ENERJİ BÜLTENİ TEMMUZ 2016 - SAYI 30
Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.1 ENERJİ BÜLTENİ Piyasalar Elektrik Tüketimi ve Analizi Barajlara Gelen Su Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini 1 3 4 5 7 Gün Öncesi Piyasası Temmuz Değişim % 2013 157,29-2014 175,97 11,88% 2015 132,81-24,53% 2016 135,06 1,69% * Temmuz ayında SGÖF ortalaması 135,1 TL/MWh oldu. * Barajlara gelen su miktarı 3.633.277 m3 gerçekleşti. * Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 24,37 TWh oldu. * Gerçekleşen rüzgar üretimi 1.796.783 MWh oldu. * Hidroelektrik kaynaklı üretim 6.145.878 MWh oldu. * Termik kaynaklı üretim 15.611.162 MWh oldu. Bayram Haftası 103 TL Ortalamada Kaldı, Yükseliş Trendi Devam Etti!!! Temmuz ayının ilk haftası düşük seyirde ilerlerken Geriye kalan haftalarda artış yönünde trend başladı ve ortalama 135,06 TL den oluştu. Temmuz ayı değerlerinde 2015 ve 2016 arasındaki yıllık farkta ise yaklaşık 2,25 TL değerinde bir artış oldu. Yıllık yüzdesel olarak artış ise 1,69 % oldu. Piyasalar - Temmuz 2016 Temmuz ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 135,06 TL olarak gerçekleşti. En yüksek çıkan aylık gün ortalaması fiyatı 172,45 TL ile 15.07.2016 Cuma günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 51,27 TL ile 06.07.2016 Çarşamba gününde oluştu.saatlik olarak inceledeğimizde ise ;en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 221,91 TL ile 15.07.2016 saat 11:00-12:00 arası,en düşük ise 0,00 TL ile 01.07.2016 saat 06:00-07:00 işlem gördü.temmuz ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 102,05 TL,ikinci 7 günlük dilimde 133,62 TL,üçüncü 7 günlük dilimde 152,23 TL,dördüncü 10 günlük dilimde 147,15 TL oluştu. Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı 73.944 MWh ile 06.07.2016 Çarşamba,en düşük blok alış miktar toplamı 1.597 MWh ile 30.07.2016 Cumartesi günü gerçekleşti.en yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 51 TL,en düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 154 TL oluştu. Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı 289.943 MWh ile 05.07.2016 Salı,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı 346.464 MWh ile 29.07.2016 Cuma günü gerçekleşti.fiyattan Bağımsız satış toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 106 TL,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı ise 166 TL oluştu. Temmuz ayında sıcaklıklar mevsim normallerinde ilerledi.haziran ayı itibari ile yazılımın değişmesi nedeni ile ortalamalarda 6-7 TL artış oluştuğunu bir önceki bültenimizde konuşmuştuk.bayramda full kapasite rüzgar üretimi olmasına rağmen 9 günlük bayram tatiline gelen 11 günlük ortalama 103 TL bandında oluştu.bir önceki bültenimizde ortalamanın 60 TL'ler bandında oluşabileceği ve Temmuz ortalamasının 130-135 TL aralığında gerçekleşeğinden bahsetmiştik. Temmuz ayı boyunca rekorlar kıran rüzgar üretimi sayesinde, 20 günlük son Temmuz ayına ait olan gün öncesi fiyatı ortalaması 150 TL'den oluştu,eğer Rüzgar üretimi olmasaydı 20 günün ortalaması 170-180 aralığında oluşup, Temmuz ayı ortalamasını 150-155 TL bandında gerçekleştirebilirdi. Ağustos ayı içinde ikili anlaşma miktarlarında bir fark olmadığını,piyasadan duymaktayız, bu duruma bağlı olarak Gün Öncesi piyasasında her hangi bir işlem miktarı artış veya azalışı beklememekteyiz. Ağustos ayında Rüzgar, Temmuz ayına oranla bir nebze daha düşük gözüksede,ay sonuna kadar devam edecektir. 10-16 Ağustos aralığında modellerde rüzgar hızında azalma gözüküyor bu durumda da üretiminde azalış oluşacaktır. 10-16 arasında SGÖF fiyatlarında sistemde 170-180 TL aralıkları gözükebilir, bunun en büyük nedeni Rüzgar hızının düşmesi kaynaklı Piyasadan bağımsız satış miktarında saatlik 1000 MW kadar azalma oluşması olacaktır.ağustos 2016 için tahmini toplam yük hesaplara göre 25,6 TWh olarak gözükmektedir. Ağustos ayında santraller üzerinde her hangi bir bakım gözükmemektedir.ayrıca sıcaklıklar mevsim normallerinde gözüküp, 3-7 Ağustos arası Türkiye'nin batı yarısında, Kuzey'den, Güney'e kadar yağışlar gözükecektir, 7-19 arasında modeller üzerinde ciddi anlamda yağış atakları gözükmemektedir. Ek olarak GFS modellerinde 11-17 Ağustos aralığında Türkiye üzerinde, basra üzerinden sıcak atakları oluşacağı gözükmektedir.bu sıcak atağı Rusya'ya kadar etkili olacaktır. Tahminlerde tarih aralıklarında, gün sapmaları olabilir.ağustos ayı için beklentimiz 155-160 TL aralığıdır. Eğer beklenmedik arıza ve rüzgar hızında azalmalar oluşursa, Ağustos ayı ortalamasını 165-170 TL aralığında da görebiliriz. Temmuz sonunda, Ağustos ayına ait ürün fiyatı 161,5 TL den satıştaydı.
