T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI KUALA LUMPUR TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
İÇİNDEKİLER 1. GENEL ÖZET BİLGİLER... 3 1.1. ÜLKE KİMLİĞİ VE SOSYAL GÖSTERGELER... 3 1.2. EKONOMİK GÖSTERGELER... 4 2. ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER... 4 2.1. ÜLKENİN KISA TARİHÇESİ... 4 2.2. SİYASİ VE İDARİ DURUM... 5 2.2.1. Yasama... 5 2.2.2. Yargı... 5 2.2.3. Yürütme... 6 3. GENEL EKONOMİK DURUMU... 7 3.1. GENEL DURUM... 7 3.2. SEKTÖRLER... 8 3.2.1. Tarım... 8 3.2.2. Madencilik ve Minareller... 8 3.2.3. Sanayi... 9 3.2.4. İnşaat... 9 3.2.5. Hizmetler... 9 3.2.6. Devletin Temel Tüketim Mallarına Uyguladığı Sübvansiyonlar... 10 3.3. KAMBİYO REJİMİ ve MALEZYA RİNGİTİ:... 11 4.1. GENEL DIŞ TİCARET... 12 5. GENEL TİCARET HAYATINA YÖNELİK BİLGİLER... 24 5. 1. SATIN ALMA DAVRANIŞI... 24 5.2. DAĞITIM ZİNCİRİ... 24 5.3. LOJİSTİK... 24 5.4 DIŞ TİCARET POLİTİKASI ve VERGİ UYGULAMALARI... 25 5.5 MALEZYA FİRMA BİLGİLERİ... 27 5.5.1. Firma Doğrulama... 28 5.6. ÖDEME ŞEKİLLERİ ve MALEZYA DA YERLEŞİK BANKALAR... 28 6. İŞADAMLARINA İPUÇLARI... 30 6.1. SELAMLAŞMA:... 30 6.2. VÜCUT DİLİ:... 30 6.3. ŞİRKET KÜLTÜRÜ:... 30 6.4. YEMEK YEME ve EĞLENCE:... 31 6.5. KIYAFET:... 31 6.6. HEDİYELER:... 31 6.7. YARARLI BİLGİLER:... 32 7. MALEZYA DA YAŞAM... 32 7.1. KUALA LUMPUR UN ÖNEMLİ TURİSTİK YERLERİ:... 33 Petronas İkiz Kuleleri ve KLCC:... 33 KL Kulesi (KL Tower / Menara KL):... 33 Lake Gardens:... 33 Batu Magaraları (Batu Caves):... 33 China Town:... 33 Gece hayatı:... 34 7.2 ANAHTAR KELİMELER... 34 8. ÖNEMLİ ADRESLER ve TELEFONLAR... 35 2
1. GENEL ÖZET BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Biçimi Diller 1.1. ÜLKE KİMLİĞİ VE SOSYAL GÖSTERGELER TABLO-1 Malezya Federasyonu Federatif Anayasal Monarşi Bahasa-Malezya (Resmi dil), Çince (Mandarin, Kanton, Hakka), İngilizce, Tamil, Doğu Malezya da konuşulan diğer yerli diller (Ingilizce yaygın kullanılmaktadır) Kuala Lumpur (İdari Başkenti : Putrajaya) Başkenti Yüzölçümü 330.803 km² Malezya Yarımadası (130.469), Malezya Borneosu (198.081) Nüfusu ve Yaş Ortalaması 29.9 Milyon Kişi (2013 )-Ort. 27.6 (2013) 15 Yaş Altı %26, 15-64 Yaş %68.5, 65 Yaş Üstü %5.5 Nüfus Yapısı Malay (%50.8) ve diğer Bumiputra gruplar (%10.2) %61, Çinliler %23.5, Hintli Gruplar %7.5, Diğerleri %1. %7 Malezya vatandaşı olmayanlar. Dini İslam (%61.3), Budizm (%19.8), Hristiyan (%9.2), Hinduizm (%6.3), Konfüçyism/Taoizm ve diğer geleneksel Çin dinleri %2.3, Diğerleri (%1.1) İnternet Kullanıcı Sayısı 1 18.9 Milyon (2012) Kredi Kartı Kullanıcı Sayısı 2 7.4 Milyon adet kredi kartı ve 0.9 Milyon ek kredi kartı kullanılmaktadır. (2014 yılı Şubat ayı itibariyle) Okur yazar Oranı %98 Yüksek Öğretim Okul Sayısı 70 kamu, 357 özel yüksek öğrenim kurumu (2011 yılı) 3 Y. Öğretimdeki Öğrenci Sayısı 875,000 (2010) Toplam Dış Borç 95.8 milyar $ (2013) Toplam Rezervler (Altın hariç) 134.9 milyar $ (Aralık 2013) İş Gücü 13.336 milyon (2013) İşsizlik Oranı % 3.1 (2013) Dış Ticaret Dengesi +22.3 milyar $ (2013) Üyesi Olduğu Önemli Uluslararası ADB, APEC, APT, ARF, ASEAN, BIS, C, CP, D8, EAS, FAO, G-15, G-77, IAEA, IBRD, Kuruluşlar ICAO, ICC, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, MINURSO, MONUC, NAM, OIC, OPCW, PCA, PIF (partner), UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNIFIL, UNMIL, UNMIS, UNMIT, UNWTO, UPU, WCL, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO Limanlar 45 Port Klang, Tanjung Pelepas, George Town (Penang), Johor Port, Kuantan, Kemaman, Port Bintulu, Kuching, Rajang, Miri, Kota Kinabalu, Sandakan, Labuan, Port Dickson, Kerteh Port, Pasir Gudang, Kudat, Lahad Datu, Lumut, Sibu, Tanjung Berhala Havaalanı 58 Adet ( 7 Uluslararası 38 Ticari Amaçlı) KLIA, LCCT, Langkawi, Penang, Johor, Kota Kinabalu and Kuching İklim Tropik iklim koşulları Türkiye ile Saat Farkı Malezya, Türkiye'nin yaz saati uyguladığı dönemde 5 saat, kış döneminde ise 6 saat ileridedir. Mesai Günleri Kedah, Kelantan, ve Terengganu eyaletlerinde Pazar-Perşembe, diğer eyaletlerde Pazartesi-Cuma Çalışma Saatleri Haftalık maksimum çalışma saati 40 saat, Günlük maksimum çalışma saati 8 saat. 6 Resmi Tatil Günleri 1 Mayıs İşçi Bayramı, 31 Ağustos Ulusal Bayram, 16 Eylül 1 Malezya Günü, 25 Aralık Noel, yılın değişik zamanlarında Çin Noeli (iki gün), Good Friday, Vesak Day, Muharrem ayının ilk günü, Yang di-pertuan Agong'un doğum günü, Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı, Deepavali, Hz. Muhammed'in doğum günü, eyalet sultanlarının doğum günleri ve eyalete özgü günler (bağımsızlık, festival vb.) 1 http://www.internetworldstats.com/asia.htm#my 2 http://www.bnm.gov.my/index.php?ch=en_publication_catalogue&pg=en_publication_msb&mth=11&yr=2012&lang=en 3 Education Malaysia 2011, Ministry of Higher Education 2011 4 http://www.mot.gov.my/index.php?option=com_content&task=view&id=67&itemid=116 5 http://www.portsworld.com/main/ports.htm 6 2. ve 4. Cumartesi günleri, firmadan firmaya değişmekle birlikte özel sektör çalışanlarına çalışma günü olabilmektedir. Bu durumda, haftalık çalışma saati, 48 saate çıkabilmektedir. 3
1.2. EKONOMİK GÖSTERGELER Malezya nın Yıllara Göre Ekonomik Performansı TABLO-2 2009 2010 2011 2012 2013 2014t GSYİH (Milyar $)*cari fiyatlarla 202.25 246.82 287.93 303.53 312.50 - GSYİH (Milyar RM)* 2005 yılı sabit fiyatlarla 629.9 676.7 711.4 751.5 786.7 828.1 Kişi başına milli gelir ($) 7,105 8,346 9,700 9,928 10,060 10,337 Kişi Başına Satın Alma Gücü 13,771 14,744 15,492 16,300 16,499 GSYİH ve Sektörel Büyüme Hızları:(2005 yılı sabit -1.5 7.4 5.1 5.6 4.7 4.5-5.5 fiyatları+ithalat vergileri) Tarım, Hayvancılık, Ormancılık 0.1 2.4 5.8 1.0 2.1 3.8 Madencilik -6.5-0.3-5.5 1.4 0.5 1.6 İmalat Sanayi -9.0 11.9 4.7 4.8 3.4 3.5 İnşaat 6.2 11.4 4.7 18.1 10.9 10.0 Hizmetler 2.9 7.2 7.0 6.4 5.9 6.2 Enflasyon oranı (%) 0.6 2.1 3.2 1.6 2.1 3.0-4.0 İşsizlik Oranı (%) 3.7 3.2 3.1 3.0 3.1 3.1 U. Rezervler (Milyar $) 96.7 106.5 133.6 139.7 134.9 - U. Rezervlerin İthalatı Karşılama Oranı (toplam ay) 9 8.6 9.6 9.5 9.5 - Gecelik Faiz Oranı 2 2.75 3.00 3.00 3.00 - İhracat (Milyar $) 155.76 198.7 227 227.2 232.6 239.6-241.9 İthalat (Milyar $) 122.44 164.5 187.7 196.5 210.3 227.1 RM nin Dolar Karşısındaki Değeri 3.55 3.22 3.06 3.09 3.15 - İhraç Ürünleri Elektrik ve elektronik ürünleri % 32.9, ham ve rafine petrol % 13.5, palmiye yağı % 6.4, kimyasal ürünler % 6.6, doğal gaz % 8.2, makine ve aksamları % 3.8, ağaç ürünleri%2.7 ve kauçuk ürünleri %3.6. İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayland. İthalat Ürünleri Elektrik ve elektronik ürünleri % 27.7, ham ve rafine petrol % 14.7, makine ve aksamları % 8.4, kimyasal ürünler % 8.6, ulaşım ekipmanları % 6.5, metal ürünler % 6.3, demir çelik %4.0. İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler Çin, Singapur, Japonya, ABD,Tayland. 2. ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 2.1. ÜLKENİN KISA TARİHÇESİ Malezya da, İ.Ö 1. yüzyılda, Çin ve Hindistan ile olan güçlü ticaret bağları sebebiyle bir Hindu-Budist dönemi yaşanmıştır. 13. yüzyılda ise Arap ve Hint tacirlerinin etkisi ile İslam dini yayılmış ve Malezya yı o dönemde yönetenlerin İslam a dönmesi ile Malaylar arasında İslam dini yerleşmiştir. 1511 yılında ülke Portekizliler, 1641 de Hollandalılar, 1824 yılında ise İngilizler ülkeyi sömürgeleri haline getirmişlerdir. 18 ve 19 uncu yüzyıllarda, Britanya nın egemenliğinde olan Malezya, 1942-45 yıllarında Japon işgalini yaşamıştır. Britanya nın egemenliğindeki Malay bölgeleri Malay Federasyonu adı altında 1948 yılında birleşmişlerdir. Malay Federasyonu, 1957 yılında Britanya dan bağımsızlığını kazanmıştır. 4
Ülkeye ilişkin olarak önemli gelişmeler kronolojik sıra ile aşağıdadır: 1963 Malaya Federasyonu Britanya kolonileri Sabah, Sarawak ve Singapur un katılımlarıyla Malezya Federasyonu na dönüştü. 1965 Singapur Federasyon dan ayrıldı. 1969 Malaylar, Çin kökenlilerin ekonomik alanda gösterdikleri başarıyı hazmedemeyerek ayaklandılar. 1970 - Tun Abdul Razak, Abdul Rahman'in istifası üzerine Başbakan oldu ve Ulusal Cephe (BN) koalisyonunu (halen iktidardadır) kurdu. 1971 Hükümet Malaylar için iş, eğitim ve kamu sektörlerinde Malaylar lehine kotalar oluşturdu. 1981 - Mahathir Mohamad Başbakan oldu. 1989 Yerel komünist isyancılar Hükümetle barış mutabakatına vardılar. 1993 Sultanların (Eyalet liderleri) yasal dokunulmazlıklarına son verildi. 1997 Asya ekonomik krizi hızlı ekonomik büyümeyi sekteye uğrattı. 2003 - Abdullah Ahmad Badawi Başbakan oldu. 2008 Genel seçimlerde Ulusal Cephe son yılların en kotu sonucunu aldı. Parlamentodaki üçte iki çoğunluğu ve 5 eyalet meclisinde kontrolü kaybetti. 2009 - Başbakan Abdallah Ahmad Badawi, Başbakanlığı Başbakan Yardımcısı Najib Tun Razak a bıraktı. 2013- Najib Tun Razak tekrar Başbakan oldu. 2.2. SİYASİ VE İDARİ DURUM Malezya, Federal Anayasal Monarşi ye dayalı parlamenter demokrasi sistemiyle yönetilmektedir. 13 Eyalet (Johor, Kedah, Kelantan, Malaka, Negeri Sembilan, Pahang, Perak, Perlis, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak, Selangor ve Terengganu) ve 3 federal bölgeden (Kuala Lumpur, Labuan, Putrajaya) oluşmaktadır. Devlet başkanı sultandır (Yang di-pertuan Agong-Paramount Ruler). Sultan, aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Başkomutanı dır ve dini kurumların başıdır. Sultan, dokuz eyalet sultanlarının oluşturduğu Malay Sultanları Konseyi tarafından, kendi aralarından, rotasyon usulüyle beş yılda bir seçilmektedir. (Kedah Sultanı Tuanku Abdul Halim 7 13 Aralık 2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 14. Malezya Sultanı seçilmiştir). 2.2.1. Yasama Anayasaya göre Federasyon un yasama yetkisi Sultan ı da içerecek şekilde Parlamento ya (Federal Meclis) verilmiştir. Parlamento, Temsilciler Meclisi (Dewan Rakyat) ve Senato (Dewan Negara) olarak iki kamaradan oluşmaktadır. 2.2.2. Yargı Hukuk sistemi İngiliz hukukuna dayalıdır. Müslüman nüfus için İslam Hukuku geçerlidir. Ancak, dini hükümlerin medeni hakların ötesine giden kuralları çoğu hallerde fiilen uygulanmamaktadır. 7 Tuanku Abdul Halim aynı zamanda 1970-1975 yılları arasında 5. Malezya Sultanlığını da yapmıştır. Malezya tarihinde ilk kez bir Sultan iki kez göreve gelmiştir. 5
2.2.3. Yürütme Kral, yürütme nin başı olsa da, bu yetki sembolik nitelik taşımaktadır. Yetki Başbakan başkanlığındaki bakanlar kurulu tarafından kullanılmaktadır. Malezya 1973 yılından bu yana Ulusal Cephe (Barisan Nasional, BN) Koalisyon Hükümeti tarafından yönetilmektedir. Koalisyonun lideri ve ana partisi Malayların oluşturduğu UMNO (United Malay National Organization) dur. UMNO Başkanı Başbakan, UMNO Başkan Vekili de Başbakan Yardımcısı olmaktadır. Buna göre; şu anki Hükümette Başbakan ve Maliye Bakanı Datuk Seri Haji Mohd. Najib bin Tun Haji Abdul Razak, Başbakan Yardımcısı ve Eğitim Bakanı ise Tan Sri Muhyiddin Yassin dir. Öte yandan ticaretten sorumlu bakanlar ise; Uluslarası Ticaret ve Sanayi Bakanı Datuk Mustapa Mohamed, İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanı Datuk Hasan Malek ile Maliye II. Bakanı Datuk Ahmad Husni Hanadzlah dır. Başbakan ve Maliye Bakanı Najib Tun Razak Ekonomi ile İlgili Bakanlar (protokol sırasına göre) Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanı Mustapa Mohamed İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanı Hasan Malek Maliye II. Bakanı Ahmad Husni Hanadzlah 6
