İçindekiler Ön söz -------------------------------------------------------------------------------- iii 1. BÖLÜM: Afrika da Toplum: Batı Afrika İnsanlarının Kültürel Özellikleri: Dünü-Bugünü --------------------------- 1 1.1. BATI AFRİKA NIN NÜFUSU ------------------------------------------ 1 1.2. BATI AFRİKA NIN ETNİK YAPISI ----------------------------------- 3 1.3. BATI AFRİKA NIN DİLLERİ ------------------------------------------- 5 1.4. BATI AFRİKA NIN DİNLERİ ------------------------------------------- 7 1.5. BATI AFRİKA VE SAĞLIK --------------------------------------------- 9 1.6. BAŞLICA BATI AFRİKA ÜLKELERİ --------------------------------11 1.6.1. Benin -----------------------------------------------------------------11 1.6.2. Burkina Faso --------------------------------------------------------12 1.6.3. Cabo Verde (Yeşilburun Adaları) -----------------------------13 1.6.4. Fildişi Kıyısı ---------------------------------------------------------14 1.6.5. Gambiya -------------------------------------------------------------16 1.6.6. Gana ------------------------------------------------------------------16 1.6.7. Gine -------------------------------------------------------------------19 1.6.8. Gine-Bissau----------------------------------------------------------20 1.6.9. Liberya ---------------------------------------------------------------21 1.6.10. Mali ------------------------------------------------------------------22 1.6.11. Moritanya ----------------------------------------------------------23 1.6.12. Nijer -----------------------------------------------------------------25 1.6.13. Nijerya --------------------------------------------------------------27 1.6.14. Senegal --------------------------------------------------------------28 xi
xii Dünya Siyasetinde Afrika 2 1.6.15. Sierra Leone -----------------------------------------------------------29 1.6.16. Togo ---------------------------------------------------------------------31 1.7. SONUÇ --------------------------------------------------------------------------32 Seçilmiş Bibliyografya ---------------------------------------------------32 2. BÖLÜM: Rusya nın Afrika Politikası --------------------------------35 2.1. GİRİŞ -----------------------------------------------------------------------------36 2.2. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ AFRİKA POLİTİKASI -------------------39 2.3. SOĞUK SAVAŞ SONRASI AFRİKA POLİTİKASI--------------------46 2.4. SONUÇ --------------------------------------------------------------------------55 Kaynakça ------------------------------------------------------------------------57 3. BÖLÜM: Mısır ve Türkiye ile İlişkileri ------------------------------61 3.1. GİRİŞ -----------------------------------------------------------------------------62 3.2. MISIR HAKKINDA GENEL BİLGİLER ---------------------------------63 3.2.1. Coğrafi Konum ve Nüfus --------------------------------------------63 3.2.2. Mısır ın Kısa Tarihi ve Kimliği -------------------------------------64 3.2.3. Devlet Yapısı Ve İç Siyaset ------------------------------------------67 3.2.4. Güvenlik ve Muhalefet ----------------------------------------------70 3.2.5. Müslüman Kardeşler -------------------------------------------------71 3.2.6. Ekonomi -----------------------------------------------------------------73 3.2.7. Dış Politika --------------------------------------------------------------74 3.3. MISIR-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ ----------------------------------------------78 3.3.1. Fes Krizi ------------------------------------------------------------------79 3.3.2. Üçüncü Elçi Krizi ------------------------------------------------------80 3.3.3. Bağdat Paktı ve Orta Doğu Komutanlığı ------------------------81 3.3.4. Bayar ve Ticaret Bakanı Olayı --------------------------------------82 3.3.5. Türkiye ile Ekonomik İlişkiler --------------------------------------84 3.4. SONUÇ --------------------------------------------------------------------------85 Kaynakça ------------------------------------------------------------------------86 4. BÖLÜM: AFRİKA NIN EN BÜYÜK EKONOMİSİ VE NÜFUSU NİJERYA NIN BAŞLICA PROBLEM VE POTANSİYELLERİ -----------91 4.1. GİRİŞ -----------------------------------------------------------------------------92 4.2. NİJERYA YA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER ------------------------------93 4.3. NİJERYA NIN TEMEL PROMLEMLERİ --------------------------------96
