HABER BÜLTENĐ 7 Aralık 2005 Haber Özetleri Irak Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu bugün, seçime katılan adayların isimlerini açıkladı. Buna göre Türkmen Cephesi nin adayları şehirlere şu şekilde: 1. Kerkük adayları: Sadettin Ergeç Enver Bayraktar Güler Muhammed Mecid Hıdır Galip Veli Celil Đsmail Đbrahim Leyla Hurşid Adil 2. Bağdat adayları: Muhammed Behçet Đzzet Aydın Reşat Mustafa Emel Ali Abdullah 3. Diyala adayları: Usame Nazım Đbrahim Muhammed Hasan Kadir Maide Abdullah 4. Selahaddin adayları: Ahmet Abdülvahit Abbas Cevdet Zeynelabidin Emel Celal Muhammed 5. Erbil adayları: Cemal Şan Azad Ekrem Bediya Ali (www.ieciraq.org) Kerkük'ün Kürt federal yönetimine bağlanmasını öngören referandumdan tedirginlik duyduklarını belirten Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, "Kerkük elden gidebilir" uyarısında bulundu. Referandumun tüm Irak'ta yapılması gerektiğine dikkat çeken Ergeç, "Kerkük milli bir servettir. Sadece 1
Kerkük'te referandum yapılmasını reddediyoruz. Diğer şehirlerden müthiş bir akın oldu, demografisi değişti. Bu insanlar referanduma katılırsa Kerküklünün istediği sonuç çıkmaz. 2007'ye kadar bunu düzeltmeye çalışacağız" dedi. (MĐLLĐYET GAZETESĐ) Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Irak ta yaklaşan seçimler öncesinde Kerkük kökenli olmayanların seçim listelerinden silinmeleri için çalışmaların yapıldığını söyledi. Suudi Arabistan ın Cidde kentinde gerçekleştirilen Đslam Konferansı Örgütü Dışişleri Bakanları toplantısına katılan Gül, Kerkük teki gelişmelerin sadece Türkiye tarafından değil, herkes tarafından yakından takip edildiğini söyledi. Gül, konuyla ilgili olarak Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan a bir mektup gönderdiğini belirtti ve Kerkük ün yapısının suni bir şekilde değiştirilmesine herkesin karşı olduğunu söyledi. Kente yönelik göçleri hatırlatan Gül, Kerkük te Kerküklü olmayan birçok insan oy listelerine yazılmıştır. Onların büyük kısmı bu listelerden siliniyor. Ayrıca Amerikan güçleri de koalisyon güçleri de, Irak ın yeni yönetimi de buna çok önem veriyor dedi. Dışişleri Bakanı Gül, Sünnilerin seçime katılımının önemine de dikkat çekti. Gül yaptığı açıklamada ayrıca, Irak a komşu olan ülkelerin toplantısının Irak seçimleri sonrasına ertelendiğini söyledi. Bu toplantıya, Türkiye, Suudi Arabistan, Suriye, Ürdün, Kuveyt, Đran, Mısır ve Bahreyn katılacak. (NTV) (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Irak meclisindeki en büyük Şii bloku Birleşik Irak Đttifakı'nın lideri Abdülaziz El- Hekim, oyların bölünmemesi için küçük Şii partilerine 15 Aralık'ta yapılacak seçimlerden çekilmesi çağrısında bulundu. El-Hekim, bazı adayların, eski Baas partilileri ve devrik lider Saddam Hüseyin yanlılarını farklı isimler altında yeniden meclise sokmaya çalıştığını da öne sürdü. Amerikan Associated Press ajansı, El-Hekim'in, eski Baaslı Şii Başbakan Đyad Allavi'yi kastettiği yorumunu yaptı. Şiilerin çoğu, Allavi'yi Baas partisinin eski yetkililerini hükümet, polis ve orduya sokmakla suçluyor. Farklı mezheplerden siyasetçilerin yer aldığı bir listeyle seçime girmeye hazırlanan Allavi'nin partisinin, mevcut mecliste 40 sandalyesi bulunuyor. (AA)(AP) Irak, yeniden yapılanma için Türkiye den yardım istiyor. Son olarak Irak Bayındırlık Bakanı Casım Muhammed Cafer Başkanlığı ndaki heyet Ankara ya geldi. Iraklı Bakan 10 yıl içinde 3 milyon konuta ihtiyaç olduğunu belirterek, Türk müteahhitleri ülkesine davet etti. Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen ise, Irak yönetimini, petrol alacakları konusunda uyardı. Savaştan sonra devlet elindeki şirketleri de özel sektöre açmayı planlayan Irak yönetimi bu konuda Türkiye nin tecrübelerinden faydalanmak istediğini bildirdi. Irak yönetimi ayrıca daha önce Türkiye den aldığı 10 lokomotife yenilerini eklemek istiyor. Irak tarafı 10 yılda 120 milyar dolarlık yatırım anlamına gelen 3 milyon adet konutun yapımı için Türk özel sektörünü ülkesine davet etti. (NTV) ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad, amaçlarının ''Irak'ta güvenlik zafiyetine yol açmaksızın bu ülkeden mümkün olduğu kadar çabuk çekilmek'' olduğunu belirtti. Büyükelçi, Irak'tan çekilme şartlarının oluşması için bu ülkedeki tüm toplum kesimlerinin siyasi sürece katılması gerektiğini kaydederek, ''Gelecekte Iraklılar tarafından seçilmiş Irak hükümetinden konuyla ilgili talep geldiği zaman, güçlerimizi geri çekmek için bir takvim 2
sunmaya hazır olacağız. Amacımız Irak'ta daimi üsler kurmak değildir'' dedi. (AA)(AFP) Irak Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) ve Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği nin (IKYB) oluşturduğu blokun karşısında seçime girecek Kürdistan Đslam Birliği nin üyelerinin öfkeli gençlerin saldırısına uğradığı belirtildi. Parti yetkilileri, gençlerin, aralarında Duhok, Erbil ve Zaho nun da bulunduğu kuzeydeki 6 kentte partinin binalarını ateşe verdiğini ve taş attığını, olaylarda 4 kişinin öldüğünü, 10 kişinin yaralandığını söylediler. Ölenler arasında Kürdistan Đslam Birliği nin bir üst düzey üyesinin de bulunduğu bildirildi. IKDP lideri Mesud Barzani nin televizyona çıkarak, şiddet olaylarını kınadığı kaydedildi. (NTV) Irak ın eski Başbakanı Đyad Allavi nin başkanlığındaki Irak Ulusal Uzlaşma Hareketi nin Necef ofisi dün saldırıya uğradı. Saldırıda ölen yada yaralanan olmadığı, binada hasarlar meydana geldiği bildirildi. (www.iraq-ina.com) Irak Planlama Bakanı Berham Salih açıklamada bulunarak, Irak ın 2006 bütçesinden, burslu öğrenciler için 100 bin dolar tahsis edildiğini söyledi. Bunun 17 bin dolarının Kürdistan bölgesi için ayrıldığı belirtildi. (www.sotaliraq.com) Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Adil El-Lami, kurul tarafından Baas rejimi yanlısı olduğu tespit edilen 150 adayın seçimden uzaklaştırıldığını gösteren bir listenin yayımlandığını yalanladı. El-Lami, 150 kişnin seçimden uzaklaştırılması için bir karar aldıklarını ve bunu partilere gönderdiklerini söyledi. Son kararın partilerden gelecek cevaba göre belirleneceğini ifade etti. (www.nahrain.com) Irak'ın Kerkük kentinde silahlı kişiler, devrik lider Saddam Hüseyin davasının yargıçlarından birini öldürmeyi planlamaktan tutuklu