2014 YILI FAALİYET RAPORU

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI GAP TARIMSAL EĞİTİM ve YAYIM PROJESİ (GAP TEYAP) ÇİFTÇİ ÖRGÜTLERİ MERKEZLİ ÇOĞULCU YAYIM MODELİ 2014 YILI FAALİYET RAPORU Şanlıurfa Aralık 2014

2

İÇİNDEKİLER GİRİŞ...4 MODELİN GEREKÇESİ...5 METODOLOJİ...8 MODELİN AMAÇ ve HEDEFİ...9 MODELİN UYGULAMA ALANI, SÜRESİ VE HEDEF GRUBU...9 MODELİN YÖNETİM VE ORGANİZASYONU... 10 MODEL UYGULAMA PLANI... 13 HAZIRLIK ÇALIŞMALARI... 13 Uygulama Planı Hazırlanması... 13 Model Uygulama Planı Rehberi Hazırlama... 13 Modelin Tanıtımı... 14 Çiftçi Örgütlerinde Çalışacakların Yerleştirilmesi Görevlendirmelerin Yapılması 14 UYGULAMA ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİLİK ÇALIŞMALARI... 17 A- YAYIM MODELİ UYGULAMA ÇALIŞMALARI... 17 Çiftçi Örgütü Envanter Çalışması... 17 Eğitim İhtiyaç Analiz Raporlarının Hazırlanması... 18 Yayım Programlarının Hazırlanması... 33 B- ÖRGÜTLENME ve GRUP OLUŞTURMA... 62 C- SUYUN ETKİN KULLANIMI ve SUYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI... 66 D- KOORDİNASYON ve FARKINDALIK... 72 E- İZLEME ve DEĞERLENDİRME... 76 3

GİRİŞ GAP Bölge kalkınma İdaresi (GAP BKİ), T.C. Kalkınma Bakanlığının temel misyonuna uygun olarak bölgede elde ettiği birikimlerinden hareketle; GAP Bölgesi nde doğal kaynakların etkin ve sürdürülebilir kullanımını dikkate alarak bölgenin kalkınma çalışmalarında insan odaklı bir anlayışla çalışmalarını geliştirmekte ve yürütmektedir. Bu kapsamda, GAP-BKİ bölgenin tarımsal potansiyelinin bölgesel düzeyde etkin şekilde kullanımını sağlamak şartıyla bölgesel kalkınmaya ve ülke ekonomisine maksimum katkı sağlanmasına yönelik çalışmalarını sürdürmektedir. Özellikle 1990 lı yıllarda bölgede büyük sulama projelerinin hayata geçirilmesi ile tarımsal eğitim yayım hizmetlerinin önemi de bir kat daha artmıştır. Zira büyük sulama yatırımlarının yapılabilirliğini etkileyen en önemli ölçüt bu tesisleri kullanacak olan insanların yani çiftçilerin sosyal ve ekonomik olarak kalkınmasıdır. Bu bağlamda, bölgede sulamaya açılan alanlarda sulu tarımın kuru tarıma oranla ülke ekonomisine yaratacağı katma değer en az 3 en fazla 7 kat olacağı hedeflenmiştir. Özellikle başta sulamaya açılan Harran ovasında sulamanın bölgede istihdama ve ekonomiye sağlaması hedeflenen katkı maalesef çeşitli sorunlar nedeniyle gerçekleşememiştir. Burada fiziki yetersizlikler yanında, sulama ve sulu tarım konularındaki uygun tekniklerin yaygınlaşmaması, özellikle üreticilerin sulu tarım kültürü alanındaki bilgi ve becerilerinin yetersizliği ve bu yetersizliğin etkin olmayan yayım uygulamalarıyla giderilememesi beklenen değişimin ve katkının istenen noktalara taşınmasını engellemiştir. Bilhassa sulu tarım ve sulu tarım teknolojileri konusunda tarımsal eğitim yayım çalışmalarının hep ikinci planda kalmış olmasından dolayı; çok büyük maliyetler ile hayata geçirilen bu yatırımların değerlendirilmesinde çiftçilerimizin bilgi ve deneyim eksikliğinden dolayı gerekli faaliyetleri yerine getirememesinden kaynaklanmaktadır. Daha sonra sosyokültürel yapı, fiziksel altyapı sorunları ve mevzuatlar ile mevzuatların uygulanması ile ilgili sorunlar sayılabilir. 2008 yılında GAP Eylem planının açıklanması ile birlikte bölgede sulama yatırımlarının önemli bir ivme kazanması ile birlikte bu konuların ehemmiyeti önemli derecede artmış ve özelliklede çiftçilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi konusunda özel bir çalışma yapılması geçmişte yaşanan kötü örneklerin tekrarlanmaması için zorunlu bir hale gelmiştir. GAP BKİ bölgede yapılan tarımsal araştırmalardan, yürütülen tarımsal projelerden, kurum ve kuruluşlarla yapılan koordinasyon toplantılarından ve uzun yıllardan beri edinilmiş tecrübelerden esinlenerek bölgede tarımsal eğitim yayım konusunda günümüze değin çeşitli çalışmalar yapmış/yaptırmıştır. Bunlardan bir tanesi de Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi bölümü başkanlığında Atatürk, Dicle ve Ege Üniversitelerinin Tarım Ekonomisi bölümü hocalarının hazırlamış olduğu eğitim yayım fizibilite raporudur. Yukarıda belirtilen hususlar ve konuyla ilgili yaşanan sorunlara çözüm oluşturabilmek ve bölge potansiyellerini etkin kullanmak suretiyle tarımsal gelişmeyi sağlamak ve sürdürülebilir kılmak adına 2011 yılında Kalkınma Bakanlığı GAP Bölge Kalkınma İdaresi koordinasyonunda GAP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (GAP-TEYAP) uygulamaya konulmuştur. 4

İdarenin günümüze değin elde ettiği deneyimleri ve 2011 ile 2013 yıları arasına yürütülen GAP-TEYAP deneyimlerinden hareketle; bölgede etkili, uygulanabilir, sürdürülebilir ve insan kaynağını öne alan ve onun refahını hedefleyen bir anlayışı hâkim kılacak bir yayım modelinin ortaya konulmasının gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Konuyla ilgili GAP BKİ nın yaptığı çalışmalar, yapılan çalıştaylar ve tüm ilgili paydaşların katılımlarıyla gerçekleştirilen diğer çalışmalarda elde edilen sonuçlardan hareketle mevcut koşullar, yapılması gerekenler ve bu alanda dünyadaki gelişmeler dikkate alınarak değerlendirildiğinde; Bölgede, kendi kendine yardım prensibi ile çalışacak, çiftçi örgütlerine dayalı çoğulcu ve talep yönlendirmeli bir yayım modelinin sorunların çözümünde etkin ve uygun olacağı ve bu şekilde tarımsal gelişimin ivme kazanacağı kanısına varılmıştır. Bu amaçla GAP TEYAP-Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli Aralık 2013 de onaylanarak, Ocak 2014 de uygulama planındaki faaliyetlere başlamıştır. MODELİN GEREKÇESİ GAP Bölgesindeki tarımsal yayımın mevcut durumunu anlamak için Türkiye deki yayım sisteminin genel durumunu ve sorunlarını görmek gerekir. Bu bakımdan, Türkiye'de ağırlıklı olarak kamu (GTHB) yayımına dayalı tarımsal yayım sisteminin durumu ve bazı bölgelerde Bakanlığın 2006 yılında yürürlüğe koyduğu Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik ile gelişme eğiliminde olan özel yayım ve üretici örgütlerine dayalı yayım sistemi, ayrıca gönüllü kuruluşların sınırlı da olsa lokal alanlardaki etkinliklerine kısaca bakmak gerekir. Kamu yayımı dışındaki sistem, tamamen Bakanlığın konuyla ilgili sağlamış olduğu desteklerden yararlanmak üzere yapılandırılmış olup aslında olması gereken sorunların yerinde profesyonel ve kendi kendine yardım prensibi ile çözümlemesine yönelik sürdürülebilir bir yaklaşım değildir. Bu sistem ülkemizde ve bölgemizde daha etkin bir hal alabilmesi için Çiftçi Örgütlerinin güçlendirilmesi ve ağırlıklı olarak bu örgütler üzerinden yürütülmesi sistemi güçlü kılacaktır. Bu sistemin başarılı bir şekilde uygulanabilmesinin ilk ve en önemli şartı bölgede yaşanan tarımsal sorunların ve onları oluşturan temel nedenlerin farkında olmalarına bağlıdır. Dolayısı ile ülkemizde, son yıllarda her ne kadar tarımsal eğitim yayım hizmetleri konusunda kısmen özel sektör, çiftçi örgütleri ve serbest danışmanlar devreye girmişse de yine de bu hizmetlerin tamamına yakınının Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca (GTHB) verilmekte olduğu söylenebilir. GAP Bölgesinde tarımsal üretim ile ilgili yaşanan sorunlara bakıldığında, özellikle de sulamaya açılan ve açılacak alanlar başta olmak üzere yaşanan sorunların temelinde hep çiftçilerin eğitim yayım yolu ile yeterince desteklenemediği ilgili taraflarca çoğu zaman dile getirilmektedir. Bu durumun birçok nedenleri olmakla birlikte en önemlilerinden bazıları; 5

