İ Ç İ N D E K İ L E R

Transkript

1 İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ Yurttaşlık ile İlgili Temel Kuramsal Yaklaşımlar Modern Yurttaşlığın Özellikleri Modern-Demokratik Yurttaşlık İdeali..32 a. Hannah Arendt in Anlayışı..32 b. Chantal Mouffe un Anlayışı 37 c. Benjamin Barber ın Anlayışı 38 D. TÜRKİYE CUMHURİYETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..48 IX

2 II. DEVLET A. DEVLETİN KÖKENİ VE ORTAYA ÇIKIŞI.. 68 B. DEVLET KAVRAMI VE DEVLETİN TANIMI Devlete Klasik Yaklaşımlar.. 74 a. Liberalizm..74 b. Marksizm 76 c. Realizm Devlete Yeni Bir Teorik Yaklaşım: Michael Mann Devletin Tanımlanma Sorunu..80 C. DEVLETİN VARLIK KOŞULU Devletin İnsan Öğesi Devletin Ülkesi Devletin Gücü.. 84 D. DEVLET BİÇİMLERİ Örgütlenme Yapılarına Göre Devletler.86 a. Tekli Devletler.. 86 b. Karma Devletler Egemenliğin Kaynağına Göre Devletler.88 a. Monarşiler. 88 b. Cumhuriyetler.. 89 E. ÇAĞDAŞ DEVLETLERİN VE TÜRKİYE NİN GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU Çağdaş Devletlerin Reform Çabaları...90 a. Fransa da Devlet Reformu..92 b. İngiltere de Kamu Yönetimi Reformu..94 c. Amerika Birleşik Devletleri nde Kamu Reformu 96 d. Almanya da Kamu Reformu..96 e. İtalya da Kamu Reformu.97 f. Türkiye de Kamu Reformu Türkiye den Beklenen Gelişmeler ve Sorunlar...99 X

3 III. DEMOKRASİ A. DEMOKRASİYİ TANIMLAMA OLANAĞI Demokrasi Nedir? Demokrasinin Uygulanma Biçimleri.106 a. Doğrudan Demokrasi.107 b. Temsili Demokrasi. 108 c. Yarı Doğrudan Demokrasi Demokrasiyi Uygulama Biçimlerinin Sorunları 109 B. DEMOKRASİ TÜRLERİ Çoğulcu Demokrasi. 112 a. Çoğulcu Demokrasinin Doğuşu, Özellikleri, Temel İlkeler ve Bazı Gelişmeler. 112 b. Çoğulcu Demokrasinin Uygulandığı Rejimler Marksist Demokrasi.118 a. Sosyalizm, Marksist Demokrasinin Özellikleri ve Çöküşü b. Marksist Devlet Sistemleri Faşizm..124 C. DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ Egemenliğin Kullanılması a. Ulusal Egemenlik İlkesi..127 b. Halk Egemenliği İlkesi c. Egemenlik İlkesinin Uygulanma Sorunu Güçler Ayrımı Siyasal Partiler a. Siyasal Partilerin Özellikleri b. Siyasal Parti Sistemleri..133 c. Siyasal Partilerin Görevleri Seçimler 135 a. Oy Hakkına İlişkin İlkeler b. Oy Verme Yöntemleri c. Nispi Temsil Sistemleri d. Karma Sistemler Kamu Özgürlükleri. 137 XI

4 D. ÇAĞDAŞ DÜNYADA GÜÇLÜ DEMOKRASİ VE GÜÇLÜ DEMOKRASİNİN KURUMSALLAŞMASI Güçlü Demokrasi: Bir Yaşama Biçimi Olarak Siyaset. 139 a. Siyasetin Koşulları ve Güçlü Demokrasi b. Demokrasi Biçimleri ve Güçlü Demokrasi Güçlü Demokrasinin Kurumsallaştırılması.150 a. Güçlü Demokratik Tartışmanın Kurumsallaştırılması b. Güçlü Demokratik Karar Vermenin Kurumsallaştırılması. 156 c. Güçlü Demokratik Eylemin Kurumsallaştırılması..158 IV. İNSAN HAKLARI A. GENEL GİRİŞ: BAZI SORUNLAR İnsan Haklarının Semantiği İnsan Hakları Sorunsalı İnsan Hakları Politikası: Hak Talebi ve Hakların Örgütlenmesi İnsan Haklarının Temelleri Temel Hakların Evrenselliği İnsan Hakları Kuramı..173 a. İnsan Haklarının Niteliği b. İnsan Haklarının Kaynağı 176 c. İnsan Haklarının Sınıflandırılması B. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER Kişinin Hakları ve Özgürlükleri..180 a. Kişi Dokunulmazlığı b. Zorla Çalıştırma Yasağı 180 c. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği..181 d. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması XII

