Bilgisayar ağı gelişiminin tarihçesini öğrenmek.

Ağ Temelleri

2/66 Bilgisayar ağı gelişiminin tarihçesini öğrenmek. Farklı ağ çeşitlerini öğrenmek ve tanımlayabilmek. Gerekli ortam sağlandığında, ağ kurmak için hangi ağ cihazlarının kullanılması gerektiği ve seçiminin nasıl yapılacağı hakkında bilgi ve beceriye sahip olabilmek. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 2

3/66 1950 lerde bilgisayarlar aşağıdaki özellikleri içeren oda büyüklüğünde makinelerdi: Bir CPU Düşük miktarda RAM İkinci depolama cihazları (kasetler) Çıktı cihazları (delikli kartlar) Giriş cihazları (delikli kart okuyucuları) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 3

4/66 Zamanla bilgisayarlar küçüldü ve daha komplike cihazlar oldular. Fakat endüstriye hala daha büyük ve çok daha güçlü makineler hükmediyordu. Hesaplama gelişti, bilgisayarlar birden fazla uygulamayı işleyebilir hale geldiler ve geniş merkezi mainframe bilgisayarlar oldular. Bu bilgisayarlar, pek çok terminal ve cihaz bağlı olan merkezi bilgisayarlardı. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 4

5/66 Bağlı olan terminallere dump (etkileşimsiz) terminaller deniyordu. Diğer bir deyişle giriş ve çıkış cihazları (ekran ve klavye gibi) ve depolama yerine sahiptiler. Ancak kendileri için işlem yapamazlardı. Günümüzdeki modern ağ teknolojisinin yanında bu tip ortamlar halen kullanılmaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 5

6/66 Merkezi Mainframe Bilgisayar Örneği A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 6

7/66 Yerel terminaller sıradan düşük hız bir seri arabirim ile makineye bağlıydılar. Uzaktaki terminaller, modemler ve sıradan dial-up telefon hatlarıyla makineye bağlanıyorlardı. Bu ortamda 1200, 2400 ve 9600 bps transfer hızları sunulabiliyordu.bu dijital ağ standartları için düşük fakat pek çok uygulama için uygundu. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 7

8/66 Mainframe host/terminal ortamında işlemler küme ya da etkileşimli (interaktif) olabilir. Küme işleme ile veriler daha sonrası için depolanır ve hep birlikte işleme tabi tutulur. Yüksek hızlarda işlemeye izin verir. İnteraktif işlemlerde ise veriler girer girmez işlenir. Daha yavaştır ama yine de belirli avantajları vardır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 8

9/66 Merkezi mainframe bilgisayar sistemlerinin çeşitli dezavantajları vardı. İşlenmemiş bilgiye ve raporlarına sınırlı sayıda insanın kontrol erişimi vardı. Bakım ve destek harcamaları yüksekti. Doğal evrim dağınık işleme yönündeydi ve minibilgisayarlar mainframelerden işlemin çoğunu almaya başladılar. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 9

10/66 Dağınık hesaplama ile geleneksel host/terminal ortamlarda kullanılandan daha komplike ağlara ihtiyaç duyulmaya başlandı. Dağınık minibilgisayar tabanlı ortamlarda, dumb terminallere seri bağlantılar yine desteklenmektedir. Fakat bağımsız çalışma istasyonlarının gelişimiyle Ethernet gibi gerçek ağ arabirimlerine doğru bir eğilim başlamaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 10

11/66 Dağınık minibilgisayar tabanlı ortam A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 11

12/66 Dağınık işlemeyi yönetmek merkezi işlemeyi yönetmekten daha zordur fakat pek çok avantajı vardır. Büyük bir işin iş yükünün çeşitli makineler arasında paylaştırılabilmesini sağlar. Örneğin bir bilgisayar çeşitli işlemciler üzerinde işin küçük parçalarını başlatabilir ve tüm işlemi bitirmek için çıktıları kullanabilir. Büyük işleri hızlandırır ve işlemcilerin işin kendileri için uygun bölümlerinde kullanılmasına izin verir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 12

13/66 Minibilgisayarlar, bağımsız iş istasyonları ortamındaki dağınık işleme günümüzde bildiğimiz bilgi ağlarının oluşumuna yol açtı. Bu evrimdeki diğer bir safha ise entegre devrelerin keşfi idi. Bu daha küçük ve daha güçlü makinelere fakat hepsinin farklı yazılım kullanabilmesine yol açtı. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 13

