GENEL YETENEK ÇÖZÜMLERİ 6

GENEL YETENEK ÇÖZÜMLERİ 6 1. Yeni tatlar yaratmak sözü, edebiyatta daha önce el atılmamış yeni konulara değinmek yani özgün konulara yönelmek anlamındadır. Bilindiği gibi özgünlük, benzerlerinden farklı ve üstün olmak tır. 7. Parçanın I., II., III., IV. cümlelerinde kişisel görüş bildiren (öznel) yargı yoktur. Bu cümlelerdeki yargılar, kanıtlanabilen (nesnel) yargılardır. V. cümledeki söz, sözü söyleyen kişinin kişisel düşüncelerini içermektedir.. Sokakla eseri oluşturduğunuz beyni bir araya getirmek sözünde sokak, gerçekleri, eseri oluşturan beyin ise hayal gücünü simgelemektedir. Bunları bir araya getirmek, gerçekle düşseli bir potada eritmek demektir. 3. A seçeneğinde gülmek ve üzülmek B seçeneğinde gitmek ve gelmek D seçeneğinde donmak ve yanmak E seçeneğinde anımsamak ve unutmak sözleri karşıt kavramlardır. 4. B seçeneğindeki tutmak sözcüğü, yakalamak anlamında kullanılmıştır. Ele almak, elde bulundurmak anlamıyla ilgisi yoktur. 5. D seçeneğindeki dert yanmak deyimi, sızlanarak sıkıntılarını anlatmak anlamındadır. 6. V. cümlede olumsuz eleştiri söz konusu değildir. Bu cümlede lirik şiirin etkileyiciliğinin şiir yazan kişiye göre değiştiği vurgulanmaktadır. 8. VII. cümlede bir öneri değil, koşul söz konusudur. 9. Cümledeki anahtar söz kendi toprağının özsuyuyla beslemek sözüdür ve bu söz yazarın kendi toplumunu ve insanını anlatması demektir. Yazar bunu yaparsa yabancı ülkelerde sesini duyurur yani evrenselliğe ulaşır. 10. Parçanın ilk dört cümlesi, yazarın biyografik bilgilerini içermektedir, son cümlesi ise Aşk Kulübü adlı eserinin içeriği yani konusuyla ilgilidir. Son cümlede annesinin kendi yurtlarından göç etmeden önce yaşadığı olayların kitaba konu olduğu vurgulanmıştır. 11. II. cümlede yazarın eserlerinin beğeniyle okunmasının nedeni olarak öz varlığımızın bir parçası gibi görülmesi gösterilmiştir. V. cümlede halkın, yazarın samimiyetine inanmasının nedeni olarak da millî kültürümüzü yaşatmaya çalışması gösterilmiştir. 1. A seçeneğinde git-i-yor-uz gid-i-yor-uz t, d ye dönüşmüştür. B seçeneğinde et-en ed-en t, d ye dönüşmüştür. D seçeneğinde yurt-u yurd-u t, d ye dönüşmüştür. E seçeneğinde çok-u-na çoğ-u-n-a k ğ ye dönüşmüştür. 1