İçindekiler xiii 4.3.1. Yolsuzluk ----------------------------------------------------------------97 4.3.2. Silahlı Çatışmalar ------------------------------------------------------99 4.3.2.1. Delta Bölgesi Çatışmaları: Şiddetsizlikten Şiddete; MEND ve Öncülleri ----------------------------------------99 4.3.2.2. Boko Haram: Dinî-İdeolojik Arka Planı ve Bölgesel İzdüşümleri ------------------------------------ 103 4.4. NİJERYA NIN KABİLİYET VE POTANSİYELLERİ ---------------- 106 4.4.1. Telekomünikasyon Sektörü: Alanında Afrika daki En Büyük Atılım ---------------------------------------------------- 108 4.4.2. Petrol ve Doğal Gaz Rezervleri: Her İkisinde de Afrika nın En Büyüğü ---------------------------------------------- 110 4.4.3. Film Sektörü Nollywood: Ülke ve Kıta İçin Kültürel Bilinçlenme ve Entegrasyon ------------------------------------- 112 4.5. NİJERYA-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ ---------------------------------------- 113 4.6. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 115 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 116 Ekler: Haritalar ----------------------------------------------------------- 119 5. BÖLÜM: BİR ÜLKE ANALİZİ OLARAK Demokratik Kongo Cumhuriyeti -------------------------------------------------------- 121 5.1. GİRİŞ --------------------------------------------------------------------------- 122 5.2. DEMOKRATİK KONGO CUMHURİYETİ NE GENEL BAKIŞ 123 5.2.1. Coğrafi ve Demografik Yapı -------------------------------------- 123 5.2.2. Kültürel Yapı --------------------------------------------------------- 124 5.2.3. Siyasi ve İdari Yapı -------------------------------------------------- 125 5.2.4. Ekonomi --------------------------------------------------------------- 128 5.3. ÜLKENİN TARİHÇESİ ---------------------------------------------------- 129 5.4. ÜLKENİN DIŞ POLİTİKASI ---------------------------------------------- 133 5.5. TÜRKİYE - DEMOKRATİK KONGO CUMHURİYETİ İLİŞKİLERİ -----------------------------------------------------------------------------------138 5.6. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 140 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 141 6. BÖLÜM: Afrika daki Büyük Göller Bölgesi nin Güvenlik Sorunları ve Üçüncü Dünya Yaklaşımları ---------------------------------------------------------------------- 145 6.1. ÜÇÜNCÜ DÜNYA GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMLARI --------------- 146
xiv Dünya Siyasetinde Afrika 2 6.2. BÜYÜK GÖLLER BÖLGESİ NE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER --- 149 6.2.1. Büyük Göller Bölgesi nin Yeri ve Yapısı ----------------------- 149 6.2.2. Büyük Göller Bölgesi nin Tarihçesi ve Önemi---------------- 150 6.3. BÜYÜK GÖLLER BÖLGESİ NİN GÜVENLİK SORUNLARI VE ÜÇÜNCÜ DÜNYA GÜVENLİĞİ DEĞERLENDİRMELERİ -----151 6.4. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 166 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 166 7. BÖLÜM: Eğitim ve Gelişmişlik İlişkisi: Mısır Örneği ---- 171 7.1. GİRİŞ --------------------------------------------------------------------------- 172 7.2. MISIR HAKKINDA GENEL BİLGİLER ------------------------------- 173 7.2.1. Tarih -------------------------------------------------------------------- 173 7.2.2. Coğrafi Yapı----------------------------------------------------------- 175 7.2.3. Demografik ve Dinî Yapı ------------------------------------------ 176 7.2.4. Ekonomi --------------------------------------------------------------- 177 7.2.5. Toplumsal ve İdari Yapı ------------------------------------------- 178 7.3. MISIR DA EĞİTİM --------------------------------------------------------- 181 7.3.1. Mısır da Eğitimi Belirleyen Etkenler ---------------------------- 181 7.3.2. Mısır Eğitim Sistemi ------------------------------------------------ 183 7.4. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 187 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 188 8. BÖLÜM: Ulaşım ve Gelişmişlik İlişkisi: Afrika nın Ulaşım Haritasının Dünü-Bugünü -------------------------------- 191 8.1. GİRİŞ --------------------------------------------------------------------------- 192 8.2. ULAŞIM VE GELİŞMİŞLİK İLİŞKİSİ ----------------------------------- 194 8.2.1. Ulaşım ve Ulaştırma ile İlgili Genel Bilgiler ------------------ 195 8.2.2. Gelişmişlik ve Gelişmişlik Kıstasları ---------------------------- 196 8.3. AFRİKA DA VE DÜNYADA ULAŞIM -------------------------------- 197 8.4. AFRİKA KITASI NDAKİ ULAŞIM IMKÂNLARI ------------------ 198 8.4.1. Kara Yolları ----------------------------------------------------------- 200 8.4.2. Deniz Yolları ---------------------------------------------------------- 202 8.4.3. Hava Yolları ----------------------------------------------------------- 203 8.4.4. Demir Yolları --------------------------------------------------------- 205 8.4.5. Diğer Ulaşım Şekilleri ---------------------------------------------- 206
İçindekiler xv 8.5. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 206 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 208 9. BÖLÜM: Afrikalı Yazarların Gözünden Hristiyan Misyonerler --------------------------------------------------------------------- 209 9.1. GİRİŞ --------------------------------------------------------------------------- 210 9.2. MİSYONERLERİN AFRİKA YA GELİŞİ ------------------------------ 212 9.3. HRİSTİYANLIĞIN VE MİSYONERLİĞİN ACHEBE VE BETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ -----------------------------------------------------221 9.4. ACHEBE VE BETİ NİN SEÇİLEN ROMANLARINDA MİSYONER PORTRELERİ ----------------------------------------------224 9.5. SONUÇ ------------------------------------------------------------------------ 229 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 231 10. BÖLÜM: Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Afrika ------ 235 10.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 236 10.2. DAR ANLAMDA (STRICTO SENSU) ULUSLARARASI CEZA HUKUKU VE BİREYSEL CEZA SORUMLULUĞU -------------- 237 10.3. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NİN YARGI YETKİSİNİ DOĞURAN HÂLLER ------------------------------------- 240 10.4. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ ÖNÜNDE GÖRÜLEN DAVALAR -------------------------------------------------- 241 10.4.1. Uganda daki Durum ---------------------------------------------- 241 10.4.2. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ndeki Durum------------ 243 10.4.3. Orta Afrika Cumhuriyeti ndeki I. Durum ------------------- 245 10.4.4. Orta Afrika Cumhuriyeti ndeki II. Durum ------------------ 246 10.4.5. Sudan, Darfur daki Durum -------------------------------------- 246 10.4.6. Kenya Cumhuriyeti ndeki Durum ----------------------------- 248 10.4.7. Libya daki Durum ------------------------------------------------- 249 10.4.8. Fildişi Sahili Cumhuriyeti ndeki Durum --------------------- 250 10.4.9. Mali Cumhuriyeti ndeki Durum ------------------------------- 251 10.5. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NİN KARARLARI NASIL ANLAMLANDIRILABİLİR? ---------------------------------- 251 10.6. SUÇA BULAŞMIŞ (CRIMINAL) REJİMLER ----------------------- 252 10.7. SUÇA BULAŞMIŞ REJİMLERİN PANZEHRİ OLARAK CEZA ADALETİ YOLUYLA GERÇEĞE ULAŞMA --------------- 256
