Hangisi Yanlış? (.2,.3) Ek etkinlik: Şiir Yazalım (.2,.3)
OCAK 1..3. ph ın, bir çözeltinin ne kadar asidik veya ne kadar bazik olduğunun bir ölçüsü olduğunu anlar ve asitlik-bazlık ile ph 8. etkinlik (.3) skalası arasında ilişki kurar (BSB-28, 30,31; TD-1). 9. etkinlik (.7).. Sanayide kullanılan başlıca asitleri ve bazları; piyasadaki [!].: Asitlerin ve bazların sistematik adları Çözelim (.7) adları, sistematik adları ve formülleri ile tanır (BSB-30, 31). yanında, tuz ruhu, kezzap, sut kostik, potas.5. Gıdalarda ve temizlik malzemelerinde yer alan en yaygın kostik, sönmüş kireç gibi piyasa adları da 28. etkinlik (.2,.3) asit ve bazları isimleriyle tanır (BSB-2, 31; TD-5). verilecektir. 29. etkinlik (.,.6).6. Günlük yaşamında sık karşılaştığı bazı ürünlerin ph larını [!].5: Burada esas olan, adı geçen asitlerin ve 30. etkinlik (.5) yaklaşık olarak bilir. bazların yapılarını öğretmek değil, asitlerin bir 31. etkinlik (.6).7. Asitler ile bazların etkileşimini deney ile gösterir, bu şekilde günlük hayatımızda yer aldığı fikrini 32. etkinlik (.7) etkileşimi nötralleşme tepkimesi olarak adlandırır, nötralleşme vermektir. Öğrencilerin, özellikle organik asitlerin sonucu neler oluştuğunu belirtir (BSB-15, 16, 17, 18). formüllerini tek tek öğrenmesi beklenmemelidir. Ek etkinlik: En Fazla Hangisi Asidik? (.3) [!].7: Nötralleşme tepkimeleri verilirken asitbaz titrasyonlarına, eşdeğerlik noktası ve dönüm noktası kavramlarına girilmeyecektir. [!].7: Sadece yaygın asit ve bazlar arasındaki nötralleşme tepkimeleri verilecektir.
OCAK 2. SÜRE ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM 3. ÜNİTE: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ.8. Asit-baz çözeltilerini kullanırken neden dikkatli olması [!].9: Asitlerin ve bazların maddeler üzerine 7. sınıf İnsan Hakları ve gerektiğini açıklar; kimyasal maddeler için tehlike işaretlerinin etkisi verilirken yüzeylerinin ve şekillerinin 10. etkinlik (.8,.9) Vücudumuzda Vatandaşlık (.8, anlamlarını belirtir (FTTÇ-37). bozulmasından, tahrip olmasından Sistemler ünitesi ile.9,.10,.11-18).9. Asitlerin ve bazların günlük kullanımdaki eşya ve bahsedilecek, korozif etki ve korozyon ilişkilendirilir. 18. Temiz ve malzemeler üzerine olumsuz etkisinden kaçınmak için neler kavramları kullanılmayacaktır. 33. etkinlik (.8) sağlıklı bir çevrede yapılabileceğini açıklar (BSB-9; FTTÇ-18; TD-5). [!].9: Asit ve baz bulaşmalarında su ile yıkama 3. etkinlik (.8).8 kazanımı, yaşamanın bir hak.10. Endüstride atık madde olarak havaya bırakılan SO2 ve ve seyreltmenin etkin bir ilk tedbir olduğu 35. etkinlik (.9) Türkçe dersi Okuma olduğunu kavrar. NO2 gazlarının asit yağmurları oluşturduğunu ve bunların belirtilir. 36. etkinlik (.10) temel dil becerisi ile çevreye zarar verdiğini fark eder (FTTÇ-18)..11. Suları, havayı ve toprağı kirleten kimyasallara karşı [!].9: Tankerlerle taşınan sülfürik asit ve sut kostik gibi sanayi ara ürünlerinin trafikte ciddi bir III. YAZILI YOKLAMA ilişkilendirilir..11 kazanımı, duyarlılık edinir. tehlike oluşturdukları belirtilir. sosyal bilgiler dersi 7. [!].10: Doğal gazın, kükürt ve azot sınıf Küresel içermediğinden temiz bir yakıt olduğu burada Bağlantılar öğrenme vurgulanır. alanı, Ülkeler Arası Gazete kupürlerinden yararlanma.9: Günlük Köprüler ünitesi yaşamda kimyasal maddelerin kullanımından kazanım 3 ile doğan kazalarla ilgili gazete kupürleri ilişkilendirilir. incelenerek kimyasal kazalara karşı alınabilecek önlemler tartışılabilir. [!].11: Suları, havayı ve toprağı kirleten kimyasal silahlardan en az etkilenmek için alınabilir tedbirleri konu edinen bir okuma metni verilebilir.