5 e. Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü 183 f. Din ve Vicdan Özgürlüğü g. Düşünce ve Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğü h. Bilim ve Sanat Özgürlüğü 185 i. Dernek, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü.187 j. Mülkiyet Hakkı 187 k. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Özgürlükler a. Ailenin Korunması b. Eğitim ve Öğrenim Hakkı c. Kamu Yararı 190 d. Çalışma ile İlgili Haklar.191 e. Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması..193 f. Gençliğin, Sporcunun ve Sanatçının Korunması g. Sosyal Güvenlik Hakları h. Sosyal ve Ekonomik Hakların Sınırı Siyasal Haklar ve Özgürlükler 196 C. İNSAN HAKLARININ KORUNMASI İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması.198 a. İnsan Haklarının Birleşmiş Milletler Düzeyinde Korunması.198 b. İnsan Haklarının Avrupa Konseyi Düzeyinde Korunması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.201 a. Sözleşmenin Kapsamı, Özellikleri ve Organları 202 b. Mahkemeye Başvurma İnsan Haklarının Ulusal Düzeyde Korunması a. Yasama İşlevine Karşı Koruma b. Yürütme İşlevine Karşı Koruma 207 c. Yargısal Koruma 208 XIII

6 V. TEMEL TOPLUMSAL KURUMLAR A. AİLE Ailenin Tanımı Ailenin Türleri Ailenin İşlevleri Aile Kurumuna Teorik Yaklaşımlar Evlilik Biçimleri Boşanma Türk Toplumunda Aile B. EKONOMİ Üretim İşbölümü Değişim Mülkiyet Tüketim Ekonomik Davranışlar..229 C. SİYASET Güç Otorite İdare Eden ve Kuralları Koyanlar Devlet Hükümet Bürokrasi Seçim ve Demokrasi Çıkar ve Baskı Grupları D. EĞİTİM Eğitimin Tanımı Eğitimin Türleri Eğitimin İşlevleri Eğitime Sosyolojik Bakış Açıları Dünya Eğitim Sistemindeki Eğilimler XIV

7 E. DİN Dinin Tanımı Dinin Temel Öğeleri Dinlerin Sınıflandırılması Dinin İşlevleri Laiklik. 257 VI. TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ A. TÜRKİYE CUMHURİYETİ NDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE TÜRK DEVLET SİSTEMİ İlk Türk Devleti Selçuklularda Devlet Sistemi Osmanlılarda Devlet Sistemi Kurtuluş Savaşı Dönemi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi. 267 B. TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ TÜRK DEVLET SİSTEMİ. 268 C ANAYASASINA GÖRE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET SİSTEMİ Anayasanın Temel İlkeleri ve Devletin Nitelikleri 272 a. Atatürk Milliyetçiliği..273 b. Demokratik Devlet c. Laik Devlet..274 d. Sosyal Devlet İlkesi.274 e. Hukuk Devleti. 275 f. İnsan Haklarına Saygılı Devlet Yasama..277 a. Meclis Üyelerinin Seçimi..278 b. Milletvekillerinin Hukuksal Durumu. 279 c. Meclisin Çalışma Düzeni d. Meclisin Görev ve Yetkileri..282 XV

8 3. Yürütme 283 a. Cumhurbaşkanı b. Bakanlar Kurulu c. Yürütmenin Düzenleme Yetkisi d. Sivil İktidar ve Askeri Otorite İlişkileri Yargı a. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Yargıç Güvencesi 292 b. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu..293 c. Yargı Düzeni ve Yüksek Mahkemeler EK: İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ 301 KAYNAKÇA..337 XVI