UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2006 ULUSLARARASI YATIRIMCILAR DERNEĞİ 16.10.200.2006 İSTANBUL
DÜNYADA DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR (milyar $) 1600 1400 1396 1200 1092 1000 800 693 826 716 710 916 600 400 331 358 478 557 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
ÜLKE GRUPLARINA GÖRE G DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN DAĞILIMI (milyar $) 2002 2003 2004 2005 -%22 22 %27 27 %29 TOPLAM 716 557 711 916.. -%34 -%14 %37 GELİŞ İŞMİŞ ÜLKELER 547 358 396 542 PAY %76 %64 %56 %59 %13 %57 57 %21 GELİŞ İŞMEKTE OLAN 155 175 275 334 ÜLKELER PAY %22 %31 %39 %36
YATIRIMLARI ÇEKEN İLK 10 ÜLKE (2005) (milyar $) 1. İNGİLTERE 2. ABD 3. ÇİN 4. FRANSA 5. HOLLANDA 6. HONG KONG 7. KANADA 8. ALMANYA 9. BELÇİKA 10. İSPANYA 164.5 99.4 72.4 63.6 43.6 35.9 33.8 32.7 23.7 22.9 TÜRKİYE (22) 9.7
1. HOLLANDA 2. FRANSA 3. İNGİLTERE 4. JAPONYA 5. ALMANYA 6. İSVİÇRE 7. İTALYA 8. İSPANYA 9. KANADA 10. HONG KONG EN ÇOK DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM YAPAN ÜLKELER (2005) (milyar $) 119.5 115.7 101.1 45.7 45.6 42.9 39.7 38.8 34.1 32.6
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM STOKLARI (2005) (milyar $) 1. ABD 2. İNGİLTERE 3. FRANSA 4. HONG KONG 5. BELÇİKA 6. HOLLANDA 7. ALMANYA 8. İSPANYA 9. KANADA 10. AVUSTRALYA 1625 816 600 532 492 463 502 367 356 210
TÜRKİYE YE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GİRİŞLERİ (milyon $) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 (8 AYLIK) TOPLAM DYY STOKU (2005) 885 722 805 940 783 982 3352 1137 1752 2837 9886 12407 42.2 (Milyar $)
SEÇİLM LMİŞ DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM BÜYÜKLÜKLERİ (milyar $) 1990 2004 2005 DYY Girişi DYY Çıkışı DYY Girişi Stoku DYY Çıkışı Stoku Birleşme ve satınalmalar Satışlar Toplam Aktifler Toplam İhracatları Toplam istihdam (bin kişi) Gayri safi yurt içi hasıla toplamı Brüt sabit sermaye oluşumu 202 711 916 230 813 779 1789 9545 10130 1791 10325 10672 151 381 716 6045 20986 22171 5956 42807 45564 1366 3733 4214 24551 59458 62095 21898 40690 44674 4925 8700 9420
2005 TE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARDA ARTIŞ NEDENLERİ Makroekonomik faktörler 1) Gelişmekte olan piyasalarda yaşanan büyüme Mikroekonomik Faktörler 2) Şirket karlarında artış 3) Hisse fiyatlarında artış B&S larda artış Kurumsal Faktörler 4) Yatırım politikalarında serbestleşmenin sürdürülmesi 5) Ticaret rejimlerinde serbestleşmenin sürdürülmesi
2005 YILINDA DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN ÖZELLİKLERİ - B&S lerin Doğrudan Yabancı Yatırımlar içindeki payında artış (%78) - Gelişmekte olan ülkelerde DYY Stokları artışı - 1995: 335 milyar $ 2005: 1.4 trilyon $ - Yurtdışına yatırım yapan ülke sayısında artış (gelişmekte olan ülkeler) (Arjantin, Şili, Hindistan, Türkiye, Malezya) - Endüstriyel açıdan sektörel çeşitlilikte artış (petrol arama, çimento, laptop ve cep telefonu, IT, bankacılık) - Kurum karlılıklarında rekor seviyelerin sürmesi - Gelişmekte olan ülkelerin şirketlerinin küresel boyutta başarılarının artması (Fortune 500 de 47 firma )
