İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ 2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Ders Kurulları ve Staj Değerlendirme Anketlerine Ait Analiz Raporu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi eğitim ve öğretim sisteminde kademeli olarak yapılan revizyonlar sonrasında, tıp eğitiminin preklinik dönemi olan ilk üç yılı, yatay ve dikey entegrasyona dayalı ders kurulu sistemi ile yeniden yapılandırılmıştır. Dördüncü yıl temel olarak uzun dönemli klinik stajlar ve 5. yıl kısa süreli stajlar şeklinde planlanarak, bu yıllarda hastaya yaklaşım, analiz, öğrenilmiş olan temel bilgilerin klinik uygulamaları ile özümsenmesi, problem çözebilme ve sentez oluşturabilme yetilerinin geliştirilmesi öngörülmüştür. Altıncı yıl, intörnlük dönemi tüm tıp fakültelerinde olduğu gibi (bazı yeni stajlar eklenerek) pratik ağırlıklı olarak devam etmektedir. Tüm tıp eğitimlerini bu yeni eğitim ve öğretim sistemi ile alan öğrencilerimiz şu anda 5. yıllarını bitirmekte ve intörnlük dönemine adım atmak üzeredirler. Yapılan revizyonların değerlendirilmesi amacına yönelik olarak tüm paydaşların görüş ve önerilerinin alındığı birçok toplantı yapılmıştır. Ayrıca bu süreçte fakültemizin bazı bölümlerinde düzenli olarak farklı formatlarda öğrenci geri bildirimi alınmakta ve değerlendirilmekteydi. Bu geri bildirimlerin sistematik ve standart olması amacıyla 2012-2013 akademik yılı başında Staj ve Ders Kurulları Değerlendirme Anketleri hazırlanarak uygulanmaya başlandı. Böylece özellikle 5 yıl sonunda gelinmiş olunan noktada öğrencilerin görüşleri ve yorumları alınıp, yapılabilecek revizyonlar tartışmaya açıldı. Anket değerlendirme kurulu olarak Mart-Nisan 2013 de güz yarıyılı ve bitmiş olan diğer stajlara ait anketleri nicel ve nitel (açık uçlu) veriler doğrultusunda değerlendirme fırsatını bulduk. Anketlerin yıllara göre değerlendirilmesine karar verdik. Özellikle önemli noktaların öğrenciler tarafından belirtildiği ders kurulları ve/veya stajları da ayrıca ele aldık. Değerlendirilen ders kurulu ve stajlar: 1.1, 1.2, 2.1, 2.2, 2.3, 3.1, 3.2, 3.3 ders kurulları ve 4. & 5. yıl stajları (Tablo 1). Henüz tamamlanmamış olan ders kurulları akademik yıl sonunda ayrıca incelenecektir. Sorulara verilen cevaplar değerlendirilirken Beşli Likert Ölçeğinde yer alan: 5. Kesinlikle katılıyorum ve 4. Katılıyorum olumlu görüş: 2. Katılmıyorum ve 1. Kesinlikle katılmıyorum olumsuz görüş olarak ele alındı. 3. Kararsızım ise nitel verilere bakılarak ayrıca değerlendirildi. 25 Nisan 2013; Sayfa 1/10
Tablo 1 Anket sonuçları incelenen Ders kurulu ve Stajların isimleri Ders Kurulları 4. Yıl Stajları 5. Yıl Stajları 1.1: Tıp Bilimlerine Giriş İç Hastalıkları Ortopedi ve Travmatoloji 1.2: Hücre Doku ve Organ Sistemleri I Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Psikiyatri 2.1: Lokomotor Sistem Kadın Hastalıkları ve Doğum Nöroşirurji 2.2: Kalp ve Damar Sistemi Genel Cerrahi Fiziksel Tedavi ve R. 2.3: Solunum Sistemi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Nöroloji 3.1: Sinir Sistemi ve Duyu Üroloji Göz Hastalıkları 3.2: Genitoüriner Sistem Radyoloji Kulak Burun ve Boğaz 3.3: Topografik Anatomi - Biyoistatistik Deontoloji Birinci Eğitim Yılı Değerlendirmesi Göğüs Hastalıkları Kalp Damar Cerrahisi 6. Yıl