Drama4Perde Kerim Tinçurin (Penzaz, 15.9.1887-1938) Tatar Edebiyatının meşhurlarından, sahne eseri yazarı, nesirci, sanatkâr ve rejisör Kerim Gali oğlu Tinçurin, 1887 yılının 15 Eylülünde bugünkü Penzaz şehrinin Bednıy Dem'yan ilçesinin Tarakan köyünde ziraatla uğraşan bir ailede dünyaya geldi. 1900-1906 yıllarında Kazan'da "Möhemmediye" medresesinde okur. Bu yıllarda edebiyata, san'ata meyleder, ilk piyesini yazar. 1906 yılında medrese hayatından hoşlanmayarak oradan ayrılır. Türlü işlerde ücret karşılığı çalışır, öğretmenlik yapar. 1910 yılında "Seyyar" topluluğunda aktör olarak işe yerleşir ve bu zamandan başlamak üzere bütün ömrünü, kabiliyetini Tatar tiyatro sanatını ve sahne eserlerini geliştirmeye bağışlar. Türlü tiyatrolarda çalışır. 1922 yılında Kazan'a dönünce, Tatar Devlet Tiyatrosunu kurar ve onun baş rejisörü olur. Onun komedi ve dramları Tatar tiyatrosunun ilerlemesine büyük katkı sağlar. Eserleri, bu devir Tatar tiyatrosunun esas repertuarını oluşturur. O, hicivli komedi türünü ve müzikal dram türünü zenginleştirir. K. Tinçurin, kabiliyetli bir hikayecidir de. Hikayelerinde Tatar halkının geçmişteki çetin hayatı büyük bir ustalıkla tasvir edilir. K. Tinçurin'in hayatı, Stalin'in zindanında başka kişileri idealleştirme suçunun kurbanı olarak sona erer. Eserleri: Saylanma Dramalar hem Komediyalar (Seçme Dramalar ve Komediler), 2 C. Tatkitneşr, Kazan, 1969-1971; Saylanma Hikeyeler (Seçme Hikayeler), Tatkitneşr, Kazan, 1967. Kaynakça: Hanzafarov N., "Kerim Tinçurin", Tatar Edebiyatı Tarihi, c. 4. Kazan, 1989, s. 452-469. Sahne Eseri BİRİNCİ PERDE Urtaça turmışh avıl üyi. I.KÜRİNİŞ; (Server yalgız.) SUNGEN YULDIZLAR Server (yalgızı tereze yanında çigü çigip, cırlap utıra). İsmegıyl. Yifeklerim tüşmiy tambur bulıp Süygenime digen sülgige. Yandı yürek, yandı kümir bulıp, Şulay yanar miken mengige. Çigülerim tüşmiy yifeklerge,. Tambur inekeyim niçkegey. Utlar kaptı yarsu yürekkeyge, Basılmıydır irte, kiçler de. II. KÜRİNİŞ İsmegıyl, Server İsmegıyl terezeden cırlıy. Kirgi kiyirip kızlar, ay çikkende, Yiğit küzi tüşe barmakkay. Kümiş bulsa dertli yürekkeyin, Kızıkma sin altın baldakkay SÖNEN YILDIZLAR 4 Perdelik Dram BİRİNCİ PERDE Orta halli köy evi. BİRİNCİ SAHNE Server yalnız. (Yalnız başına pencere yanında işleme yaparak şarkı söylüyor.) İpeklerim düşmüyor tambur olup Sevdiğim için dediğim havluya. Yandı yürek,yandı kömür olup, Böyle yanar mı acaba sonsuza kadar. İşlemelerim düşmüyor ipeklere, Tambur iğneciğim, incecik. Odlar kavurdu kızgın yüreciği Bastırılmıyor sabah, geceler de. İKİNCİ SAHNE İsmegıyl, İsmegıyl pencereden şarkı söylüyor. İsmegıyl - Gergef gerip kızlar, ay, çekince Yiğit gözü düşer parmakçığa. Gümüş olsa dertli yüreciğin, Meyletme sen altın yüzîikçüğe.
Kızıkmıym min altın baldaklarga Künilim tuşken yarlı yigitke. Kindir külmek, kurgaş baldakka da Razıymm min, yiğit, gumirge. İsmegıyl. Künyagmnan ükirip bulıt kile, Elle yangır, yuksa buz miken? Yeşirme sin, Server, dürisin süyle, Nerse sizip yarsıy yüreğin? Tambur melerim süyek saldı, Mimeç illerinnen alıngan. Yarsıy künilim, yarsıy, urm tapmıy: Gıyşık utı anar kabıngan. (Urılıp bunla). İsmegıyl. Server canım, sina süyiniç, üzime küyiniç heber kitirdim. Nerse, nindi heber? İsmegıyl (hat birip). Mine mehdümnen hat!.. Mehdümnen?.. Minamı?.. (hatnı ala da ukımakçı bula.) Yuk, yuk, mina bulmas, sin yalgışkan. İsmegıyl. Sina, sina, ışan. (Terezeden bülmege kire.) Server (hatnı ukıp). Bulmas, bulmas. Yalgan!.. Sin mini sınar üçin bu hatnı kitirgensifi, şulaymı, sınar üçinmi? İsmegıyl. Yuk, yuk, Kuşkannı işlerge min tiyiş. Üzimnin bayımnın üz süygenime hat tapşırırga min tiyiş, küresin... Mina ni kuşsalar, min şunı işlerge tiyiş. Min yalgıştım, min yalgıştım, Server, sini süyip min yalgıştım. Mina başkanı, üz tinimni süyerge kirek idi. E min ersizlendim. (Küftilsizlene.) Yuk, yuk, İsmegıyl, sin yalgışmadm... Min sini gine süyem. Min mehdümni süymiym, süye almıym. Anı kızgansam da, süye almıym. Bu indi anın yüz de birinci hatı... Yuk, min anı süye almıym... İsmegıyl. Mine hezir Ferhi ebiy bilen munda kilirge cıyınıp kaldılar. Ferhi ebiy, sini yavçılap, sinin bilen mehdümni küriştirirge kile. Hezir alar kilip citerler, sin künersin. Alar sini çifterler. Sin mina ışanasmmı, yukmı? İsmegıyl. Işanam. Server, bik ışanam, şulay da biz kavışa almabız. Min anı bilem, eyi, biz kavışa almabız. Server canım, gumiri yetim buldım, gumiri kişi kulında üstim, kişi işlerin işlep gumirim uza. Gumirimde mina sinnen başka yaktı çıray kürsetken, tatlı süzler eytken kişi bulmadı. Sin minim atam anam da, sin minim bay ligim da, sin minim barısı, barısı... Min sini, sukadan arıp kaytıp yatkaç, tüşimde kürip uyansam da, yaftadan yukıga Server- Meyletmiyorum ben altın yüzüklere Gönlüm düşmüş fakir yiğide Kendir gömleğe de, kurşun yüzüğe de Razıyım ben, yiğit, ömür boyu. ismegıyl - Doğudan gümbürdeyiş bulut geliyor, Yoksa yağmur, yoksa kar mı acaba? Gizleme sen, Server, doğrusunu söyle, Neyi sezip yanıyor yüreğin? Server - Toplu iğnelerim kemik saplı, Mimeç illerinden alınmış.. Yanıyor