1.AMAÇ Bu talimat, denetim ekibinin dokümante edilmiş yönetim sistem uygulamalarını yeterli şekilde denetleyebilmesi için gerekli zamanı belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. 2.KAPSAM Tüm yönetim sistemlerini kapsar. 3.TANIMLAR Çalışanların Sayısı: Yönetimi sisteminde tanımlanan iş faaliyetleri, belgelendirme/tescil kapsamına destek olan bütün personeli kapsar. Bütün vardiyalarda çalışanların toplam sayısı, denetim süresinin tayini için başlangıç noktasıdır. Adam/Gün: Bir denetçinin denetleme için harcayacağı 1 günlük zaman dilimidir. Bir Denetim Günü, tipik olarak 8 saatlik normal çalışma günüdür. Birleşik Denetim: Hem Kalite Yönetim Sistemi (KYS) hem de Çevre Yönetim Sistemini (ÇYS) paralel yürüten kuruluşlarda gerçekleştirilen eş zamanlı denetimlerdir. Efektif Çalışan Sayısı: Belgelendirme kapsamında yer alan her vardiyada çalışanların sayısı dahil olmak üzere bütün tam çalışanların sayısını içeren personel sayısıdır. Denetim sırasında mevcut olacak mevsimlik, geçici, taşeron ve sözleşmeli personel gibi kalıcı olmayan ve yarı-zamanlı çalışan personel sayısı da, bu sayıya dahil edilir. 4.UYGULAMA: Denetimlerin planlanması, Planlama Süreci doğrultusunda gerçekleştirilir. 4.1. Denetim Sürelerinin Belirlenmesi: Denetim Süreleri, her müşteride biri diğerinden farklılık gösterir. Fakat adam gün tahmininde ortak kriter, bazı temel alanların dikkate alınarak tespit edilmesidir. Bu amaçla aşağıdaki tablolar kılavuz olarak kullanılır. Belirlenen tablolar hazırlanırken IAFMD5, IAF MD11,IAF MD2:2007ve ISO 22003 referans alınmıştır. Kuruluşlara ait denetlemeler, iki aşamalı bir başlangıç denetimini, birinci ve ikinci yıllarda gözetim denetimlerini ve belgenin geçerliliğini doldurma öncesi üçüncü yılda yeniden belgelendirme denetimini kapsar. Üç yıllık belgelendirme çevrimi, belgelendirme veya yeniden belgelendirme kararıyla başlar. Revizyon geçişlerin de, yasal şartlardaki değişikliklerde ve firma proseslerindeki etkili değişikliklerde toplam denetim süresi üzerinde denetim tipine bakılmaksızın % 10 arttırım yapılır. Ayrıca Royalcert gerekli görürse aşama 1 denetimini tekrarlayabilir. Denetim süresinin ve takip eden her bir düzenlemenin belirlenmesinde, yönetim sistemi verimliliğinin ispat edilen seviyesi yanı sıra aşağıdaki hususlar dikkate alınır; a)ilgili yönetim sistem standardının şartları, b)organizasyonun büyüklüğü ve karmaşıklığı, c)teknolojisi ile yasal ve mevzuat şartları, d)yönetim sistemi kapsamında yer alan her bir dış kaynaklı faaliyeti, e)önceki denetimlerin sonuçları, f) Sahaların sayısı ve çoklu sahalara ilişkin bilgileri. TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 1 / 14
Planlama Sorumlusu, müşteriye hâli hazırda uygulanmış olan denetimleri de dikkate alarak,denetim planında her bir düzenlemeyi gerekçelendirme ve kayıt altına almak için yeterli ve doğrulanabilir bilgileri toplar. Denetim süresi hesaplanırken, IAF MD5 rehberindeki Ek-B de belirtilen aşağıdaki karmaşıklık kategorileri de göz önüne alınır: TABLO.A. Çevre yönetim sistemleri için karmaşıklık kategorileri. Karmaşıklık İş Sektörü Kategorisi Yüksek EA 2 -Madencilik ve taş ocakçılığı EA 2 -Petrol ve gaz çıkarımı EA 4 -Tekstil ve giyimde tanen işleme EA 7 -Kağıt geri dönüşümü prosesini de içeren kağıt imalatının kağıt hamuru bölümü EA 10 -Petrol arıtma EA 12 Kimyasalların üretimi EA 13 -Eczacılık ürünleri Orta EA 1 -Balıkçılık / çiftçilik / ormancılık EA 2-Tanen işleme dışında