14/66 Otomasyon adaları arasındaki haberleşmeyi mümkün kılabilmek için çeşitli üreticiler kendi ağ mimarilerini geliştirmeye başladılar. Bunlardan ikisi DECnet (Digital Equipment Corporation) ve SNA (System Network Architecture- IBM) dir. DECnet ve SNA kuruluş (enterprise) ağlarıdır. Kendi organizasyonlarına hizmet vermekte fakat diğer ağlarla aynı ortamda çalışamıyorlardı. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 14

15/66 Çalışabilirlik (interoperability) konusunu çözmede ilk çalışan packet-switched ağ, Amerikan hükümetinin ARPANET idir. ARPANET, 1960 larda geliştirildi ve bilgisayar donanımı seçimlerine bağlı kalmaksızın pek çok organizasyonu birbirine bağladı. Modern küresel geniş alan ağ yapısına atılan ilk adımdı. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 15

16/66 PC ler bağımsız makineler olmasına karşın dumb terminal olarak da kullanılabilir ve bu yolla host/dumb terminal ortamının bir parçası gibi işleyebilir. Benzer olarak bağımsız olduklarından, mini/iş-istasyonları ortamında bağımsız iş istasyonları olarak çalışabilirler. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 16

17/66 Bir yerel alan ağı (LAN) ya da PC LAN ı kurmak için çeşitli PC ler birbirlerine bağlanabilir. Bir yerel ağ genelde küçük bir kampüs yada bina gibi sınırlı bir alan içerisindedir. Eğer bağlantıların daha uzak noktalara yapılması gerekirse, PC LAN herkese açık geniş alan ağlarına bağlanabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 17

18/66 LAN, dosya sunucusu, disk depolama ya da yazıcılar gibi kaynakların paylaşılmasını mümkün kılar. PC iş istasyonunda, yerel kaynaklara gelen çağrıları yakalayan ve paylaşılmış kaynaklara yönlendiren yazılımlar kullanılır. Netware ya da Windows NT gibi yüksek performans sunucu çalıştığında, kullanıcıya kaynaklar yerelmiş gibi görünebilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 18

19/66 Birden çok bilgisayarın birbirine bağlı olduğu, donanım ve yazılımların da paylaşılmasına izin veren bilgisayar ağları, veri haberleşmesini veri ağları üzerinden yapmaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 19

20/66 Bilgi iletimine en güzel örnek evlerimizde kullandığımız telefonlardır. Telefonlarda ses bilgisi kablolar ile santrale gönderilir, santrallerden diğer santrallere ve oradan da hedef telefona çağrı iletilir. Her telefonun kendisine ulaşmakta kullanılan bir numarası bulunmaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 20

21/66 Bu sistem incelendiğinde bir ağın nasıl çalıştığı daha kolay anlaşılabilir. Sistem bilgisayarlara uyarlandığında her bilgisayarın bir numarasının bulunduğu, çeşitli kablolama teknolojileri ve ağ elemanlarıyla bilginin hedefe ulaştırıldığı görülecektir. Bilgisayar ağları da bir veri ağıdır. Ağ sistemi iki kişisel bilgisayardan oluşabileceği gibi binlerce iş istasyonundan da oluşabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 21

22/66 Seri iletişim bilginin tek bir iletim yolu üzerinden n-bit sıra ile aktarılmasıdır. Bilgisayar ağları üzerindeki iletişim seri iletişimdir. Seri iletişim zamanlama bakımından asenkron, senkron ve isokron olmak üzere üçe ayrılır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 22

23/66 A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 23

24/66 Senkron iletişimde saat sinyalinden faydalanılır. Gönderici alıcıya saat işaretini veri ile birleştirerek gönderir. Alıcı, gelen bu saat frekansını kullanarak kendi içerisinde bu frekansa eşit bir frekans oluşturur. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 24

25/66 Veri transferi gönderici ve alıcı arasındaki senkronizasyon sonlanıncaya kadar sürer. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 25

26/66 Senkron iletimde bilginin bir katarının başına ve sonuna özel kodlar konularak alıcının bilginin başını ve sonunu anlamasını sağlar. Ön ve son ekler bilgi içerisinde olmayacak şekilde kodlanmış olmalıdır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 26

