Ebü l-hasen Ali bin Ebi Talip el-kureyşi Ali yi seven beni de sever, beni seven Allah ı da sever. Hz. Muhammed (Et-Tabarani Mucem El-Kebir, XXIII, s. 380, Hadis No: 901). Benim yüzümden iki kişi yok olmuştur: Sevgisinde aşırı giden dost ve kininde aşırı giden düşman. Hz. Ali (Şerif Radiy Muhammed bin Hüseyin, Nehcü l-belağa, Vecize No: 117).
Hz. Ali nin, 600 yılında Mekke de doğduğu rivayet edilir. Fâtıma binti Esed ile peygamberimizin amcası Ebu Talib in en küçük oğludur. Mekke deki kıtlık nedeniyle, babasının yükünü hafifletmek amacıyla 5 yaşından itibaren hicrete kadar Hz. Muhammed in (s.a.v.) yanında büyümüştür. Hz. Ali ve Annesi
Hz. Muhammed ve eşini namaz kılarken gören henüz 10 yaşındaki Ali, namazın ardından bu yaptıklarını sorar. Peygamberimiz de ona namaz ve İslam ı anlatıp onu davet eder. Hz. Ali babası Ebu Talib e danışmadan bir şey söyleyemeyeceğini belirtir. Hz. Ali o geceyi düşünerek geçirir ve ertesi sabah: Allah, beni yaratırken babam Ebu Talib e sormadı ki, ben Müslüman olmak için gidip kendisine danışayım! diyerek ilk Müslümanlardan olur.
Hz. Peygamber, Medine ye hicret etmeye karar verince Hz. Ali yi Mekke de bırakır. O da geceyi Peygamber in yatağında geçirerek onun evde olduğu kanaatini uyandırır.
Daha sonra da Hz. Peygamber in kendisine bıraktığı emanetleri sahiplerine iade edip Rasulullah ın kızı Fâtıma, kendi annesi Fâtıma ve yanındakilerle Mekke den ayrılarak Kuba Köyü nde Hz. Peygamber e yetişir.
Hicretin ikinci yılının son ayında, onun kızı Fâtıma ile evlenir. Bu evlilikten Hasan, Hüseyin, Muhsin, Zeynep ve Ümmü Gülsüm doğar. Hz. Ali nin Kufe deki Evi
Hz. Ali, Bedir, Uhud, Hendek ve Hayber başta olmak üzere hemen hemen bütün savaşlara katılır. Bu savaşlarda Peygamberimizin sancaktarlığını yapıp büyük kahramanlıklar gösterir. Hz. Ömer in Kılıcı Hz. Ali nin Kılıcı
Bedir Savaşı başlamadan önce, Kureyşlilerle teke tek dövüşen üç kişiden biridir.
Uhud Savaşı nda, okçuların hatası yüzünden müşrikler Müslümanların üzerine saldırırlar ve Hz. Peygamber de yaralanarak bir hendeğe düşer. Düşman onun öldüğünü yaymaya başlar.
O sırada dövüşerek gerileyen Hz. Ali, Hz. Peygamber in içine düştüğü hendeğe ulaşarak, onu koruma altına alır. İki tarafın da kazanamadığı bu savaşta Hz. Ali birçok yerinden yaralanarak gazi olur.
Huneyn Savaşı nda Müslümanlar bir ara bozulup dağılırlar. Sayıları binleri bulduğu halde içlerinden ancak birkaç kişi sabredip dayanabilir. Hz. Ali bu savaşta yalnız sabırla tahammül etmekle kalmaz, gösterdiği yiğitlik ve komutanlıkla ordunun tekrar toparlanmasını da sağlar.
628 te meydana gelen Hayber Savaşı nda Hz. Ali Müslümanların beyaz renkli sancağını taşır. Bu savaşta Hz. Ali nin kale kapısını söküp kalkan gibi kullandığı da anlatılır. Hz. Ali nin Hayber lilerin kahramanı Marhab ı yenmesi
Rasulullah hicretin 9. yılında Tebük Seferi ne çıkarken Hz. Ali yi ehl-i beytin muhafazası için Medine de bırakır. Hz. Ali sefere katılamadığı için üzülür. Bunun üzerine Rasulullah: Musa ya göre Harun ne ise, sen bana karşı o olmak istemez misin? diyerek onun gönlünü alır (Buhari, Fezailu ashabi n- Nebi, 9; Müslim, Fazailu s-sahabe, 30, 31). Hz. Ali, bu iltifattan çok memnun kalır.
