BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM Bilgi: Araştırma, gözlem veya deney yoluyla elde edilen gerçeklerdir. Bilişim: Ekonomik, teknik ve toplumsal alanda bilginin elektronik makineler aracılığıyla düzenli işlenmesidir. Teknoloji: İhtiyaca uygun araçların yapılması için gerekli bilgi ve yeteneğe denir. Bilişim Teknolojileri: Bilişimde kullanılan bütün araç ve gereçlerin oluşturduğu sistemdir. Bilişim Teknolojilerinin Faydaları Bilgiye hızlı ve kolay ulaşmamızı sağlar. İletişimi hızlı sağlar. Maliyeti azaltır ve verimliliği arttırır. Zamandan tasarruf sağlar. Ulaşımı kolaylaştırır. İYİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI Ergonomi: Çevrenin insan rahatlığına göre düzenlenmesidir. Ergonomik ve sırt desteği olan bir sandalye kullanılmalıdır. Ekran göz hizasında olmalıdır. Işık yansıması ve parlamalar önlenmelidir. Gözler 15-20 dakikada bir dinlendirilmelidir. Saat başı mola vererek ufak egzersizler yapılmalı ve oda havalandırılmalıdır. Kablolar ayak altında olmamalıdır. Islak elle elektronik cihazlar kullanılmamalıdır. BİLGİ TOPLUMU Geçmişten günümüze toplumlar güçlerini farklı kaynaklardan almışlardır. Avcı-Toplayıcı Toplum Göçebe Toplum Tarım Toplumu Sanayi Toplumu Bilgi Toplumu Özellikle sanayi toplumu sanayileşmeye bağlı üretimi temel almış ve uzun yıllar varlığını sürdürmüştür. Sanayi toplumundan sonraki süreçte güç faktörü bilgi olmuş ve bilgi toplumu olmak önemini arttırmıştır. Bilgi toplumu temel üretim faktörünün bilgi olduğu bilginin işlenmesinde ve depolanmasında bilgisayar ve iletişim teknolojilerini baz alan ekonomisi bilgiye dayalı bir toplum yapısıdır.
Bilgi Toplumunun Özellikleri 1. İnsan ve makine gücünün yerini düşünce ve akıl gücüne bırakmıştır. 2. Haberleşme hızlanmış ve daha kolay hale gelmiştir. 3. Bilgiye daha hızlı ulaşabilmek için bilgi ağları ve veritabanları oluşturulmuştur. 4. Eğitim sürekli hale gelmiş ve bireyselleşmiştir. 5. Bilgi sürekli olarak üretilir, aktarılır ve kullanılır. 6. Nitelikli yayınlar üretilir. Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanarak eleştirebilen, çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarını bilen, ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen, teknolojiyi kötüye kullanmayarak başkalarına zarar vermeyen, sanal dünyada iletişim kurarken doğru davranışa teşvik eden vatandaştır. Bilgi teknolojilerinin gelişmesiyle birçok işlem bilgisayar ve internet aracılığıı ile yapılmaya başlanmıştır. Günlük hayatta yapılan resmi işlemler, bankacılık işlemleri, iletişim, eğitim, üretim alışveriş gibi işlemler dijital ortamdaa yapılmaya başlanınca dijital vatandaşlık kavramı ortaya çıkmıştır. DİJİTAL VATANDAŞ KİMDİR? 1. Dijital iletişim kurabilen, 2. E-Devlet uygulamalarını kullanabilen, 3. Dijital alışveriş yapabilen, 4. Dijital ortamda üretim yapabilen, 5. Dijital ortamda eğitim alabilen, 6. Bu davranışları gösterirken etik kurallara uyan, hak ve sorumluluklarını bilen kişidir. Aritmetiksel ve mantıksal işlemler yapabilen, yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen ve istenildiğinde bu sonuçları geri getiren elektronik cihazdır. Bilgisayar Türleri: DİJİTAL VATANDAŞLIK BİLGİSAYAR 1. Ana Bilgisayar (Sunucu Server): Binlerce kullanıcıya eş zamanlı olarak hizmet verebilen, büyük, güçlü ve pahalı bilgisayarlardır. Genelde ekranları yoktur. Kişisel bilgisayar olamayacak kadar büyüktür. 2. Masaüstü Bilgisayar: Taşınamaz, masada kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Diğer kişisel bilgisayarlardan daha büyük ve güçlüdür. Monitör, klavye ve fare gibi bileşenler kasaya bağlanır.
3. Cep Bilgisayarı: Taşınabilir, pille çalışan bilgisayarlardır. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar kadar güçlü değildirler. 4. Dizüstü Bilgisayarlar: a) Netbook: Sadece internette gezinmek ve Office programlarını kullanmak için üretilmişlerdir. b) Laptop/Notebook: Bataryası sayesinde taşınarak kullanılabilen kişisel bilgisayardır. 5. Tablet: Dokunmatik ekrana sahip, çoğunlukla arka kamerası olan, uygulama indirebilen, kişiselleştirilebilen, wi-fi desteği ile internet erişimi sağlayan bilgisayarlardır.
