T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI DÖNEM V AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI DERS PROGRAMI Dekan Dekan Yardımcısı Baş Koordinatör Baş Koordinatör Yardımcısı Baş Koordinatör Yardımcısı Dönem VI Koordinatörü Dönem VI Koordinatör Yardımcısı Dönem VI Koordinatör Yardımcısı Staj Sorumlusu : Prof. Dr. Yüsüf ÖNLEN : Prof. Dr. Cahit ÖZER : Prof. Dr. Cahit ÖZER : Doç. Dr. Harun ALP : Doç. Dr. Muhammet Murat ÇELİK : Doç. Dr. Nazan SAVAŞ : Yrd. Doç. Dr. Mustafa ŞAHAN : Yrd. Doç. Dr. Erhan YENGİL : Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER Hafta Teorik Uygulama T+U 1. 7 28 35 2. 7 28 35 3. 7 28 35 4. 7 28 35 TOPLAM 28 112 140
Amaç: İntörn doktorlar Aile Hekimliği stajı sonunda; birinci basamak hekiminin sahip olması gereken bilgi ve becerileri kazanabilmeleri için daha önceki sınıflarda edindikleri teorik ve pratik bilgileri, koruyucu, tanı koyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin sunumunda, birey ve hasta sorumluluğunu alarak, biyopsikososyal, kültürel ve varoluşsal boyutta uygulayabilecek ve geliştirecektir. Aile Hekimliği dönem VI Staj Programı, tıp fakültesi son sınıf öğrencisinin, aile hekimliği tanımı içinde yer alan temel prensipler doğrultusunda, birinci basamağa yönelik klinik bilgi, beceri, tutum ve davranışlarının geliştirilmesi için uygun olanaklar sağlamayı amaçlamaktadır. Hedefler: Bu stajın sonunda intörn doktorlar; 1. Sağlık sisteminde ilk tıbbi temas noktasını oluşturmalı ve tüm başvuranlara açık ve sınırsız sağlık hizmeti sunabilmeli, 2. Kişinin yaş, cinsiyet ve diğer özelliklerine bakmaksızın tüm sağlık sorunları ile ilgilenebilmeli, 3. Birinci basamakta çalışan diğer sağlık profesyonelleri ile hizmetin koordinasyonunu sağlayabilmeli ve sağlık hizmeti kaynaklarının etkin kullanımını sağlamalı, 4. Gerekli olduğunda hasta savunuculuğu rolünü üstlenerek diğer uzmanlık alanlarına geçiş birimi olma işlevini yürütebilmeli, 5. Bireye, ailesine ve yaşadıkları topluma yönelik bireye odaklı bir yaklaşım geliştirebilmeli, 6. Hasta ile etkin bir iletişim kurma becerisini geliştirmeli, 7. Hastanın ihtiyaçları göre belirlenen sağlık hizmetinin sürekliliği ile ilgili sorumluk alabilmeli, 8. Birinci basamağa özgü klinikte karar verme sürecinde, toplumda görülen hastalıkların prevalans ve insidanslarını dikkate alabilmeli, 9. Hastaların hem akut hem kronik hastalıklarını eş zamanlı çözebilmeli, 10. Acil müdahale gerektiren ve gelişim evresinin erken döneminde ayrımlaşmamış şekilde ortaya çıkan hastalıkları yönetebilmeli, 11. Uygun ve etkin koruma sağlayarak sağlığın ve iyilik halinin devamına yardımcı olmalı, 12. Birey, aile ve toplum sağlığı konusunda özel bir sorumluluğu olduğu bilincine sahip olmalı, 13. Sağlık sorunlarıyla fiziksel, psikolojik, sosyal, kültürel ve varoluşsal boyutta ilgilenmeli. Program: 30 günlük stajın ilk günü anabilim dalı toplantı salonunda 09.00 da staj tanıtımı ile başlar. Aile Hekimliği Polikliniği nde ve Aile Sağlığı Merkezinde intörn doktorların eğitimi sürdürülmekte ve staj uygulaması içinde poliklinik hizmeti ve klinik içindeki çeşitli girişim uygulamalarına katılmanın yanı sıra akademik eğitime katılarak seminer hazırlama, süpervizyon alma ve güncel makalelerin çevirisi yer almaktadır. İkişer kişilik gruplar halinde bir aile ziyareti gerçekleştiren intörn doktorlarımız staj süresinde izlediği bir hastayı da biyopsikososyal, kültürel ve varoluşsal boyutta ele alarak hasta merkezli olgu sunumu hazırlamaktadır. Değerlendirme: Değerlendirmede, intörn doktorların klinikteki faaliyetlere yeterli düzeyde katılımı, seminer ve toplantılarda katkıları, hasta merkezli olgu ve aile ziyareti sonrasında hazırlayıp sunacağı raporların değerlendirilmesi ve devam düzeyinin yeterli olması esas alınır. İlk gün öğrencilerin beklentileri alınarak, birinci basamak bilgi, yaklaşımı konularını araştıran bir ön test uygulamasından sonra 4 haftalık staj programının kapsamı, içeriği hakkında sunum yapılmaktadır. Dört haftalık stajın her haftasında ayrı merkezlerde olacak şekilde staj grubu dört gruba ayrılmakta ve öğrencilerin çalışmak istedikleri grupları oluşturmaları sağlanmaktadır. Daha sonra sahaya çıkmadan öğrencilerin birinci basamak konusunda düşünmelerini, neyin olup, neyin olmaması gerektiği konusunda farkındalıklarını sağlamak amacıyla staj grubu ikiye ayrılarak hekim ve hasta gözüyle ideal birinci basamağı tartışmaları istenmektedir. Küçük grup çalışması ve grup sunumlarından sonra ertesi gün ASM lerde bulunmak üzere güne son verilmektedir. Haftanın 4 günü öğrenciler saha eğiticileri ile beraber çalışmakta, her saha uygulaması gününde de mutlaka bir öğretim üyesi her merkezdeki saha eğiticisi ve öğrencileri ziyaret etmekte, olası aksaklıkları