Stajları Göğüs Cerrahisi Acil Tıp Çocuk Cerrahisi Radyasyon Onkolojisi Plastik Cerrahi Nükleer Tıp Kardiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları Adli Tıp Dermatoloji Halk Sağlığı Güçlü bir lise eğitimi ve zorlu sınavlar sonrası donanımlı bir şekilde tıp eğitimine başlayan öğrencilerin ilk ders kurullarında öğrenmeleri gerekenlerin temel konular olduğu bilincine vakıf oldukları bilinmekteydi. Bu durumun öngörüsüyle oluşturulan 1.1 ve 1.2 ders kurullarının öğrencilerin beklentilerini karşıladığı görülmektedir ve bu durum öğrencilerimiz tarafından Tıpla tanışma bir nebze olsun sağlandı! ifadesiyle yorumlandırılmıştır. Amaç ve hedeflerin açıklanma oranı İngilizce Program da (İNGPROG) Ders Kurulu 1.1 için % 14 ve 1.2 için de % 5 gibi düşük bir oran gösterirken, Türkçe Program da (TURPROG) % 40 ve % 35 olduğu görülmüştür. Her ders kurulunun başlangıcında o kurulun amaç - hedef, geçme-kalma kriterleri ve sınav sistemi hakkında bilgi veren bir GİRİŞ dersinin gerekliliği anlaşılmıştır. Her iki grupta da ilan edilen ders programına uyulduğu ve öğretim üyeleri ile ilgili bir iletişim sorunu yaşanmadığı, öğretim üyelerine ders dışında ulaşabilmenin mümkün olduğu belirtilmiş. TURPROG da bazı derslerde aynı konuyu anlatmak için iki amfiye farklı iki öğretim üyesinin geldiği belirtilmiştir. İNGPROG da dersliklerin fiziki şartları, öğretim üyelerinin seslerinin arka sıralardan duyulmaması dışında bir sorun belirtilmezken, TURPROG da amfilerin altyapısında (öz. ses düzeni, aydınlatma ve ısıtmada) sorun olduğu belirtilmiştir. Ön plana çıkan bir nokta da Meliha Terzioğlu amfisindeki projeksiyon cihazının yetersiz olduğudur. TURPROG da 25 Nisan 2013; Sayfa 2/10
amfilerin fiziksel altyapısı ile ilgili yakınmalar ilk üç yıl boyunca düzenli olarak tüm ders kurullarında belirtilmektedir. Özellikle Ekrem Kadri Unat (EKU) amfisinde belirgin bir ısıtma ve aydınlatma sorunu olduğu aşikardır. Amfinin tavanında bulunan floresanlar açıldıklarında çok ses oluşturduklarından kapalı tutulmakta ve yan tarafa yerleştirilmiş olan floresanlar da yeterli aydınlatmayı sağlamamaktadır. İki yılını bu amfide geçiren öğrenciler için bu nokta çözüm bekleyen önemli bir sorundur. Eğitim materyallerinin geliştirilmesi önerilmiştir. Ders notlarına ulaşmakta güçlük çekildiği anlaşılmıştır. Bioistatistik dersinin tıp için öneminin tekrar vurgulanması gerekmektedir. Bu ders kurulunda uygulanan kurul sınavlarının, daha önceki yıllarda sorulmuş soruların bazı derslerde tekrar tekrar kullanılması nedeniyle tam anlamıyla ölçme değeri taşımadığı, soruların mutlaka güncellenmesi gerekliliği belirtilmiştir. İkinci Eğitim Yılı Değerlendirmesi İkinci yıl bir bütün olarak değerlendirildiğinde sistem temelli ders kurullarına geçilmesi ile beraber, yeni yapılandırılan eğitim sisteminde ders kurullarında klinik derslerin de bulunması nedeniyle bir ani geçiş dönemi yaşadıkları anlaşılmıştır. İkinci yılın lokomotor sistem (2.1) gibi göreceli olarak zor bir ders kurulu ile başlaması da bu geçişi güçleştirmiştir. Amaç ve hedeflerin açıklanması kurullar arasında farklılıklar göstermekle beraber yeterli orana ulaşamamıştır. Entegrasyonun ve programın olumlu bulunduğu, ancak bazı anabilim dallarının yaklaşımı nedeniyle öğretim üyeleri ile sorunlar