1 OCAK 30 EYLÜL 2010 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
Tarihi İtibariyle Ara Dönem Özet Konsolide Finansal Tablolar İÇİNDEKİLER Sayfa Ara Dönem Konsolide Bilanço... 1-2 Ara Dönem Konsolide Gelir Tablosu... 3 Ara Dönem Konsolide Kapsamlı Gelir Tablosu... 4 Ara Dönem Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu... 5 Ara Dönem Konsolide Nakit Akım Tablosu... 6 Ara Dönem Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Özet Notlar (Dipnotlar)... 7-82 Not 1 Şirket in Organizasyonu ve Faaliyet Konusu... 7-9 Not 2 Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar... 9-27 Not 3 İşletme Birleşmeleri... 28 Not 4 İş Ortaklıkları... 28-29 Not 5 Bölümlere Göre Raporlama... 30-35 Not 6 Nakit ve Nakit Benzerleri... 35-36 Not 7 Finansal Yatırımlar... 36-38 Not 8 Finansal Borçlar... 38-39 Not 9 Diğer Finansal Yükümlülükler... 40 Not 10 Ticari Alacak ve Borçlar... 40 Not 11 Diğer Alacak ve Borçlar... 41 Not 12 Finansal Kiralama Alacaklar ve Borçları... 42-43 Not 13 Stoklar... 43 Not 14 Canlı Varlıklar... 43 Not 15 Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Alacakları ve Hakediş Bedelleri... 43 Not 16 Özkaynak Yöntemi ile Değerlenen Yatırımlar... 44-45 Not 17 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller... 45 Not 18 Maddi Duran Varlıklar... 46-47 Not 19 Maddi Olmayan Duran Varlıklar... 48 Not 20 Şerefiye... 49 Not 21 Devlet Teşvik ve Yardımları... 49 Not 22 Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler... 49 Not 23 Taahhütler... 50-52 Not 24 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar... 52-53 Not 25 Emeklilik Planları... 53 Not 26 Diğer Varlık ve Yükümlülükler... 53-55 Not 27 Özkaynaklar... 56-58 Not 28 Sürdürülen Faaliyetler... 59 Not 29 Faaliyet Giderleri... 59-60 Not 30 Diğer Faaliyet Gelirleri... 60 Not 31 Diğer Faaliyet Giderleri... 60 Not 32 Finansal Gelirler... 61 Not 33 Finansal Giderler... 61 Not 34 Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar... 61 Not 35 Vergi Varlık ve Yükümlülükleri... 61-63 Not 36 Hisse Başına Kazanç... 63 Not 37 İlişkili Taraf Açıklamaları... 63-68 Not 38/39 Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi... 69-76 Not 40 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar... 76-77 Not 41 Diğer Hususlar... 77-82
ARA DÖNEM KONSOLİDE BİLANÇO Yeniden Düzenlenmiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Bağımsız Denetimden Geçmiş Notlar VARLIKLAR Dönen Varlıklar 3.889.745 3.631.801 Nakit ve Nakit Benzerleri 6 431.139 311.651 Finansal Yatırımlar 7 133.998 303.638 Merkez Bankası Zorunlu Karşılıkları 41.1 95.089 69.942 Verilen Banka Kredileri (net) 41.2 2.644.571 2.420.744 Ticari Alacaklar (net) 10.1 199.810 143.914 Finansal Kiralama Alacakları (net) 12.1 122.982 139.148 Türev Finansal Araçlardan Alacaklar 41.5 9.344 7.237 İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 37.2 19.273 11.812 Diğer Alacaklar (net) 11.1 41.362 46.109 Canlı Varlıklar (net) 14 9.425 9.453 Stoklar (net) 13 133.806 123.023 Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) 15 - - Diğer Dönen Varlıklar 26.1 48.946 45.130 Duran Varlıklar 2.651.682 2.153.546 Finansal Yatırımlar 7 470.835 237.685 Verilen Banka Kredileri (net) 41.2 384.153 295.835 Ticari Alacaklar (net) 10.1 - - Finansal Kiralama Alacakları (net) 12.1 118.294 113.177 Türev Finansal Araçlardan Alacaklar 41.5 - - İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 37.2 5.947 5.651 Diğer Alacaklar (net) 11.2 24.988 10.682 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 16 1.180.187 1.090.393 Şerefiye (net) 20 35.344 35.344 Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar (net) 34 32.665 28.966 Maddi Duran Varlıklar (net) 18 317.686 276.293 Maddi Olmayan Duran Varlıklar (net) 19 12.695 7.191 Ertelenmiş Vergi Varlıkları 35.1 32.045 29.500 Diğer Duran Varlıklar 26.2 36.843 22.829 TOPLAM VARLIKLAR 6.541.427 5.785.347 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (1)
ARA DÖNEM KONSOLİDE BİLANÇO Yeniden Düzenlenmiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Bağımsız Denetimden Geçmiş Notlar KAYNAKLAR Kısa Vadeli Yükümlülükler 3.980.877 3.479.480 Finansal Borçlar (net) 8 240.919 216.276 Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) 8 50.975 50.796 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 12.2 - - Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 9 - - Ticari Borçlar (net) 10.2 112.900 46.316 Banka Müşterileri Mevduatı 41.3 2.629.992 2.528.901 Alınan Krediler 41.4 687.778 460.320 Bloke Hesaplar 86.402 40.922 İlişkili Taraflara Borçlar (net) 37.3 143 2.402 Diğer Borçlar 11.3 23.150 29.395 Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) 15 - - Borç Karşılıkları 22 19.313 33.253 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 35.3 8.389 2.544 Türev Finansal Araçlardan Borçlar 41.5 26.566 8.687 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar 24 21.488 12.932 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler (net) 26.3 72.862 46.736 Uzun Vadeli Yükümlülükler 286.054 232.664 Finansal Borçlar (net) 8 78.114 24.521 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 12.2 - - Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 9 - - Ticari Borçlar (net) 10.2 - - Banka Müşterileri Mevduatı 41.3 - - Alınan Krediler 41.4 176.964 180.736 Bloke Hesaplar - - İlişkili Taraflara Borçlar (net) 37.3 - - Diğer Borçlar 11.3 314 348 Borç Karşılıkları 22 - - Türev Finansal Araçlardan Borçlar 41.5 - - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar 24 14.888 14.012 Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri 35.1 15.520 12.717 Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler (net) 26.3 254 330 ÖZKAYNAKLAR 2.274.496 2.073.203 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 1.753.423 1.597.438 Ödenmiş Sermaye 27 160.000 160.000 Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi 27 - - Hisse Senedi İhraç Primleri 9.474 9.474 Değer Artış Fonları 27 8.585 8.266 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 27 16.063 14.080 Yabancı Para Çevrim Farkları (36.370) (6.292) Diğer Yedekler (1.861) - Net Dönem Karı 222.767 230.336 Geçmiş Yıllar Karları 27 1.374.765 1.181.574 Azınlık Payları 521.073 475.765 TOPLAM KAYNAKLAR 6.541.427 5.785.347 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (2)