2005 YILI YATIRIMLARI : GENEL DEĞERLEND ERLENDİRME RME - I - Küresel ekonomik büyümede Kuzey-Güney sermaye akışının önemli bir rolü bulunmakta - DYY akışı çok yönlü olmaya başladı - Bölgeiçi DYY akışının artarak devam ediyor (Güney ve Güneydoğu Asya) - DYYların büyük bölümü hizmetler sektörüne yapıldı (finans, telekomünikasyon, gayrimenkul) - Temel girdi sektörlerde DYY artışı devam ediyor - petrol, doğalgaz, madencilik (yatırımlar için hedef bölge: Afrika) - Dünyada ekonomik dengelerde değişiklikler oluyor - Yüksek DYY girişi sebebiyle bazı gelişmekte olan ülkelerin ekonomik ve politik ağırlıkları artmaya başladı - B&S larda yaşanan artış Çok Uluslu Şirketlerin yatırımlardan kaynaklanmakta 2005 te DYY girişlerini arttırdı
2005 YILI YATIRIMLARI : GENEL DEĞERLEND ERLENDİRME RME - II - Gelişmekte olan ülkelerden DYY akışı artmaya başladı - Oyunun kuralları hızla değişiyor - Son yıllarda bölgeden büyük DYY akışı başladı DYY çıkışı DYY çıkışı stokları: 2005 :133 milyar $ (dünya sirkülasyonun %13 ü) 2005 :1.4 trilyon $ 1990 : 13 milyar $ (dünya sirkülasyonun %5 i) 1990: 150 milyar $ - Sektörel dağılım Temel girdi sektörler (petrol, doğalgaz, madencilik) Kaynak bazlı imalat (metal, çelik) Finans ve altyapı hizmetleri Küresel rekabete açık sektörler(otomotiv, elektronik) - Coğrafik dağılım Bölgeiçi yatırımlar (Güney-Güney aksı: %90ını kapsıyor) Daha güçlü Güney-Güney aksı yatırımları mevcut Bölgeler arası (Asya - Latin Amerika)
EN ÇOK TERCİH H EDİLEN YATIRIM NOKTASI ENDEKSİ (İlk 100 Çok Uluslu Şirket) Ülke Yatırım Yoğunluğu 1. ABD 92,0 2. İngiltere 92,1 3. Hollanda 89,6 4. Almanya 87,4 5. Fransa 83,5 7. Brezilya 81,0 10. Meksika 78,0 12. İspanya 76,4 16. Çek Cumh. 70,0 19. Çin 66,0 20. Hong Kong 65,6 25. Macaristan 55,0 28. Rusya 54,0 32. Türkiye 50,0
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM PERFORMANS POTANSİYEL ENDEKSİ (2004) PERFORMANS Önde gidenler (yüksek) Potansiyel altı (düşük) Belçika Brezilya (Yüksek) Bulgaristan Fransa Çin Almanya Çek Cumh. Rusya Estonya Türkiye POTANSİYEL Macaristan İngiltere İrlanda ABD Kazakistan Hollanda Polonya Singapur (Düşük) Potansiyel üstü Arnavutluk Azerbaycan Kosta Rika Romanya Vietnam Düşük performanslılar Kolombiya Mısır Hindistan Endonezya Güney Afrika Venezuela
Gelişmiş Ülkeler KÜRESELLEŞME ENDEKSİ (Transnationality Index -2003) İrlanda 63,7 Belçika 62,1 Lüksemburg 59,4 Estonya 47,0 Hollanda 34,4 Yeni zelanda 32,0 Slovenya 30,8 Macaristan 28,7 Çek Cumh. 27,7 Gelişmekte olan Ülkeler Hong Kong, Çin 85,5 Singapur 59,3 Trinidad ve Tobago 52,2 Şili 32,1 --------------------------------------------------------------------- Türkiye 11,2
2006 YILI BEKLENTİLER LERİ - I - DYY girişleri artarak devam edecek Yüksek ürün fiyatları Asya nın doğal kaynak ihtiyacının sürmesi - Gelişmiş ülkelerde ekonomik büyüme sürecek: %3 (2006 2007) - Avro bölgesinde ekonomik iyileşme sürecek - Kurum karlılıklarında rekor seviyeler sürecek - Dünya ticaretinde güçlü bir büyüme sürüyor 2006: %8 2007: %7.5 - B&Slarda kazanılan yüksek DYY seviyeleri korunacak
