ENERJİ BÜLTENİ HAZİRAN 2016 - SAYI 29
syf.1 ENERJİ BÜLTENİ Gün Öncesi Piyasası Haziran Değişim % 2013 147,4-2014 152,3 3,35% 2015 124,7-18,17% 2016 141,7 13,67% Piyasalar Elektrik Tüketimi ve Analizi Barajlara Gelen Su Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi Sektörden Haberler Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini Yeni Tarife : Temmuz 2016 Elk.Tarifesi 1 * Haziran ayında SGÖF ortalaması 141,7 TL/MWh old 3 * Barajlara gelen su miktarı 8.700.543 m3 gerçekleşti. 4 * Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 23,05 TWh oldu. 5 * Gerçekleşen rüzgar üretimi 1.106.663 MWh oldu. 7 * Hidroelektrik kaynaklı üretim 6.356.974 MWh oldu. 10 * Termik kaynaklı üretim 14.834.513 MWh oldu. 13 * Elektrik fiyatlarında KDV dahil tutarda değişim yok. Sıcaklar Etkisini Gösterdi, 4.Hafta itibari ile Gün Öncesi Piyasası Yükseldi!!! Haziran ayının ilk yarısı düşük seyirde ilerlerken Geriye kalan haftalarda artış yönünde trend başladı ve ortalama 141,7 TL den oluştu. Haziran ayı değerlerinde 2015 ve 2016 arasındaki yıllık farkta ise yaklaşık 17,04 TL değerinde bir artış oldu. Yıllık yüzdesel olarak artış ise 13,67 % oldu. Piyasalar - Haziran 2016 Haziran ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 141,70 TL olarak gerçekleşti. En yüksek çıkan aylık gün ortalaması fiyatı 193,48 TL ile 28.06.2016 Salı günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 106,83 TL ile 08.06.2016 Çarşamba gününde oluştu.saatlik olarak inceledeğimizde ise ;en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 230,32 TL ile 28.06.2016 saat 15:00-16:00 arası,en düşük ise 0,00 TL ile 08.06.2016 saat 05:00-06:00 işlem gördü.haziran ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 128,41 TL,ikinci 7 günlük dilimde 115,72 TL,üçüncü 7 günlük dilimde 141,21 TL,dördüncü 9 günlük dilimde 172,62 TL oluştu. Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı 14.909 MWh ile 02.06.2016 Perşembe,en düşük blok alış miktar toplamı 760 MWh ile 15.06.2016 Çarşamba günü gerçekleşti.en yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 127 TL,en düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 149 TL oluştu. Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı 239.243 MWh ile 08.06.2016 Çarşamba,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı 370.707 MWh ile 24.06.2016 Cuma günü gerçekleşti.fiyattan Bağımsız satış toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 107 TL,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı ise 167 TL oluştu. Haziran ayında yeni gelen türk yazılımı ile fiyatlarda gözle görülür 6-7 puanlık bir artış oluştu. İlk 3 hafta normal seyirde giden Gün Öncesi Piyasası fiyatı, Kuzey Afrika üzerinde gelen sıcak hava akışı ile bir anda yükseliş trendine girdi.3. Hafta ve 4. Hafta arasındaki farka baktığımızda günlük toplam olarak 100.000 MWh artış, saatlik olarak ise 4.200 MWh artış olduğunu gördük, bununda etkisi olarak fiyatlar üzerinde ciddi anlamda bir artış gerçekleşti. Bir önceki bültenimizde bu sıcaklardan bahsetmiştik ama uzun vadeli olacağının, modeller üzerinde bir sinyali gözükmemişti. Yeni girmesi beklenen santraller devreye girmedi zaman zaman 3000 MW'lık Rüzgar üretimi ile fiyattan bağımsız satış miktarı artsada,4.haftadaki fiyatları aşağı yönlü kıramadı.haziran ayında Türkiye üzerindeki toplam tüketim miktarı 23 TWh saat gerçekleşti. Geçen yılki Haziran ayı ile fark %10 luk artış yönünde oluştu ve geçen yılki Temmuz ayı tüketimine bir haylı yaklaşıldı, geçen sen Temmuz ayında tüketim ise 23,5 TWh olarak gerçekleşmişti. Temmuz 2016 için tahmini toplam yük hesaplara göre 23,9 TWh olarak gözükmektedir. Temmuz ayında santraller üzerinde her hangi bir bakım gözükmemektedir.ayrıca sıcaklıklar mevsim normallerinde gözüküp, ilk 15 gün ciddi anlamda yağış atakları oluşmaması normaldir. Temmuz ayında bayram tatilin 9 gün olması, ilk 2 haftadaki Gün Öncesi piyasası ortalamasını 2 haneli rakamlara düşürecektir.bunun da takibinde Temmuz ayı Gün Öncesi Fiyat ortalamasını 130-135 TL civarlarına çekmesi olasıdır.haziran ayının son günlerinde, Haziran elektrik ürününde 135 TL'den işlemler oluşmuştur.otc piyasasında Temmuz ayı için 148 TL'den oluşan işlemler,gün öncesi piysasasında Temmuz ayının ilk 2 gününde 130 TL'li fiyatların oluşması ile OTC piyasasında 28 günlük Temmuz ürünü 135 TL'li seviyelere kadar yaklaştı ve Temmuz ürününde düşüş oluştu.
