1
2 EĞİTİMİN AMACI; Bu eğitimin amacı, acil durumlarda, tahliye veya kurtarmayı gerektiren olaylarda yönetimin süratli ve doğru karar almasını sağlayacak verilerin toplanması, çalışma planının oluşturulması, can ve mal koruma önlemlerinin alınması, hasar tespit, acil müdahale ve kurtarma ekiplerinin faaliyetlerinin organize edilmesi, acil durumlardaki kayıpların minumum a indirilmesidir.
ACİL DURUMA HAZIR MISINIZ? 3
4
5
6 ÖNCELİKLE ACİL DURUMDA NE YAPACAĞIZ? ACİL BİR DURUM KARŞISINDA YAPILMASI GEREKLİ OLAN İLK ŞEY SOĞUK KANLI OLMAKTIR!..
7
8 2- ACİL DURUM NEDİR? Aşağıdaki durumlarda ortaya çıkan hasarlar ve bunlar neticesi ortaya çıkan kimyasal madde kaçağı (tüp gaz vs.), çevre firmalarda oluşacak bu ve benzeri olayların firmamıza etkileri, acil durum olarak nitelendirilir.
9 ACİL DURUMLAR 1. Yangın 2. Deprem 3. Sel/su baskını 4. Yoğun kar yağışı 5. Toplu gıda zehirlenmesi 6. Fırtına 7. Heyelan 8. Kimyasal madde kazaları 9. Parlayıcı ve patlayıcı madde kazaları 10.Radyasyon kazaları 11.Anarşik olaylar
10 ACİL DURUMLAR 12.İletişim sistemini çökmesi 13.Bilgisayar sisteminin çökmesi 14.Ana müşteri veya tedarikçilerin kaybedilmesi 15.Büyük üretim arızaları 16.Enerji kesilmesi 17.Sabotaj 18.İş kazası 19.Salgın hastalık 20.Trafik kazası 21.Aşırı sıcak veya soğuk 22.Seferberlik hali
11 ACİL DURUM ORGANİZASYON YAPISI Belirtilen acil durumlardan herhangi birinin veya birkaçının bir arada oluşması durumunda ilgili birim sorumluları durum hakkında Teknik Koordinatör e ve/veya Yönetim Çevre Temsilcisi ne haber verir. Olayın tipine, büyüklüğüne, mesai saatleri içerisinde olup olmadığına göre ya fabrika yangın söndürme ekibi veya çevresel kaza acil müdahale ekipleri ya da acil durum müdahale ekiplerince olaya müdahale edilir. Bunların yetersiz kalacağına karar verilmesi halinde kriz masası oluşturulur
12 ACİL DURUM EKİPLERİ İşyerinizde meydana gelecek bir olay sonucu zararın en aza indirilmesi bakımından zamanlama çok önemlidir. Bu amaçla bir acil durum meydana geldiğinde daha önceden görevini bilen ekipler tarafından yapılacak müdahale ile zararımızı en aza indirme şansımız mevcuttur. Acil durum ekipleri faaliyet alanına göre birtakım değişiklikler göstermekle beraber genellikle şu şekildedir;
13 Kriz Masası / Yönetim Ekibi ; Bir kaza oluşur oluşmaz, kendisine bağlı olan diğer tüm ekiplerin kontrolü, planlaması ve yönlendirilmesini tek yerden sağlayarak olayın bertaraf edilmesi için gerekli koordinasyon işlemini yapar. Müdahale zamanı, gerekli teçhizat, hangi müdahale ekibinin nasıl müdahale edeceğini belirleme gibi hayati bir önemi vardır. Kriz masası ekibi aynı zamanda kazalar oluşmadan önce gerekli tatbikatları yaparak, oluşturulmuş ekibin muhtemel bir olaya müdahale şekli, hızı ve ekipler arası koordinasyonu sağlayarak ekip üyelerinin olay esnasında soğukkanlı olarak müdahale etmelerine olanak sağlar.
14 Söndürme Ekibi; İsminden de anlaşılacağı üzere yangın anında gerekli işlemleri yapmakla görevlidir. Kriz masası talimatları doğrultusunda olay yerine intikal eder. Müdahale için gerekli hazırlıklarını yapar. Talimat ile birlikte gerekli işlemleri tamamlar. Gerek görülmesi durumunda Kurtarma Ekibini olay yerine çağırır. Olay sonrası kullanılmış olan tüplerin ( yangın ve solunum ) dolumlarından da sorumludur.
15 Kurtarma Ekibi; Acil durumun öğrenildiği an toplanma yerinde hazır bekleyerek takviye destek isteği üzerine olayın olduğu mahalden kurtarılması gerekenleri kurtarıp gerekli ise İlkyardım Ekibine teslim etmekle görevlidir. Kurtarma işlemi esnasında gaz, elektrik sistemini kapatır. Korunması gerekli malzemeleri Güvenlik Ekibi gelene kadar muhafaza eder.
16 İlkyardım Ekibi; Acil durum anında toplanma yerinde gerekli olabilecek tüm teçhizatı ile hazır durumda kriz masasının vereceği emirleri bekler, Yaralı var ise yapılabilecek ilk yardımı yapar, Yetkili olmayan kişileri bölgeden uzak tutar.
