Türk Kütüphanecili i 22, 1 (2008), 129-134 Okuyucu Mektupları / Reader Letters Türk Kütüphaneciler Derne i (TKD) Halkla li kiler Grubu (H G): Bir Sürekli Çalı ma Grubunun Kurulu Öyküsü Burcu (Bulut) Keten *1 Türk Kütüphaneciler Derne i (TKD) kurulu yılı olan 1949 dan bu yana kütüphanecilik disiplininin geli mesi ve bu alanda çalı an bireylerin ekonomik ve sosyal statülerinin iyile tirilmesi yönünde çalı malarını sürdürmektedir. 1975 yılında kamu yararına çalı an dernek statüsünü kazanan TKD nin kütüphaneler ve kütüphanecilikle sınırlı kalmayıp bilgi bilim ve ar ivcilik dallarını da çalı ma alanları içine katmasıyla, 1983 yılında ilk köklü de i im ya anmı tır. 1996 yılında yapılan genel kurulda ise, meslek ahlak ilkeleri kabul edilerek üyelere duyurulmu ve mesle in çe itli alanlarında çalı malar yapabilmeleri amacıyla sürekli gruplar olu turulmasına karar verilmi tir (http://www.kutuphaneci.org.tr). TKD tüzü ünün gruplar ba lı ı altında yer alan 34. maddesinde belirtilen ko ullara uygun olarak ilk sürekli grup kurma ba vurusu ise 1997 yılında gerçekle mi tir (TKD Tüzü ü, 1996). Bu ilk ba vuru Üniversite Kütüphaneleri Sürekli Grubu kurulması için yapılmı tır. 25.02.1997 tarihinde grubun ba vurusu kabul edilmi tir. Ancak grubun süreklili i sa lanamamı, grup 08.09.1998 tarihinde fesih edilmi tir 1. 2 15.08.1997 tarihinde Basın ve Halkla li kiler Sürekli Grubu kurulmu, ancak bu grupta süreklili i sa layamayarak 15.12.1998 tarihinde fesih edilmi tir 2. 3 2000 yılında yine bir sürekli grup kurma ba vurusu yapıldı ı TKD karar defterinde yer almı tır, ancak bu grubun kuruldu una ili kin hiçbir kayda rastlanmamı tır. 2005 yılında, süreklili i sa lamayı ba aran bir sürekli grup Halkla li kiler Grubu nun (H G) kurulma ba vurusu kabul edilmi ve * Uzman Kütüphaneci. Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Ba kanlı ı. e-posta: Burcu.Bulut@ankara.edu.tr 1 Üniversite Kütüphaneleri Sürekli Grubu ile ilgili bilgiler TKD karar defterlerinden elde edilmi tir. 2 Basın ve Halkla li kiler Sürekli Grubu ile ilgili bilgiler TKD karar defterlerinden elde edilmi tir.
130 Okuyucu Mektupları / Reader Letters Burcu (Bulut) Keten grup çalı malarına ba lamı tır. 2008 yılı Ocak ayı itibariyle TKD çatısı altında çalı malarını sürdüren be sürekli grup bulunmaktadır (Halkla li kiler Sürekli Çalı ma Grubu, Bili im Sürekli Çalı ma Grubu, Sosyal ve Kültürel Etkinlikler Çalı ma Grubu, Dü ünce Özgürlü ü Sürekli Çalı ma Grubu, Milli Kütüphaneler Sürekli Çalı ma Grubu). Bu yazıda derne in çalı malarına ivme kazandıran ve yeni sürekli çalı ma gruplarının kurulmasının öncülük eden H G in kurulu öyküsü anlatılmaya çalı ılacaktır. TKD çatısı altında bir sürekli grup olu turulması fikrinin ortaya çıkı ı 2005 yılında olmu tur. Dr. Erol Yılmaz, Dilek Bayır, Dide Kara ahin ve enol Karadeniz in bir araya gelerek, kütüphanecili in, kütüphanecilerin ve kütüphanelerin daha iyi algılanması için ne yapmalıyız? sorusuna cevap aramaya ba lamaları ile ilk adım atılmı tır. Bu dört giri imci kütüphaneci zihinlerinde olu an bu sorunun cevabını kısaca bir i letme ile hedef kitle arasında kar ılıklı ileti imi, anlayı ı olu turmaya ve sürdürmeye yardımcı olan ayrıcalıklı bir yönetim görevi (Yılmaz, 2004, s. 340) olarak tanımlayabilece imiz halkla ili kiler kavramı içinde bulmu tur. Bu cevap ba ka bir sorunun da altının çizilmesine neden olmu tur; halkla ili kiler, kütüphanecilik alanında gerek kuramsal gerekse uygulamalı olarak, nadiren bir problem çözücü olarak kullanılmaktadır. Oysa halkla ili kiler tüm örgütlenme