gönlüm, yanıyor, yer bulamıyor: Aşk ateşi onu yakıyor. (Utanıp döner.) İsmegıyl - Server canım, sana sevineceğin, kendime içimi yakacak bir haber getirdim. Server-Ne, nasıl bir haber? İsmegıyl - (Mektup vererek) İşte Mehdüm'den mektup!.. Server - Mehdüm'den mi? Bana mı?.. (Mektubu alır ve okumak ister.) Yok, yok, bana değildir, sen yamlmışsındır. ismegıyl - Sana, sana, inan. (Pencereden odaya girer.) Server - (Mektubu okuyup) Olmaz, olmaz, yalan. Sen beni sınamak için bu mektubu getirdin, değil mi, sınamak için mi? İsmegıyl - Yok, yok, Emredileni yapmaya mecburum. Efendimden kendi sevdiğime mektup getirmeye mecburum, görüyorsun... Bana ne buyururlarsa, ben onu yapmaya mecburum. Ben hata yaptım, ben hata yaptım, Server, seni severek ben hata yaptım. Benim başkasını, kendi dengimi sevmem gerekirdi. Ben arsızlık yaptım. (Dertlenir.) Server - Yok, yok, İsmegıyl, sen hata yapmadın... Ben sadece seni seviyorum. Ben Mehdüm 'ü sevmiyorum, sevemiyorum. Ona acısam da sevemiyorum. Bu onun yüzbirinci mektubu. Yok, ben onu sevemiyorum. İsmegıyl - Şimdi Ferhi nineyle birlikte buraya gelmeye hazırlanıyorlardı. Ferhi nine, seni isteyip, seninle Mehdüm 'ü görüştürmeye geliyor. Onlar şimdi gelirler, sen rıza gösterirsin. Onlar seni yenerler. Server - Sen bana inanıyor musun, inanmıyor musun? İsmegıyl - İnanıyorum. Server, çok inanıyorum, böyle olsa da biz kavuşamayız. Ben bunu biliyorum, evet, biz kavuşamayız. Server canım, ömrümce yetim oldum, ömrümce başkasının işlerini yaparak ömrüm geçiyor. Ömrümde bana senden başka güler yüz gösteren, tatlı sözler söyleyen hiç kimse olmadı. Sen benim hem anam babamsın, hem efendimsin. Sen benim her şeyimsin, her şeyim... Ben seni, çift sürmekten yorulup dönünce, yatıp düşümde görüp uyansam da yeniden uykuya gitmemeye
kitmeske tırışıp, sini uylap tannar attıradır idim. Minim bütin rehetim, bütin şatlıgım, bütin kineniçim sin, sinin hakında uylav. Sini minnen ayırgançı, mini berip ütirseler, mina min mertebe cinilrek bulır idi. Server canım, sin üz rehetinni kara. Çınlap ta, mina kilip unmassın. Gumiribiz kişi kulmda hizmette üter. Sinin avır kün kürüvine karap minim yüreğim ernir. Sin, bulmasa, mehdümge çık. Min alardan çıkmam. İçmasam, her kün yüzinni kürip turırmın. Sin mehdümge çık. Yuksa, bizni barıbir ayırırlar. Bizge kavışu nasıyp bulmas. İsmegıyl, eyt, mini süyesinmi? İsmegıyl. Min sini süyem diyü gine az... Mine min sini... min sini... yuk bit, yuk, anlatırga süz yuk! Mine hezir tutıp ütir, min riza, min künilimnen sinin kulınnan ülerge de riza. Alay gına da tügil. Mine min sini şulkader süyem, yaratam, dus kürem. Anlatırga süz gine taba almıym... İh Server, mine mundagı helimni anlata almıym... Siniri bilen süyleşe başlagaç külesim de, yılıysım da kile. Yüreklerim kıtıklana... Sini minnen ayırıp aluları künilime kilgende, min ülem... Yuk, üzim ülmiym, yüreğim üle. Sin, Server, tiri kişinin yüreği ülüniri avırlıgın bilmiysin... Mine ul üzilip tüşe. Yuk, üzilip te tüşmiy. Mine bütinley yugala...irinnerim kibip kaltırıy başlıy. Tınım kısıla... Şulay uylap katıp turam - turam da tagm işke kitem. Tagm sini uylıym... Süygen kişige yürek helin anlatu çitin iken. İsmegıyl canım! Künilifini tmıç tut... Min de şulay uk. Sinnen ayırılunı uylaganda, minim de şulay uk yüreğim üle. Biznifi yürekleribiz munnan sun ülmesler... Işan, min sinnen başkaga çıkmıym...vallahi, çıkmıym. İsmegıyl canım, alay mini azaplama!.. Yukbar fikirlerni basma kitirme. Mine küzge tuy iterbiz... Ebiy de küne. Bizge küçersifi, üz yurtıbız, üz kecebiz bulır. Hellene tüşkeç, sıyır alırbız. İsmegıyl, küzge biznifi, bela -kazadan ülmeseler, yigirmi dürt baş kazıbız, uniki ürdegibiz bula. Tuyda kunaklar aşasmnar gına, mine hezirden ük tut ta, mini üz hatının itip ük uyla. Mehdümge min assalar da çıkmıym. Düris, min anı bik kızganam. Zegıyf kişi, biçara. İsmegıyl. Ul da behitsiz şul... Min yetim, kişi kulmda gumirge yalçı buldım bilen behitsiz. E ul üzinifi zegıyfligi bilen behitsiz. Mine mina üylengeç, behitli bulırsııî. Mine kür de tur. Min sini behitli iterge tırışırmm. Utken avır künnerin sagınıp süylerge gine kalır. İsmegıyl. Yuk, Server, bizge kavışu nasıyp bulmas. Sina ni buldı? Nik tuzga yazmaganm süyliysin? Kim bizni ayırsın? İsmegıyl. Bilmiym... Şulay da bizni ayırırlar. Tegayın ayırırlar. Min tüşimde şulay kürdim. Üç çalışıp, seni düşünerek tanları attırıyordum. Benim bütün huzurum, bütün mutluluğum, bütün sevincim sen, seni düşünmek. Seni benden ayınncaya kadar beni vurup öldürseler, bana bin kat daha hafif olurdu. Server canım, sen kendi rahatını gözet. Gerçekten de bana varırsan onmazsın. Ömrümüz başkasına hizmet etmekle geçer. Senin zor günler görmene bakarak benim yüreğim erir. Sen, olmazsa, Mehdüm'e var. Ben onlardan ayrılmam. Hiç olmazsa, her gün yüzünü görüp dururum. Sen Mehdüm'e var. Yoksa, bizi zaten ayırırlar. Bize kavuşmak nasip olmaz. Server - îsmegiyl, söyle, beni seviyor musun?' İsmegıyl - Benim "Seni seviyorum " demem bile az... Ben seni... Ben seni... Yok ki, yok, anlatmaya söz yok! Şimdi tutup öldür, ben razıyım, ben gönüllü olarak