DENEME SINAVI 13. B seçeneğindeki de bağlacı ayrı yazılmalıdır. Bu takım da son maçlarında iyi sonuçlar elde edememişti. 14. İlk cümledeki gelip sözcüğü bir bağ-fiil dir, ve bağlacının yerini tutmaktadır. ve bağlacından sonra virgül (,) getirilemeyeceği için gelip sözcüğünden sonra virgül (,) kullanılması da noktalama yanlışına yol açmaktadır. GENEL YETENEK 18. Cümledeki anlatım bozukluğu, eylemsinin yanlış kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Anlatım bozukluğunun giderilmesi için kaldığı eylemsisinin yerine olduğu eylemsisi getirilmelidir. Olduğu eylemsisi hem ileride hem geride sözcüğünü karşılayabilir. 19. Parçada yer, olay, kişi kavramları bir olay örgüsü içinde verilmiştir. Bu ögelerden yararlanılarak oluşturulan anlatıma öyküleme denir. Ayrıca ev ve bahçe çeşitli nitelikleriyle anlatılarak betimlenmiştir. 15. A seçeneğindeki mektuplaştık eylemi, B seçeneğindeki tartışmıştık eylemi, C seçeneğindeki selamlaşmıştı eylemi, D seçeneğindeki tanışmıştık eylemi öznelerin karşılıklı olarak yaptıkları eylemlerdir. E seçeneğindeki uçuştu eylemi ise öznelerin birlikte yaptıkları bir eylemdir. 0. Parçada bir edebî eserde biçim-içerik dengesinin nasıl olması gerektiği anlatılmaktadır. II. cümle dışında, parçanın bütün cümleleri bu konuyu destekler biçimdedir. II. cümlede ise eski edebiyatımızda biçimin nasıl belirlendiği anlatılarak konunun dışına çıkılmıştır. 16. A seçeneğinde kırsal sözcüğü alanlar ın niteliğini, C seçeneğinde doğal sözcüğü güzellikler in niteliğini, D seçeneğinde millî sözcüğü park ın niteliğini, E seçeneğinde geniş sözcüğü bilgi nin niteliğini bildirmektedir. B seçeneğinde nitelik bildiren bir sözcük yoktur. 1. Parçanın ilk üç cümlesinde edebiyat ve edebiyatçı kavramları üzerinde durulmuşken IV. cümleden itibaren şiir konusuna geçilmiştir. Bu yüzden parça, IV. cümleden itibaren ikiye ayrılmalıdır.. Soru kökünde verilen cümle, parçanın III. cümlesinden sonra getirildiğinde parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur. 17. C seçeneğindeki cümlede gereksiz ek kullanılmasından (-den) kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Cümle Bu filmin çok izlenmesinin nedeni, Kurtuluş Savaşı yıllarını tüm gerçekliğiyle yansıtmasıdır. biçiminde düzeltilmelidir. 3. Parçada aile arasındaki iletişimin zayıflamasından bunun da sorunlu bireylerin oluşmasına yol açmasından yakınılmaktadır.

GENEL YETENEK 4. Parçada şiirden hem günlük yaşamda hem de yazınsal (edebî) eserlerde sık sık yararlanıldığı vurgulanmaktadır. 5. Yazarın anlattığı kişilerin içlerine girememesinin nedeni, parçanın beşinci cümlesinde belirtilmiştir. DENEME SINAVI 30. A daki yargı, yedinci cümleden sonraki bütün cümlelerden, C deki yargı, birinci ve ikinci cümleden; D deki yargı, dokuzuncu cümleden; E deki yargı ise beşinci cümleden çıkarılabilir. Üçüncü cümleye bakıldığında B deki yargının tam tersi görülecektir. 6. Parçada anlatılanlar, bir yapıtın ödül almış olmasının onun değerli bir yapıt olup olmadığını göstermeyeceğini vurgulamaktadır. 1 31. 1 1 3 4 3 1+ 1 1 + 3 4 = 3 4 3 = 7. A daki yargıya son cümleden, B deki yargıya ikinci cümleden, C deki yargıya son cümleden, D deki yargıya ikinci cümleden ulaşılabilir. E deki yargı, C deki yargıyla çelişmektedir ve bu nedenle parçadan bu yargıya ulaşılamaz. 8. A daki özellik son cümlede, B deki ve D deki özellik üçüncü cümlede, E deki özellik birinci ve ikinci cümlede belirtilmiştir. Parçada yazarın okurlara öğüt verdiğine dair bir ayrıntı yoktur. 9. Lüks ve güzel teknelerin çevreye zarar vermesi karşıt bir durumdur (A seçeneği). Parça öznel (kişisel görüşler içeren) yargılarla (dev, güzel, çiçek bahçesi) oluşturulmuştur (C seçeneği). Parçada benzetmelere (dev gibi kaya, çiçek bahçesini andıran tekne) başvurulmuştur (D seçeneği). Yüksek, güzel, hafif gibi niteleyici sözlerden yararlanılmıştır (E seçeneği). Parçada yalnızca görme duyusuyla algılanabilen ayrıntılara yer verildiği için B seçeneğindeki yargı söylenemez. 3. 1 1 + 1 1 + 4 00, 04, = 100 10 1 1 1 1 + + 08, 004, 8 4 10 100 100 10 + = 4 10 100 + 8 4 5 50 + = 5 + 5 4 5 5 + 4 = 5 5 + 4 = 3

