GEÇİCİ PERSONEL (4/C) REHBERİ
657 SAYILI KANUNA GÖRE İSTİHDAM TÜRLERİ Geçici Personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen istihdam türlerinden biridir: 4/A) Memur 4/B) Sözleşmeli Personel 4/C) Geçici Personel 4/D) İşçi 1
GEÇİCİ PERSONELİN TANIMI Geçici Personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendinde şu şekilde tanımlanmıştır: Geçici personel Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir. (Ek paragraf: 10/9/2014-6552/66 md.) Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına göre çalışma şartları ve bunlara ödenecek ücretler ile diğer hususlar Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. 2
GEÇİCİ PERSONELİN ÖZELLİKLERİ Geçici Personel olarak istihdam edilenlerin genel olarak özellikleri şu şekildedir: 1-Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmetlerde çalışır. 2-Sözleşme ile istihdam edilir. 3-İşçi sayılmayan personeldir. 4-Bir hizmetin bir yıldan az süreli veyahut da mevsimlik olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığı görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilir. 3
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI KAPSAMINDA GEÇİCİ PERSONEL OLARAK ATANANLARA İLİŞKİN MEVZUAT 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/C maddesine göre istihdam edilen geçici personel hakkında: -2014/7140 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar uygulanmaktadır. -Geçici personel hakkında; 657 sayılı Kanun hükümleri UYGULANMAZ. 4
GEÇİCİ PERSONEL 5
DİĞER GEÇİCİ PERSONEL İ ÇALIŞTIRAN KURUM VE KURULUŞLAR Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Diğer Geçici Personel Yükseköğretim Kurumları (Üniversiteler) Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı 6
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI KAPSAMINDA GEÇİCİ PERSONEL (4/C) İSTİHDAM EDEN KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ KONTENJANLARI KURUM ADI KONTENJAN Avrupa Birliği Bakanlığı 50 Adalet Bakanlığı 4.000 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 750 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 500 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 200 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 800 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 100 Gençlik ve Spor Bakanlığı 50 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 4.000 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 300 İçişleri Bakanlığı 4.500 Kültür ve Turizm Bakanlığı 1.000 Maliye Bakanlığı 1.500 Milli Eğitim Bakanlığı 13.500 Milli Savunma Bakanlığı 50 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 750 Sağlık Bakanlığı 1.750 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 500 Danıştay Başkanlığı 100 Yargıtay Birinci Başkanlığı 200 Devlet Personel Başkanlığı 100 Gelir İdaresi Başkanlığı 800 Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı 1.000 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı 2.000 Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı 3.000 Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü 100 Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1.500 Karayolları Genel Müdürlüğü 250 Orman Genel Müdürlüğü 1.500 Spor Genel Müdürlüğü 300 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 1.250 Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü 100 Üniversiteler 3.500 TOPLAM 50.000 7