2006 YILI BEKLENTİLER LERİ - II Gelişmekte olan ülkelerde büyüme yavaşlayacak - Çin ve Hindistan da büyüme 2005 yılına göre yavaşlayacak Büyüme 7,2 % 2006 6,6 % 2007 (IMF 2006 Raporu) - Yüksek petrol fiyatları - Yüksek faiz oranları - Enflasyonist baskıların sürmesi - B&S ların artışı sürecek (2006 ilk yarıda %39 arttı)
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN İLK TERCİHİ: GÜNEY VE GÜNEYDOG NEYDOĞU U ASYA - Bölgeye yüksek DYY girişleri devam edecek - Diğer ülkelere yatırımlar yavaşlayacak: - Çin yatırımlarını sürdürecek - Bölge içi DYY hareketleri artacak - Hizmetler ve yüksek teknoloji alanında güçlü DYYlar sürecek - Ar-ge alanında DYY artarak devam edecek - Bölgede DYYların gayrimenkule ilgisi devam edecek (2005 de 8.8 milyar $)
Bölge içi i i yatırımlar: Güney G ve GüneydoG neydoğu u Asya
GÜNEY VE GÜNEYDOG NEYDOĞU U ASYA DA DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM POLİTİKALARI - Ekonomilerini açmaya devam ediyorlar - Yatırımları çekmek için yeni teşvikler getiriyor, -DYY lara sağlanan haklar ve avantajlar garanti altına alınıyor - İdari engelleri kaldırmaya devam ediyorlar - Yerel firmalarının küreselleşmesi için büyük destek veriyorlar Endonezya Özel bölgelerdeki DYYlara 15 yıl vergi tatili Kore DYYlar için onay süresini 30 dan 20 güne düşürdü - Yeni DYY yasası çıkarttı (Transparan, adil ve idari prosedürlerde öngörülebilirlik) Tayland ilaç sektöründeki DYYlar için yeni teşvikler getirdi
GÜNEY VE GÜNEYDOG NEYDOĞU U ASYA İÇİN 2006 YILI BEKLENTİLER LERİ - Çin, Hindistan: DYYlar için yine en öncelikli alanlar olacak - Çin de hizmetler sektöründe DYYlar artarak devam edecek - İmalat sektöründe DYY girişlerinde yavaşlama yaşanabilir - DYY kalitesi artmakta - Hizmetler ve yüksek teknoloji ürün imalatları öne çıkacak - 2008 Olimpiyatlarının DYY artışlarına olumlu etkisi olacak Olumsuz Gelişmeler - İşçilik maliyetleri artmakta - B&S larla ilgili politika değişiklikleri - Gayrimenkule yoğun DYY ilgisi büyümeyi olumsuz etkileyecek
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR İÇİN YENİ PAZARLAR - Yeni lider pazarlar: Gelişmekte olan pazarlar / Çin + Hindistan - En çok tercih edilen yatırım noktaları 1. Çin 2. Hindistan 3. Brezilya 4. Rusya 5. Endonezya 6. Meksika hızlı büyüyen ekonomiler 7. Türkiye -Yatırımcılar Batı Avrupa ya yatımlarını azaltacak (Gelişmekte olan pazarlardan kaynaklı yoğun rekabet)
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN YENİ GÖZDESİ : TÜRKT RKİYE - A.T. Kearney DYY Güven Endeksinde Türkiye 13. sırada - 140 ülke arasında 67.sıraya yükseldi Performans & Potansiyel endeksi (2006) Başarının Faktörleri - Düşük kurumlar vergisi DYY üzerindeki yükün azalması - Devam eden ekonomik reformlar - B&S larda yaşanan patlama - Başarılı özelleştirme programı - Daha açık ve basit vergi sistemi Uluslararası standartlara yaklaşım - Teşvik kapsamında il sayısının arttırılması
TEŞEKKÜRLER