3. 5. Su kimyası ve su arıtımı ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1: Sert suların sağlık için zararlı İnsan Hakları ve 5.1. Sert su, yumuşak su kavramlarını anlar ve sertliğin neden olmadıkları, sadece içim zevki bakımından Bulalım (5.1) Vatandaşlık (5.2, istenmeyen bir özellik olduğunu açıklar (BSB- 8, 9, 30, 31; kalitesiz sayılacakları vurgulanmalı, ancak çok 11. etkinlik (5.1) 5.3 18) FTTÇ-28, 30). sert suların çamaşır ve bulaşık makinelerinde, 12. etkinlik (5.2) 18. Temiz ve 5.2. Sularda sertliğin nasıl giderileceğini araştırır. fabrikalardaki su kazanlarında, kalorifer Araştıralım (5.3) sağlıklı bir çevrede 5.3. Suların arıtımında klorun mikrop öldürücülük etkisinden kazanlarında ve radyatörlerde yol açabilecekleri yaşamanın bir hak yararlanıldığını araştırarak fark eder (BSB-8, 9, 31; FTTÇ- 25; güçlükler vurgulanır. olduğunu kavrar. TD-1, 5). [!] 5.2: Sularda sertliğin giderilmesinde, kaynatma ve oluşan tortudan ayırma yönteminin 37. etkinlik (5.1) 38. etkinlik (5.1) ve iyon değiştirici reçinelerin kullanılabileceği 39. etkinlik (5.2) vurgulanır. 0. etkinlik (5.3) Ek etkinlik: Poster Hazırlayalım (5.1) Ek etkinlik: Kavram Haritası Yapalım (5.1) A
OCAK. SÜRE ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OL. ÜNİTE: SES 1. Ses dalgaları ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Titreşen bir cisim için frekans ve genliği tanımlar. 1. etkinlik (1.1, 1.2) 1.2. Ses dalgasının belirli bir frekansı ve genliği olduğunu ifade Çözelim (1.2) eder. 1. etkinlik (1.1, 1.2) 2. etkinlik (1.2) 3. etkinlik (1.2) Ek etkinlik: Hangisi Genlik? (1.1) 2. Sesin özellikleri ile ilgili olarak öğrenciler; [!] : Etkinlikler yapılırken işitme yetersizliği olan 2. etkinlik (2.1, 2.2, 2.3, 2., 2.5) 2.1. Çevresindeki sesleri, ince-kalın ve şiddetli-zayıf sıfatlarını öğrenciler de dikkate alınmalıdır. Bulalım (2.2, 2.3) 7. sınıf Canlılar kullanarak betimler ve sınıflandırır (BSB - 1, 3,, 5, 6). [!] : Frekans biriminin Hertz (Hz), ses düzeyi ve Hayat öğrenme 2.2. Ses şiddetini, sesleri şiddetli veya zayıf işitmemize neden biriminin ise Desibel (db) olduğu vurgulanır. alanı, olan ses özelliği olarak ifade eder. Vücudumuzdaki 2.3. Ses yüksekliğini, sesleri ince veya kalın işitmemize neden Sistemler ünitesinde olan ses özelliği olarak ifade eder. kulağın yapısı ile ilişkilendirilir.
ŞUBAT 2. 2.. Sesin şiddeti ile genliği, sesin yüksekliği ile frekansı [!] : İnsan kulağının genellikle frekansı 20-20000 arasındaki ilişkiyi keşfeder (BSB - 11, 12, 13, 1, 15, 16, 19, 20, Hz arasında olan sesleri duyabildiği belirtilir. etkinlik (2.5) 27, 28, 31). [!] 2.6: Sesleri duyup duymamamız, sesin işitme 5. etkinlik (2.5) 2.5. Çeşitli sesleri birbirinden ayırt edilebilmesini, ses sağlığımıza zararlı olup olmadığı veya bir aracın 6. etkinlik (2.6) dalgalarının frekans ve genliklerinin farklı olmasıyla açıklar (BSB gürültülü olup olmadığı çoğu zaman ses şiddeti 7. etkinlik (2.1, 2.2, 2.3, 2., 2.5) - 1,, 6, 8, 31). yerine, ses düzeyine bakılarak belirlenir. 8. etkinlik (2.6, 2.7) 2.6. Ses düzeyinin ses şiddetinin bir ölçüsü olduğunu fark eder [!] 2.6: İnsan kulağının 0 db ve üzerindeki (BSB - 25). sesleri işitebileceği, 120 db üzerindeki seslerin Ek etkinlik: En İnce ve En Kalın Sesi Bulalım 2 2.7. Çevresindeki ses kaynaklarının ürettiği sesler ile ses işitme sağlığına zarar vereceği belirtilir. (2.3) düzeyleri arasında ilişki kurar (BSB - 1,, 6, 31; TD - 5). [!] 2.6: Konuşma sesi düzeyinin 30-60 db olduğu, düzeyi 60 db den fazla olan seslerin gürültü olarak isimlendirildiği, ses düzeyi 60-120 db aralığında olan ortamlarda uzun süre kalındığında ise işitme sorunlarıyla karşılaşılabileceği vurgulanmalıdır. [!] 2.7: Çeşitli ses kaynaklarının ses düzeyleri örnek olarak verilir.