tekstil ve giyim ürünleri EA 7 -Mukavva imalatı, ağaç ve ağaç ürünlerinin işlenmesi ve emprenye edilmesi EA 7 -Kağıt hamuru dışında kağıt üretimi ve baskısı EA 15 -Metalik olmayan maddelerin işlenmesi ve cam, kil, kireç vb. içeren ürünler EA 17 -Primer üretim dışında metalden imal edilen ürünlerde yüzey ve diğer kimyasala dayalı işleme EA 17 -Genel makine mühendisliği için yüzey ve diğer kimyasala dayalı işleme EA 19 -Elektronik endüstrisi için çıplak emprime devre tablası üretimi EA 17 -Taşıma teçhizatı imalatı-karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu EA 25 -Kömürsüz elektrik üretimi ve dağıtımı EA 38 -Sağlık denetimi / hastaneler / veterinerlik Düşük EA 30 -Oteller / restoranlar EA 6 -Mukavva üretimi dışında ağaç ve ağaç ürünleri, ağacın işlenmesi ve emprenye edilmesi EA 7 -Baskı dışında kağıt ürünleri, kağıt hamuru ve kağıt yapımı EA 14 -Kimyasalların bir parçasını oluşturan kauçuk ve plastik hammaddelerin imalatı dışında kauçuk ve plastik enjeksiyonlu kalıplama, şekil verme ve montaj Sınırlı EA 35 -Şirket faaliyetleri ve yönetim, holdinglerin merkez büro ve firmaların yönetimi EA 31 -Taşıma ve dağıtım-ulaştırmayı sağlayacak gerçek bir filo olmaksızın verilen yönetim hizmetleri Özel Durumlar EA 11 -Nükleer EA 11 -Nükleer elektrik üretimi EA 39 -Büyük miktarlardaki zararlı maddelerin depolanması EA 2 -Primer üretimler madenler EA 15 -Metalik olmayan işleme ve seramik ürünler EA 16 -Çimento içeren ürünler EA 25 -Kömüre dayalı elektrik üretimi EA 28 -İnşaat ve yıkım EA 39 -Zararlı ve zararsız atıkların işlenmesi, örn, yakma vb. EA 39 -Lağım ve kanalizasyon arıtımı EA 26 -Gaz üretimi, depolanması ve dağıtımı (not: gaz çıkarımı yüksek derecelendirilmiştir.) EA 27 -Su çıkarımı, arıtımı ve akarsu yolundan da yararlanılan dağıtımı (not: ticari lağım arıtımı yüksek derecelendirilmiştir.) EA 29 -Fosil yakıt toptan ve perakende satışı EA 3 -Gıda ve tütün işleme EA 31 -Taşıma ve dağıtım-denizyolu, karayolu, havayolu ile. EA 35 -Ticari emlak bürosu, gayrımenkul yönetimi, endüstriyel temizleme, hijyenik temizleme, genelticari hizmetlerin bir parçası olarak kuru temizleme EA 24 -Geri dönüşüm, gübre yapımı, toprak dolgusu (zararsız atıkların) EA 34 -Teknik deney ve laboratuvarlar Boş zamanları değerlendirme hizmetleri ve oteller / restoranlar dışında kişisel hizmetler EA 17 -Yüzey işleme ve diğer kimyasala dayalı işlemeler ve primer üretim dışında sıcak ve soğuk şekil verme ve metalden yapılan imalat EA 18 -Yüzey işleme ve diğer kimyasala dayalı işlemeler dışında genel makine mühendisliği ile ilgili montaj EA 19 -Çıplak emprime devre tablası imalatı dışında elektrikli ve elektronik cihaz montajı EA 29 -Toptan ve perakende satış EA 32 -Ticari emlak bürosu, gayrı menkul yön., EA 35 -Endüstriyel temizleme, hijyenik temizlik, kuru temizleme dışında genel ticari hizmetler EA 37 -Eğitim hizmetleri EA 36 -Kamu yönetimi EA 36 -Yerel yetkililer Çevresel olarak duyarlı ürün ya da hizmetleri olan kuruluşlar Düşük: Düşük nitelik ve ciddiyette, az sayıda çevre boyutu (birkaç çevre boyutu önemli çevre etkisi yaratan, montaj türü kuruluşlar), Sınırlı: Sınırlı nitelik ve ciddiyette, çok sınırlı sayıda çevre boyutu (büro türü kuruluşlar). Not: Her ne kadar kimya sektöründeki bir kuruluşun Yüksek karmaşıklık kategorisinde sınıflandırılması gerekse de, kimyasal reaksiyondan ya da emisyondan ve/veya ticari işlemlerden uzak, yalnızca karıştırma işi olan bir kuruluş düşük karmaşıklık kategorisinde sınıflandırılabilir. Tetkik için harcanacak zamanların belirlenmesinde; kuruluşun faaliyet gösterdiği sanayi sektörünün yukarıdaki beş karmaşıklık kategorisinden hangisine dahil olduğu iş sektörleri ve karmaşıklık kategorileri arasındaki bağlantı tablosundan tespit edilecektir. TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 2 / 14