İNSAN VE BİLGİSAYAR ARASI BENZERLİK İNSAN BİLGİSAYAR DUYU ORGANLARI GİRİŞ GİRİŞ BİRİMLERİ GEÇİCİ HAFIZA (BEYİN) RAM BELLEK İŞLEME İŞLEME (BEYİN) İŞLEME (İŞLEMCİ) İŞLEME DEPOLAMA (BEYİN) DEPOLAMA BİRİMLERİ TEPKİ -SONUÇ ÇIKIŞ ÇIKIŞ BİRİMLERİ Bilgisayar bilgileri 3 aşamada işleyip sonuçlandırır. 1. Giriş 2. İşlem 3. Çıkış 1. GİRİŞ 2. İŞLEME 3. ÇIKIŞ GEÇİCİ BELLEK (RAM) DEPOLAMA (HDD, CD, DVD)
GİRİŞ BİRİMLERİ: ÇIKIŞ BİRİMLERİ: Klavye Fare SİSTEM BİRİMİ Ekran Yazıcı Tarayıcı Optik Okuyucu (KASA) Çizici (Plotter) Hoparlör Kamera Kulaklık Mikrofon Barkod Okuyucu DEPOLAMA BİRİMLERİ: Disket Sabit Disk (HDD) CD DVD BD Taşınabilir Disk Aynı Zamanda Giriş ve Çıkış Birimi Olan Donanımlar: Disket Sürücü CD-RW DVD-RW Ses Kartı Ağ Kartı (Ethernet) Modem Dokunmatik Ekran Giriş Birimi: Bilgisayara veri ve komut girişi yapmamızı sağlayan donanım birimleridir. Çıkış Birimi: Bilgisayardan veri almak ve yaptığımız işlemlerin sonucunu görmek için kullandığımız donanım birimleridir.
Bilgisayar Donanım: Bilgisayarı oluşturan elimizee alabildiğimiz tüm fiziksel parçalara denir. Yazılım: Bilgisayara kurduğumuz programlara denir. Bilgisayarın çalışması için mutlaka olması gereken donanımlar: Fare, Klavye, Kasa, Ekran Bilgisayarın çalışmasını olmaması durumunda engellemeyecek donanımlar: Kamera, Hoparlör, Mikrofon, Yazıcı, Kulaklık Donanımları kasanın içerinde veya dışarısında bulunması durumuna göre ikiye ayırabiliriz. Donanım İç (Dahili) Anakart İşlemci RAM(Bellek) Sabit Disk (Hard Disk) Optik Sürücüü Güç Kaynağı Ekran Kartı Ses Kartı Ağ (Ethernet) Kartı Dış (Harici) Ekran Fare Klavye Mikrofon Kulaklık Yazıcı Modem Kamera Oyun Konsolu (Kolu) Tarayıcı
İÇ (DAHİLİ) DONANIMLAR (Kasa içinde bulunanlar) Anakart (Mainboard): Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçalar arasındaki iletişimi sağlayan donanımdır. Güç Kaynağı (Power Supply): Prizden aldığı elektriği donanımlara gereksinimleri kadar dağıtan donanımdır. İşlemci (CPU: Central Processing Unit): Bilgisayardaki işlemlerin yapıldığı ve denetlendiği donanımdır. CPU bilgisayarın beynidir. RAM (Bellek, RAM: Random Access Memory): Açık olan programların ve işletim sistemi dosyalarını geçici olarak üzerinde tutan hafıza alanıdır. Bilgisayar kapatıldığında tüm bilgiler silinir. Sabit Disk (Hard Disk, HDD: Hard Disk Drive): Tüm bilgilerin depolandığı birimdir.