17 Tahliye Ekibi; Acil bir durum anında kriz masasının emirleri dahilinde çalışır, Acil durum esnasında toplanma yerinde eksik personelin tespiti ve bunun kriz masasına raporlamasını yapar, Acil durum oluşmadan önce tahliye ile ilgili yapılması gerekli olan çalışmaları yapar, Acil durum anında insanların bulundukları yerden sorunsuz ve yaralanmasız bir şekilde güvenli bir toplanma alanına ulaşmalarını sağlamak
ACİL DURUM KAÇIŞ PLANI 18
19 DİĞER KRİTİK EKİPLER Her işletmenin kendine has özel durum ve konumu olabilir. Bu nedenle bu saydıklarımıza ek olarak; ENERJİ KAYNAKLARI MÜDAHALE EKİBİ GÜVENLİK EKİBİ ULAŞTIRMA EKİBİ GECE EKİBİ Gibi farklı ekipleri olabilir. Bunların tamamı Kriz Masasının emirleri doğrultusunda hareket eder.
20 İLETİŞİM BİLGİLERİ Acil Durum Eylem Planlarında her ekip üyesinin ayrı ayrı isimlerinin, iletişim numara ve adreslerinin olduğu ve ekip içerisindeki görevlerini tanımlayan bilgilere ait posterler herkesin görebileceği yerlerde olmalıdır.
21
22
23 OLAYI GÖREN KİŞİ TESİSTE BULUNAN PERSONEL ACİL DURUM YÖNETİCİSİ YANGIN SÖNDÜRME EKİBİ LİDERİ İLKYARDIM EKİBİ LİDERİ KURTARMA EKİBİ LİDERİ İŞLETME MÜDÜRÜ 1. İlkyardım Ekibi Lideri'ne 1. Bir üst amirin istemedikçe bir 1.Kazanın türü ve boyutuna haber ver. şey yapma. göre müdaheleyi yönlendir. 1. Yangına karşı gerekli 1. Haberi aldıktan sonra hemen önlemleri al ve gerekirse 112'yi arar ve aşağıdaki bilgileri müdahele et. verir: 2.Normal çalışmaya devam et. 2.Tehlike devam etmiyorsa 2. Bağlı olduğun müdürü yaralıyı yerinden oynatma. durumdan haberdar et. a) İsim, tel No, b) Kazanın meydana geldiği yer, 1. Mümkünse ve eğitim almışsan tehlike kaynağını ortadan kaldır. Olay yerine geçişi önleyecek şekilde şeritle sınırlandır. 1. Durumu ve alınan,desteklenen faaliyetleri değerlendir. 2. Tutulan kayıtları incele. c) Yaralıların sayısı, 3. Kurtarmak için içinden çıkamayacağın kısıtlı alana girme. 3. Olayla ilgili gerçekleri belirle. d) Yaralıların durumu. 2. Mümkünse fotoğraf 3. Genel müdürü bilgilendir. çekilmesini sağla. 4. Olay bittiğinde çalışanları bilgilendir. 2. Ambulansı kimin karşılayacağını belirle. 5. İşkazası raporunu hazırla ve bir nüshasını Entegre Yönetim Sistem Şefliği'ne gönder. 3. Gelen görevlilerin her türlü isteklerine cevap ver.
24 3 ACİL DURUM YÖNETİMİ TARİF Projemizdeki olması muhtemel büyük endüstriyel kaza ve afetlere karşı alınacak tedbirlerin daha önceden planlanacak bir sistematik dahilinde yerine getirilmesini sağlayacak Acil Durumu önleme, olası can ve mal kayıplarının asgariye indirme için daha önceden belirlenmiş plan ve detayların yeni aktivitelere açık olmak üzere düzenlenmesi ve uygulanabilir konuma getirilmesi çalışmalarının tümüne Acil Durum Yönetimi (ADY) denir.
25 ADY KAPSAMI ADY kapsamında gerek işyeri bünyesinden kaynaklanan büyük endüstriyel kazalar (yangın, patlama, gaz-sıvı kaçakları ve ortam şartlarından doğan diğer tehlikeler) Doğal Afetler (sel, deprem, fırtına, heyelan, yıldırım) Sabotaj (bomba, kundaklama, terörist eylem) gerekse dış etkenlerden meydana gelen tehlikeler dikkate alınır.
26 ADY AMACI Yukarıda belirtilen risklere karşı gerek yapısal gerekse insan sağlığı yönünden hazırlıklı olmak öncelikle alınacak tedbirleri belirlemek (Endüstriyel Kaza öncesi önleme tedbirleri almak) olması muhtemel olaylarda meydana gelebilecek zararları asgariye indirecek çalışma düzenlemeleri belirlemek ve kaza sonrasında fabrikanın en kısa zamanda üretim faaliyetlerine yeniden başlayabilmesi için stratejik planlamaları hazırlamaktır.
