ELEKTRİK PROJELERİNİN DÜZENLENMESİNDE UYGULANACAK ESASLAR HAZIRLAYAN: FİKRET KALKAN Elektrik tesisat projelerinin düzenlenmesinde, yürürlülükte bulunan kanun, tüzük, yönetmelik, teknik şartname ve TSE ve uluslararası standartlara uygun yapılmalıdır.
MİMARİ PLANLAR -MİMARİ PLANLAR 1/50-1/100 ÖLÇEKLİ ÇİZİMLERDİR. -BİNAYA ELEKTRİK ENERJİSİ, SU, DOĞALGAZ VE ATIK SU GİRİŞ VE ÇIKIŞLARININ NEREDEN YAPILACAĞI BELİRLENİR. -MERDİVEN İNİŞLERİNE DİKKAT EDİLİR. -BETON SÜTUNLARIN KESİTİ DAHA BÜYÜK GÖSTERİLİR. -ÇOK KATLI BİNALARA ENERJİ GİRİŞİ YER ALTI KABLOSU İLE YAPILDIĞINDAN BİNANIN ANA GİRİŞ KAPISI VE KORİDORU ÇOK ÖNEMLİDİR. ENERJİ GİRİŞİNDE KOFRE, SAYAÇ, VEYA SAYAÇ PANOLARI KULLANILIR VE BUNLAR KORİDOR DUVARINA MONTE EDİLİR.
-KAT PLANLARINDA ELEKTRİK TESİSATINA AİT BÜTÜN CİHAZLARDAN BAŞKA, ELEKTRİK CİHAZLARININ YERLEŞTİRİLMESİ BAKIMINDAN ÇOK ÖNEMLİ OLAN KALORİFER, KOMBİ, ŞOFBEN, SIHHİ TESİSAT (LAVOBO, BANYO, RADYATÖR, EVİYE VB.) KAPI AÇILIŞ YÖNLERİ, YATAK, KOLTUK, MASA VB. UNSURLAR GÖSTERİLİR. -AYDINLATMA ÖZELLİKLERİNİ BELİRLEMEK İÇİN, KONUT VE İŞ YERİ BÖLÜMLERİNİN KULLANILIŞ AMAÇLARI İLE İSİMLERİ, SABİT ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ VE KULLANILACAK İÇ MOBİLYA YERLEŞİMİ MİMARİ PLAN ÜZERİNDE BELİRTİLİR. -KAT PLANLARDA KULLANILAN ISITMA VE HAVALANDIRMA BACALARI İLE BOŞLUKLAR (MUTFAK, WC, BANYO, AYDINLATMA VE HAVALANDIRMA İÇİN) BULUNUR. ELEKTRİK İÇ TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ GEREĞİNCE, YAPILARIN İÇERİSİNDEKİ BACALARIN DUVARLARI ÜZERİNDEN HERHANGİ BİR ELEKTRİK TESİSİ GEÇİRİLMEMELİDİR. BU NEDENLE BACALARIN SEMBOLLERİ ÖNEMLİDİR VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR.
AYDINLATMA PROJELERİ -PROJE ÇİZİMİNDE PRİZLER, SİNYAL BUTONLARI, BUAT VE APLİK GİBİ CİHAZLARIN DUVAR KÖŞELERİNDEN UZAKLIKLARI İLE ZEMİNDEN YÜKSEKLİKLERİ ÖNEMLİDİR. UYGULAMADA: ANAHTARLAR ZEMİNDEN PRİZLER ZEMİNDEN APLİKLER ZEMİNDEN BUATLAR ZEMİNDEN LİNYE SİGORTA TABLOLARI 150cm 40cm 190cm 220cm 200cm YÜKSEKLİĞİNE KONULMALIDIR.
-YUKARDA ADI GEÇEN ELEMANLAR; KAPI KENARINDAN 30CM, DUVARLARIN BİLEŞİM KENARLARINDAN VE PENCERELERDEN 50CM UZAKLIĞA KONULMALIDIR. -MODERN BİNALARDA ANAHTARLAR ZEMİNDEN 100-110CM YÜKSEKLİĞİ, BODRUM KATLARINDA İSE PRİZLERİN HERHANGİ BİR SU BASMASINA KARŞI ZEMİNDEN YÜKSEKLİKLERİ, ANAHTARLARIN YÜKSEKLİĞİ KADAR OLMALIDIR. -KAT PLANLARINDA, KOLON ŞEMALARINDA, LİNYE VE SORTİLERDE KABLO SAYISI, KESİT VE CİNSLERİ İLE BORU CİNSİ VE ÇAPLARI GÖSTERİLMELİDİR. -ANA TABLODAN ÇIKAN KOLON HATLARI İLE TALİ TABLODAN ÇIKAN LİNYE HATLARI TABLODAN ÇIKIŞ SIRASINA GÖRE NUMARALANDIRILMALI VE UYGUN ARALIKLA BU TEKRARLANMALIDIR. -TABLOLARA ENERJİ GİRİŞİ VE ÇIKIŞINDA, YÜK AKIŞINA GÖRE ÖNCE SİGORTA SONRA ŞALTER KONULMALIDIR.(?)