başta asli görevlerinden biri tarımsal eğitim yayım olan GTHB nin çeşitli bürokratik işler ve desteklemelerin düzenlenmesinden dolayı bu işleri zamanla yeterince yapamaz hale gelmesi, eğitim yayım hizmeti vermekte olan kurum ve kuruluşların nitelik ve nicelik olarak yeterli uzman personel yetiştirememesi, personel hareketliliği ve bu konularla ilgili koordinasyon ve işbirliğinin sağlanamaması gibi sorunlar sayılabilir. Bütün bu sorunlar halen geçerliğini korumakta olup GAP TEYAP projesinin de gerekçesini oluşturmuştur. Bu sorunlara kalıcı çözümler getirecek bölgeye uygun bir model geliştirmek ve başta sulamaya açılan ve açılacak alanlarda olmak üzere eğitim yayım hizmetlerinin etkinliğini artırmaya yönelik GAP BKİ koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürütülmek üzere GAP TEYAP projesi geliştirilmiş ve 2011 yılında uygulamaya konulmuştur. GAP TEYAP kapsamında kurum ve kuruluşların eğitim yayım konusunda kapasitelerinin geliştirilmesine katkı sağlamak, çiftçi ve çiftçi örgütlerinin kapasitelerinin geliştirilmesini sağlamak, konuyla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği, koordinasyon ve farkındalık yaratmak ve bölgeye uygun bir yayım modeli geliştirilmek bileşenleri kapsamında yoğun ve oldukça önemli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. GAP TEYAP kapsamında yapılan tüm bu çalışmalar ve bu güne kadar tüm ilgili kurum ve kuruluşların yaptığı çalışmalar, bölgenin önemli tarımsal sorunlarını çözmeye yönelik çok önemli çalışmalar olduğu gibi bizlere bazı gerçekleri de göstermiştir. Şöyle ki; ülkemizde çalışan nüfusunun çok önemli bir bölümü (%23,6) tarım kesiminde faaliyet göstermektedir. Bu kadar büyük bir kitleye sadece kamu aracılığıyla yayım hizmeti götürmenin zorlukları ortadadır. Bölgemize baktığımızda ise, GAP TEYAP projesi kapsamında hazırlanmış olan GAP Bölgesi Eğitim Yayım fizibilite raporuna göre; bölgede 3,14 milyon ha tarım arazisi ve 264.356 çiftçi bulunmaktadır. Kurum ve kuruluşlarımızda doğrudan eğitim yayım hizmeti ile ilgili 251 yayım elemanı bulunmakta olup otalama 1 yayım elamanı 1.000 in üzerinde çiftçi ve 125.000 da alana hizmet vermek durumundadır. Sulama alanlarının sürekli artması, miras, arazi satışı vb. durumlarla çiftçi sayısının sürekli artması, tarımın sürekli gelişimi, nüfus artışı ile gıda ihtiyaçlarının artması ve yeni trendler ile globalleşen dünyada rekabet ortamının oluşması tarımsal konuları çeşitlendirmekte ve eğitim yayımın önemini sürekli artırmaktadır. Böyle bir durumda ve ortamda oluşan her türlü ihtiyaca kamu tarafından hizmet götürmek maalesef hiçbir zaman mümkün ve yeterli olmayacaktır. Dolayısı ile bu sorunlara kalıcı çözüm getirmenin yolu doğru enstrümanları doğru uygulamalar ile hayata geçirmek ve bu tür hizmetlerin hâlihazırda çiftçiler ile iletişim içerisinde bulunan ve birebir birçok ilgili konuda çalışan çiftçi örgütleri tarafından verilmesi sistemin işleyişinin önünü açacaktır. Bu durum aynı zamanda kamu tarafından mevcut sebeplerle verilemeyen hizmetin yükünü de almış olacaktır. Bu hizmetin sağlanabilmesi için çiftçi örgütlerinin idari, teknik ve mali açıdan geliştirip güçlendirmekten geçeceği sonucu ortaya konmuştur. 6

Bu kapsamda GAP BKİ Başkanlığı tarafından hazırlanan GAP TEYAP ın temelini teşkil eden GAP Eğitim ve Yayım Projesi Faaliyet 4.3. bölümü ve projenin sürdürülebilirliğinin kapsamı bu konuya aşağıdaki şekilde yaklaşmaktadır. Faaliyet 4.3. GAP Bölgesi nde çiftçi örgütleri içinde faaliyet gösteren sürdürülebilir ve kendi kendine yardım prensibi ile çalışan bir tarımsal eğitim ve yayım sistemi geliştirilmesi, GAP TEYAP Projesinin son altı aylık bölümünde il ofislerinde görev alan proje elemanlarının pilot alanlar başta olmak üzere ilinde var olan çiftçi örgütlerine aktarılması hedeflenmiştir. Ayrıca GAP TEYAP uygulama planı faaliyet 4.3 ile geliştirilen sistemde Tarımsal Eğitim ve Yayım hizmetleri çiftçi örgütleri eliyle sürdürülecektir. Bu sistemde mevcut yasal düzenlemelerden de faydalanarak GAP TEYAP sonrası çiftçilerin tarımsal eğitim yayım konularındaki ihtiyaçlarını özel tarımsal danışmanlık hizmeti alarak almaları sağlanacaktır. Çiftçilerin bu hizmetlere yönelmesi projenin önceki başarıları ile doğru orantılı olacaktır. Ancak çiftçi örgütlerine dayalı bir sistemin bölgemizde uygulanması elbette ki uzun ve meşakkatli bir iştir. Bunda yıllardan beri süregelen çiftçi alışkanlıkları, bölgenin sosyal yapısı, tarım politikalarının, tarımsal desteklerin ve yönetmeliklerin uygulamasının da doğrudan etkisi vardır. Bölgenin sosyal kültürel yapısı, çiftçi profili ve çiftçi örgütlerinin mevcut yapısı dikkate alındığında kolayca böyle bir sistemin işlemeyeceği kanısına varılabileceği gibi belirli bir süre stratejik bir yaklaşımla destek sağlanarak ve yoğun bir farkındalık kampanyası uygulanarak böyle bir yapı oluşturulabileceğine inanılmaktadır. GAP Bölgesinde 2013 yılı rakamları ile; 69 Ziraat Odası, 39 Üretici Birliği, 29 Yetiştiri Birliği, 42 Sulama Birliği ve 439 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bulunmakta ve Ziraat Odalarında 62, Üretici Birliklerinde 10, Yetiştirici Birliklerinde ise 31 Tarım Danışmanı çalışmaktadır. 2013 yılı için GAP Bölgesindeki kamuda veya özel çalışan tüm yayım elemanları incelendiğinde; 1.341 GTHB-TARGEL personeli, özel şirketlerde çalışan 621, bireysel çalışan 57 ve çiftçi örgütlerinde çalışan 103 yayım elemanı olmak üzere toplam 2.122 yayımcı bölgede çiftçi eğitim ve yayım hizmeti vermektedir. 7