27 ACİL DURUM MÜDAHALE FONKSİYONLARI Arama kurtarma Hasar tespiti Enkaz kaldırma Tahliye İlk yardım Sağlık hizmetleri Ölülerin defnedilmesi Psikolojik destek Yardıma muhtaç yaşlı, cocuk sakatların tespiti bakımı Yiyecek, içecek, giyecek ihtiyaçlarının giderilmesi Barınak: geçici konutlar İkincil afetlere karşı tedbir alınması Haberleşme Altyapı hizmetleri: ulaşım, su, kanalizasyon, doğalgaz, elektrik, haberleşme şebekesi Sigortacılık ve zarar tazmin işlemleri Güvenlik Halkla ilişkiler
28 ACİL DURUM YÖNETİM MERKEZİ Afet anında acil durum fonksiyonlarının yönetileceği merkezdir. Değişik olaylara müdahelenin koordinasyonu Sahadaki operasyonların yönetimi Bilgi toplama ve karar vericilere sunma Kaynakların etkin kullanımı için koordinasyon
29 ADYM:BAŞARI İÇİN KRİTİK FAKTÖRLER Belirli bir görev tanımı Merkezi, güvenli ve ulaşımı kolay bir lokasyon Bina ve altyapı afetten etkilenmeyecek şekilde tasarlanmış ve inşa edilmiş Önceden iyi tasarlanmış bir organizasyon ve yeterli personel Prosedürler ve dökümantasyon İyi iç ve dış haberleşme Eğitim ve tatbikat ADYM:Acil Durum Yönetim Merkezi
30 Tesis metrekaresi Tesis yer seçimi Acil durum altyapı hizmetleri ABD de, ADYM lerde acil durum yönetimi için Standart Acil Durum Yönetimi Sistemleri kullanılmaktadır
31 STANDART ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMLERİ 1970 lerde, ABD de, İtfaiyeler tarafından kullanılmaya başlanmıştır 1991 de Kaliforniya, Oakland daki büyük yangından sonra, acil durum müdaheledeki yetersizlikler üzerine, SEMS (Standart Acil Durum Yönetimi Sistemleri) kabul edilmiştir)
32 AFET ANINDA YETERSİZLİKLER Tanım gereği, beklenmeyen anda gerçekleşen afete sonradan müdahale edilmesi sonucu oluşan gecikme Bilgi yetersizliği Haberleşme hatlarının kesilmiş veya yetersiz oluşu Eğitimli personelin kaybı veya gecikmesi Kaynak yetersizliği
STANDART ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMLERİ NEDİR? 33 1. Olay Komuta Sistemlerinin tüm seviyelerde kullanımı 2. Değişik seviyelerdeki birimler arası hiyerarşi ve koordinasyonun düzenlenmesi 3. Değişik kurumlar arasında koordinasyon 4. Değişik idari birimler arasında kaynakların paylaşımı 5. OASIS uydu tabanlı bilgi sistemi
STANDART ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMLERİ NEDİR? 34 Değişik seviyelerde acil durum yönetimi: 1. Saha 2. Kurumlar 3. İlçe ADYM 4. İl ADYM 5. Merkezi hükümet
DEPREM 35
36 DEPREM NEDİR? Tanım : Yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi sonucu açığa çıkan enerjinin jeolojik baskıya dayanamayıp kırılması ile dalgalar halinde yeryüzüne yayılmasına ya da yanardağların püskürme durumuna geçmesi nedeniyle oluşan sarsıntılara denir.
37 BİNALARI DOĞRU İNŞAA ETMEK YAP: 1. Binanızın deprem yönetmeliğine göre inşa edildiğinden emin olun. 2. Yer/zemin şartlarını bilin. 3. Doğru miktar ve kalitede inşaat malzemesi kullanın. 4. İnşaatın eğitimli ve gözetim altındaki işçiler tarafından yapıldığından emin olun. 5.Borular gibi yapısal olmayan unsurların esnek malzemeden olmasına ve sallantı sırasında hareket edebilmelerine dikkat edin. YAPMA: 1. Binanızın tasarımını değiştirmeyin. 2. İzinsiz kat inşaa etmeyin. 3. Malzemeleri değiştirmeyin. 4. Binayı inşaa edildiğinden farklı bir amaç için kullanmayın.
38 AİLE AFET HAZIRLIK PLANI 1. Aile toplantısı yapın 2. Güvenli yerlerin tespit edilmesi 3. Çıkış Yollarının tespiti 4. Su ve Yiyecek hazırlanması 5. Tesisatların Kapatılması 6. Buluşma Noktaları 7. Önemli evrakların hazırlanması 8. Yatağınızın yanında fener,iş eldiveni ve ayakkabı bulundurun 9. İlk Yardım Seti hazırlayın 10. Bölge dışı bağlantı kişinin tespit edin 11. Bir depremden sonra asla ateş kullanmayın 12. Sağlıkla ilgili acil durumlar dışında telefonu kullanmayın!
HAYAT ÜÇGENİNİ OLUŞTURABİLECEĞİNİZ EŞYALARI VE BÖLGELERİ BELİRLEYİN. 39
40 YAŞAM DESTEK ÜNİTESİ HAZIRLAYIN Aile kimlik bilgileri Su Enerji veren yiyecekler Pilli radyo ve yedek pilleri, El feneri ve yedek pilleri, İlkyardım çantası, kitapçığı Kişilerin kullandıkları özel ilaçları, Mendil, tuvalet kağıdı Bir miktar Para Çok amaçlı çakı Battaniye, eldiven, giyecek, ayakkabı, Bir kat giysi Kalem, kağıt Uzun ip Düdük.
41 AFET BİLGİ KARTI HAZIRLAYIN Afet bilgi kartı T.C. Kimlik No : Adı Soyadı : Kan Grubu : Şehir içi Telefon Bilgileri İsim: Tel:0 [ ] İsim: Tel:0 [ ] Şehirler Arası Telefon Bilgileri İsim: Tel:0 [ ] İsim: Tel:0 [ ] Özel bilgiler Düzenli Kullandığı ilaçlar İsim : doz : İsim : doz : Allerjiler 1. Adres: 1 Buluşma Noktası: 1.
42 DEPREM SIRASINDA YAPMAMANIZ GEREKENLER Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın. Balkona çıkmayın. Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayın. Asansör kullanmayın.