3. GENEL EKONOMİK DURUMU 3.1. GENEL DURUM Malezya, 1957 yılında bağımsızlığını kazanmış olarak, Federatif Anayasal Monarşi ile yönetilmekte (Kral, Parlemento ve Eyaletler Meclisi) olup, yaklaşık 29.6 Milyonluk çok kültürlü ve çok dinli bir nüfusa sahiptir. Ekonomi, nüfusun %25 ini oluşturan Çin asıllı Malezyalıların kontrolündedir. Nüfusun çoğunluğuna (%67) sahip olan etnik Malaylar (bumiputra) ise devlet yönetimini ellerinde tutmaktadırlar. Bu bağlamda, özel sektör ile yapılacak işlerde Çin asıllı Malezyalılar, devlet ihaleleri ve alımlarına yönelik işlerde ise Bumiputra ortak bulunmasında yarar görülmektedir. Malezya yaklaşık 312.5 Milyar dolarlık 8 bir ekonomiye sahip olup, dünyanın 29 uncu büyük ekonomisidir. Malezya, Mayıs ayında açıklanan Dünya Ekonomik Forumu'nun rekabet listesinde 9 25 inci sıradadır. Asya-Pasifik bölgesinde ise Malezya en rekabetçi 6 ncı ülkedir. Söz konusu listede ülkemiz 43 ncü sırada bulunmaktadır. Diğer taraftan, Malezya IMD 10 nin 2012 yılında yayımladığı Dünya Rekabet Yıllık Raporuna göre 59 ülke içerisinde 14 üncü sıradan 15 inci sıraya yükselmiştir. Aynı rapora göre, ülkemiz ise geçen yıla göre 1 basamak gerileyerek 37 inci sırada yer almıştır. 2013 yılında %4.7 oranında büyüyen ülkenin enflasyon ve işsizlik oranları sırasıyla %2.1 ve %3.1 dir. 2009 2013 yılları arasında Malezya nın ortalama büyüme oranı %4.26 civarındadır. 2014 yılında büyümenin %4.5-5.5 oranında gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. Aynı yıl kişi başına düşen GSYİH nin 10,337 ABD Doları civarında, satın alma paritesine göre kişi başına düşen gelirin ise 17,776 ABD Doları olması beklenmektedir. 2014 yılında enflasyon oranının bir miktar artarak %3-4 oranında, işsizlik oranının ise %3.1 olarak gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. 2012 yılı sonunda 139.7 Milyar dolar olan net uluslararası rezervler, 2013 yılı sonunda 134.9 Milyar dolara ulaşmış olup, bu miktar 9.5 aylık ithalatı ve 3.4 defa kısa vadeli dış borçları karşılamaktadır. Malezya, 2013 yılında yaklaşık 442.9 Milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip olup, bir önceki yıla göre %4.6 oranında bir gelişme göstermiştir. 2013 yılında 232.6 Milyar dolarlık ihracatı ile dünyanın 25 inci ihracatçısı konumundadır. Ülke, dünya ihracatının %1.35 ini gerçekleştirmektedir. Malezya, aynı yıl 210.3 Milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş olup, dünya sıralamasında 27 inci sıradadır. 2013 yılında ihracat %2.4, ithalat %7 artış göstermiştir. 2014 yılında mal ihracatında %3 ila 4, ithalatta %8, ticaret hacminde de %5 ila 6 oranında artış beklenmektedir. 8 Satın alma gücü paritesine (PPP) göre GSYİH 492 Milyar $ dır. Cari fiyatlarla 35, PPP ye göre 29 uncu sıradadır. 9 http://www3.weforum.org/docs/wef_globalcompetitivenessreport_2012-13.pdf 10 http://www.imd.org/uupload/imd.website/wcc/wcyresults/1/scoreboard.pdf 7
3.2. SEKTÖRLER Daha önceleri ekonomik büyüme ve genişlemesi madeni ve tarımsal ihraç ürünlerine bağlı olan Malezya, son 20 yılda hızla sanayileşmiş ve sanayi sektörünün payını 2013 yılında %24.5 e ulaştırmıştır. Hizmet sektörü %55.17 lik oranı ile GSYİH de en önemli payı almaktadır. Her ne kadar inşaat sektörünün GSYİH daki payı %3.74 olsa da, sektör 2009 yılından itibaren hızla büyümektedir. TABLO 3 Ekonomik Aktivitelere Göre GSYİH Dağılımı (2005 Yılı Sabit Fiyatlarıyla) % 2009 2010 2011 2012 2013 2014 t Tarım 7.95 7.58 7.63 7.29 7.11 7.01 Madencilik 10.54 9.78 8.80 8.44 8.11 7.82 Sanayi 24.16 25.16 25.06 24.85 24.53 24.13 İnşaat 3.06 3.17 3.16 3.53 3.74 3.91 Hizmetler 53.19 53.18 54.15 54.56 55.17 55.64 Kaynak: Malezya Merkez Bankası 3.2.1. Tarım Malezya nın ana tarımsal ürünleri palm, kauçuk, kakao, hindistan cevizi, tropik meyveler, sebzeler, tütün, biber ve diğer baharatlar ile pirinçtir. Malezya, dünya palm yağı üretiminin %41 ine sahip olup, Endonezya dan sonraki en büyük 2 nci üretici ve dünyanın en büyük palm yağı ihracatçısıdır. 2013 yılında, 17.82 milyon ton palmiye yağı, 1.12 milyon ton palmiye çekirdeği yağı ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında sektör, %2.1 oranında büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında %3.8 büyümesi öngörülmektedir. 3.2.2. Madencilik ve Minareller Ülke petrol ihtiyacının %80'inden fazlasını kendisi karşılayabilmektedir. Ülkede çıkan petrol kaliteli olduğu için ihracat yapılmakta ve ülke içi ihtiyacı ithalat ile karşılanmaktadır. Petrol üretimi sabit bir oranda sürmesine rağmen doğal gaz üretiminde son yıllarda önemli bir artış meydana gelmiştir. Malezya, doğal gaz rezervleri açısından dünyada 14, ham petrol rezervleri açısından da 23 üncü sıradadır. Malezya, yılda 25.4 Milyon metrik tonluk üretim kapasitesi ile tek bir noktada bulunan dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz üretim tesisine sahiptir. Malezya, Katar dan sonra dünyanın en büyük ikinci likit doğal gaz ihracatçısıdır. Doğalgaz rezervlerinin, 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle 89.9 trilyon küp olduğu ve bu miktarın 2050 yılına kadar yeterli olacağı şeklinde tahminler yapılmaktadır. 2013 yılında, 11.87 milyon ton ham petrol ve türevleri ve 25.25 milyon ton likit doğalgaz ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2008-2011 yıllarında negatif büyüme yaşayan sektör, 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla %1.4 ve %0.5 oranında pozitif büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında %1.6 büyümesi öngörülmektedir. 8
3.2.3. Sanayi Sanayi sektöründe yer alan alt grupları, ihracat odaklı ve iç piyasa satış odaklı sektörler olarak iki grupta toplamak mümkündür. İhracat ve iç piyasa odaklı sektörlerin sınıflandırılmaları ve satış rakamları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. TABLO 4 Sanayi Sektörü Performansı % Değişimi Sanayi Sektörü Alt 2009 2010 2011 2012 2013 Grupları Büyüme -9.4 11.4 4.5 5.0 3.2 İhracat odaklı sektörler -11.1 9.7 3.3 3.9 2.5 Elektrik ve elektronik -22.8 17.4-3.8 2.2 4.0 Kimyasal ürünler -1.7 11.5 8.8 8.4 5.6 Petrol ürünleri 0.8-2.4 6.2 4.3-3.7 Kauçuk ürünleri -3 20.8 13.0 3.0 11.7 Yurt içi satış odaklı -5.7 15.6 6.2 8.3 5.4 sektörler İnşaata dayalı materyaller -18.1 21.9 14.1 8.5-3.4 Fabrikasyon metal ürünleri -1.1 15.0 23.8 18.0 9.9 Ulaşım ekipmanlari -12.4 29.8-1.0 13.9 15.8 İşlenmiş gıda, içecek ve tütün 1.5 8.8 5.8 16.3-16.4 Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı 2013 yılında sektör, %3.2 büyüme gerçekleştirmiş olup, 2014 yılında da bu büyüme oranınını koruyacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, işlenmiş gıda, içecek ve tütün üretiminin % 16.4 oranında azaldığı gözlemlenmektedir. Anılan azalış, %18 tütün ve %1.3 içecekteki daralmadan kaynaklanmaktadır. 