Hizmete Özeldir. Mevzuat Bülteni Vergi Bölümü 2016/1/1: Ekim, Kasım, Aralık c
Sevgili Okurlarımız, TaxAuditing Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim olarak her geçen gün sizlere daha iyi hizmetler sunmanın çaba ve gayreti içinde olduğumuzu ifade etmek isteriz. Sürekli çalışmalarımız kapsamında hali hazırda bu çalışmalara zaten tanık olduğunuzu düşünmekteyiz. Mevzuat bilgilendirme platformu kapsamında Sirküler ve diğer iletişim araçları yanında özet mahiyetinde üçer aylık periyodlar içinde önemli gördüğümüz mali hukuk konularını bir Bültenle sizlerle paylaşma ihtiyacı hissediyoruz. Bu kapsamda, detaylarına çok girilmeden mesleki çalışmalarınıza referans olabilecek çeşitli konular bundan sonra bu Bültenle önünüze geliyor olacaktır. Sizlerden gelen görüş ve önerileri de zaman süreci içerisinde dikkate alacağımızı ifade etmek isteriz. Bildiğimiz üzere 2016 yılına ilişkin son çeyrek periyod özellikle ekonomideki gelişmeler nedeniyle çok hızlı bir mevzuat değişikliğine konu olmuştur. Vergi hukuku başta olmak üzere pek çok mali mevzuatta çok köklü değişiklikler yaşanmıştır. Bu bakımdan, çoğu mükellefleri ilgilendiren hususlar konusunda önemli değişikliklerin gündeme geldiğini ifade edebiliriz. Bu düzenlemelerin bazı ürünlerin ÖTV si dışında geneli itibariyle mükelleflerin yararına olduğu görülmektedir. Özellikle, 6736 sayılı Af Kanunu düzenlemesi ile mükelleflerimiz önemli ölçüde nefes alırken ve aynı zamanda geçmişle ilgili mali sorunları çözüme kavuştururken önümüzdeki dönemde pek çok yeni inceleme ile karşı karşıya olduğumuzu ifade etmek te gerekir. Yapılan düzenlemeler arasında en önemli olarak mükelleflerin 2017 den itibaren karekodlu çek uygulamasına geçmek zorunda olması, şirket kuruluş ve imza beyanının noter yerine ticaret sicil müdürlüklerinde yapılmasına yönelik kolaylık, otomobil ve tütün ürünlerinde ÖTV artışı, şehit yakınlarına ÖTV istisnası, vergi incelemelerinde mükellef haklarına yönelik yönetmelik değişiklikleri, ticari taşıtların yenilenmesinde Geçici ÖTV istisnası gibi düzenlemeler görülmektedir. Ayrıca, KOSGEB ve Ekonomi Bakanlığı teşviklerinde de çok önemli düzenlemeler yapılmıştır. 2017 yılı itibariyle değerlendirme yapmak gerekirse çok önemli mali gelişmelerin varlığına istinaden çeşitli hukuki düzenlemelerle karşılaşmamız mümkündür. Doğru bilginin önemli olduğu kadar, bilginin de doğru yer ve zamanda kullanımının önemini unutmamak gerekmektedir. Bu Bültende 2016 yılı son üç periyoddaki mali konular özetlenecek olup, yalnız, bu Bülten de özelge ve yargı kararlarına geçici olarak yer vermediğimizi iletiriz. Bilgilerinize Sunarız. Saygılarımızla. TaxAuditing Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim 2
Karekodlu Çek Uygulaması 2017 Den İtibaren Zorunlu Hale Gelmiştir Ali ÇAKMAKCI; Yeminli Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi, Kurucu Ortak Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı nın TBMM Genel Kurulu nda kabul edilmesiyle birlikte çek düzenlemede iyiniyetli hamilleri koruyucu çeşitli tedbirler uygulamaya girmiştir. Çekle ilgili düzenlemeler bahsi geçen kanunun 61 ila 65. Maddelerinde yer almaktadır. Bu düzenlemelerden bir tanesi ise karekodlu çek uygulamasıdır. Bahsi geçen kanunun 70 inci maddesiyle zorunlu hale getirilen karekodlu çek uygulaması için findeks e üye olmalısınız. Karekodlu çek uygulaması yabancı şirketler hariç 2017 yılında tamamen başlamaktadır. Bu uygulama ihtiyari olmayıp, yabancı şirketler hariç zorunludur. Karekodlu çek düzenlemesi ile tedavüldeki çek miktarı belirginleşip ticari hayat kolaylaştırılacaktır. Bu durumda, alacaklı tedavüldeki çek adedi ve tutarını görerek çeki kabul etmeme veya etme konusunda özgüven içinde hareket edecektir. Çekin üzerindeki karekod okutulduğunda kaç bankadan çek kullanmış; çek sahibi geçmişte ödemelerini düzgün yapmış mı; şirketin üzerinde iflas erteleme veya tedbir kararı var mı gibi konuları görebilecektir. Lehine karekodlu çek düzenlenen lehdar çeki sisteme kaydederek kayıtdışılık azalacak, bilgi temininde sorun yaşanmayacaktır. Bu sisteme kaydedilmeyen çekler