4.1.1. Efektif çalışan sayısı hesabı Efektif (etkin) çalışan sayısı, denetim sırasında hazır bulunan mevsimsel çalışan, geçici vasıfsız işçi ve part-time gibi sürekli olmayanlar da dâhil tüm personeli içerir. Planlama Sorumlusu, denetlenecek kuruluşun denetim kapsamını en iyi gösterecek denetim süresi için denetlenecek kuruluşla görüşme yapar ve bilgileri toplar. Part-time (yarı zamanlı) çalışan personelin çalışma saatleri hesaplanarak, tam zamanlı çalışan eşdeğeri personele çevrilir. Bu tayin işleminde, çalışılan saatlerin sayısı, tam zamanlı personelin zamanı ile karşılaştırmalı olarak hesaba katılır. (Örn, 4 saat/gün olarak çalışan 10 tane yarı zamanlı çalışan personel, 5 tane tam zamanlı çalışan personele eşdeğerdir.) Tekrar eden süreçler söz konusu olduğunda (örn, temizlikçi, güvenlik memuru, ulaşımda şoför, satış elemanı, çağrı merkezi çalışanları vs.), çalışan sayısı oranının yüksek olduğu süreçlerde uyumlu ve tutarlı çalışan personel sayısında% 20 lik bir indirime gidilebilir. (Örn, 800 çalışanı olan bir call-center da aynı işi yapan personel oranı çok olduğundan, personel sayısı % 20 indirim yapılıp 640 kişi sayılabilir.) Vardiyalı çalışan sayısı olduğu durumlarda ise, denetim süresi hesabı yapılırken sadece denetim sırasında hazır bulunan vardiyalı çalışan sayısı dikkate alınır. Gerekli durumlarda (örn, farklı vardiyalarda farklı prosesler mevcutsa) gündüz vardiyasından farklı bir vardiyada denetimin bir kısmının gerçekleştirilmesi söz konusu olabilir. Bu durumda, gündüz vardiyasından başka denetlenen vardiyadaki vardiyalı çalışan sayısı da, toplam çalışan sayısına eklenir. Gündüz vardiyasından başka denetlenen vardiya ile ilgili planlamayı Baş Denetçi, Form.10 Denetim Planında belirtmek zorundadır. 4.1.2. Denetim süresi hesabı Planlama Sorumlusu tarafından yukarıda bahsedilen bilgiler ve 4.2 maddesinde belirtilen kriterler ışığında başvuruya esas yönetim sistemi standardına uygun tablolar dikkate alınarak ana belgelendirme (aşama-1 ve aşama-2), gözetim ve yeniden belgelendirme denetim süreleri belirlenir. Tablolardaki adam/gün sayısı hesap edilirken; ISO 9001 için sahada geçirilecek zaman, toplam denetim süresinin %80 olacak şekilde hesaplanmıştır. (Tablo.1) ISO 14001 için ise sahada geçirilecek zaman toplam denetim süresinin %80 olacak şekilde hesaplanmıştır. (Tablo.2, 3, 4 ve 5) ISO 22000 için ise sahada geçirilecek zaman 22003 rehberi EK B doğrultusunda hesaplanmıştır. (Tablo.6) TURKAK R40.05 rehberi doğrultusunda risk gruplarına göre ISO 9001 için ORTA ve DÜŞÜK riskler ISO 14001 için sadece DÜŞÜK risk grubundaki denetimlerde Aşama-1denetimleri masa başında yapılabilir. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi için her iki aşama denetiminin de sahada yapılması zorunludur. Yıl içinde gözetim için harcanan toplam süre, ana belgelendirme denetimi için harcanan toplam sürenin1/3 ü kadardır. Plânlanan gözetim zamanı, kuruluşta yapılan değişiklikleri,sistemin olgunlaşması gibi hususları da dikkate alınarak tekrar düzenlenebilir. Belge Yenileme denetimi için harcanacak zaman, aynı kuruluşun ana belgelendirme denetimi için gerekli olan denetim zamanının yaklaşık 2/3 ü kadardır. Belge Yenilemede Aşama-1 denetimi, Belgelendirme Müdürü tarafından gerekli görülürse, denetim süresi ilk Belgelendirme Aşama-1 süresinin 2/3 ü dikkate alınarak belirlenir. EA 38 Sağlık ve Sosyal işler kapsamında belgelendirme faaliyetleri için TÜRKAK R40.08 debelirtilen şartlar göz önünde bulundurularak Sağlık sektöründe denetim süresi ve denetçi belirleme formu kullanılarak aşağıdaki tablolara ilave adam/gün sayısı belirlenir. Yapılan hesaplamalar sonucu tablolardan çalışan sayısına göre tespit edilen denetim süresi ondalıklı sayı ise, bu küsurat yukarı ya da aşağı yuvarlanır. Örneğin, 5.2 denetim süresi 5.0 e, 5.3 denetim süresi 5.5 e yuvarlanır.5.7 denetim süresi 5.5 e, 5.8 denetim süresi 6.0 ya yuvarlanır. TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 3 / 14
4.2 Denetim Süresinin Arttırılması veya Azaltılması Denetim yapılacak kuruluş için etkin bir denetim yapılabilmesi için gerekli olan denetim gün sayısı belirlenirken denetim süresinde birtakım değişiklikler(sürenin arttırılması veya eksiltilmesi) söz konusu olabilir. Denetçi/gün sayısında artırma ve eksiltme aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda yapılabilir; İlâve denetim zamanı gerektiren bazı etken örnekler şunlardır: Birden fazla bina içeren bir karmaşık lojistik sistem veya işlerin birden fazla mahalde yapılması,örneğin ayrı bir tasarım merkezinin denetiminin gerekmesi, Personelin birden fazla dili konuşuyor olması(çevirmen kullanılmasının gerekmesi veya münferit denetçilerin bağımsız olarak çalışmalarının engellenmesi) Çalışan personel sayısına göre sahanın çok büyük olması(örneğin, kerestelik ağaçların yetiştirildiği alan gibi) Uyulması gereken çok miktarda mevzuat bulunması(gıda ve ilaçlar, hava uzay, nükleer güç santralleri vb) Sistemin son derece karmaşık prosesler veya nispeten benzersiz çok sayıda faaliyetler içermesi, Proseslerin donanım, yazılım, proses ve hizmet kombinasyonunu içermesi, 22000 Yönetim Sistemi için ilave denetim zamanı gerektiren etkenler şunlardır: Ürün tiplerinin sayısı, Ürün Hatlarının sayısı, Ürün Geliştirme, CCP sayısı, OPRP sayısı, İlave Adresler; Her bir ilave adres için minimum %35 saha denetiminde arttırma yapılabilir. 14001 Yönetim Sistemi için ilave denetim zamanı gerektiren etkenler şunlardır. Belirlenmiş sektör koduna göre daha duyarlı çevre alıcısının olması Belirlenmiş sektör koduna göre ilave/nadir çevre boyutlarının olması, Belirlenmiş sektör koduna göre ilave/nadir yasal şartların ve yaptırımların olması Daha az denetim zamanı gerektiren bazı etken örnekler şunlardır: Kuruluşun tasarım sorumluluğu bulunmaması ve/veya diğer standart unsurlar kapsama dâhil olmaması, Ürün/proseslerde risk bulunmaması veya düşük olması, Kuruluşun sistemi hakkında önbilgi bulunması(örneğin başka bir standarda göre aynı tescil kuruluşu tarafından tescil edilmiş olması), Çalışan sayısına göre sahanın çok küçük olması( örneğin, sadece büro birimlerinin olması) Müşterinin tescil için hazırlıklı olması (örneğin, hâlen tescil edilmiş olması veya bir başka 3.Taraf programına göre tanınmış olması), Proseslerin tek bir genel faaliyet içermesi (örneğin, yalnız hizmet), Yönetim sisteminin olgunlaşmış olması, Çalışanların büyük çoğunluğunun aynı, basit işleri yapıyor olması. Daha önceki denetimlere (iç tetkikler ve belgelendirme/tescil kuruluşu denetimleri) dayanarak bütün vardiyalarda yapılan özdeş faaliyetlerin eşdeğer performansta gerçekleştirildiğinin uygun kanıtı varsa, Denetçi/gün sayısına Aday Denetçiler ve Teknik Uzmanlar dâhil edilmez. Bütün etkenler denetim süresini azaltıcı nitelikte olsa bile bütün bu azaltıcı ayarlamaların toplamı, denetim süreleri tablosun da verilen ana belgelendirme denetim süresinin %30 undan daha fazla olamaz. TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 4 / 14