00:00-01:00 01:00-02:00 02:00-03:00 03:00-04:00 04:00-05:00 05:00-06:00 06:00-07:00 07:00-08:00 08:00-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 23:00-24:00 1.6.2016 2.6.2016 3.6.2016 4.6.2016 5.6.2016 6.6.2016 7.6.2016 8.6.2016 9.6.2016 10.6.2016 11.6.2016 12.6.2016 13.6.2016 14.6.2016 15.6.2016 16.6.2016 17.6.2016 18.6.2016 19.6.2016 20.6.2016 21.6.2016 22.6.2016 23.6.2016 24.6.2016 25.6.2016 26.6.2016 27.6.2016 28.6.2016 29.6.2016 30.6.2016 Haziran 2016 - Sayı 29 syf.2 Haziran 2016 Döneminde SGÖF Günlük Fiyatları 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 - Haziran 2016 Döneminde Saatlik SGÖF Fiyatları 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 - Haziran 2016 Döneminde Gün Bazında SGÖF Fiyatları 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 - Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
1.6.2016 2.6.2016 3.6.2016 4.6.2016 5.6.2016 6.6.2016 7.6.2016 8.6.2016 9.6.2016 10.6.2016 11.6.2016 12.6.2016 13.6.2016 14.6.2016 15.6.2016 16.6.2016 17.6.2016 18.6.2016 19.6.2016 20.6.2016 21.6.2016 22.6.2016 23.6.2016 24.6.2016 25.6.2016 26.6.2016 27.6.2016 28.6.2016 29.6.2016 30.6.2016 Haziran 2016 - Sayı 29 syf.3 Elektrik Tüketimi - Haziran 2016 Haziran ayında Türkiye genelinde toplam 23,05 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.tüketimin günlük ortalaması ise 768.211 MWh oldu. Haziran ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 14,83 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 6,36 TWh,rüzgar santrallerinden 1,11 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,31 TWh üretim sağlandı.toplam elektrik üretimi 22,61 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 23,11 TWh olarak belirlendi.kaynaklar bazında üretime bakıldığında Haziran ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı 7.222.378 MWh oldu.aynı rakam ise Mayıs ayında 7.200.688 MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark 21.690 MWh artış olarak gerçekleşti.doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay 7.306.116 MWh elektrik üretimi gerçekleşti.geçen aya göre 1.196.142 MWh artış gözlemlendi.rüzgar üretimine baktığımızda ise Mayıs ayından Haziran ayına geçişte 185.151 MWh'lik bir artış hesaplanmıştır.kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam 4.074.386 MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam 13.812.337 MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam 4.708.669 MWh üretim gerçekleşmiştir. Haziran ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde : 5,02 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 5,00 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 5,00 TWh,dördüncü 7 günlük bölümde : 5,44 TWh çekiş oluşmuştur.toplam tüketimlere baktığımızda Mayıs 2016 dönemine oranla %5,28 artış, Haziran 2015 dönemine göre yani geçen yıla oranla %10,43 artış oluşmuştur. Haziran ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi 878.010 MWh ile 24.06.2016 Cuma günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise 634.511 MWh ile 05.06.2016 Pazar günü elde edilmiştir. Saatlik olarak baktığımızda maksimum çekiş 42.056 MWh ile 24.06.2016 Cuma 14:00-15:00 arası olup, minimum çekişe baktığımızda ise 21.635 MWh ile 12.06.2016 Pazar 06:00-07:00 arasında olduğunu görmekteyiz.mayıs ayında maksimum saatlik çekiş 35.654 MWh, minimum çekiş de 20.935 MWh oluşmuştur. Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh ) 2015 2016 2015 vs 2016 Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim Ocak 22.522,00 Ocak 23.210,00 3,05% Şubat 20.305,00 Şubat 21.146,00 4,14% Mart 21.553,00 Mart 22.157,00 2,80% Nisan 20.489,00 Nisan 21.295,00 3,93% Mayıs 21.142,00 Mayıs 21.891,41 3,54% Haziran 20.868,00 Haziran 23.046,32 10,44% Temmuz 23.590,00 Temmuz Ağustos 25.076,00 Ağustos Eylül 21.666,00 Eylül Ekim 20.984,00 Ekim Kasım 21.262,00 Kasım Aralık 23.955,00 Aralık Toplam 126.879,00 Toplam 132.745,73 4,62% ( Yıllar arasındaki Toplamlar. 2016 yılının en son ayına göre denklenmiştir) Haziran 2016 Dönemine ait Türkiye Çekişi 900.000,00 850.000,00 800.000,00 750.000,00 700.000,00 650.000,00 600.000,00 550.000,00 500.000,00