43 YARDIM İÇİN YAPABİLECEĞİNİZ EN DOĞRU ŞEYLER Kendi duygularınızı anlayın Başkalarıyla duygularınız hakkında konuşun Yardım etmek isteyenlerin yardımlarını kabul edin Yeterince dinlenin Bedensel faaliyetlere başlayın Birine sarılın, dokunmak her zaman yardımcı olur Gerçekten dinlemeyi öğrenin ve dinlediğinizi belli edin ancak sorunu sahiplenmeyin Başkalarının duygularını, onları değiştirmeye çalışmadan kabul edin Çocuğunuza daha fazla zaman ayırın Başkalarına karşı hoşgörülü olun
44 DEPREM ÖNCESİNDE YAPILACAKLAR Planlayın Yaşadığınız / Bulunduğunuz mekanı inceleyin. Korunma için bulunacağınız yeri ve muhtemel kaçış yolunu belirleyin. Eğer bulunduğunuz noktadan kendinizi 10-15 saniye içinde bina dışına çıkartacak ve güvenli bir açık alana ulaştıracak pozisyonunuz varsa, bu yolu saptayın. (Bu yöntem sadece zemin ve 1. Katta olanlar için geçerlidir.) 15.07.2013 12:47
45 YAŞAM VE ÇALIŞMA ALANLARININ DOĞAL AFETLERE HAZIRLANMASI Rafların güvenli bir şekilde duvarlara asılı olduğundan emin olun, Büyük ve ağır nesnelerin alt raflara konduğundan emin olun, Şişeleri, camlar ve porselenleri alçak yerlere koyun, dolapların kapaklarını sıkıca mandallayın, Resimler, aynalar vs. ağır nesneleri, koltuklardan ve insanların oturdukları yerlerden uzak yerlere asın, Bilgisayar vs. altlarına kaymayı önleyici lastik takozlar koyun, Tepede bulunan lambaları destekleyin, Hatalı elektrik teçhizatını onarın. Bunlar potansiyel yangın riskleridir. Bunun yanında esnek kablolar kullanmaya çalışın, Yerdeki ve duvarlardaki çatlakları onarın. Eğer yapısal bozuklukların işaretleri varsa bir uzmanın görüşünü alın, Yanıcı ve ev kimyasallarını ısıdan uzak tutun; güvenli bir dolapta saklayın.
ÇALIŞMA ALANLARINDA TEHLİKELERDEN ÖNCE YAPILACAKLAR 46 İnsanlar önceliklidir. Hayati kayıtları ve yüksek önem arz eden eşyaları taşıyın veya güvenli bir yere koyun, Camları plastik malzemeler ile bant yardımı ile kapatın, Su, gaz ve elektrik kaynaklarının eğitimli kişiler tarafından kapatıldığını kontrol edin, Eşyaları camlardan uzak ve suyun erişemeyeceği yerlere taşıyın, Rafları, dolapları ve diğer eşyaları bantlar ile devrilmeyecek şekilde bağlayın, Dış kullanım eşyalarını bina içinde güvenli bir yere koyun, Beraberinizde personel listesi, sigorta, finansal kayıtlar, envanter, acil durum planları, ve teçhizatını alın, Binaya geri dönüş sırasında giriş işlemlerinde yönlendirme yapması için bir personeli atayın.
YAŞAM VE ÇALIŞMA ALANLARINDA GÜVENLİ YERLERİN TESPİT EDİLMESİ 47 Ağır masa ve sıraların altı (Metal bacaklı sağlam yapılı) Koridor içleri Odaların ve kemerlerin köşeleri Kırılabilecek camlardan, pencerelerden, aynalardan, resimlerden, yada üzerinize düşebilecek ağır kitaplıklardan ve mobilyalardan uzak yerler, Bina dışında güvenli yerleri belirleyin. Binalardan, ağaçlardan, telefon ve elektrik direklerinden, üst geçitlerden ve veya geçitlerinden uzak durun.
48 DEPREM SIRASINDA YAPILACAKLAR Uygulayın: Deprem anında 10 15 saniye içinde bulunduğunuz binayı terk edebiliyorsanız derhal kaçın, yoksa güvenli bir yer bulun. İlk sarsıntıyı hissettiğiniz anda sakin olun. Paniğe kapılmayın. Panik sağlıklı düşünmenizi engelleyecek, hatalı, bilinç dışı hareket etmenize yol açacaktır. Bilinçli düşünebilmek, hazırlıklarınızı felaket anında değil, daha önce yapmanıza ve planlamanıza bağlıdır. Eğer binayı terk edemiyorsanız, daha önce belirlediğiniz yaşam üçgeni alanına gidin ve yan yatarak cenin pozisyonunu alın. Kesinlikle oradan oraya koşmayın ve ayakta durmayın. 15.07.2013 12:47
49 KAPALI YERDEYSENİZ Sakin olun, İçerde kalın, bina dışına koşmayın, Asansör ve merdiveni kullanmayın, ilk tehlike arz eden yerlerdir, Masa benzeri sağlam bir koruyucunun altına girin (bina ve oda içindeki en güvenli yer tespit edilmeli ve bilinmelidir), Başınızı saklayın ve hareket etmeyin, Yüksekliği 1.5 m. yi geçmeyen (üstü boş sağlam sabit tezgah vs.) bir cismin yanına anne karnındaymış gibi yatın, hayat üçgeninin oluşma ihtimali kuvvet kazanır. Pencere ve cam eşyalardan uzak durun, Kayabilecek veya devrilebilecek kütüphane, dolap ve diğer eşya ve malzemeden uzak durun, Hissettiğinizde DEPREM diye bağırın ve herkes emniyetli bir şekilde önceden tespit edilen yerlere gitmeli, İkinci deprem tekrarlayabilir bu nedenle sakin olun, Telefonları çok acil durumlar haricinde kullanmayın
50 DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Muhtemel bir depreme karşı hazırlık, sallanmalar bittikten sonra meydana gelen şoklar, yangınlar ve çok yıkıcı hasarlar söz konusu olduğunda ne yapmak ve ne yapmamak gerektiğini içerir. Sözü geçen tehlikelere karşı soğukkanlı olun, sakin davranın. Öncelikle, hayatı tehdit eden durumları dikkate alın. Unutmayın ki, 72 saatten uzun bir süre yalnız başınıza kalabilirsiniz.