4.3 Çoklu Alan Denetimlerinin Süresi Çeşitli mahallerde aynı faaliyeti kapsayan yönetim sistem denetimlerinde birden fazla sahadan numune alınması gerektiğinde,iaf MD1 e göre hazırlanmış T.05 Çoklu Alan Denetimleri Talimatına göre numune alma Planlama Sorumlusu tarafından gerçekleştirilir ve kayıt altına alınır. Sağlık sektöründe yapılan denetimleri ise, TÜRKAK R40.08 Madde4.4 doğrultusunda gerçekleştirilir. Çoklu-alan denetlemeleri için harcanacak yeterli zamanın planlaması, tek tek her alanda harcanacak denetleme süresi göz önünde bulundurularak Planlama Sorumlusu tarafından yapılır. Her alan için(merkez ofis dâhil)adamgün sayısı tespiti için aşağıdaki tablolar kullanılır. Denetim süresinde azaltma, merkez ofis ve/veya yerel alanlar ile ilgili maddeler dikkate alınarak uygulanır. En önemli yada kritik proseslerin gerçekleştirildiği alanlar indirgemeye tabi tutulmaz. İlk değerlendirmede yada gözetim denetlemesinde harcanan toplam zaman, merkez ofis dâhil olmak üzere her alanda harcanan zamanların toplamıdır. Eğer, iş tekbir alanda gerçekleştiriliyor ise,toplam zaman asla, operasyonun boyutvekarmaşıklığıdeğerinegörehesaplanansüredendahaazolamaz.(örneğin,firmanın tüm çalışanları aynı alanda ise) 4.4ÖzelDenetim(Belge Değişikliği Gerektiren Denetim, Kısa Süreli Haberli Denetim)Süreleri İlk belgelendirme sonrası yeni adres ilaveleri, adres değişikliği, kapsam genişletme vb. belge değişikliği gerektiren ve denetim yapılması kararı verilen denetimler ile kısa süreli haberli denetimlerde gözetim denetimleri gün sayısı dikkate alınır. Bu tür denetimleriçinaşama-1 denetimine gerek yoktur. 4.5Entegre (Birleşik) Denetim Süreleri ISO 9001 ve ISO 14001 Birleşik Sistem uygulayan kuruluşlarda öncelikli olarak aşağıda verilen tablolar ve aşağıda belirtilen ISO 14001 denetim süresi azaltma faktörleri kullanılarak her iki sistem içinde ayrı ayrı denetim süreleri belirlenir. Ve bu sürelerin aritmetik olarak toplamı, Toplam Entegre Denetim Süresi olarak alınır. Aşağıdaki faktörlere göre Şekil-1 deki entegrasyon düzeyi belirlenerek denetim sürelerinde azaltma veya arttırma yapılabilir: 4.5.1. Toplam Entegre Denetim Süresi Arttırma Faktörleri (bunlarla sınırlı değildir): Tek bir yönetim sistemi denetimine nazaran Entegre Yönetim Sistemi denetiminin karmaşıklığı aşağıdaki faktörler incelenerek belirlenir: - Entegre dokümantasyon sisteminin olması, - organizasyon ve sorumlulukların entegre yönetim sistemini kapsaması, - iç denetçilerin entegre yönetim standartlarının her birinde yetkin olması, - yönetim temsilcisinin her yönetim sistemi için de aynı kişi olması, - yönetimin gözden geçirmelerin entegre sistemi kapsaması, Bu faktörlerin sorgulanması FR.01 Kuruluş Bilgi Formu aracılığı ile yapılmaktadır. Bu sorulara verilen her bir hayır cevabı için % 4 arttırma yapılabilir. Bu arttırma oranı, Royalcert tarafından belirlenmiştir. Yapılan arttırma, toplam entegre denetim süresinin % 20 sinden daha fazla olamaz.), TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 5 / 14
