TÜRKİYE OKUMA KÜLTÜRÜ HARİTASI

TÜRKİYE OKUMA KÜLTÜRÜ HARİTASI

Amaç Örneklem Vatandaşlarımızın okuma alışkanlıklarını ortaya koymayı hedefleyen bu çalışma, alan araştırması yapılarak toplanan verilerin ileri analiz teknikleri kullanılarak yorumlanması ile gerçekleştirilmiştir. Okuma kültürü, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile doğrudan ilintili önemli göstergelerden biridir. Bu çalışma hem mevcut durumu saptama hem okuma kültürünü geliştirme yönünde hedefler belirleme açısından önem taşımaktadır. Türkiye'deki okur profili ve eğilimlerinin belirlenmesi, bilgiye erişimde dolaylı veya dolaysız karşılaşılan sorunların giderilmesine ilişkin çözüm yollarının saptanması, ilgili kurum ve kişilere önerilerde bulunulması, toplumdaki kütüphane algısının belirlenmesi, Bakanlığımıza bağlı halk ve çocuk kütüphanelerinde verilen hizmet kalitesinin yükseltilmesi, çeşitlendirilmesi ve geleceğe ilişkin yol haritasının belirlenmesi hedeflenmektedir. "Türkiye Okuma Kültürü Haritası Projesi" kapsamında Türkiye'yi temsil niteliği olan 26 ilde 6212 kişi ile görüşülmüştür. Araştırma; Türkiye İstatistik Kurumu'nun NUTS2 düzeyinden seçilen Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ve Zonguldak illerinden 6212 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'nun Adrese Dayalı Kayıt Sistemi (ADNKS) esas alınarak belirlenen örneklem için her coğrafi bölgeden il seçimi yapılmıştır. İllerin belirlenmesinde, benzer nitelikli illerin seçimi yerine, farklı sosyo-ekonomik ve sosyokültürel gelişmişlik düzeyindeki iller tercih edilmiştir. Seçilen örneklem kır ve kent dağılımı bakımından örneklem evrenini yani Türkiye'yi temsil etmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu'nun belirlediği NUTS2 düzeyinden seçilen illerle yapılan bu araştırma 0,95 güvenilirlik sınırları içinde olup, hata payı oranı +/- %1,23'tür. 1 2

Yöntem Yöntem Teklifin Kabulü Soru Formu Pilot Çalışma Rapor Sunum Araştırmada veriler, kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan "anket tekniği" aracılığı ile toplanmıştır. Çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)'nın Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (Türkiye İBBS) çerçevesinde belirlediği üç düzeyden biri olan ve 26 bölgeden oluşan düzey 2- NUTS2 düzeyi seçilmiştir. Bu çalışma için 26 ilin Türkiye'yi temsil niteliği taşıyacağı öngörülmüştür. Örnek Dağılımı Revize Çalışmaları Raporlama Alan çalışmasında elde edilen anketlerin kontrolü yapıldıktan sonra, veri kodlama ve yükleme işlemleri tamamlanmış, analizleri yapılmış ve raporlaştırılmıştır. Ekip Oryantasyonu Saha Planı Beyin Fırtınası Saha Organizasyonu Sağlıklı Saha Uygulaması Data Oluşturulması Hassas Saha Kontrolü 3 4

Kitap Rastgele Seçilip, Düzensiz Okunuyor (% 45.3) Seçici ve düzenli okuyanlar: 7-14 yaş grubundaki bireyler (% 35.4) Kadınlar (% 29.1) Yalnız yaşayanlar (% 32.4) Eşi hayatta olmayanlar (% 30.1) Bekarlar (% 29.0) Aylık 5000 TL'den fazla geliri olanlar (% 41.2) Evinde internet bağlantısı bulunanlar (% 26.4) Yaşamının büyük kısmını kentte geçirenler (%30.5) Kamu çalışanları (% 36.8) BULGULAR 5 6

Kitap, En Çok Okunan Basılı Materyal (% 54) Yılda Ortalama 7.2 Kitap Okunuyor En çok kitap okuyanlar: Seçici ve düzenli okuyanlar ( % 74.7) Yılda ortalama 51'den fazla kitap okuyanlar (% 94.1) 7-14 yaş grubundaki bireyler (% 87.5) Kadınlar (% 60.8) Bekarlar (% 68.3) Aylık 5000 TL'den fazla geliri olanlar (% 67.6) Kalabalık aileler (% 69.9) Yaşamının büyük kısmını kentte geçirenler (% 57.7) Yaşamının büyük kısmını kasabada geçirenler (% 57.5) Öğrenciler (% 78.2) Okuyanlar: Seçici ve düzenli okuyanlar (Yılda ortalama 14.5 kitap okuyor) 7-14 yaş grubu bireyler ( Yılda ortalama 12 kitap okuyor) Kadınlar (Yılda ortalama 7.3 kitap okuyor) Erkekler (Yılda ortalama 7.1 kitap okuyor) Bekarlar (Yılda ortalama 10.1 kitap okuyor) Yaşamının büyük kısmını büyükşehirde geçirenler (Yılda ortalama 7.7 kitap okuyor) Aylık 3001-5000 TL arasında geliri olanlar (Yılda ortalama 10.9 kitap okuyor) 4 kişilik aile bireyleri (Yılda ortalama 7.6 kitap okuyor) Evinde internet bağlantısı bulunanlar (Yılda ortalama 8.4 kitap okuyor) Öğrenciler (Yılda ortalama 11.1 kitap okuyor) 7 8

