Entegre Acil Durum Yönetimi Sistemine Giriş

Transkript

1 İstanbul Teknik Üniversitesi Geomatik Mühendisliği Bölümü CBS & UA ile Afet Yönetimi Entegre Acil Durum Yönetimi Sistemine Giriş

2 Amaçlar (1) Kriz yönetimi kavramının tartışılması Tehlike, acil durum ve afet kavramlarının tanımlanması Tehlikenin topluma etkisinin analizi sürecinin tanımlanması Genel olarak acil durum yönetiminin 4 evresinin açıklanması 2

3 Amaçlar (2) Acil durum yönetimi içim yerel yönetim, merkezi idare birimleri ve özel sektörde mevcut kaynakların belirlenmesi Entegre acil durum yönetimi kavramının tartışılması ve bunun bileşenlerinin ve kriz yöneticisinin sahip olması gereken özelliklerin açıklanması 3

4 İçindekiler Acil Durum Gereksinimi Kavramlar ve Tanımlar Kaynaklar Entegre Acil Durum Yönetimi 4

5 Acil Durum Gereksinimi (1) Doğal ve insan kaynaklı afetler ve acil durumlara yönelik olarak yapılan harcamalar ve rakamlarla ifade edilemeyen manevi kayıplar, her toplumun olası afetler için bir eylem planına sahip olması ve bu afetler karşısında zarar azaltma çalışmalarına önem vermesini gerektirmektedir. 5

6 Acil Durum Gereksinimi (2) Bir acil durumun, küçük bir toplum üzerinde nasıl etkileri olabilir? Acil durum sırasında ve sonrasında ihtiyaç duyulan acil durum hizmet türleri nelerdir? Acil durum planlamasının, örneğin deprem sonrası acil müdahalede ve daha sonraki iyileştirme çalışmalarında ne gibi etkileri olabilir? 6

7 AFET: Toplumumuz Hazır mı? Çeşitli organizasyon ve bireylerin acil durum yönetimindeki rolleri ve özellikleri Bu organizasyon ve bireylerin birlikte çalışma ihtiyaçları 7

8 Acil Durum Yönetimi Her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve iyileştirme amacıyla mevcut kaynakları organize eden analiz, planlama, karar alma ve değerlendirme süreçlerini kapsamaktadır. 8

9 Acil Durum Yönetiminin Amaçları Hayat kurtarmak Yaralanmaları önlemek Mal, mülk ve çevreyi korumak 9

10 Tehlike Acil durum veya afete dönüşebilecek potansiyel tehlikeli olay veya durumdur 10

11 Tehlike Türleri (1) Doğal Tehlikeler, can, mal, ve mülk yanında diğer sosyal değerleri de tehdit eden doğal olaylardır. Türkiye deki doğal tehlikeler: Kuraklık fırtınası Sel Kasırga Heyelan - Kar, tipi, dolu ve buz - Rüzgar - Hortum - Deprem 11

12 Tehlike Türleri (2) Afet Yasası nda acil durum yönetimi gerektiren doğal afetler arasında Deprem Su baskını, sel Çığ düşmesi Toprak kayması, heyelan yer almaktadır. 12

13 Tehlike Türleri (3) Teknolojik Tehlikeler, günlük yaşamda kullandığımız makineler, aletler ve maddelerin neden olduğu tehlikelerdir. Güç kesilmesi Patlamalar - Kimyasal sızıntılar - Nükleer kazalar Elektrikten kaynaklanan yangınlar Trafik kazaları - Uçak kazaları İnsanların neden olduğu bazı olaylar da bu kategoriye girer: Kazalar, sivil düzensizlikler, terör olayları, vs. 13

14 Acil Durum Kriz Hali Yıkıcı, harap edici olabilmekle birlikte, yerel ölçekte baş edilebilecek boyutta olan tehlikeli olaylardır. Acil durum, can ve mal korumak, halkın sağlığını ve emniyetini güven altına almak veya herhangi bir bölgedeki herhangi bir faciayı önlemek üzere devletin söz konusu bölgedeki yerel çabalara destek vermesini gerektiren durumdur. 14

15 Afet Yasasında Kriz Hali Tanımı Devletin ve milletin bölünmez bütünlüğü ile milli hedef ve menfaatlere yönelik hasmane tutum ve davranışları, Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya hak ve hürriyetlerini ortadan kaldırmaya yönelik dış tehditlerin, yaygın şiddet hareketlerinin, tabii afetlerin, büyük yangınların, iltica ve büyük nüfus hareketlerinin ayrı ayrı veya birlikte vuku bulduğu halleri tarif eder. 15

16 Afet İtfaiye yada polis gibi tek bir birimin başa çıkamayacağı, büyük insan kaybına ve ekonomik kayba neden olan ve kriz durumu gerektiren tehlikeli olaylardır. Büyük afet, ülkenin herhangi bir yerinde oluşan ve büyük hasara neden olan facialar veya yangın, sel ve patlama olarak tanımlanmaktadır. Bu durumlarda devletten büyük afet yardımı alınabilir. Acil durum yönetimi personeli sivil düzensizlikler ve terör olayları için de hazırlıklı olmalıdır. 16