27/66 Gönderici ve alıcının ayrı saatler kullandıkları seri iletim şeklidir. Bu iletimde gönderilecek bilgi karakter denilen bloklara ayrılır. Karakterin başına başlangıç ve sonuna da eğer istenirse hata sezme biti eklenir. Sonlandığını anlamak için de dur biti eklenmektedir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 27

28/66 Şekilde görüldüğü gibi her karakter başlangıç biti ile başlar. Böylece alıcı karakteri hemen alır. Karakterin bitişini ise dur biti belirler. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 28

29/66 Senkron iletimin bir türevi gibidir. Bu sistemde bilgisayarların haberleşmesi periyodik olarak yapılır. Bu periyotlar ile iletimde kullanılan yol kapasitesi garanti altında tutulur. Bu iletim genellikle gerçek zamanlı uygulamalar için kullanılır (ses, video aktarımı vb.). A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 29

30/66 Seri iletimde kullanılan sayısal bilginin iletildiği ortamlarda veri iletilirken bazı sorunlarla karşılaşılır. Bunlardan birisi hattın band genişliğinin dar olması, diğeri de hattın kapasitesinin sınırlı olmasıdır. Genelde iletim hattı üç tipte incelenir: Simpleks, Half-dubleks ve Full-dubleks. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 30

31/66 Simpleks Bir gönderici ve bir alıcının olduğu sistemlerdir. İletişim sadece göndericinin yayın yapmasına izin verir, alıcı göndericiden gelen bilgiyi dinleyebilir. Alıcı göndericiye mesaj gönderemez. Örneğin; TV yayınlarını alıcı izlerken aynı hat üzerinden yanıt gönderemez. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 31

32/66 Half Dupleks Hattı ilk olarak gönderici kullanır. Cevap istendiği zaman, karşı taraf yani alıcı hattı kullanır. Örneğin; telsiz konuşmaları. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 32

33/66 Full Dupleks Bir yandan hatta veriler gönderilirken bir yandan da hattan cevap niteliği taşıyan veriler alınabilir. Örneğin telefon görüşmelerinde, aynı hat hem alıcı hem de verici tarafından kullanılır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 33

34/66 Dijital olarak kodlanmış bilginin tüm bitleri aynı anda transfer ediliyorsa buna paralel veri iletimi denir. Paralel veri iletiminde iletilecek bilginin her biti için ayrı bir kablo bağlantısı sağlanır. Paralel veri iletiminde, bir karakterin tüm bitleri aynı anda iletildiği için başla-bitir (start-stop) bitlerine ihtiyaç yoktur. Doğruluğu daha yüksektir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 34

35/66 A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 35

36/66 Bilgisayar ağı birden çok bilgisayar sisteminin herhangi bir yolla birbirlerine elektriksel olarak bağlanması ve bir protokol altında iletişimde bulunmasını sağlayan bir yapıdır. Protokol, üzerinde önceden anlaşılan kurallar topluluğunu ifade etmektedir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 36

37/66 Bilgisayar ağı içerisinde, gerekli protokollerin bir kısmına veya tamamına sahip sisteme düğüm (node) denir. Örneğin, bilgisayarlar veya ağ cihazları birer düğümdür. Bilgisayar ağındaki bir düğüm, ağın kurallarına uyarak veri alışverişinde bulunabilir ve ağda bulunan kaynaklardan yararlanabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 37

38/66 Ağ çeşitleri genel olarak aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Yerel Alan Ağları (LAN) Metropol Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları (WAN) Özel Sanal Ağlar (VPN) Depolama Alan Ağları (SAN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 38

39/66 Yerel alan ağları (Local Area Network) adından da anlaşılabileceği gibi bir yerleşke veya bir kurum içerisinde oluşturulan, dışa kapalı ağlardır. Bilgisayarlar arası uzaklık birkaç kilometreden fazla değildir. İstasyonlar küçük bir coğrafi alan içerisindedir. Yerel ağlar diğerlerine göre daha hızlı çalışırlarken gigabit gibi hızlara erişirler. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 39

40/66 Örnek olarak, evlerde veya işyerlerinde oluşturulan ağlar yerel alan ağlarına girer. Genellikle internet paylaşımının gerçekleştirilmesi, çok kullanıcılı basit programların kullanılması veya çok kullanıcılı oyunların oynandığı ağlardır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 40

