GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 1
İÇERİK 2 1- Geminin Tanımı, Tipleri ve Sınıflandırması 2- Gemi Ağırlığı ve Bileşenleri 3- Gemi Geometrisi ve Form Planı 4- Gemi Hidrostatiği ve Stabilitesi 5- Tonaj, fribord ve görünür işaretler 6- Vize 7- GemiDirenciveSevki
İÇERİK 8 Gemi Yapı Elemanları ve Konstrüksiyon Tipleri 9 Gemi Makineleri ve Sistemleri 10 Gemi Üretiminde Kullanılan Malzemeler 11 Gemi Üretimi ve Tersaneler 12 Gemi Tasarımı 13 Mühendislik Etiği 14 Deniz Taşımacılığı 3
DEĞERLENDİRME 4 Adet Ağırlık Vize 1 % 30 Kısa Sınav 3 % 15 Ödev 1 %5 Final 1 % 50
GEMİ TANIMI 5 Gemiler belli bir faaliyeti yerine getirmek üzere dizayn edilen ve üretilen endüstriyel yapılar, veya başka bir deyişle platformlardır.
Neden gemiye ihtiyaç duyulur? 6 * Yaşlanmış veya teknolojik olarak çağını doldurmuş gemilerin yenilenmesi veya tadilatı. * Mevcut bir ticari rotada filo büyütme veya gemi tadilatı ile ticari kazanç arttırma. * Mevcut bir ticari rotada yeni servis veya değişik yük taşıyarak pazar payını büyütmek. * Değişen jeopolitik ve ekonomikşartlarda yeni bir rotada veya taşıma türü sunarak yeni pazarlar açmak. * Açık denizde mevcut veya endüstriyel faaliyetleri gerçekleştirmek. * Ticari veya endüstriyel faaliyet gösteren gemileri ve yapıları desteklemek gereksinimini karşılamak. * Ülke deniz savunma ihtiyaçlarına cevap vermek
GEMİLERİN GÖREV TANIMINA GÖRE SINIFLANDIRMASI Ticaret Gemileri: Ana görevleri yük ve yolcu taşımak olan gemiler. 7 Endüstriyel Gemiler: Denizdeki kaynakların incelenmesi veya değerlendirilmesi için dizayn edilmiş gemilerdir. Servis Gemileri: Ticari ve endüstriyel gemilerin çalışmalarını destekleyen gemiler ile denizde can ve mal güvenliği sağlayan gemiler bu grubu oluşturur. Savaş Gemileri: Ülkenin savunma ihtiyaçlarını karşılayan silahlandırılmış Gemilerle ülke savaş filosunu destekleyen gemiler bu gruba girer.
TABLO 1-1 Göreve Göre Sınıflandırılmış Tipik Gemi Örnekleri Ticaret Gemileri Endüstriyel Gemiler 8 Servis Gemileri Savaş Gemileri Genel yük gemileri (General cargo ship) Konteyner gemileri (Container ship) Ham petrol tankerleri (Crude oil carrier) OBO (Cevher/Dökme/Petrol) (Oil/Bulk/Oil) Feriler (Ferry) Roll-on Roll-off gemiler (Ro-Ro) Yolcu gemileri (Passenger ship) LNG/LPG tankerleri (LPG/LNG tanker) Yük şatları (barge) ve entegreşat-itici sistemleri (Integrated tug-barge system) Kimyasal tankerler (Chemical tankers) Tarak gemileri (Dredger) Sondaj gemileri (Drill ship) Incinirator gemileri (Incinerator ship) Balıkçı fabrika gemileri (Fish factory trawler) Araştırma gemileri (Research vessel) - Balıkçılık (Fishing) - Oseonografik (Oceanograpic) - Hidrografik (Hydrographic) - Sismik (Sysmic) Romorkörler (Tugs) Dalış destek gemileri (Diving suppont ships) Yangın gemileri (Fire fighters) Pilot botları (Pilot boats) Mürettebat taşıma gemileri (Crew Tenders) Temin edici gemiler (Supply boats) Deniz ambulansları (Sea ambulance) Kaçakçı takip botları (Drug interdiction patrol boats) Denizde yağ toplama gemileri (Oil skimmer) Avcı botları Hücüm botları Firkateynler Destroyerler Denizaltılar Mayın gemileri Çıkarma gemileri Çıkarma destek gemileri Akaryakıt destek gemileri (Naval oiler ship) Cephane gemileri destek (Naval Supply ships) Özel harekat botları
TİCARET GEMİSİ TASARIMINDA DÜŞÜNÜLMESİ GEREKEN EKONOMİK UNSURLAR Filo yapısı ve dizaynı düşünülen gemi sayısı. Düşünülen ticari rota ve rotalar (tonaj ve servis hızı). Düşünülen çalışma ve yük profili (sıa, belirleyici yük tanımı, servis hızı). Yük özellikleri ve kapasite tanımları (birden fazla yük dahil). Yükleme-boşaltma ve diğer kargo sistemleri alternatif ve seçim kurallarının tanımı. Gemi sevk sistemi alternatiflerinin ve seçim kurallarının tanımı. Gemide uygulanması düşünülen otomasyon seviyesi ve personel politikası (mürettebat sayısı). Ana gaye dışı kullanım olasılığı. Yatırım veya ilk maliyet sınırlamaları. Tahmin edilen navlun oranları ve navlun dalgalanmaları. Finansman paketi şartları (faiz, ödemesiz süre, toplam ödeme süresi, komisyonlar). 9
TİCARET GEMİSİ TASARIMINDA DÜŞÜNÜLMESİ GEREKEN SINIRLAMALAR 10 -Kullanılacak liman, rıhtım ve kanalların gerektirdiği boy, genişlik, su çekimi gibi boyut sınırlamaları. - Liman yükleme-boşaltma tesislerinin kapasite, hız ve yükseklikleri. - Havuzlama tesislerine bağlı sınırlamalar. - Çalışılan limanlardaki gel-git özellikleri. - Gemiden istenen denizcilik özellikleri ve çalışılacak denizler. - Uygulanacak klas kuruluşu kuralları. - Bağlı bulunacağı liman ve bayrak devleti talepleri.