DENEME SINAVI 5 3 33. 3 5 43 15 118 3 4 4 3 = = 64 81 17 34. ( ) ( ) I. 9 3 15 = 9 5 = 14( D) GENEL YETENEK 37. a b a= b+ 8 b= c+ 5 8 5 b c c c= d+ d a b= 8 b c = 5 + c d= bulunur. a d= 15 II. 54 + 36 = 3 6 + 6 10( Y) III. IV. 5 3 3 0 = 3 3 5 0 = 6 15 400 6 50. 000 10 ( Y) 3 3 3 = 3 3 3 3 3 6 = 3 3 3 I. ve IV. doğrudur. = 6 43 ( D) 35. ab 16 a = = 16 bc c = 8 = 4 = = 1 64 64 3 16 8 4 a =, b = 8 ve c = 8 seçilirse a + b + c toplamının en büyük değeri ( ) + ( 8) + ( 8) = 18 bulunur. 38. 360. x = y 3 3. 3. 5. x = y 3 x en az 5. 3 x = 5. 3 3. 3 3. 5 3 = y 3 (30) 3 = y 3 y = 30 x = 75 olduğundan x + y en küçük değeri 75 + 30 = 105 bulunur. 4 5 36. ab = < bc = ab < bc 5 6 b > 0 olduğundan a < c... (1) 5 6 bc = < ac = bc < ac 6 7 c > 0 olduğundan b < a...() (1) ve () den b < a < c bulunur. 39. abc = 1. (bc) 100.a + bc = 1.(bc) 100a = 0.(bc) 5.a = (bc) ve a en çok 9 olacağından 5.9 = 45 = (bc) bulunur. En büyük abc = 945 olur. 4

GENEL YETENEK 40. z xy + yz zx y = y(x y) z(x y) = (x y) (y z) 3 y = 3. = 6 bulunur. 41. x, y Z 3< x 8 6 y 4 DENEME SINAVI 44. Limon sayısı x ve maliyet y olsun. Tanesini 150 kuruştan satınca 0 lira zarar ediyorsa, 150x = y 000 dir. Tanesini 30 kuruştan satınca 8 lira kâr ediyorsa; 30x = y + 800 dir. Bu iki denklem ortak çözülürse 30x= y+ 800 150x= y 000 80x = 4800 x = 60 bulunur. 4x 3y ifadesinin en büyük değerini bulabilmek için x en büyük, y en küçük seçilmelidir. Buna göre, x = 8 ve y = 6 seçilirse 45. Gidiş süresi Dönüş süresi 4x 3y = 4.8 3.( 6) = 3 + 18 = 50 bulunur. t saat olmak üzere (14 t) saat AB = 64.t = 48. (14 t) 4t = 3(14 t) 4t = 4 3t 7t = 4 4. 3a+ 3b= 5 3a+ 3b= 5 1/ a+ c= 6 a c= 6 1/ b 3c= 4 + b+ 3c= 4 a+ b+ c = 15 bulunur. t = 6 AB = 64.6 = 384 bulunur. 3 46. Serdar işin ünü 9 günde yapıyorsa, tamamını 4 9 4 = 1 günde yapar. Okyar işin ünü 4 günde 3 3 43. 1 1 1 1 1 1 a + a + a ( 1 ) ( 1 ) = a 1+ a 1 1 1 ( a) ( 1+ ) a + a a ( + a) ( a) a = = a yapıyorsa, tamamını 4 3 = 6 günde yapar. İkisi birlikte; 1 1 1 + = 1 6 x 3 1 = x = 4 günde yaparlar. 1 x 5

DENEME SINAVI 47. Etiket fiyatı x lira olsun. %40 lık I. indirim sonunda fiyatı x 60 TL 100 %30 luk II. indirim sonunda fiyatı x 60 70 TL 100 100 GENEL YETENEK 50. İki çocuğun Babanın yaşı yaşları toplamı Bugün x 9 + x 5 yıl sonra x + 10 9 + x + 5 34 + x =.(x + 10) x + 0 = 34 + x x = 14 x 60 70 4x = 336 = 336 100 100 100 x= 800 TL bulunur. Babanın bugünkü yaşı = 9 + x = 9 + 14 = 43 bulunur. 48. 5x işçi 1 işi günde t saat çalışarak 1 günde bitiriyorsa 51. 4x işçi 1 işi günde 3t saat çalışarak y günde bitirir 1 1 = y = 10 bulunur. 5x t 1 4x 3t y % 30 00 gr + % 60 300 gr = % x 500 gr 00 30 300 60 x + = 500 60 + 180 = 5x 100 100 100 x = 48 a 5. 3 b ab 1 4 6 4 6 = 81 3 a b 64 = = ( ) 4 ( 6) 4 = 10 = 4, 49. Kaan, Batu ve Defne nin aldığı kalem sayıları sırasıyla K, B ve D olsun. 1 1 1 K = B = D = a K= a 4 5 B= 4a D= 5a D B = 5a 4a = 4 53. 1. soru için 5 seçenek. soru için 4 seçenek 3. soru için 4 seçenek olacağından a = 4 kalem Kaan K = a =.4 = 8 kalem almıştır. 15. soru için 4 seçenek 5.4 14 = 5. 8 farklı cevap anahtarı hazırlanabilir. 6