bir yaralıyı tedavi gördüğü hastaneden kaçırdı. Hastaneye düzenlenen saldırıda 3 polisin öldürüldüğü bildirildi. (AA)(AP) Orta Doğu Mısır halkı bugün tekrar sandık başına giderek bir aylık bir süreye yayılan parlamento seçimlerinin son turunda oy kullanıyor. Seçim süreci, Müslüman Kardeşler'i ülkenin ana muhalefet grubu konumuna taşıdı. Yasadışı kabul edilmesi nedeniyle seçime bağımsız adaylarla giren grup, oy patlaması gerçekleştirerek parlamentodaki sandalyelerin yüzde 18'ini kazanmayı garantiledi. Seçim sürecine yaygın usulsüzlük iddiaları ve şiddet olayları damgasını vurdu. Müslüman Kardeşler, 1400 üyesinin tutuklandığını söylüyor. Bir önceki turda birçok seçim merkezini kordon altına alan polis Müslüman Kardeşler taraftarlarının oy kullanmasını engelledi. Ancak grup gene de parlamentodaki sandalye sayısını beşe katlamayı garantilemiş görünüyor. Bu, Mısır siyasetinde yeni bir sayfanın açıldığının işareti. (BBC) Kafkasya ve Orta Asya 3
Rusya'nın Gürcistan ve Moldova'daki birliklerini çekmeyi reddetmesi nedeniyle ortak deklarasyonda anlaşma sağlayamayan Avrupa Güvenlik ve Đşbirliği Teşkilatı (AGĐT) üyesi 55 ülkenin Dışişleri Bakanları, ''AGĐT'i güçlendirme'' konusunda anlaştı. Teşkilatın faaliyetlerini gözden geçirmek üzere Slovenya'nın başkenti Ljubljana'da bir araya gelen Dışişleri Bakanlarının, reformlar için bir ''yol haritası'' yoluyla ''teşkilatı güçlendirme'' konusunda anlaştıkları belirtildi. (AA)(AFP) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesini ziyaret eden Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile enerji ve güvenlik alanlarında işbirliğini ele aldı. Putin, Singh ile görüşmesinin başında yaptığı açıklamada, Rusya ile Hindistan arasındaki ilişkilerin stratejik boyutu olduğunu belirtti ve ikili ticaret hacminin 1,8 milyar dolar seviyesine düştüğüne dikkat çekti. Rusya'nın Hindistan'da nükleer santral inşa ettiğini kaydeden Putin, Rusya'nın nükleer alandaki işbirliğini ileri götürmeye hazır olduğunu söyledi. Singh de, yaptığı açıklamada, iki ülke ilişkilerinin çok özel olduğunu belirterek, ''Rusya ülkemizin güvenilir bir dostu olduğunu ispatlamıştır. Biz bu dostluğumuza ve şimdiki stratejik ortaklığımıza değer veriyoruz'' dedi. Putin ve Singh, Rusya, Çin ve Hindistan arasındaki üçlü ilişkilerin geliştirilmesi taraftarı olduklarını da kaydettiler. (AA) Kırgızistan'ın, Rusya'ya yaptığı elektrik enerjisi ihracatını durdurduğu bildirildi. Açıklamaya göre, anlaşma uyarınca Rusya'ya yıllık 1.1 milyar kilovatsaat elektrik ihracatı yapılması gerekirken, hükümetin talimatı üzerine, bu miktar ekim ayından itibaren yüzde 50 oranında düşürüldü. Đhracat miktarının düşürülmesinin ardından Rusya'daki alıcı Đnter RAO Elektrik Santralleri ile elektrik fiyatlarının yükseltilmesi konusunun masaya yatırıldığı ifade edilen açıklamada, Rus tarafının bunu, ''anlaşmayı bozmak'' şeklinde değerlendirdiği belirtildi. Diğer yandan Kırgızistan'ın, Kazakistan ve Çin sınırlarında serbest ticaret bölgeleri açmayı planladığı kaydedildi. Kırgız Haber Ajansı'nın (KABAR) bildirdiğine göre Başbakan Yardımcısı Adahan Madumarov, serbest