41/66 Yerel Alan Ağları (LAN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 41

42/66 Metropolitan ağlar (Metropolitan Area Network) yerel alan ağlarından biraz daha büyük ağlardır. Üniversitelerde, büyük iş yerlerinde oluşturulan ağlar bu kategoriye girer. Ülke çapına yayılmış organizasyonların belirli birimleri arasında sağlanan veri iletişimi ile oluşan ağlardır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 42

43/66 Metropol Alan Ağları (MAN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 43

44/66 Birbirine coğrafi olarak uzak yerel ağların bir araya gelerek oluşturduğu geniş ağlardır. WAN (Wide Area Network) ağlar arası bağlantı fiber optik bir kablo ile olabileceği gibi uydular üzerinden de sağlanabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 44

45/66 Dünyada birçok WAN kullanımdadır. Bunlardan en çok bilinenlerden biri Internet, diğeri de EARN dür. EARN (Europe Academic Research Network) Avrupa ülkelerinde bulunan bilimsel ve araştırma kurumlarının bağlanabileceği bir geniş alan ağıdır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 45

46/66 Geniş Alan Ağları (WAN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 46

47/66 Özel sanal ağlar (Virtual Private Network), yerel internet servis sağlayıcı ve kurumsal yerel ağlar arasında güvenli bir tünel üzerinden veri iletimi gerçekleştirerek çalışır. Birçok ağ donanımı üretici firma, paylaşılmış veri ağları üzerinden kapsülleme ve şifreleme yapabilme yeteneğine sahip donanımları piyasaya sunmaktadır. Kurumsal ağlarını daha önceden bir takım güvenlik problemleri nedeni ile internete bağlamayan şirketler yeni VPN teknolojileri ile güvenli bağlantılar sağlayabilecekler. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 47

48/66 Özel Sanal Ağları (VPN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 48

49/66 Sunucular, saklama ortamı olarak üzerlerine düşen görevi yapmasına karşılık, kapasiteleri sınırlıdır ve aynı bilgiye birçok kişi erişmeye çalıştığında darboğaz oluşabilir. Bu yüzden birçok kuruluşta teyp üniteleri, RAID diskler ve optik saklama sistemleri gibi çevrebirimi saklama aygıtları kullanılmaktadır. Bu tür aygıtlar verinin çevrimiçi yedeklenmesinde ve büyük miktarlarda bilginin saklanmasında etkin yol oynarlar. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 49

50/66 Sunucu boyutları ve yoğun uygulamalar arttıkça geleneksel saklama ortamı stratejileri iflas etmektedir. Çünkü bu çevrebirimi aygıtlarına erişim yavaştır ve her kullanıcının bu saklama aygıtlarına bir şekilde erişimi mümkün olmayabilir. Depolama alan ağları (Storage Area Network) verilere daha hızlı erişim ve daha fazla seçenek sunmaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 50

51/66 Veri depolama ağları, her bir sunucunun veri depolama sistemi ile bir teyp yedekleme kütüphanesi arasında yüksek hızlı ve doğrudan fiber kanal bağlantısı sağlayabilir. Bunun anlamı, yerel ağın bundan böyle yedekleme ve geri yükleme sürecinde verileri taşımak için kullanılmayacağı, böylece yerel ağ üzerindeki hizmetler ve kullanıcılar için performansın artırılmasıdır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 51

52/66 Depolama Alan Ağları (SAN) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 52

53/66 Başlıca ağ cihazları aşağıdaki gibi sıralanabilir: Ağ Kartı (Network Interface Card) Hub Anahtar Cihazı (Switch) Yönlendirici (Router) Access Point (Erişim Noktası) Modem A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 53

54/66 Bilgisayarları ve diğer cihazları ağa bağlamak için kullanılan kartlardır. Veriler bilgisayarda ikilik sistemde işlenirler. Ağ kartları bu verileri elektrik, ışık veya radyo sinyalleri ile diğer bilgisayarlara iletir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 54

55/66 Ağ kartları hız ve bağlantı yolları bakımından da farklılık gösterir. ISA, PCI, USB, PCMCIA gibi bağlantı yuvalarını kullanan ağ kartları vardır. Günümüzde en çok PCI ve USB bağlantı yuvaları kullanılmaktadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 55

56/66 Kablosuz USB ağ kartı PCI ağ kartı A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 56