senin elinden ölmeye de razıyım. O kadar da değil. Ben seni o kadar seviyorum, seviyorum, dost görüyorum. Anlatmaya söz bile bulamıyorum... Seninle konuşmaya başlayınca gülesim de ağlayasım da geliyor, yüreğim pır pır ediyor... Seni benden ayırıp almaları gönlüme gelince ben ölüyorum. Yok, ben ölmüyorum, yüreğim ölüyor. Sen, Server, diri insanın yüreğinin ölmesinin zorluğunu bilmiyorsun... İşte o kopup düşüyor. Yok, kopup düşmüyor. Bütünüyle yok oluyor... Dudaklarım kuruyup titremeye başlıyor. Sesim kısılıyor... Böyle düşünceye dalıp gidiyorum, daha sonra tekrar işe gidiyorum. Tekrar seni düşünüyorum... Seven kişiye yürek hâlini anlatmak çetinmiş. Server - İsmegıyl canım! Gönlünü ferah tut... Ben de aynı öyleyim. Senden ayrılmayı düşündüğümde, benim de aynı öyle yüreğim ölüyor. Bizim yüreklerimiz bundan sonra ölmezler... İnan, ben senden başkasına varmıyorum... Vallahi varmıyorum. İsmegıyl canım, bana öyle azap verme!.. Olur olmaz fikirleri aklına getirme. Güzün düğün yaparız. Ninem de razı olur. Bize göçersin, kendi yuvamız, kendi keçimiz olur. Durumumuz düzelince sığır alırız. İsmegıyl, güzün bizim, bela kazadan ölmezlerse, yirmi dört baş kazımız, oniki ördeğimiz olacak. Düğünde konuklar yesinler diye; şimdiden beni kendi hanımın olarak düşün. Mehdüm'e assalar da varmam. Doğru, ben ona çok acıyorum, zayıf bir kişi, çaresiz. İsmegıyl - O da bahtsız böyle... Ben yetim, başkasının elinde ömrümce.ırgat olduğum için bahtsız, o ise zayıflığından dolayı bahtsız. Server - İşte benimle evlenince bahtlı olursun. Görürsün bak. Ben seni bahtlı yapmaya çalışırım. Geçen ağır günleri yalnızca özleyip anlatırsın. İsmegıyl - Yok, Server, bize kavuşmak nasip olmaz. Server - Sana ne oldu? Niçin aslı astarı olmayan şeyleri söylüyorsun? Bizi kim ayırsın? İsmegıyl - Bilmiyorum... Öyle olsa da bizi ayırırlar. Herhalde ayırırlar. Ben düşümde öyle gördüm. Üç kere
tapkır şul bir ük tüşni kürdim. Birsi sinin bilen birinci aynı düşü gördüm. Birisi seninle ilk görüştüğümüz gün kürişken künni buldı. İkincisi mine yavlıknı birgen oldu. ikincisi baş örtünü verdiğin gün oldu. (Baş künni buldı. (Yavlıknı bürik astırman çıgarıp örtüsünü börkünün altından çıkarıp gösterir.) kürsete.) Üçinçisin kiçe kürdim... İh Server, uyangaç, Üçüncüsünü dün gördüm... Ah, Server, uyanınca bu baş şuşı yavlıknı übe-übe yılagannı bilsen idi. Bik katı örtüsünü öpe öpe ağladığımı buseydin. Çok kötü yıladım. Mine hezir de yüreğim avırtıp tura. ağladım. Şimdi bile yüreğim sızlıyor. Ayırırlar bizi Ayırırlar bizni, Server, ayırırlar. Bilmiym mehdüm Server, ayırırlar. Bilmiyorum, Mehdüm mü ayırır, yoksa bizni ayıra, bilmiym başkası. Server canım, iki başkası mı? Server canım, iki gözüm, ben senden ayrı ne küzim, min sinnen başka ni işlermin? yaparım? İsmegıyl begırım, yaman tüşler küp Server - tsmegıyl canım, kötü düşler çoğu zaman vakıtta heyirli de bula bit. Belki, biznin kavışuvıbız- hayırlı da olur. Belki bizim kavuşmamıza çıkar. Nerden gadir. Kayan bilesin anı? biliyorsun onu? İsmegıyl. Şulay bulsa, ni gine eytir idin. Bulmas ismegıyl - Öyle olursa ne derdin? Olmaz bu, olmaz. şulbulmas... Server - Hele gördüğün düşü anlat bakalım, nasıl Ye eli, kurgen tuşınnı suylep kara eh,.. İsmegıyl. Biz yugarı uç Taz Hisam, Miftah, Isme 8 ı V l Bızm kö V ün V ukan tam f 1 ' Kel Hısam ' Çulak Seleni Şakin, Tavik küz Minhacı, Kayum, Mi f tah ' Ç lak Selehı $ akir > Tavuk S^' Minhacı tagm elle nindi bik küp tanımagan, gumirde kürme- Ka y um ve daha ek? ofc Ummadığım, ömrümde gen yiğitler şunda... görmediğim gençler var orda... Ye, ye, ye, niçik kürdin? Server - Hı, hı, hı, nasıl gördün? İsmegıyl. Tüşimde küzgi karangı tün, imiş. ismegıyl - Düşümde, güzün karanlık bir Küktegi yuldızlar şundıy yaktılar, imiş. Bütin cir geceymiş. Gökteki yıldızlar çok parlakmış. Bütün yer yüzin yaktırıp, bik küp avıllar, seherler, alamın yüzünü aydınlatıp, pek çok köyler, şehirler, onların nurlarınnan yaktırıp, kürinip turalar, imiş. Biznin ışıklarından aydınlanıp, görünüp duruyorlarmış. avımın üstindegi yuldızlar başka yuldızlarga Bizim köyün üstündeki yıldızlar, başka yıldızlara karaganda yaktırak, imiş. Kaydadır, urman diysen, bakarak daha parlakmış. Neredeyse, orman desen urman tügil, kır diysen - kır tügil, bir urmda bik küp orman değil, kır desen kır değil, bir yerde pek çok genç yiğitler cıyılgannar iken de her kaysı üzine birer toplanmış ve her birisi kendilerine birer yıldız yuldız algannar iken. Sin de şul arada üzine yuldız alıyorlarmış. Sen de bu arada kendine yıldız seçmişsin. saylagansın, diy. Mehdüm de saylagan, minim de Mehdüm de seçmiş, benim de yıldızım varmış. Ansızın yuldızım bar iken. Mine kinet ajdaha tüsli bir nerse ejderhaya benzer bir şey üfledi ve yıldızlan sızgırdı da, yuldızlarnı sündire başladılar. Minim söndürmeye başladı. Benim yıldızım da söndü, yuldızım da sündi, mehdümnin de, sinin yuldız da Mehdüm'ünkü de, senin yıldız da söndü. Daha pek sündi. Tagın bik küp, bik küp yigitlernin yuldızları çok, pek çok gencin yıldızları sönerek, gökyüzü sünip, kük yüzi, kurımlı kara taba tüsli, kurumlu