biçimlerinde oldu u gibi mesleki örgütlenmelerin de vazgeçilmezidir ya da vazgeçilmezi olmalıdır. Bunun bilinciyle harekete geçen bu dört kütüphaneci 2005 yılında TKD bünyesinde halkla ili kiler konusunda bir sürekli grup olu turmak amacıyla çalı malara ba lamı tır. Sürekli grup vurgusuyla; kütüphanecilerin ve kütüphanelerin halkla/toplumla olan ba ını kuvvetlendirme, ürünlerini sunma konusundaki çalı maların planlı olarak yürütülmesi ve devamlılı ının sa lanması amaçlanmı tır. Bu konuda hummalı çalı malar yürütülürken, gelinen a amada büyük katkısı bulunan Dilek Bayır, gruptan ayrılmak zorunda kalmı tır. Ya anan bu olay yeni yol arkada ları arayı larını, kurucuların kendileri gibi heyecanlı, istekli ve azimli di er kütüphanecilerle bulu ma çabalarını hızlandırmı tır. Bir sürekli grup olu turmak için TKD tüzü ünde yer alan 7 ki iyi bulmak için birlikte verimli çalı ılabilece i dü ünülen ki ilerle ileti ime geçilerek bir toplantı yapılmı tır. 01.10.2004 tarihinde Mimarlar Odası Mimarlık Bilgi ve Belge Merkezi (MBBM) nde yapılan bu toplantıya Swets firmasından Ebru Bezik, Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Ba kanlı ından Burcu (Bulut) Keten ve toplantıya ev sahipli i yapan Mimarlar Odası MBBM den Nermin Çakmak katılmı tır. Grubun ilk gayrı resmi toplantısının gündemini u maddeler olu turmu tur: Neden halkla ili kiler sürekli grubuna ihtiyaç duyuldu?
Türk Kütüphaneciler Derne i (TKD) Halkla li kiler Grubu (H G): Bir Sürekli Çalı ma Grubunun Kurulu Öyküsü 131 Kütüphaneler halkla ili kiler konusunda neler yapabilir? Grup olarak biz neler yapabiliriz? Dernek bünyesinde sürekli bir grup olu turmak için neler yapılması gerekiyor? Grubun olu turulması için gereken 7. ki i kim olabilir? Yapılan bu ilk toplantıda Yılmaz, Kara ahin ve Karadeniz fikrin ortaya çıkı ını yeni katılımcılarla payla mı tır. Bunun yanı sıra kurulacak bir halkla ili kiler sürekli grubunun i leyi inin, amacının ve hedeflerinin neler olabilece i tartı ılmı ve TKD ye bir sürekli grup kurma ba vurusu yapmak için gerekli 7. ki inin kim olabilece inin ara tırılması kararla tırılmı tır. 07.10.2004 olarak belirlenen bir sonraki toplantıya, gruba katılabilecek di er ki iler de davet edilmi tir. Yapılan bu ikinci toplantıda da Özel Bilkent lkö retim Kütüphanesi nden Evrim Metin ve u anda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde çalı makta olan Sibel Yılmaz gruba katılmı tır. Böylece halkla ili kiler konusuna ilgi duyan, kavramın meslek için önemine inanan, çalı maya istekli ve zaman ayırabilecek üyelerden olu an bir grup olu mu tur. Artık kütüphanecilik imajını de i tirmek, ba ka bir ifadeyle mesle imizin makyajını tazelemek için, daha ciddi atılımlarda bulunmanın zamanı gelmi tir. Grup ilk olarak 10.10.2005 tarihinde TKD Genel Merkez Yönetimi ne kurulu dilekçesini sunmu tur. TKD Genel Merkez Yönetimi nden gelen 17.10.2005 tarihli kabul yazısı ile sürekli grup statüsünde çalı acak olan Halkla li kiler Grubu nun kurulu a aması tamamlanmı tır. Halkla li kiler Grubu nun 21.10. 