GAP Bölgesindeki Çiftçi Örgütleri, Üye ve Yayım Elemanı Sayları ÇİFTÇİ ÖRGÜTLERİ SAYISI ÜYE SAYISI Yayım Elemanı Sayısı (2013) ZİRAAT ODALARI 69 354,091 62 ÜRETİCİ BİRLİKLERİ 39 9,126 10 YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİ 29 46,439 31 SULAMA BİRLİKLERİ 42 33,276 - KOOPERATİFLER 439 29,033 - TOPLAM 618-103 Genel olarak bakıldığında, bölgemizde önemli sayıda ve kısmen faydalanılan ciddi bir potansiyel de bulunmakta olup böyle bir sistem ile bu potansiyelinde harekete geçirilmesi sağlanacaktır. METODOLOJİ Modelin oluşturulması ve geliştirilmesi sürecinde, GAP TEYAP projesinin tüm aşamalarında olduğu gibi ilgili tüm kurum ve kuruluşlar, özel sektör, STK lar ve Üniversiteler ile etkili bir koordinasyon ve işbirliği içerisinde çalışılmış ve tamamen katılımcı bir yaklaşım uygulanmıştır. GAP TEYAP projesinin başlamasıyla birlikte tanıtım toplantıları ile birlikte GAP illerinde ilgili taraflarla çalıştaylar yapılarak bölgede eğitim yayım hizmetleri ile ilgili sorunlar irdelenmiştir. Daha sonra bölge genelinde konuyla ilgili kurum ve kuruluşlardan teknik elemanların oluşturduğu bir model çalışma grubu oluşturulmuştur. Daha sonra model çalışma grubu ile birlikte 16-23 Haziran 2012 tarihleri arasında Hollanda / Wageningen Üniversitesinde tarımsal eğitim yayım ve yayımın dünyadaki gelişimi konusunda bir eğitim alınmıştır. Takiben 2 5 Ekim 2012 ve 14 16 Kasım 2012 tarihlerinde Gaziantep de ve Mardin de bölgeden ve ülkemizden konuyla ilgili önemli uzmanların katılımı ile iki çalıştay yapılarak alternatif modellerin ve yöntemlerin uygulanması ile ilgili çıktılar alınmıştır. Tüm bu veriler çalışma grubu ile toplantılarda değerlendirilmiş ve bölgemizde tarımsal gelişmenin hızlandırılması ile sulama yatırımlarının amacına ulaşması için gerekli olan eğitim yayım ihtiyacının giderilmesinde en uygun modelin çiftçi örgütlerinin geliştirilip güçlendirilmesi ve bu hizmetlerin bu örgütler vasıtası ile verilmesi şeklinde olacağı ortak kanaatine varılmıştır. 8

MODELİN AMAÇ ve HEDEFİ Hedef : GAP Bölgesinde Tarımsal Kalkınmayı Hızlandırmak, Amaç 1 : Başta sulamaya açılmış ve açılacak alanlar olmak üzere çiftçilerin ihtiyaç duydukları eğitim yayım hizmetlerinin verilmesi konusunda çiftçi örgütlerinin harekete geçirilmesi. Amaç 2 : Çiftçi Örgütlerinin idari ve teknik açıdan geliştirilip güçlendirilerek sürdürülebilir ve etkin bir yayım ve danışmalık hizmeti verme işlevini üstlenmelerini sağlamak. Amaç 3 : Çalışma alanlarında potansiyelleri değerlendirmeye yönelik örgütlenme ve grup oluşturma konularında farkındalık sağlamak, tarımsal örgütlenme konusunda model amaç ve hedeflerine uygun yeni oluşumları teşvik etmek. MODELİN UYGULAMA ALANI, SÜRESİ VE HEDEF GRUBU Model, GAP Bölgesinde yer alan Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde öncelikle sulanan ve sulamaya açılacak alanlarda 5 (beş) yıl süreyle uygulanacaktır. Modelin 5 yıllık uygulama planı kapsamında; bölgede mevcut olan 618 çiftçi örgütünün en az 40 ında 240 teknik elemanın yayım elemanı olarak çalışacağı düşünülmektedir. Sisteme girecek 40 çiftçi örgütü ve buralarda çalışacak 240 yayım elemanı modelin birincil hedef grubunu oluşturacaktır. Ayrıca, model kapsamında, GTHB yayım personeli ve birincil grubun dışında yer alan çiftçi örgütleri ile özel sektörde yayım konusunda çalışan yaklaşık 1000 teknik eleman da projenin ikincil hedef grubunu oluşturacaktır. Modelin tam olarak uygulanması sonucunda doğrudan etkin yayım hizmeti alacak olan yaklaşık 15.000 çiftçi ve sulamaya açılacak alanlar dahil doğrudan ve dolaylı olarak ulaşılacak 40.000 çiftçi ise projenin yararlanıcı kitlesini oluşturacaktır. Bunların dışında bölgede tarımsal konularda örgütlenme bilincinin oluşturulması ve tarımsal kalkınmaya katkı sağlaması yönünde yönlendirilmeleri konusunda yapılacak faaliyetler kapsamında 9 ilde faaliyet gösteren çiftçiler de projenin bir başka hedef grubunu oluşturacaktır. 9

MODELİN YÖNETİM VE ORGANİZASYONU Modelin organizasyon şeması Model Yönetimi GAP/BKİ de oluşturulan GAP Tarımsal Eğitim ve Yayım Koordinasyon Birimi (TEYKOB) tarafından GTHB nın yerel teşkilatları olan İl Müdürlükleri, Araştırma Kurumları, Bölge Üniversiteleri, diğer ilgili kurum ve kuruluşlar ve model kapsamında çalışılan çiftçi örgütleri ile işbirliği halinde yürütülmektedir. 10

Modelin yönetimi için: 1- Merkez Danışma Kurulu (MEDAK) oluşturulmuştur. Merkez Danışma Kurulu (MEDAK) S/N KURUM İSMİ İSİM-SOYİSİM UNVAN/GÖREV Bayram TİRYAKİ DSİ İşletme ve Bakım Daire Başkanı DSİ İşletme ve Bakım 1 Erkan EMİNOĞLU DSİ İşletme ve Bakım Daire Başkan Yrd. Daire Başkanlığı Etüt Planlama ve Tahsisler Daire Başkan M. Sait TAHMİSCİOĞLU Yrd. 2 Süleyman BULUT Daire Başkanı GTHB Eğitim Yayım ve Haluk BALİÇ Çalışma Grup Sorumlusu Yayınlar Daire Başkanlığı M. Metin KARAHAN Ziraat Yük. Mühendisi 3 GTHB Tarımsal Dr. İbrahim GÜÇDEMİR Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Hilal AR 2- Bölge Danışma Kurulu (BÖDAK) oluşturulmuştur. Bölge Danışma Kurulu (BÖDAK) S/N KURUM İSMİ ASİL/YEDEK İSİM-SOYİSİM UNVAN/GÖREV 1 UTAEM Asil Şevket TEKİN Müdür Yedek Kudret BEREKATOĞLU Teknik Koordinatör 2 Mardin GTH Asil M. Şirin IRMAK İl Müdür Yrd. Yedek Mehmet DOĞAN KTV Şb. Müd. 3 TAEM Asil Murat TARİNİ Teknik Koordinatör Yedek Halil HATİPOĞLU Tar. Bit. Böl. Bşk. 4 Gercüş Zir. Odası Asil Şefik ÖNER Başkan Yedek Cemil EKİNCİ Başkan Vekili 5 İşletme Bakım Şb. DSİ 20. Böl. Asil M. Uğur YILDIRIM Müd. Müd./K.Maraş Yedek Mehmet YILMAZ Ziraat Mühendisi 6 DSİ 10. Böl. Asil M. Salih SARI Ziraat Mühendisi Müd./D.Bakır Yedek İskan TEĞİN Ziraat Mühendisi 7 Batman GTH Asil Yusuf ALP KTV Şb. Müd. Yedek Ekrem KAVAK Ziraat Mühendisi 8 Harran Ünv. Zir. Fak. Asil Prof. Dr. Turan BİNİCİ Öğretim Görevlisi Yedek Fatma ÖCAL KARA Araştırma Görevlisi 9 Şehitkamil Zir. Odası Asil Cuma YİĞİT Başkan Yedek Zeynel OK Başkan Vekili 10 Siirt GTH Asil M. Sabri TAN KTV Şb. Müd. Yedek Şeyma DEMİRHAN Ziraat Mühendisi 11 Antepfıstığı Asil Hatice GÖZEL Arş.İst.Müd. Yedek Ajlan YILMAZ 12 Kilis GTH Asil Songül KADIOĞLU İl Müdürü 11