30 EYLÜL 2010 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK DÖNEME AİT ARA DÖNEM KONSOLİDE GELİR TABLOSU SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER Notlar Düzeltilmiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş 01.01.2010 01.07.2010 01.01.2009 01.07.2009 30.09.2010 30.09.2010 30.09.2009 30.09.2009 Satış Gelirleri (net) 28 808.651 280.628 784.010 260.785 Satışların Maliyeti (-) 28 (659.239) (225.154) (634.471) (209.315) Hizmet Gelirleri (net) 28 31.444 11.016 28.584 8.584 Ticari faaliyetlerden brüt kar 180.856 66.490 178.123 60.054 Faiz ve Diğer Gelirler 28 296.871 101.223 424.024 135.025 Faiz ve Diğer Giderler (-) 28 (128.636) (44.302) (186.334) (54.521) Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar 168.235 56.921 237.690 80.504 BRÜT KAR 349.091 123.411 415.813 140.558 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 29 (49.843) (17.260) (45.223) (10.819) Genel Yönetim Giderleri (-) 29 (168.246) (47.402) (203.642) (69.432) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 29 (473) (158) (478) (237) Diğer Faaliyet Gelirleri 30 12.520 4.313 25.393 3.977 Diğer Faaliyet Giderleri (-) 31 (16.644) (6.053) (10.422) (3.218) FAALİYET KARI 126.405 56.851 181.441 60.829 Özkaynak Yöntemi ile Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 16 184.105 87.053 146.291 68.212 Esas Faaliyet Dışı Finansal Gelirler 32 48.384 9.030 32.890 (24.884) Esas Faaliyet Dışı Finansal Giderler (-) 33 (52.659) (14.461) (53.880) 17.186 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI 306.235 138.473 306.742 121.343 Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri/(Gideri) (23.470) (11.177) (23.508) (7.221) - Dönem Vergi Gideri (-) 35.2 (23.143) (9.380) (32.087) (14.174) - Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) 35.2 (327) (1.797) 8.579 6.953 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI 282.765 127.296 283.234 114.122 Dönem Karının Dağılımı - Azınlık Payları 59.998 23.693 72.488 25.556 - Ana Ortaklık Payları 222.767 103.603 210.746 88.566 Hisse başına kazanç (tam TL) 36 1,39 0,65 1,32 0,55 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (3)
30 EYLÜL 2010 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK DÖNEME AİT ARA DÖNEM KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOSU Düzeltilmiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş 01.01.2010 30.09.2010 01.07.2010 30.09.2010 01.01.2009 30.09.2009 01.07.2009 30.09.2009 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Karı 282.765 127.296 283.234 114.122 Finansal varlıklar değer artış fonundaki değişim, (263) 15 (3.753) 1.321 vergi netlenmiş Yabancı para çevrim farklarındaki değişim (591) (50) 71 67 Özkaynak yöntemiyle değerlenen ortaklıkların diğer kapsamlı gelirlerinden paylar, vergi netlenmiş (31.231) (31.102) (12.256) (4.231) Diğer Kapsamlı Gelir/(Gider), (Vergi sonrası) (32.085) (31.137) (15.938) (2.843) Toplam Kapsamlı Gelir 250.680 96.159 267.296 111.279 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Azınlık payları 57.672 21.664 71.351 25.852 Ana ortaklık payları 193.008 74.495 195.945 85.427 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (4)
30 EYLÜL 2010 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK DÖNEME AİT ARA DÖNEM KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU Hisse Senedi İhraç Primleri Kardan Ayrılmış Kısıtlanmış Yedekler Yabancı Para Çevrim Farkları Ödenmiş Sermaye Değer Artış Fonları Diğer Yedekler Net Dönem Karı Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Azınlık Payları Toplam Özkaynaklar 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle 160.000 9.474 4.940 12.110 7.368-159.833 1.057.499 1.411.224 392.448 1.803.672 Önceki dönem karının geçmiş yıllar karına aktarılması - - - 1.970 - - (159.833) 157.863 - - - Azınlık hissedarlarının sermaye artışı - - - - - - - - - 9.440 9.440 Dağıtılan temettü - - - - - - - (34.000) (34.000) (4.925) (38.925) Bağlı ortaklıktaki konsolidasyon oranının değişiklik etkisi - - - - - - - 211 211 (350) (139) Diğer kapsamlı gelir/(gider) - - 3.308 - (18.109) - - - (14.801) (1.137) (15.938) Dönem karı - - - - - - 210.746-210.746 72.488 283.234 Toplam kapsamlı gelir/(gider) - - 3.308 - (18.109) - 210.746-195.945 71.351 267.296 tarihi itibariyle 160.000 9.474 8.248 14.080 (10.741) - 210.746 1.181.573 1.573.380 467.964 2.041.344 Geçmiş Yıllar Karları 1 Ocak 2010 tarihi itibariyle 160.000 9.474 8.266 14.080 (6.292) - 230.336 1.181.574 1.597.438 475.765 2.073.203 Önceki dönem karının geçmiş yıllar karına aktarılması - - - 1.983 - - (230.336) 228.353 - - - Dağıtılan temettü - - - - - - - (35.200) (35.200) (12.255) (47.455) Bağlı ortaklıktaki konsolidasyon oranının değişiklik etkisi - - - - - - - 38 38 20 58 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımın azınlık payı - - - - - (1.861) - - (1.861) (129) (1.990) hissesi alımı (Not 3) Diğer kapsamlı gelir/(gider) - - 319 - (30.078) - - - (29.759) (2.326) (32.085) Dönem karı - - - - - - 222.767-222.767 59.998 282.765 Toplam kapsamlı gelir/(gider) - - 319 - (30.078) - 222.767-193.008 57.672 250.680 tarihi itibariyle 160.000 9.474 8.585 16.063 (36.370) (1.861) 222.767 1.374.765 1.753.423 521.073 2.274.496 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (5)