3.2.4. İnşaat Hükümetin, küresel krizin ülke ekonomisi üzerindeki baskısını ortadan kaldırmak adına hazırladığı ve kamuoyuna sunduğu teşvik paketlerinden 2009 yılı Mart ayında açıklanan II. Teşvik Paketi kapsamında, inşaat sektörüne çok büyük önem vermekte olduğu ve bu sektörü can simidi olarak kullanarak, yeni projeler ile destek verdiği görülmektedir. 2008 ve 2009 yıllarında açıklanan teşvik paketlerinin toplam değeri 19 Milyar dolardır. İnşaat sektöründe, 2011 yılında %4.6 lık bir büyüme gerçekleşirken, 2012 yılında büyüme oranı 1995 yılındaki %21.1 lik orandan sonra rekor bir seviyede artarak % 18.5 olarak kaydedilmiştir. 2013 yılında da Ekonomik Dönüşüm Programı kapsamında MRT, LRT gibi altyapı projelerindeki hızlanmaya bağlı olarak sektör %10.9 oranında büyümüş, 2014 yılında da %10 oranında büyümesi beklenmektedir. 3.2.5. Hizmetler Hizmetler sektörü, finansal hizmetler dahil olmak üzere, ekonominin en önemli halkasıdır. GSYİH ye katkısı 2013 yılında %55.2 olurken, sektör; toplam istihdamın %60.3 ünü (8.05 Milyon kişi) barındırmaktadır. İstihdamın en yüksek olduğu alt gruplar ticaret, finans, sigorta ve kamu hizmetleri olmaktadır. 9
TABLO 5 Hizmetler Sektörü Performansı % Değişimi Hizmetler Sektörü Alt Grupları(%55.2) 11 2009 2010 2011 2012 2013 Büyüme 2.9 7.2 7.0 6.4 5.9 Ara Hizmetler(%22.5) Finans ve Sigorta (%9.1) 4.4 8.2 6.8 7.8 1.8 Emlak ve şirket hizmetleri (%5.6) 3.6 7.6 5.3 7.2 7.4 Ulaşım ve depolama (%3.6) -3.0 7.1 5.4 4.9 4.6 İletişim (%10) 6.2 9.7 7.6 9.2 10.0 Nihai Hizmetler(%32.7) Toptan-Perakende Ticaret(%14.5) 1.7 8.3 7.1 4.8 6.4 Konaklama ve Restoran(%2.5) 4.5 7.0 6.0 5.4 5.7 Elektrik,Gaz,Su (%2.5) 2.0 7.7 3.4 4.3 4.1 Kamu Hizmetleri(%8.3) 3.4 5.9 12.3 9.5 8.2 Diğer hizmetler (%5) 3.8 4.4 4.9 3.9 5.1 Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Hizmetler sektörünün %59.2 sini kamu hizmetleri, toptan ve perakende ticaret, konaklama ve restoran, hükümet hizmetlerinden oluşan nihai hizmetler oluştururken, kalan %40.8 ini ise finans ve sigorta, taşımacılık ve depolama, iletişim, gayrimenkul ve iş hizmetleri, finans ve sigorta sektörlerinden oluşan ara hizmetler oluşturmaktadır. Hizmetler sektörü, 2012 yılında %6.4 oranında büyümüş olup, 2013 yılında %5.5 oranında büyüme ile birlikte hizmet ihracatında %6 ila 7, ithalatında ise %8 ila 9 artış beklenmektedir. 3.2.6. Devletin Temel Tüketim Mallarına Uyguladığı Sübvansiyonlar 12 Malezya da hükümetçe un, şeker, pirinç, yağ gibi temel tüketim mallarına ve akaryakıta sübvansiyon uygulanmaktadır. Anılan sübvansiyonlarla Malezya hayat pahalılığı endeksinde alt sıralarda yer almaktadır. TABLO 6 Devletin Uyguladığı Sübvansiyonlar ÜRÜNLER ASIL FİYAT TÜKETİCİ FİYATI SÜBVANSE MİKTARI LPG / TÜP (14KG) 51.11 RM (1 varil) 26.60 RM (1 varil) 24.51 RM (1 varil) RON95/BENZİN 2.77 RM (1 litre) 2.10 RM (1 litre) 0.67 RM (1 litre) MAZOT 2.67 RM (1 litre) 2.00 RM (1 litre) 0.67 RM (1 litre) YEMEKLİK YAĞ 4.75 RM (1 kg) 2.50 RM (1 kg) 2.25 RM (1 kg) PİRİNÇ 24 RM (10kg) 17.50 RM (10kg) 6.50 RM (10kg) ŞEKER 2.84 RM (1 kg) 2.50 RM (1 kg) 0.34 RM (1 kg) BUĞDAY UNU 2.09 RM (1 kg) 1.35 RM (1 kg) 0.74 RM (1 kg) 11 GSYİH % Payı 12 http://www.kpdnkk.gov.my/documents/12502/657940/flyers+terkini++2013+may.pdf 10
TABLO 7 SÜBVANSİYONLAR TOPLAMI ÜRÜNLER 2013 (Tahmin) 2012 ŞEKER 551 Milyon RM 478 Milyon RM BUĞDAY UNU 150 Milyon RM 155 Milyon RM YEMEKLİK YAĞ 1.6 Milyar RM 1.6 Milyar RM PİRİNÇ 528 Milyon RM 528 Milyon RM BENZİN MAZOT LPG 19.46 Milyar RM 19.5 Milyar RM TOPLAM 22.289 Milyar RM 22.261 Milyar RM Diğer taraftan, Malezya daki temel tüketim malları fiyatları diğer ASEAN ülkeleriyle karşılaştırıldığına, Malezya daki fiyatların bu ülkelerdeki fiyatlara nazaran daha uygun olduğu anlaşılmaktadır. TABLO 8 ASEAN ÜLKELERİ KARŞILAŞTIRMASI (RM) ÜRÜNLER DEĞER MALEZYA ENDONEZYA SİNGAPUR TAYLAND FİLİPİNLER BENZİN 1 litre 2.10 3.13 5.44 4.90 5.55 MAZOT 1 litre 2.00 3.50 4.22 3.17 4.25 LPG 14 kg 26.60 49.42 110.60 40.04 89.32 ŞEKER 1 kg 2.50 4.56 3.92 2.45 4.52 BUĞDAY UNU 1 kg 1.35 2.93 5.69 6.25 5.00 YEMEKLİK YAĞ 1 kg 2.50 4.82 9.98 4.50 11.00 3.3. KAMBİYO REJİMİ ve MALEZYA RİNGİTİ: Malezya Merkez Bankası (Bank Negara) 1959 yılında parasal ve finansal dengenin korunması amacı ile, ülke yararına hükümete bu konularda danışmanlık yapmak, milli paranın değerini korumak ve finans sektörünü bu çerçevede idare etmekle yükümlü olarak kurulmuştur. Kambiyo sistemi liberal olup, sadece İsrail, Sırbistan ve Karadağ'dan yapılan ithalat özel koşullara bağlıdır. 2005 yılının Temmuz ayında sabit kur modelini terk eden Malezya nın yerel para birimi olan Malezya Ringitinin Amerikan doları ve diğer para birimleri karşısında 2009 yılından bu yana ciddi değer kazanmaktadır. 2010 yılında 3.22 olan kur oranı, 2012 yılında 3.09 ve 2012 yılında ise 3.15 gerçekleşmiştir. Aşağıdaki grafikte Dolar / Ringit paritesinin yıllar (2010-2013) ve çeyrek dönemler itibariyle değişimi gösterilmektedir. 11
2010 1. Çeyrek 2010 2. Çeyrek 2010 3. Çeyrek 2010 4. Çeyrek 2011 1. Çeyrek 2011 2. Çeyrek 2011 3. Çeyrek 2011 4. Çeyrek 2012 1. Çeyrek 2012 2. Çeyrek 2012 3. Çeyrek 2012 4. Çeyrek 2013 1. Çeyrek 2013 2. Çeyrek 2013 3. Çeyrek 2013 4. Çeyrek Parite 3.40 3.35 3.30 3.25 3.20 3.15 3.10 3.05 3.00 Grafik 1: Dolar / RM Paritesinin Dağılımı USD/RM Grafik 2: TL / RM Paritesinin Dağılımı Türk Lirası ile RM nin 5 yıl içerisinde gelişimi değerlendirildiğinde, RM nin Türk Lirası karşısında da son yıllarda değer kazanmakta olduğunu ve dış ticaretimiz açısından gerekli zemini hazırladığı görülmektedir. 4. DIŞ TİCARET 4.1. GENEL DIŞ TİCARET Malezya, 2013 yılında yaklaşık 443 Milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip olup, bir önceki yıla göre %4.6 oranında bir gelişme göstermiştir. 2013 yılında 232 Milyar dolarlık ihracatı ile dünyanın 25 inci ihracatçısı konumundadır. Ülke, dünya ihracatının %1.28 ini gerçekleştirmektedir Malezya, aynı yıl 210.3 Milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş olup, dünya sıralamasında 27 inci sıradadır. 12