1.Haz 2.Haz 3.Haz 4.Haz 5.Haz 6.Haz 7.Haz 8.Haz 9.Haz 10.Haz 11.Haz 12.Haz 13.Haz 14.Haz 15.Haz 16.Haz 17.Haz 18.Haz 19.Haz 20.Haz 21.Haz 22.Haz 23.Haz 24.Haz 25.Haz 26.Haz 27.Haz 28.Haz 29.Haz 30.Haz Haziran 2016 - Sayı 29 syf.4 Kaynaklara Göre Üretim - Haziran 2016 Hidroelektrik Santraller ile Üretim & Barajlara Gelen Su Haziran ayında toplam barajlara gelen su miktarı 6.186.662 m3 oldu.geçen sene bu miktar, 6.579.707 m3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%6 altında oluştu.haziran 2016 dönemi için planlanan su miktarı 5.659.131 m3 kadardı.gerçekleşen değer, planlanan su gelişinin yaklaşık %9 üzerinde gerçekleşti.hidrolik santrallerden üretim miktarı ise 6.356.974 MWh gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise 211.899 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 233.520 MWh ile 06.06.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 184.858 MWh ile 12.06.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 13.637 MWh ile 27.06.2016 Pazartesi 14:00-15:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 5.079 MWh ile 30.06.2016 Perşembe 06:00-07:00 arasında oluşmuştur. 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Haziran 2016 Gerçekleşen HES Üretimi Haziran Ayında Barajlara Gelen Su Durumu 2015-2016 2015 2016 350.000,00 300.000,00 250.000,00 200.000,00 150.000,00 100.000,00 50.000,00-2015 - 2016 Aylık Barajlara Gelen Su Karşılaştırması 2015 2016 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 -
syf.5 HES'LERE GELEN SU VE KARŞILAŞTIRMA AYLAR 2015 2016 Değişim OCAK 4.945.154 4.713.942-4,7% ŞUBAT 5.047.024 6.450.331 27,8% MART 9.437.905 9.956.090 5,5% NİSAN 14.311.856 9.670.030-32,4% MAYIS 11.759.098 8.700.543-26,0% HAZİRAN 6.579.707 6.186.662-6,0% TEMMUZ 3.213.995 0,0% AĞUSTOS 2.716.741 0,0% EYLÜL 2.468.004 0,0% EKİM 2.594.982 0,0% KASIM 2.371.957 0,0% ARALIK 2.638.347 0,0% TOPLAM 52.080.744 45.677.598-12,3% ( Yıllar arasındaki Toplamlar 2016 yılının en son ayına göre denklenmiştir.) Haziran ayında, Hidroelektrik Santrallerden elektrik üretim oranı,türkiye elektrik arzında %28 pay elde etmiştir. Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi Haziran ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim miktarı 1.106.663 MWh oldu.mayıs ayında bu rakam, 921.512 MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda 185.151 MWh artış oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda 36.889 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 73.981 MWh ile 08.06.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 11.746 MWh ile 04.06.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 3.554 MWh ile 24.06.2016 Cuma 20:00-21:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 85 MWh ile 04.06.2016 Cumartesi 09:00-10:00 arasında olduğunu görmekteyiz. 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Haziran 2016 Gerçekleşen Rüzgar Üretimi