yaşandığı belirtilmiştir. Ders programında sık değişiklik yapılması, öğretim üyelerinin derse geç gelmesi, teneffüse vakit kalmaması, telafi derslerinin sıklığı veya yapılamaması göze çarpan olumsuzluklardır. Buna ek olarak ders kurullarında yer alan bazı klinik anabilim dallarının derslere gelmediği ön plana çıkmıştır. Teorik programa uymada sorun olduğu anlaşılmıştır. İNGROG ve TURPROG arasında ders kurullarına verilen ortalama not kurullar arasında farklılıklar göstermek ile beraber İNGPROG da daha yüksek olarak belirtilmiştir (2.1 İNGPROG: 7.00; TURPROG 4.93). Bu farkın temel sebebi: İNGPROG da öğrenci sayısının azlığı pratik derslerden yüksek verim alabilmelerini sağlarken, TURPROG da pratik gruplarında öğrenci sayısının çok fazla olması nedeniyle gerek pratik mekanları gerekse materyaller yetersiz kalmakta ve yeterli verim alınamamaktadır. Bu durum uygulama ağrılıklı ders kurullarının tümünde bir sorun olarak göze çarpmıştır. 25 Nisan 2013; Sayfa 3/10
Ders kurullarının yapısı incelendiğinde 2.2 de 22 saat Kardiyoloji dersi bulunduğu ve bu sayının fizyoloji dersi ile eşit olduğu, 2.3 de de 16 saat Göğüs Hastalıkları dersi bulunduğu belirlenmiştir. Klinik derslerin yoğunluğu ve çeşitliliği ders kurullarının güçlü bir yönü olmakla beraber öğrenci seviyesinin üzerinde anlatıldığında konunun tam olarak anlaşılamadığı vurgulanmıştır. Öğrenciler bu konuya çok önem vermektedirler. Ders kurulunda az sayıda (1-5) dersi bulunan bir anabilim dalı derse gelmediğinde veya dersi seviyelerinin üstünde 4. veya 5. Yılın slaytları ile anlattığında bu nokta öğrencilerin gözünden kaçmamakta ve hemen not edilmektedir. Burada tekrar vurgulanması gereken konu öğrencilerin aslında mevcut programı ne kadar benimsedikleri ve sahiplendikleridir. Aynı konuyu başka derslerde de görerek bilgiler oturuyor. cümlesi ile ders kurulu içerisinde tekrarlar olduğunun farkında olduğunu, fakat bu sistemin de pozitif getirileri bulunduğunu veciz bir şekilde dile getiriyor. Nadir olarak çok fazla tekrar olduğundan şikayet ediliyor. Her iki programda da öğrenciler öğretim üyelerine ders dışında ulaşılabilir olduğu konusunda > % 55 oranında görüş bildirmişlerdir. Kararsız bir % 25 oranında grup olmakla beraber, olumsuz olan grup yaklaşık % 10 seviyesinde kalmaktadır. Akademik eğitim kadrosunun ulaşılabilir olması pozitif bir yön olarak algılandı. Her ne kadar fakültemiz içerisinde öğretim üyelerinin ulaşılabilir olmadığı konusunda bir yargı mevcut ise de bu nokta öğrenciler tarafından tam olarak bu şekilde algılanmamıştır. Özellikle bazı ders kurullarında bu oranların değiştiği görülmüştür. Klinik stajlar seviyesinde ise aynı soru sorulmadığından bir fikir edinilememiştir. 2.1 ders kurulunda İNGPROG ve TURPROG arasında uygulanan farklı metodolojiler nedeniyle sözlü sınava yaklaşımda ve sınavın objektifliğinde memnuniyetsizlik olduğu belirlendi. Ders kurulu bitiminde uygulanan sınavın objektif olduğunu düşünüyorum. şeklinde sorulmuş olan önemli 16. Soruya İNGPROG % 67 olumlu yaklaşırken bu oran TURPROG da % 25 e gerilemektedir. Bunun sebebi: İNGPROG da bu ders kurulunda ders veren tüm öğretim üyelerinin her öğrenciyi sınava tabi tuttuğu bir sözlü sınav uygulaması yapılmakta iken, TURPROG da öğrencilerin ve dersi veren öğretim üyesi sayısının