41
KOCAELİ41 BÖLÜM 1: İhracatta Genel Durum Temel göstergeler Harita 1: Türkiye de Kocaeli İhracat değeri Türkiye deki (%) 753 3.740 6.440 2.7 5.1 5.7 Dünya daki başlıca ihracat pazarları Harita 2: Kocaeli nin başlıca ihracat pazarları, 2010 2000 2000 2010 Suriye 3 126 517 BAE 4 159 436 Almanya 74 194 429 İran 8 93 301 Mısır 9 40 297 Kocaeli nin başlıca ithalat partnerleri Harita 3: Kocaeli nin başlıca ithalat partnerleri, 2010 Rusya 520 3070 4230 İran 703 2390 4220 Kazakistan 221 0 1390 Irak 0 392 1200 S.Arabistan 818 1380 1150 İhracatta öne çıkan sektörler 2000 2010 İhracat miktarı Sektörün il Kocaeli İhracat miktarı Sektörün il Taşkömürü katranı ve ham petrolden 214 28.4 73.3 2.280 44.7 70.8 ürünler Elektrikli makina ve cihazlar 82.1 10.9 6.9 563 8.8 7.7 Kara ulaşım araçları 31.1 4.1 2.1 542 8.4 4.0 Metallerden nihai ürünler 89.1 11.8 14.3 403 6.3 9.1 Değişik sanayi kollarında kullanılan makina ve cihazlar 11.3 1.5 2.6 365 5.7 12.6 Kocaeli 281
Satışların yoğunlaştığı sektörler 2005 2010 Toplam Satış (milyon TL) Sektörün ilin satışlarında toplam satışında Kocaeli Toplam Satış (milyon TL) Sektörün ilin satışlarında Rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 53.2 0.4 0.4 38.810 32.0 58.8 Haşere ilaçları ve diğer zirai-kimyasal 67.1 0.5 19.9 38.730 31.9 98.4 ürünlerin imalatı Ana demir ve çelik ürünleri ile ferro 400 2.7 2.7 2.295 1.9 6.1 alaşımların imalatı İkamet amaçlı olan veya ikamet amaçlı 870 5.9 2.8 2.147 1.8 2.2 olmayan binaların inşaatı Motorlu kara taşıtları için diğer parça ve aksesuarların imalatı 613 4.2 6.9 1.689 1.4 11.2 Toplam satışlar performansı 2005 2006 2007 2008 2009 2010 toplam satışları 1.3 2.7 2.4 7.6 5.0 6.1 içindeki pay(%) Sıra 5 5 5 3 4 3 toplam satışında Kocaeli BÖLÜM 2: İhracatta Performans Göstergeleri Rekabet gücü en yüksek 5 sektör Ağaçlardan, ince dilimler, yongalar 0.0 0.0 17.7 Radyoaktif elementler ve radyoaktif izotoplar, bileşikleri 0.6 18.9 17.0 Alay, çubuk, profil, tel, sac, levha, şerit; boru, boru bağlantı parçaları 0.0 0.0 14.8 Ametallerin halojenli bileşikleri, sülfürleri 0.0 0.0 14.2 Reaksiyon, başlatıcı, hızlandırıcıkatalitik müstahzarlar 1.5 6.9 14.0 İhracatın teknolojik dağılımı (%) Doğal Kaynağa Dayalı Düşük Orta 2000 51.1 22.4 16.8 9.7 2005 63.5 15.0 16.1 5.4 2010 56.7 11.7 24.5 7.1 İleri İhracatta çeşitlilik performansı Çeşitlilik 2009 85 7 Sıra Eşdeğer Sıra Sektör Sayısı 2000 9 25 2005 4 58 2010 5 50 Çeşitlilik tanımı Çeşitliliği yüksek olan bir ilde, çok sayıda ürün rekabetçi bir şekilde ihraç ediliyordur. İlde var olan beceriler çok sayıda ürünün rekabetçi avantajla ihraç edilmesi için uygundur. Aynı şekilde, çeşitliliği düşük olan bir ilde, az sayıda ürün ihraç ediliyordur. Eşdeğer Ülke Sıra Sayısı 2000 16 9 2005 17 1 2010 29 2 282