Bölge Danışma Kurulu (BÖDAK) S/N KURUM İSMİ ASİL/YEDEK İSİM-SOYİSİM UNVAN/GÖREV 13 Adıyaman GTH 14 Diyarbakır GTH 15 Şanlıurfa GTH 16 Şırnak GTH 17 Gaziantep GTH 18 Midyat Zir. Odası 19 DSİ GAP 15. Bölge Müd./Ş.Urfa Yedek Mehmet ÖZÜBERK İl Müdür Yrd. Asil Adil ALAN İl Müdürü Yedek Mehmet SİNER KTV Şb. Müd. Asil Mustafa EKEN KTV Şb. Müd. Yedek Mansur MERCAN Ziraat Mühendisi Asil M. Sait GÜNEŞ KTV Şb. Müd. Yedek Adnan YETKİN Ziraat Mühendisi Asil Mustafa OSMANOĞLU Silopi İlçe Müdürü Yedek Ayhan BUĞDAY Cizre İlçe Müdürü Asil Cemalettin ALPARSLAN KTV Şb. Müd. Yedek Sedat GÖKOĞLU Ziraat Mühendisi Asil M. Beşir EVSEN Başkan Yedek Abdulazim ARĞAN Başkan Vekili Asil Mehmet YILMAZ İBY Şb. Müd. Yedek Abdüllatif SARAÇ Ziraat Mühendisi 3. Tarımsal Eğitim ve Yayım Koordinasyon Birimi (TEYKOB) GAP İdaresi Başkanlığı Bölge Müdürlüğü içinde kurulacak olan bu birim, aşağıdaki listede belirtilen 9 kişilik bir ekip ve ihtiyaçlara bağlı kısa dönemli uzmanlardan oluşacaktır. 3- Ekip Lideri (GAP BKİ Tarafından Görevlendirilecek), 4- Eğitim-Yayım Uzmanları (5), Destek Ekibi: 1- Enformasyon Elemanı (1) 2- Yönetici Asistanı (1), 3- Büro Elemanı (1) 4- Kısa Dönemli (Ocak-Haziran 2014-20 kişi) Saha Uzmanları 5- Saha Uzmanları (Temmuz-Aralık 2014-7 kişi) 4. İl Koordinasyon Birimi; Modelin il düzeyindeki planlama, izleme-değerlendirme organı olup, aşağıdaki üyelerden oluşacaktır; 1- GAP/BKİB temsilcileri (1) 2- GTHB GAP Bölge İl Müdürlükleri KTV Şube Müdürleri (1) 3- İldeki Üniversite ve Araştırma Kurum temsilcileri (2) 4- İl DSİ temsilcisi (1) 5- Çiftçi örgütü temsilcileri (Sistemde dahil olan Ziraat Odaları temsilcileri, Sulama Birlikleri Temsilcileri) 6- İl Proje Koordinatörleri (1) 12

MODEL UYGULAMA PLANI Model uygulama planı amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlenerek, yıllık iş planlaması yapılmış ve ana faaliyet programı oluşturulmuştur. Model çalışmaları bu programa göre 5 (beş) ana başlıktan oluşmaktadır. A) Yayım modeli (Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli) uygulama çalışmaları B) Suyun etkin kullanımı ve suya hazırlık çalışmaları C) Örgütlenme ve grup oluşturmaya yönelik çalışmaları D) Koordinasyon ve farkındalık çalışmaları E) İzleme ve Değerlendirme HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Uygulama Planı Hazırlanması Hazırlanan Modelin uygulanmasına başlamadan önce kolaylaştırıcı ön hazırlıkların 2013 yılı sonuna kadar tamamlanması gerekmekte idi. Bu amaçla kurum ve kuruluşların yapacakları işler ve çalışmaların tamamlanma tarihleri konulara göre takvime bağlanmış ve bu çalışmaların, uygulama başlangıç tarihi olan, 2014 yılı başına kadar da tamamlanmıştır. Model Uygulama Planı Rehberi Hazırlama Uygulamada görev alacak TEYKOB, İl Koordinatörleri ve saha uzmanlarının hazır olmalarını sağlamak için bu rehber hazırlanmıştır. Rehber, Model in uygulamasında takip edilecek yol ve ihtiyaç duyacakları kaynaklardan oluşmaktadır. Bu kaynaklar: Döküman1 : Yürütülecek olan Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli Modelin tüm çalışanlar tarafından çok iyi bilinmesi ve faaliyetlerin etkili olması için rehberin ilk bölümüne konulmuştur. Projede uygulama dayanağı olan Yasa, Yönetmelik ve Çiftçi Örgütleri ile ilgili tanımlamaların bilinmesi işi kolaylaştıracaktır. Döküman 2 : Tarım Kanunu, Döküman 3 : Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik Döküman 4 : Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sınavı Uygulama Esasları ve Ekleri Döküman 5 : Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Uygulama Esasları ve Ekleri Döküman 6 : Zirai Üretim İşletmesi ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönergesi, Döküman 7 : Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu, Döküman 8 : Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu, Yönetmelik ve Tüzükleri Döküman 9 : Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, Döküman 10 : Arıcılık, Damızlık Sığır ve Koyun Keçi Üreticileri Birliği, 13

Döküman 11 : Kooperatifler Kanunu, Döküman 12 : Sulama Birlikleri Kanunu, Döküman 13 : Protokoller, Döküman 14 : Toplantı İzleme Formları, Döküman 15 : Demonstrasyon Tanım ve Yer Seçimi, Döküman 16 : Demonstrasyon İzleme Formları, Model uygulama rehberi tüm il koordinatörlerinin hazır bulunduğu toplantıda açıklanarak dağıtılmıştır. Tüm çalışmalarda başvurulan önemli bir kaynak olarak yararlanılmaktadır. Danışmanların Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri Uygulama Esasları, Çiftçi örgütü Yayım programının hazırlanması, Danışmanların görevleri bu esaslara göre yürütülmektedir. Modelin Tanıtımı Öncelikle model hazırlığında katkı sağlayanların ve paydaşların bilgilenmeleri için GTHB İl Müdürlüğü KTV Şb. Md. ile toplantı yapılarak MODEL hakkında bilgilendirme ve işbirliği konusunda adımlar atılmıştır. Çalışma yapılacak çiftçi örgütlerine Model tanıtımı ve uygulaması hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. İşbirliğine yakın olan örgütler belirlenerek Modelin tanıtımı yapılmıştır Çiftçi Örgütlerinde Çalışacakların Yerleştirilmesi Görevlendirmelerin Yapılması Model gereği olarak TEYKOB, İl Koordinatörü ve birlikte çalışılacak örgütlere Model çalışma planına uygun olarak ilk 6 ay için birer saha uzmanı Danışman görevlendirilmiştir. Seçilen çiftçi örgütlerine yerleştirilen saha uzmanlarının araç, ofis ve yayım malzemeleri sağlanmıştır. 2013 yılının son çeyreğinde yapılan çalışmalar ve görüşmeler sonucunda 2014 yılında birlikte çalışılabilecek aday 20 Çiftçi örgütü belirlenerek kendileri ile çalışmaların yapılabileceği belirlenmiştir (Tablo 1). Tablo1: İlk 6 aylık dönemde çalışılan çiftçi örgütleri ve görevli uzmanlar İLİ İLÇESİ ÇALIŞMA ALANI GÖREVLİ UZMAN Kahta Ziraat Odası Bünyamin ASLAN, Ali TOPAL, Emin Adıyaman Besni Ziraat Odası KORUNAN, Uğur İMERT Merkez Ziraat Odası Merkez Ziraat Odası Ahmet MENTEŞE, Hatice DEMİR Batman Gercüş Ziraat Odası KAYA Diyarbakır Çınar Ziraat Odası Mustafa ÇALPAN, Çiğdem Hani Ziraat Odası ÇELİKKANAT, Faruk ALAN Gaziantep İslahiye Altınüzüm Sul. Kooperatifi M. Akif İLHAN, Ali KARAKUZULU, 14