de hukuken geçerli olacak yalnız bankanın ödemekle yükümlü olduğu tutar için sorumluluğu ortadan kalkacaktır. Ayrıca, karekodlu çek uygulamasında ileri tarihli olarak düzenlenen çeklerde vade geldiğinde karşılıksız çeki keşide eden temsilci görevden alınmış veya ayrılmış ise tüzel kişilerin bu nedenle çek hesabına ilişkin hukuki sorumluktan kurtulamayacaktır. Karekodlu çekin avantajları nelerdir? Keşideci için avantajları Çekinin kabulünü artırma Güvenilir ve itibarlı olduğunu gösterme Hamil için avantajları Keşidecinin çek ödeme performansına kolay ulaşabilme Çekin dolaşımda bilgisini öğrenme Çek yaprağını doğrulayabilme 3
Sahtecilik ve dolandırıcılığa karşı tedbir alabilme imkanı sağlar. Karekodlu çek işleyişi bankaların artık zorunlu olan yasal ödeme yükümlülüğü kalmadığını ifade etmek gerekir. Keşideci "karekodlu çek defterini" ilgili banka şubesinden talep eder. Keşideci findeks üyesi değilse ilgili şube tarafından findeks üyeliği yapılır. Çek defteri bazında keşideciden muvafakat beyanı alınır. Karekodlu çek defteri basımı yapılır ve şube tarafından keşideciye teslim edilir. Çeki elinde bulunduran hamil "findeks üyesi olarak" akıllı telefonu aracılığıyla çek üzerindeki karekodu okutur ve keşidecinin özet çek performans raporuna ulaşır. 4 Karekodlu çek karnesi kullanabilmek için aralık ayında yapılması gereken, banka şubesinden karekodlu çek karnesi talebinde bulunmaktır. Bunun için öncelikle kredi kayıt bürosunun platformu olan findeks e üye olunması gerekmektedir. Üyelik işlemeleri web sitesi üzerinden yapılabilmekte, istenilen bilgi girişleri yapıldıktan sonra başvuru formu nun ve sözleşme nin bir çıktısının alınarak temsile yetkili kişilerce imzalanması ve fiziki ortamda banka şubesine sunulması gerekmektedir. Mükelleflerimize önerimiz, ticari işlemlerinde özellikle aldıkları çeklerin karekodlu olup olmadıklarını önemsemeleridir. Aksi takdirde, karşılıksız çıkan çek tutarı için
Şirket Kuruluş Sözleşmeleri İle İmza Beyannamelerinin Artık Ticaret Sicil Müdürlüğünde İmzalanmasına İlişkin Düzenleme Getirilmiştir Ali GUVEN; Denetim Direktörü, SMMM, Bağımsız Denetçi 06 Aralık 2016 Tarihli ve 29910 Sayılı Resmi Gazete de Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması hakkındaki Tebliğ yayımlanmak suretiyle Şirket Kuruluş Sözleşmelerinin ticaret sicil müdürlüklerinde yapılmasının usul ve esasları belirlenmiş, şirket kuruluş ve ticari işletme açılışı işlemlerine münhasır olmak üzere imza beyannamelerinin ticaret sicil müdürlükleri tarafından düzenlenebilmesine yönelik hükümlere yer verilmiştir. Düzenlemeye göre sözleşme MERSİS 1 ortamında hazırlanacaktır. 1 Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS): Ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü, ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile TOBB nezdinde oluşturulan ve işletilen merkezi ortak veri tabanını da içeren bilgi sistemini ifade etmektedir. Sözleşme hazırlandıktan sonra sicil müdürlüğüne başvuru yapılacaktır. Kurucular, sözleşmenin imzalanması için şirketin kurulacağı yer müdürlüğünde hazır bulunur. Kurucusu gerçek kişi veya tüzel kişi olan şirketlerin sözleşmesi müdürlükte bizzat kendileri veya temsilcileri tarafından imzalanır (Kurucu veya temsilcinin, okur-yazar olmaması, Türkçe bilmemesi, işitme, konuşma veya görme engelli olması halinde sözleşmeler noter huzurunda imzalanır.) On sekiz yaşından küçük kişilerin şirkette kurucu ortak olabilmesi için şirket sözleşmesinin velileri tarafından imzalanması gerekir. Velinin tek kişi olması halinde, nüfus kayıt örneğinin ibraz edilmesi zorunludur. On sekiz yaşından küçük kişinin velisiyle birlikte şirket kurucusu olması halinde, vasi veya kayyım kararı müdürlüğe ibraz edilir. Tebliğde belirtilen belgeler kanalıyla kimlik doğrulamasından sonra ise Tebliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yer alan doğrulama işlemlerinin ardından, sözleşmenin müdürlük tarafından MERSİS ten alınacak nüshası kurucular veya temsilciler tarafından müdür huzurunda imzalanır. Müdürlükte imzalanan sözleşmenin bu Tebliğin 8 inci maddesi çerçevesinde gerçekleştirilen onay tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için başvuruda bulunulmaması halinde, sözleşmede imzası bulunanların şirket kurma iradelerinin 5