GENEL YETENEK DENEME SINAVI 54. mb ( ) = 180 ( 80 + 60 )= 40 ma ( ) > mc ( ) > mb ( ) olduğundan a > c > b dir. Buna göre, a b > 0, b c < 0 ve a c > 0 olduğundan a b + b c + a c = a b (b c) + a c = a b b + c + a c = a b bulunur. 009 da 0 kişi 0 5 56. 010 da 5 kişi 100 x 100 5 x = = 5 0 olduğundan % 5 artmıştır. 55. x A B 4 D y C AB = xcm olmak üzere DC = ycm xy A( ABC) = dir. 7 ABC üçgeninde iç açıortay teoremi uygulanırsa, 57. 010 yılındaki kursiyer sayısı = 35 + 30 + 60 + 5 + 30 = 10 kişidir. 010 yılında resim kursuna katılan kişi sayısı = 35 kişidir. 10 35 360 x 360 35 x = = 60 bulunur. 10 AB AC BD x 4 = = DC 7 y xy = 8 xy A ABC = 8 ( ) = = 14 cm 7

DENEME SINAVI GENEL YETENEK 58. Tel kırma : 36 + 0 + 5 = 81 kişi Resim : 40 + 30 + 35 = 105 kişi Giyim - dikim : 65 + 40 + 30 = 135 kişi Takı Tasarım : 7 + 35 + 60 = 167 kişi Bilgisayar : 95 + 60 + 60 = 15 kişi Sıralamada III. sırada giyim - dikim kursu vardır. 60. O 6 10 8 C x D A B OAC dik üçgeninde OC + OA = AC OC + 6 = 10 OC = 8 cm OD = AC = OB = r = 10 cm x = CD = 10 8 = cm bulunur. 59. D 4 E 9 C F 3 x A 4 H 9 B [FH] [AB] çizilirse AH = 4 cm ve HB = 9 cm bulunur. FAB dik üçgeninde öklid bağıntısı uygulanırsa FH = AH. HB x = 4.9 x = 6 cm bulunur. AD = EH = 3 + 6 = 9 cm Alan (ABCD) = AD. AB = 9. 13 = 117 cm bulunur. 8

GENEL KÜLTÜR ÇÖZÜMLERİ 6 1. Orta Asya Türkleri İpek Yolu üzerinde hâkimiyet kurabilmek için öncelikle Çin ve bölgedeki diğer devletlerle mücadele içerisinde olmuşlardır. İpek Yolu üzerinde hâkimiyet kurunca da ekonomik açıdan güçlenmiş ve bölge siyasetinde etkili olmuşlardır. Türklerde ekonomi genel anlamda hayvancılığa dayalıdır. Tarımsal etkinliklere ticaretten daha fazla önem verme gibi bir durum söz konusu değildir. 4. Soruda Artuklular - Hüsamiye Medresesi doğru olarak eşleştirilmiştir. Diğer eserleri inceleyerek olursak; Divriği Ulu Camii Mengücekler, Yağıbasan Medresesi Danişmentliler, Malabadi Köprüsü Artuklular, Kayseri Ulu Camii Anadolu Selçukluları Döneminde yapılmıştır.. Soruda ortak özellik vurgulandığı için her üç devlette de görülen özellikler olmalıdır. Bu durum A seçeneğinde mevcuttur. 5. Ünlü Türk-İslam bilgini Ömer Hayyam Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah Dönemi nde astronomi alanında çalışmalar yapmış ve mali işlerin düzenlenmesi amacıyla Takvim-i Celali yi hazırlanmıştır. 3. Zengin devlet adamlarının mal ve mülklerini toplum yararına bağışlaması Vakıf Üretim - tüketim ilişkilerinin düzenlenmesi Ahi - Lonca Meliklerin devlet yönetimine önceden hazırlanması Atabey Toprakların devlete hizmet edenlere asker yetiştirme karşılığı verilmesi İkta Eşleştirme yapıldığında Gulam ile ilişkili bir açıklama bulunmamaktadır. Gulam ise devşirme sisteminin Gazneliler ve Büyük Selçuklularda görülen şeklidir. 9 6. İlmiye sınıfı: Din, eğitim-öğretim, yargı, fetva çıkarma ve yönetimi denetlemeden sorumludur. Divan-ı Hümayunda Kazasker ve Şeyhülislam tarafından temsil edilir. Bu sınıf içerisinde devşirme-kul kökenliler yer almazdı. Seyfiye sınıfı: Yönetim ve askerlik görevi olan askeri sınıfı ifade eder. Divan-ı Hümayun da Sadrazam, Kubbealtı vezirleri ve Kaptan-ı Derya tarafından temsil edilir. Bu sınıfa Ehli örf de denilmektedir. Kalemiye sınıfı: Mali, idari ve yazışma işlerinden sorumludur. Divan-ı Hümayun da Defterdar ve Nişancı tarafından temsil edilir.