takip etmekte, geri bildirimleri almakta ve uygun şartlarda bilgi alışverişinde bulunmaktadır. Çarşamba günleri ise Aile Hekimliği Anabilim Dalında; Aile hekimliğinin tanımı, tarihçesi, temel ilkeler ve Dünyada ve Türkiye de aile hekimliği uygulamaları, çekirdek yeterlilikler Ayrışmamış hastaya yaklaşım, birinci basamakta klinik yöntem Periyodik muayene-yaş ve cinsiyete göre hasta grupları, tarama testleri-risk değerlendirmesi, sağlığın iyileştirilmesi Kanıta dayalı tıp Biyopsikososyal yaklaşım Evde bakım Zor durumlarla başa çıkma Hasta eğitimi materyali hazırlama Akılcı ilaç kullanımı konularında eğitim yapılmaktadır. Ayrıca öğrencilerin sahada olduğu her haftanın bir teması olmakta, ayrıca saha eğiticileri en sık karşılaşılan yakınmalar arasında olan ve kendilerine ait belirlenmiş bir konu hakkında her hafta değişen öğrencilerle o konuyu birinci basamak yaklaşımı ile tartışmaktadır. Öğrenciler sırayla Üniversite Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniğinde 1 hafta süreyle rotasyon yaparlar. Buradaki uygulamada öğretim üyesi ve diğer öğretim elemanlarıyla hasta muayenesi, araştırma ve eğitim faaliyetlerine katılırlar. Öğrencilerin yaşam alanlarına kentsel ASM ler daha yakın olduğu için haftalık rotasyonlar, farklı demografik özelliklere, nüfusa sahip kent yerleşimli ASM ler arasında olmaktadır. Ziyaret edilen saha eğiticisinin mobil hizmet saati de gözetilerek, öğrencilerin en az bir kez kırsal alandaki birinci basamak hizmetlerini de yerinde görebilmesi amaçlanmaktadır. Önce kır tipi ASM de hekimin günlük rutin uygulamaları, hasta profili, karşılaşılan problemler, laboratuvar işlemleri gibi konularda bilgi aktarımı olmakta, daha sonra Aile Hekiminin mobil hizmet verdiği bölgeye beraberce gidilerek oradaki hizmet sunumunu öğrencilerin gözlemlemesi ve uygulamada bulunmaları sağlanmaktadır. Hekimin ev ziyareti mevcutsa bu uygulamaya da öğrenciler katılmaktadır. Yine program kapsamında kanıta dayalı tıp uygulamaları konusunda hassasiyetle durulmakta, birinci basamak tanı tedavi rehberlerinin tanıtımı, kullanımı teşvik edilmektedir. Bu kapsamda öğrencilerin Kanıta Dayalı Tıp konusunda tecrübe edinmeleri için her öğrencinin birinci basamakta karşılaşılabilecek bir sorunu soruya çevirmesi, en uygun kanıta ulaşarak bunu PICO Patient/Intervention/Comparison/Outcome) formatında raporlaması ve sunması istenmektedir. Stajın son günü son test uygulanmakta, PICO sunumlarından sonra geri bildirimler alınarak staj sonlandırılmaktadır. 6. SINIF AİLE HEKİMLİĞİ STAJI SEMİNER KONULARI Her öğrencinin bir seminer hazırlaması ve sunması gerekmektedir. Staj konularını ilk gün seçmeleri istenmekte ve 2. Haftadan itibaren sunmaları planlanmaktadır. Örnek konu başlıkları aşağıdadır: 1. Çocukluk ve erişkin dönemi aşıları 2. Periyodik sağlık muayeneleri 3. Sigara bıraktırma yöntemleri 4.Birinci basamakta hipertansiyon yönetimi 5.Birinci basamakta obezite takibi 6. Birinci basamakta akılcı antibiyotik kullanımı 7. Aile hekimliği ve özellikleri 8. Birinci basamakta gebe takibi 9. Birinci basamakta diyabet yöntemi 10. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri nelerdir? 11. Aile planlaması 12. Aile içi şiddet: Çocuk, yakın, partner ve yaşlı istismarı 13. Birinci basamakta tarama testleri
Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım/Uygulama * İntern Doktorların hem Aile Hekimliği Polikliniği nde hem Aile Sağlığı Merkezlerinde Birinci Basamakta Hasta Merkezli Yaklaşıma Yönelik Pratikleri İçermektedir Konular: 1. Bireysel ve topluma yönelik sağlık eğitimi ve danışmanlık 2. Sağlıklı beslenme ve egzersiz 3. Periyodik sağlık muayeneleri 4. Bağışıklama 5. Kazalar ve yaralanmalardan korunma 6. Aile planlaması 7. Sigara ve madde bıraktırma 8. İskemik kalp hastalığı 9. Dislipidemiler 10. Kalp yetmezliği 11. Kalp kapak hastalıkları 12. Akut romatizmal ateş 13. Ritim bozuklukları 14. Periferik damar hastalıkları 15. İnme 16. Demans 17. Astım 18. Kronik bronşit 19. Amfizem 20. Bronşektazi 21. Perinatalenfaksiyonlar 22. Beslenme bozuklukları 23. Doğum ve doğum sonrası komplikasyonlar 24. Solunum yolu enfeksiyonları 25. Hipertansiyon 26. Maligniteler 27. Diabetesmellitus 28. Kazalar ve yaralanmalar 29. Gastrointestinal sistem hastalıkları 30. Böbrek hastalıkları 31. Obezite 32. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar 33. Deri ve eklerinin hastalıkları 34. Akılcı ilaç kulanımı 35. Tıp etiği ilkeleri 36. Aydınlatılmış onam 37. Hasta hekim ilişkisi 38. Çocuk eş yaşlı istismarı 39. Aile içi şiddet 40. Gizlilik ve mahremiyet