En Çok Tavsiye Edilen Kitaplar Okunuyor (% 61.5) Düzenli Olarak İzlenen Yazar Yok (% 84.2) Okurun kitap seçimini yönlendiren ölçütler: Kitap adı (% 25.6) Dergi/ gazetelerin kitap ekleri (% 23.7) Kitapevlerini gezme ( % 14.4) Yazarın popülerliği ( % 14.3) Kitap kapak tasarımı ( % 13.2) İnternet sitelerindeki kitap tanıtım yazıları ( % 12.8) TV'deki kitap tanıtımları ( % 11.6) Yayınevinin tanınmışlığı ( % 3.6) Düzenli okunan yazar oranı (% 15.8) Ömer Seyfettin Ayşe Kulin Orhan Pamuk Elif Şafak Canan Tan Yaşar Kemal Dostoyevski 9 10

Kitap Seçiminde Yayınevi Tercihi Yapılmıyor (% 90.16) Halk Kütüphanelerinin Varlığı Biliniyor (% 77) Tercih edilen yayınevleri (% 9.84) Can Yayınları (% 1.19) Zambak Yayınları (% 0.61 Timaş Yayınları (% 0.52) Remzi Kitabevi ( % 0.34) Bilmeyenler: 65 yaş ve üzeri grubu bireyler (% 33.8) Eşi hayatta olmayanlar (% 33.1) Yaşamının büyük kısmını köyde geçirenler ( % 30.0) Aylık 5000'den fazla geliri olanlar (% 34.3) Yalnız yaşayanlar (% 35.1) 2 kişilik aileler (% 32.4) Özel sektör yöneticileri (% 38.2) Yılda ortalama 41-50 kitap satın alanlar (% 34.5) Evinde 151'den fazla kitap bulunduranlar (% 26.5) Seçici ve düzensiz okuyanlar (% 23.9) Hiç kitap okumayanlar (% 32.9) Evinde internet bağlantısı bulunanlar (% 24.3) 11 12

Genellikle Halk Kütüphanelerinden Yararlanma İhtiyacı Duyulmuyor Nedenler? 1. Kütüphane kullanma alışkanlığım yok (% 43.5) 2. Okumayı sevmiyorum (% 16.2) 3. Bilgi ihtiyacımı internetten karşılıyorum (% 12.1) 4. Kütüphaneyi sevmiyorum (% 9.4) 5. Diğer kütüphanelerden yararlanıyorum (% 6.2) 6. Zamanım yok (% 4.1) 7. Kütüphane uzak/yerini bilmiyorum/ Kütüphane yok (% 4.6) HARİTALAR 13 14

Boş Zaman Bir Yıl İçinde Ortalama Okunan Kitap Adedi Arkadaşlarıyla zaman geçirme Aile ile zaman geçirme Müzik dinleme TV İzleme Kitap / Gazete / Dergi okuma Adet 0,0-1,0 1,1-2,0 2,1-3,0 3,1-4,0 4,1-5,0 5,1-6,0 6,1-7,0 7,1-8,0 8,1-9,0 9,1-10,0 10,1-11,0 11,1-12,0 12,1-13,0 15 16

Evinizde ders kitapları dışında sahip olduğunuz kitap sayısı nedir? Konu Adet 10-15 16-20 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 Tarih Eğitim Din Edebiyat 17 18

Tema Tür Macera Tarihi Polisiye Psikolojik Aşk Öykü Roman 19 20

Halk Kütüphanesi Üyelik Halk kütüphanelerinden yararlanıyor musunuz? % 0.0-2.0 2.1-3.0 3.1-4,0 4.1-5.0 5.1-6.0 6.1-7.0 7.1-8.0 8.1-10.0 10.1-11.0 11.0+ % 2.5-5.0 5.1-7.0 7.1-9.0 9.1-11.0 11.1-13.0 13.1-15.0 15.1-17.0 17.1-19.0 19.1-21.0 21.1-25.0 25.1-30.0 30.1-35.0 21 22