TİCARET GEMİSİ TASARIMINDA DÜŞÜNÜLMESİ GEREKEN SINIRLAMALAR - Uluslararası kural, konvansiyon ve kaideler. Tonaj ve fribord kuralları. Stabilite standartları Yaralı stabilite ve bölmeleme gereksinimleri. Titreşim ve gürültü sınırları. Deniz kirlenmesini engelleme kuralları Tehlikeli ve patlayıcı yük taşıma ile ilgili sınırlamalar. Denizde haberleşme ile ilgili tüzükler. Mürettebat ve yolcu yaşam mahalleri ile ilgili kurallar. vs. 11
GEMİLERİN SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI 12
13 Muhtelif tipte gemiler
Şekil 1. CVN 71 tipi Teddy Roosevelt uçak gemisi ve SSN 750 tipi denizaltı. 14
15 Şekil 2. USS Welsh avcı botu.
16 Şekil 3. 142 feet boyunda gaz türbiniyle çalışan 40 knota çıkabilen kayıcı tekne tipinde hücum botu.
17 Şekil 4. Amerikan Deniz kuvvetlerinde kullanılan SES tipi tekne.
18 Şekil 5. SWATH tipi tekne.
Şekil 6 Şekil6 da katamaran tipi oseonografik araştırma gemisi gösterilmiştir. 19
20 Şekil 7. 280 yolcu 37 araba kapasiteli 60 knot a çıkabilen hava yastıklı tekne.
21 Şekil 8. Şehir hatları yolcu gemisi.
22 Şekil 9. 250 m boyunda Aida Diva Yolcu Gemisi.
23 Şekil 10. Yolcu teknesi
24 Şekil 11. SL7 tipi kargo gemisi.
25 Şekil 12. Ham petrol taşıyan bir tanker.
26 Şekil 13. 381000 DWT luk tanker ve kendi kendine boşaltım yapabilen dökme yük gemisi.
27 Şekil 14. Genel yük gemisi.
28 Şekil15 te Ro-Ro gemisi.
29 Şekil 16. Yüksek hızlı konteyner gemisi.
30 Şekil 17. 333.5 m. boyunda ham petrol taşıyan gemi.
31 Şekil 18. 285.3 m. boyunda LNG (sıvı doğal gaz) taşıyan gemi.
32 Şekil 19. Yük şatları taşıyan gemi.
33 Şekil 20. Entegre şat itici sistemi.
34 Şekil 21. 137 m. boyundaki bir sondaj gemisi.
35 Şekil 22. 6000 HP gücündeki 45.1 m lik bir romorkör.
36 Şekil 23. Temin edici gemi.
37 Şekil 24. Nehir tipi çekme gemisi.
38 Şekil 25 Şekil 25 de kıyı aşırı giden temin edici gemi gösterilmiştir.
39 Şekil 26 Şekil 26 da sismik araştırma gemisi gösterilmiştir.
40 Şekil 27 Şekil 27 de buz sınıfı bir romorkör gösterilmiştir.
41 Şekil 28 Şekil 28 de Türkiye de inşaa edilmiş bir tanker gösterilmiştir
42 Şekil 29 Şekil 29 da boyu 75 m olan 875 yolcu 250 araba kapasiteli %100 dolu durumda 37 knot hız yapabilen çelikten yapılmış SWATH tipi bir feribot gösterilmiştir.
43 Şekil 30 Şekil 30 da yarışlarda kullanılan yüksek hızlı kayıcı tekne gösterilmiştir.
44 Şekil 31 Şekil 31 de h386 tipi bir yelkenli tekne gösterilmiştir.
45 Şekil 32. Ham petrol taşıyan bir tanker gösterilmiştir.
46 Şekil 33. Zehra Kıran isimli konteyner gemisinin resmi gösterilmiştir.
47 Şekil 34 Şekil 34 te Zehra Kıran isimli geminin kaptan köşkü gösterilmiştir.
48 Şekil 35a Şekil 35a da 18000 DWT luk dökme yük gemisi gösterilmiştir.
49 Şekil 35b Şekil 35b de 18000 DWT luk dökme yük gemisinin genel resmi gösterilmiştir.
50 Şekil 36 Şekil 36 da Petrobras-08 üretim platformu gösterilmiştir.
51 Şekil 37 Şekil 37 de Transocean Sedco Forex şirketine ait Discoverer Enterprise isimli sondaj gemisinin gösterilmiştir.
52 Şekil 38. Değişik tipte gemiler ve platform.
53 Şekil 39a. 3000 TEU luk konteyner gemisinin genel yerleşim planı.
Şekil 39b. 3000 TEU luk konteyner gemisinin orta kesiti.. 54
55 Şekil 40. Hatvesi kontrol edilebilir pervene.
56 Şekil41. Pervane güç sistemi.