GEÇİCİ PERSONEL (4/C) OLMA HAKKINDAN FAYDALANABİLMENİN ŞARTLARI 1. 2. Kuruluş özelleştirme programına alınmış olmalı. Hak sahibi olanların iş sözleşmeleri; özelleştirme tarihinden önce kamu tarafından veya özelleştirme tarihinden sonra özel sektör tarafından kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona erdirilmiş olmalı. 3. Hak sahiplerinin müracaat tarihi itibariyle emeklilik veya yaşlılık aylığı almaya hak kazanamamış olması gerekli. 4. Hak sahiplerinin 657 sayılı Kanunun 48/A bendinin 1, 4, 6 ve 7 nci alt bentlerindeki genel şartları taşıyor olması gerekli. 5. Özelleştirme programına alınan kuruluşta; programa alınma tarihi itibariyle 4857 sayılı İş Kanununa tabi sürekli veya geçici işçi statüsünde çalışmak ve 4046 S.K. çerçevesinde nakil hakkına sahip olmayan işçi statüsünde olmak. 6. Kuruluşta, özelleştirme programına alınma tarihinden önce istihdam ediliyor olmalı. 8
GEÇİCİ PERSONEL (4/C) ATAMA TEKLİF SÜRECİ Süreç Aşamalar 1. Aşama İlgililerin; iş akitlerinin kamu tarafından feshi durumunda kuruluşları kanalıyla; iş akitlerinin özel sektör tarafından feshi durumunda ise kuruluşları kanalıyla veya bizzat Özelleştirme İdaresi Başkanlığına başvurulması gerekmektedir. (Önemli Not: 2 yıllık ve 60 günlük süre şartı; 25/08/2015 tarihli ve 29456 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 2015/8048 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.) 2. Aşama Özelleştirme İdaresi Başkanlığı; hak sahiplerini tespit eder. Atama Teklifi 3. Aşama 4. Aşama 5. Aşama Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tespit ettiği hak sahiplerini; Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında ve tek liste halinde Devlet Personel Başkanlığı na bildirir. Devlet Personel Başkanlığı; kendisine bildirilen hak sahiplerinin atama teklifini mezkur Esaslar ekinde yer alan kamu kurum ve kuruluşlara gerçekleştirir. Atama teklifi yapılan kurumlar; ilgililerin atamalarını 30 GÜN içinde gerçekleştirmek zorundadır. 6. Aşama Atama işlemi ilgililere Tebligat Kanunu çerçevesinde bildirilir. 7. Aşama Ataması yapılan veya göreve başlamayanlar 30 GÜN içinde Devlet Personel Başkanlığı na bildirilir. 9
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) GÖREV YERİ Geçici personel; ataması yapılan kurum veya kuruluşta çalıştırılır. Ancak, ihtiyaç duyulması halinde ücreti görevlendirildiği Kurumca ödenmek ve personelin muvafakati alınmak kaydıyla ilgili Bakanlıkta veya kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere o Bakanlığın bağlı ve ilgili kuruluşlarında görevlendirilebilir. 10
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ATANMASINDA İL TERCİHİ Geçici personel öncelikle tercih ettikleri illerde, bu illerde istihdamlarının mümkün olmaması halinde diğer illerde istihdam edilir. 11
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÇALIŞIRKEN İL DEĞİŞİKLİK TALEBİ Geçici personel, talebi üzerine istihdam edildiği ilin dışında başka bir ilde, kurumun hizmet ihtiyaçları doğrultusunda ve yeni hizmet sözleşmesi yapılması kaydıyla istihdam edilebilir. 12
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) İŞE BAŞLAMASI - 1 Geçici personel, atandıkları yerin iş akitlerinin feshedildiği andaki görev yerlerinin yer aldığı mahalli sınırlar içerisinde olması halinde atama emirlerinin kendilerine tebliğ edildiği günü izleyen iş günü, başka yerlerdeki görevlere atananlar ise atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 günü izleyen iş günü içerisinde işe başlamak zorundadırlar. 13
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) İŞE BAŞLAMASI - 2 Belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın süresi içerisinde göreve başlamayanların ve belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebeplerle göreve başlamama hali iki ayı aşanların atamaları iptal edilir. 14