İLİ İLÇESİ ÇALIŞMA ALANI GÖREVLİ UZMAN Şehitkamil Ziraat Odası Zübeyde HARTAVİOĞLU Kilis Merkez Damızlık Koyun Keçi Yetiş. Bir. Ali ASLAN, Eda YILMAZ Merkez Ziraat Odası Midyat Ziraat Odası Orhan YENEL, Cuma UCAŞ, Fulya Mardin Merkez (Artuklu) Ziraat Odası DİREKÇİ, Çiğdem DEMİRCAN Merkez Damızlık Koyun-Keçi Yetiş. Bir. Suruç Ziraat Odası Ahmet V. COŞANDAL, Etem Şanlıurfa Merkez Ziraat Odası ÖZDEMİR, Serkan YALÇIN, İrfan Viranşehir Ziraat Odası ÖZDEMİR Şırnak Merkez Arı Yetiştiricileri Birliği Şahin KARAHAN, Faysal KARTAL İdil Ziraat Odası Siirt Merkez Ziraat Odası Sabahattin TÜZÜN Modelin Revize Edilmesi Aralık 2013 de söz konusu 20 çiftçi örgütünün başkanlarına modele ilişkin Şanlıurfa da bilgilendirme yapılmış ve çiftçi örgütleri yerinde ziyaret edilerek model uygulaması amacıyla işbirliği protokolü hazırlama sürecine başlanmıştır. Başlangıçta belirlenen tüm çiftçi örgütleri işbirliği konusunda olumlu görüş belirtmişler ve TZOB unda bu konuda katkılarının alınmasının ve protokol sürecinin birlikte gerçekleştirilmesinin mali açıdan kendilerini rahatlatacağını ve daha uygun olacağını bildirmişlerdir. Ancak Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin yaklaşımları ve konuyla ilgili olumsuz görüş bildirilmesi seçilen çiftçi örgütlerinde yürütülen çalışmalarda çeşitli olumsuzluklara neden olmuştur. Bu durum model uygulama işleyiş ve sürecini olumsuz etkilemiş olup, sürdürülebilirlik anlamında tedbirler alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu nedenlerden dolayı 2014 Mart ayı itibarı ile model uygulama planı, modelin amaç ve hedefleri korunarak uygulama alanları ve prensipleri bakımından revize edilmiştir. Model Revize Raporuna göre çalışma alanları ve hedef gruplar özetle; 1. Model uygulama çalışmaları kapsamında eğitim ve yayım faaliyetleri açısından bölgedeki tüm çiftçi örgütlerinin talep oluşması şartı ile değerlendirme kapsamına alınması ve hedef gruplar olarak belirlenmesi, 2. Ziraat Odalarından bölgemiz genelinde gönüllü olan 6 tanesinin eğitim, yayım ve danışmanlık hizmetlerinin sunulması bakımından idari, mali ve teknik açıdan örnek duruma getirilmesi, 3. Bölgede illerin var olan tarımsal potansiyellerini değerlendirmeye yönelik ve ayrıca eğitim, yayım ve danışmanlık hizmetlerini de paralel yürütmek üzere yeni çiftçi örgütlenmelerinin teşvik edilmesi, 4. Örgütlenme ve grup oluşturma konusunda farkındalık oluşturulması, 5. Sulamaya hazırlık ve suyun etkin kullanımı kapsamında yürütülecek faaliyetlerin model uygulama planına dahil edilmesi ve uygulanması olarak model uygulamasının 15

kapsamı 10 Mart 2014 de yapılan Model revize çalışma ile genişletilmiştir. Belirlenen çalışma alanları, görevli il koordinatörleri ve saha uzmanlarının Tablo 2 de verilmiştir. Model çalışma alanları, hedef ve hedef gruplar bu revize çalışması ile yeniden belirlenmiştir. Çalışma alanlarının her birinde hizmet veren 3 tarım danışmanı birinci hedef grup ve çalışma alanlarının her birinin alt bölgesinde yer alan sözleşmeli çiftçiler birinci hedef grubunu oluşturmaktadır. Model kapsamına alınan çiftçi örgütlerinin sorumluluk sahalarında yer alan diğer yayım elemanları ve çiftçiler alt bölgelere göre modelin ikinci ve üçüncü hedef grupları olarak belirlenmiştir. Tablo 2: Model Çalışma Alanları Sıra No İl/İlçe İl Ekipleri Tarım Danışmanları Model Uygulama Sulamaya A.A. Örgütlenme 1 Adıyaman Bünyamin ASLAN Mutlu Şahin Musa Polat M.Turgay Topçu Mürsel Öztürkeri Sakine Eraslan 1.Kâhta Ziraat Odası 2. Besni Ziraat Odası 3. Samsat Sulama Sahası 4.Sert Kabuklu Meyve Üretici Birliği 2 Batman- Siirt Ahmet MENTEŞE Sabahattin TÜZÜN Hatice DEMİR KAYA Turgay Korkmaz 1. Gercüş Ziraat Odası 2. Batman Sol Sahil 3.Kozluk- Garzan S.B 4.Sason/ Çilek 3 Diyarbakır Faruk ALAN Çiğdem ÇELİKKANAT GÜLOĞLU Tahsin Karakoç M. Ali Ekinci Mehmet Efe 1. Eğil Organik Tahıl Üret. Bir. 3. Pamukçay 2. DKKYB Sulama Sahası 4.Karacadağ- Alatosun/ Çeltik 4 Gaziantep- Kilis M. Akif İLHAN Ali TOPAL Halil YAY Gözde ULUTAŞ Ali ARSLAN Pınar KUTAN Sultan TÜRKOĞLU 1.Şehitkâmil Zir. Odası 2. Kilis KKYB 3. Altınüzüm Sul. Koop. 4.Nizip- Belkıs Sulama Sahası 5.Sof Kiraz Üreticileri Bir. Orhan YENEL Şahin KARAHAN Cuma UÇAŞ Veysi YENİGÜN 1. Midyat Zir. Odası 5 Mardin- Şırnak Songül AYKUT AliTAŞAN Remziye AKGÜN Nurettin BARAN 2. Mardin DKKYB 3. İdil Zir. Odası Veli AY Metin ataman 4. Arı Yetiş. Bir. 16

Sıra No İl/İlçe İl Ekipleri Tarım Danışmanları Model Uygulama Sulamaya A.A. Örgütlenme Gökhan BAYAR Şeyhmus SİDAR M. Galip GAZANFER 1. Haliliye Zir. Odası Ali KILIÇ Gülbin ÖNCEL 6 Şanlıurfa Ahmet V. COŞANDAL Etem ÖZDEMİR Sultan AL Fatma KELEBEK Adalet ARMAK 2. Merkez DSYB 4. Suruç Sulama Sahası 5.Fıstık Üreticileri Birliği Orhan GÖKMEN Osman AMAÇ 3. Suruç Zir. Odası Songül YILDIZTEKİN UYGULAMA ve SÜRDÜRÜLEBİLİRLİLİK ÇALIŞMALARI A-YAYIM MODELİ UYGULAMA ÇALIŞMALARI MEVCUT DURUM ANALİZİ Çiftçi Örgütü Envanter Çalışması Örgütlerde görev alan Danışmanlar öncelikle envanter çalışmaları ile işe başlamışlardır. Model gereği örgütlerin alt yapı, ofis gereçleri ve yayım malzemeleri ihtiyaçları tespit edilmiştir (Tablo 3). Bu ihtiyaçların giderilmesi için her çiftçi örgütü için hazırlanan listeler idareye verilmiştir. Bu ihtiyaçlar kısmen karşılanmış büyük bir kısmı için ise satın alma işlemleri tamamlanarak, protokol dahilinde 2015 yılı içerisinde dağıtımı yapılacaktır. Modelin etkin olarak uygulanmasında bu katkıların örgütlere sağlanması öncelikli konulardandır. GAP Yayım Modeli kapsamında birlikte çalışılan çiftçi örgütlerinde eğitim ve yayım faaliyetleri için ihtiyaç duyulan modern yapının kurulmasına yönelik tespitler yapılmıştır. Ayrıca eğitimler için gerekli teorik ve uygulamalı materyallerin geliştirilmesi, hazırlanması ve sunulmasındaki donanım ihtiyaçları belirlenmiş ve alımı yapılmıştır. 17