2008 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2009 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2010 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2011 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2012 Ocak Nisan Temmuz Ekim 2013 Ocak Nisan Temmuz Ekim Milyon $ TABLO 9 Aylık Dış Ticaret Rakamları (Milyar $) İHRACAT İTHALAT AY/YIL 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 Ocak 10.73 15.53 17.92 17.82 18.09 8.46 11.70 14.66 14.99 17.05 Şubat 10.87 13.71 16.33 18.4 16.65 7.56 10.30 12.90 14.98 14.04 Mart 11.86 17.89 20.35 19.99 19.05 8.44 13.56 16.62 16.61 17.50 Nisan 11.38 16.22 19.20 18.68 17.71 9.34 13.35 15.54 16.26 17.38 Mayıs 12.18 16.07 18.30 19.02 17.71 9.34 13.58 15.48 17.53 16.79 Haziran 12.81 16.18 19.09 19.73 18.01 10.22 14.34 16.49 16.75 16.64 Temmuz 13.76 17.27 19.75 18.8 19.27 11.56 15.09 16.60 17.64 18.37 Ağustos 13.60 16.77 19.59 18.11 19.96 10.90 14.11 15.91 15.82 17.71 Eylül 13.50 16.25 18.99 19.48 20.08 10.80 13.99 15.87 17.39 17.33 Ekim 15.94 17.7 20.28 19.83 21.30 12.57 15.5 16.04 16.73 18.69 Kasım 14.78 16.9 18.05 18.81 19.76 12.15 14.0 15.04 15.98 16.67 Aralık 16.02 18.3 19.33 18.53 20.87 12.48 15.2 16,69 15.86 17.82 G.TOPLAM 155.76 198.7 227 227.24 232.60 122.44 164.5 187.7 196.54 210.30 Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Grafik 3: Malezya Dış Ticaret Trendi 2008 2013 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 İhracat İthalat - 2013 yılı Malezya nın ASEAN ülkeleri ile olan dış ticaretinin güçlendiği bir yıl olmuştur. ASEAN ülkelerine ihracat payı 2013 yılında %26.8 den %28 e yükselmiştir. Bununla birlikte, Afrika ve AB ülkelerine gerçekleştirilen ihracat artışı, elektrik ve elektronik sektöründeki yüksek performans ve yılın ikinci yarısındaki %8 lik ihracat artışı 2013 yılında Malezya nın ihracat performansını olumlu yönde etkilemiştir. Çin, 5 yıldır Malezya nın en büyük ticaret partneridir. Diğerleri, Singapur, Japonya, ABD ve Tayland dır. Malezya nın en büyük 10 ihracat partneri ise Singapur, Çin, Japonya, ABD, Tayland, Endonezya, Hong Kong, Avusturalya Güney Kore, ve Hindistan olmuştur. 2013 yılında toplam ihracatın %74.25 i bu ülkeler ile yapılmıştır. 2013 yılında Malezya nın AB ile olan ticaret hacminde %6.3, ihracatında ise %5 artış gerçekleşmiştir. 13
Ayrıca, Malezya'nın Serbest Ticaret Anlaşması yaptığı ülkelerle ticaret hacminin %4.9 luk bir oranla yaklaşık 264 milyar dolara yükseldiği gözlemlenmiştir. Malezya nın 2009-2013 yılları arasındaki ihracat partnerleri ve bu partnerlere gerçekleştirdiği ihracat rakamları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Tablo 10 İhracat Partnerleri (Milyar $) Sıra Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Pay 1 Singapur 21.73 26.55 29.82 30.901 31.885 13.95% 2 Çin 18.93 25.05 29.83 28.72 30.783 13.47% 3 Japonya 15.32 20.6 26.14 26.839 25.317 11.08% 4 ABD 17.05 18.94 18.82 19.673 18.43 8.07% 5 Tayland 8.40 10.62 11.68 12.202 12.674 5.55% 6 Endonezya 6.48 9.14 11.50 8.765 10.511 4.60% 7 Hong Kong 8.12 10.11 10.22 9.731 9.921 4.34% 8 Avustralya 5.19 7.46 8.20 9.417 9.258 4.05% 9 Güney Kore 5.94 7.52 8.44 8.186 8.296 3.63% 10 Hindistan 4.79 6.51 9.21 9.493 8.171 3.58% Diğer 55.08 65.33 68.23 64.39 58.831 25.75% Genel Toplam 155.76 198.69 227 227.2 230.2 100.00% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı Malezya nın ilk 10 ithalat partneri Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayland, Tayvan, Güney Kore, Endonezya, Almanya ve Vietnem olup, Malezya nın gerçekleştirmiş olduğu 210 Milyar dolarlık toplam ithalatın %72 lik bölümü bu ülkelerden yapılmıştır. Malezya nın ASEAN bölgesi ve AB den olan ithalatı, toplam ithalatın sırasıyla %28 ve %10.8 ini oluşturmaktadır. Malezya nın 2009-2013 yılları arasındaki ithalat partnerleri ve bu partnerlerden gerçekleştirdiği ithalat rakamları ise aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. TABLO 11 İthalat Partnerleri (Milyar $) Sıra Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Pay 1 Çin 17.08 20.64 24 29.73 33.73 16.37% 2 Singapur 13.55 18.78 24.7 26.04 25.46 12.36% 3 Japonya 15.28 20.68 21.4 20.19 17.89 8.68% 4 ABD 13.69 17.51 18.1 15.89 16.18 7.85% 5 Tayland 7.41 10.25 11.3 11.75 12.28 5.96% 6 Tayvan 5.2 7.4 8.8 8.16 10.01 4.86% 7 Güney Kore 5.66 8.91 7.6 7.98 9.73 4.72% 8 Endonezya 6.48 9.14 11.5 10.07 8.87 4.31% 9 Almanya 5.19 6.63 7.2 7.51 7.27 3.53% 10 Vietnam 5.11 6.03 2.93% Diğer 43.41 40.55 48.7 54.93 58.56 28.42% Genel Toplam 122.44 164.44 187.7 196.557 210.30 100.00% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı 14
Malezya nın ihracatında elektrikli ve elektronik eşyalar önemli bir yer tutmaktadır. Ham petrol ve likit doğal gaz (LNG), palm yağı, kimyasallar, makineler, optik ve bilimsel aletler, ağaç ürünleri, elyaf iplik geleneksel ihraç ürünleri arasında yer almaktadır. TABLO 12 Malezya nın İlk 20 İhraç Kalemi (Milyon Dolar) GTİP Ürün Adı 2013 Pay 8542 Elektronik entegre devreler, mikro devreler 27,819,962 12% 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 20,370,224 9% 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 19,453,884 9% 1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 12,306,744 5% 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 10,211,497 4% 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 8,890,906 4% 8541 Diotlar, transistörler vb. yarı iletkenler, piezo elektrik kristaller 7,452,669 3% 8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların 5,416,185 2% aksamı 8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 3,999,197 2% 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 3,541,524 2% 4015 Vulkanize kauçuktan her türlü giyim eşyası aksesuarı (eldiven) 3,394,166 1% 4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar 2,230,804 1% 7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası 2,206,039 1% 9030 Alfa, gama, beta, x ışını, kozmik vb. ışınları ölçen alet ve cihazları 2,085,403 1% 8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar 1,983,934 1% 1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar vb. Fraksiyonları 1,969,695 1% 7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları 1,919,891 1% 9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları 1,778,608 1% 3823 Sınai mono