Ekran Kartı: Bilgisayarda yapılan işlemlerin monitörden görüntülenebilecek hale getiren donanımdır. Ses Kartı: Bilgisayarda ses girişini ve ses çıkışını sağlayan donanımdır. Optik Sürücü: CD, DVD, BD birimlerine bilgi kaydetmek veya içindekileri okumak için kullanılan donanımdır. Ağ Kartı( Ethernet, NIC: Network Interface Card): Bilgisayarın ağa ve internete bağlanmasını sağlayan donanımdır. DIŞ (HARİCİ) DONANIM Ekran: Bilgisayardaki işlemlerin görülmesini sağlayan cihazdır. CRT, LCD, LED ve dokunmatik ekran çeşitleri vardır. Klavye: Bilgisayara veri ve komut girişi yapmamızı sağlayan donanımdır. F ve Q olmak üzere iki çeşittir. Bağlantı biçimleri USB (Kablolu, Kablosuz) ve PS/2 şeklinde olabilir. Fare: Ekrandaki ok işaretini (işaretçi-imleç) hareket ettirerek veri ve komut girişi yapan donanımdır. Optik ve lazer yüzey tarama teknolojilerine sahiptirler. Bağlantı biçimleri USB (Kablolu, Kablosuz) ve PS/2 şeklinde olabilir. Yazıcı: Bilgisayarda üretilen resim, yazı, şekil ve grafikleri kağıda aktaran donanımdır. a) Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı
b) Lazer Yazıcı c) Nokta Vuruşlu Yazıcı d) 3 Boyutlu Yazıcı Hoparlör / Kulaklık: Bilgisayarda çalınan sesleri işitmemizi sağlayan donanımdır. Hoparlörlerin 2+1, 5+1, 7+1 gibi çeşitleri olabilir. Kamera: Görüntüleri bilgisayara aktaran cihazdır. Mikrofon: Seslerin bilgisayara aktarılmasını ve kaydedilmesini sağlayan donanımdır.
Modem: İnternete bağlanmayı sağlayan donanımdır. Kablolu veya kablosuz olabilirler. Tarayıcı: Bir resmi, yazıyı şekli bilgisayara aktaran donanımdır. BİLGİSAYAR DONANIM 1. Sistem Birimi : Kasanın İçi( Anakart, İşlemci, RAM) YAZILIM 1. Sistem Yazılımı: Windows, ios, Android. 2. Giriş Birimi: Klavye, Fare, Tarayıcı, Kamera 2. Uygulama Yazılımı: Office, Oyunlar, Antivirüs 3. Çıkış Birimi: Ekran, Yazıcı, Hoparlör. 3. Programlama Dilleri: Basic, Java, CSharp.. 4. Depolama Birimi: Sabit Disk, DVD, Flash Bellek. 5. İletişim Birimi: Modem, Ağ Kartı, Switch, 3G Modem
DEPOLAMA BİRİMLERİ Depolanması istenen bilgilerin kalıcı olarak sağlayan birimdir. Depolama birimlerinin kapasiteleri Byte, Kilobyte, MegaByte, GigaByte,, TeraByte gibi kapasite ölçü birimleriyle gösterilir. Sabit Disk: Kasa içine sabitlenmiştir. Her bilgisayarda en az bir tane bulunur. Kapasiteleri 250 GB, 1 TB, 2TB gibi olabilir. Disket: Taşınabilir, düşük kapasiteli bellek tipidir. Kapasitesi 1, 44 MB dir. CD, DVD, BD: CD 150 MB-950 MB DVD 4,7 GB 17 GB BD 25 GB 50 GB CD-ROM Dolu olarak satılır, sadece okunabilir. CD-R Boş olarak satılır ve yazıldıktan sonra silinemez. CD-RW Çok kez yazılıp silinebilir. USB Bellek: Taşınması kolay ve en çok kullanılan bellektir. 1 GB 256 GB 1 TB gibi değerler alabilir. Taşınabilir Sabit Disk: Büyük miktarda verileri depolamak için kullanılan bellektir. 250 GB 2 TB gibi değerler alabilir.
İletişim Birimi: Bir bilgisayarın başka bilgisayarlarla veya cihazlarla iletişim kurmasını sağlayan birimdir. Bağlantı Noktaları: Bir bilgisayara kablolu veya kablosuz olarak bağlanan donanımlara çevre birimleri denir. Çevre birimlerini kasaya (sistem birimi) bağlayabilmek için bilgisayar kasasında bağlantı noktaları (ports) bulunur. Her cihazın kablosunun ucunda bağlantı noktalarına uygun bağlantı ucu (konnektör) bulunur. PS/2: Klavye ve fare bağlantısı için kullanılır. Yerini USB ye bırakmaktadır. USB: En yaygın olarak kullanılann bağlantı şeklidir. Klavye, Fare, Kamera, Yazıcı gibi donanımları bilgisayara bağlamak için kullanılır. Ağ Bağlantısı: Bir bilgisayar ağına bağlanmak için kullanılır. RJ-45 konnektörü bilgisayarı modeme, switche bağlamak için kullanılır. Modem Bağlantısı: Telefon hattını modeme veya bilgisayara bağlamak için kullanılır. RJ-11 konnektörü kullanılır.
VGA-DVI-HDMI: Bilgisayarı ekrana, projeksiyona ve TV ye bağlamak için kullanılır. DVI Konnektörü ve DVI Portu (Üstte) HDMI Konnektörü ve HDMI Portu (Üstte) VGA Konnektörü ve VGA Portu (Üstte) Mini Jack: Hoparlör, mikrofon ve kulaklık bağlantısı için kullanılır.