4.5.2. Toplam Entegre Denetim Süresi Azaltma Faktörleri (bunlarla sınırlı değildir): Denetlenen kuruluşun yönetim sistemini kapsayan bütün yönetim standartlarını içerecek şekilde sisteminin entegre olması, birden fazla yönetim sistemini içeren sorulara denetlenen kuruluşun yönetim sisteminin tam olarak yanıt verebilmesi sorgulamak amacıyla FR.01 Kuruluş Bilgi Formu nda aşağıdaki faktörler incelenir: - Entegre dokümantasyon sisteminin olması, - organizasyon ve sorumlulukların entegre yönetim sistemini kapsaması, - iç denetçilerin entegre yönetim standartlarının her birinde yetkin olması, - yönetim temsilcisinin her yönetim sistemi için de aynı kişi olması, - yönetimin gözden geçirmelerin entegre sistemi kapsaması, Bu sorulara verilen her bir evet cevabı için belirlenen entegrasyon düzeyine %20 ekleme yapılır.), Royalcert in birden fazla yönetim sistemini denetlemekle yetkili denetçilerinin kullanılabilirliği (Entegre Denetim Gerçekleştirme Yeteneği) (Hesaplama yöntemi için bkz. Madde 4.5.3), Entegre denetim sürelerinde yapılan azaltmaların toplamı, Toplam Entegre Denetim Süresinin %20 sindendahafazlaolamaz. ISO9001veyaISO14001yönetimsisteminingözetimdenetimibirdiğerininilkdenetimiilebirleştirilebilir. Bu durumlarda da yukarıdaki faktörlere göre azaltma uygulanır. 4.5.3. Toplam Entegre Denetim Süresi Azaltma Metodu 100 0 5 10 15 20 80 Entegrasyon Düzeyi % 60 0 5 10 15 15 0 5 10 10 10 Şekil-1: Entegre denetim süreleri ve azaltma yüzdeleri. 40 0 5 5 5 5 20 0 0 0 0 0 0 20 40 60 80 100 Entegre Denetim Gerçekleştirme Yeteneği % TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 6 / 14
4.5.3.1. Entegrasyon Düzeyi Hesabı Denetlenen firmanın yönetim sisteminin Entegrasyon Düzeyi, o firmanın yönetim sistemlerine dair çok yönlü soruları cevaplayabilme yeteneğini gösterir. Bu entegrasyon düzeyi, bunlarla sınırlı olmamakla birlikte aşağıdaki unsurlara bağlıdır: Çalışma talimatları da dahil tam bir entegre dokümantasyon sistemine sahip olmak, Yönetimin gözden geçirmelerinde genel iş stratejileri ve planlarının ele alınması, İç denetimlerin entegre yapılması, Politika ve hedeflerin entegre sistemi karşılaması, Sistem süreçlerinin entegre olarak ele alınması, Düzeltici ve önleyici faaliyetler, ölçme gibi sürekli iyileştirme mekanizmalarının entegre sistemi kapsaması, Organizasyon ve sorumlulukların entegre yönetim sistemini kapsaması. Royalcert, yukarıdaki unsurları göz önünde bulundurarak organizasyonun yönetim sisteminin entegrasyon düzeyinin kaç olduğuna karar verir. 4.5.3.2. Entegre Denetim Gerçekleştirme Yeteneği Hesabı Şekil-1 deki yatay koordinatlarda yer alan Entegre Denetim Gerçekleştirme Yeteneği ise, aşağıdaki formül ve yöntemle hesaplanır: X1, X2, X3,, Xn : Bir denetçinin yetkin olduğu entegre denetim kapsamına giren standart sayısı, Y: Entegre denetim kapsamındaki yönetim sistemi standartlarının sayısı, Z: Denetçi sayısı. 100 * ( (X1-1) + (X2-1) + (X3-1) ) Z * (Y - 1) Örnek Hesaplama-1: 3 farklı yönetim sistemini içeren entegre sistemin denetim ekibinde bulunan 3 denetçi, farklı standartlarda yetkindir. 1. Denetçi, 3 standartta yetkindir. 2. Denetçi 2 standartta yetkindir. 3. Denetçi ise, 1 standartta da yetkindir. Buna göre entegre denetim gerçekleştirme yeteneği aşağıdaki gibi hesaplanır: 100 * ( (3-1) + (2-1) + (1-1) ) 3 * (3-1) = %50 Örnek Hesaplama-2: 3 farklı yönetim sistemini içeren entegre sistemin denetim ekibinde bulunan 2 denetçinin her ikisi de her üç standartta yetkindir. Buna göre entegre denetim gerçekleştirme yeteneği aşağıdaki gibi hesaplanır: 100 * ( (3-1) + (3-1) ) = %100 TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 7 / 14 2 * (3-1)