karboksilik yağ asitleri; rafinaj mahsulü asit yağları; sınai yağ 1,741,101 1% alkolleri 4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar 1,689,992 1% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı İlk 20 Toplam 140,462,426 61% Diğer 88,050,223 39% Genel Toplam 228,512,649 100% Malezya nın ithalatında ise, üretimde kullanılan imalat girdileri olan ara mallar ithalatının %53.2 sini oluşturmakta iken, tüketim malları toplam ithalatın sadece %7.7 sini oluşturmaktadır. Elektronik entegre devreler, makine ve ulaşım ekipmanları, mineral yakıtlar, kimyasallar, gıda ürünleri önemli ithalat kalemleridir. TABLO 13 Malezya nın İlk 20 İthalat Kalemi (Milyon Dolar) GTİP Ürün Adı 2013 Pay 8542 Elektronik entegre devreler, mikro devreler 26,560,596 13% 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 22,086,425 11% 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 7,154,202 3% 8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 4,273,456 2% 7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları 3,933,120 2% 8541 Diotlar, transistörler vb. yarı iletkenler, piezo elektrik kristaller 3,884,943 2% 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 3,884,080 2% 8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı 3,646,516 2% 15
7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) 3,452,350 2% 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 2,957,740 1% 8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları 2,742,233 1% 4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar 2,482,656 1% 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 2,130,518 1% 8534 Baskı devreler 1,921,577 1% 8529 Radyo, televizyon, radar cihazları vb cihazların aksam ve parçaları 1,908,356 1% 2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar 1,855,227 1% 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 1,734,752 1% 8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı 1,581,050 1% 8531 Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları 1,522,340 1% 7502 İşlenmemiş nikel 1,300,633 1% Kaynak: Malezya İstatistik Departmanı İlk 20 Toplam 101,012,771 49% Diğer 105,078,299 51% Genel Toplam 206,091,070 100% 4.2. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLER Türkiye ile Malezya arasındaki ikili Ticaret verilerine bakıldığında; TÜİK kayıtlarına göre, 2013 yılında Malezya ya olan ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre %64.40 oranında artarak 272.1 Milyon Dolar gerçekleşmiştir. 2012 yılında ihracat 165.5 Milyon dolar ve bir önceki yıla göre ihracat azalışı %9.3 idi. İthalatımız 2013 yılında %3.7 lik azalışla 1,230 Milyon dolara gerilemiştir. 2012 yılında ithalatımız %18.4 lük azalışla 1,278 Milyon dolar gerçekleşmiş idi. İkili ticaret hacmi %4.05 artışla 1,502.1 Milyon dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %22.12 olarak kaydedilmiştir. 2013 yılındaki ihracatımız değerlendirildiğinde, motorlu kara taşıtları, traktörler, bunların aksam ve aksesuarları, mineral yakıtlar, demir-çelik, makine ve cihazlar, bor ve boratlar, halı, gıda(un, bakliyat, kabuklu yemiş, meyve suları vb.) yaprak tütün, transformatör, mermer ürünleri ihracatımızın en önemli kalemlerini oluşturmaktadır. Diğer taraftan, Malezya İstatistik Kurumu rakamlarına göre ise Türkiye nin 2013 yılındaki toplam ithalatı ve ihracatı sırasıyla 895 Milyon ve 199.8 Milyon ABD Dolarıdır. Malezya ya gerçekleştirilen ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre %1.3 azalırken (199.8 Milyon ABD Doları- 2012), ithalatımız da %9.1 artışla 895 Milyon Dolar olarak (820 Milyon ABD Doları-2012) gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %22.32 olarak kaydedilmiştir. Aşağıda hazırlanan tabloda, Malezya ile Türkiye nin ikili ticaret detayları verilmektedir. 16
TABLO 14 Türkiye ve Malezya Arasındaki İkili Ticaret Verileri (Milyon Dolar) Yıllar İhracat Malezya nın İthalatı İçindeki Pay (%) İthalat Malezya nın İhracatı İçindeki Pay (%) Hacim Denge 2007 82.8 0.05 1,253.0 0.69 1,335.8-1,170.2 2008 98.2 0.06 1,511.1 0.79 1,609.4-1,412.9 2009 140 0.125 960 0.67 1,100-820 2010 225 0.130 1,124 0.583 1,350-899 2011 182.5 0.10 1,567 0.69 1,750-1,385 2012 165.5 0.08 1,278 0.57 1,443.5-1,112.5 2013 272.1 0.13 1,230 0.54 1,502.1-957.9 12/13 % Değişim 64.40 0.625-3.70-0.053 4.05-13.9 Kaynak: TÜİK 2010 yılından 2013 yılına kadar, Malezya ile gerçekleştirilen aylık dış ticaretimiz aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. TABLO 15 Türkiye ile Malezya nın İkili Dış Ticaret Rakamları İHRACAT (Bin $) İTHALAT (Bin $) YIL 2010 2011 2012 2013 YIL 2010 2011 2012 2013 Ocak 4,926 8,730 11,499 14.735 Ocak 71,701 135,350 113,366 107.600 Şubat 6,946 10,580 18,590 15.554 Şubat 80,389 115,450 111,378 100.121 Mart 4,547 12,600 15,164 14.313 Mart 91,272 131,630 130,476 100.759 Nisan 44,080 16,028 12,100 19.457 Nisan 75,391 155,242 99,270 114.221 Mayıs 25,809 39,673 12,130 22.281 Mayıs 82,999 154,717 120,664 106.258 Haziran 7,192 11,639 15,034 19.118 Haziran 96,773 126,736 109,714 96.945 Temmuz 21,863 15,169 14,137 15.848 Temmuz 88,748 137,772 104,688 113.898 Ağustos 41,943 8,779 13,596 12.278 Ağustos 95,693 98,360 92,794 92.101 Eylül 12,931 15,911 10,672 30.142 Eylül 103,275 138,532 102,065 100.943 Ekim 18,627 11,913 10,117 20.016 Ekim 95,610 126,809 94,763 98.266 Kasım 17,001 13,911 18,654 22.360 Kasım 106,588 124,809 98,274 91.848 Aralık 19,485 17,557 13,807 65.994 Aralık 135.378 122,095 100,802 107.817 TOPLAM 225,135 182,54 165,505 272.104 TOPLAM 1,124,011 1,567,508 1,278,252 1.230.782 Kaynak: TÜİK Malezya ya 2012 ve 2013 yıllarında Madde grubu bazında ihracat rakamları değerlendirildiğinde, 2013 yılında motorlu kara taşıtları, bunların aksamları ve aksesuarları, demir-çelik ürünleri, petrol yağları, borat, halı, gıda Gıda(Un, Bakliyat, Kabuklu Yemiş, Meyve Suları vb.), mermer ihracatımızın önemli kalemlerini oluşturmaktadır. Malezya ya ihracatı gerçekleştirilen ilk 20 ürün (4 lü GTİP bazda), ülkeye toplam ihracatımızın %69 unu oluşturmaktadır. 17