30 EYLÜL 2010 TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK DÖNEME AİT ARA DÖNEM KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOSU Düzeltilmiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Sınırlı İncelemeden Geçmemiş Notlar İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 306.235 306.742 Düzeltmeler Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış (karı)/zararı (249) (195) Amortisman ve itfa giderleri 18, 19 31.251 28.948 Tahsili şüpheli krediler ve alacaklardaki değer düşüklüğü karşılığı 10.1, 12.1, 41.2 16.068 70.928 Garanti karşılığı 22 (1.587) 518 Bandrol karşılığı 22 (10.212) (1.319) İzin karşılığı 24 318 (116) Kıdem tazminatı karşılığı 24 3.710 3.378 Prim karşılığı 24 7.868 12.872 Diğer karşılıklar 252 4.439 Stok değer düşüklüğü karşılığı/(iptali) 13 843 1.137 Kur farkı giderleri/(gelirleri) (22.531) (1.529) Faiz giderleri 22.349 51.615 İştirakler ve müşterek yönetime tabi ortaklıklardan gelir (184.105) (146.291) Bağlı ortaklık hisse devri kazancı 30 - (11.811) Türev finansal araçlarından alacaklardaki net azalış/(artış) 41.5 (2.107) 19.066 Türev finansal araçlarından borçlardaki net (azalış)/artış 41.5 17.879 (17.054) Diğer nakit girişi sağlamayan gelirler 11 (322) İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı 185.993 321.006 Finansal yatırımlardaki net (artış)/azalış (63.772) (272.343) Merkez Bankası zorunlu karşılıklarındaki net azalış/(artış) 41.1 (25.147) 26.491 Verilen banka kredilerindeki net (artış)/azalış (322.676) (206.141) Ticari ve diğer alacaklar ile ilişkili taraflardan alacaklardaki net azalış/(artış) (58.141) (38.930) Stoklardaki net azalış/(artış) (11.598) 35.385 Diğer varlıklardaki net azalış/(artış) (27.392) 12.220 Ticari ve diğer borçlar ile ilişkili taraflara borçlardaki net (azalış)/artış 81.701 (32.579) Banka müşteri mevduatlarındaki net (azalış)/artış 101.092 (187.637) Bloke hesaplardaki net artış/(azalış) 45.480 8.820 Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklardaki net (artış)/azalış (3.699) (12.896) Ödenen kıdem tazminatı 24 (2.464) (2.044) Ödenen vergiler 35.3 (17.298) (18.766) İşletme faaliyetlerinde (kullanılan)/sağlanan net nakit (117.921) (367.414) Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit akımı Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları 18, 19 (96.975) (43.236) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış hasılatı 19.082 6.606 Satın alınan finansal yatırım ve nakdi sermaye artışına katılım (4.017) (16.961) Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (81.910) (53.591) Finansman faaliyetlerinde (kullanılan)/sağlanan nakit akımı Sermaye iştiraklerinden sağlanan temettü ve diğer nakit akımlar 65.108 51.598 Azınlık hissedarlarının sermaye artışı - 9.440 Azınlıklara ödenen temettü (12.255) (4.925) Ödenen temettüler (35.200) (34.000) Banka ve diğer kuruluşlardan alınan krediler 1.362.398 1.989.845 Banka ve diğer kuruluşlardan alınan kredilerin geri ödemeleri (1.046.110) (2.198.762) Ödenen faizler (-) (14.024) (40.090) Finansman faaliyetlerinde (kullanılan)/sağlanan net nakit 319.917 (226.894) Yabancı para dönüştürme farkları (598) 71 Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net (azalış)/artış 119.488 (647.828) Dönem başı itibariyle nakit ve nakit benzerleri 6 311.651 925.410 Toplam dönem sonu itibariyle nakit ve nakit benzerleri 431.139 277.582 Faiz gelirleri 6.799 4.666 Temettü gelirleri 160 82 Ekte yer alan notlar, ara dönem özet konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasını teşkil eder. (6)
1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Yazıcılar Holding A.Ş. ( Yazıcılar veya Şirket ) çoğunluk hisseleri üç Yazıcı Ailesi ne ait bir holding şirketidir ve 1976 yılında İstanbul da kurulmuştur. Üç Yazıcı Ailesi; Kamil Yazıcı ve vefat eden iki kardeşinin eş ve çocuklarından oluşmaktadır. Şirket, bağlı ortaklıklarında, %68,00 oranında sahip olduğu Anadolu Endüstri Holding A.Ş. (AEH) vasıtasıyla kontrole sahiptir. Şirket in hisselerinin belirli bir bölümü İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) nda işlem görmektedir. Şirket merkezinin adresi Umut Sokak No:12, İçerenköy, Ataşehir, İstanbul, Türkiye dir. Şirket in tarihi itibariyle ara dönem konsolide finansal tabloları 12 Kasım 2010 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmış ve Yönetim Kurulu adına Yönetim Kurulu Başkanı ve Mali İşler Müdürü tarafından imzalanmıştır. Genel Kurul ve bazı düzenleyici organların yasal finansal tabloları yayımlandıktan sonra değiştirme yetkileri vardır. Grup un Faaliyet Konuları Şirket ve bağlı ortaklıkları ara dönem konsolide finansal tablolar için Grup olarak anılacaktır. Grup, başlıca dört ana grupta faaliyet göstermektedir: Otomotiv (yolcu araçları, ticari araçlar, jeneratör, yedek ve tamamlayıcı parçalar, dayanıklı tüketim malları ticareti); finansal kuruluşlar (bankacılık, finansal kiralama, aracılık ve yatırım ortaklığı); perakende (kırtasiye, restoran işletmeciliği, gıda, bilgi teknolojileri ve turizm) ve diğer (ticaret, varlık yönetimi, enerji). Grup un bünyesinde istihdam edilen ortalama personel sayısı 6.098 kişidir (31 Aralık 2009: 6.007). Şirket in Hissedarları ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle Şirket in ortaklık yapısı ve ortakların payları aşağıda özetlendiği gibidir: Ödenmiş Sermaye % Ödenmiş Sermaye % Yazıcı Aileleri 62.481 39,05 62.567 39,10 Kamil Yazıcı Yönetim ve Danışma A.Ş. 53.600 33,50 53.600 33,50 Halka açık (*) 43.919 27,45 43.833 27,40 Toplam sermaye 160.000 100,00 160.000 100,00 (*) Halka açık kısım içerisinde yer alan ve ödenmiş sermayenin %1,816 oranına tekabül eden 2.906 TL, Kamil Yazıcı Yönetim ve Danışma A.Ş. ye aittir. (7)
1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Bağlı Ortaklıkların Listesi ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle konsolide olan bağlı ortaklıklar ve bunlara ait hisse payı oranları aşağıdaki gibidir: Ülke Ana faaliyet konusu Bölüm Nihai oran ve oy hakkı % 30 Eylül 2010 31 Aralık 2009 Anadolu Endüstri Holding A.Ş. (AEH) Türkiye Holding şirketi Diğer 68,00 68,00 Alternatifbank A.Ş. (ABank) (1) Türkiye Bankacılık hizmetleri Finans 61,75 61,75 Alternatif Yatırım A.Ş. (A Yatırım) Türkiye Aracı kurum Finans 61,75 61,75 Alternatif Finansal Kiralama A.Ş. (ALease) Türkiye Finansal kiralama şirketi Finans 64,94 64,94 Alternatif Yatırım Ortaklığı A.Ş. (AYO) (1) (3) Türkiye Yatırım şirketi Finans 32,48 32,48 Çelik Motor Ticaret A.Ş. (Çelik Motor) Türkiye Kia ve Lada markalı motorlu araçların ithalatı, Otomoti 68,00 68,00 dağıtım ve pazarlaması ile operasyonel kiralama faaliyeti v Anadolu Motor Üretim ve Pazarlama A.Ş. (Anadolu Türkiye Endüstriyel motorların üretimi, traktör satışı Otomoti 67,93 67,93 Motor) v Anadolu Otomotiv Dış Ticaret ve Sanayi A.Ş. Türkiye Kia ve Lada markalı motorlu araçların ithalatı Otomoti 67,38 67,38 v Anadolu Elektronik Aletler Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Türkiye Samsung marka dayanıklı tüketim mallarının Türkiye Otomotiv 34,65 34,65 (Anadolu Elektronik) (4) genel distribütörlüğü Adel Kalemcilik Ticaret ve Sanayi A.