1.6.2016 3.6.2016 5.6.2016 7.6.2016 9.6.2016 11.6.2016 13.6.2016 15.6.2016 17.6.2016 19.6.2016 21.6.2016 23.6.2016 25.6.2016 27.6.2016 29.6.2016 Haziran 2016 - Sayı 29 syf.6 Termik Santraller ile Üretim Haziran ayında Termik santralleri ile elektrik üretim miktarı 14.834.513 MWh oldu.mayıs ayında bu rakam, 13.629.003 MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda 1.205.510 MWh artış oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda 494.484 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 575.536 MWh ile 28.06.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 401.652 MWh ile 05.06.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 25.806 MWh ile 24.06.2016 Cuma 14:00-15:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 14.550 MWh ile 05.06.2016 Pazar 06:00-07:00 arasında olduğunu görmekteyiz. 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Haziran 2016 Gerçekleşen Termik Üretimi Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi Haziran ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.arz kaynakları incelendiğinde en fazla üretim Doğalgaz ve LNG santralleri ile olmuştur. Fueloil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Naf ta 3% Dış Enerji Ticareti 3% ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel % Doğalgaz ve LNG 7.306.116 31,61% Hidroelektrik 6.356.974 27,50% İthal Kömür 3.645.032 15,77% Taş Kömürü ve Linyit 3.311.757 14,33% Rüzgar 1.106.663 4,79% Dış Enerji Ticareti 503.605 2,18% Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta 410.499 1,78% Jeotermal 312.484 1,35% Biogaz ve Diğerleri 161.109 0,70% Toplam Üretim 23.114.239 100% HAZİRAN 2016 Üretim Grafiği Jeotermal 2% Biogaz ve Diğerleri 1% Rüzgar 7% Hidroelektrik 40% Taş Kömürü ve Linyit 21% İthal Kömür 23%
syf.7 Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Haziran 2016 Hava Durumu GFS ve ECMWF modellerine baktığımızda Temmuz ayının ilk 18 gününde, sıcak hava akımlarının Kuzey kesimlere fazla giremediğini görmekteyiz. Bu durumda Basra veya Kuzey Afrika sıcakları ilk 2 hafta Marmara ve Karadeniz bölgesini rahatsız edemeyecek. Uzun vadeli tahminlere baktığımızda ise NAO ise Pozitif Nötr seviyeden 20 Temmuz itibari ile negatif seviyeye geçiş yapıyor. Temmuz ayının son haftası yağışlı geçebilir. AO'ya baktığımızda da aynı şeyi söylemek mümkün Temmuz ayının son haftasına kadar sıcaklıklar mevsim normalleri ve biraz üzerinde oluşup, Temmuz'un son bölümünde mevsim normallari altına inmesi olasıdır.temmuz ayının ilk 3 haftalık periyodunda yağış genellikle Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz kıyılarını etkileyecektir. Aşağıda 12 Temmuz'a kadar olan toplam Türkiye yağış tahmini mevcuttur. Yandaki resimde Temmuz ayında, Dünya üzerindeki Temmuz ayı sıcaklık ortalaması gözükmektedir.buna göre yukarda da bashettiğimiz gibi, Temmuz ayında Türkiye üzerindeki sıcaklık ortalaması mevsim normallerinde gözükmektedir.
syf.8 Rüzgar Tahmini Aşağıda 17 Temmuz'a kadar beklenen Rüzgar tahminleri Mevcuttur. Temmuz'un 17'sine kadar 1500 MW altında bir üretim beklenmemektedir. 4-7 Temmuz arası 3000 MW ve üzerinde üretim miktarları görebiliriz. Bunun etkisi sıfırdan bağımsız üretim miktarını arttırıp, off-peak (0:00-8:00) saatlerin tek haneli rakamlara ulaşmasını sağlatacaktır. ÇATALCA HAVZASI BALIKESİR HAVZASI ÇANAKKALE HAVZASI Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı eksen ile gösterilmiştir.ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda gösterilmiştir.
syf.9 ÇEŞME HAVZASI SOMA HAVZASI
syf.10 Yeni Elektrik Tarifesi - Temmuz 2016 3.Çeyrek'te açıklanan yani Temmuz-Ekim arasında oluşacak olan elektrik tarifeleri açıklandı. KDV dahil tutarda bir değişim olmadı. Elektrik tarifelerinde Nisan ve Temmuz arasında, enerji bedellerinde artış oluşurken, aynı oranda dağıtım bedelinde düşüş oluşturulup, Net Birim Fiyat yani KDV Dahil Birim fiyat sabit kalmıştır.