3. ŞUBAT 2. SÜRE ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OL. ÜNİTE: SES 3. Bir müzik aletinden çıkan sesin değişimi ile ilgili olarak Müze ile eğitim (3.1): Müzeler (Türkiye Sanal Müzik dersi ile öğrenciler; Müzik Müzesi ve TRT Müzesi, üniversitelerin 3. etkinlik (3.1) ilişkilendirilir. 3.1. Bir müzik aletinden çıkan seslerin yüksekliğini ve şiddetini müzik bölümlerine ait müzeler) ziyaret edilerek nasıl değiştirebileceğini keşfeder (BSB - 1, 11, 12, 13,1, 15, çeşitli müzik aletleri incelenir. 16, 19, 20, 27, 31). [!] 3.1: Üflemeli müzik aletlerinde enstrümanın 9. etkinlik (3.1) 3.2. Farklı yükseklik ve şiddette sesler oluşturabileceği bir müzik içindeki hava sütunu boyunun; vurmalı müzik 10. etkinlik (3.2) 2 aleti tasarlar ve yapar (BSB - 18; FTTÇ - 6, 8; TD - 2).. Bir enerji türü olan ses ile ilgili olarak öğrenciler; aletlerinde enstrümanın derisinin kalınlığı, gerginliği ve yüzey alanının; telli müzik 11. etkinlik (3.2).1. Sesin bir enerji türü olduğunu ifade eder. aletlerinde de tellerin kesiti, gerginliği ve.2. Ses enerjisinin başka bir enerjiye dönüşebileceğini ifade boyunun çıkan sesleri değiştirdiği vurgulanır. eder (TD - 3). [!] : Gürültünün insan sağlığına etkilerinden bahsedilmelidir. [!] : Yüksek sesle müzik dinlemenin insan sağlığına sakıncalarından bahsedilmelidir. 5. Sesin yayılma hızı ile ilgili olarak öğrenciler; 6. sınıf Fiziksel 5.1. Ses dalgalarının belirli bir yayılma hızının olduğunu ve bu. etkinlik (.1,.2) Olaylar öğrenme hızın, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna bağlı olarak 5. etkinlik (5.1, 5.2) alanı Kuvvet ve değiştiğini ifade eder (BSB - 25). Çözelim (5.1, 5.2) Hareket ünitesinin 5.2. Sesin farklı ortamlardaki hızlarını karşılaştırır (BSB - 5, 6). 6. etkinlik (5.2) sürat konusu ile 5.3. Işığın ve sesin havadaki yayılma hızlarını karşılaştırır (BSB ilişkilendirilir. - 5, 6). 12. etkinlik (.2) 13. etkinlik (5.1, 5.2) 1. etkinlik (5.1, 5.2) 15. etkinlik (5.1, 5.2) 16. etkinlik (5.1, 5.2) 17. etkinlik (tüm kazanımlar) 18. etkinlik (tüm kazanımlar)
ŞUBAT. SÜRE ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OL 5. ÜNİTE: MADDENİN HÂLLERİ VE ISI 1. Isı ve sıcaklık ile ilgili olarak öğrenciler; [!] (1.3; 1.): Bir maddenin ısısının ölçülemeyeceği, sadece aktarılan 6. sınıftaki Madde 1.1. Isının, sıcaklığı yüksek maddeden ısının ölçülebileceği; bu yüzden havanın ısısı veya suyun ısısı gibi Bulalım (1.3) ve Isı ünitesi ile sıcaklığı düşük olan maddeye aktarılan ifadelerin yanlış olduğu vurgulanır. Çözelim (1.3, 1.) ilişkilendirilir. enerji olduğunu belirtir. [!] (1.): Sıcaklığın, molekül başına ortalama enerjinin bir göstergesi Bulalım (1.) 1.3. Tek tek moleküllerin hareket olduğu fakat bizzat enerji olmadığı vurgusu önemlidir. 1. etkinlik (1.1, 1.5) enerjilerinin farklı olabileceğini ve [!] (1.): Sıcaklığın, sıfır veya sıfırın altında olması, moleküllerin Bulalım (1.1, 1.5) çarpışmalarla değişeceğini fark eder. enerjilerinin sıfır olmasını gerektirmez. Çünkü sıcaklığın sayısal 2. etkinlik (1.3, 1.) 1.. Sıcaklığı, moleküllerin ortalama değeri keyfî seçilmiştir. hareket enerjisinin göstergesi şeklinde [!] (1.): Bu noktada, 6. sınıftaki Çarpışma, Hareket Alış - Verişidir 1. etkinlik (1.3) yorumlar (BSB - 8). etkinliği hatırlatılır. 2. etkinlik (1.) 1.5. Isı aktarım yönü ile sıcaklık arasında 3. etkinlik (1.5) ilişki kurar (BSB - 8, 9; TD - 1).. etkinlik (1.1, 1.5) 5. etkinlik (1.1, 1.5) 6. etkinlik (1.5) Ek etkinlik: Çarpışma, Hareket Alış - Verişidir (1.3)