devam ettiğine dair beyanda bulunmaları gerekir. İrade beyanı oluşturulurken, Tebliğin 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddesi hükümleri uygulanır. Kurucuların bu beyanı, sözleşme nüshalarının arkasına eklenir. Düzenleme ile mükelleflere şirket kuruluşlarında önemli kolaylıklar getirilmiş, ülkemizde şirket kurmak için kuruculara önemli bir imkan sağlanmıştır. Şirket kuruluş ve ticari işletme açılışı işlemlerinde müdürlüklere ibrazı zorunlu olan imza beyannameleri, müdürlükler tarafından düzenlenebilir. İmza beyannameleri, gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişinin, ticaret unvanı ve bunun altına atacağı imzayı içeren belgedir. Düzenlemeden de anlaşılacağı üzere imza beyannameleri istenirse noter kanalıyla da düzenlenebilir. İmza onayı belgesi hazırlanarak müdür tarafından imzalanır. Söz konusu onay belgesi beyanname ile birlikte mühürlenir ve beyannamenin arkasına eklenir. Beyanname müdürlükçe saklanmak üzere teslim alınır ve tescil başvuru belgeleriyle birleştirilerek dosyasında saklanır. 6
Otomobil, Tütün ve Alkollü İçecekler İçin ÖTV Oran ve Tutarları Değiştirilmiş, Bazı Mal Ve Hizmetlerin KDV Oranları İse Değiştirilmiştir Ali Çagsel SEV; YMM, Ortak, Bağımsız Denetçi 2016/9542 BKK ile 24/12/2007 tarihli ve 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Karara ekli (II) sayılı listenin B) Diğer Mal Ve Hizmetler bölümünün; a) 5 inci sırası 5- Yukarıdaki 4 numaralı sırada yazılı mensucat, vatka, keçe ve dantela, kordela, kordon ve işlemelerden mamul; iç ve dış giyim eşyası (şapka, kravat, kaşkol, şal, eşarp, kemer, çorap, eldiven vb. dahil), omuz vatkası, astar, apolet, ilikleme tertibatı, cep, kol, yaka, rozet ve fırfır ile bunların benzerleri, havlu, bornoz, perde, çarşaf, yastık, yorgan, battaniye, uyku tulumu, her türlü kılıf ve örtüler ile bunların benzeri ev tekstil ürünleri (taşıtlarda kullanılanlar dahil) (yataklar hariç) ile kıymetli taş ve madenler hariç her nevi maddeden mamul fermuar, çıtçıt, düğme, kopça, boncuk ve benzerleri, şeklinde değiştirilmiş Düzenleme ile omuz vatkası, astar, apolet, ilikleme tertibatı, cep, kol, yaka, rozet ve fırfır ile bunların benzerleri ile kıymetli taş ve madenler hariç her nevi maddeden mamul fermuar, çıtçıt, düğme, kopça, boncuk ve benzerleri %8 KDV oranına dahil edilmiştir. b) 10 uncu sırası 10- Fason Olarak Yapılan Tekstil, Konfeksiyon, Deri Ve Saya İşleri, şeklinde değiştirilmiş, Düzenleme ile fason tekstil ve konfeksiyon işlerinin yanında, fason deri ve saya işleri de %8 KDV oranına tabi olacaktır. c) 21 inci sırasında yer alan, ambulans hizmetleri ibaresinden önce gelmek üzere ile bu hizmetleri ifa edenlere hekimlerce veya hekimler vasıtasıyla verilen hizmetler ibaresi eklenmiştir. Buna göre 21-İlgili Bakanlıklar ya da kanunlarla izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilen insan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (hayvan ırkının ıslahına yönelik hizmetler dahil) ile bu hizmetleri ifa edenlere hekimlerce veya hekimler vasıtasıyla verilen hizmetler, ambulans hizmetleri, %8 KDV oranına tabi olacaktır. ÖTV Oranlarına İlişkin BKK 1-87.03 GTİP Araçlara İlişkin ÖTV Oranları 2016/9542 BKK ile 4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listedeki 87.03 G.T.İ.P. numaralı mallardan -Diğerleri satırı 7