fazlalığı nedeniyle bu uygulama yapılamamaktadır. TURPROG da öğrenciler sadece bir veya iki öğretim üyesinden sınava girmekte, dolayısıyla sınavı uygulayan öğretim üyelerinin yaklaşım farklılıkları sınavın objektifliğini ve buna bağlı olarak da öğrenci memnuniyetini düşürmektedir. Öğrenciler, ders kurulu sisteminde baraj olmadığının ve bazı dersleri elediklerinin farkında olduklarından, sözlü sınav sisteminin varlığı doğru uygulandığında bir avantaja dönüşebilir. Sözlü sınav sistemine genel olarak bir itiraz olmadığı, ders kurulu sistemi 25 Nisan 2013; Sayfa 4/10
içerisinde disiplinli çalışma için gerekli bir eğitim metodolojisi olduğu bir öğrencimizin şu ifadesi ile pekişmektedir: Sözlüler güzel, çünkü çok çalışıyoruz ve öğreniyoruz. Ders kurulunda aldığım eğitim beni hekimlik mesleğine hazırlamakta yeterliydi. şeklinde hazırlanmış olan 21. soru ders kurulları seviyesinde hekimlik yönünde beklentisi yüksek olan öğrencilerimiz tarafından farklı bir şekilde anlaşılmış ve tüm ders kurullarında genellikle olumsuz olarak yorumlanmıştır. Fakat bu soruya olumlu cevap 4. ve 5. yıllarda belirgin olarak yükselmiş ve 6. yıl Acil Tıp stajında da stajın özü gereği doğal olarak üst seviyeye ulaşmıştır. Hekimlik mesleğine hazırlanmayı hasta odaklı pratik uygulama olarak değerlendiren öğrencilerin ders kurulları içerisinde erken dönemde hasta ile karşılaşması anlamlı olabilir. Üçüncü Eğitim Yılı Değerlendirmesi Üçüncü yıl aslında 2. yılın devamı olmakla beraber, hasta başı pratiklerinin başlaması ile ayrı bir özellik kazanmaktadır. Bu yıl 3.1 Sinir Sistemi ve Duyu Organları isimli uzun (160 teorik 42 pratik saat) bir ders kurulu ile başlamaktadır. Bu yıldaki tüm ders kurullarında amaç ve hedeflerin açıklanma oranın ortalama % 30 oranında kaldığı görülmüştür. Öğrenciler ders kurullarına oldukça düşük notlar vermişler (4.9 6.5). Yükselen beklentiler doğrultusunda ders kurullarını ve içeriklerine daha eleştirel ve bilinçli yaklaşılmıştır. İlk önce vurgulanması gereken bir nokta, sınav sisteminde 50 soruluk finalin adaletsiz bir sınav sistemi ortaya çıkardığıdır. Bu önemli bir konudur ve sınav ölçme değerlendirme güvenirliği açısından doğru olmadığı belirtilmelidir. 160 ve 142 saat teorik ders olan 3.1 ve 3.2 ders kurullarında 50 soru sorulduğunda doğal olarak bilgi ölçme güvenirliği tartışmalı bir konuma gelebilir. Diğer öne çıkan bir nokta da TURPROG da bir kısım derslerin slaytlarının İngilizce hazırlanmış olduğu ve bu konunun bir grup öğrenci tarafından olumsuz olarak karşılandığıdır. Ders kurulu başkanlarının ellerine geçen anketleri bu doğrultuda değerlendirerek gerekli tedbirleri almaları önerilir. Öğrenciler refleks olarak ders kurulları için kendilerine verilen anketlerde, eğitimi bir bütün olarak algıladıklarını gösterecek şekilde hasta başı klinik pratikleri hakkındaki görüşlerini de bildirmektedirler. Bu önemli bir konudur, çünkü öğrenci kendine sunulan tüm imkanları olabilecek en iyi şekilde değerlendirmek istemektedir. Bu doğrultuda hasta başı pratiklerden iyi planlandığı takdirde ve gerekli ilgi gösterildiğinde yararlandıklarını belirtmişlerdir. Genel Cerrahi pratiklerinin amfi dersi olarak yapılması yerine pratik eklenmesini önermişlerdir. 25 Nisan 2013; Sayfa 5/10