Hz. Ali Mekke nin Fethi sırasında yine sancaktardır. Keda Mevkii nden Mekke ye girer. Evz, Hazrec ve Tay kabilelerinin taptıkları putlarla Mekke nin fethinden sonra Kâbe deki putları imha etme görevi ona verilmiştir. Hz. Ali ayrıca, Hz. Peygamber e kâtiplik ve vahiy kâtipliği yapar. Hudeybiye Antlaşması nı da o yazmıştır.
Hz. Peygamber vefat ettiğinde defin hizmetlerini, vasiyeti üzerine 33 yaşındaki Hz. Ali ve Rasulullah ın yakın akrabaları yerine getirirler.
Bu sırada toplanan Ensar ve Muhacirin Hz. Ebu Bekir i halifeliğe seçer. Hz. Ali ona, Hz. Fâtıma nın altı ay sonra meydana gelen vefatına kadar biat etmez (bağlılık sözü vermez). Hz. Ali ve halifelik konusu, Ehl-i Sünnet ile Şiiler arasında oldukça tartışmalıdır.
Hz. Ali, ilk üç halife döneminde ne bir idarî görevde bulunur, ne de yapılan savaşlara katılır. Kendisini ilme verir. Devamlı olarak Hz. Peygamber in yanında bulunduğu için Tefsir, Hadîs ve Fıkıhta sahabenin ileri gelenlerindendir.
Hz. Peygamber in Mekke den Medine ye hicret ettiği günün İslam tarihi için başlangıç kabul edilmesine dair teklif onun tarafından yapılmış ve kabul görmüştür. Ali - Şah-ı Merdan
Hz. Ömer ve Hz. Osman ın şehit edilişinin ardından yapılan ısrarlar üzerine Hz. Ali halife seçilir. Fakat Hz. Ali kendisini, çok kısa bir süre içinde İslam tarihinin Cemel, Sıffin, Nehrevan gibi talihsiz olayları içinde bulur. Sıffin Savaşı
Hz. Ali nin Namaz Kılarken Yaralandığı Mihrab Kendi görüşlerini paylaşmayanları öldüren Haricileri yener. Bunun intikamını almak için Abdurrahman ibn Mülcem tarafından zehirli bir hançerle sabah namazında yaralanır.
Yaranın etkisiyle iki gün sonra 26 veya 28 Ocak 661 de, 61 yaşındayken vefat eder. Kufe ye (bugünkü Necef) defnedilir. Hz. Ali nin şehit olduğu yer
Hz. Ali nin Necef teki türbesi
Hz. Ali nin, İslam ın yayılış tarihinde ve Müslümanlar arasındaki ilim, takva, samimiyet, fedakârlık, şefkat ve kahramanlık gibi yüksek ahlakî ve insanî vasıflar bakımından seçkin bir konumu vardır.
Yine Kur an ve Sünnet i en iyi bilenlerden biri olduğunu, namaz başta olmak üzere ibadetlerine çok düşkün olduğunu hemen hemen bütün Sünni ve Şii kaynaklar ittifakla belirtirler. O, aynı zamanda tasavvuf dünyası için de vazgeçilmez birisidir.
Hz. Ali nin Özellikleri Kendisine Hz. Peygamber tarafından verilen Ebu Türab (toprağın babası, alçakgönüllü ve cömert), el-mürtaza (takdir-i ilahiye tam rıza gösteren) ve Esedullah (Allah ın Aslanı) lakapları vardır. Ayrıca Şah-ı Merdan (yiğitler yiğidi), Haydar-ı Kerrar (döne döne ve tekrar saldıran aslan), Turnalar Şahı (Hz. Ali nin sesinin turna gibi güzel olması), Şah-ı Velayet (Velilerin ve iman edenlerin şahı), Emirü l-mü minin (Mü minlerin emiri) olarak da anılır. Çocukluğunda puta tapmadığı için daha sonraları Kerremallahu Vecheh dua cümlesiyle anılmıştır. Allah ondan razı olsun!
Kaynakça Ali bin Ebu Talip http://tr.wikipedia.org/wiki/ali_bin_ebu_talib Fığlalı, Ethem Ruhi, Ali, Diyanet İslam Ansik., II, 371-374. Fığlalı, Ethem Ruhi, İmam Ali, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 2007. Hz. Ali Kimdir? http://www.alevikonseyi.com/alevi/16/26/36/46/196.html Hamidullah, Muhammed, Hayber, Diyanet İslam Ansik., XVII, 20-22. Hatip, Abdülaziz, Hz. Ali den Çağlara Mesaj, Horasan Yay., İstanbul 2006. Haydar, Diyanet İslam Ansik., XVII, 24. Kandemir, M. Yaşar, Ali, Diyanet İslam Ansik., II, 375-378. Nisan 2014