00:00-01:00 01:00-02:00 02:00-03:00 03:00-04:00 04:00-05:00 05:00-06:00 06:00-07:00 07:00-08:00 08:00-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 23:00-24:00 1.7.2016 2.7.2016 3.7.2016 4.7.2016 5.7.2016 6.7.2016 7.7.2016 8.7.2016 9.7.2016 10.7.2016 11.7.2016 12.7.2016 13.7.2016 14.7.2016 15.7.2016 16.7.2016 17.7.2016 18.7.2016 19.7.2016 20.7.2016 21.7.2016 22.7.2016 23.7.2016 24.7.2016 25.7.2016 26.7.2016 27.7.2016 28.7.2016 29.7.2016 30.7.2016 31.7.2016 Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.2 Temmuz 2016 Döneminde SGÖF Günlük Fiyatları 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 - Temmuz 2016 Döneminde Saatlik SGÖF Fiyatları 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 - Temmuz 2016 Döneminde Gün Bazında SGÖF Fiyatları 150,00 145,00 140,00 135,00 130,00 125,00 120,00 115,00 110,00 Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.3 Elektrik Tüketimi - Temmuz 2016 Temmuz ayında Türkiye genelinde toplam 24,37 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.tüketimin günlük ortalaması ise 786.114 MWh oldu. Temmuz ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 15,61 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 6,15 TWh,rüzgar santrallerinden 1,80 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,33 TWh üretim sağlandı.toplam elektrik üretimi 23,89 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 24,54 TWh olarak belirlendi.kaynaklar bazında üretime bakıldığında Temmuz ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı 7.424.464 MWh oldu.aynı rakam ise Haziran ayında 7.222.378 MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark 202.086 MWh artış olarak gerçekleşti.doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay 7.885.686 MWh elektrik üretimi gerçekleşti.geçen aya göre 579.571 MWh artış gözlemlendi.rüzgar üretimine baktığımızda ise Haziran ayından Temmuz ayına geçişte 690.121 MWh'lik bir artış hesaplanmıştır.kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam 5.042.311 MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam 14.163.579 MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam 4.681.903 MWh üretim gerçekleşmiştir. Temmuz ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde : 4,68 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 5,40 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 5,40 TWh,dördüncü 7 günlük bölümde : 5,90 TWh çekiş oluşmuştur.toplam tüketimlere baktığımızda Haziran 2016 dönemine oranla %11,32 artış, Temmuz 2015 dönemine göre yani geçen yıla oranla %16,78 artış oluşmuştur. Temmuz ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi 885.390 MWh ile 29.07.2016 Cuma günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise 551.374 MWh ile 06.07.2016 Çarşamba günü elde edilmiştir. Saatlik olarak baktığımızda maksimum çekiş 42.511 MWh ile 27.07.2016 Çarşamba 14:00-15:00 arası olup, minimum çekişe baktığımızda ise 17.974 MWh ile 06.07.2016 Çarşamba 06:00-07:00 arasında olduğunu görmekteyiz.haziran ayında maksimum saatlik çekiş 42.056 MWh, minimum çekiş de 21.635 MWh oluşmuştur. Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh ) 2015 2016 2015 vs 2016 Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim Ocak 22.522,00 Ocak 23.210,00 3,05% 950.000,00 900.000,00 850.000,00 800.000,00 750.000,00 700.000,00 650.000,00 600.000,00 550.000,00 500.000,00 Şubat 20.305,00 Şubat 21.146,00 4,14% Mart 21.553,00 Mart 22.157,00 2,80% Nisan 20.489,00 Nisan 21.295,00 3,93% Mayıs 21.142,00 Mayıs 21.891,41 3,54% Haziran 20.868,00 Haziran 23.046,32 10,44% Temmuz 23.590,00 Temmuz 24.369,54 3,30% Ağustos 25.076,00 Ağustos Eylül 21.666,00 Eylül Ekim 20.984,00 Ekim Kasım 21.262,00 Kasım Aralık 23.955,00 Aralık Toplam 150.469,00 Toplam 157.115,27 4,42% ( Yıllar arasındaki Toplamlar. 2016 yılının en son ayına göre denklenmiştir) Temmuz 2016 Dönemine ait Türkiye Çekişi
