Berke Baş, Somnur Vardar, Belmin Söylemez: Karakterlere odaklı çalışıyorduk, politikaya değil.

Benzer belgeler
Belmin Söylemez: Bütün mesele, bir şeyi anlatmaya çalışmak ve farklı yöntemler denemek

Seyfi Teoman Kısa film çekmeyi düşünmüyorum, çünkü maliyeti çok yüksek, geri dönüşü yok.

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

İDİL DİZDAR, HEM OYUNCU HEM YÖNETMEN

KİTAP GÜNCESİ VIII. GELENEKSEL KİTAP GÜNLERİ SAYI:3

Aç l fl Vural Öger Çok değerli misafirler, Konrad-Adenauer vakfının 23 senedir yapmış olduğu bu gazetecilik seminerinde son senesinde bizim de k

BİR ACAYİP SOYGUN ADANA İŞİ. - Basın Toplantısı Haber Küpürleri Ocak 2015 Adana Hilton Otel

2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması

Herkese Bangkok tan merhabalar,

Sosyal Araştırmalar Enstitüsü 1 Kasım 2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması

GİZEMLİ KUTULAR PROGRAMI ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

FESTİVAL HAKKINDA RAPOR HAKKINDA

Kazova: Patronsuz üretim devam ediyor; herkes mutlu, herkes çalışmak istiyor.

Sayın Başkanım, Sayın Müdürüm, Protokolümüzün Değerli Mensupları, Çok kıymetli Hocalarım, Değerli Öğrenci Arkadaşlarım, Velilerimiz

Vural ÇAVUŞOĞLU YÖNETMEN VURAL ÇAVUŞOĞLU

Cumhuriyet Halk Partisi

TURK101 ÇALIŞMA 6 ZEYNEP OLGUN MAKİNENİN ARKASI

Araştırmanın Künyesi;

Necla Akgökçe den bilgi aldık. - İlk olarak ülkede kadınların iş gücüne katılım ve istihdam konusuyla başlayalım isterseniz


Altınordu Belediye Başkanı Engin Tekintaş, Altınordu İlçesi nde bulunan 92 Mahalle nin muhtarlarıyla ile bir araya geldi.

Takdim. Bu, Türkiye nüfusu göz önüne alındığından her 90 kişiden birinin aday olması anlamına geliyor (TV, Haberleri, ).

OKUL MÜDÜRÜMÜZLE RÖPORTAJ

SORU- Bize kısaca kendinizi tanıtır mısınız? Bugüne kadar nerelerde görev aldınız?

DÜZEY B1 Avrupa Konseyi Ortak Dil Ölçütleri Çerçevesinde BÖLÜM 4 SINAV GÖREVLİSİNİN KİTAPÇIĞI. Dönem Kasım 2009 DİKKAT

Karşılıklı soru cevap şeklinde geçen sohbette kısaca şunlar konuşuldu:

ÜRÜN KATEGORİSİYLE İLGİLİ:

5 soru-cevap:layout 1 4/28/11 12:14 PM Page 201 CEVAPLAR VE PARALEL OTURUM I SORULAR 201

A1 DÜZEYİ B KİTAPÇIĞI NOT ADI SOYADI: OKUL NO:

Giovanni dışında bütün örenciler çok çalışıyor. O hiç çalışmıyor ama sınıfın en başarılı öğrencisi. Çok iyi Türkçe konuşuyor.

TÜSİAD, dizilerde toplumsal cinsiyet eşitliği için harekete geçti

Yenilenen Geçici Hayvan Bakım Merkezi açıldı

17. UÇAN SÜPÜRGE ULUSLARARASI KADIN FİLMLERİ FESTİVALİ 8-15 Mayıs 2014

BASIN SPONSORLUĞU DOSYASI

Merakla Beklenen Anket Sonuçları Açıklandı

ESAM [Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi] I. Dünya Savaşı nın 100. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu

ESERLERLE BAŞ BAŞA KALMAK. Hayalinizde yarattığınız bir yerin sadece hayal olmadığının farkına vardığınız bir an

Sosyolinguistik Görüşme. 1) İsim:.. Cinsiyet: Meslek:.. Doğum Tarihiniz:.. Yaşınız:. Milliyetiniz:.

ANTALYA ALTIN PORTAKAL'DA JÜRİ HEYECANI!

Tarih:. Yer:. Katılımcı numarası:... Sosyolinguistik Görüşme 1) İsim:.. Cinsiyet: Meslek:.. Doğum tarihiniz:.. Yaşınız:.. Milliyetiniz:.

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 60

:48 FİLİZ ESEN-BİROL BAŞARAN

ABLA KARDEŞ Gerçek bir hikayeden alınmıştır.

Cumhuriyet Halk Partisi

Yılın Filo Yöneticisi ödüllerinde Jüri Özel Ödülü Genel Müdürlüğümüzün oldu.