Tablo 3: Çiftçi örgütlerinde tespit edilen eğitim ve yayım malzemeleri DONANIM Bilgisayar Projeksiyon Makinesi Fotoğraf Makinesi Fonksiyonel Yazıcı OFİS MALZEMELERİ Mantar Pano Kitaplık Yazı Tahtası Toplantı Masası (8 Kişilik) Toplantı Koltuğu Ofis Masası Şef Koltuk Sehpa Misafir Koltuk Keson (3 Çekmeceli) Eğitim İhtiyaç Analiz Raporlarının Hazırlanması Eğitim ihtiyaç analiz raporları hem danışman hem de çiftçi eğitim ihtiyaçları olarak iki konuda ele alınmıştır. Danışman eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve uygulaması; bu çalışma alanlarında ve alt gruplarda faaliyet gösteren 227 teknik eleman ile görüşmeler yapılarak eğitim ihtiyaçları belirlenmiştir. Model kapsamında 2014 yılı için teknik eleman eğitim programı (Tablo 4), 18 konuda 20 eğitim ve 400 tarım danışmanı olacak şekilde planlanmıştır. Bunun haricinde model il ekiplerinin tarım takvimine uygun olarak gelen teknik eleman ve çiftçilere yönelik talepleri dikkate alınarak eğitimler il bazında da düzenlenmiştir. Bu konularla ilgili olarak GTHB Şanlıurfa Tarımsal Araştırma Eğitim Merkezi başta olmak üzere Bakanlığın diğer birimleri ile işbirliği halinde programlanmıştır. Tablo 4: 2014 Teknik Eleman Eğitim Programı Sıra No Eğitim Konuları Eğitim Sayısı (Adet) Katılımcı Sayısı (Adet) 1 Kişisel Gelişim-İletişim Teknikleri 2 2 * 20 2 Pamuk Yetiştiriciliği 1 20 3 Mısır Yetiştiriciliği 1 20 4 Antepfıstığı-Badem Yetiştiriciliği 1 20 5 Bağ-Zeytin Yetiştiriciliği 1 20 6 Çiftçi Örgütlenmesi, Kooperatifçilik 2 2 * 20 7 Sebzecilik 1 20 18

Sıra No Eğitim Konuları Eğitim Sayısı (Adet) Katılımcı Sayısı (Adet) 8 Sulama - İşletme Bakım ve Yönetim 1 20 9 Sulama Yayımcı Temel Eğitimi 1 20 10 Yem Bitkileri Yetiştiriciliği 1 20 11 Hububat Yetiştiriciliği 1 20 12 İyi ve Organik Tarım 1 20 13 Küçükbaş Hayvancılık 1 20 14 Büyükbaş Hayvancılık 1 20 15 Arıcılık 1 20 16 Raporlama ve Sunum Teknikleri 1 20 17 Sul. Met. Proj. ve Sulama Zaman Planlaması 1 20 18 Proje Hazırlama (PCM) 1 20 TOPLAM 20 400 TEYKOB tarafından 2014 yılı için planlanan 20 konuda 400 teknik eleman eğitimine karşılık bu dönem içerisinde 12 konuda 325 teknik eleman eğitimi gerçekleştirilmiştir. Bununla ilgili eğitim konuları ve katılımcı sayıları Tablo 5 de verilmiştir. Eğitimlerin konunun uzmanı kurum ve kişiler tarafından verilmesine azami gayret gösterilmiştir. Eğitimlerde genellikle GTHB nın araştırma kurumları ile işbirliği yapılmıştır. Mümkün olmayan durumlarda ise özel sektörden en yetkin kişilerin yer alması için özel çaba harcanmıştır. 2014 yılında yapılması planlanan Çiftçi Örgütlenmeleri konulu yurtdışı eğitim programı programın gecikmesinden dolayı 2014 yılı içerisinde uygulanamamıştır. 19

Tablo 5: 2014 Yılı gerçekleşen Teknik Eleman Eğitimleri SIRA NO EĞİTİMİN ADI PROGRAM UYGULAMA EĞİTMEN UYGULAMA YERİ TOPLAM KATILIMCI SAYISI 1 Kişisel Gelişim 2 1 B. AYCAN Şanlıurfa 32 2 Pamuk Yetiştiriciliği 1 1 GAP-TAEM Şanlıurfa 27 3 Mısır Yetiştiriciliği 1 1 GAP-TAEM Şanlıurfa 29 4 A.Fıstığı-Badem Ytş. 1 1 G-AFAİM Gaziantep 28 5 Bağ Ytş. 1 1 G-AFAİM Gaziantep 28 6 Sebzecilik 1 1 GAP-TAEM Şanlıurfa 24 7 Sulama-IBY 1 1 A-ZÜİTYHEM Adana 22 8 Sulama Yayımcı T.E. 1 1 A-ZÜİTYHEM Adana 23 9 Küçükbaş Hayvancılık 1 1 B-KAİM Bandırma 21 10 Arıcılık 1 1 A-BKAİM Alata 20 11 Raporlama, Sunum 1 1 B. AYCAN Şanlıurfa 33 12 Organik-İyi Tarım 1 1 GAP-OKP Şanlıurfa 38 TOPLAM 13 12 325 Katılımcıların iller üzerinden dağılımına bakılınca; ilk sırayı 83 katılımcı (%26) Şanlıurfa almaktadır. Bu ili 47 katılımcı ile Adıyaman izlemektedir. En az katılımcı ise 11 (%3) ve 12 (%4) katılımcılar ile sırasıyla Kilis ve Siirt İllerindendir (Tablo 6). 20

Tablo 6: 2014 Yılı Teknik Eleman Eğitimlerinin İller Üzerinden Dağılımı S N 1 EĞİTİMİN ADI Kişisel Gelişim-İletişim Teknikleri TOPLAM KATILIM CI SAYISI Adıy Bat Dy b İL DAĞILIMI Ant Kili s Mr d Siir t Urf a 32 5 4 1 5 2 6 8 1 2 Pamuk Yetiştiriciliği 27 5 4 3 2 10 3 3 Mısır Yetiştiriciliği 29 3 4 5 3 1 2 8 3 4 A.Fıstığı-Badem Yetiştiriciliği 28 6 2 7 3 3 5 2 5 Bağ Yetiştiriciliği. 28 6 2 7 3 3 5 2 6 Sebzecilik 24 4 4 4 3 1 3 4 1 7 Sulama-IBY 22 3 4 5 4 1 5 8 Sulama Yayımcı T.E. 23 3 4 2 2 1 5 1 4 1 9 Küçükbaş Hayvancılık 21 1 2 6 2 2 1 3 4 10 Arıcılık 20 2 5 3 2 3 5 11 Raporlama, Sunum Teknikleri 33 4 4 3 3 4 13 2 12 Organik-İyi Tarım 38 5 3 3 1 4 2 2 15 3 TOPLAM 325 47 33 38 38 11 36 12 83 27 % 14 10 12 12 3 11 4 26 8 Şır n 2014 yılı teknik eleman eğitimlerinin meslek ve kurum-kuruluş dağılımlarına (Tablo 7) bakıldığında ise; en çok katılım 150 kişi ile çiftçi örgütlerinden olmuştur (%46), bunu 110 kişi ile (%34) resmi kurumdan katılanlar ve 65 kişi ile (%20) serbest çalışanlar izlemiştir. Mesleki dağılımda ilk sırayı 260 kişi ile (%80) ziraat mühendisleri almış, bunu 58 kişi ile (%18) teknikerler, 4 kişi ile (%1) veteriner hekimler ve 3 kişi ile (%1) diğer meslek gurupları izlemiştir. Tablo 7: 2014 Yılı Teknik Eleman Eğitimlerinin Kurumsal ve Mesleki Dağılımı SIRA NO EĞİTİMİN ADI Çifti Örg. KURUMSAL Serb. Resmi Kurum Zir. Müh. MESLEK Vet. Tekn. Diğer 1 Kişisel Gelişim-İletişim Teknikleri 17 1 14 31 1 2 Pamuk Yetiştiriciliği 10 10 7 18 9 3 Mısır Yetiştiriciliği 9 12 8 25 4 4 A.Fıstığı-Badem Yetiştiriciliği 17 5 6 21 7 5 Bağ Yetiştiriciliği. 17 5 6 21 7 6 Sebzecilik 6 11 7 17 7 7 Sulama-IBY 6 9 7 21 1 8 Sulama Yayımcı T.E. 10 3 10 19 4 9 Küçükbaş Hayvancılık 15 1 5 19 2 10 Arıcılık 10 3 7 14 2 4 11 Raporlama, Sunum Teknikleri 16 1 16 26 5 2 12 Organik-İyi Tarım 17 4 17 28 9 1 TOPLAM 150 65 110 260 4 58 3 % 46 20 34 80 1 18 1 21