-HER TALİ TABLODAKİ KESİTİ AYNI OLAN LİNYELERDEN UZUNLUĞU VE GÜCÜ EN FAZLA OLANA GÖRE AYDINLATMA VE PRİZ LİNYESİ İÇİN GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI YAPILMALIDIR. UYGULAMADA SADECE PRİZ LİNYESİ GERİLİM DÜŞÜMÜ YAPILMAKTADIR. -PROJEDE ÖZELLİKLE BACA KOLON VE IŞIKLIK GİBİ MİMARİ AYRINTILAR BELİRTİLEREK BACA VE BACA ÇEVRESİNDEN TESİSAT GEÇİRİLMEZ. -ISLAK ZEMİNLERDE BUAT, ANAHTAR VE PRİZ BU YERLERİN DIŞINA KONULMALIDIR. -BANYO İÇERİSİNE PRİZ KONULMASI DURUMUNDA ANTİGRON (NEMLİ YER, ETANŞ) PRİZLER KULLANILMALIDIR.
-BETONERME KİRİŞ VE KOLONLARIN ÜZERİNE VE YAKININA ZORUNLU OLUNMADIKÇA BUAT, ANAHTAR VE PRİZ KASASI KONULMAZ. -SIVA ALTI, SIVA ÜSTÜ VE ETANŞ TESİSLERDE ZORUNLU OLMADIKÇA LAMBADAN LAMBAYA GEÇİŞ YAPILMAMALIDIR. -KAZAN DAİRESİ, BANYO, HAMAM VB. GİBİ NEMLİ VE ISLAK YERLERDE LAMBADAN LAMBAYA GEÇİŞ TAVSİYE EDİLMEZ. -YUKARADAKİ HER İKİ DURUMDA DA GEREKLİ İSE GEÇİŞLER LÜSTR KLEMENS ( SIRA KLEMENSİN PORSELENDEN YAPILMIŞ, 2 Lİ VEYA 3 LÜ OLANI) GİBİ DÜZENLER KULLANILARAK YAPILMALIDIR.
-PROJELERDE KULLANILAN TÜM PANO VE DAĞITIM PANOLARININ İSİMLERİ ÖZEL HARF VE RAKAMLARLA BELİRTİLMELİDİR. -LİNYELER, TAVANDAN MÜMKÜN OLDUĞUNCA GEÇİRİLMEMELİ, ZORUNLU DURUMLARDA TOPLU HALDE AYNI YERDEN GEÇİRİLMELİDİR. -ÇOK KATLI BİNALARDA SAYAÇLAR, ENERJİ GİRİŞİNİN YAPILDIĞI KATTA (ZEMİN KATTA) SAYAÇ PANOLARI İÇERİSİNE KONULMALIDIR.
-AYDINLATMA VE PRİZ LİNYELERİ AYRI AYRI OLACAKTIR. -KOLON HATLARI İÇİN EN AZ 4mm², PRİZ LİNYE VE SORTİLERİ İÇİN EN AZ 2,5mm², AYDINLATMA LİNYELERİ İÇİN EN AZ 2,5mm² VE SORTİLERİ İÇİN EN AZ 1,5mm² KESİTLİ YALITILMIŞ BAKIR İLETKENLER KULLANILACAKTIR. -SEÇİLMİŞ BU İLETKENLERİN KORUNMASI İÇİN KULLANILACAK AŞIRI AKIM KORUMA AYGITLARININ ANMA AKIMLARI, İLETKEN KESİTİNE GÖRE AŞAĞIDAKİ TABLODAN SEÇİLECEKTİR. (ÇİZELGE-13)
-BİR AYDINLATMA LİNYESİNE EN ÇOK 9 AYDINLATMA SORTİSİ BAĞLANABİLİR. -BASİT YAPILAR İÇİN AYDINLATMA HESABI YAPILMASI GEREKMEYEBİLİR. BU YERLER İÇİN AYDINLATMA GÜCÜ m² başına 12W (12W/m²) ALINARAK BELİRLENİR. -KONUTLARDA EN AZ İKİ AYDINLATMA LİNYESİ BULUNACAKTIR. -BİR PRİZ LİNYESİNE EN ÇOK 7 PRİZ SORTİSİ BAĞLANABİLİR. ANCAK PRİZ GÜÇ LERİ TOPLAMI 2000VA İ GEÇMEYECEKTİR. -PRİZLERİN KULLANMA AMACI VE GÜCÜ BELİRTİLECEK, KULLANMA AMACI BELLİ OLMAYAN PRİZ GÜÇLERİ BİR FAZLI PRİZ İÇİN EN AZ 300W, ÜÇ FAZLI PRİZ İÇİN EN AZ 600W KABUL EDİLECEKTİR.