2005 tarihli ilk resmi toplantısı TKD Genel Ba kanı Ali Fuat Kartal ba kanlı ında gerçekle tirilmi tir. Bu toplantıda grubun ba kanı ve yazmanı belirlenmi tir. Yapılan oylama sonucunda Grubun kurucu üyelerinden Dr. Erol Yılmaz Halkla li kiler Sürekli grubunun ilk ba kanı, Dide Kara ahin de Halkla li kiler Grubu nun ilk saymanı seçilmi tir. enol Karadeniz, Nermin Çakmak, Burcu (Bulut) Keten, Ebru Bezik, Evrim Metin, Sibel Yılmaz da grubun üyeleri olarak kayıtlara geçmi tir. Bu heyecan aynı gün içinde yapılan toplantı sonrasında, geç saatlerde, kütüphanecilerin haberle me listesi olan kutupl e bir elektronik posta ile duyurulmu tur. lerleyen süreçte H G in çalı malarından haberdar olan, grupla birlikte çalı mak istedi ini belirten Yavuz Fatih Büyüksan da gruba katılmı tır. Grup ilk toplantısından itibaren çalı malarına büyük bir hızla ba lamı, yapılan çalı maların bilimsel bir temele dayandırılması ve kütüphanecilik alanındaki halkla ili kiler çalı malarının TKD üyeleri ve kullanıcıları tarafından da yakından takip edilmesinin sa lanması amacıyla kütüphanecilik ve halkla ili kiler konulu
132 Okuyucu Mektupları / Reader Letters Burcu (Bulut) Keten bibliyografya hazırlanmı ve Dernek te bir Halkla li kiler Kitaplı ı olu turulması konusunda çalı malar ba latılmı tır. Bu arada grup yaptı ı çalı malarda varlı ını gösterecek bir logo belirleme arayı ı i ine girmi tir. Grubun misyonunu en iyi ekilde ifade edecek logo nun bulunması için grup üyeleri grafikerlerle birlikte çalı arak, logoya son halini vermi tir. 23.03.2006 tarihinde logo için Türk Patent Enstitü süne resmi ba vuruda bulunulmu ve logonun tescil i lemi 23.03.2006 tarihinde tamamlanmı tır. (Resim 1): TKD Halkla li kiler Grubu Logosu Grubun ilk önemli çalı ması 2006 yılında gerçekle tirilen 42. Kütüphane Haftası kutlama etkinli i olmu tur. Grup, 2005 yılı Aralık ayında hafta ile ilgili çalı malara ba lamı ; sponsorlar aracılı ıyla ücretsiz ürünlerin yaptırılması, hafta boyunca yürütülecek çalı malara yardımcı olacak Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinden ö rencilerinin belirlenmesi; grup üyeleri ve ö renciler için H G logosu baskılı apka, e ofman üstü, H G rozetinin, H G afi inin yaptırılması, yaka kartları ve hafta süresince da ıtılacak kitlerin hazırlanması için çalı mı tır. Bunun yanısıra Hafta süresince etkinliklerin basın organlarına duyurulması görevi H G tarafından gerçekle tirilmi tir. H G ilk kez 42. Kütüphane Haftası Bildirileri içinde Erol Yılmaz ın Halka li kiler ve Bilgi Merkezleri ba lıklı sunumunda ve bildiriler kitabında konu edilmi tir (Yılmaz, 2007, s. 379 380). Grubun 2005 2006 dönemindeki son toplantısı 25.12.2006 tarihinde yapılmı ve Dr. Erol Yılmaz ın TKD Genel Kurulu na seçilmesi sebebiyle H G ba kanlı ından ayrılması üzerine yeni dönemde çalı maları sürdürmek üzere yeniden ba kanlık seçimi yapılmı tır. Yapılan oylama sonucunda Burcu (Bulut) Keten Halkla li kiler Sürekli Grubu Ba kanlı ı na, Dide Kara ahin Halkla li kiler Sürekli Grubu Yazmanlı ı na seçilmi tir. Geri kalan grup üyeleri yeni dönemde de H G ile birlikte çalı malara ba lamı tır. Fatih Yavuz Büyüksan 2007 nin Eylül ayında i yo unlu u nedeniyle gruptan ayrılmak zorunda kalmı tır. Grubun 2006-2007 dönemindeki son toplantısı 25.12.2007 tarihinde gerçekle tirilmi tir. Bu toplantıya katılımın az olması nedeniyle yeni dönem ba kanlık seçiminin 08.01.2008 tarihindeki toplantıya ertelenmesine karar verilmi tir. Seçim sonucunda oy birli i ile Dide Kara ahin HIG in üçüncü dönem
Türk Kütüphaneciler Derne i (TKD) Halkla li kiler Grubu (H G): Bir Sürekli Çalı ma Grubunun Kurulu Öyküsü 133 ba kanlı ına seçilmi tir. Seçimi takiben 2007 yılı faaliyet raporu hazırlanmı tır. Grup, 2008 dönemi çalı malarını hedef kitlelerinin gereksinimleri ve beklentileri do rultusunda sürdürmektedir. 