51 DEPREM SONRASINDA ARTÇI DEPREMLERE HAZIRLIKLI OLMA Ana depremden daha hafif şiddette de olsa, artçı depremler ek zarar meydana getirir ve zarar görmüş yapıların tamamen çökmesine neden olabilir. Artçı depremler; depremden sonra ilk saatlerde, günlerde, haftalarda hatta aylarda meydana gelebilir.
Yaralı ve enkaz altındaki insanlara yardımcı olun, Uygun olan her yerde ilkyardım yapın, Ciddi bir şekilde yaralanmış kişileri, daha fazla yaralanmalarına neden olmamak için hareket ettirmeyin, Yardım için telefon edin, Zara görmüş binaların dışında ve uzak bir yerde durun, Yetkililer güvenli olduğunu söylemedikçe binalara dönmeyin, Telefonu sadece acil ihtiyaç durumunda kullanın, Acil Durumda Dikkat Edilecek Hususlar Dağılan ilaçları, beyazlatıcıları, gazı ya da yanıcı sıvıları temizlemeye çalışın, Gaz yada diğer kimyasalların kokusunu aldığınız alanları terk edin, Klozet ve dolapların kapaklarını dikkatle açın, Zarar durumunda bacaların tüm uzunluklarını kontrol edin. Fark edilmeyen zarar, bir yangına neden olabilir. 52
YANGIN 53
54 YANGIN NEDİR? Yararlanmak amacı ile yakılan ateş dışında oluşan ve denetlenemeyen yanma olayına denir.
55 YANGINA YAKALANIRSANIZ Duman ateşten daha öldürücüdür! Hemen yere yakın bir pozisyon alın. Yüzünüzü ıslak bir havlu ile örtün. Güvenli bir çıkış noktasına doğru sürünerek ilerleyin. Sıcak olan bir kapıyı açmayın. Eğer bir yerde kapalı kalırsanız, kapıyı kapatın ve kapının altını ıslak bezlerle tıkayın. Sizinle çıkış arasındaki yangın küçükse, hızla çıkışa doğru gidin. Eğer giysinizin tutuştuğunu fark ederseniz, Yardım istemek için bağırın.
56 DUR, YAT, YUVARLAN! Dur: Koşarsanız havadaki oksijen alevlerin artmasına neden olacaktır. Yat: Ayakta durursanız alevler hızla hayati organlarınıza doğru yükselecektir. Yuvarlan: Ateşi söndürmek için yerde yuvarlanın. Eğer başka birinin tutuştuğunu görürseniz o kişiyi durdurun, yere yatırın ve yuvarlayın.
57 YANGIN SÖNDÜRÜCÜNÜN BÖLÜMLERİ 1. Basınç saati: Yangın söndürücüde yeterli basınç olup olmadığını gösterir. 2. Pim: Yangın söndürücü kullanılmadan önce çekilip çıkartılmalıdır. 3. Hortum başı: Yangının kaynağına doğrultulmalıdır. 4. Hortum: Esnek, kaliteli ve kullanılması kolay olmalıdır. 5. Etiket: Yangın söndürücünün hangi tür yangınlar için olduğunu ve nasıl kullanılacağını gösterir. ( A-B-C ) 6. Tarih etiketi: Son kullanım tarihini gösterir.
58 YANGIN ÇEŞİTLERİ A Sınıfı Yangınlar: Katı madde yangınlarıdır. Soğutma ve yanıcı maddenin uzaklaştırılması ile söndürülebilir. B Sınıfı Yangınlar: Yanabilen sıvılar bu sınıfa girer.soğutma (sis halinde su) ve boğma (Karbondioksit, köpük ve kurur kimyevi toz) ile söndürülebilir. C Sınıfı Yangınlar: Likit petrol gazı, hava gazı, hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazların yanması ile oluşan yangınlardır. Kuru kimyevi toz, halon, 1301 ve halon 1211 kullanarak söndürülebilir. D Sınıfı Yangınlar: Yanabilen hafif metallerin ve alaşımların (Mağnezyum, Lityum, Sodyum, Seryum gibi) yanmasıyla meydana gelen yangınlardır. Kuru kimyevi tozlar bu yangınları söndürmede kullanılırlar. Elektrik donanımlarının yanmasıyla oluşan yangınları ayrı bir sınıf içinde değerlendirmeyip C sınıfı yangınların içerisinde inceleyebiliriz. Elektrik akımı kesilerek müdahale edilmeli ve kuru kimyevi toz kullanılmalıdır.
59
60 ELEKTRİK SEBEPLİ YANGINLAR Elektrik akım kaçağının etrafa yayılması ve elektrik çarpması kazalarının meydana gelmesine neden olan yangınlardır.
En iyi yangın söndürme yöntemi Tedbir Almaktır. 61
62 YANGIN SEBEPLERİ 1-İHMAL 3-EMİR VE TALİMATLARA AYKIRI HAREKET 4-BİLGİSİZLİK 2-TEDBİRSİZLİK
63 YANGIN SEBEPLERİ 5-KAZALAR 7-SİRAYET 6-SABOTAJ 8-TABİİ OLAYLAR
64 YANGINI BAŞLATAN ETKENLER Sigara ve kibrit. Soba ve bacalar. Elektrik. Bazı kimyasal karışımlar. Örnek : Asitle su karışımı, yanıcılarla tutuşturucuların karışımı. Kıvılcımlar. Doğal etkenler.