DENEME SINAVI 7. Osmanlı Devleti nde kapitülasyonlardan yararlanan devletlerin vatandaşları arasındaki davalara konsolosluk mahkemeleri bakardı. Şer i mahkemeler; devletin kuruluşundan itibaren var olan, İslam hukukunun uygulandığı mahkemelerdir. Cemaat mahkemeleri; gayrimüslim Osmanlı vatandaşlarının kendi içlerindeki sorunları çözümlemek amacıyla açılan mahkemelerdir. Nizamiye mahkemeleri; Tanzimat Dönemi nde Avrupa mahkemeleri örnek alınarak açılmış modern mahkemelerdir. Ayrıca Divan-ı Hümayun da üst düzey yöneticiler arasındaki davalara bakılırdı. GENEL KÜLTÜR 11. 1838 Balta Limanı Ticaret Antlaşması ile Osmanlı Devleti İngilizlere en geniş kapitülasyonları vermiş ve bunun sonucunda İngiliz malları Osmanlı ülkesini sarmıştır. Bu durum bir önlem olarak değerlendirilemez. 1. Mustafa Kemal in daha geniş yetkiler istemesi kendine olan güveninin, sorumluluk almaktan kaçınmadığının, yurtsever ve milliyetçi olduğunun göstergesidir. 8. Osmanlı Devleti nde savaşlarda ele geçen Hristiyan unsurların devletin payına düşenlerine (esirlerin 1/5 i) pençik denirdi, ileride bu geliştirilerek devşirme sistemine dönüşmüş ve bu sistemle Kapıkulu Ordusu oluşturulmuştur. 9. Abdülaziz ve II. Abdülhamit in yapılmak istenen yeniliklere karşı çıktıkları için tahttan indirilmeleri; Bazı padişahların yenilikleri benimsemediğinin ve yenilik yanlılarının zamanla güçlendiğinin göstergesidir. Yapılan yenilikler sonucunda da padişahların yetkileri artmamış, aksine azalmıştır. 13. Osmanlı Devleti nin I. Dünya Savaşı na Almanya nın da içinde bulunduğu üçlü ittifak grubunda girmesinde her üç öncülde verilenleri gerçekleştirmek istemesi etkili olmuştur. 10. Mürur Tezkeresi adıyla İstanbul a Anadolu dan gelecek olanlar için dahili pasaport uygulaması getiren Osmanlı padişahı II. Mahmut tur. 10 14. Millî Mücadele nin ilk yayın organı Sivas Kongresi nde çıkarılmasına karar verilen İradeimilliye gazetesidir. (Atatürk bu gazeteye benim gazetem demiştir.)

GENEL KÜLTÜR 15. Osmanlı anayasası olan Kanuniesasi ye göre Meclis Başkanı, meclisi istediği yerde toplayabilmekteydi. Mustafa Kemal de son Osmanlı Mebusan Meclisi ne başkan seçilerek, meclis dağıtıldığı takdirde meclisi Anadolu nun güvenli bir şehrinde yeniden toplamayı amaçlamıştır. DENEME SINAVI 19. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu nun ortaya çıkmasında A, B, C ve E seçeneklerinde verilenlerin etkisi olmuştur. Ancak TBMM Teşkilat-ı Esasiye Kanunu nu yani 191 Anayasası nı 0 Ocak 191 de hazırlamış, C seçeneğinde verilen saltanatın kaldırılması ise 1 Kasım 19 de gerçekleşmiştir. Bundan dolayı saltanatın kaldırılmasının Teşkilat-ı Esasiye Kanunu nun ortaya çıkmasında bir etkisinin olduğu söylenemez. 16. Bilgi kısmındaki ifadelere dayanarak devletin egemenlik haklarının çiğnendiğini, bağımsızlığın etkisiz kılındığını, mali denetimin devam edeceğini söyleyebiliriz. 0. Misakımillî de Kars-Ardahan-Batum (Elviye-i Selase), Arapların yaşadığı yerler ve Batı Trakya da halk oylaması yapılması istenmiş ancak Lozan Konferansı nda halk oylaması ile ilgili bir ifade yer almamıştır. 17. Temsil Heyeti ilk komutan atamasını Sivas Kongresi nden sonra Batı Cephesi ne yapmıştır. (Ali Fuat Paşa yı Batı Cephesi Kuvayımilliye komutanlığına atamıştır.) Ancak soruda TBMM nin ilk komutan ataması sorulduğu için buna dikkat edilmesi gereklidir. TBMM Kazım Karabekir i Doğu Cephesi komutanlığına atayarak ilk komutan atamasını gerçekleştirmiştir. 1. TBMM 1 Kasım 19 de saltanatı kaldırdığı gün halifeliğe dokunmamıştır. Çünkü ortam ve koşullar henüz oluşmamıştır. Halifelik 3 Mart 194 te kaldırılmıştır. 18. I., II., III. ve IV. öncüllerde verilenler Sovyet Rusya ile TBMM arasında yakın ilişkiler kurulmasına neden olmuştur. Ancak TBMM Sovyet Rusya nın rejimini (yönetim anlayışını) benimsememiştir.. İnkılapçılık ilkesi Atatürkçülüğün doğmatik değil, dinamik olduğunun kanıtıdır. Toplumun ihtiyaçlarına ve çağın gereklerine göre sürekli ilerlemeyi ve gelişmeyi öngörür. 11