xvi Dünya Siyasetinde Afrika 2 10.8. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 259 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 260 11. BÖLÜM: Sahra-Altı Afrika da Enerji Kaynakları, Potansiyeli ve Yatırımları -------------------------------------------- 263 11.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 264 11.2. AFRİKA DA ENERJİ SEKTÖRÜNE GENEL BİR BAKIŞ ------- 265 11.2.1. Ülkeler Bazında Enerji Sektörüne Genel Bir Bakış --------- 267 11.3. SAHRA-ALTI AFRİKA DA ENERJİ YATIRIMLARINDA DÜNYA ÜLKELERİNİN KONUMU -------------------------------- 270 11.4. SAHRA-ALTI AFRİKA DA YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI POTANSİYELİ-KULLANIMI-YATIRIMLARI ----272 11.4.1. Sahra-altı Afrika da Hidrolik (Hidroelektrik) Potansiyeli ve Kullanımı ----------------------------------------- 272 11.4.2. Sahra-altı Afrika da Biyokütle Enerjisi Potansiyeli ve Kullanımı ------------------------------------------------------------ 273 11.4.3. Sahra-altı Afrika da Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli ve Kullanımı ------------------------------------------------------------ 274 11.4.4. Sahra-altı Afrika da Güneş Enerjisi Potansiyeli ve Kullanımı ------------------------------------------------------------ 274 11.4.5. Sahra-altı Afrika da Yenilenebilir Enerji Yatırımları ----------------------------------------------------------- 275 11.5. AFRİKA DA ENERJİ YATIRIMLARINDA TÜRKİYE NİN KONUMU ------------------------------------------------------------------- 276 11.6. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 278 Seçilmiş Bibliyografya ------------------------------------------------- 279 12. BÖLÜM: Güney Afrika da Endüstri İlişkileri: Tarihsel Geçmiş ve Apartheıd Sonrası Dönüşüm ------ 283 12.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 284 12.2. SÖMÜRGECİLİK VE KAPİTALİZM KISKACINDA GÜNEY AFRİKA DA ÇALIŞMA İLİŞKİLERİNİN DOĞUŞU -------------- 286 12.3. GÜNEY AFRİKA DA ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİNİN ERKEN DÖNEMİ --------------------------------------------------------------------- 288 12.4. ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİNDE AYRIMCILIĞIN İLK NÜVELERİ ---291 12.5. KARANLIK YILLAR: APARTHEİD DÖNEMİ ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ VE EMEĞİN MÜCADELESİ ---------------------------- 293
İçindekiler xvii 12.6. APARTHEİD SONRASI GÜNEY AFRİKA DA ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ: LİBERALİZM, EŞİTLİK VE DEMOKRASİ -------- 296 12.6.1. Devlet ve Yasalar --------------------------------------------------- 296 12.6.2. Sendikalar ------------------------------------------------------------ 298 12.7. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 299 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 299 13. BÖLÜM: SAHRA-ALTI AFRİKA DA BİR DEVLETÇİLİK MUCİZESİ: 1994 Sonrası Ruanda Ekonomisi ------------------- 303 13.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 304 13.2. 1994 SOYKIRIMI ÖNCESİ RUANDA VE RUANDA EKONOMİSİ ---------------------------------------------------------------- 306 13.3. 1994 SOYKIRIMI SONRASI RUANDA VE RUANDA EKONOMİSİ ---------------------------------------------------------------- 311 13.4. TÜRKİYE-RUANDA EKONOMİK İLİŞKİLERİ-------------------- 317 13.5. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 319 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 320 14. BÖLÜM: Doğu Afrika Ekonomileri ------------------------------- 323 14.