3.3 ders kurulunda bulunan aile hekimliği derslerini tam olarak algılayamamış olabilecekleri düşünüldü. Bu ders kurulu veya bu yıl için bu derslerin uygunluğu tekrar değerlendirilmelidir. İkinci yılda olduğu gibi bazı ders kurullarında öğretim üyelerinin derse gelmediğinden, anatomi pratiklerinin kalabalık olmasından, eğitim materyalinin arttırılması, güncellenmesi, çeşitlendirilmesi ve yeni teknolojilerin kullanılmasının gerekliliğinden bahsetmişlerdir. Ders kurulunda konu ile çok da ilgili olmayan dersler bulunduğunu, klinik derslerin kendi seviyelerinde ve anlaşılabilir olmadığını tekrar belirtmişlerdir. Üçüncü soru olan Ders kurulu süresince önceden ilan edilen teorik ders programına uyuldu. sorusunu ders kurullarına göre incelediğimizde 3.2 ders kurulunda İNGPROG için % 40, TURPROG için de % 29 olumlu olduğu görülmektedir. Öğrencilerin bu konuya özellikle önem verdikleri ve derslerde olabilecek aksamaları tolere etmedikleri anlaşılmaktadır. Aynı ders yılı içerisinde bu soruyu olumlayanların oranı 3.1 için İNGPROG da %53, TURPROG da % 55 ve 3.3 için ise İNGPROG % 85 ve TURPROG da % 70 dir. Bu husus ders kurullarının yapısı şekillendirilirken göz önüne alınması gereken önemli bir noktadır. Teorik derslerde en az aksamanın olduğu belirtilen 3.3 ders kurulu 5 anabilim dalından oluşurken, 3.1 ve 3.2 ders kurulları klinik derslerin eklenmesi nedeniyle daha karmaşık bir yapıdadır ve yönetilmesi zor olmuştur. Bir kez daha belirtilmesi gereken bir konu, ders kurullarında teorik derslerin aslında öğrencilerin belirttiği oranda aksamadığı, fakat öğrencilerin eksik olan dersler konusuna çok önem verdiğidir. Özellikle de klinik derslerdeki aksamaları ön plana çıkarmaktadırlar. Dördüncü Eğitim Yılı Değerlendirmesi Preklinik ve ders kurulları döneminden sonra büyük bir heves ile 4. yıla başlayan öğrenciler teorik dersler ile beraber eş zamanlı ve aktif olarak hasta başı pratikleri de yapmaya başladıklarının bilincindedirler. Bu yılın meslekleri için önemli bir aşama olduğunu fark ettiklerini anketlere yansıtmışlar. Cerrahpaşa da ilk kez bir öğretim üyesinin öğrencisi olma kavramı ile karşılaşan öğrenciler, kendileri ile pratiklerde ilgilenen ve daha az ilgilenen anabilim dallarını, öğretim üyelerini açık sözlü bir şekilde belirtmişlerdir. Öğretim Üyesi Temelli Eğitim Sistemi dezavantajları ve avantajları ile öğrencilerin eğitim hayatının merkezini oluşturmuştur. Bu gerçeğin bir sonucu olarak da en çok yakınılan konu bazı anabilim dallarında öğretim üyelerinin arasındaki ilgi farklılıkları ve hasta başı pratiklerinin azlığı olarak belirlenmiştir. Tam tersi olarak da ilgili öğretim üyeleri ve bölümler de anketlerde olumlu örnekler olarak yer almış. 25 Nisan 2013; Sayfa 6/10
Anketlerin değerlendirmesinde İNGPROG ve TURPROG arasında nicel veriler ortak olarak sunulup, nitel verilerin hangi programa ait olduğu belirtilmiştir. İki grup arasında stajlara yaklaşım açısından belirgin bir fark tesbit edilememiştir, çünkü ilk üç yılda ders kurulu pratiklerinde İNGPROG ile TURPROG öğrenci sayıları arasındaki belirgin sayısal farklılık, staj döneminde kısmen de olsa ortadan kalkmaktadır. Amfilerin altyapısının yetersizliğine, özellikle de Tevfik Remzi Kazancıgil ve Celal Öker amfilerine vurgu yapılmış. Kadın Hastalıkları ve Doğum stajı ile ilgili 17 öğrencinin