altında yer alan malların vergi oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir 2. Bu Kararın yukarıda belirlenen genel tarifenin dışında kalacak şekilde 3 üncü maddesinde belirlenen vergi oranları; a) Motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçmeyip; ÖTV matrahı 40.000 TL yi aşmayanlar için %45, ÖTV matrahı 50.000 TL yi aşmayanlar için %45, ÖTV matrahı 50.000 TL yi aşıp, 80.000 TL yi aşmayanlar için %50, c) Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 100 KW ı geçip motor silindir hacmi 2000 cm3 ila 2500 cm3 arasında olanlardan ÖTV matrahı 100.000 TL yi aşmayanlar için %100, ÖTV matrahı 40.000 TL yi aşıp, 70.000 TL yi aşmayanlar için %50, *Bu durumda Motor Silindir hacmi 1600 cm3 aşağısındaki araçlar da en düşük ÖTV oranı %45, en yüksek ise %60 olarak belirlenmiştir. %45 ÖTV oranı ise ancak ÖTV Matrahı 40.000- TL ve aşağısındaki araçlar için uygulanacaktır. b) Motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçen fakat 2000 cm3 ü geçmeyenlerden; ÖTV matrahı 100.000 TL yi aşmayanlar için % 100, 2-Tütün ve Alkollü İçeceklerde ÖTV Oran ve Tutarları: 2016/9567 BKK ile sigara, tütün ürünleri ve alkollü içeceklerden alınan maktu vergi yüzde 10 yükselirken, ÖTV oranlarına yapılan artış da yüzde 10 ile yüzde 27.5 arasında değişiyor. Buna göre, kolalı gazoz oranı %25, malttan bira da %63, köpüklü şaraplarda 38,8303-TL, cin 152,1361, likör de ise 171,0694-TL olarak belirlenmiştir. Keza, B cetveli ürünlerde de ÖTV oran ve tutarlarında çeşitli değişikliğe gidilmiştir. 8 Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 50 KW ı geçip motor silindir hacmi 1800 cm3 ü geçmeyenlerden; 2
Varlık Barışına İlişkin Maliye Bakanlığı Tebliği (6736 Kanun 4 Seri Nolu Tebliğ) Yayımlanmıştır Ali ÇAKMAKCI, Yeminli Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi, Kurucu Ortak 3/8/2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanunun 7 nci maddesinin uygulanmasına ilişkin açıklamalara 1 seri no.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 6736 Sayılı Kanun Genel Tebliğinin (VII) bölümünde yer verilmiştir. Bu Tebliğin amacı ise, Bakanlığa iletilen hususlar da dikkate alınarak, 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi kapsamında Yurt Dışından Türkiye ye Getirilen Varlıklar a ilişkin ilave açıklamalar yapılmasıdır. Düzenleme kapsamında yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi hükümleri çerçevesinde 31/12/2016 tarihine kadar Türkiye ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir. Yurt dışında bulunan varlıkların 31/12/2016 tarihine kadar Türkiye ye getirilmesi koşuluyla, bu varlıklara yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun anılan madde hükmünden yararlanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Yurt dışında bulunan ancak anılan madde kapsamına girmeyen varlıkların (örneğin taşınmazların) kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle söz konusu madde hükümleri çerçevesinde Türkiye ye getirilmesi mümkündür. Örneğin, taşınmazı satıp karşılığında dövizi bu hüküm kapsamında ülkemize getirmek mümkün olacaktır. 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi hükmü çerçevesinde Türkiye ye getirilen varlıklardan dolayı herhangi bir vergi tarhiyatı yapılamayacağından, gerçek ve tüzel kişilerce bu varlıkların Türkiye ye getirilmesinde herhangi bir vergi ödenmeyecektir. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, Türkiye deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılacak bir hesaba transfer edilebilecek veya fiziki olarak Türkiye ye getirilebilecektir. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka veya aracı kurumlara, kendileri veya yetkilendirdiği kişilerce bildirilmesi, söz konusu kıymetlerin Türkiye ye getirildiğinin kabulü için yeterli olacaktır. Bu şekilde bildirimde bulunma seçeneğini tercih edenler bakımından söz konusu varlıkların daha sonra hesaben veya fiziken Türkiye ye getirilmesi ihtiyaridir. Bankalar ve aracı kurumlar, hesaba transfer edilmek veya fiziken getirilmek suretiyle hesap açma halleri hariç olmak üzere, kendilerine bildirilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları için yapılan bildirimi 9