Tablo.1 Kalite Yönetim Sistemi için denetim süreleri belirleme tablosu Çalışan sayısı Ana belgelendirme Gözetim Belge yenileme Toplam Aşama1 Aşama2 Toplam Toplam 1-5 1.5 0,5 1 1 1 6-10 2 0,5 1,5 1 1,5 11-15 2.5 0.5 2 1 2 16-25 3 1 2 1 2 26-45 4 1 3 1,5 3 46-65 5 1,5 3,5 1,5 3,5 66-85 6 1,5 4,5 2 4,5 86-125 7 2 5 2,5 5 126-175 8 2 6 2,5 6 176-275 9 2,5 6,5 3 6,5 276-425 10 3 7 3,5 7 426-625 11 3 8 3,5 8 626-875 12 3,5 8,5 4 8,5 876-1175 13 3,5 9,5 4,5 9,5 1176-1550 14 4 10 4,5 10 1551-2025 15 4,5 10,5 5 10,5 2026-2675 16 4,5 11,5 5,5 11,5 2676-3450 17 5 12 5,5 12 3451-4350 18 5 13 6 13 4351-5450 19 5,5 13,5 6,5 13,5 5451-6800 20 6 14 6,5 14 6801-8500 21 6 15 7 15 8501-10700 22 6,5 15,5 7,5 15,5 >10700 Yukarıdaki yöntemi uygula TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 8 / 14
TABLO.2 Çevre Yönetim Sistemi için denetim süreleri belirleme tablosu-yüksek Risk Çalışan Sayısı Yüksek Ana belgelendirme Gözetim Belge yenileme Toplam Aşama1 Aşama2 Toplam Toplam 1-5 3 1 2 1 2 6-10 3.5 1 2,5 1 2,5 11-15 4.5 1 3,5 1,5 3,5 16-25 5.5 1,5 4 2 4 26-45 7 2 5 2,5 5 46-65 8 2 6 2,5 6 66-85 9 2,5 6,5 3 6,5 86-125 11 3 8 3,5 8 126-175 12 3,5 8,5 4 8,5 176-275 13 3,5 9,5 4,5 9,5 276-425 15 4,5 10,5 5 10,5 426-625 16 4,5 11,5 5,5 11,5 626-875 17 5 12 5,5 12 876-1175 19 5,5 13,5 6,5 13,5 1176-1550 20 6 14 6,5 14 1551-2025 21 6 15 7 15 2026-2675 23 6,5 16,5 7,5 16,5 2676-3450 25 7,5 17,5 8,5 17,5 3451-4350 27 8 19 9 19 4351-5450 28 8 20 9,5 20 5451-6800 30 9 21 10 21 6801-8500 32 9,5 22,5 10,5 22,5 8501-10700 34 10 24 11,5 24 >10700 Yukarıdaki yöntemi uygula TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 9 / 14
TABLO.3 Çevre Yönetim Sistemi için denetim süreleri belirleme tablosu Orta Risk Çalışan sayısı Orta Ana belgelendirme Gözetim Belge yenileme Toplam Aşama1 Aşama2 Toplam Toplam 1-5 2.5 0,5 2 1 2 6-10 3 1 2 1 2 11-15 3.5 1 2,5 1 2,5 16-25 4.5 1 3,5 1.5 3,5 26-45 5.5 1,5 4 2 4 46-65 6 1,5 4,5 2 4,5 66-85 7 2 5 2,5 5 86-125 8 2 6 2,5 6 126-175 9 2,5 6,5 3 6,5 176-275 10 3 7 3,5 7 276-425 11 3 8 3,5 8 426-625 12 3,5 8,5 4 8,5 626-875 13 3,5 9,5 4,5 9,5 876-1175 15 4,5 10,5 5 10,5 1176-1550 16 4,5 11,5 5,5 11,5 1551-2025 17 5 12 5,5 12 2026-2675 18 5 13 6 13 2676-3450 19 5,5 13,5 6,5 13,5 3451-4350 20 6 14 6,5 14 4351-5450 21 6 15 7 15 5451-6800 23 6 17 7,5 17 6801-8500 25 7,5 17,5 8,5 17,5 8501-10700 27 8 19 9 19 >10700 Yukarıdaki yöntemi uygula TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 10 / 14
TABLO.4 Çevre Yönetim Sistemi için denetim süreleri belirleme tablosu-düşük Risk Çalışan sayısı Düşük Ana belgelendirme Gözetim Belge yenileme Toplam Aşama1 Aşama2 Toplam Toplam 1-5 2.5 0,5 2 1 2 6-15 3 1 2 1 2 16-25 3.5 1 2,5 1 2,5 26-45 4 1 3 1,5 3 46-65 4.5 1 3,5 1,5 3,5 66-85 5 1,5 3,5 1,5 3,5 86-125 5.5 1,5 4 2 4 126-175 6 1,5 4,5 2 4,5 176-275 7 2 5 2,5 5 276-425 8 2 6 2,5 6 426-625 9 2,5 6,5 3 6 626-875 10 3 7 3,5 7 876-1175 11 3 8 3,5 8 1176-1550 12 3,5 8,5 4 8 1551-2025 12 3,5 8,5 4 8 2026-2675 13 3,5 9,5 4,5 9,5 2676-3450 14 4 10 4,5 10 3451-4350 15 5 10 5 10 4351-5450 16 4,5 11,5 5,5 11,5 5451-6800 17 5 12 5,5 12 6801-8500 19 5,5 13,5 6,5 13,5 8501-10700 20 6 14 6,5 14 >10700 Yukarıdaki yöntemi uygula TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 11 / 14