GEÇİCİ PERSONEL (4/C) OLARAK ATANMA HAKKINI KAYBETME 1- Herhangi bir şekilde görevinden ayrılanlar (askerlik hizmeti dolayısıyla ayrılanlar ile bir kamu iktisadi kuruluşunda yeniden işçi olarak çalışırken özelleştirme uygulamaları neticesinde bildirilenler hariç), 2- İstihdam işlemleri tamamlanmasına rağmen göreve başlamayanlar, ikinci kez bu haktan FAYDALANAMAZLAR. 15
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) BRÜT AYLIK ÜCRETİNİN HESABI Tahsil Derecesi Yükseköğrenim Mezunu Lise ve Dengi Okul Mezunu İlköğretim Mezunu (İlkokul ve Okuryazar Dâhil) Aylık Brüt Ücret 25.808*Memur Maaş Katsayısı 23.833*Memur Maaş Katsayısı 21.833*Memur Maaş Katsayısı Ücret ödemesi her ayın 15 inde yapılır. Not: Aile yardımı ödeneği, ek ödeme ve asgari geçim indirimi dahil edilecektir. 16
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÖRNEK ÜCRET HESABI 2016 - II.DÖNEM Gösterge Rakamı Aylık Katsayı Net Ödenen Yükseköğretim Mezunu 25.808 0,093259 2.316,85 Lise ve Dengi Okul Mezunu 23.833 0,093259 2.183,61 İlköğretim Mezunu 21.833 0,093259 2.048,68 Not: 1- Ücret hesabında; eşi çalışmayan, iki çocuklu ve çocuklardan birinin 0-6 yaş aralığında, diğerinin ise 6 yaş üzerinde olduğu kabul edilmiştir. 2- Gelir Vergisi oranı % 15 kabul edilmiştir. 3-Aile yardımı ödeneği, ek ödeme ve asgari geçim indirimi dahil edilmiştir. 17
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) DİĞER MALİ VE SOSYAL HAKLARI Mali ve Sosyal Haklar Harcırah İaşe Yiyecek Yardımı Aile Yardımı Ödeneği Fazla Çalışma Ücreti Ek Ödeme Uygulaması Memuriyet mahalli dışında görev yapılması halinde. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde fiilen çalışanlara. Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine istinaden. Eş için 2.533, her bir çocuk için 297 gösterge rakamı (657 sayılı Kanunun 203 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri hariç olmak üzere aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenir.) Ayda 50 saati geçmemek üzere verilir. 1.800 Gösterge Rakamı* Memur Maaş Katsayısı 18
GEÇİCİ PERSONELE (4/C) İŞ SONU TAZMİNATI ÖDENMESİ - 1 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre yapılan çalışmaların toplam süresi üzerinden hesaplanarak bu maddedeki esaslara göre iş sonu tazminatı ödenir. 19
GEÇİCİ PERSONELE (4/C) İŞ SONU TAZMİNATI ÖDENMESİNİN ŞARTLARI - 2 1- Ücretli izin süreleri dâhil en az 12 ay fiilen çalışmış olmak, 2- SGK ca kendilerine yaşlılık veya malullük aylığı bağlanmalı veya toptan ödeme yapılması, 3- İlgilinin ölümü, 4- İlgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi, hallerinden birinin olması durumunda hizmet sözleşmesi sona erenlere ödenir. **İş Sonu Tazminatı Tutarı: Çalışılan Yıl Sayısı x Son Hizmet Sözleşmesindeki Brüt Aylık Ücret 20
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÇALIŞMA SAAT VE SÜRELERİ Geçici personelin çalışma saat ve sürelerinin belirlenmesinde, çalıştıkları kurumdaki Devlet memurları için tespit edilen çalışma saat ve süreleri uygulanır. 21
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) KULLANABİLECEĞİ İZİN TÜRLERİ İzin Türü Uygulama 1 Çalışılan her ay için 2 gün (Toptan veya Parça Parça) Ücretli İzin 2 Doğum sebebiyle 16 hafta (analık izni). Çoğul gebelik halinde doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Doktor raporu olmak şartıyla doğumdan önceki 3 haftaya kadar iş yerinde çalışabilir geçici personel. Bu süre doğumdan sonraki süreye eklenir. 1 Doğum, evlenme ve ölüm hallerinde her olay için 7 gün 2 Birim amirince verilir. Sözleşme döneminde en fazla 10 gün Ücretli Mazeret İzni 3 En az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması halinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla 1 yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar Ücretli Hastalık Resmi tabip raporu ile belgelenmesi şartıyla en fazla 30 gün. Bir yılda 1 İzni 30 günü aşan hastalık hallerinde 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Süt İzni 1 İlk 6 ay günde 3 saat, ikinci 6 ay günde 1,5 saat 22