tabi oldukları mevzuatları çerçevesinde muhafaza edecekler ve bu varlıklara ilişkin ayrıca bir hesap oluşturmayacaklar veya kayden izlemeyeceklerdir. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda, banka dekontu veya aracı kurum işlem sonuç formları, varlıkların Türkiye ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir. 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi kapsamında yurt dışından Türkiye ye getirilen varlıklar nedeniyle, madde hükmünden yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, -Hiçbir Şekilde Vergi İncelemesi Ve Vergi Tarhiyatı İle -Herhangi Bir Araştırma, İnceleme, Soruşturma Veya Kovuşturma Yapılamayacak, -Vergi Cezası Ve İdari Para Cezası Kesilemeyecektir. Kapsama giren varlıkların Türkiye ye getirilmesi nedeniyle, ithalde alınanlar da dahil olmak üzere her türlü vergi, resim, harç ve fon yönünden herhangi bir inceleme ve tarhiyat yapılamayacak, ceza kesilemeyecektir. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye ye getirilmesinde veya menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının banka ya da aracı kurumlara bildirilmesinde, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Tebliğ ekinde yer alan ve ıslak imzalı olarak hazırlanacak Form kullanılacaktır. Diğer taraftan, bu Tebliğin yayımından önce bildirimde bulunanlar bakımından Tebliğ eki Form un düzenlenerek ilgili banka veya aracı kurumlara verilmesi ise ihtiyaridir. 10
ödeme zammı olmaksızın ödeyebileceklerdir. Emlak Vergisi Kanunu Açısından: 6761 Sayılı Kanunla Yapılan Vergisel Düzenlemeler Ali Çagsel SEV; YMM, Ortak, Bağımsız Denetçi 6736 Sayılı Kanuna İlişkin Düzenleme: Kanun mükelleflere 19 Ağustostan önce başlamış vergi incelemesi ve takdir komisyonu kararlarına karşı ihbarnamenin tebliğinden 30 gün içinde başvuru yapmak suretiyle kanun hükümlerinden yararlanma imkanı verilmesine rağmen bu hakkı kullanmayan mükelleflere yeni bir hak getirmiştir. Buna göre, 6736 sayılı Kanuna uygun şekilde 20.08.2016 tarihi ile 31.11.2016 tarihleri arasında tebliğ edilen ihbarnamelere mükellefler dilerlerse 30.11.2016 tarihine kadar başvuru yaparak yapılandırma imkanından yararlanabilecektir. Hak düzenlemesi geçici olup, sadece bahsi geçen dönemlerde tebliğ edilen ihbarnamelere uygulanacaktır. Ayrıca, yapılandırılan borçların ilk taksiti de Kasım/2016 ayında ödenecektir. Keza, daha önce Kanuna uygun başvuru yapıp ilk taksiti ödemeyenler de aynı tarihe kadar borçlarını geç Kanunun 4. Maddesi ile 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan (Sanayici lehine tapudaki tescilin yapılacağı tarihe kadar) ibaresinden sonra gelmek üzere, Bakanlar Kurulunca serbest bölge ilan edilen arazi (Kullanıcı lehine tapuda tescilin yapılacağı tarihe kadar) ibaresi eklenmiştir. Buna göre, organize sanayi bölgelerine tahsis edilen ve iktisap edilen araziler dışında, serbest bölge ilan edilen arazilerde de geçici emlak vergisi muafiyeti getirilmiştir. Geçici emlak vergisi muafiyet süresi kullanıcı lehine tapu tescili yapılacağı tarihe kadardır. KDVK Açısından: Kanunun 5. Maddesi ile 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (ı) bendine verilen hizmetler ibaresinden sonra gelmek üzere ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri ibaresi eklenmiştir. Buna göre; doğrudan serbest bölgelere veya serbest bölgelerden ihracat niteliği taşıyan yük taşımacılığı hizmetleri KDV den istisna edilmiştir. Bu istisna kapsamına sadece yük taşımacılığı hizmeti girmekte olup, serbest bölgelerden yapılan yük 11
taşımacılığı hizmetinin ise açıkça ihracat konusu eşyaya ilişkin olması gerekmektedir. ÖTVK Açısından: Kanunun 7. Maddesi ile 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 12 nci maddesinin iki numaralı (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. c) (II) sayılı listedeki mallar için; - belirlenen oranları bir katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, -bu sınırlar içinde kalmak şartıyla 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan mallar için özel tüketim vergisi matrahını esas alarak fiyat grupları oluşturmaya, -bu fiyat grupları ve malların cinsi, sınıfı, üst yapı gövde tanımı, emisyon türü ve değeri, istiap haddi ile yolcu ve yük taşıma kapasitesi itibarıyla farklı oranlar belirlemeye; -uygulanmakta olan oranları EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda yarısına kadar indirmeye, kanunî oranına kadar çıkarmaya, BK na verilmiş olan daha eski yetki ayrı ayrı veya topluca (II) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları bir katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye; uygulanmakta olan oranları EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda yarısına kadar indirmeye, kanunî oranına kadar çıkarmaya, şeklinde iken genişletilmiştir. Bu kapsamda, II sayılı listedeki araçların -bu sınırlar içinde kalmak şartıyla (ÖTV oran sınırları) 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan mallar için (binek otomobiller) özel tüketim vergisi matrahını esas alarak fiyat grupları oluşturmaya, -bu fiyat grupları ve malların cinsi, sınıfı, üst yapı gövde tanımı, emisyon türü ve değeri, istiap haddi ile yolcu ve yük taşıma kapasitesi itibarıyla farklı oranlar belirlemeye; Yönelik ilave yetkiler verilmiştir. Bu durumda, BKK 87.03 GTİP numaralı mallar için geniş bir yetki ve uygulama imkanına kavuşmuştur. BK, Bültende yukarıda yer verdiğimiz üzere bu yetkiyi kullanarak II nolu listeye ilişkin ÖTV oranlarını değiştirmiştir. 12
Şehit Yakınlarına ve Ticari Taşıtların Yenilenmesinde ÖTV İstisnasına İlişkin Tebliğ Düzenlenmiştir Ali ÇAKMAKCI, Yeminli Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi, Kurucu Ortak Tebliğ düzenlemesi ile şehit yakınlarına bir adet araç için ilk iktisapta sağlanan ÖTV istisnası ile ticari araçların yenilenmesi için sağlanmış bulunulan ÖTV istisnasına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Hayatını Kaybetmiş Harp veya Vazife Malullerinin Yakınlarının Taşıt Alımında İstisna Uygulaması Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendine göre, (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi mallardan; 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve, 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde sayılan kişilerden hayatını kaybetmiş olanların; eş veya çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa ana veya babasından birisi tarafından, bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV den müstesnadır. İstisnadan Yararlanılacak Taşıtlar Türk Gümrük Tarife Cetvelinin; 87.03 tarife pozisyonunda yer alan, 1600 cm³ veya altında motor silindir hacmine sahip binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, jeep, steyşın vagon, vb. taşıtların, 87.04 tarife pozisyonunda yer alan, eşya taşımaya mahsus, 2800 cm³ veya altında motor silindir hacmine sahip van, panelvan, kamyonet, pickup, vb. taşıtların, 87.11 tarife pozisyonunda yer alan, motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletlerin Tebliğin (II/C/6.3.) bölümünde belirtilen kişiler tarafından bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV den müstesnadır. İstisna dikkat edileceği üzere belli motor silindir hacmine sahip belli bazı taşıtar ve her türlü motosikletler için tanınmıştır. İstisnadan ilk iktisapta bir kez yararlanılacak olup, yararlanma esas ve usulleri ilgili Genel Tebliğde yayımlanmıştır. Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi kapsamında ilk iktisabı yapılmış taşıtın 13
ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmeden, daha önce aynı düzenlenmeden yararlanmış olan, hayatını kaybetmiş harp veya vazife malulü yakınına satışı veya devri halinde, alıcı tarafından kayıt ve tescilden önce ÖTV nin beyanı ve ödenmesi gerekir. Alıcının söz konusu düzenlemeden yararlanmamış olmakla birlikte, bu hakkından, hayatını kaybetmiş harp veya vazife malulünün hak sahibi diğer bir yakını lehine feragat etmiş olması halinde de kayıt ve tescilden önce ÖTV aranır. Ticari Taşıtların Yenilenmesinde Geçici 7 nci Madde Uygulaması 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 54 üncü maddesi ile Özel Tüketim Vergisi Kanununa eklenen geçici 7 nci maddeye göre, Kanuna ekli (II) sayılı listenin 87.02 ve 87.03 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile, 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan ticari yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan ve bu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçen binek otomobilleri hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 30/6/2019 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı vergiden müstesnadır. Bu düzenlemeden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla maliki olunan, trafik tescil kuruluşlarınca ticari yolcu veya yük taşımacılığında kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş her bir taşıt bakımından, aynı cins bir taşıtın ilk iktisabında yararlanılır. Yenilemeye konu edilen taşıtın, istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Şu kadar ki, bu şartın ihlali halinde, yeni alınan taşıta ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu madde hükmüne göre iktisap edilen taşıtın, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri halinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden 14
çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) halinde ise bu madde hükmünden yararlanandan, taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır. Düzenlemeye göre şehir içi taşımacılık faaliyetinde ve ticari yük taşımacılığında kullanılan belli taşıtların ilk iktisabına ÖTV istinası getirilmiş olup, istisnadan yararlanılan taşıtların ilk iktisap tarihinden itibaren 3 tam yıl içinde devredilmemesi gerekmektedir (veraset yoluyla intikal hariç). Ayrıca, yenilenen taşıtın da 2 tam yıl içinde işletme satılması, devri, veya sair suretle kayıtlardan çıkartılması gerekmektedir. İstisnadan Yararlanacak Kişiler Özel Tüketim Vergisi Kanununun geçici 7 nci maddesi uygulamasından; Taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüsle şehiriçi yolcu taşımacılığı faaliyeti, Yarı römorklar için çekici, kamyon ve kamyonetle ticari yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla 6745 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 7/9/2016 tarihi itibariyle gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan ve bu faaliyetini ilgili mevzuatında öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra edenler yararlanabilir. Söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girdiği gün ve sonrasında mükellefiyet tesis ettirilenler, faaliyet konularına bakılmaksızın, bu düzenlemeden yararlanamaz. Bu istisna uygulamasında şehiriçi ibaresi, bir ilin sınırları içinde kalan alanı ifade eder. Şehiriçinde kamuya ulaştırma hizmeti verilmesi amacıyla, kendisine ait taşıtlar vasıtasıyla yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan büyükşehir belediyeleri ile il ve ilçe belediyeleri de bu faaliyette kullanılan taşıtlar bakımından istisna uygulamasından yararlanabilir. Ayrıca, kamu kurum veya kuruluşlarıyla (belediyeler dâhil) yapılan yolcu taşıma hizmet sunum sözleşmesi kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerin de istisnadan yararlanmaları mümkündür. İstisna uygulamasından; Ticari maksatla taşımacılık faaliyetinde bulunmayıp, sadece esas iştigal konusuyla ilgili olarak personelini veya yükünü taşıyanların, Sadece araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri (motorlu taşıtlar sürücü kursu, şoförlük kursu gibi) hizmet ifası faaliyetlerinde bulunanların bu faaliyetlerinde kullandıkları/işlettikleri taşıtlar bakımından yararlanmaları mümkün değildir. Ayrıca, maliki olmadıkları taşıtlarla ticari yük taşımacılığı veya şehiriçi yolcu taşımacılığı faaliyetiyle iştigal edenler de bu istisnadan yararlanamaz. 15
İstisnadan Yararlanılacak Taşıtlar Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.02 ve 87.03 ile 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlardan, münhasıran bu Tebliğin (VI/E/1.1.1) bölümünde belirtilen faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılan/işletilenlerin yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların ilk iktisabı istisna kapsamındadır. Düzenleme kapsamındaki taşıtların, 6745 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle trafik tescil kuruluşlarınca istisnadan yararlanmak isteyen adına ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş olması şarttır. Dolayısıyla, bu tarihten sonra Emniyet Genel Müdürlüğünce kayıt ve tescil edilen taşıtlar ile taşımacılık faaliyetine ilişkin olarak yetkilendirme belgelerine kaydedilen taşıtlar için istisna uygulamasından yararlanılamaz. Yenilemeye konu edilecek taşıtların sadece elektrik motorlu, hibrid, LPG veya CNG li (doğalgazlı) olması bu istisna uygulamasında önem arz etmez. Dolayısıyla, ilk iktisabından