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 324 14.2. DOĞU AFRİKA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ -----326 14.2.1. Millî Gelir ve Ekonomik Büyüme ----------------------------- 326 14.2.2. İnsani Gelişme ------------------------------------------------------ 329 14.2.3. Dış Borçlar ----------------------------------------------------------- 330 14.2.4. İş Yapma Kolaylığı ve Yatırım Ortamı ----------------------- 330 14.3. EKONOMİK VE SİYASAL BÜTÜNLEŞME ÇABALARI -------- 332 14.3.1. Doğu Afrika Topluluğu (The East African Community - EAC) ------------------------------------------------ 332 14.3.1.1. Burundi ----------------------------------------------------- 333 14.3.1.2. Kenya ------------------------------------------------------- 335 14.3.1.3. Ruanda ------------------------------------------------------ 336 14.3.1.4. Tanzanya -------------------------------------------------- 336 14.3.1.5. Uganda ----------------------------------------------------- 337 14.4. DOĞU AFRİKA TOPLULUĞU (EAC) HARİCİ BAZI DOĞU AFRİKA BÖLGESİ ÜLKE EKONOMİLERİ ------------------------- 338 14.4.1. Sudan ----------------------------------------------------------------- 339
xviii Dünya Siyasetinde Afrika 2 14.4.2. Güney Sudan -------------------------------------------------------- 340 14.4.3. Etiyopya ------------------------------------------------------------- 340 14.5. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 341 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 343 15. BÖLÜM: Türkiye-Doğu Afrika Ekonomik İlişkileri 2002-2014 ------------------------------------------------------------------------------- 345 15.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 346 15.2. DAT ÜLKELERİNİN DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ YERİ ----- 347 15.3. DAT ÜLKELERİ İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ TİCARETİN GELİŞİMİ -------------------------------------------------------------------- 350 15.4. DAT ÜLKELERİ İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜRÜN GRUPLARI ------------------------------------- 352 15.4.1. Burundi --------------------------------------------------------------- 352 15.4.2. Kenya ----------------------------------------------------------------- 354 15.4.3. Ruanda ---------------------------------------------------------------- 357 15.4.4. Tanzanya ------------------------------------------------------------- 358 15.4.5. Uganda --------------------------------------------------------------- 361 15.5. DAT ÜLKELERİ İLE TİCARETİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER ------------------------------------------------------------------ 364 15.6. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 366 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 366 16. BÖLÜM: Türk Dış Politikasında Afrika: SAHRA-ALTI ÜLKELER (TANZANYA, GÜNEY AFRİKA, SUDAN, ETİYOPYA VE NİJERYA )-------------------------------------------------------- 367 16.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 368 16.2. TÜRKİYE DEN AFRİKA YA YÖNELİK FAALİYETLER -------- 369 16.2.1. Türkiye-Afrika İş Birliği Zirveleri ------------------------------ 372 16.2.2. TUSKON ve Türkiye-Afrika Ticaret Köprüleri ------------- 373 16.2.3. Türk Okulları -------------------------------------------------------- 374 16.3. TÜRKİYE NİN DIŞ İŞLERİNDE ÇEŞİTLİ SAHRA-ALTI ÜLKELER İLE İLİŞKİLERİ ---------------------------------------------- 376 16.3.1. Tanzanya ------------------------------------------------------------- 376 16.3.2. Güney Afrika Cumhuriyeti -------------------------------------- 378 16.3.3. Sudan ----------------------------------------------------------------- 380
İçindekiler xix 16.3.4. Etiyopya -------------------------------------------------------------- 382 16.3.5. Nijerya ---------------------------------------------------------------- 384 16.4. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 385 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 386 17. BÖLÜM: Afrika ya Kalkınma Yardımı Politikaları: Türkiye ve Çin Örnekleri ------------------------------------------------ 389 17.