Ş. (Adel) (1) (2) Türkiye Adel, Johann Faber ve Faber Castell markaları altında Perakende 38,68 38,68 yazı gereçlerinin üretimi Ülkü Kırtasiye Ticaret ve Sanayi A.Ş. (Ülkü) (2) Türkiye Adel in ürünlerinin ve diğer ithal edilen kırtasiye Perakende 49,76 49,76 ürünlerinin dağıtımı Efes Turizm İşletmeleri A.Ş. (Efestur) Türkiye Seyahat ve organizasyon faaliyetlerinin düzenlenmesi Perakende 51,60 51,60 Anadolu Bilişim Hizmetleri A.Ş. (ABH) Türkiye Bilgi teknolojileri, internet ve elektronik ticaret hizmeti Perakende 65,53 65,53 Oyex Handels GmbH (Oyex) Almanya Grup ta kullanılan çeşitli malzemelerin alım satımı Diğer 67,32 67,32 Anadolu Endüstri Holding A.S. und Co. KG (AEH Almanya Yurtdışında, ürünler için gerekli pazar araştırmalarının Diğer 67,32 67,32 und Co.) gerçekleştirilmesi Anadolu Restoran İşletmeleri Limited Şirketi Türkiye Zincir restoran işletmeciliği, besi çiftliği işletmesi Perakende 68,00 68,00 (McDonald s) Hamburger Restoran İşletmeleri A.Ş. (Hamburger) Türkiye Zincir restoran işletmeciliği Perakende 68,00 68,00 Anadolu Varlık Yönetim A.Ş. (Anadolu Varlık) Türkiye Varlık yönetimi Diğer 67,99 67,99 Anadolu Taşıt Ticaret A.Ş. (Anadolu Taşıt) Türkiye Otomotiv sektöründe sınai ve ticari faaliyet Diğer 68,00 68,00 Anadolu Araçlar Ticaret A.Ş. (Anadolu Araçlar) Türkiye Geely markalı motorlu araçların ithalatı, Otomotiv 68,00 68,00 dağıtım ve pazarlaması Anadolu Termik Santralleri A.Ş. (Anadolu Termik) Türkiye Elektrik üretimi (Yatırım aşamasında) Diğer 68,00 68,00 AES Toptan Elektrik Tic. A.Ş. (AES Elektrik) Türkiye Elektrik enerjisi ve/veya kapasitesinin toptan satışı ile Diğer 68,00 68,00 doğrudan serbest tüketicilere satışı (Yatırım aşamasında) AEH Sigorta Acenteliği A.Ş. (AEH Sigorta) Türkiye Sigorta acenteliği Diğer 68,00 68,00 Anatolia Energy B.V. (Anatolia Energy) Hollanda Gayrifaal Diğer 68,00 68,00 Anelsan Anadolu Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye Gayrifaal Perakende 48,94 48,94 (Anelsan) (5) Anadolu Kafkasya Enerji Yatırımları A.Ş. (Anadolu Türkiye Elektrik üretimi, iletimi ve dağıtım tesislerinin kurulması, Diğer 68,00 67,94 Kafkasya) işletilmesi (Yatırım aşamasında) Antek Teknoloji Ürünleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Türkiye Her türlü elektronik alet ve eşyanın toptan ve perakende Otomotiv 68,00 - (Antek Teknoloji) (6) satışı Georgian Urban Energy LLC (GUE) (7) Gürcistan Elektrik üretimi ve satışı (Yatırım aşamasında) Diğer 68,00 - (1) ABank, Adel ve AYO hisseleri İMKB de işlem görmektedir. (2) AEH, Adel ve Ülkü de sırasıyla %56,89 ve %68,78 hisseye sahiptir. Ayrıca Adel, Ülkü de %7,67 hisseye sahiptir. Dolayısıyla, Adel ve Ülkü nün kontrolü Yazıcılar Holding A.Ş. dedir. (3) ABank ın AYO yu konsolide etme oranındaki değişiklik sebebi ile dönemsel olarak farklılık görülebilmektedir. (4) Anadolu Motor ve AEH sırasıyla Anadolu Elektronik te %50,00 ve %1,00 hisseye sahiptirler. Dolayısıyla Anadolu Elektronik in kontrolü Yazıcılar Holding A.Ş. dedir. (5) Ülkü, Anelsan da %96,50 hisseye sahiptir. Dolayısıyla Anelsan ın kontrolü Yazıcılar Holding A.Ş. dedir. (6) AEH, 5 Mart 2010 tarihinde kurulan Antek Teknoloji ye %99,99 oranında iştirak etmiştir.yazıcılar ın dolaylı iştirak oranı %68,00 dır. (7) Anadolu Kafkasya, 4 Mart 2010 tarihinde satın alınan GUE ye %100,00 oranında iştirak etmiştir. Yazıcılar ın dolaylı iştirak oranı %68,00 dir. (8)
1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) İştirak ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibari ile özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştiraki ve buna ait hisse payı oranı aşağıdaki gibidir: Ülke Ana faaliyet konusu 30 Eylül 2010 Nihai oran ve oy hakkı % 31 Aralık 2009 Anadolu Efes Biracılık ve Malt San. A.Ş. (Anadolu Efes) Türkiye Bira üretimi 36,27 36,27 Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibari ile özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi ortaklıklar ve buna ait hisse payı oranları aşağıdaki gibidir: Ülke Ana faaliyet konusu 30 Eylül 2010 Nihai oran ve oy hakkı % 31 Aralık 2009 Anadolu Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Türkiye Isuzu marka araçların üretimi, satışı 37,56 37,56 (Anadolu Isuzu) Ana Gıda İhtiyaç Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye Kırlangıç, Komili ve Madra markası altında 37,57 37,57 (Ana Gıda) zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısır özü yağı üretim ve pazarlaması Aslancık Elektrik Üretim Ltd. Şti. (Aslancık) Türkiye Elektrik üretimi (Yatırım aşamasında) 22,67 17,00 D Tes Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş. (D Tes) Türkiye Elektrik toptan satışı (Yatırım aşamasında) 17,00 17,00 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR Finansal Tabloların Hazırlanma Esasları Şirket ve Türkiye de faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları, muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını Türkiye de geçerli olan ticari mevzuat ve Bankacılık Kanunu, mali mevzuat ve Maliye Bakanlığı nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı (TDHP) gereklerine göre Türk Lirası (TL) olarak tutmaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar ise muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar. Konsolide finansal tablolar, Şirket in yasal kayıtlarına dayandırılmış olup, Sermaye Piyasası Kurulu'nun tebliğlerine uygun olarak Şirket in durumunu layıkıyla arz edebilmek için bir takım düzeltme ve sınıflandırma değişikliklerine tabi tutulmuştur. (9)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Finansal Tabloların Hazırlanma Esasları (devamı) Bu bağlamda Şirket ve bağlı ortaklıkları finansal tabloların hazırlanmasında 31 Aralık 2007 ye kadar Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) nun Seri: XI, No: 25, Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ"ini esas almıştır. Anılan tebliğde, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi (IASC) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanması durumunda da, SPK Muhasebe Standartları na uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. Şirket in konsolide finansal tabloları, 31 Aralık 2007 ye kadar, yukarıda bahsedildiği üzere SPK'nın izin verdiği alternatif yöntem çerçevesinde hazırlanmıştır. 