65 LPG NİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR? LPG,ham petrolün rafinerilerde damıtılmasından ya da doğalgaz yataklarından elde edilir. Hava ile karıştırılmadıkça yanmazlar Renksiz ve kokusuzdur Herhangi bir kaçak olması durumunda kolayca tanınabilmesi için özel olarak kokulandırılmıştır. ( kerih esansı ) LPG zehirleyici etkisi olmayan bir maddedir. LPG gaz halindeyken havanın iki kadar ağırdır Oda sıcaklığında ( 20 0C ) gaz halinde olan LPG, tüplerde basınç altında sıvı haldedir. Tüplerin vanası açıldığında atmosfere çıkan LPG daima gaz halindedir.
66 YANGIN ALGILAMA SİSTEMİ Tüm fabrika içine monte edilmiş olan Yangın algılama sensörleri; Duman dedektörleri Beam dedektörler Isı dedektörleri Acil durum butonları vasıtasıyla yangının çıkış aşamasında noktasal olarak tespitini sağlayan sistem
67 YANGIN ALGILAMA SENSÖRLERİ Herhangi bir noktada çıkan yangın sonucu yangın öncesi çıkan dumanı algılayarak Güvenlikte bulunan panele sinyal gönderip alarm sitemini harekete geçirir. Duman Dedektörleri Beam Dedektörler
68 YANGIN ALGILAMA SENSÖRLERİ Acil Durum Butonları Oluşan acil durumun güvenlik birimine ve diğer birimlere ve tüm çalışanlara bildirilmesi amacıyla gerekli görülen noktalara konulur.
69 YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ Yangın Söndürme Cihazları Fabrikanın çeşitli bölgelerinde bulunduğu yere göre kuru kimyevi toz, karbondioksit ve köpük içeren 6 kg-50 kg arası kapasiteli cihazlardır. Bu Cihazların kullanımını yangın söndürme ekibi eğitimi kapsamındadır. Bu konuda eğitim almış yangını ilk gören kişi tarafından kullanılarak yangının büyümesi engellenir ve acil durum butonları vasıtasıyla ilgili bildirim yapılır 6 kg-50 kg arası kapasiteli cihazlardır. Bu Cihazların kullanımını yangın söndürme ekibi eğitimi kapsamındadır. Bu konuda eğitim almış yangını ilk gören kişi tarafından kullanılarak yangının büyümesi engellenir ve acil durum butonları vasıtasıyla ilgili bildirim yapılır.
70 YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ Sulu söndürme sistemi İki farklı sistemden oluşur 1. Yangın dolapları ; Yangın pompaları tarafında gönderilen basınçlı suyun hortum vasıtasıyla yangının söndürülmesinde kullanılır. Hortum uzunlukları 20 m dir. Dolaplarda ayrıca 6 kg lık yangın söndürme cihazı vardır.
2. Sprinkler sistemi; Yangın kimsenin olmadığı anda çıkarsa tüm tesiste bulunan ve yangın tesisatına bağlı nozullar vasıtasıyla yangının çıktığı bölgeye basınçlı su fışkırtarak söndürmeyi sağlar. 71
Sulu söndürme sistemi ve Dağıtım merkezi 72
73 ACİL DURUM EKİPLERİ VE ORGANİZASYONU Acil Durum meydana geldiğinde herhangi bir komut almaksızın çalışabilecek durumda eğitilmekteler. Tesis dışı ve hayati risk tespiti yapılması durumunda organizasyon başkanı tarafından verilen alarm ile görev yaparlar. Sivil Savunma Müdürlüğünce verilen emir doğrultusunda da görev yapabilirler.
74 YANGIN İSTASYONU Bu istasyonda sadece bu konuda eğitim almış kişilerce kullanılabilecek malzemeler vardır. Eğitimsiz kişilerin kullanması ölümlere yol açabilir.
SABOTAJDA ACİL DURUM YÖNETİMİ 75
76 SABOTAJ NEDİR? Çalışma alanına dışarıdan, kişiler tarafından yapılan etkiler yada patlayıcı maddelerle saldırı düzenlenmesidir.
SABOTAJ İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER 77 Çalışma alanına giriş çıkışların kontrol edilmesi ve giriş çıkış yapan kişi ve araçların kontrol edilmesi Çalışma ortamının iyi bir şekilde korunaklı olması ve güvenlik önlemlerinin iyi şekilde yapılması Çalışma alanı içerisinde bulunan yanıcı ve patlayıcı maddelerin korunaklı hale getirilmesi mümkünse çalışma ortamında depo edilmemesi Çalışma ortamı içerisindeki depo ve benzeri yerlerin yol ve duvar kenarlarına inşa edilmemesi, çalışma ortamının orta taraflarına inşa edilmesi
SEL 78
79 *Evin dışında bulunuyorsanız, hemen yüksek bir yere çıkın. *Su yatağı veya çukur bölgeleri hemen terk edin. *Sel bölgesini hemen terk etmelisiniz. Asla suda karşıdan karşıya geçmeye çalışmayın. *Sel sırasında arabanızdaysanız asla su ile kaplı yoldan gitmeye çalışmayın (Ani sellerin meydana getirdiği ölümlerin yarısı araba ile ilişkili olduğundan asla sel sularının bulunduğu bölgelerde araba kullanılmamalıdır.) Arabanızda herhangi bir arıza oluştuysa hemen terk ederek yüksek bir yere çıkın( Yollar akan sular tarafından doldurulacağı için eğer arabanız 60 cm yükseklikteki hareket eden suda kalmışsa su onu kaldırıp sürükleyebilecektir.)