değerlendirmesi olduğu için bir yorum yapmak zor görünüyor. Önemli bir nokta stajlarda sınavın objektif olduğunu konusunda görüş bildiren öğrenci oranın % 30-35 oranında kalmasıdır. Bu kayda değer bir konudur. Kaynağı ve nedenleri araştırılmalıdır. Sorun sözlü sınavlardan ve uygulanış şeklinden kaynaklanıyor olabilir. Sözlü ve staj içi başarı notu şeklinde verilen notlar eğitim felsefesi açısından tıp eğitiminin önemli bir bölümünü oluşturmakla beraber öğrenciler tarafından farklı şekilde algılanmaktadır. Teorik ders programında yapılan ani değişiklikler, her ne kadar tüm teorik dersler staj sonuna kadar yapılmış olsa da öğrenci tarafından teorik ders programına uyulmaması olarak algılanmaktadır. Ancak öğrenci şapkasını takıp bu soruna baktığımızda onlar için ne kadar önemli bir konu olduğunu anlayabiliriz. Yüksek oranda memnuniyet ifade ettikleri ve öğretim üyeleri ile bir iletişim sorunun olmadığı (% 82) ve 4. yıl stajları arasında pratik saatlerinin etkin kullanıldığını belirttikleri (% 67), Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları stajında teorik programa uyumda olumluluk % 40 oranında kalmıştır. Aynı şekilde Genel Cerrahide bu oran % 47 ve İç Hastalıklarında % 80 olmuştur. Tüm teorik programın ilan edilenden farklı saatlerde de olsa uygulanıyor olması öğretim üyeleri açısından kısmen kabul edilebilir bir durum olabilir fakat öğrencileri olumsuz etkilemiştir. Pratiklerde kalabalık gruplar bulunduğu bazı stajlar için belirtilmiştir. Staj gruplarındaki öğrenci sayısı etkin öğrenme açısından uygundu. sorusunu İç Hastalıkları için % 90 olumlarken, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları stajında bu oran % 19 ve Genel Cerrahide % 60 olmaktadır. Daha çok hasta görmek ve etkin pratik yapmak isteyen öğrencilerin bu konuyu ne kadar hassas olarak değerlendirdikleri görülmektedir. Tüm stajlarda pratik, yeterli sayıda hasta görme istekleri tam olarak yerine getirilememiş olsa da % 40-50 oranında bir memnuniyet bildirmişlerdir. Bir örnek olarak İç Hastalıkları stajında Öğretim üyeleri ders ve pratik saatlerini etkin olarak kullanmaktadır. sorusuna olumlu yanıt % 25, Öğretim üyelerinden hasta başı ortamlarda (poliklinik, servis 25 Nisan 2013; Sayfa 7/10
vs.) yeterince eğitim alma fırsatım oldu. sorusuna olumlu yanıt % 30 olarak bildirilirken, Staj sırasında kliniklerde yeterince hasta görme şansım oldu. Sorusuna yanıt ise % 53 olumlu, yalnızca % 18 olumsuz ve % 27 de kararsız kalmıştır. Açık uçlu sorularda da hasta sayısının çok olduğunu olumlu bir nokta olarak belirtmişlerdir. Pratiklerde öğretim üyeleri üzerinden olmasa da bir şekilde kendilerini memnun edecek oranda hasta gördükleri aşikardır. Aynı şekilde İç Hastalıkları stajı pratik gruplarındaki öğrenci sayısını etkin öğrenme açısından da yukarıda belirtildiği gibi % 90 oranında yeterli bulmaktadırlar. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı nın MARMARAY inşaatı sırasında hasara uğrayan binadaki polikliniklerini taşımak zorunda kalması nedeniyle ortaya çıkan sıkışık servis düzeni öğrencilerin aslında iletişimleri çok iyi olan bu bölümden yeteri kadar faydalanamamalarının nedeni olabilir. Beşinci Eğitim Yılı Değerlendirmesi Eğitim sistemi organizasyonunda diğer yıllardan farklı olarak 1-3 hafta (5-15 iş günü) arası süren farklı özelliklere sahip stajlardan oluşan bir yıl olduğundan tüm stajları ortak değerlendirmek zordur. İntörnlük öncesi yılda Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ndeki Çocuk Psikiyatrisi hariç tüm anabilim dallarında staj yapabilme olanağının sağlanmış olduğu 5. yılda olası ihtisas seçimleri açısından da bilgi- fikir edinmektedirler. 