Beşiktaş Gazetesi. Her Cuma yeni bir film

HAZİRAN 2012 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

Festivalin Tarihçesi

yolun başında Belgesel Basın Bülteni

CHP Yalıkavak Temsilciliğinin düzenlediği Kahvaltıda Birlik ve Beraberlik Mesajı

ÇapulTV Direnişin MEDYASI

Merhabalar :) Projemde ilk ayı tamamladım, size sürecimden bahsedeyim.

KARARSIZ AK PARTĠ SEÇMENĠ PARTĠSĠNE DÖNÜYOR

Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını ne tetikledi?

SPoD, Dünya Seks İşçileri Günü Etkinliğine Katıldı. Türkiye'de LGBT Bireylerin Sosyal ve Ekonomik Sorunları Araştırması Devam Ediyor

24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri

Vural ÇAVUŞOĞLU YÖNETMEN

Dönem DENEME TESTİ (Mart 2009)

yılları arasında Yeni Şafak Gazetesinin İnternet Yayın Yönetmenliği görevini üstlendi.

Carousel'de Alışveriş AYBIKE TURAN. 54 Carousel Instyle

Kasım/Aralık fındığın başkenti. kirazın anavatanı

Demokrasi Nöbeti Araştırması

Uluslararası İzmir Film Festivali ilk kez 1990 yılında düzenlenmeye başladı. 11 kez düzenlenen Festivale 2000 yılında ara verildi.

DON GİOVANNİ. uygun ve çok uzun uçuş saatleri gerektirmeyen bazı Avrupa şehirlerine göz gezdirirken

Asuman Beksarı. Türkiye nin İlk ve Tek Kadın Karides Yetiştiricisi. Yaşamdan Kesitler Sema Erdoğan. J. Keth Moorhead

SİNOPSİS. Fragmanın Youtube Fragmanı: Fragmanın İndirme Linki:

TÜRKİYE DE İŞ DÜNYASINDA ÇALIŞANLAR SOSYAL MEDYAYI NASIL KULLANIYOR?

AHMET ÖNERBAY GÖRELE'DE

Kızla İlk Buluşmada Nasıl Sohbet Edilir? Hızlı Bağ Kurma Teknikleri

Benim görevime gelince, festivalin programlama direktörüyüm. Dokuz yıldır festivalde çalışıyorum. Artistik direktör Cameron Bailey ile beraber

Eylül 2013 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş

İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SİYASET AKADEMİSİ ANKARA TÜRKİYE NİN DEMOKRATİKLEŞME SINAVINI DERİNLEMESİNE TARTIŞTI!

Türkler Kendi işinin patronu olmak istiyor!

BODRUM YENİ MUHTARLARINI SEÇTİ

Sanatın adresi Fulya!..

BEST SCREENPLAY 24. ADANA FILM FESTIVAL

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ BENİM GELECEĞİM OLDU. Sayın Yurduseven öncelikle bize biraz kendinizden bahseder misiniz?

R ü z g a r l a r - Basın Bülteni - s.1

ÇAĞIMIZIN HASTALIĞI: YALAN. biri dünya üzerinde neler olup bittiğinden bihaber, yani olabilecek en saf şekilde dünyaya

BODRUM DA KASIM AYINDA DENİZ KEYFİ

ÜNİVERSİTEMİZ ÖĞRENCİLERİNE ÜST DÜZEY OLANAKLAR SAĞLIYOR

SiNEMA ESERi YAPIMCILARI MESLEK BiRLiGi

Digital Age. Yeni Nesil Mutluluk Araştırması. Nisan, ZENNA Digital Age Yeni Nesil Mutluluk Araştırması Nisan, 2017

TÜRKİYE DE KADINLARIN SİYASAL HAYATA KATILIM MÜCADELESİ VE POZİTİF AYRIMCILIK

T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI

İTÜ GELİŞTİRME VAKFI BEYLERBEYİ ÖZEL ANAOKULU VE ÖZEL İLKÖĞRETİM OKULU EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI 8.VELİ BÜLTENİ

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Karacan Düzce'de

Standart Eurobarometer 76. AVRUPA BİRLİĞİ NDE KAMUOYU Sonbahar 2011 ULUSAL RAPOR TÜRKİYE

EKLER EK-1 ÖĞRENCİLERİN TV İZLEME ALIŞKANLIKLARI. Sevgili öğrenciler,

DALKARA NURHAK VE ELBİSTAN DA

İLK FIRSAT 2017 MEZUNLAR BULUŞMASI // 27 Mayıs 2017

Nicola Falcinella: Merhaba, öncelikle bu buluşmayı organize ettiğiniz ve beni davet ettiğiniz için teşekkür ediyorum. İstanbul'a ilk gelişim.