DENEME SINAVI 3. TBMM içerisinde, 4 Temmuz 193 te imzalanan Lozan Barış Antlaşması nı eleştiren bazı muhalif milletvekilleri nedeniyle 7 Ekim 193 te Ali Fethi Bey hükümeti istifa etmiştir (Cumhuriyetin ilanından iki gün önce). GENEL KÜLTÜR 7. İngiltere nin Hatay konusunda Türkiye den yana bir tavır sergilemesinde Orta Doğu da Fransa yı etkisiz hale getirme düşüncesi etkili olmuştur. Diğer seçeneklerin soruyla bir ilişkisi yoktur. 4. Türkiye de kadınlara 1934 te milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. 1935 te yapılan genel seçimlerde ise kadınlar ilk kez oy kullanmış ve 18 kadın milletvekili seçilmiştir. 8. 1945 yılı başlarında II. Dünya Savaşı nı kazanacakları belli olan Müttefik Devletler (İngiltere, ABD, SSCB) Yalta Konferansı nda bir araya gelerek 1 Mart 1945 e kadar Mihver Devletlere savaş açmış devletlerin BM ye kurucu üye olarak kabul edileceğini açıklamışlardır. Diğer konferanslar da yine II. Dünya Savaşı devam ettiği sırada düzenlenmişlerdir. 5. Atatürk Döneminde 1933-1938 arasında I. Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulanarak planlı sanayileşme ve kalkınma başlamıştır. Varlık vergisi II. Dünya Savaşı sırasında halktan alınmış, yarışmacı anlamda ilk seçimler ise Demokrat Parti nin kurulmasından sonra gerçekleşmiştir. I. ve III. öncülde verilenler Atatürk ün ölümünden sonra gerçekleşmişlerdir. 9. Nüfus Mübadelesi yani Türk-Rum nüfuslarının yer değiştirmesi 196-1930 tarihleri arasında Atatürk Dönemi nde gerçekleşmiştir. I. ve II. öncüllerde verilenler ise II. Dünya Savaşı ndan sonra gerçekleşen gelişmelerdir. 6. Lozan Görüşmelerine Osmanlı Hükûmetinin de davet edilmesi üzerine saltanat, farklı ülkelerde yaşayan Müslümanların sorunları, aralarındaki savaşlara müdahalede bulunmak zorunda kalınmaması için de halifelik kaldırılmıştır. Bu durumlar dış politika ile ilgili gelişmelerdir. Cumhuriyetin ilan edilmesi ise yeni kurulan devletin rejiminin belirlenmesidir. Bu iç politika ile ilgili bir gelişmedir. Ayrıca cumhuriyet ilan edilince devlet başkanlığı sorunu çözümlenmiş ve meclis hükûmeti sisteminden kabine hükûmeti sistemine geçilmiştir. 30. Türkiye Balkan Antantı, Sadabat ve Akdeniz Paktlarına ülke ve bölge güvenliğini sağlamak ve barışa katkıda bulunmak amacıyla katılmıştır. Çünkü bu dönemde Almanya ve İtalya saldırgan politikalar (Akdeniz, Orta Doğu, Afrika ve Avrupa üzerinde) izlemektedirler. 1