Eğitim alan yayım elemanlarından; 167 tanesi birinci hedef grup, 158 tanesi ikinci ve üçüncü hedef gruplarındandır. GAP ın 9 ilinde görevli MUB uzmanları toplam 44 eğitim gerçekleştirmiştir. Bu 44 eğitimde 1081 yayım elamanına eğitim verilmiştir (Tablo 8). Tablo 8: İl Koordinatörlüklerinin yaptığı teknik eleman eğitimleri Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama 1 28.05.2014 Adıyaman/Kahta 2 27.02.2014 Mardin Pamuk Hastalık ve Zararlıları Eğitimi Model tanıtım toplantısı Adıyaman ili Kahta ilçesi Kahta Ziraat Odası Yayım ve Danışmanlık Biriminde;İlçe koordinasyon Birimi işbirliği ile, Pamuk hastalık ve zararlılarıyla aktif mücadele için; Bölgede Görülen Önemli Pamuk Hastalık ve Zararlıları Eğitimi verildi. Bitki yetiştirme uzmanı bölgemizdeki pamuk hastalık ve zararlılarla mücadele konusunda teorik ve pratik bilgiler vererek, hastalık ve zararlılarla mücadele de kültürel önlemler ile birlikte kimyasal mücadele olması gerektiği kimyasal mücadele yapılması durumunda ve yetiştiriciliğin her safhasında tarım danışmanları, GTH ilçe müdürlüğü personelleri ile koordinasyon içerisinde olmaları gerektiği ifade edildi. Mardin GTH İl Müdürlüğü' nde görevli TARGEL personeline modelin amaç ve hedefleri anlatılmıştır. İleride yapılacak olan çalışmalarda işbirliği yapılması konusunda 22 Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 5 4 9 28 28

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama görüş belirtilmiştir. Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 3 30.04.2014 Şanlıurfa/Suruç 4 20.05.2014 Batman 5 22.05.2014 Batman 6 10.06.2014 Mardin Basınçlı Sulama Yöntemleri Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Tarımsal Yayım ve Danışmanlık EKK ve TEYAP işbirliği toplantısı Bölgede tarımsal danışmanlık hizmetlerini yürüten teknik elemanların birbirleriyle tanışmasını ve bilgi alışverişinde bulunmaları ve bölgede tarımsal danışmanlık hizmetini yürüten teknik elemanların basınçlı sulama yöntemleri hakkında bilgilerinin artması ve bu doğrultuda danışmanlık hizmetlerini yürüttükleri çiftçilere daha iyi hizmet vermelerinin sağlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. 1 Haziran 2014 tarihinde Ankara da düzenlenecek olan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık sınavına katılan teknik elemanlara dönük bir günlük eğitim çalışması planlanmıştır. Eğitim; GAP TEYAP Model Projesi, Batman Tarım İl Müdürlüğü ve Gercüş Ziraat Odası ile birlikte ortaklı yürütülmüştür. Eğitim; sınava katılacak olan teknik elemanların talebi üzerine planlamaya alınmıştır. 1 Haziran 2014 tarihinde Ankara da düzenlenecek olan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık sınavına katılan teknik elemanlara dönük bir günlük eğitim çalışması planlanmıştır. Eğitim; GAP TEYAP Model Projesi, Batman Tarım İl Müdürlüğü ve Gercüş Ziraat Odası ile birlikte ortaklı yürütülmüştür. Eğitim; sınava katılacak olan teknik elemanların talebi üzerine planlamaya alınmıştır. Mardin İli Midyat ilçesinde; GAP İdaresinin Entegre Kırsal Kalkınma Projesi ile GAP TEYAP Model kapsamında ortak faaliyet gösterilebilecek alanlar ile örgütlenme, proje, eğitimyayım hizmetlerine yönelik çalışmaların belirlenmesi. 4 11 15 22 22 42 42 2 2 4 23

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 7 10.07.2014 Diyarbakır Küçükbaş Hayvancılıkta Koç Katımı konulu eğitim Küçükbaş hayvanlarda kuzu doğumlarının toplulaştırılması 4 3 7 8 11.07.2014 Şırnak 9 01.08.2014 10 04.08.2014 Diyarbakır/ DKKYB Şırnak Arı Yetiştiricileri B. 11 05.08.2014 Şırnak/Ziraat O. Tarımsal yayım ve danışmanlık Hizmetleri Küçükbaş Hayvancılıkta Koç Katımı konulu eğitim Sunum Hazırlama Teknikleri Sunum hazırlama teknikleri konulu eğitim Şırnak/İdil ziraat odası tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri yetki belgesini yeni aldıklarından eğitim, genel danışmanlık hizmetleri olarak yapılmıştır. Ayrıca ortak çalışma faaliyetleri ve danışmanlık yol haritasının belirlenmesi planlanmıştır. Küçükbaş hayvanlarda kızgınlığın toplulaştırılması, Kontrollü koç katımı sonucu babası belli damızlık kuzuların belirlenmesi ve doğumlarının toplulaştırılması anlatılmıştır. Bu danışmanların da sözleşme imzalamaları sırasında her biri 80 yetiştiriciyi bilgilendirmişlerdir. GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında uygulanacak olan çalışmalarda öncelikle konu uzmanlarının edindikleri deneyimleri danışmanlarla paylaşarak bu paylaşılan deneyimlerin danışmanlarca çiftçilere anlatmasını sağlamak ve yaşadıkları iletişim sorunlarına önemli bir katkı amaçlanmıştır. Danışmanların daha etkin çalışmaları için sunu hazırlama tekniklerinin önemini kavratmak ve çiftçi karşısında yapması gereken davranış şekilleri ile ilgili pratik çalışmaların önemini kavratmaktır. GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında uygulanacak olan çalışmalarda öncelikle konu uzmanlarının edindikleri deneyimleri danışmanlarla paylaşarak bu paylaşılan deneyimlerin danışmanlarca çiftçilere anlatmasını sağlamak ve yaşadıkları iletişim sorunlarına önemli bir katkı amaçlanmıştır. 7 1 8 10 10 4 1 5 5 1 6 24

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama Danışmanların daha etkin çalışmaları için sunu hazırlama tekniklerinin önemini kavratmak ve çiftçi karşısında yapması gereken davranış şekilleri ile ilgili pratik çalışmaların önemini kavratmaktır. Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 12 05.08.2014 Adıyaman/Kahta Sunum teknikleri eğitimi Kahta ilçesinde görev yapan tarım danışmanları ve yayımcılarının eksikliği bulunan sunum hazırlama ve sunuş teknikleri konusunda bilgi düzeylerinin artmasının sağlamak amacıyla eğitim verilmiştir. 6 14 20 13 05.08.2014 Batman GAP -TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli hakkında firmaları bilgilendirmek 12 12 14 11.08.2014 Mardin/Midyat Z.O. 15 13.08.2014 Adıyaman/Besni 16 14.08.2014 Diyarbakır/ DKKYB Midyat Ziraat Odası Danışmanlarına Danışmanlık Hizmetleri Hizmet İçi Eğitimi Sunum teknikleri eğitimi Küçükbaş Hayvancılıkta Koç Katımı konulu eğitim Midyat ziraat odası tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri yetki belgesini yeni aldıklarından eğitim, genel danışmanlık hizmetleri olarak yapılmıştır. Ayrıca ortak çalışma faaliyetleri ve danışmanlık yol haritasının belirlenmesi planlanmıştır. Besni, Tut ve Gölbaşı ilçelerinde görev yapan tarım danışmanları ve yayımcılarının eksikliği bulunan sunum hazırlama ve sunuş teknikleri konusunda bilgi düzeylerinin artmasının sağlamak amacıyla eğitim yapılmıştır. Küçükbaş hayvanlarda kızgınlığın toplulaştırılması, Kontrollü koç katımı sonucu babası belli damızlık kuzuların belirlenmesi ve doğumlarının toplulaştırılması anlatılmıştır. 6 6 9 16 25 14 14 25