Cuma Perşembe Çarşamba Salı Pazartesi 1. HAFTA GÜN SAAT T/U KONU ÖĞRETİM ÜYESİ 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 13:00-14:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 14:00-15:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 T Aile Hekimliğinin Tnımı ve Temel İlkeler Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 10:00-11:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 11:00-12:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 13:00-14:00 T Aile Hekimliğinde İletişim Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 13:00-14:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 14:00-15:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 15:00-16:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 T Sağlık kayıtları ve kodlama Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 08:00-09:00 T Birinci basamakta araştırma ve kanıta dayalı tıp Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER
Cuma Perşembe Çarşamba Salı Pazartesi 2. HAFTA GÜN SAAT T/U KONU ÖĞRETİM ÜYESİ 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 13:00-14:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 15:00-16:00 T Biyopsikososyal yaklaşım Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 13:00-14:00 14:00-15:00 T Birey Merkezli Klinik Yöntem Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 13:00-14:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 14:00-15:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 15:00-16:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 08:00-09:00 15:00-16:00 T Birinci basamak yönetimi Yrd. Doç. Erhan YENGİL U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 08:00-09:00 13:00-14:00 T Koruyucu Sağlık Bakımı ve PSM Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER
Cuma Perşembe Çarşamba Salı Pazartesi 3. HAFTA GÜN SAAT T/U KONU ÖĞRETİM ÜYESİ 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 T Aile Hekimliğinde Sık Görülen Sağlık Sorunları Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 13:00-14:00 14:00-15:00 T Toplum merkezli bakım Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 13:00-14:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 14:00-15:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 15:00-16:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 08:00-09:00 15:00-16:00 T Kapsamlı yaklaşım Yrd. Doç. Erhan YENGİL U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 08:00-09:00 13:00-14:00 T Akılcı ilaç kullanımı Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER
Cuma Perşembe Çarşamba Salı Pazartesi 4. HAFTA GÜN SAAT T/U KONU ÖĞRETİM ÜYESİ 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 10:00-11:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 11:00-12:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 13:00-14:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 15:00-16:00 T Evde bakım ve ev ziyareti Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 13:00-14:00 14:00-15:00 T Kronik hastalıkların yönetimi Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 08:00-09:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Prof. Dr. Cahit ÖZER 13:00-14:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 14:00-15:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 15:00-16:00 T Makale ve Seminer Saati Prof. Dr. Cahit ÖZER 09:00-10:00 T Birinci basamak sağlık ekibi Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER 13:00-14:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 14:00-15:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Erhan YENGİL 08:00-09:00 T Acil durumlara yaklaşım Yrd. Doç. Erhan YENGİL 13:00-14:00 15:00-16:00 U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER U Poliklinik Hasta Merkezli Yaklaşım Uygulama* Yrd. Doç. Dr. Pınar DÖNER