kara tava gibi, karanlıklaşıp, kararıp gitti. karangılanıp, karahp kaldı. Seninle bir dağ altında duruyoruz. Dağdan kan Sinin bilen bir tav astında türabız, diy. Tavdan akıyor. O kadar ki bizi batırıyor. Biz dağa tırmanmak kan aga, diy. Mine şul kan bizni batıra, diy. Biz tavga çekiyoruz. Bütün giysilerimiz, ellerimiz minerge azaplanabız, diy. Bütin kiyimneribiz, kıpkırmızı kan. Biz dağa tırmanamıyoruz. Oradan kullarıbız kıp-kızıl kan, diy. Üzibiz tavga mine kanlarla birlikte çok büyük, sanki kırk başlı bir almıybız, diy. Mine şunnan kannar bilen birge bik ejderha çıktı ve bizi birer birer yemeye başladı. zur, elle tagın kırık başlı bir ajdaha kilip çıktı da, diy, Selehi'yi de yedi, Şakir'i de yedi, benim yanımda bizni birem birem aşıy başladı, diy. Selehini de aşadı, duran Kayum 'u da yedi. Ağzını açıp beni kapmak Şakirnı da aşadı, minim yanımda turgan Kayumnı isterken, onun ağzından sen çıktın ve benim göğsüme da aşadı. Avızm açıp mini kabam dip turganda, anın büyük bir bıçak sokup yüreğimi çekip çıkardın ve avızınnan sin çıktın da, minim kükregime bik zur yemeğe başladın; ağzından, burun deliklerinden kan pıçak tıgıp yüregimni tartıp çıgarıp, aşıy başladın, akıyor... Sen kahkahayla gülüyorsun. Daha sonra avızınnan, burınnarınnan, kan aga, diy... Üzin ejderhanın iki başı aynı anda ikimizi de kapıp yuttu. kıçkırıp kulesin, diy. Şunnan ajdahanm iki başı Bundan sonra... biryulı ikibizni de kabıp yuttı. Şunnan sun... Server (Ağlayarak) Yeter, yeter, yeter... Yok, yok, (Yılap.). Citer, citer, citer... Yuk, yuk, bu bu yalancı düş bu doğru değil. Sen devamlı beni yalgantüş, bu düris tügil. Sin haman mini uylaganga düşündüğün için böyle düşüne girmiş. Yok, yok, gına şulay tüşine kirgen. Yuk, yuk. Işanma, bu yalgış inanma, bu yanlış bir düş.
İsmegıyl. Yuk, Server, ışanmasam da, iç pusa. Bu düris tuş. Üç tapkır bit şulay kürem, üç tapkır. (Pavza. Cırlıy.) Tüşlerimdekürip kileçekni, Kürip gür iyesi bulırmın. Alda turgankara kürekçekni Kürip gür iyesi bulırmın Aldanıp sin yuk-bar, ay, tüşlerge, Üz behitinni üzin kisesifi. Sinin bilen birge küreçekke Batırayıp karşı baram min. İsmegıyl. Ajdahalar çurnap tirebizni, Sini minnen tartıp alırlar. Sini minnen, sini, Serverimni, Talap mini mehrüm iterler. İsmegıyl. Sular aga dulkın-dulkın, Dulkınnarga karşı kim yüzer. Dulkınnarga karşı kim yüze algan Duşlarına şulay kul suzar. (Bir-birsine kulların bireler.) III.KÜRİNİŞ Server hem Gülnur Gülnur (Tıstan). Küş, küş, küş diym... Üz yurtma kit!.. (İsmegıyl çığa, ebiy kire.) Server bebkem, kızıl kanamın uyasın taptım. Kilet astına uyalagan iken. Unbir yumırka... Birsin mayaga kaldırdım. Salavat kuyrık astına kuyarga kirek. Tigi Minlisa tavıgı salmıy başlagan, kırıldap yüriy. Salkın su bilen kuymdırıp, baskıç astına yabıp kuydım. Cim salırga unıttırma, unıttıra kürme. Ebiy, tüşte yuldızlar sünse ni bula? Gülnur. Nige?.. Yuk, bulay gına surıym... Gülnur. Tüşni hervakıt yahşıga yurarga kirek. Tüşte kan kürü; küz yeşi kaygı, bela-kaza galemeti. E tüşte tavga mine almasan ni bula? Ajdaha kürsen ni bula? Gülnur. Ni bulsun. Eğer ajdahanı bulıt küterip alıp kitken bulsa, heyirlige. Heyir, yuknın tuysa, uyanırsın. Mundagı çuvar tavik yumırkaları kaya sun? Gülcamal teteyge burıçka birdim. Kiyevleri kilgen iken, tavik tutıralar. Gülnur. Eshapcamal tirilgen mikenni? Tirilgen, diy. Ebiy, ajdaha birer kişini aşasa ni bula? İsmegıyl - Yok, Server, inanmasam da içimi kaygı buruyor. Bu doğru bir düş. Üç kere böyle gördüm, üç kere. (Ara. Şarkı söylüyor.). Düşlerimde görüp geleceği, Bahtsızlık bekleyip duruyorum İlerde duran kara kaderi Görüp mezar sahibi oluyorm. Server- Aldanıp sen olur olmaz düşlere, Kendi bahtını kendin kesiyorsun. Seninle birlikte kadere Cesaretlenip karşı çıkarım ben. İsmegıyl - Ejderhalar çevirmiş etrafınızı Seni benden çekip alırlar. Seni benden, seni, Server'imi Gasp edip beni mahrum ederler. İsmegıyl Server - Sular akar dalga dalga, Dalgalara karşı kim yüzer. Dalgalara karşı yüzebilen Dostlarına böyle el uzatır. (Birbirlerine ellerini verirler.) ÜÇÜNCÜ SAHNE Server ve Gülnur. Gülnur - (Dışardan) Kış, kış, kış diyorum... Kendi evine git!.. (İsmegıyl çıkar, nine girer.) Server bebeciğim, kızıl kanadın yuvasını buldum. Kilerin altına yuva yapmış. Onbir yumurta... Birini fala bıraktım. Salavat'in kuyruğunun altına koymalı. Diğer Minlisa tavuğu yumurtlamamağa başlamış, gurklayıp duruyor. Soğuk suyla yıkayıp, merdivenin altına kapattım. Yem vermeyi unutturma. Server - Nine, düşte yıldızlar sönerse ne olur? Gülnur - Niye? Server - Yok bir şey, öylesine soruyorum... Gülnur - Düşü her zaman iyiye yormak gerekir. Düşte kan görmek, göz yaşı, kaygı, bela, kaza alametidir. Server - Peki düşte dağa tırmanamasan ne olur? Ejderha görsen ne olur? Gülnur - Ne olsun. Eğer ejderhayı bulut götürüp giderse hayırdır. Ama, uykunu aldıysan uyanırsın. Buradaki çapar tavuğun yumurtaları nerde peki? Server - Göljamal teyzeye ödünç verdim. Damatları geliyormuş, tavuk dolduruyorlar. Gülnur - Eshapjamal iyileşmiş mi ki? Server - İyileşmiştir. Nine, ejderha bir kişiyi yerse ne olur?