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama 17 18.08.2014 Batman 18 26.08.2014 Kilis Bağda Salkım Güvesi Ve Kurşuni Küf Eğitimi Örgütlenme Ve Kırsal Sosyoloji Konulu Eğitim Bölgede salkım güvesi zararının görülmesi ardından kurşuni küfün görülmesi ile zamansal olarak denk gelmesi itibari eğitim çalışması yapılmıştır. Serbest tarım danışmanlarının kültürel önlemler, kimyasal mücadele gibi yöntemlerinin zamanında yapılmasının ve bunun çiftçilere yansıması olarak amaçlanmıştır. Kilis İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Yayım ve Danışmanlık Biriminde,Kilis Organik Zeytin Üreticileri Birliği,Kilis İlinde faaliyet gösteren Serbest Sarım Danışmanları işbirliği ile, Örgütlenme ve Kırsal Sosyoloji konulu eğitim verildi. Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 1 15 16 7 5 12 19 03.09.2014 Batman Yeniköy de bulunan seralarda yapılan sebze yetiştiriciliği hakkında bölgede çalışan tarım danışmanlarının eğitimini sağlamak Bölgede çalışan tarım danışmanlarının organize sera bölgesi olarak düşünülen Yeniköy bölgesinde daha aktif ve talebi karşılamak için örtü altı sebze yetiştiriciliği konusunda eğitim çalışması hedeflenmiştir. 7 7 20 04.09.2014 Şanlıurfa Mısırın İlimizdeki Yetiştirme Alanları, Miktarı, Sorunları, Pazar durumu, Ana ürün II.Ürün Ekimleri İlimizi tarımsal yönden tanıtılması, Mısırdaki ana ürün ve II. Üründeki ekim alanlarımız, Pazar sorunları konularında toplantı yapılmıştır. 24 24 21 08.09.2014 Şırnak TYD Yönetmenliği ve Sahada Uygulanması gereken Yöntemler konulu eğitim GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında uygulanacak olan çalışmalarda öncelikle konu uzmanlarının edindikleri deneyimleri danışmanlarla paylaşarak bu paylaşılan deneyimlerin danışmanlarca çiftçilere anlatmasını sağlamak ve yaşadıkları iletişim sorunlarına önemli bir katkı sağlamaktır. 11 11 26

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama Danışmanların daha etkin çalışmaları için TYD Yönetmenliğinin iyi bir şekilde kavranması ve bu yönetmenliğe göre sahada çiftçilerimize kullanacağı yol ve yöntemlerin belirlenmesi, uygulanması gibi konuları kavratmaktır. Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 22 11.09.2014 Şanlıurfa 23 11.09.2014 Diyarbakır 24 12.09.2014 Diyarbakır/ DKKYB 25 12.09.2014 Şanlıurfa 26 18.09.2014 İdil-Şırnak Pamukta Defoliant Kullanımı Gübreleme ve Hububat Hastalıkları ve Zararlıları Etkili İletişim, Yaşam ve Görgü konulu eğitim Sulama Temel Eğitimi TDY Mevzuat, Faaliyet planları ve sahada uygulama yöntemleri eğitimleri Pamukta defoliant kullanımını zamanının yaklaşmasından dolayı bu konuda talebin olması, Kullanılacak ilaçların ne zaman ne şekilde kullanılması, Makineli hasatın faydaları konuları anlatılmıştır. Diyarbakır ilinde çiftçilerimize hizmet veren teknik eleman ve tarım danışmanlarına saha çalışmalarında çiftçilerine daha verimli olabilmeleri amacıyla eğitim verilmiştir. Pilot alanlarımızdan biri olan DDKKYB danışmanlarına saha çalışmalarında çiftçilerine daha verimli olabilmeleri amacıyla eğitim verilmiştir Tarımsal Anlamda Suyun Etkin Kullanılması, Mevcut Sularımızla Ne Kadar Alan Sulanması, Yağmurlama, Damla, Karık Sulama Yöntemleri anlatılmıştır. GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında uygulanacak olan çalışmalarda öncelikle konu uzmanlarının edindikleri deneyimleri danışmanlarla paylaşarak bu paylaşılan deneyimlerin danışmanlarca çiftçilere anlatmasını sağlamak ve yaşadıkları iletişim sorunlarına önemli bir katkı sağlamaktır. Danışmanların daha etkin çalışmaları için TYD Yönetmenliğinin iyi bir şekilde kavranması ve bu yönetmenliğe göre sahada çiftçilerimize kullanacağı yol ve yöntemlerin belirlenmesi, uygulanması gibi konuları kavratmaktır 27 10 32 42 9 103 112 29 29 11 28 39 7 7

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 27 23.09.2014 Şanlıurfa Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Uygulama Esaslarına Yönelik Tarımsal danışmanlıkta Raporlamaların nasıl yapılması ve Çiftçi ziyaretleri nasıl yapılmalı nelere dikkat edilmeli anlatılmıştır. 9 64 73 28 01.10.2014 Diyarbakır- Bismil- 29 21.10.2014 Gaziantep 30 23.10.2014 Şanlıurfa 31 23.10.2014 Adıyaman 32 27.10.2014 Şanlıurfa Temel Sulama Eğitimi Pratik Sulama ve Antepfıstığında Sulama Eğitimi Toprak Analizi önemi ve Uygulanması Sulama Pratik Bilgiler Eğitimi Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sulamada Kullanımı Sahada faaliyet gösteren özel danışmanların çiftçilere daha verimli hizmet verebilmeleri açısından eğitim düzenlenmiştir. Gaziantep-Kilis,Adıyaman illeri ve İlçelerinde faaliyet gösteren Serbest Tarım Danışmanları,Ziraat Odaları ve STK görev yapan teknik elemanlara mevcut su potansiyelinin en iyi şekilde kullanımı ve Antepfıstığının Sulanması konusunda mutlak gerekliliğin vurgulanması amacı ile Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü,Şehitkamil- Nurdağı Ziraat Odası,Adıyaman İl Koordinatörlüğü ve Tarımsal Yayım Danışmanlık şirketleri işbirliği ile Pratik Sulama-Antepfıstığında Sulama Eğitimi eğitim verildi. Toprak Analizinin Önemi, Toprak Örneği Nasıl Alınmalı, Nerelerden Alınmalı, Alınma Şekli, Alınan Toprak Örnekleri Nasıl Tahlil Ediliyor Uygulamalı Olarak konuları anlatılmıştır. Eğitim Haliliye Z.O. Eğitim Salonunda oda danışmanları ile birlikte gerçekleştirilmiştir. Adıyaman İli Kahta ilçesinde görev yapan tarım danışmanları eksikliği bulunan sulama temel bilgiler konusunda bilgi düzeylerinin artmasının sağlamak amacıyla yapılmıştır. Alternatif Enerji Kaynakları, Enerji Maliyetlerinin Yüksek Olması, Tarımsal Sulamadaki Elektriklerin sıklık ile Kesilmesi gibi nedenlerle sulamada yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin anlatıldığı bir eğitim olmuştur. Eğitim GAPTAEM, Haliliye Ziraat Odası, Suruç Ziraat Odası, 52 52 2 22 24 7 61 68 5 3 8 14 41 55 28

Çiftçi Örgütleri Tarım Danışmanları İçin İl Koordinatörlüklerinin Düzenlediği Eğitimler S/N Tarih Yer Konu Açıklama Serbest Tarımsal Danışman Şirketleri işbirliği ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcı Sayısı Çiftçi Örgütü Diğer TOPLAM 33 27.10.2014 Mardin-Şırnak Mardin-Şırnak Paydaş Tarım Danışmanlarının 2015 Yılı Faaliyet Plan Hazırlık Çalışmaları Toplantısı. GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında, Mardin- Şırnak İllerinde 2014 yılı içerisinde yapılan faaliyetlerin değerlendirilmesi ve 2015 yılı için yapılabilecek çalışmaların belirlenmesi. 9 1 10 34 11.11.2014 Diyarbakır Gübreleme ve Hububat Hastalıkları ve Zararlıları Diyarbakır ilinde çiftçilerimize hizmet veren teknik eleman ve tarım danışmanlarına saha çalışmalarında çiftçilerine daha verimli olabilmeleri amacıyla eğitim verilmiştir. 9 103 112 35 11.11.2014 Mardin 2015 Yılı Demo planlaması ve Birliğe katkı projesi Hazırlık Çalışmaları 2015 Yılı Demo planlaması ve Birliğe katkı projesi Hazırlık Çalışmaları 4 4 36 11.11.2014 Şırnak Arı Yetiştiricileri B. 2015 Yılı Demo planlaması ve Birliğe katkı projesi Hazırlık Çalışmaları GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli kapsamında, Şırnak Arı Yet.Birliği için 2015 yılı Yapılabilecek çalışmaların belirlenmesi. 4 4 37 17.11.2014 Batman Hububat Gübreleme 38 28.11.2014 Batman Bağda Kış Bakımı Bölgede çalışan serbest tarım danışmanlarının çiftçisine daha kaliteli ve nitelikli bir hizmet sunabilmesi ve karşılaşılan gübre uygulama ve dozajları hakkında çiftçiye program sunabilmek amacı hedeflenmiştir. Gercüş bölgesinde yoğun olarak yetiştiriciliği yapılan bağların kışlık bakımı hakkında bölgede çalışan tarım danışmanlarının eğitimini sağlamak 2 8 10 5 5 29