sonra LPG kiti montajı suretiyle tadil edilen taşıtlar, fabrika çıkışı LPG li veya LPG siz taşıtlarla ÖTV den müstesna olarak yenilenebilir. İstisna uygulamasından, her bir taşıt bakımından, aynı cins bir taşıtın ilk iktisabında yararlanılır. Aynı cins taşıttan kasıt, esas itibariyle Kanuna ekli (II) sayılı listenin aynı tarife pozisyon sırasında yer alan ve trafik tescil kuruluşlarınca aynı cinste kayıt ve tescil edilen taşıtlardır. Mezkûr listenin 87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar, bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen taşıtlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçen binek otomobilleri istisna kapsamında değildir. Bununla birlikte, 87.03 tarife pozisyon sırası kapsamında olup binek otomobili niteliğini haiz olmayan, ancak esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer taşıtlar (hem yük hem de yolcu taşımacılığında kullanılan taşıtlar) için söz konusu 1600 cm3 sınırlaması uygulanmaz. Şehirlerarası yolcu taşımacılığında kullanılan/işletilen minibüs, midibüs ve otobüsler ile kendi personelini ve yükünü taşımak amacıyla kullanılan taşıtlar, bu istisna uygulamasının kapsamı dışındadır. 16
Vergi İncelemeleri Yönetmeliğinde Ve Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinde Değişiklikler Yapılmıştır. Ali ÇAKMAKCI, Yeminli Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi, Kurucu Ortak Yapılan yönetmelik değişiklikleri ile vergi incelemelerine yeni uygulama kuralları getirilmiş, Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinde ise özellikle sahte belge kullanımı yönünden ve diğer rapor ve denetim hususlarında çeşitli açıklamalar yapılmıştır. Vergi İncelemelerinde İlişkin Esaslar Değişiklik ile vergi incelemesi, sadece inceleme görev yazısında belirtilen konu ve döneme ilişkin olarak yapılır. İnceleme konusu ve dönemi ile ilgili olmayan herhangi bir hususa ilişkin mükelleften bilgi ve belge talebinde bulunulamaz. Yürütülmekte olan incelemeler sırasında, görevlendirme yazısında belirtilenden farklı bir konu veya döneme ilişkin eleştiriyi gerektiren hususların tespiti durumunda söz konusu durum inceleme görevini verenlere bildirilir. Görevlendirme yazısında yer alan inceleme konusuna giren tespitlerin, bu yazıda yer almayan farklı vergi türlerine ilişkin olarak da rapor yazılmasını gerektirmesi durumunda, bu husus yeni bir görevlendirme gerektirmez. Yönetmelikteki belki de en önemli değişikliğe göre vergi incelemesinde tutanakların taslakları, mükelleflerin itiraz ve mülahazalarının tutanağa geçirilebilmesini sağlamak amacıyla, mükelleflerin talep etmesi durumunda iki gün önceden mükelleflerin bilgisine sunulacaktır. Yönetmelikte ayrıca, Raporların düzenleme bilgilerine yer verilmektedir. Ayrıca, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca, vergi inceleme görevleri ile ilgili olarak tespit edilen ve eleştiri gerektiren bir hususun diğer vergisel işlemlerin düzeltilmesini de gerektirdiği durumlarda bu işlemlere ilişkin düzeltme önerilerine vergi inceleme raporlarında yer verilir. Ancak farklı mükellef nezdinde vergisel işlemlerin düzeltilmesine yönelik vergi inceleme raporu düzenlenmesi gerekiyorsa, söz konusu durum inceleme görevini verenlere bildirilir. VDK Yönetmelik Değişikliği Yapılan düzenleme ile sahte belge düzenleme fiili dolayısıyla düzenlenen Vergi Tekniği Raporunun başka bir mükellefin sahte belge kullandığına ilişkin tespitler içermesi durumunda, söz konusu Vergi Tekniği Raporu, sahte belge kullanan mükellef nezdinde düzenlenecek vergi inceleme raporlarına ek yapılmaz. Ancak, sahte belge kullanma fiili nedeniyle düzenlenecek vergi inceleme 17
raporlarında, sahte belge düzenleyicisinin bu fiili işlediğinin tespitine dair Vergi Tekniği Raporunda yer alan bilgi, belge ve değerlendirmelere ayrıntılı olarak yer verilir. Rapor Değerlendirme Komisyonlarının Oluşturulması İle Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Düzenleme ile dinlenmeden önce raporlarda eleştiri konusu yapılan hususlar hakkında bilgi içeren rapor özetlerinin mükelleflere verileceği düzenlemesi yer almaktadır. 18