2012-2013 akademik yılına özel olarak anketi cevaplayan öğrencilerin tüm tıp eğitimlerini yeni eğitim-öğretim sistemi içerisinde almış olan öğrenciler olduğu akılda tutulmalıdır. Bir diğer belirtilmesi gereken önemli nokta da bu yılda öğrencilerin küçük gruplar halinde stajlara katıldıklarıdır (İNGPROG 20-25, TURPROG 30-35). Eğitim metodolojisi açısından bu yapılandırma şekli büyük bir avantajdır ve bir grup stajın bu avantajı pozitif yönde kullandıkları belirlenmiştir. Küçük gruplarda yapılan stajların, staj 5 gün gibi kısa bir süre bile olsa iyi kurgulandıklarında öğrencilerde pozitif bir izlenim bıraktığı gözlenmiştir. Stajlar arasında anketler açısından farklar görülmekle beraber ortak zayıf noktaları pratikler ve hasta görme konusudur. Bu konuda olumlu cevaplar % 22 70 arasında değişmektedir. Bazı stajlar amaç ve hedeflerin açıklanmasında yeterli görülmezken (% 32 Ortopedi), tam tersi olarak açılış dersinin bulunduğu stajlarda bu oran çok yüksek bulunmuştur (% 92 Kardiyoloji, Adli Tıp). Beşinci yılda bu kısa süreli stajlarda öğrencilerinden beklentileri açıklayacak, stajın kısa bir tanıtımının yapıldığı, geçme-kalma sisteminin açıklandığı kısa bir girişin faydalı olacağı açıktır. Dördüncü yılda olduğu gibi Öğretim Üyesi Temelli Eğitim Sistemi uygulanan stajlarda ilgili öğretim üyesi ile ilişkili olarak pratik, hasta görme ve staj kısa bile olsa stajdan 25 Nisan 2013; Sayfa 8/10
maksimum seviyede faydalanma değişiklik göstermektedir. Kısa süreli cerrahi stajlarda öğrenciler ameliyat görme şanslarının olmadığını belirtmişlerdir. Staj amaç ve hedeflerinde ameliyathane ortamına öğrencileri sokmak olmasa bile, öğrencilerde bu beklenti vardır. Bir diğer dikkat çeken nokta sınavın objektifliği konusunda öğrencilerin çok hassas olduklarıdır. Memnuniyetlerini 7.47 not vererek ifade ettikleri Kardiyoloji stajını, sınavın objektifliği konusunda % 24 oranında olumlamışlardır. Stajın yazılı sınavının olmaması, sözlü, performans ve ödev ile not verilmesi etkili olmuştur. Ortopedide bu oran % 30 olarak belirlenirken, diğer stajlarda % 42-87 arasında değişmektedir. İleride yeni bir yapılandırılmaya gidilerek bazı stajların seçmeli staj programına eklenmesi planlanırsa, beşinci en uygun yıl olarak görülmektedir. Bunun nedenini anlamak için stajların uzunluğu ve kısalığı ile ilgili soruları eleştirel gözle değerlendirmek gerekir. Bir grup öğrenci tarafından bazı stajlar belirgin olarak kısa bulunurken, bazılarının da uzun olduğu belirtilmiştir. Stajların süresi genel ortalamada yeterli bulunurken, özellikle kısa bulunan iki staj Psikiyatri (% 62) ve Kardiyoloji (% 71) olmuştur. Öğrencilere intörnlük döneminde Nöroloji, Psikiyatri ve Dermatoloji stajlarının bulunduğu hatırlatılmalıdır. Altıncı Eğitim Yılı Değerlendirmesi Altıncı yılı, intörnlük yılını değerlendirmek için elimizde henüz yeterli veri bulunmamaktadır. Acil Tıp stajı için 17 öğrenci