TABLO 16 Türkiye nin Malezya ya İhracatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 2012 2013 Değ Pay 1 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI,TRAKTÖR,BİSİKLET,MOTOSİKLET VE DİĞER 9,856,163.00 81,109,172.00 722.93% 29.81% 2 72 DEMİR VE ÇELİK 25,249,197.00 26,774,649.00 6.04% 9.84% 3 84 NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI 15,104,187.00 22,912,860.00 51.70% 8.42% 4 57 HALILAR VE DİĞER DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDEDEN YER KAPLAMALARI 16,075,313.00 20,073,842.00 24.87% 7.38% 5 28 İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR,ORGANİK,İNORGANİK BİLEŞİKLER 17,150,878.00 15,745,054.00-8.20% 5.79% 6 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 7,141,755.00 12,038,182.00 68.56% 4.42% 7 27 MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR 12,405,281.00 11,020,190.00-11.17% 4.05% 8 25 TUZ,KÜKÜRT,TOPRAK VE TAŞLAR,ALÇILAR VE ÇİMENTO 5,808,308.00 9,627,080.00 65.75% 3.54% 9 71 İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ,MADENİ PARALAR 8,904,688.00 7,846,051.00-11.89% 2.88% 10 8 YENİLEN MEYVALAR,KABUKLU YEMİŞLER,TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU 4,842,465.00 7,771,979.00 60.50% 2.86% 11 20 SEBZE,MEYVA,BİTKİ PARÇALARI,SERT KABUKLU YEMİŞ KONSERVELERİ 4,515,459.00 6,403,267.00 41.81% 2.35% 12 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 2,608,068.00 4,644,904.00 78.10% 1.71% 13 24 TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER 2,520,479.00 4,363,755.00 73.13% 1.60% 14 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 1,542,134.00 3,612,148.00 134.23% 1.33% 15 11 DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ,MALT,NİŞASTA,İNÜLİN,BUĞDAY GLUTENİ 3,711,737.00 3,564,394.00-3.97% 1.31% 16 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 1,930,071.00 3,394,005.00 75.85% 1.25% 17 40 KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA 2,258,433.00 3,222,947.00 42.71% 1.18% 18 7 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 2,258,577.00 3,145,821.00 39.28% 1.16% 19 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI 1,818,757.00 2,412,763.00 32.66% 0.89% 20 19 ESASINI HUBUBAT,UN,NİŞASTA,SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR 1,102,051.00 1,652,580.00 49.95% 0.61% İlk 20 Toplam 146,804,001.00 251,335,643.00 71.20% 92.37% Diğerleri 18,669,749.00 20,768,427.00 11.24% 7.63% Genel Toplam 165,473,750.00 272,104,070.00 64.44% 100.00% TABLO 17 Türkiye nin Malezya ya İhracatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 2012 2013 Değ. Pay 1 8710 TANKLAR VE DİĞER ZIRHLI SAVAŞ TAŞITLARI (MOTORLU) (SİLAHLA DONATILMIŞ OLSUN OLMASIN) VE BUNLARIN AKS 65,773,724.00 24.17% 2 5702 DOKUNMUŞ HALILAR VE DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDELERDEN DİĞER YER KAPLAMALARI 15,191,816.00 17,880,336.00 17.70% 6.57% 3 7214 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN ÇUBUKLAR (DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMİŞ, HADDELEME İŞLEMİNDEN SONRA BURU 6,617,553.00 13,403,472.00 102.54% 4.93% 4 2710 PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ MİNERALLERDEN ELDE EDİLEN YAĞLAR 12,405,281.00 11,018,213.00-11.18% 4.05% 5 7216 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN PROFİLLER 10,781,995.00 9,226,434.00-14.43% 3.39% 6 2840 BORATLAR; PEROKSİBORATLAR (PERBORATLAR) 10,406,724.00 8,423,250.00-19.06% 3.10% 7 8701 TRAKTÖRLER 3,903,921.00 6,796,763.00 74.10% 2.50% 8 8504 ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK KONVERTÖRLER (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE ENDÜKTÖRLER 4,353,172.00 6,609,778.00 51.84% 2.43% 9 8708 KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLAR 4,872,281.00 6,138,950.00 26.00% 2.26% 10 2810 BOR OKSİTLERİ, BORİK ASİTLER 3,797,040.00 5,193,365.00 36.77% 1.91% 11 2528 TABİİ BORATLAR VE BUNLARIN KONSANTRELERİ 3,439,440.00 5,040,000.00 46.54% 1.85% 12 2401 YAPRAK TÜTÜN VE TÜTÜN DÖKÜNTÜLERİ 2,520,268.00 4,363,755.00 73.15% 1.60% 13 7108 ALTIN (PLATİN KAPLAMALI ALTIN DAHİL) (İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YA DA PUDRA HALİNDE) 5,483,086.00 4,030,986.00-26.48% 1.48% 14 2515 MERMER VE TRAVERTEN, EKOSİN, SU MERMERİ, KİREÇLİ TAŞLAR 1,086,097.00 3,658,964.00 236.89% 1.34% 15 2009 MEYVE VE SEBZE SULARI (FERMENTE EDİLMEMİŞ, ALKOL KATILMAMIŞ) 2,160,557.00 3,614,924.00 67.31% 1.33% METALLERİ DÖVME,ÇEKİÇLEME,KALIPTA DÖVME,KESME, TASLAK ÇIKARTMA, 16 8462 ŞATAFATLAMA, KARBÜRLERİ İŞLEMEYE MAH 1,532,371.00 3,605,007.00 135.26% 1.32% 17 1101 BUĞDAY UNU/MAHLUT UNU 3,481,699.00 3,466,775.00-0.43% 1.27% 18 805 TURUNÇGİLLER (TAZE/KURUTULMUŞ) 1,365,145.00 3,437,336.00 151.79% 1.26% BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER SOĞUTUCU VE DONDURUCU 19 8418 CİHAZLAR VE ISI POMPALARI 844,820.00 3,354,568.00 297.07% 1.23% 20 713 KURU BAKLAGİLLER (KABUKSUZ) (TANELERİ İKİYE AYRILMIŞ) 2,248,317.00 3,138,769.00 39.61% 1.15% İlk 20 Toplam 96,491,583.00 188,175,369.00 95.02% 69.16% Diğerleri 68,982,167.00 83,928,701.00 21.67% 30.84% Genel Toplam 165,473,750.00 272,104,070.00 64.44% 100.00% 18
2013 yılında, ithalatı en çok yapılan ürünler palm yağı, hindistan cevizi, kauçuk ve kauçuk ürünleri, elektronik devreler ve sentetik lifler gelmektedir. Malezya dan ithalatı gerçekleştirilen ilk 20 ürün, ülkeden yapılan toplam ithalatın %71.29 unu oluşturmaktadır. Tablo 18 Türkiye nin Malezya dan İthalatında İlk 20 Madde Grubu 2013 ($) NO GTIP MADDE GTIP ADI 2012 2013 % Değ. %Pay 1 1511 PALM YAĞI VE FRAKSİYONLARI (KİMYASAL OLARAK DEĞİŞTİRİLMEMİŞ) 198,949,506.00 171,253,139.00-13.92% 13.91% 2 4015 VULKANİZE KAUÇUKTAN HER TÜRLÜ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARI (ELDİVEN GİBİ) 87,189,204.00 88,849,649.00 1.90% 7.22% 3 8542 ELEKTRONİK ENTEGRE DEVRELER 97,570,045.00 72,312,093.00-25.89% 5.88% 4 5402 SENTETİK FİLAMENT İPLİKLERİ (DİKİŞ İPLİĞİ HARİÇ) (PERAKENDE OLARAK SATILACAK HALE GETİRİLMEMİŞ) 73,279,083.00 70,242,429.00-4.14% 5.71% 5 8517 TELEFON CİHAZLARI, SES, GÖRÜNTÜ VEYA DİĞER BİLGİLERİ ALMAYA VEYA VERMEYE MAHSUS DİĞER CİHAZLAR 62,961,339.00 50,656,619.00-19.54% 4.12% 6 1513 HİNDİSTAN CEVİZİ, PALM ÇEKİRDEĞİ, BABASSU