1.Tem 2.Tem 3.Tem 4.Tem 5.Tem 6.Tem 7.Tem 8.Tem 9.Tem 10.Tem 11.Tem 12.Tem 13.Tem 14.Tem 15.Tem 16.Tem 17.Tem 18.Tem 19.Tem 20.Tem 21.Tem 22.Tem 23.Tem 24.Tem 25.Tem 26.Tem 27.Tem 28.Tem 29.Tem 30.Tem 1.7.2016 3.7.2016 5.7.2016 7.7.2016 9.7.2016 11.7.2016 13.7.2016 15.7.2016 17.7.2016 19.7.2016 21.7.2016 23.7.2016 25.7.2016 27.7.2016 29.7.2016 Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.4 Kaynaklara Göre Üretim - Temmuz 2016 Hidroelektrik Santraller ile Üretim & Barajlara Gelen Su Temmuz ayında toplam barajlara gelen su miktarı 3.633.277 m3 oldu.geçen sene bu miktar, 3.931.603 m3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%7,59 altında oluştu.temmuz 2016 dönemi için planlanan su miktarı 3.641.632 m3 kadardı.gerçekleşen değer, planlanan su gelişinin yaklaşık -%0,23 altında gerçekleşti.hidrolik santrallerden üretim miktarı ise 6.145.878 MWh gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise 198.254 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 232.870 MWh ile 22.07.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 140.414 MWh ile 05.07.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 13.402 MWh ile 22.07.2016 Cuma 15:00-16:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 3.646 MWh ile 19.07.2016 Salı 06:00-07:00 arasında oluşmuştur. 280.000 230.000 180.000 130.000 80.000 30.000 Temmuz 2016 Gerçekleşen HES Üretimi Temmuz Ayında Barajlara Gelen Su Durumu 2015-2016 2015 2016 200.000,00 180.000,00 160.000,00 140.000,00 120.000,00 100.000,00 80.000,00 60.000,00 40.000,00 20.000,00-2015 - 2016 Aylık Barajlara Gelen Su Karşılaştırması 2015 2016 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 -
1.7.2016 3.7.2016 5.7.2016 7.7.2016 9.7.2016 11.7.2016 13.7.2016 15.7.2016 17.7.2016 19.7.2016 21.7.2016 23.7.2016 25.7.2016 27.7.2016 29.7.2016 Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.5 HES'LERE GELEN SU VE KARŞILAŞTIRMA AYLAR 2015 2016 Değişim OCAK 4.945.154 4.713.942-4,7% ŞUBAT 5.047.024 6.450.331 27,8% MART 9.437.905 9.956.090 5,5% NİSAN 14.311.856 10.022.842-30,0% MAYIS 11.759.098 8.868.999-24,6% HAZİRAN 6.545.785 6.174.000-5,7% TEMMUZ 3.931.603 3.633.277-7,6% AĞUSTOS 2.716.741 EYLÜL 2.468.004 EKİM 2.594.982 KASIM 2.371.957 ARALIK 2.638.347 TOPLAM 55.978.425 49.819.481-11,0% ( Yıllar arasındaki Toplamlar 2016 yılının en son ayına göre denklenmiştir.) Temmuz ayında, Hidroelektrik Santrallerden elektrik üretim oranı,türkiye elektrik arzında %25 pay elde etmiştir. Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi Temmuz ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim miktarı 1.796.783 MWh oldu.haziran ayında bu rakam, 1.106.663 MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda 690.121 MWh artış oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda 57.961 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 88.089 MWh ile 05.07.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 17.724 MWh ile 14.07.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 4.088 MWh ile 05.07.2016 Salı 18:00-19:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 323 MWh ile 14.07.2016 Perşembe 10:00-11:00 arasında olduğunu görmekteyiz. 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Haziran 2016 Gerçekleşen Rüzgar Üretimi