bölgelerin başkent Bişkek yakınlarındaki Tokmok kenti ile Çin sınırına yakın Erkeçtam'da kurulacağını söyledi. (AA) Bakü de yakalanan Kürt Đşçi Partisi nin iki üyesi mahkeme kararıyla Türkiye hükümetine teslim edildi. Türkiye vatandaşları olan Kırboğa Ahmet Yusufoğlu ve Edip Ahmet Meshetşahoğlu hakkında cinayet ve silahlı soygun suçlarından dava açıldı. Kürt Đşçi Parti sinin başka bir üyesi, gazeteci Elif Pelit in de yakında Türkiye ye teslim edileceği bildirildi. Elif Pelit, geçen sene Azerbaycan güvenlik kurumları tarafından yakalanmıştı. (www.regnum.ru) Türkiye nin Azerbaycan Büyükelçisi Turan Moralı Bakü-Tiflis-Ahalkalaki Demiryolu hattı projesinin Ermenistan ın çıkardığı engellere bakılmaksızın gerçekleştirileceğini dile getirdi. Demiryolu hattının kuruluş meseleleri, Türk- Azeri-Gürcü ortak komisyonunun bu yönde çalışmaları çerçevesinde görüşülecek, hazırlık çalışmaları ise 2006 yılı içinde tamamlanacaktır. (www.regnum.ru) Azerbaycan Milli Savunma Bakanı Safar Abiyev, ABD Savunma Bakanının ikinci yardımcısı ile yaptığı görüşmede, Ermenistan ın Dağlık Karabağ ın 4
bağımsızlığını tanıması durumunda Azerbaycan ın bunu savaş nedeni olarak göstereceğini açıkladı. Özgürlük radyosu, Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ın Dağlık Karabağ ın statüsü üzerine görüşmeler çıkmaza girerse, Dağlık Karabağ ın bağımsızlığını tanıyacakları yönünde açıklamada bulunduğu haberini yayınlamıştı. Safar Abiyev Dağlık Karabağ sorununun Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı için bir tehlike oluşturduğunu belirtti. (www.regnum.ru) Avrupa Birliği AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, Fransa Meclisi Dışişleri Komisyonu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin AB üyeliğini savundu. Türkiye'nin dünyanın stratejik bir bölgesinde bulunduğunu hatırlatan Rehn, ''Đstikrarlı, demokratik ve insan haklarına saygılı bir Türkiye'nin yanımızda olması bizim yararımıza'' dedi. (AA) Diğer Haberler ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Romanya'nın, ''ABD'nin en iyi müttefiklerinden biri'' olduğunu söyledi. Avrupa gezisi kapsamında birkaç saatliğine Romanya'nın başkenti Bükreş'e giden Rice, ABD ile Romanya arasında yapılan askeri anlaşmanın ''tarihi'' olduğunu ifade etti. Rice ile Romanya Dışişleri Bakanı Mihai Razvan Ungureanu, eski Varşova Paktı üyesi Romanya'da ilk kez Amerikan üslerinin kurulmasını öngören anlaşmayı imzaladılar. (AA)(AP) ABD'nin başkenti Washington'da yapılan Güneydoğu Avrupa Savunma Bakanları toplantılarının sonunda, bölge ülkelerinin oluşturduğu Güneydoğu Avrupa Tugayı'nın, gelecek yıl 6 ay süreyle, Afganistan'daki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF) çerçevesinde görevlendirilmesi kararlaştırıldı. Washington'daki toplantılarda Türkiye'yi temsil eden Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, tugayın Afganistan'a intikalinin NATO ile koordinasyonunu Türkiye'nin sağlayacağını bildirdi. Toplantıda ayrıca, Ukrayna gruba üye kabul edildi. Ukrayna Savunma Bakanı Anatoliy Hrytsenko bu gruba üyeliğin, kendilerine NATO üyeliğine daha iyi hazırlanmak için imkan