80 SU BASKINI/SELDEN ÖNCE YAPILACAKLAR Eğer uzun bir zamandır yoğun bir şekilde yağmur yağıyorsa, bir sele hazırlıklı olmak gerekir. Seller toprağın suya doymasından sonra meydana gelir, Acil durum bilgisi için taşınabilir, pilli bir radyo bulundurun, Olası sel durumlarında eğer aracınızı durduracaksanız, nehir kenarlarından uzak yerlere bırakmaya çalışın. Sel suları hızla yükselip aracınızı sürükleyebilir, Su kanallarına yakın yerlerde bulunuyorsanız, mesafenin sizi yanıltmasına izin vermeyin. Baraj yıkılmaları yada ani başlayan bir yağmur, kanallarda bulunan suyun taşmasına ve o alana ani bir sel baskınına neden olabilir, Acil Durumda Dikkat Edilecek Hususlar Eğer yerel otoriteler tarafından uyarılmış iseniz; tüm güç kaynaklarını kapatın. Gaz vanasını kapatın. Sigorta poliçelerini, dokümanları ve diğer değerli evrakları güvenli bir kutuda saklayın. Bu dokümanlara hızlı ve kolay bir şekilde ulaşmanız gerekebilir. Sel sırasında en az hasara uğrayacak şekilde, güvenli bir yerde saklayın.
81 SU BASKINI/SEL SIRASINDA YAPILACAKLAR Eğer selle karşı karşıya kalırsanız, hemen yolunuzu değiştirip farklı bir yoldan gitmeye çalışın. Sel basmış yerlerden uzak durun., Suyun içinde yürümeye, yüzmeye, araba kullanmaya yada oyun oynamaya çalışmayın. Sel basan bölgelerde yılanlara dikkat edin. Sel basmış alanda, akarsu ve nehir yataklarından uzak durun. Yükselen suların, pis su çıkışlarının, hendeklerin yanında durmayın. Sel suları ile temas etmiş tüm yiyeceklerinizi atın. Eğer dışarıda iseniz, yüksek bir yere tırmanın, Suyun derinliğini kesin olarak bilemezsiniz. Alçak yerlerde ve köprülerde sele dikkat edin,
82 SU BASKINI/SELDEN SONRA YAPILACAKLAR En yakın sağlık kuruluşunda muayeneden geçin. Felaket bölgelerinden kaçının. Sular çekilse de tehlikeler geçmemiş olabilir. Yerel yayınları dinlemeye devam edin. Binaların çevresinde hala sel suları mevcutsa binadan uzak durun. Hasar görmüş su borularını, gaz ve elektrik hatlarını ilgili yetkililere bildirin. Binaların içinde sigara içmekten kaçının. Yangın hasarlarını kontrol edin. Gaz kaçağı olabilir, elektrik sisteminde kısa devreler olabilir.
83 Gaz kaçaklarını araştırın.. Elektrik sisteminin hasarını araştırın. Su ve lağım borularını kontrol edin... Gevşek sıva, duvar ve tavanları kontrol edin. Sigorta kanıt işlemleri için bina ve diğer yapılarının fotoğraflarını çekin.
KİMYASALLAR 84
85 KİMYASAL MALZEMELERLE ÇALIŞMA!!! TEHLİKE İŞARETLERİ!!! Kimyasal malzemenin tehlikesini ve alınması gereken önlemleri açıklar. AŞINDIRICI (C) TAHRİŞ EDİCİ (X i ) ZARARLI (Xn) KOLAY ALEVLENEBİLİR (F) OKSİTLEYİCİ (O) TAHRİŞ EDİCİ () ÇEVREYE ZARARLI (Xn) GENEL İLKYARDIM KURALLARI: SOLUNMA: Temiz havaya çıkın. Şikayetlerin devam etmesi halinde İşyeri hekimine başvurun DERİ İLE TEMASTA: Kirlenen giysiyi çıkarın, bol su ve sabunla deriyi yıkayın. Tahriş geçmiyorsa İşyeri hekimine başvurun. GÖZE TEMASTA: Gözünüzü bol su ile yaklaşık 15 dk.yıkanmalıdır. Tahriş geçmiyorsa İşyeri hekimine başvurulmalıdır. YUTULURSA: Su için, ağzınızı bol su ile çalkalayın. Kusmamaya çalışın. İşyeri hekimine başvurun
86 TEHLİKE İŞARETLERİ AŞINDIRICI TAHRİŞ EDİCİ ZARARLI KOLAY ALEVLENEBİLİR OKSİTLEYİCİ Yanıklara veya ciddi yanıklara sebep olur. Ne yapılmalı? Buharı solumayın, koruyucu giysi olsa dahi cilt ve göz ile temasından sakının, Koruyucu ekipman giyin! Göz, cilt ve solunum sistemini tahriş edici etkidedir. Ne yapılmalı? Buharı solumayın. Cilt,göz veya mukoza membranı ile temasından sakının. Koruyucu ekipman giyin! Uzun süre solunduğunda önemli sağlık problemleri oluşturur. Solunduğunda, dokunulduğunda ve yutulduğunda zararlıdır. Ne yapılmalı? Temas etmeyin, solumayın ve yutmayın! Başağrısı ve şikayet devam ederse doktora gidin! Koruyucu ekipman giyin! Etiketi veya MSDS i doktora gösterin! Açık alev kaynakları, parlayan maddeler veya kor halinde kül ile teması halinde alevlenebilir. Buharları gözükmez ve zemine yayılır. Durgun elektrik veya kıvılcımla alevlenebilir. Ne yapılmalı? Yüksek yangın ve patlama tehlikesi vardır. Sigara içmek, açık alev, kıvılcım oluşumu engellenmelidir! Çalışma alanları havalandırılmalıdır! Özellikle yağ, motor yağı, kağıt, tahta gibi maddelerin yanışını alevlendirir/oksijen açığa çıkarır. Isınınca yüksek basınç oluşur. Patlama tehlikesi vardır. Ne yapılmalı? Yanıcı maddelerle temasını engelleyin! Ambalaj atıklarını özel alanlarda toplayın! Dökülme varsa ayrı bir şekilde imha edin! Koruyucu ekipman giyin!