tarafından verilen cevaplar ile yorum yapmak zordur. Ancak genel anlamda mesleklerine hazırlık açısından bir memnuniyet ifade etmektedirler Toplumu oluşturan bireylerin bir olay veya gerçek karşısındaki beklentileri-yorumlarıanalizleri nasıl farklılıklar gösteriyorsa tıp fakülteleri öğrencileri arasında yapılmış olan bu anketlerde de aynı yansımaları gördük. Anketler kantitatif verilerin olmasına rağmen sübjektivite de içermektedirler. Ancak mevcut yeni kurulmuş ders kurulu ve staj sisteminin işleyişi-eksiklikleri-negatif ve pozitif yönleri hakkında gerçekçi bilgiler vermişlerdir. Öğrencilerle yapılmış olan bire-bir görüşmelerde, yukarıda belirtildiği gibi bazı anabilim dallarının yaptığı anketlerde mevcut sorunlar hakkında gerekli bilgilere ulaşılmış olsa bile, bu sonuçların sayıya dökülmesi ve açık uçlu sorularda açık yüreklilikle ifade edilmiş olması bizim için çok önemliydi. Kendimize doğruyu söyleyen bir ayna tutmamızı sağladı. 1. Yıl: Genel bir memnuniyet 2. Yıl: Şaşkınlık 3. Yıl: Beklentilerin tam olarak karşılanmaması 4. Yıl: "Öğretim Üyesi Temelli Eğitim Sistemi" ile tanışma... 5. Yıl: Her stajda yeni ufuklara yelken açmak 25 Nisan 2013; Sayfa 9/10
ÖNERİLER: 1. Temel Bilimler Binası ndaki amfilerin altyapısının acil olarak gözden geçirilmesi. EKU tavan aydınlatma, ısıtma; Meliha Terzioğlu amfisindeki projektör gibi. 2. Ders kurullarında ve stajlarda yapılamayan, ertelenen dersler konusunda öğrencilerin ne kadar duyarlı olduğu konusunda ilgili bölümleri bilgilendirmek ve gerekli tedbirlerin alınmasını istemek. 3. Ders kurulları sınavlarının, ders kurulunda yer alan toplam ders saatiyle uyumlu olması, özellikle de finallerin soru sayısının 50 den yüksek, mümkünse 100 soru olması. 4. Bazı stajlarda sınav objektifliği konusunda öğrencilerin çekinceleri vardır. İlgili stajların anketleri bu bakış açısı ile de değerlendirmeleri önerilir. 5. Ders kurullarının ve stajların ilk dersini veya dersin bir bölümünü amaç-hedefleri, içeriği, işleyişi, beklentileri, geçme-kalma kriterlerini ve sınavı açıklayan bir şekilde planlamak. 6. Ders kurullarındaki tüm derslerin tek tek ders kitapları bulunmakla beraber ders kurulu mantığı ile düzenlenmiş bir kaynak bulunmamaktadır. Öğrenciler bu konuyu belirtmişlerdir. Ders kurulu başkanlarına, ders kurulunda yer alan öğretim üyelerinden kısa ders notları veya slaytları talep ederek ders kurulu notu şeklinde düzenlemeleri önerilir. Bu notların pdf formatında eğitim öğretim sayfasında yayınlanması sağlanmalıdır. Bu şekilde öğrenciler tek tek ders notu aramak ve öğretim üyelerinden talep etmek zorunda kalmayacaklardır. 7. TURPROG da öğrenciler bazı ders kurullarında kullanılan İngilizce slaytsunumlarını istemediklerini belirtmişlerdir. Bu konuyu ders kurulu başkanları değerlendirebilir. 8. Stajlarda pratikler ve hasta başı eğitimin beklentileri tam olarak karşılamadığı tespit edilmiştir. Öğretim üyesi temelli stajlarda bu sorunun tamamen çözülmesi güçtür ve tıp eğitiminin temel sorunlarından biridir. 9. Ders kurullarında pratik gruplarının daha küçük alt gruplara ayrılması verimi arttıracaktır. 10. Uygulamalarda kullanılan eğitim materyallerinin eksikliğinin giderilmesi (model, maket ve gerekli sarf malzemelerin temini) önem arz etmektedir. 25 Nisan 2013; Sayfa 10/10