İhracatta sıradanlık durumu Sıradanlık Sıra 2009 6.1 7 Sıradanlık tanımı İlin sıradanlık değerinin yüksek olması, ilde rekabetçi bir şekilde ihraç edilen ürünlerin sıradan olduğunu gösterir. Sıradan ürünler, çok sayıda ilin ihracat sepetinde bulunur. Aynı şekilde, sıradanlık değeri düşük olan iller, özel/nadir ürünlerin rekabetçi avantaja sahiptir. Nadir ürünler, az sayıda ilin ihracat sepetinde bulunur. İhracatta sofistikasyon durumu Sofistikasyon Sıra 2009 10.0 9 Sofistikasyon tanımı Sofistikasyonu yüksek olan iller, gelişmiş ülkelerin ihracat sepetlerinde yer alan ürünleri ihraç ederler. Sofistikasyon değerinin düşük olması, ihraç ürünlerinin kompleks olmadığının göstergesidir. İlin pazar değişimin unsurları (yüz binde) Rekabet Gücü Adaptasyon Yapısal 2000-2009 13.1 3.3 1.7 2000-2005 14.0 3.1 1.7 2005-2009 10.4-7.2 0.3 Tanımlar İlin dünyadaki pazar değişimi üç bileşenle açıklanabilir. Bu bileşenlerden rekabet gücü etkisi, ilin mevcut ihracat pazarlarındaki nı artırıp artırmadığının göstergesidir. Adaptasyon etkisi, ilin dünyadaki talep değişimlerine ne derece uyum sağladığının göstergesidir. Yapısal etki ise, ilin mevcut pazarlarının büyümesinden ya da küçülmesinden kaynaklanan ihracat değişimini ortaya koyar. İlin pazar değişimin unsurları (Ülke içindeki sırası) Rekabet Gücü Adaptasyon Yapısal 2000-2009 4 2 4 2000-2005 4 1 4 2005-2009 3 81 16 BÖLÜM 3: Tamamlayıcılık ve Benzerlik Göstergeleri Türkiye de benzer iller Konya, Bursa, İstanbul Harita 3: Türkiye de ihracat yapısı açısından Kocaeli ne benzer iller Benzerlik tanımı İlin ihracatının sektörel dağılımı ile en çok örtüşen sektörel dağılıma sahip diğer iller, benzerlik katsayısı yüksek olan illerdir. İthalat yapısı itibariyle Tamamlayıcı Ülkeler Belarus, Şili, Endonezya, Pakistan, G. Afrika Harita 4: Dünyada ithalat yapısı açısından Kocaeli ni en tamamlayıcı ülkeler Tamamlayıcılık tanımı İlin ihracat deseni ile en çok örtüşen ithalat desenine sahip olan ülkeler, bu ilin tamamlayıcı ülkeleridir. 283
BÖLÜM 4: Rekabet Gücü Gündemi için Stratejik Yol Haritası İlin nitelikli sıçrama kabiliyeti Nitelikli sıçrama Sıra kabiliyeti 2009 14 6 Nitelikli sıçramanın tanımı İlin mevcut sanayi yapısı ile daha nitelikli ürünleri ihraç edebilme kapasitesini gösterir. Mevcut üretim imkanları geniş olan iller farklı ve daha nitelikli ihraç ürünlerine kolaylıkla geçiş yapabilirler. Gelişmesi muhtemel sektörler Gelişme potansiyeli olan sektörler Dokuma maddelerinden lif imal eden, elyaf hazırlayan ve işleyen makineler Metal işleme, torna tezgahları Dokuma, örgü tezgahları ve diğer makine ve cihazları Ortaya çıkma potansiyeli olan sektörler Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus makine ve cihazlar Selülöz eterleri (ilk şekilde) selülöz, kimyasal türevi, vulkanize fiberden levha, folye film vs. Kısa eşya taşıyan taşıtlar ile bunların aksam parçaları Strateji Matrisinde Kocaeli nin Yeri 15,5 Nitelikli Sıçrama Kabiliyeti (2009) 14,5 13,5 12,5 11,5 10,5 9,5 Yalova Düzce Bolu Kocaeli Sakarya 8,5 9 9,5 10 10,5 11 İhracatın Sofistikasyonu (2009) Nitelikli Sıçrama Kabiliyeti (2009) 15,5 14,5 13,5 12,5 11,5 10,5 9,5 Yeni sektörlere yönelik devlet RİZE KARS İZM İST ANK ADA KON ANT MERTEKKOC GAZMAN KAY BAL DEN AYD BURESK HATDÜZ AFYART AKS BOLU BAR ISP IĞD KAH SAM NEV ÇOR KRKL YAL MAL ÇAN UŞAK ŞIR HAK NİĞ ERZR KIR OSMSİV VAN ŞAN YOZ AMA DİY KÜT ADI EDR KSTMORDUMAR TOK ÇANK SAK TRA KRBK MUĞ ZON KRMN BİL KİL KRKK SİN ELZĞ GİR AĞR BAT BRDR ERZN SRT MUŞ Çok yönlü devlet GÜM Yeni nesil yatırım teşvikleri Mevcut sektörlerin rekabet gücünü arttıracak devlet 8,5 9 9,5 10 10,5 11 İhracatın Sofistikasyonu (2009) 284