-KONUTLARDA, SALONLAR(20m² DEN BÜYÜK ALANLI) VE MUTFAK İÇİN EN AZ 2, ODALAR VE BANYO İÇİN EN AZ BİR PRİZ TESİS EDİLMELİDİR. -AYRICA ÇAMAŞIR MAKİNESİ, BULAŞIK MAKİNESİ VE ELEKTRİKLİ FIRIN/OCAK İÇİN ÜÇ ADET AYRI LİNYE TESİS EDİLMELİDİR. ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2,5 kw BULAŞIK MAKİNESİ 2,5 kw ELEKTRİKLİ FIRIN/OCAK 2 Kw -YUKARDA BELİRLENEN GÜÇLER, KESİT HESABI İÇİN TANIMLANMIŞ OLUP, FEN ADAMLARI YETKİ GÜCÜNÜN HESABINDA DİKKATE ALINMAYACAK.
Fen Adamlarının Gruplandırılması (09.02.2012 tarih 28199 sayılı Resmi gazete) 1. Grup En az 3 veya 4 yıl yüksek teknik öğrenim görenler. 2. Grup En az 2 yıllık yüksek teknik öğrenim görenler ile ortaokuldan sonra en az 4 veya 5 yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler. 3. Grup En az lise dengi mesleki ve teknik öğrenim görenler, lise mezunu olup bir öğrenim yılı süreyle Bakanlıkların açmış olduğu kursları başarı ile tamamlamış olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanunu nun öngördüğü eğitim sonucu ustalık belgesi alanlar.
-İLETKEN KESİTİNİN BELİRLENMESİNDE EŞZAMANLI YÜKLER ESAS ALINIR. KONUTLARDA BİR DAİRENİN EŞ ZAMANLI YÜKÜNÜN BELİRLENMESİNDE AŞAĞIDAKİ EŞ ZAMANLILIK KAT SAYILARI ESAS ALINMALIDIR: KURULU GÜCÜN 8kW A KADAR OLAN BÖLÜMÜ İÇİN %60 GÜCÜN KALAN BÖLÜMÜ İÇİN %40 -BİNALARIN EŞ ZAMANLI YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ İÇİN TABLO-2 DEKİ EŞ ZAMANLILIK KATSAYILARI ESAS ALINIR. -KÖY KASABA VE İMAR PLANI BULUNMAYAN ALANLARDA YAPILAN TEK EVLERDE VE YAZLIKLARDA BU ESASLARA UYULMAYABİLİR. BÜTÜN KONUTLARDA EŞ ZAMANLI YÜK 3kW TAN AZ OLAMAZ. -ÇOK KATLI BİNALAR, İŞ YERLERİ, İDARİ VE SOSYAL BİNALAR, OTEL, MOTEL VE TATİL KÖYLERİ İLE DİĞER BİNALARIN EŞ ZAMANLI YÜKÜN BELİRLENMESİ İÇİN TABLO-3 KULLANILIR.
TABLO-2 TABLO-3
-KALORİFER DAİRESİNİN, AYDINLATMA VE KUVVET TESİSATI İLE HİDRAFOR MOTORU ANMA GÜCÜ VE KUMANDA ŞEKLİ PORJE ÜZERİNDE GÖSTERİLMELİDİR. FARKLI LİNYE VE KOLON DEVRELERİNE AİT İLETKENLER AYNI BORUDAN GEÇİRİLEMEZ.ÜÇ FAZLI BESLEME DURUMUNDA İLK FAZLARA AYRILMA NOKTASINA KADAR, ÜÇ FAZIN İLETKENLERİ AYNI BORUDAN GEÇİRİLEBİLİR. ZİL TRAFOLARI ÜZERİNDE HİÇBİR ŞEKİLDE AYDINLATMA YAPILMAMALI VE BUNLARIN DEVRESİ AYRI BİR SİGORTA İLE KORUNMALIDIR.
-KONUTLARDA EN AZ İKİ ADET TELEFON SORTİSİ KULLANILACAKTIR. İŞ YERİ OLARAK YAPILACAK BİNALARDA HER İŞ YERİNE EN AZ ÜÇ TELEFON SORTİSİ KONULACAKTIR. -KAT VEYA TERMİNAL KUTULARI MERDİVEN SAHANLIKLARINA KONULACAKTIR. KUTULAR ZEMİNDEN YAKLAŞIK 2m YÜKSEKLİKTE OLACAKTIR. -HER KONUTTA EN AZ BİR TV/R PRİZİ OLMALIDIR. -ZAYIF AKIM TESİSLERİ İÇİN AYRI KOLON ŞEMALARI HAZIRLANMALI VE HER KATTAKİ ZAYIF AKIM TESİSLERİ GÖSTERİLMELİ VE BUATLARI BELİRTİLMELİDİR. ŞEMALAR ÜZERİNDE KABLO SAYISI, KESİTİ, CİNSİ VE BORU ÇAPI GÖSTERİLMELİDİR. HAZIRLAYAN: FİKRET KALKAN