vereceğini söyledi. (AA) (VOANEWS) Dünya Basını ''Sarkozy'den cumhurbaşkanlığı yönünde büyük bir adım''. Guardian'a göre 2007 seçimlerinin kampanya hazırlığı dün gece merkez sağ iktidar partisinin konuyla ilgili ilk toplantısıyla bir anlamda başlamış oldu. Gazete, halihazırda Đçişleri Bakanı olan -ama gözünün cumhurbaşkanlığında olduğunu da saklamayan- Nicolas Sarkozy'nin adaylık yolunu kolaylaştıran bir tüzük değişikliğinin parti ileri gelenleri tarafından onaylanmasının beklendiğini yazıyor. Sarkozy, cumhurbaşkanı adayının doğrudan parti üyelerinin bütününün atacağı oylarla belirlenmesini istiyor. Guardian'a göre bu ön seçim sistemi benimsenirse, Sarkozy'nin 2007'de Fransız kamuoyunun önüne sağ kanatın adayı olarak çıkması ihtimali büyük güç kazanacak. 5
Rice, dün Bükreş'i ziyareti sırasında dört yeni Amerikan üssünün Romen topraklarında kurulmasını öngören anlaşmaya imza attı. Ziua gazetesi bu gelişmeden gayet memnun: ''Bu anlaşma Amerika'nın dostlarının oluşturduğu aileye üyeliğimizin somut bir kanıtıdır'' diyen gazete, ''Amerikan üslerinin komünizm sonrası politikaların başarısına işaret ettiğini'' yazıyor. Ancak bir başka gazete, Evenimentul Zilei, tepkisinde çok daha ölçülü. Bu gazete, Amerika ile imzalanan üs anlaşmasını, ''Romanya'nın da içinde yer aldığı yeni bir ulusal güvenlik sisteminin parçası'' diye niteliyor: ''iyisiyle, kötüsüyle kabul etmemiz gerek.'' New York Times, Bush yönetiminin teröre karşı savaş gerekçesiyle insan haklarını ihlal etmesinin, Amerika yı zor duruma düşürdüğünü vurguluyor. Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ın, Avrupa ziyaretine başlamadan önce Amerika nın işkenceye göz yummadığı yönünde bir açıklama yapmak zorunda kaldığını belirten gazete, asıl üzücü olanın ise bu açıklamanın inandırıcı bulunmaması olduğunu yazıyor: "CIA nın gizli cezaevleriyle ilgili haberler konusunda Avrupa nın gösterdiği tepkinin bir kısmı, elbette ki Avrupa daki Amerikan karşıtı kamuoyunu hedefleyen siyasi bir gösteridir. Ancak bu gerçek, Amerikan yönetiminin istisnai ve önemli durumlarda gizlice başvurulabilecek yöntemlerle temel uluslar arası kurallar arasında ayrım yapma yeteneğini kaybetmesinden daha kötü değildir." Washington Post ise, Amerika ve Rusya nın Orta Asya daki rekabetini demokrasi bağlamında ele alıyor. Bush yönetiminin Orta Asya da demokrasiyi teşvik ettiğini savunan gazete, buna karşılık Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin in bölgedeki baskıcı yönetimlere destek verdiğini belirtiyor: "Azerbaycan ve Kazakistan da seçimlerin demokratik standartlara uygun yapılmaması nedeniyle Bush yönetimi zor bir tercihle karşı karşıya kaldı. Ancak yönetim, bu konudaki mevcut politikasını sürdürmelidir. Seçimlerin serbest olmaması nedeniyle Kazakistan la ilişkilerin yeni bir stratejik düzeye çıkartılması düşüncesinden vazgeçilmelidir. Ancak Putin in bu konuda hiçbir çekincesi yok. Nazarbayev i yeniden seçildiği için kutlayan ilk yabancı lider Putin oldu. Putin in bu tavrı bir partnerin tavrı mıdır, yoksa bir düşmanın tavrı mıdır? Bush, artık bu soruyu görmezden gelme tavrından vazgeçmelidir." 6