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 390 17.2. RESMÎ KALKINMA YARDIMLARI VE DIŞ POLİTİKA -------- 392 17.2.1. Resmî Kalkınma Yardımları: Tanım ve İçerik -------------- 392 17.2.2. Türkiye ve Çin in Resmî Kalkınma Yardımı Araçları ----- 393 17.3. TÜRKİYE VE ÇİN İN AFRİKA YA KALKINMA YARDIMLARININ POLİTİK, İDEOLOJİK VE EKONOMİK ÇERÇEVESİ ----------------------------------------------------------------- 396 17.3.1. Bir Meşruiyet ve Onay Makamı Olarak Afrika Ülkeleri: Politik Gerekçeler -------------------------------------------------- 396 17.3.2. Bir İdeolojik Söylem Olarak Batı ve Kalkınma Yardımı Politikaları ----------------------------------------------------------- 399 17.3.3. Ekonomik Açıdan Afrika nın Öne Çıkışı -------------------- 402 17.4. RESMÎ KALKINMA YARDIMLARININ DAĞILIMI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ ------------------------------------------------- 403 17.4.1. Türkiye nin Kalkınma Yardımları Dağılımı ---------------- 403 17.4.2. Çin in Kalkınma Yardımları ------------------------------------ 405 17.4.3. Kalkınma Yardımlarının Sürdürülebilirliği ----------------- 408 17.5. SONUÇ ----------------------------------------------------------------------- 410 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 411 18. bölüm: 2000 li Yıllarda Yükselen Güç Türkiye, Birleşmiş Milletler ve Afrika: Fırsatlar ve Riskler -----------------------415 18.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 416 18.2. YÜKSELEN GÜÇLER, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER VE AFRİKA ----418 18.3. 2000 Lİ YILLARDA TÜRK DIŞ POLİTİKASI, BM VE AFRİKA ----422 18.4. TÜRKİYE-BM İLİŞKİLERİNDE AFRİKA NIN ARTAN Görünürlüğü ---------------------------------------------------------------423 18.4.1. BM Çerçevesinde Çok Taraflı Girişimler, Türkiye ve Afrika -------------------------------------------------- 427
xx Dünya Siyasetinde Afrika 2 18.4.2. BM Güvenlik Konseyi Üyeliği ve 2000 li Yıllarda Türkiye nin Afrika Diplomasisi -------------------------------- 429 18.4.3. Yükselen Güç Olarak Türkiye nin Dış Yardımları, BM ve Afrika ---------------------------------------------------------------- 432 18.5. SONUÇ: Türkiye nin Yükselişinin Kısıtları, BM ve Afrika ------------------------------------------------------------ 435 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 438 19. BÖLÜM: Afrika da Sömürgeciliğe İtiraz: Bir Fırsat Penceresi Olarak Türkiye nin Yaklaşımı -------------------- 443 19.1. GİRİŞ -------------------------------------------------------------------------- 444 19.2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE: SÖMÜRGECİLİK, YENİ SÖMÜRGECİLİK VE SÖMÜRGECİLİK ÖTESİ -------------------- 447 19.2.1. Karanlık Medeniyet: Sömürgecilik ---------------------------- 448 19.2.2. Batı Merkezli Kalkınma Paradigması: Yeni Sömürgecilik ------------------------------------------------- 450 19.2.3. Yurtsuzlaşan ve Kimliksizleşen Afrika: Sömürgecilik Ötesi ----------------------------------------------- 451 19.2.4. Sömürgecilik ve Emperyalizm İlişkisi: Merkezsizleştirilmiş Despotizm ------------------------------- 452 19.3. AFRİKA DA SÖMÜRGECİLİĞİN BAZI İKTİSADİ VE SİYASİ SONUÇLARI ----------------------------------------------------- 453 19.3.1. Afrika da Sömürgeciliğin Temel İktisadi Sonuçları ------- 455 19.3.2. Afrika da Sömürgeciliğin Temel Siyasi Sonuçları --------- 459 19.3.3. Sömürgecilik Ötesi Dönem: İktisadi ve Siyasi İlişkilerin Geleceği ---------------------------------------- 462 19.4. TÜRKİYE NİN SÖMÜRGECİLİĞE BAKIŞI VE AFRİKA -------- 463 19.4.1. İnsani Diplomasinin Tarihi Temelleri: Osmanlı Devleti-Afrika İlişkileri ------------------------------- 463 19.4.2. Afrika nın İhmal Edildiği Yıllar: Cumhuriyet Dönemi Türkiye-Afrika İlişkileri ------------------------------------------ 464 19.4.3. Türkiye-Afrika İlişkilerinde Yeni Dönem: Afrika ya Açılım Eylem Planı ------------------------------------------------ 465 19.5. SONUÇ ---------------------------------------------------------------------- 467 Kaynakça ---------------------------------------------------------------------- 469 Yazar Bilgileri -------------------------------------------------------------- 473