9 Nisan 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) nun Seri: XI, No: 29, Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği (Tebliğ) uyarınca halka açık işletmeler 1 Ocak 2008 den itibaren finansal tablolarını, söz konusu Tebliğ'de öngörüldüğü üzere, Uluslararası Muhasebe/ Finansal Raporlama Standartları na (UMS/UFRS) uygun olarak hazırlamaya başlamıştır. Yukarıda belirtilen Seri: XI, No: 25 no lu tebliğ uyarınca Şirket tarafından 31 Aralık 2007 ye kadar uygulanan alternatif yöntem ile Seri: XI, No: 29 tebliğ inde öngörülen muhasebe politikaları arasında herhangi bir fark olmadığından dolayı, Grup un cari ve önceki dönem finansal tablolarının hazırlanmasında uygulanan muhasebe politikalarında bir değişiklik olmamıştır. tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, SPK tarafından belirlenen ve uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Ara dönem konsolide finansal tablolar, yıllık konsolide finansal tabloların içermesi gereken tüm bilgi ve dipnotları içermemektedir ve Grup'un 31 Aralık 2009 tarihli yıllık konsolide finansal tablolarıyla beraber değerlendirilmelidir. Tebliğ uyarınca işletmeler, ara dönem finansal tablolarını UMS 34 "Ara Dönem Finansal Raporlama" standardına uygun olarak tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Grup bu çerçevede, özet konsolide finansal tablo hazırlamayı tercih etmiş, söz konusu özet konsolide finansal tablolarını SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlamıştır. Ayrıca Tebliğ ve ona açıklama getiren duyuruları uyarınca, döviz pozisyonu tablosu, toplam ihracat ve toplam ithalat tutarları ile toplam döviz yükümlülüğünün hedge edilme tutarı özet finansal tablo dipnotlarında sunulmuştur (Not 38/39). Fonksiyonel ve Raporlama Para Birimi Şirket'in ve Türkiye de faaliyet gösteren bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi ortaklık ve iştiraklerinin fonksiyonel ve raporlama para birimi TL olarak kabul edilmiştir. SPK'nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararına istinaden finansal tablolardaki tutarları yeniden ifade etme işleminin uygulanmasını gerektiren objektif koşulların gerçekleşmemiş olması ve SPK'nın var olan verilere dayanarak ileride bu koşulların gerçekleşme emarelerinin büyük ölçüde ortadan kalktığını öngörmesi sebebiyle, finansal tablolar en son 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle yeniden ifade etme işlemine tabi tutulmuştur. Yurtdışındaki Bağlı Ortaklıklar İçin Fonksiyonel ve Ulusal Para Birimi Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan mevzuata göre hazırlanmış olup UFRS ye uygunluk açısından gerekli tashih ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Yabancı bağlı ortaklıkların varlık ve yükümlülükleri bilanço tarihindeki döviz kurundan Türk Lirası na çevrilmiştir. Gelir ve giderler ve nakit akımları ise ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası na çevrilmiştir. (10)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları ve konsolide ortaklıkların özkaynak hesaplarına ilişkin değer ile iştirak değerinin arasında kurdaki sapmadan kaynaklanan farklar özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir. Yurtdışındaki bağlı ortaklıkların fonksiyonel ve ulusal para birimleri aşağıdaki gibidir: Ulusal Para Birimi Fonksiyonel Para Birimi Fonksiyonel Para Birimi AEH und Co. EURO EURO EURO Oyex EURO EURO EURO Anatolia Energy EURO EURO EURO GUE Gürcistan Larisi (GEL) GEL - Yabancı bağlı ortaklıklar yabancı tüzel kişilik olarak kurulmuşlardır. Geçmiş Dönem Finansal Tabloların Düzeltilmesi Coca-Cola İçecek A.Ş.(CCİ), Türkmenistan Coca-Cola Bottlers Ltd. (Turkmenistan CC) nin %26,25 hissesi ile Sandras Su Gıda Turizm Taşımacılık İnşaat A.Ş. ye (Sandras) ait su faaliyetlerinin bir kısmına ilişkin varlıkların iktisaplarını 2009 yılı ilk yarısı içerisinde gerçekleştirmiştir. Söz konusu işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesi, Şirket in iştiraklerinden Anadolu Efes in tarihli ara dönem konsolide finansal tablolarında UFRS 3 kapsamında provizyonel olarak yapılmıştır. 31 Aralık 2009 tarihli konsolide finansal tablolarda makul değer esasına göre gerekli düzeltme kayıtları yapılmış olan söz konusu işletme birleşmeleri ile ilgili olarak, Anadolu Efes in tarihli ara dönem konsolide gelir tablosu, kapsamlı gelir tablosu, özkaynak değişim tablosu ve nakit akım tablosunun düzeltilmesi sebebi ile ilgili değişiklikler Grup un payına düşen oranda finansal tablolara yansıtılmıştır. Buna göre tarihi itibariyle, konsolidasyon kapsamındaki değişiklik neticesinde, Turkmenistan CC'nin makul değer esasına göre hazırlanmış finansal tablolarında oluşan ve CCİ'nin Turkmenistan CC deki iktisap öncesi elinde bulunan %33,25 oranındaki hissesinin karşılığı olarak kayıtlara yansıtılan ve Grup payına düşen 1.784 TL tutarındaki makul değer farkı ara dönem konsolide kapsamlı gelir tablosuna özkaynak yöntemiyle değerlenen ortaklıkların diğer kapsamlı gelirlerinden paylar olarak yansıtılmıştır (Not 3). Ayrıca, bu işlem sonucu Grup un Anadolu Efes ten aldığı özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımın karından paylar 2.020 TL artarak 158.605 TL olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılı Konsolide Finansal Tablolarında Yapılan Sınıflamalar Cari dönem sunumu ile tutarlı olabilmesi açısından 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanmış konsolide bilanço ve 30 Eylül 2009 tarihi itibariyle hazırlanmış ara dönem konsolide gelir tablosunda yapılan sınıflamalar aşağıdaki gibidir; a) Verilen banka kredileri hesabının içerisinde yer alan 28.966 TL lik gayrimenkuller Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar hesabı içerisinde gösterilmiştir. b) Yatırım amaçlı gayrimenkuller hesabı içerisinde yer alan 12.355 TL tutarındaki gayrimenkuller Diğer duran varlıklar hesabı içerisinde gösterilmiştir. c) Verilen banka kredileri hesabı içerisinde net gösterilen 10.906 TL tutarındaki gayrinakit krediler için hesaplanan genel kredi karşılığı, Borç karşılıkları hesabı içerisinde gösterilmiştir. d) Diğer dönen varlıklar hesabı içerisinde yer alan 286 TL tutarındaki ve Diğer duran varlıklar hesabı içerisinde yer alan 276 TL tutarındaki personel kredileri