57/66 PCMCIA bağlantı yuvası PCMCIA ağ kartı A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 57

58/66 Her bir ağ kartının kendine özgü, dünyada başka bir kartta olmayan 48 bitlik fiziksel adresi (Physical Address) vardır. Fiziksel adres, MAC (Media Access Control) adresi olarak da adlandırılır. MAC adresi 2 adet 24 bitlik adresten oluşur. İlk 24 bit IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) isimli kurum tarafından üretici firmaya verilen kısımdır. İkinci 24 bit ise, üretici firmanın her ürettiği karta verdiği adres kısmıdır. Bu adres o ağ kartı üzerindeki ROM a, üretildiği firma tarafından kaydedilir ve bir daha değiştirilemez. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 58

59/66 MAC adresi A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 59

60/66 Ağ elemanlarını birbirine bağlayan çok portlu bir bağdaştırıcıdır. En basit ağ elemanıdır. Hub kendisine gelen bilgiyi gitmesi gerektiği yere değil, portlarına bağlı bütün bilgisayarlara yollar. Bilgisayarlar gelen bilgiyi analiz ederek kendisine gelmişse kabul eder. Hublar 4, 8, 12, 16, 24 portlu olarak üretilir. Hub a UTP kablo ile bağlanılır ve her bir bağlantı 100 metreden daha uzun olamaz. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 60

61/66 Hub Hubın işleyişi A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 61

62/66 Ağ kurulduktan sonra ortaya çıkan problemlerden biri de ağın genişlemesidir. Ağ genişledikçe mevcut hub ın port sayısı yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda hublar birbirine bağlanarak ağın daha da genişlemesi sağlanabilir. Hubların birbirine bağlanması için hubların çoğunluğunda bulunan uplink portu kullanılır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 62

63/66 Birbirine bağlanacak iki hub dan birinin uplink portuna ağ kablosunun bir ucu, diğer hub ın ise normal bir portuna kablonun diğer ucu takılmalıdır. Ayrıca uplink portunun yanında bir düğme bulunuyorsa bu düğmeye basılmalıdır. Eğer Hub ların üzerinde uplink portu yoksa çapraz kablo yardımıyla iki hub birbirine bağlanabilir. Bu işlem için iki hubda da herhangi bir port kullanılabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 63

64/66 Hub ların bağlanması A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 64

65/66 Anahtar, akıllı bir hub cihazıdır. Hub ın yaptığı görevin aynısını yapar, ancak ağı yormaz. Aynı anda birden fazla iletim yapma imkanı sağlar. Örneğin, aynı anda bir bilgisayar yazıcıyı kullanırken diğer ikisi kendi aralarında dosya transferi yapabilirler. Anahtar (Switch) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 65

66/66 Anahtar, portlarına bağlanan bilgisayarları MAC adreslerine bakarak tanır. Anahtarlama işlemini gerçekleştirmek için MAC adreslerinin hangi porta bağlı olduğu bilgisini bulur. Kendisine ulaşan veri paketlerinin MAC adresini inceler ve her bir porta dağıtmak yerine, sadece hedef MAC adresine sahip olan bilgisayarın bağlı olduğu porta bırakır. Böylelikle veri paketi sadece hedef bilgisayara ait portu ve kabloyu meşgul eder. Ağ performansı artar. Anahtarın işleyişi A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 66

67/66 LAN ve WAN arasında bağlantı kurmak amacıyla kullanılır. Temel olarak yönlendirme görevi yapar. Yönlendiricinin üzerinde LAN ve WAN bağlantıları için ayrı ayrı portlar bulunur. Bu portlar arasında bağlantı sağlanır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 67

68/66 Yönlendirici (Router) A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 68

69/66 Yönlendirici görevini yaparken şu sırayı izler: Bir veri paketini okumak. Paketin protokollerini çıkarmak. Gideceği ağ adresini yerleştirmek. Dolaşım (routing) bilgisini eklemek. Paketi alıcısına en uygun yolla göndermek. Yönlendiricinin işleyişi A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 69

70/66 Access point, kablolu bir ethernet ağına kablosuz erişim sağlar. Hub a, switch e veya kablolu router e takılır ve kablosuz iletişim sinyalleri gönderir. Böylece, bilgisayarların ve aygıtların kablolu ağa kablosuz olarak bağlanmasını sağlar. Kablosuz iletişim özelliği sağlayan bir router (yönlendirici) varsa, access point e gerek yoktur. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 70