Gülnur. Kara ajdaha - kabir, digen. Kimni aşıy, Şul üle. Kızıl ajdaha, yangın; san ajdaha - açlık, yeşil ajdaha - ület, diy... Yarabbi, bela-kaza, ülim-citimnen üzift sakla, Server bebkem, min Cihanşaga baram. Katı sabanımnı kayçan sukalarga kirişe iken? Anar un birirge kirek. Bir umaçlık ta unıbız yuk: Kayan alıp birirge indi? İkindige kader kaytmasam, inişke tüşip bebekilerni alıp kaytırsm. Arman sun... Ebiy, tüşte yuldızlar süngerini kürsen ni bula? Gülnur. Yuldızlar sünse... (Ferhi kire.) IV. KÜRİNİŞ Evvelgiler hem Ferhi Ferhi. Yulım un bulır. Üyde ikensiz. Savmı, Gülnur, savmı, Server bebkem. Buy kız bulasınmı indi? Ye, bir duga kılıyk!.. (Terezeden küringen Nadirga iziy.) Server kızım, yetimlikte üssefi de, ata-analı kızlardan zifa, matur bulıp üsesin. Behitin de bar iken. Süyinçiden buş kaldırmassın indi. Gülnur, bik zur yumış hem bik zur iltifat bilen kildim. Gülnur. Nerse alay? İgilik tilep yürüvine bik rehmet indi. Ferhi. Süzni burgalap-sırgalavda fayda yuk. Yumışım mine şul. (Kulı bilen Nadirga iziy.) Server bebkem, yakınrak kil eli, mine nerse: Hezretibiz Nadir mehdümine Serverge yavçı itip ciberdi. Server (siskenip). Nerse?! Ferhi. Bik behitli segatte tugansın iken, bebkem. Ustabike bulırga tekdirinde yazılgan, küresin... (Kulı bilen Nadirga iziy.) Mine şul, bütin tuy çığımın hezret üz üstine ala. Bir tun, iki yun külmek, mamık şel, çitikkeviş, seher yurganı, kamzul, bir mamıklı, bir mamıksız bişmet, birnelikler alırga dürt yüz sum akça... Behitin bar iken, bebkem. Mehdümge kilesi yılga ukaz alıp, üz yanma imam itmekçi. Hezret üzi de üç dürt yıldan artık turmas. Hezirden ük içine bik katı katular çığa başlagan indi. Kart ustabikenin gumiri elle ni uzak bulmas. Şulkader devletke üzigiz huca bulıp kalırsız. Ye, Gülnur, tuynı kayçan bilgiliysiz? Gülnur. Server bebkem üzi ni eytir bit. Ferhi. Server gakıllı kız ul. Uylap cavap birir. Gülnur. Server bebekem, ni eytirsin? Yat cir tügil, ülgende yanımda bulırsm. Ebiy, min mehdümge çıkmıym. Min anı süymiym. Min anı kızganam. Ul mifia atna sayın hatlar yazıp turdı. Min cavap yazmadım. Anı süymiym, minim...minim... Ferhi. Nerse? Sinin elle başka süygen yigitin barmı? Küzge min başka kişige... Ebkeyim canım, mini mehdümge birme. Minim süygen kişim bar. Ebikeyim begırim, mini hur itme!.. * Sum : Lira karşılığı para birimi Gülnur - Kara ejderha kabir denir. Kimi yiyorsa o ölür. Kızıl ejderha yangın, sarı ejderha açlık, yeşil ejderha salgın hastalık. Ya Rabbi, kazadan beladan, ölümden koru. Server yavrum ben Jihanşa'ya gidiyorum. Sert buğdaygiller tarlamızı ne zaman sürmeye başlayacak acaba? Onların un vermeleri lazım. Bir ovmaçlık da unumuz yok. Ne zaman alıp veririz bilmiyorum? İkindiye kadar dönmezsem, dereye inip civcivleri alıp dönersin. Ondan sonra... Server - Nine, düşte yıldızların söndüğünü görsen ne olur? Gülnur - Yıldızlar sönerse... (Ferhigirer.) IV. SAHNE Öncekiler ve Ferhi. Ferhi - İşim rast gidiyor. Evdeymişsiniz. Merhaba, Gülnur, merhaba Server bebeğim. Boylu poslu bir kız mı oluyorsun ne? Ya, bir dua edelim!.. (Pencereden görünen Nadir'e göz ucuyla bakar.) Server kızım, yetim olarak büyüsen de analı babalı kızlardan hoş, güzel olarak büyüyorsun. Şansın da varmış. Sevinçten mahrum etmezsin artık. Gülnur, çok büyük bir iş ve çok büyük bir iltifatla geldim. Gülnur - Ne öyle? İyilikler dilemene çok teşekkürler. Ferhi - Sözü evirip çevirmenin faydası yok. İşim şu. (Eliyle Nadir'i işaret eder.) Server evladım, yakına gel hele, bak ne var: Hazretleri, Nadir Mehdüm'e Server için dünürcü olarak gönderdi. Server - (İrkilerek) Ne?! Ferhi - Çok şanslı bir zamanda doğmuşsun, yavrum. Hoca hanımı olmak kaderine yazılmış, sanki... (Eliyle Nadir'i işaret eder.) İşte, bütün düğün masrafını hazret kendi üstüne alıyor. Bir elbise, iki yün gömlek, pamuktan şal, çizme, ayakkabı, şehir yorganı, yelek, bir pamuklu, bir pamuksuz kaftan, bir şeyler almak için dört yüz sum* da para... Şanslıymışsın yavrum. Oğluna gelecek yıl diploma alıp kendi yanında imam yapmak istiyor. Hazretleri kendisi de üç dört yıldan fazla durmaz. Şimdiden nefesi daralmaya başlamış. Yaşlı hanımının ömrü de çok fazla uzun olmaz. Bu kadar varlığa siz sahip olursunuz. Evet Gülnur, düğünü hangi zamana belirliyorsunuz? Gülnur - Server yavrumun kendisi ne diyor peki? Ferhi - Server akıllı kızdır. Düşünüp cevap verir. Gülnur - Server yavrum, ne diyorsun? Yabancı yer değil, öldüğümde yanımda olursun. Server - Nine, ben Mehdüm'e varmam. Ben onu sevmiyorum. Ben ona acıyorum. O bana her hafta mektuplar yazıp durdu. Ben cevap yazmadım. Onu sevmiyorum, benim... benim... Ferhi -Ne? Senin yoksa bir sevdiğin genç mi var? Server - Güze ben başka bir kişiye... Nineciğim, canım, beni Mehdüm'e verme. Benim sevdiğim bir kişi var. Nineciğim, canımın içi, beni oraya götürme!..