GENEL KÜLTÜR 31. Türkiye de yaz mevsiminin yaşandığı 1 Haziran tarihinde yeryüzünde kuzeye doğru hareket edildikçe gündüz süreleri uzar. Haritadaki merkezlerden biri olan Antalya daha güneyde yer aldığı için gündüz süresi diğerlerinden kısadır. DENEME SINAVI 35. Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan insani gelişim indeksi belirlenirken km² ye düşen kişi sayısı göz önüne alınmaz. Bu veri gelişmişlik ölçütü olarak kabul edilemez. Örneğin çok gelişmiş olan Kanada da nüfus yoğunluğu çok azken Hollanda da çok fazladır. Çok geri kalmış olan Bangladeş te nüfus yoğunluğu çok fazlayken yine geri kalmış bir ülke olan Moğolistan da nüfus yoğunluğu çok düşüktür. 3. Şekilde gösterilen menderesleri oluşturarak akan bir akarsuyun yatak eğimi çok az olmalıdır. Düz arazilerde yavaş akan akarsular tarafından oluşturulan mendereslere Batı Anadolu da rastlanır. 33. Dağlık alanlar ortalama yükseltileri fazla olduğu için kış aylarında kar yağışları alırlar. Bu nedenle kış aylarında bir miktar akım (Debi: Akarsuların taşıdığı su miktarı) düşmesi söz konusu olur. Ancak ilkbaharla birlikte artan sıcaklıklar karların erimesine dolayısıyla akımın yükselmesine neden olmaktadır. Haritada III ve V numaralarla gösterilen taralı alanlar yüksek ve kar yağışlı olduklarından bölgelerdeki akarsuların akımlarında belirtilen özellikler görülür. 36. Haritada gösterilen taralı alanlar ülkemizin kapalı havzalarını göstermektedir. Temelde yer şekilleri ve iklim koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan kapalı havzalarımız şunlardır: Göller Yöresi Tuz Gölü (Konya) Van Gölü Aras-Kura (Hazar Denizi) 37. İlk 5 yıllık sürede kadın ve erkek nüfus artış hızlarındaki değişim seyri birbirine paraleldir. Ancak 1960 ve sonrasında bu paralellik bozulmuştur. 34. Yer şekilleri rüzgâr yönü üzerinde etkili olan en önemli faktörlerden biridir. Rüzgârlar özellikle vadi ve boğaz gibi yer şekillerinin bulunduğu alanlarda kanalize olarak yer şekilleriyle aynı yönde eserler. İstanbul ve Çanakkale boğazları kuzeydoğu güneybatı yönünde uzandığından D şıkkındaki rüzgâr gülünü oluştururlar. 38. Tarım alanlarından daha modern (intansif) yöntemler kullanılarak alınan verim artırılabilir. Tohum ıslahının yapılması, nadas yerine nöbetleşe ekim yapılması, gübrelemenin artması ve sulama imkanlarının yaygınlaşması verimi olumlu yönde etkiler. Tarım alanlarının genişletilmesi üretim miktarını olumlu yönde etkiler ancak verimliliği artırmaz. 13