17 Tehlikenin Topluma Etkilerinin Analizi Toplumdaki geçmişte yaşanmış acil durumların incelenmesi Tüm tehlikelerin tanımlanması Riskin tanımlanması Tehlikeden etkilenme düzeyinin belirlenmesi bir tehlike durumunda can, mal, mülk ve çevreye verdiği zarar. 17

18 Acil Durum Yönetiminin Dört Evresi Hazırlıklı olma Zarar Azaltma Acil Durum veya Afet İyileştirme Müdahale 18

19 Kaynaklar Yerel Yönetim Birimleri (İlçe, Mahalle, Köy) Hastaneler, Kamu hizmeti birimleri, Toplumsal hizmet örgütleri (Sivil Toplum Kuruluşları) İl Düzeyi (Merkezi idarenin il düzeyindeki birimleri) Sigorta şirketleri, Emniyet kuvvetleri, Bayındırlık hizmetleri, Sağlık birimleri Merkezi İdare Düzeyi Meteoroloji, Rasathane hizmetleri 19

20 Yerel Planlamada Kaynakların Sınıflandırılması için Temel Fonksiyonlar (1) Yönetim ve Kontrol Kaynakların yönetimi, bilgi toplanması ve analizi ile acil durumlarda karar verme sistemidir. Acil durum yöneticisi - Durumu analiz eder, müdahaleye hızlı, doğru ve etkin şekilde karar verir. - Farklı müdahale ekiplerini yönetip, koordine eder. - Diğer müdahale kuvvetleri ile koordinasyonu sağlar - Mevcut kaynakların etkin ve verimli kullanımını sağlar İletişim-haberleşme Acil durum Yöneticisi, acil durumlarda ekiplerin yönetimini, her türlü iletişim cihazını kurmasını, kullanmasını, bakımını, yedeklenmesini sağlar. 20

21 Yerel Planlamada Kaynakların Sınıflandırılması için Temel Fonksiyonlar (2) Uyarı Acil durum müdahale ekiplerinin ve halkın daima hazır durumda olmaları gerekmektedir. Acil durum yöneticisi resmi görevlileri, müdahale ekiplerini ve halkı bir acil durum olduğunda alarm durumuna getirerek uyarı yapılmasını sağlar. Acil durumlarda halkın bilgilendirilmesi Acil durum yöneticisi, acil durumda zarar azaltma, hazırlıklı olma, iyileştirme ve müdahale evrelerinde halka doğru ve zamanında bilgi verilmesini sağlar 21

22 Yerel Planlamada Kaynakların Sınıflandırılması için Temel Fonksiyonlar (3) Tahliye Acil durum yöneticisinin, halkın güvenli ve düzenli bir şekilde korunması amacıyla aldığı önlemlerdir. Kitlesel bakım Afet veya afet tehdidi nedeni ile evlerinden uzaklaştırılmış insanlara, barınak, yiyecek, tıbbi bakım, giyecek ve diğer ihtiyaçlarının temin edilmesi sürecidir. 22

23 Yerel Planlamada Kaynakların Sınıflandırılması için Temel Fonksiyonlar (4) Sağlık ve Tıbbi Hizmetler Yaralıların tedavisi, nakliyesi ve tahliyesi Ölülerin defin işlemleri için gerekenlerin yapılması Uygun sağlık koşullarında hastalıkların kontrol edilmesi (su, yiyecek gibi kaynakların kirlenmesini önlemek, vb.) için gereken önlemlerin alınması. 23

24 Yerel Planlamada Kaynakların Sınıflandırılması için Temel Fonksiyonlar (5) Kaynak Yönetimi Mevcut kaynakların envanterinin bildirilmesi Kaynakların uygun kullanılması ve en çok ihtiyaç duyulan yere zamanında ulaştırılması Kaynakların bitmesi durumunda ilave kaynakların güvence altında tutulması Altyapı hizmetleri ve ticaret faaliyetlerinin kesintiye uğramasına bağlı olarak, toplumun temel gereksinimlerinin karşılanması Yerel yönetim kaynaklarının muhasebesinin tutulması 24

25 Kaynaklar Ek kaynak gereksinimi Devlet afet yardım ödeneği Komşu iller, vs. Özel sektör kaynakları Kızılay Şirketler 25

26 Yardım İstemek Spesifik ol! TASKK ı hatırla T A S K K Tip Adet Süre Kapasite Konum S Size A Amount L Location T Type T Time 26

27 Ortaklık Yerel Yönetim Merkez İdare İl Düzeyi Yönetim 27

28 Entegre Acil Durum Yönetim Sistemi (EAYS) Acil durum koruma çabalarının idare ve organizasyonu için bir kavramsal çerçeve sunmaktadır. 28

29 Entegre Acil Durum Yönetim Sistemi (EAYS) Acil Durum ya da Afet 29