1.7.2016 3.7.2016 5.7.2016 7.7.2016 9.7.2016 11.7.2016 13.7.2016 15.7.2016 17.7.2016 19.7.2016 21.7.2016 23.7.2016 25.7.2016 27.7.2016 29.7.2016 Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.6 Termik Santraller ile Üretim Temmuz ayında Termik santralleri ile elektrik üretim miktarı 15.611.162 MWh oldu.haziran ayında bu rakam, 14.834.513 MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda 776.649 MWh artış oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda 503.586 MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim 607.158 MWh ile 14.07.2016 tarihinde,en düşük üretim ise 286.719 MWh ile 06.07.2016 tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim 27.871 MWh ile 14.07.2016 Perşembe 13:00-14:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 10.918 MWh ile 06.07.2016 Çarşamba 05:00-06:00 arasında olduğunu görmekteyiz. 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Temmuz 2016 Gerçekleşen Termik Üretimi Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi Temmuz ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.arz kaynakları incelendiğinde en fazla üretim Doğalgaz ve LNG santralleri ile olmuştur. Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta 2% Dış Enerji Ticareti 4% ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel % Doğalgaz ve LNG 7.885.686 32,14% Hidroelektrik 6.145.878 25,05% İthal Kömür 3.946.054 16,08% Taş Kömürü ve Linyit 3.232.583 13,18% Rüzgar 1.796.783 7,32% Dış Enerji Ticareti 647.181 2,64% Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta 378.634 1,54% Jeotermal 333.998 1,36% Biogaz ve Diğerleri 168.205 0,69% Toplam Üretim 24.535.003 100% Temmuz 2016 Üretim Grafiği Jeotermal 2% Biogaz ve Diğerleri 1% Rüzgar 11% Hidroelektrik 37% Taş Kömürü ve Linyit 19% İthal Kömür 24%
Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.7 Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Temmuz 2016 Hava Durumu GFS ve ECMWF modellerine baktığımızda Ağustos ayının mevsim normallerinde geçtiğini görmekteyiz. Ayın 11-17 si arasında Basra üzerinden sıcak hava girişleri oluşup, bu sıcak atakları Doğu Avrupa'nın Kuzeyine kadar etkili olacaktır.modeller üzerinde ciddi anlamda yağış miktarları gözükmemektedir. Uzun vadeli tahminlere baktığımızda ise NAO 20-30 Ağustos arası eksi yönde, Ağustos'un son bölümünde serinleme ve yağış oluşabilir. AO'ya baktığımızda da aynı şeyi söylemek mümkün.aşağıda Ağustos ayının ilk 10 günlük periyodundaki toplam yağış miktarı gözükmektedir, yağış genellikle Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz kıyılarını etkileyecektir. Yandaki resimde Ağustos ayında, Dünya üzerindeki ay sıcaklık ortalaması gözükmektedir.buna göre yukarda da bashettiğimiz gibi, Ağustos ayında Türkiye üzerindeki sıcaklık ortalaması mevsim normallerinde gözükmektedir.
Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.8 Rüzgar Tahmini Aşağıda 19 Ağustos'a kadar beklenen Rüzgar tahminleri Mevcuttur. Temmuz'un 19'una kadar 1000 MW altında bir üretim beklenmemektedir. 7-9 Ağustos arası saatlik 3000 MW ve üzerinde üretim miktarları görebiliriz. 11-17 arasında ise modellerde düşük çıktılar mevcut. Ortalama üretim hızında düşüşler gözlemlenecektir. ÇATALCA HAVZASI BALIKESİR HAVZASI ÇANAKKALE HAVZASI Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı eksen ile gösterilmiştir.ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda gösterilmiştir.
Temmuz 2016 - Sayı 30 syf.9 ÇEŞME HAVZASI SOMA HAVZASI