Verilen banka kredileri hesabı içerisinde gösterilmiştir. (11)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) e) Pazarlama satış ve dağıtım giderleri hesabı içerisinde yer alan 32.437 TL tutarındaki ciro primi Satış gelirleri hesabı içerisinde gösterilmiştir. f) Pazarlama satış ve dağıtım giderleri hesabı içerisinde yer alan 40.276 TL tutarındaki operasyonel kiralama faaliyetlerine ait giderler Satışların maliyeti hesabı içerisinde gösterilmiştir. g) Satış gelirleri hesabı içerisinde yer alan 7.742 TL tutarındaki operasyonel kiralamaya tabi maddi duran varlık satış karı Satışların maliyeti hesabı içerisinde gösterilmiştir. h) Faiz ve diğer gelirler hesabında yer alan 443 TL tutarındaki finansal kiralama alacaklarına ilişkin kur farkı gelirleri Esas faaliyet dışı finansal gelirler hesabı içerisinde gösterilmiştir. i) Diğer faaliyet gelirleri hesabında yer alan 357 TL tutarındaki pazarlama katkı payı geliri Pazarlama satış ve dağıtım giderleri hesabı ile netleştirilmiştir. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler Yeni standartlar ve yorumlar tarih ve bu tarih itibariyle sona eren hesap dönemine ait ara dönem konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen yeni standartlar ve UFRYK yorumları dışında 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanan konsolide finansal tablolar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. 1 Ocak 2010 tarihinde başlayan yıllık dönemler ve yine 1 Ocak 2010 tarihinde başlayan yıla ait ara dönemler için geçerli olan ve Şirket in finansal tabloları üzerinde etkisi olup uygulanan UMS/UFRS lerdeki değişiklik ve yorumlar: UMS 27 (Değişiklik), Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UFRS 3 (Değişiklik), İşletme Birleşmeleri (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UMS 38 (Değişiklik), Maddi Olmayan Varlıklar (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UFRS 5 (Değişiklik), Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler (1 Ocak 2010 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UMS 1 (Değişiklik), Finansal Tabloların Sunumu (1 Ocak 2010 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UFRS 2 (Değişiklik), Nakit Olarak Ödenen Hisse Bazlı Ödeme İşlemleri (1 Ocak 2010 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) Finansal Raporlama Standarlarının İyileştirmeleri 2009 1 Ocak 2010 tarihinde başlayan yıllık dönemler ve yine 1 Ocak 2010 tarihinde başlayan yıla ait ara dönemler için geçerli olan ve Şirket in finansal tabloları üzerinde bir etkisi olmayan UMS/UFRS lerdeki değişiklik ve yorumlar: UFRS Yorum 17, Parasal Olmayan Varlıkların Hissedarlara Dağıtımı (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UFRS Yorum 18, Müşterilerden Varlık Transferleri (1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) (12)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) tarihi itibariyle henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar: UFRS 9 Finansal Araçlar (1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UMS 24 (Değişiklik), İlişkili Taraf Açıklamaları (1 Ocak 2011 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UMS 32 (Değişiklik) Finansal Araçlar: Sunum ve UMS 1 Mali Tabloların Sunumu (1 Şubat 2010 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) UFRYK 14 (Değişiklik), Tanımlanmış Fayda Varlığının Sınırı, Asgari Fonlama Koşulları ve Bu Koşulların Birbiri ile Etkileşimi ( 1 Ocak 2011 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir) Finansal Raporlama Standarlarının İyileştirmeleri 2010 Uygulanan Konsolidasyon Esasları Grup un konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında uygulanan belli başlı değerleme ilkeleri ve muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir: Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup a transfer olduğu tarihten itibaren konsolide edilmekte ve kontrolün Grup tan çıktığı tarihte konsolide edilen bağlı ortaklıklar arasından çıkarılmaktadır. Grup un konsolide finansal tabloları, Yazıcılar Holding A.Ş. yi ve kontrolü altında olan bağlı ortaklıkları içermektedir. Kontrol normal şartlarda eğer Grup bir şirketin sermayesi üzerindeki oy hakkının doğrudan ya da dolaylı olarak % 50 sinden fazlasına sahipse ve bir şirketin operasyonlarından kar sağlamak için finansman ve faaliyet politikalarını yönlendirebiliyorsa bulunmaktadır. Konsolidasyona dahil edilmiş bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı azınlık payları Grup un özkaynağının içinde ayrı bir kalem olarak yer almaktadır. Azınlık payları, ilk satın alma tarihinde hali hazırda azınlık paylara ait olan tutarlar ile satın alma tarihinden itibaren bağlı ortaklığın özkaynağındaki değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların tutarından oluşur. Ana ortaklık dışı payların oluşan zararları telafi etmek için zorunlu bir yükümlülüğünün ve söz konusu zararları karşılayabilmek için ilave yatırım yapabilme imkanı olduğu durumlar haricinde ana ortaklık dışı paylara ait hisseyi aşan zararlar, Grup un paylarına dağıtılır. Azınlık hak sahiplerine atfedilen özkaynak ve net kar sırasıyla bilanço ve gelir tablosunda ayrı olarak gösterilmektedir. Grup şirketleri arasındaki bakiyeler ve işlemler, şirketler arası karlar ile gerçekleşmemiş karlar ve zararlar dahil olmak üzere karşılıklı olarak elimine edilmiştir. Konsolide finansal tablolar benzer durumlardaki işlemler ve diğer olaylar için geçerli olan genel kabul görmüş muhasebe prensipleri kullanılarak hazırlanmıştır. İştirakler Grup un iştirakleri özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmiştir. Bunlar, Grup un genel olarak oy hakkının %20 ile %50 sine sahip olduğu veya Grup un şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. İştirakler bilançoda, maliyetlerine Grup un, iştiraklerin net varlıklarındaki payında alım sonrası oluşan değişikliklerin eklenmesi ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Gelir tablosu Grup un iştiraklerinin faaliyet sonuçlarındaki payını yansıtmaktadır. (13)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Grup'un doğrudan ve bağlı ortaklığı üzerinden dolaylı olarak pay sahibi olduğu iştirakler, Grup'un doğrudan ve dolaylı pay oranının toplamı dikkate alınarak özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Bağlı ortaklık üzerinden sahip olunan paya ilişkin efektif oran dikkate alınarak azınlık payı hesaplanmaktadır. Özkaynak yöntemine göre değerlenen yatırımlar konsolide bilançoda, alış maliyetinin üzerine Grup un iştirakin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi veya çıkarılması ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide gelir tablosu, Grup un iştiraklerinin faaliyetleri sonucundaki payını yansıtmaktadır. İştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış tutarların iştirakin özkaynaklarında ortaya çıkardığı değişiklikler de Grup un iştirakteki payı oranında iştirakin defter değerinde düzeltme yapılmasını gerekli kılabilir. Bu değişikliklerden Grup a düşen pay doğrudan Grup un kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir. Grup ile iştirak arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş karlar, Grup un iştirakteki payı ölçüsünde düzeltilmiş olup, gerçekleşmemiş zararlar da işlem, transfer edilen varlığın değer düşüklüğüne uğradığını göstermiyor ise, düzeltilmiştir. Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklardaki Yatırımlar Müşterek yönetime tabi ortaklıklar, Grup un bir veya birden fazla sayıdaki taraf ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleşme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildiği şirketlerdir. Bu yatırımlar özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Netleştirme/Mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler. Kullanılan Tahminler ve Belirsizlik Taşıyan Varsayımlar Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını ve bilanço tarihi itibariyle vukuu muhtemel varlık ve yükümlülüklere ilişkin açıklamaları etkileyecek bazı tahmin ve varsayımlar yapması gerekmektedir. Gerçekleşen sonuçlar, tahmin ve varsayımlardan farklılıklar gösterebilir. Bu tahmin ve varsayımlar düzenli olarak gözden geçirilmekte, düzeltme ihtiyacı doğduğunda bu düzeltmeler ilgili dönemin faaliyet sonuçlarına yansıtılmaktadır. Bilanço tarihinde, gelecek raporlama döneminde varlık ve yükümlülükler üzerinde önemli düzeltmelere neden olabilecek belirli bir risk taşıyan ve gelecek dönem ile ilgili olan varsayımlar ve hesaplama belirsizliğinin kaynakları; kıdem tazminatı yükümlülüğünde aktüeryal varsayımların kullanılması, varlıkların değer düşüklüğü, maddi duran ve maddi olmayan duran varlıkların belirlenen ekonomik ömürleri olup ilgili dipnotlarda bu tahmin ve varsayımlar detaylarıyla açıklanmıştır. Şüpheli alacak karşılığı Şüpheli alacak karşılıkları, yönetimin bilanço tarihi itibariyle varolan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle ilgili karşılıklar Not 10.1 de yansıtılmıştır. (14)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Stok değer düşüklüğü karşılığı Stok değer düşüklüğü ile ilgili olarak stoklar fiziksel olarak ve ne kadar geçmişten geldiği incelenmekte, teknik personelin görüşleri doğrultusunda kullanılabilirliği belirlenmekte ve kullanılamayacak olduğu tahmin edilen kalemler için karşılık ayrılmaktadır. Stokların net gerçekleşebilir değerinin belirlenmesinde de liste satış fiyatları ve yıl içinde verilen ortalama iskonto oranlarına ilişkin veriler kullanılmakta ve katlanılacak satış giderlerine ilişkin tahminler yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda net gerçekleşebilir değeri maliyet değerinin altında olan stoklar için karşılık Not 13 de ayrılmaktadır. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı Grup, belirlenmiş olan muhasebe politikaları çerçevesinde, şerefiye kayıtlı değerlerini yılda bir kez veya şartların değer düşüklüğünü işaret ettiği durumlarda daha sık aralıklarla değer düşüklüğü testine tabi tutmaktadır. 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle şerefiye kayıtlı değerlerini geri kazanılabilir değeri ile karşılaştırılarak değer düşüklüğü testine tabi tutulmuştur. Geri kazanılabilir değer, kullanım değeri hesaplamaları temel alınarak belirlenmiştir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü İskonto oranları, gelecekteki maaş artışları ve çalışanların ayrılma oranlarını içeren birtakım varsayımlara dayalı aktüeryal hesaplamalar ile belirlenmektedir. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklara ilişkin detaylar Not 24 te yeralmaktadır. Garanti gider karşılığı Grup garanti karşılığını, her bir araç modeli için geçmiş yıllarda gerçekleşen araç başına düşen garanti giderlerini ve araç başına kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmiştir. Uygulanan Değerleme İlkeleri/Muhasebe Politikaları 2.1 Hasılat Banka Dışı Gelirler, gelir tutarının güvenilir şekilde belirlenebilmesi ve işlemle ilgili ekonomik yararların Grup a akmasının muhtemel olması üzerine tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal satışlarından iade ve satış iskontolarının düşülmesi suretiyle bulunmuştur. Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir: Şirketin mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Şirketin mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi. (15)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Uygulanan Değerleme İlkeleri/Muhasebe Politikaları (devamı) Hizmetlerden elde edilen gelir güvenilir bir şekilde ölçülebildiği zaman hizmetin tamamlanma derecesi dikkate alınarak muhasebeleştirilir. Sonucun güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumda gelir, bu gelirle ilişkilendirilebilecek gerçekleşen giderlerin geri kazanılabilir miktarı kadar yansıtılır. Faiz gelirleri etkin faiz yöntemi esasına göre, temettü gelirleri ise temettü tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarihte gelir olarak kayıtlara alınmaktadır. Banka Faiz gelirleri ve giderleri gerçeğe uygun değerleri ile kayıtlara yansıtılmakta olup, mevcut anapara tutarı göz önünde bulundurularak etkin faiz (finansal varlığın ya da yükümlülüğün gelecekteki nakit akımlarını bugünkü net defter değerine eşitleyen oran) yöntemi ile tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir. İlgili mevzuat gereğince donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar faiz gelirleri dışında tutulmaktadır. Bankacılık hizmet gelirleri tahsil edildikleri dönemde gelir kaydedilmekte, nakdi ve gayrinakdi kredilerle ilgili peşin tahsil edilen komisyon gelirleri ise etkin faiz oranı yöntemi ile iskonto edilerek dönemsellik ilkesi gereği ilgili dönemde gelir kaydedilmektedir. Finansal yükümlülüklere ilişkin olarak diğer kurum ve kuruluşlara ödenen ve işlem maliyetini oluşturan kredi ücret ve komisyon giderleri peşin ödenmiş gider hesabında takip edilmekte olup etkin faiz oranı yöntemi ile iskonto edilerek dönemsellik ilkesi gereği ilgili dönemlerde gider hesaplarına yansıtılmaktadır. 