TABLO.5 Çevre Yönetim Sistemi için denetim süreleri belirleme tablosu-en düşük Çalışan sayısı En düşük Ana belgelendirme Gözetim Belge yenileme Toplam Aşama1 Aşama2 Toplam Toplam 1-5 2,5 0.5 2 1 2 6-45 3 1 2 1 2 46-85 3,5 1 2,5 1 2,5 86-125 4 1 3 1,5 3 126-175 4,5 1 3,5 1,5 3,5 176-275 5 1,5 3,5 1,5 3,5 276-425 5,5 1,5 4 2 4 426-625 6 1,5 4,5 2 4,5 626-875 6,5 2,5 5 2 5 876-1175 7 2 5 2,5 5 1176-1550 7,5 2 5,5 2,5 5,5 1551-2025 8 2 6 2,5 6 2026-2675 8.5 2,5 6 3 6 2676-3450 9 2,5 6,5 3 6,5 3451-4350 10 3 7 3,5 7 4351-5450 11 3 8 3,5 8 5451-6800 12 3,5 8,5 4 8,5 6801-8500 13 3,5 9,5 4,5 9,5 8501-10700 14 4 10 4,5 10 >10700 Yukarıdaki yöntemi uygula TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 12 / 14
Tablo.6. ISO 22000 Belgelendirmesi için min.denetim süresi hesaplama tablosu. Grup Kodu Gruplar Yerinde yürütülen ana denetim süresi (a/g) (D) Her ek HACCP PLanı için denetim süresi (a/g) (H) İlgili Başka Yönt.Sistemi bulunmaması için (a/g) (MS) Çalışan Sayısı için (a/g) (FTE) Ziyaret edilen her ek şube için A Hayvan Yetiştiriciliği 0,75 0,25 (et / süt / yumurta / bal için hayvan yetiştiriciliği, balık ve deniz ürünleri yetiştiriciliği) B Yetiştiricilik(bitki, her türlü tahıl ve bakliyat dahil) 0,75 0,25 C İşlenmiş gıda ürünleri (dayanıksız hayvansal ve bitkisel ürünler ve karışık ürünlerin işlenmesi, oda sıcaklığında uzun ömürlü ürünler) 1,50 0,50 1-19 : 0 20-49 : 0,5 50-79 : 1,0 D Hayvan Yemi Üretimi 1,50 0,50 0,25 80-199 : 1,5 E F Hazır yemek hizmetleri (catering) Dağıtım (Perakente/toptan gıda & ürünleri ticareti) 1,00 0,50 1,00 0,50 200-499 : 2,0 500-899 : 2,5 900-1299 : 3,0 Min. Yerinde denetim süresinin % 50 si G Taşımacılık ve depolama hizmetleri 1,00 0,25 H Hizmetler 1,00 0,25 I Gıda ile temas eden madde ve malzeme (paketleme) imalatı 1,00 0,25 1300-1699 : 3,5 1700-2999 : 4,0 3000-5000 : 4,5 >5000 : 5,0 J Ekipman imalatı 1,00 0,25 K (Biyo)kimyasal üretimi 1,50 0,50 Tek Adresli Denetim için Gerekli olan Denetim Süresi (Ts) Hesabı Formulü: Ts = (D + H + MS + FTE) Yukardaki Tablo.6 da belirtilen parametreler: D, Yerinde yürütülen ana denetim süresi. H, Her ek HACCP Planı için eklenen denetim süresi. MS, ilgili başka yönetim sisteminin olmaması için eklenen denetim süresi. FTE, çalışan sayısına göre eklenen denetim süresi. Çoklu Alan Söz konusu Olduğunda Denetim Süresi (Tm) Hesabı Formulü: Tm = Ts + (Ts x 0,5). (ziyaret edilen saha sayısı) TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 13 / 14
Rev.No RevizyonTarihi Revizyon Açıklaması a 15.04.2008 Üçüncü Yayın REVİZYON BİLGİLERİ Tanımlarkısmına birleşikdenetim tanımıilaveedildi.4.1maddesiilkparagrafta b 28.07.2008 Guidenumaralarıdüzeltildi;13.paragrafaGGYSiçinherikiaşamadadamutlaka sahadenetimiyapılmasıgerekliliğiilaveedildi.4.5maddesiile birlikte birleşik denetim sürelerinin belirlenmesi ile ilgilişartlartanımlandı. c 11.08.2008 EA38ile ilgiliolarakmadde4.1ve 4.3 e ekleme yapıldı. d 01.10.2009 DenetimsüreleriIAFMD5:2009 agörerevizeedilmiştir. e 10.10.2014 Madde.4 te IAFMD5:2013 ve IAFMD11:2013 egöredüzenleme yapılmıştır. f 16.02.2015 Vardiyalı sistemler için efektif çalışan sayısı hesabı ve karmaşıklık kategorileri ile ilgili düzenlemeler eklenmiştir. g 05.10.2015 IAF MD5:2015 e göre denetim sürelerinde revizyonlar yapılmıştır. h 05.10.2016 ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 geçiş denetimi süreleri hakkında bilgi eklendi. HAZIRLAYAN ONAY X Derya YILDIZ Belgelendirme Müdürü YÖNE GENELMÜDÜR TIMTEMSILCISI TL.01 / 14Oct16 / Rev.h Pg 14 / 14