Gülnur. Çü, çü, bebkem! Nige yılıysın? Min bit eli birem digenim yuk. Üz behitifi üzin üçin, tilesefi nişle! Ferhi (Nadirga kulın iziy.) Server, balakay. Akrın, bu süzlerinni kürşi-felen işite kürmesin. Küzinni açtırmaslar, Hezretke kilin bulmıyça, elle kütüçi Gaynullaga kilin bulmakçı bulasınmı? Kilgen nigmetnin kaderin bil! Ferhi ebiy, burçılıp yürüvigizge bik rehmet, min mehdümge çıkmıym. Ülsem de, anar çıkmıym... Min anardan... Min anardan... Ebikeyim bcgırim, mini mehdümge birme, min anı süymiym. Ferhi. Nikah, balakay, üzi mehebbet tudıra. Barıbız da kız buldık. Barıbız da kiyevge çıkkanda başta süymedik. Yıladık. Nikahtan sun kügerçinner şikilli hırdık. Nikahta, balakay, citmiş cidi min namaz uku savabı bar, diy. Belki indi sin anın zegıyfliginnen kurka turgansındır? Bir suguvda büri ütirirlik küç bar anarda. E bilim, gıylim diysen indi -derya. Şeymurzada ukıgan bit. Mine nice yıl indi helfe bulıp tura. Aldıfia kilgen nigmetni kaytarsan, gumiri igilik kürmessin. Süygen yigitin de elle kim tügildir. Bir mujiktir şunda. E bularnm bit nesili un buyınnan birli mulla bulıp kile. Uzaklamıyça hezret üzi müritler kabul itmekçi bula, diy. İşan kilini bulırsın. Gülnur. Kim, Ferhi, Server bilen yahşılap süyleş. Server bebkem nerse dişe, min sunar riza indi. Minim Cihanşaga barasım bar idi. (Tura.) Ferhi. Yuk, alay cinilge alırga yaramıy. Hezret-nifi hetiri kaluvı da bar bit. Bügin -irtege gür iyesi bulırga türabız bit. Cenazabıznı ukıp telkiyn kıluçı, Yasin ukuçıbız ul bit. Ahiret yağın da uylarga kirek. Gülnur. Min Server küngennin barısına da künem. Servernin tilegine karşı baralmıym. Merhum ataanasının vasiyetleri şulay. Server bebkem, sama-vır kuy. Çeyge kaderi min kaytıp citermin. Ferhi tütiyni çey içirmiyçe ciberirge yaramıy... Hezirge sav bul. Samavır kaynagançı kaytıp citermin. (Çığa.) Ferhi. Ye, kızım Server, sin munarçı yüler tügil idin. Alay namussızlanma. Sanga sanap karşına kilgennifi kaderin bil. Mehdüm sini bik süye iken. Temam gıyşık bulgan. Ferhi tütiy, minim süzim bir. Minim bilgili kişim, birgen vegdim bar. Min iki yakka büline almıym. Ferhi. Sungı süzifi şulmı? Şul, Ferhi tütiy. Ferhi. Min ilci, ilçige ülim yuk, diyler. (Nadirga kirirge ımlıy.) Aldına kilgen ucmah nigmetin kiri kakkanın üçin dünyada uk ükinirsin. Sin sun aldan yiğitler hezirlep kuvıp kiyevge çıgunı kimnen üyrendifi? Ataft-anaft da insaflı kişiler idi lebasa. Bu süzinni ikinci kişige eyte kürme. Hur bulırsın. İlde kürinmegen mundıy hurlıknı kayan uylap çıgardıfi? (Mehdüm kire.) Gülnur - Cık, ak, yavrum! Niçin ağlıyorsun? Ben henüz vereceğim demedim. Kendi bahtın kendin için, ne istiyorsan onu yap! Ferhi - (Eliyle Nadir'i işaret eder.) Server, çocuğum. Yavaş, bu sözlerini komşular filan duymasınlar. Fırsat vermezler, hazrete gelin olmayacaksın da çoban Gaynulla'ya mı gelin olmak istiyorsun? Gelen nimetin kadrini bil! Server - Ferhi nine, üzüldüğünüz için çok teşekkürler, ben mollanın oğluna varmıyorum. Ölsem de ben ona varmam. Ben ondan... ben ondan... Nineciğim, canımın içi, beni mollanın oğluna verme, ben onu sevmiyorum. Ferhi - Nikah, çocuğum, muhabbet doğurur. Hepimiz kız olduk. Hepimiz güveye çıkarken başta sevmedik. Ağladık. Nikahtan sonra güvercinler gibi yaşadık. Nikahta, çocukcağızım, yetmiş yedi bin namaz kılma sevabı vardır. Belki sen şimdi onun zayıflığından korkuyorsundur? Bir vurmada börü öldürecek güç var onda. Bilim, ilim desen, derya. Şeymorza'da okumuş. Kaç yıldır okutucu. Önüne gelen nimeti geri çevirirsen, ömrün boyunca iyilik görmezsin. Sevdiğin genç de nasıl biridir, Allah bilir. Kaba saba biridir artık. Bunların nesli ise on göbekten beri molla. Yakında hazretleri mürit kabul edecekler. Şeyh gelini olursun. Gülnur - Kim, Ferhi, Server'le güzel konuş. Server kızım ne derse, ben ona razıyım. Benim Jihanşa'ya varasım vardı. (Kalkar) Ferhi - Yok, öyle hafife almak olmaz. Hazretin hatırının kalması da var. Bugün, yarın mezar sahibi olacağız. Cenaze namazımızı kalıp telkin okuyucumuz, yasin okuyucumuz o. Ahiret yanını da düşünmek gerek.. Gülnur - Ben Server'in razı olduklarının hepsine razıyım. Server'in isteğine karşı çıkamam. Merhum ana, babasının vasiyeti böyle. Server, yavrum, semaver koy. Çaya kadar ben dönüp gelirim. Ferhi teyzeni çay içirmeden göndermek olmaz... Şimdilik hoşça kal. Semaver kaynayıncaya kadar dönerim. (Çıkar.) Ferhi - Ya, kızım Server, sen bu kadar ahmak değildin. Böyle vicdansız olma. iltifat gösterip karşına gelenin kadrini bil. Mehdüm seni çok seviyormuş. Tamamen aşık olmuş. Server - Ferhi teyze, benim sözüm birdir. Benim belirli bir kişim, verdiğim bir sözüm var. Ben iki parçaya bölünemem. Ferhi - Son sözün bumu? Server - Bu Ferhi teyze. Ferhi - Ben elçiyim, elçiye zeval olmaz, derler. (Nadir'e gidmesi için işaret eder.) Önüne gelen cennet nimetini geri çevirdiğin için daha dünyadayken pişman olursun. Dahası, sen önceden gençlerin hazırlanıp gelin çıkmasını kimden öğrendin? Annen baban edepli kişilerdi halbuki. Bu sözü ikinci bir kişiye söyleyeyim deme. Rezil olursun. Ülkede görülmeyen böyle bir rezilliği nerden düşünüp çıkardın? Mehdüm girer.