YAĞLARI VE BUNLARIN FRAKSİYONLARI (KİMYASAL OLARAK DEĞİŞT 68,977,547.00 49,033,248.00-28.91% 3.98% 7 5503 SENTETİK DEVAMSIZ LİFLER (İŞLEM GÖRMEMİŞ) 36,912,959.00 48,304,758.00 30.86% 3.92% 8 4001 TABİİ KAUÇUK, BALATA, GÜTA-PERKA, GUAYÜL, ÇIKIL (CHİCLE) VB. TABİİ SAKIZLAR 61,194,937.00 45,834,452.00-25.10% 3.72% 9 7601 İŞLENMEMİŞ ALUMİNYUM 29,864,489.00 34,848,324.00 16.69% 2.83% 10 7318 DEMİR VEYA ÇELİKTEN VİDALAR, CİVATALAR, SOMUNLAR, TİRFONLAR, PERÇİN ÇİVİLERİ, PİMLER, KAMALAR, RONDE 18,240,146.00 34,239,331.00 87.71% 2.78% 11 5407 SENTETİK FİLAMENT İPLİKLERİNDEN DOKUNMUŞ MENSUCAT 38,747,355.00 29,613,073.00-23.57% 2.41% 12 8415 KLİMA CİHAZLARI (MOTORLU BİR VANTİLATÖR İLE NEM VE ISIYI DEĞİŞTİRMEYE MAHSUS TERTİBATI OLANLAR) 19,674,439.00 28,191,178.00 43.29% 2.29% 13 5509 SENTETİK DEVAMSIZ LİFDEN İPLİK (DİKİŞ İPLİĞİ HARİÇ) (TOPTAN) 24,134,586.00 26,822,216.00 11.14% 2.18% 14 3823 SINAİ MONO KARBOKSİLİK YAĞ ASİTLERİ, RAFİNAJ MAHSULÜ ASİT YAĞLARI, SINAİ YAĞ ALKOLLERİ 26,170,416.00 24,316,571.00-7.08% 1.98% 15 2306 BİTKİSEL YAĞLARIN ÜRETİMİNDEN (23.04-05' HARİÇ)ARTA KALAN KÜSPE VE KATI ATIKLAR 7,873,181.00 20,027,817.00 154.38% 1.63% 16 3401 SABUNLAR, YÜZEY AKTİF ORGANİK ÜRÜNLER VE MÜSTAHZARLAR 13,264,811.00 17,771,300.00 33.97% 1.44% 17 8443 BASKI YAPMAYA MAHSUS MAKİNALAR; KOPYALAMA VE FAKS MAKİNALARI; BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLARI 19,094,939.00 17,470,900.00-8.51% 1.42% 18 8471 OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAK. BUNLARA AİT BİRİMLER; MANYETİK VEYA OPTİK OKUYUCULAR, VERİLERİ KODA DÖNÜŞT 22,712,618.00 16,968,410.00-25.29% 1.38% 19 3907 POLİASETALLER, DİĞER POLİETERLER, EPOKSİ REÇİNELER, POLİKARBONATLAR, ALKİT REÇİNELER, POLİALİESTERLE 19,480,929.00 16,173,809.00-16.98% 1.31% 20 8541 DİYODLAR, TRANSİSTÖRLER VB YARI İLETKEN TERTİBAT; IŞIK YAYAN DİYODLAR; MONTE EDİLMİŞ PİEZO ELEKTRİK 14,550,313.00 14,540,972.00-0.06% 1.18% İlk 20 Toplam 940,842,842.00 877,470,288.00-6.74% 71.29% Diğerleri 337,404,363.00 353,312,343.00 4.71% 28.71% Genel Toplam 1,278,247,205.00 1,230,782,631.00-3.71% 100.00% Kaynak: TÜİK 19
şekildedir: Uluslararası Standart Ticari Sınıflandırmaya göre Türkiye nin 2009-2013 yılları arasında Malezya ya yaptığı ihracat verileri aşağıdaki 2009 2010 2011 2012 2013 11-12 DEĞİŞİM 12-13 CHANGE 25,218.96 22,006.21 21,562.96 23,209.45 32,768.00 7.64% 41.18% 14.03% 12.04% i-gıda Maddeleri 25,073.34 21,551.88 21,099.58 22,696.79 32,154.40 7.57% 41.67% 13.72% 11.82% (0) Canlı hayvanlar ve gıda maddeleri 12,440.41 13,371.87 15,767.32 17,847.71 23,885.72 13.19% 33.83% 10.79% 8.78% (04) Hububat ve mamulleri 3,757.22 3,414.76 4,559.83 4,459.61 5,123.27-2.20% 14.88% 2.70% 1.88% (05) Meyva, sebze ve mamulleri 8,001.37 8,272.85 9,678.77 11,882.84 17,420.75 22.77% 46.60% 7.18% 6.40% (06) Tabii bal, şeker ve mamulleri 6.65 346.71 294.07 316.96 243.37 7.78% -23.22% 0.19% 0.09% (08) Hayvan yemleri 122.2 1.34 6.14-100.00% 0.00% 0.00% (01, 02, 03, 07, 09) Diger Gida Maddeleri 552.98 1,336.20 1,228.51 1,188.30 1,098.33-3.27% -7.57% 0.72% 0.40% (1) İçkiler, tütün ve mamülleri 11,668.79 6,530.91 4,195.03 2,910.53 4,700.06-30.62% 61.48% 1.76% 1.73% (11) Alkollü ve alkolsüz içkiler 21.97 49.51 491.94 390.05 336.3-20.71% -13.78% 0.24% 0.12% (12) Tütün ve mamulleri 11,646.82 6,481.40 3,703.08 2,520.48 4,363.76-31.94% 73.13% 1.52% 1.60% (4) Hayvansal ve bitkisel yağlar ve mumlar 873.37 1,106.38 801.62 1,818.76 2,399.20 126.89% 31.91% 1.10% 0.88% (22) Yağlı tohumlar ve meyvalar 90.77 542.73 335.62 119.79 1,169.42-64.31% 876.23% 0.07% 0.43% ii-tarımsal Ham maddeler 145.63 454.32 463.39 512.66 613.6 10.63% 19.69% 0.31% 0.23% (23) Tabii, sentetik ve rejenere kauçuk 0.22 0.13 7 0.00% 0.00% (24) Tabii mantar ve yuvarlak ağaçlar 0.14-100.00% 0.00% 0.00% (25) Odun hamuru ve kağıt döküntüleri 15.17 169.55 102.88 72.85-29.19% -100.00% 0.04% 0.00% (26) Dokumaya elverişli lifler ve döküntüleri 1.26 169.36 1.56-99.08% -100.00% 0.00% 0.00% (29) Bitkisel ve hayvansal diğer ham maddeler 130.23 283.38 191.15 438.1 606.6 129.19% 38.46% 0.26% 0.22% 4,436.65 82,510.77 49,761.47 20,843.50 24,765.55-58.11% 18.82% 12.60% 9.10% i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri 3,058.72 6,316.30 7,318.37 8,049.49 11,586.72 9.99% 43.94% 4.86% 4.26% i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri 3,058.72 6,316.30 7,318.37 8,049.49 11,586.72 9.99% 43.94% 4.86% 4.26% ii- Mineral yakıtlar ve mineral yağlar (3) 832.53 76,108.13 41,835.74 12,405.28 11,020.19-70.35% -11.17% 7.50% 4.05% (33) Petrol ve ürünleri 832.53 76,108.13 41,835.74 12,405.28 11,020.19-70.35% -11.17% 7.50% 4.05% iii- Demir dışı metaller (68) 545.4 86.35 607.36 388.72 2,158.64-36.00% 455.32% 0.23% 0.79% iii- Demir dışı metaller (68) 545.4 86.35 607.36 388.72 2,158.64-36.00% 455.32% 0.23% 0.79% 79,467.28 61,449.66 109,552.28 115,335.25 144,147.23 5.28% 24.98% 69.70% 52.98% i-demir ve çelik (67) 32,624.25 13,632.24 23,299.91 23,977.11 25,127.78 2.91% 4.80% 14.49% 9.23% i-demir ve çelik (67) 32,624.25 13,632.24 23,299.91 23,977.11 25,127.78 2.91% 4.80% 14.49% 9.23% ii-kimyasallar 10,624.07 12,915.76 17,286.58 21,456.12 21,647.21 24.12% 0.89% 12.97% 7.96% (57, 58) Plastikler 386.39 577.95 783.34 1,741.52 3,066.53 122.32% 76.08% 1.05% 1.13% (54) Eczacılık ürünleri 1,540.60 1,153.83 990.02 1,230.12 1,214.04 24.25% -1.31% 0.74% 0.45% (51, 52, 53, 55, 56, 59) Diğer kimyasallar 8,697.08 11,183.98 15,513.23 18,484.48 17,366.65 19.15% -6.05% 11.17% 6.38% iii-diğer yarı mamuller 3,575.04 4,815.43 7,211.96 7,549.49 10,388.82 4.68% 37.61% 4.56% 3.82% (61) Hazırlanmış deriler, postlar ve mamulleri 1.62 8.23 3.09 2.16 78.58-30.10% 3537.96% 0.00% 0.03% (62) Kauçuk mamulleri 931.54 2,215.24 3,437.08 2,241.29 3,215.80-34.79% 43.48% 1.35% 1.18% (63) Mantar ve ağaç mamulleri 158 67.32 0.56-57.39% -99.17% 0.04% 0.00% (64) Kağıt-karton ve kağıt, karton esaslı mamuller 82.9 91.77 101.06 52.94 486.85-47.62% 819.63% 0.03% 0.18% (66) Metal dışı mineral mamuller 1,513.35 1,561.69 1,757.64 3,519.82 2,335.94 100.26% -33.63% 2.13% 0.86% 2012 PAY 2013 PAY 20