71/66 Modemler bilgisayardaki dijital sinyali analog sinyale çevirerek kablo üzerinden iletilmesini sağlayan cihazlardır. Bilgi transferinin bir zorunluluk haline gelmesi ile birlikte mevcut telefon hatları üzerinden birbirine çok uzak bilgisayarların modemler aracılığı ile bağlantı kurmaları da kaçınılmaz olmuştur. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 71

72/66 Standart telefon hatları sadece ses transferi yapabilir. İşte bu noktada modem devreye girmektedir. Modem bilgisayardaki dijital bilgiyi analog bilgiye çevirir ve buna modülasyon denir. Karşı taraftaki modem ise hattan aldığı analog bilgiyi dijitale yani bilgisayarın anlayacağı dile çevirir ve buna da demodülasyon denir. Modem, bu kelimelerinin birleştirilmesi ile oluşmuş bir kelimedir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 72

73/66 A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 73

74/66 Modemler türlerine göre aşağıdaki gibi adlandırılırlar: Dial up modem Dahili modem Harici modem ADSL modem VDSL modem A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 74

75/66 Bu modemler internet servis sağlayıcılarının belirledikleri telefon numaralarını çevirerek bağlantılarını sağlarlar. Bu bağlantıya çevirmeli ağ da denir. Dial up modemlerin en büyük dezavantajı, bağlantı halindeyken telefon hattını meşgul etmeleridir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 75

76/66 Dial Up modemler 2400, 9600, 14400, 28800, 33600 ve 56000 bps hızlara ulaşabilirler. Şu anda piyasada satılan Dial up modemler 56 Kbps hızındadır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 76

77/66 Modemler bağlantıyı gerçekleştirebilmek için çeşitli iletişim yöntemleri kullanırlar. Bağlantı sağlamaya çalışan karşılıklı iki modem önce kendilerini tanıtmakla işe başlarlar. Bu işleme el sıkışma (handshaking) denir. El sıkışma sırasında modemler farklı tiz sesler çıkartarak kullanıcıyı uyarırlar. Bu işlemden sonra modemler iletişim sağlayacakları ortak hızı belirlerler. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 77

78/66 Dial up modemler dahili (internal) ve harici (external) olmak üzere iki çeşittir. Dahili modemler bilgisayar içine takıldığı için yer kaplamaz ve güçlerini ana karttan alır. Harici modemler bilgisayar kasasından ayrı bir cihaz olarak kullanılır. Gücünü harici bir adaptör ile elektrik şebekesinden alır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 78

79/66 Harici Modem Dahili Modem A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 79

80/66 ADSL Asymmetric Digital Subscriber Line (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) Günümüzde internet bağlantısı için en çok kullanılan bağlantı tekniğidir. Asimetrik kelimesi, veri transfer hızının, gönderim ve alım için eşit olmadığını belirtir. Bağlantı sağlandığında ayırıcı (splitter) adlı cihaz sayesinde telefon hattını meşgul etmez. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 80

81/66 Ayırıcı (Splitter) ADSL Modem A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 81

82/66 Bağlantı Şekillerine Göre ADSL Modemler: Ethernet modemler: Bilgisayarlarla olan bağlantılarını üzerinde bulunan Ethernet portları ile sağlar. USB modemler: Bilgisayarla olan bağlantısını USB portu üzerinden gerçekleştirir. Gücünü USB üzerinden aldığı için bilgisayarın kapanması durumunda modem de kapanır. PCI modemler: Kart halinde PCI yuvalarına takılan dahili modemlerdir. Kablosuz modemler: Aynı anda hem kablo ile hem de ortamdaki kablosuz ağ kartına sahip bilgisayarlara bağlanarak ağ oluşturabilir. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 82

83/66 VDSL Very high data rate Digital Subscriber Line (Yüksek hızlı Sayısal Abone Hattı) Telefon hatları üzerinden çok yüksek hızlarda veri alışverişi sunabilen bir DSL teknolojisidir. VDSL teknolojisi ADSL teknolojilerinden daha yüksek veri hızlarında ancak daha kısa hatlar üzerinde asimetrik bir veri iletimi sağlar. En uzun mesafe 1200m olmalıdır. A. Mohammed ABUBAKAR, PhD 83