V. KÜRİNİŞ Evvelgiler hem Nadir Mehdüm Nadir. İşenmişiz, Server tutaş!.. (Server kurkıp, kaltırap, çıkmakçı bula.) Ferhi (karşı tüşip). Çü, çü, Server, alay insafsızlarıma. Karşında kütüçi Siraci Gaynullası tügil bit, mehdüm tura. Alay ersizlenirge yaramıy. Nadir. Ferhi abıstay, minim Server tutaşka bir-iki gine süzim bar idi, mümkin bulsa... Ferhi. Yarıy, yarıy, mehdüm, mini de çığam. (Çığa.) Ferhi tütiy, çıkma. Yuksa, min de çığam. (Çıkmakçı bula.) Nadir. (Karşı tüşip.) Server tutaş, eğer de min sizni tilim yaki kulım bilen rencitsem, şuşı yaktı kuyaşnı kürü heram bulsın!.. Min sizni ihtiram item. Min sizge üzimnin iç sirlerimni süylerge dip, yavçım bilen birge kildim. Mini yaratmavıgıznı hatlarıma cavap birmevigizden ük anladım. Lekin siz mini anlamıysız eli. Minim tışkı kürinişim şaytanga uhşasa da, min de can, yürek bar. Belki, minim şul canımın, yüregimni afüarsız. Min sizni, Nadir mehdüm, kızganam. Nadir (kızıp.) Yuk min üzimni sizden kızgandırırga kilmedim. Mini kızgangan kişi minim düşmanım. Mini alla kızganmagan bit. Ademner de mini kızganmasınnar. Min tilemiym!.. Gafu itigiz, min siznin bilen tupas süyleşem. Mine min, Server tutaş, alla tarafınnan cebirlengen, Selyah hezret balası, zegıyf, şaytan kıyafetli, gurbun mehdüm. Siznin aldıgızda siznin mehebbetigizni surarga kildim. Min sizni satıp alırga tilemiym. Az gına mina ışanıçıgız, az gına mina iltifatıgız bulsa, şul çite. Siz mini birvakıtta da yanıp, üzilip süye almassız. Anısı mümkin de tügil. Mini kişiler tügil, şaytan da, cin-periler de süye almayacak. Min anı bilem. Siz minnen cirenmesegiz, şul çite. E min siznin gumirge ayak astıgızda tufrak bulır idim. Min sizni süyem. Min siznin kara kaşlarıgız, zifa buylarıgız bilen birge, min siznin canıgıznı, yüregizni, mini süyemiy turgan yüregigizni süyem. Yaftadan eytem, eğer de siz minnen cirenmesegiz, mini kızganmasagız, şul çite. Min sizni kızganam. Nadir. Yaramıy, yaramıy. Mini kızganırga yaramıy. Siz yalgışasız, min kızganıç tügil. Min kızganıç tügil. Mini kızganu gazaplı. Siz mini hiçbir vakıtta da kızganmagız. Mine min, mini yaratkan küçlerge üç itip, üzimni kızgandırmıym. Mini bir kim de kızganmas. Min sizden başka bütin dünyaga düşman, açulı kişi. Siz mini hezir de, kileçekte de, hiçbir vakıtta da kızganmagız... Min sizden ütinem, mini kızganmagız... Mina ul temug gazabı bilen bir. Sizge gine minim açuvım yuk. Siz şunı anlıy alırga V. SAHNE Öncekiler ve Nadir Mehdüm Nadir - Merhaba, Server tutaş* (*Evlenmemiş bayana hitap sözü) (Server korkup, titreyip çıkmak ister.) ;u< ' Ferhi - (Önüne geçip) Cık, ak, Server, böyle edepsizlik etme. Karşında çoban Siraji'nin Gaynulla'sı değil, Mehdüm duruyor. Böyle arsızlık etmek olmaz. Nadir - Ferhi hanım, benim Server tutaşa bir iki sözüm vardı, mümkün olursa... Ferhi - Tamam, tamam, Mehdüm, ben de çıkıyorum. (Çıkar.) Nadir - (Önüne geçerek) Server tutaş, eğer ben sizi dilim veya elimle incitirsem, şu parlak güneşi görmek bana haram olsun!.. Ben size hürmet duyuyorum. Ben size kendi iç sırlarımı söylemek için, dünürcüyle birlikte geldim. Beni sevmediğinizi mektuplarıma cevap vermemenizden anladım. Lâkin siz beni anlamıyorsunuz. Benim dış görünüşüm şeytana benzese de bende can, yürek var. Belki benim bu canımı, yüreğimi anlarsınız. Server - Ben size, Nadir Mehdüm, acıyorum. Nadir - (Kızıp) Hayır, ben bana acıyasınız diye gelmedim. Bana acıyan kişi benim düşmanımdır. Bana Allah acımamış. Alemler de bana acımasınlar. Ben istemiyorum!.. Sizinle kaba konuştuğum için affediniz. Ben, Server tutaş, Allah tarafından horlanmış, Selyah hazretlerinin çocuğu, zayıf, şeytan görünüşlü, gurbun Mehdüm. Sizin önünüzde sizin muhabbetinizi istemeye geldim. Ben sizi satın almayı istemiyorum. Azıcık bana inancınız, azıcık bana iltifatınız olsa, o yeter. Siz beni hiçbir zaman yanıp, tutuşup sevemezsiniz. Bu mümkün de değil. Beni insanlar değil, şeytan da, onlar, periler de sevemeyecek. Ben onu biliyorum. Siz benden iğrenmezseniz, o yeter. Ben ise, sizin ömrünüz boyunca ayağınızın altında toprak olurdum. Ben sizi seviyorum. Ben sizin kara kaşlarınız, zifa boyunuzla birlikte, ruhunuzu, yüreğinizi, beni sevmeyen yüreğinizi seviyorum. Yeniden söylüyorum, eğer siz benden iğrenmezseniz, bana acımazsanız, o yeter. Server - Ben size acıyorum. Nadir - Olmuyor, olmuyor. Ban acımanız gerekmiyor. Siz yanılıyorsunuz, ben acınacak hâlde değilim. Ben acınacak hâlde değilim. Bana acımak azap verir. Siz bana hiçbir zaman acımayın. Ben, beni yaratan güçlere kin güdüp kendime açındırmıyorum. Bana hiç kimse acımaz. Ben sizden başka bütün dünyaya düşman, kızgın bir insanım. Siz bana şimdi de, gelecekte de, hiçbir zaman da acımayınız... Sizden rica ediyorum bana acımayınız... Bana bu cehennem azabıyla bir. Sadece size kızgınlığım yok. Siz bunu
tiyiş. Mine iki yıldan birli şul avılda divarga kadaklangan şamail tüsli turam. Siznin üçin, siznin üçin, Server tutaş. Belkim, minim şul kıyafetim bilen mundıy süzlerni süylev ahmaklıktır da, ersizliktir de. Anısın min uylamıym. Mini yaratkan allam tarafınnan çitke kagılgan tüsli, kişiler tarafınnan da çitke kagılgan mezlüm. Min yalgız idim. Anlıysızmı, yigirmi biş yeşke kader yalgız idim. Siz ul yalgızlıknıfi avırlıgm bilsegiz idi... Eyi, behitli kişiler ul yalgızlıknıfi avırlıgın hiçbir vakit his ite almayacaklar. Mine iki yıldan birli min şul avır gazaplı yalgızlıktan kutılıp tura başladım. Siz kutkardıgız, Server tutaş. Hıyalımdagı siznin cismigiz mini şul yalgızlık gazabınnan kutkardı. Min iki yıldan birli su buylarına, ziratlarga, urmannarga barıp cırlıym. Yigirmi biş yeşime kader min cırnm nerse ikenin de bilmegen idim. Siz mina can kirttigiz, siz mina yigirmi biş yeşime kader küre almagan behitnin nurın kürsettigiz... Eyi, min... Cırlıym... Cırlaganda bütin künilim bilen