DENEME SINAVI 39. Pirinç yetiştirilen alanların sıtma hastalığına neden olan sivrisineklerin ürediği yerler olması, haşhaş ve kenevirin ise uyuşturucu maddelerin üretiminde kullanılabilmesi nedeniyle bu ürünlerin üretim alanları Tarım ve Köy İşleri Bakanlığınca sınırlandırılmıştır. Zeytin ve mısır ise iklim, sulama vb. imkanların uygun olduğu alanlarda yetiştirilir. GENEL KÜLTÜR 43. Yer şekilleri sade olan merkezler arasında inşa edilecek yolların yapım maliyetleri daha düşük olmaktadır. Verilen merkezlerden Diyarbakır ve Şanlıurfa arasındaki yer şekilleri oldukça sadedir. 40. Türkiye de gıda sektörünün yaygın olması ham madde sağlanması konusunda sorun yaşanmamasıyla açıklanabilir. Ancak hemen tüm sanayi faaliyetlerinde nitelikli işçilere ihtiyaç duyulmaktadır. 44. Bölgeler arasındaki kalkınmışlık farklarının azaltılması amacıyla geri kalmış kesimlerde sanayi başta olmak üzere üretimin artması için çeşitli teşvik uygulamaları yapılır. İşçi ücretlerinin artırılması maliyetleri artırdığından yatırımları olumsuz etkiler. 41. Son otuz yıllık süreçte Türkiye deki sanayi üretiminde görülen büyük artış, ihracatını yaptığımız ürünlerin profilini büyük ölçüde değiştirmiştir. Günümüzde otomotiv ve beyaz eşya gibi sanayi ürünlerinin toplam ihracat içindeki payları oldukça fazladır. Bu nedenle başta demir olmak üzere gerekli madenlerin ihracatı yerini ithalata bırakmaktadır. Son yıllarda sanayi sektöründe çalışanların payının artmış olması da temelde sanayi üretiminin Türkiye ekonomisi içerisindeki öneminin arttığını göstermektedir. 45. Akdeniz Bölgesi nin batı kıyıları genel olarak Antalya kıyılarına karşılık gelmektedir. Turizmin geliştiği bu kıyılarda seralarda çiçek üretimi ve turunçgil üretimi de yapılmaktadır. Antalya nın Akseki ilçesinde bulunan boksit yataklarından çıkarılan cevher Seydişehir Alüminyum Fabrikasında işlenmektedir. Ancak kıyı balıkçılığı daha çok Doğu Karadeniz kıyılarında yürütülen bir ekonomik faaliyettir. 4. Her geçen yıl artan enerji ihtiyacının karşılanması için yerli kaynaklara yönelmek bu konudaki dışa bağımlılığı önemli ölçüde azaltacaktır. Ancak doğal gaz gibi ithalat yoluyla karşılanabilen bir kaynağın kullanımı doğru bir tercih olarak değerlendirilemez. 46. Bir bölgenin kırsal kesimlerinde inşa edilen konutlarda yapı malzemesi olarak yakın çevreden sağlanabilen malzemeler kullanılır. Akdeniz Bölgesi ndeki kırsal kesimlerde genellikle taş kullanılan konutlar görülmektedir. Ahşap meskenler ise daha çok Karadeniz Bölgesi nin kırsal kesimlerinde görülmektedir. 14

GENEL KÜLTÜR 47. Bakırın Türkiye de çıkarıldığı yerler; Kastamonu Küre Rize Çayeli Artvin Murgul Elazığ Maden DENEME SINAVI 51. Servet üzerinden alınan vergiler: Emlak, motorlu taşıtlar, veraset ve intikal vergisidir. D seçeneğinde yer alan kurumlar vergisi gelir üzerinden alınan vergidir. 48. Doğu Anadolu Bölgesi nde Divriği, Hekimhan ve Hasançelebi başta olmak üzere demir çıkarılan çeşitli yerleşmeler vardır. Ancak ülkemizde demir-çelik sanayisi İskenderun, Karabük ve Zonguldak-Ereğli de gelişmiştir. 5. 198 Anayasası nda başlangıç bölümünde yer alan ilkeler arasında kuvvetler birliği yoktur. Kuvvetler ayrılığı vardır. 49. Hukukun yaptırım türleri: Ceza, cebri icra, tazminat, iptal ve hükümsüzlüktür. D seçeneğinde yer alan meşru müdafa hakkı koruma yollarından biridir. 53. 198 Anayasası na göre seçimlerde oy kullanabilenler: TC vatandaşı ve 18 yaşını dolduranlar. Ayrıca cezaevlerindeki tutuklu yargılananlar ile taksirli suçtan hüküm giyenlerdir. 50. Kişinin belli bir olay ya da durumda nasıl davranması gerektiği Görgü Kuralları tarafından düzenlenir. 54. Yüksek seçim kurulunun 6 üyesi Yargıtaydan, 5 üyesi Danıştaydan seçilerek oluşturulur. 15

DENEME SINAVI 55. Olağanüstü hal ya da sıkıyönetim ilanı için öngörülen ortak neden; yaygın şiddettir. GENEL KÜLTÜR 59. AB üyesi olmasına rağmen Schengen Anlaşması na üye olmayan ülkeler: İngiltere ve İrlanda dır. 56. Cumhurbaşkanı nın vatana ihanetle suçlanması halinde, onu yargılayacak olan makam; Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesidir. 60. 01 yılında sona eren Kyoto Protokolü yerine yürürlüğe girecek olan Bali Sözleşmesi dir. 57. 010 yılında yapılan anayasa değişikliği de dikkate alındığında Anayasa Mahkemesi, 17 üyeden oluşur. 14 üye Cumhurbaşkanı tarafından, 3 üye TBMM tarafından seçilir. Görev süresi 1 yıldır, üyeler 65 yaşını doldurunca emekliye ayrılır. B seçeneği yanlıştır. Görev süresi dolan üyeler tekrar seçilemezler. 58. Köy ihtiyar heyetinin doğal üyeleri: Öğretmen ve imamdır. 16