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN DİĞER DÜZENLEMELER Düzenleme Görev İstihdam Yasağı Sosyal Güvenlik Başka İş Yapma Yasağı Uygulaması İstihdamda öğrenim durumu ve mesleki beceriler dikkate alınır. Özelleştirme neticesinde bildirilenlerin haricindekiler geçici personel (4/C) olarak istihdam edilemezler. 5510 S.K. 4/A kapsamında sigortalı sayılırlar. Geçici personel, istihdam edildiği sürece dışarıda kazanç getirici başka bir iş yapamaz. Suç Sayılan Fiil ve Hareketler Çeşitli kanun, tüzük ve yönetmeliklerde Devlet memurları için suç sayılan fiil ve hareketler ile yaptırımlar bu esaslar gereğince istihdam edilecek geçici personel için de geçerlidir. 23
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) HİZMET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ 1 Tip sözleşme örneği, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı nca hazırlanır 2 Tip sözleşme örneği Maliye Bakanlığı na vize ettirilir 3 Vize işlemi yapılmaksızın sözleşme yapılamaz ve herhangi bir ödeme yapılamaz 4 Bu esaslar kapsamında istihdam edilecek geçici personelin hizmet sözleşmeleri tip sözleşme örneğinde değişiklik oluncaya kadar yeni bir vize yapılmasına gerek kalmaksızın kullanılmaya devam olunur. 24
GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) HİZMET SÖZLEŞMELERİ Hizmet sözleşmeleri, tip sözleşme örneği vizesinde değişiklik oluncaya kadar her mali yıl yenilenmiş sayılır. Hizmet sözleşmeleri, 5510 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık veya malullük aylığına hak kazandıkları tarihte sona erer ve söz konusu tarih kurumlarınca Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ndan talep edilir. 25
GEÇİCİ PERSONEL (4/C) ESASLARININ UYGULANMASINDA YETKİ Bu Esasların uygulanmasında, mali konular dışında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI yetkilidir. 26
KURUMLARIN DİKKATİNE Devlet Personel Başkanlığı nca atama teklifi yapılan geçici personel, kurumun atama teklifi yapılan ilde teşkilatının bulunmaması durumu hariç olmak üzere iade edilemez. 27
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI KAPSAMINDA DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI NCA ATAMA TEKLİFİ GERÇEKLEŞTİRİLEN GEÇİCİ PERSONEL (4/C) SAYISININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI 14.000 2005-2016 tarihleri arasında toplam 37.898 kişinin atama teklifi yapılmıştır. 12.000 11.963 10.000 9.996 8.000 6.000 4.000 4.057 3.211 2.000 0 1.785 867 1.010 1.391 929 1.625 950 114 28
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI KAPSAMINDA BUGÜNE KADAR DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI NCA ATAMA TEKLİFİ GERÇEKLEŞTİRİLEN GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÖĞRENİM DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI Toplam: 37.898 Kişi İlköğretim Lise ve Dengi Okul Yüksek Okul % 10-3.637 Kişi % 42-16.072 Kişi % 48-18.189 Kişi 29
ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARI KAPSAMINDA DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI NCA ATAMA TEKLİFİ GERÇEKLEŞTİRİLEN VE HALİHAZIRDA ÇALIŞMAKTA OLAN GEÇİCİ PERSONELİN (4/C) ÖĞRENİM DURUMLARINA GÖRE DAĞILIMI Toplam: 20.918 Kişi İlköğretim Lise ve Dengi Okul Yüksek Okul % 13-2.690 Kişi % 42-8.809 Kişi % 45-9.419 Kişi 30
YASAL UYARI BU ÇALIŞMANIN TÜM YASAL HAKLARI DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI NA AİT OLUP; BAŞKANLIK TAN İZİN ALINMAKSIZIN KULLANILMASI YASAKTIR. NOT: LİNK VERİLEREK KULLANILABİLİR. 31
BİZ BÜYÜK BİR DEVLET İZ P E R S O N E L B A Ş K A N L I Ğ I
TEŞEKKÜRLER