cırlıym. Karşımda sizni faraz kılıp cırlıym. Düris, min münacetlerden başka küy bilmiym... Mine şul münacet küylerinde üzimnift hislerimni kürsete alam. Mine hezir de arlıysım kile. Siz minnen külmegiz, mümkin bulsa, cavap birigiz. Urışıgız, sügigiz, tilese ni işletigiz, tik cavap kına birigiz... Min, belki, munnan sun cırlıy almam indi. (Cırlıy.) Nadir. Her seher vakıtmda tüşimde kürem, Min sizni, min sizni, Server can, süyem. Server, yanam min, ah, eman, eman, eman! İkev birge. Min sizni, min sizni, Server can, süyem! Min sizni, min sizni, mehdüm, süye almıym. Kübelek güllerde tehitler saylıy. Min sizni, min sizni, mehdüm, süye almıym. Mehdüm, süye almıym, ah, eman, eman! İkev birge. Min sizni, min sizni, mehdüm, süye almıym. Min sizni, min sizni, Server can, süyem. Nadir. Yangan yüreklerge şifa daruvın Min sizden, min sizden, Server, kütem. Serverim, yanam min, eman, eman, eman! Min sizden, min sizden, Server, kütem. İkev birge. Min sizge, min sizge, mehdüm, bire almıym. anlayabilmelisiniz. İşte iki yıldan beri bu köyde duvara.çakılmış resim gibiyim. Sizin için, sizin için Server tutaş. Belki, benim bu görünümümle böyle sözleri söylemek ahmaklık ve arsızlıktır. Onu düşünmüyorum. Beni yaratan Allah'ım tarafından dışlandığım gibi, insanlar tarafından da dışlanan mazlum. Ben yalnızdım. Anlıyor musunuz, yirmi beş yaşıma kadar yalnızdım, siz yalnızlığın ağırlığını keşke bilebilseniz... Evet, bahtlı insanlar o yalnızlığın ağırlığını hiçbir zaman hissedemeyecekler. İşte iki yıldan beri ben bu ağır azaplı yalnızlıktan kurtulup ayağa kalkmaya başladım. Siz kurtardınız, Server tutaş. Hayalimdeki sizin cisminiz beni bu yalnızlık azabından kurtardı. Ben iki yıldan beri su boylarına, mezarlıklara, ormanlara gidip şarkı söylüyorum. Yirmibeş yaşıma kadar ben şarkının ne olduğunu da bilmiyordum. Siz bana can verdiniz, siz bana yirmibeş yaşıma kadar göremediğim bahtın nurunu gösterdiniz... Evet, ben... şarkı söylüyorum... Söylerken bütün kalbimle söylüyorum. Karşımda sizi farzedip söylüyorum. Doğru, ben münacâtlardan başka ezgi bilmiyorum... Bu münacât ezgilerinde hislerimi gösterebiliyorum. İşte şimdi de şarkı söyleyesim geliyor. Siz bana gülmeyiniz, mümkünse cevap veriniz. Azarlayınız, sövünüz, dilediğinizi yapınız, ancak cevap veriniz... Ben, belki bundan sonra şarkı söyleyemem. (Şarkı söyler.) Nadir - Her seher vaktinde düşümde görüyorum, Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum. Server, yanıyorum ben, ah, aman, aman, aman! Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum! Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. Server - Kelebek güllerde tahtlar seçiyor. Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. "' Mehdüm, sevemiyorum, ah, aman, aman! Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum. Nadir - Yanan yüreklere şifa ilacını Ben sizden, ben sizden, Server, bekliyorum. Server'im, yanıyorum, aman, aman, aman! Ben sizden, ben sizden, Server, bekliyorum. "'*' Ben size, ben size, Mehdüm, veremiyorum.
Yangan yüreklerge şifa daruvın Min sizge, min sizge, mehdüm, bire almıym. Mehdüm, bire almıym, ah, eman, eman! Min sizge, min sizge, mehdüm, bire almıym. İkevbirge. Min sizden, min sizden, Server, kütem. Nadir. Tenriler, kişiler çit kürgen cannı,, Yat kürip, yatkürip, çitke kakmağız. Server, yanam min, ah, eman, eman! İkevbirge. Yat kürip, yat kürip, çitke kakmağız! Yatbulıp, yatbulıp şulay kalığız!.. Min sizni kızganam çın künilden. Yat bulıp, yat bulıp şulay kalığız!.. Mehdüm, süye almıym, ah, eman, eman, eman! İkev birge. Yat bulıp, yat bulıp şulay kalığız!.. Yat kürip, yat kürip, çitke kakmağız! Nadir. İn sungı ümitni siz ütirmegiz, Min sizni, min sizni, Server can, süyem. Server, yanam min, ah, eman, eman, eman! İkevbirge. Min sizni, min sizni, Server can, süyem. Min sizni, min sizni, mehdüm süye almıym. Yüreğim açkıcı başka kulunda, Min sizni, min sizni, mehdüm süye almıym. Mehdüm, süye almıym, ah, eman, eman, eman! İkev birge. Min sizni, min sizni, mehdüm süye almıym. Min sizni, min sizni, Server can, süyem. (İsmegıyl, çitte cırlıy. "İskadruri'küyine.) Tüşlerimde kürem ajdahalar, Ünnerimde kayçan kürirmin. Malga kızıp anda can satalar... Heberlerin kaydan bilirmin? Server, dertlenip terezege barıp tınlıy. Nadir tişlerin kısıp, yudrıgm yumarlap, çırayların sıtıp, bütin nersege kaher itken kıyafette katıp kala. Perde Server- Yanan yüreklere şifa ilacını Ben size, ben size, Mehdüm, veremiyorum. Mehdüm, veremiyorum, ah, aman, aman! Ben size, ben size, Mehdüm, veremiyorum. İkisi birlikte- Ben sizden, ben sizden, Server, bekliyorum. Nadir- Tanrılar, insanlar, dışlamış canı Yad görüp, yad görüp, dışlamayınız. Server, yanıyorum, ah, aman, aman, aman. Yad görüp, yad görüp, dışlamayınız 1. Yad görüp, yad görüp, dışlamayınız!.. Server- Ben size acıyorum gerçekten. Yad olup, yad olup öyle kalınız!.. Mehdüm, sevemiyorum, ah, aman, aman, aman! Yad olup, yad olup öyle kalınız!.. Yad görüp, yad görüp dışlamayınız. Nadir - En son ümidi siz öldürmeyiniz, Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum. Server, yanıyorum, ah, aman, aman, aman! Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum. Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. Server- Yüreğimin anahtarı başkasının elinde, Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. Mehdüm, sevemiyorum, ah, aman, aman, aman! Ben sizi, ben sizi, Mehdüm, sevemiyorum. Ben sizi, ben sizi, Server can, seviyorum. İsmegıyl dışarıda şarkı söylüyor. "Eskadron" ezgisine. Düşlerimde görüyorum ejderhalar Gerçeklerde ne zaman görürüm. Mala tamah edip orada can satıyorlar... Haberlerini nereden bilirim? Server kederlenip pencereye varıp dinliyor. Nadir dişlerini sıkıp, yumruğunu yuvarlayıp, suratını asıp, bütün her şeye kahretmiş şekilde donup kalır. Perde. 1923