2007 yılında H G in çalı maları basında da ilk meyvelerini vermeye ba lamı tır. H G in adı 43. Kütüphane Haftası kutlamaları çerçevesinde ilk kez bir dergide geçmi tir (Tekin, 2007, s. 21). Grubun hedef kitlesini; TKD üyeleri, potansiyel TKD üyeleri, politikacılar, kütüphane kullanıcıları, potansiyel kütüphane kullanıcıları, di er kütüphane dernekleri, di er mesleki dernekler, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri ve ö rencileri olu turmaktadır. H G, çalı malarını sürdürürken unları hedeflemektedir: Toplumun her kesiminden insanlarda, bilgiye eri im-kütüphane ili kisi konusunda farkındalık yaratılması, Halkla ili kiler alanında de i en gereksinimlerin ve geli melerin belirlenmesi için dernek, ubeler ve di er çalı ma gruplarındaki etkinliklerin takibi ve de erlendirilmesi, Uygun etkinlik ve projelerin üretilmesi, TKD faaliyetlerinin daha fazla ki iye duyurulması, TKD nin sahip oldu u potansiyelin ve yapabilece i i lerin sınırlarının hedef kitleye en iyi ekilde ifade edilmesi, Hedef kitleye TKD nin kendilerine her zaman destek olaca ının ve kar ıla ılacak sorunlar kar ısında TKD çatısı altında daha etkili giri imlerde bulunaca ının anlatılması, Meslek ve meslek dı ındaki ilgili gruplara, özellikle de bilgi hizmetlerindeki hedef kitleye yönelik halkla ili kiler çalı malarının tanıtılması, Hedef kitleye yönelik e itim programlarının düzenlenmesi, Kütüphanecinin/bilgi uzmanının toplumdaki rolünün daha iyi anla ılmasının sa lanması ve toplumdaki kütüphane ve kütüphaneci imajının güçlendirilmesi. Yapılması planlanan çalı maların amacına ula ılması için grup halkla ili kiler uzmanları ile sürekli ileti im halindedir. Toplantılara farklı üniversitelerden akademisyenler davet edilerek bir meslek örgütü olarak TKD nin halkla ili kiler konusundaki çalı malarının ne ekilde yürütülmesi gerekti i tartı ılmaktadır. Bu tür etkinliklerde ayrıca halkla ili kiler teriminin tanımını olu turan bile enler de erlendirilmekte ve TKD nin mevcut durumu analiz edilerek çalı malar sürdürülmektedir. Bu yolla grubun veriminin arttırılması hedeflenmektedir. 02.08.2007 tarihinde HIG web sayfasının çalı maları tamamlanmı tır. HIG çalı malarından daha çok ki inin haberdar olması amacıyla TKD web sayfasındaki
134 Okuyucu Mektupları / Reader Letters Burcu (Bulut) Keten Sürekli Çalı ma Grupları ba lı ı altında yer alan HIG linkinden (http://www. kutuphaneci.org.tr/web/node.php?id=410) grup ile ilgili detaylı bilgilere (üyelerin ileti im bilgileri, ilkeler, amaçlar, faaliyetler, yıllık çalı ma planları, vb.) eri ilebilmektedir. Bununla birlikte isteyen herkes tkd.hig@gmail.com adresinden gruba ula abilmektedir. 14.12.2007 tarihinde yayınlanmaya ba layan TKD-H G E-Bülten i de grupla ileti ime geçmek, dü üncelerini payla mak isteyen herkese açıktır. KAYNAKÇA Ebru, B. T. (2007). Kütüphaneciler imaj tazeliyor. Gece gündüz dergisi, 1(1), 24. Türk Kütüphaneciler Derne i. Tarihçe ve genel bilgi. 4 Haziran 2007 tarihinde http://www.kutuphaneci.org.tr adresinden eri ildi. Türk Kütüphaneciler Derne i. (1996) Türk Kütüphaneciler Derne i Ana Tüzük ve Bakanlar Kurulu Kararları. 4 Haziran 2007 tarihinde http://www. kutuphaneci.org.tr/web/node.php?id=1 adresinden eri ildi. Yılmaz, E. (2004). Dünden bugüne Türk kütüphanecili inde halkla ili kiler. S. Arslantekin ve F. Özdemirci (Yay. Haz.). Kütüphanecili in Destanı Uluslar arası Sempozyumu 21 24 Ekim 2004, Ankara (Bildiriler) içinde (ss.339-359). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Co rafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Yılmaz, (2006). Halkla ili kiler ve bilgi merkezleri. E. Kaya ve E. Yılmaz (Yay. Haz.). Türkiye de Bilgi Hizmetleri ve Yeni Yakla ımlar : 42. Kütüphane Haftası Bildirileri: 27 Mart-2 Nisan içinde (ss.375-398). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derne i.