87 ACİL DURUMDA RİSK ANALİZLERİ NASIL YÜRÜTÜLMELİDİR? ÖNCELİKLE SÜREKLİ TAKİP ŞARTTIR!.. Risklerin kayıt altına alınması. Sorumlunun belirlenmesi Çözüm önerileri. Risklerin takibi. Risklerin takip edilmesinin temini. Risk Tespiti yapılacak Alan : Kısım Yöneticileri İş Sağlığı ve İş Güvenliği Danışmanı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kurul Üyesi İş Yeri Hekimi ile birlikte gezilerek riskler tesbit edilmektedir. Proje de ve kendisine bağlı diğer merkezi birimlerin denetimi bu kapsama girmektedir.
88 RİSK ANALİZİ TARİFİ Riskin kimlik tespiti Risk önleme başarısı kontrolü Risk niceliği Riskin transferi Risk değeri Riskin kontrolü
89 ACİL DURUM İLETİŞİM REHBERİ ADI SOYADI BÖLÜMÜ BUL.TİM EV ADRESİ SEMT TEL 1 GÖKHAN KÖKSEL PRESHANE SİVİL S. EYÜPSULTAN CAD. EKŞİK CAMİ SOK. NO:1 SAMANDIRA 0 216.311.49.54 0 535 742 82 85 2 SÜLEYMAN VAROL END.DEPO SİVİL S. YUKARI ERİKLİ PINAR MAH VEYSEL KARANİ MAH. FİDE SOK NO 64 SAMANDIRA 0216.398.64.21 3 RIDVAN ÖNDER ÜRÜN D. SİVİL S FATİH BULVARI ZİYA ÜLHAK CAD. ÖNDER AP. NO 10 D2 SULTANBEYLİ 0216.419.15.73 4 FATİH ÇAVDAR GÜVENLİK SİVİL S. BATTALGAZİ MAH.KEKLİKSOK. NO 10/3 SULTANBEYLİ 0216.592 17 69 5 PINAR OĞUZ GÜVENLİK İLK.YARD KIZILAY BULVARI YEŞİLKÖŞK SOK.DOĞRU YOL APT.NO:3 D:1 KARTAL 0216.387.51.83 6 TACETTİN İNCEDERE İ.K.M SİVİL S ABDURAHMAN GAZİ MAH KARAMANOĞLU CAD. MURŞİT SOK NO 14 SAMANDIRA 0216.311.23.21 7 CEMİL ELMAS İ.K.M SİVİL S YAVUZ SELİM MAH.ŞALGAMLI CAD. NO 189 SULTANBEYLİ 0216.497.16.11 8 OLCAY UZUNER İ.K.M SİVİL S. GÜMÜŞPINAR MAH. VİŞNELİ SOĞANLIK KARTAL 0216.309.61.92 9 ERCAN BİLEN MONTAJ SİVİL S. YAVUZ SELİM MAH.SERAPCAD.KINALI SOK.NO 2 SULTANBEYLİ 0216.497.10.71 10 MAHİR BAY PRESHANE SİVİL S HAMİDİYE MAH. EYYÜBİ CAD.YAŞAR DOĞU SOK NO 22 SULTANBEYLİ 0216.487.02.77 11 HASAN ÜNAL END.DEPO YANGIN ADİL MAH.VAHDET CAD.VAHDET CAD. MÜRŞİT SOK.NO:5 SULTANBEYLİ 0216-592-62-45 12 FİKRET ÖZTEKİN PRESHANE YANGIN OSMANGAZİ MAH. KAVACIK CAD. SAMANDIRA 0216 561 12 06 13 FATİH YILMAZ PRESHANE YANGIN BATTALGAZİ MAH. SELÇUKHAN CAD.SIDDIK SOK.NO:12 SULTANBEYLİ 0 542 566 29 32 14 YAVUZ ÇİMEN PRESHANE YANGIN VEYSEL KARANİ MAH.YAVUZSELİM CAD.NO:19 SAMANDIRA 0216-419-66-90 15 YILMAZ KÖSEOĞLU PRESHANE YANGIN BATTALGAZİ MAH.YILDIRIM CAD ÇİLEKEŞ SOK.NO:10 SULTANBEYLİ 0216-592-27-37 Acil Durum Kurulu üyelerine verilmiştir. 16 HALİL SEVİNÇ ÜRÜN D. YANGIN ABDURRAHMAN GAZİ MAH.FATİH BULVARI SANCAK ÇIKMAZI NO:14 SULTANBEYLİ 0216-398-47-17 Dahili, Telefonlar, Cep Telefonları ve Ev Telefonları yer almaktadır. Diğer Yüzünde de Dış Destek numaraları mevcuttur. Ayrıca Profesyonel Kurtarma Görevlileri için de hazırlanmıştır.