2.2 Stoklar Stoklar, stok değer düşüklüğü karşılığı ayrıldıktan sonra net gerçekleşebilir değer veya maliyet değerinden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokların alınması ile mevcut yer ve durumlarına getirilmesinde yapılan harcamalar aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir: Diğer şirketler için maliyet, ağırlıklı ortalama metodu ile hesaplanmıştır. Mamül ve yarı-mamüllerin maliyetine, kredi giderleri hariç, ilk madde ve malzeme, direkt işçilik giderleri ve değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından, tahminin tamamlanma maliyetleri ve satışın gerçekleştirilmesi için gerekli tahmini maliyetler düşülerek belirlenen tutardır. (16)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Uygulanan Değerleme İlkeleri/Muhasebe Politikaları (devamı) 2.3 Maddi Duran Varlıklar Maddi varlıklar satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek finansal tablolara yansıtılır. Amortisman varlıkların tahmini faydalı ömürleri üstünden doğrusal amortisman yöntemi ile hesaplanmaktadır. Arazi amortismana tabi değildir. Varlıkların tahmini faydalı ömürleri, aşağıdaki gibidir: Yer altı ve yerüstü düzenleri Binalar Makine ve teçhizat Taşıtlar Demirbaşlar Özel maliyetler 5-50 yıl 20-50 yıl 5-10 yıl 5 yıl 5 yıl Kira dönemi Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini ileriye dönük olarak tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir. Varlıkların taşıdıkları değer üzerinden paraya çevrilemeyeceği durumlarda, varlıklarda değer düşüklüğü olup olmadığına bakılır. Böyle bir belirti varsa ve varlıkların taşıdıkları değerin, tahmini gerçekleşecek tutarı aştığı durumlarda, varlık ya da nakit yaratan birimler gerçekleşebilir değerine getirilir. Gerçekleşebilecek tutar, varlığın net satış fiyatı ve kullanımdaki net defter değerinden yüksek olanıdır. Kullanımdaki net defter değeri tutarının belirlenmesi için, tahmin edilen gelecek dönem nakit akımları, paranın zaman değerini ve ilgili varlığın risk yapısını ölçen vergi öncesi indirim oranı kullanılarak iskonto edilmektedir. Bağımsız nakit akımı yaratmayan bir varlığın kullanımdaki net defter değeri varlığın dahil olduğu nakit akımı sağlayan grup için belirlenir. Değer düşüklüğü karşılık giderleri gelir tablosunda kayda alınmaktadır. Maddi varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kar veya zarar satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenerek, gelir tablosuna dahil edilir. 2.4 Maddi Olmayan Duran Varlıklar (i) Şerefiye ve ilgili itfa payı Bir iştirakin, bağlı ortaklığın, veya müşterek yönetime tabi ortaklıktaki tanımlanabilir net varlıklarının rayiç değerini aşan bir maliyet bedeli ile elde edilmesi durumunda, elde etme tarihinde oluşan aradaki fark şerefiye olarak tanımlanmaktadır. Şerefiyenin kayıtlı değeri yıllık olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldüğü durumlarda daimi değer kaybı göz önüne alınarak düzeltmeye tabi tutulur. UFRS 3 çerçevesinde, yıl sonlarında şerefiyenin kayıtlı değeri, değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Değer düşüklüğü testinde, şerefiye, Grup un birleşmenin sinerjilerinden yararlanacak olan her bir nakit üreten birimine tahsis edilir. Şerefiyenin tahsis edilmiş olduğu nakit üreten birimlerde değer düşüklüğünün olup, olmadığını kontrol etmek amacıyla her yıl ya da değer düşüklüğünü göstergesi olduğu durumlarda daha sıklıkta değer düşüklüğü testi uygulanır. (17)
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Uygulanan Değerleme İlkeleri/Muhasebe Politikaları (devamı) Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, değer düşüklüğü ilk olarak nakit üreten birime tahsis edilen şerefiyenin defter değerini azaltmak için kullanılır ve sonra bir oran dahilinde diğer varlıkların defter değerini azaltmak için kullanılır. Şerefiye için ayrılmış değer düşüklüğü karşılığı, daha sonraki dönemlerde iptal edilemez. (ii) Diğer maddi olmayan duran varlıklar Bir işletmenin alımından bağımsız olarak elde edilen maddi olmayan duran varlıklar maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilmektedirler. Geliştirme giderleri dışında, bir işletme içerisinde yaratılmış olan maddi olmayan varlıklar aktifleştirilmemektedir ve harcama yapıldığı yılın karından düşülmektedir. Maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömürleri süresiz yada süreli olmak üzere belirlenmektedir. Maddi olmayan duran varlıklar, süreli faydalı ömüre sahiplerse normal amortisman yöntemine göre 3 ila 20 yıl arasında değişen faydalı ömür sürelerince itfa edilmektedirler. Maddi olmayan duran varlıkların taşıdıkları değerlerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlar geçerli ise ilgili varlıklar değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. 2.5 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Grup, şerefiye dışında kalan her finansal olmayan varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğünün tutarını belirlemek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır. Makul ve tutarlı bir dağılımın mümkün olduğu durumlarda, Grup un merkezi varlıkları nakit üreten bağımsız birimlere dağıtılır ya da makul ve tutarlı bir dağılımın mümkün olabileceği nakit üreten birimlerinin en küçük sınıfına tahsis edilir. Kullanıma hazır olmayan maddi olmayan varlıklar her yıl ya da değer kaybı olduğuna dair herhangi bir gösterge olduğu durumlarda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akımları, paranın zaman değeri ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi bir iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının, defter değerinden daha az olması durumunda, varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali gelir tablosuna kayıt edilir. Şerefiye değer düşüklüğü iptal edilmez. (18)