SINIRSIZ ZİYARETLER. Nermin Er in ev atölyesi

36. İFSAK ULUSAL KISA FİLM YARIŞMASI BAŞVURU FORMU

Koçluk Sürecini Amaçlara ve Sonuçlara Göre Yönetir. R. ŞAFAK KEKLİK

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

Ahmet Pura: Dijitaldeki kontrolsüz büyüme korkutuyor

Fotoğraf Sevdalısı Bir Doktor:

TİYATRO AKADEMİ BAŞVURU FORMU

Transkript:

Berke Baş, Somnur Vardar, Belmin Söylemez: Karakterlere odaklı çalışıyorduk, politikaya değil. Mithat Alam Film Merkezi 2009 kış sezonunun ilk söyleşisinde, Bu Ne Güzel Demokrasi! Filminin yönetmenlerini ağırladı. Küresel Karmaşa Belgesel Haftası kapsamında gösterilen film, 2007 genel seçimlerinde aday olan kadınları takip ediyordu. Yönetmenlerle Yamaç Okur moderatörlüğünde gerçekleşen söyleşide feminizmden, kadınların siyasete dahil olmasına, belgesel gözünden sinemaya pek çok konu konuşuldu. Bu Ne Güzel Demokrasi filminin 4 yönetmeni var, üç yönetmeni bugün bizimle birlikte. Fakat dördüncü yönetmen, Haşmet Topaloğlu, ne yazık ki gelemedi. Berke Baş, Somnur Vardar ve Belmin Söylemez Film Merkezi nin aşina olduğu kişiler. Daha önce de filmleri farklı zamanlarda Merkez de gösterildi. Bu Ne Güzel Demokrasi üniversitelerde gösterildi mi? Berke Baş: Bilgi Üniversitesi nde gösterildi. Şimdi de Boğaziçi nde gösterilecek. Boğaziçi bizim için çok önemli çünkü Somnur ve ben Boğaziçi mezunuyuz. Kaç mezunusunuz? Berke Baş: Ben 93 mezunuyum. Somnur Vardar: Ben 91. O zaman genel bir soruyla başlayalım: Kolektif tema fikri kimden çıktı? Nasıl çalışmaya başladınız? Öncelikle bu filmin başlangıcını anlatır mısınız? Belmin Söylemez: Yamaç Bey in de söylediği gibi hepimiz bireysel filmler yapan sinemacılarız. Aynı zamanda arkadaşız ve birbirimizin filmlerine destek olmak üzere bir araya geldik. Aslında 6 kişiyiz; Melis Birder ve Elvan Kıvılcım da var aramızda. Onlar da filme görüntü ve kameralarıyla katkı da bulundular. Bireysel çalışmalarımızı desteklerken kolektif bir çalışma yapmayı da is-

296 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 tiyorduk. Seçimler yaklaşıyordu; hem seçimler hem de kadınların siyasete katılımı üzerine bir şeyler yapmayı düşünüyorduk. Aslında seçimler 2007 Kasım ayında olacaktı. Biz de hazırlıkları buna göre yapıyorduk. Aday adayları kimler olabilir diye konuşurken erken seçim olacağı ortaya çıktı ve çok az vaktimiz kaldı. Bu bize başta bir tereddüt yaşattı. Ayrıca finansal desteğimiz yoktu. Daha önce bağımsız çalışmış ve bağımsız filmler üretmiş insanlarız. Başlayıp başlamama tereddüdü yaşadık ama sonra sahaya çıkıp başlamaya karar verdik. Bunda gönüllü arkadaşların da katılımı oldu. Kamera listesi kalabalıktı. Belmin Söylemez: Evet, evet. Kamera, deşifre ve ses konusunda gönüllü arkadaşların katılımı oldu. Onlara teşekkür ederiz. En başında da film yapmayı düşünüyor muydunuz yoksa belgelemek mi istiyordunuz? Somnur Vardar: En başından beri film yapmak istiyorduk. Yeni bir tarzda, kolektif, tamamen sahada gözleme yönelik bir iş çıkaralım istedik. Bu çok iyi bir şey aslında çünkü projenin başı, sonu, kaç kişinin çalışacağı, ne yapacağı belliydi. Belmin Söylemez: Türkiye deki seçim süreci daha farklı. Önce aday adayları var. Onlar üzerinden hangisi aday olabilir diye konuşuyorduk. Adaylar son ana kadar net olmuyor. Bu adayları belirleyenler parti ve parti liderleri oluyor. Örneğin, diğer adaylara nazaran daha çok kadın meseleleriyle ilgili olanlar vardı. Onlar aday olamadı ve biz de aday olabilenler ile görüşüp sürece başladık. DTP yi saymazsak iki bağımsız aday vardı. Berke Baş: Evet. Bizi harekete geçiren Ayşe ve Saliha oldu. Taksim de bir bildiri dağıtacaklarının haberi geldi ve kameralarımızı alıp gittik. Şunu söylemek gerekli: Bu filmi başarmamızdaki en büyük sebep, her birimizin kendi kamerasına sahip olmasıdır. Yani başka kişilere bağlı kalacağımız bir düzen olsaydı bu kadar hızlı hareket edemezdik. Ayrıca Belmin in dediği çok doğru; daha önce bağımsız film üretme deneyimimiz olduğu için her şey bu kadar hızlı gelişebildi. Ayşe yi ve Saliha yı çektikten sonra çok heyecanlanıp yola daha ciddi koyulmaya karar verdik. İlk onlarla başladık, daha sonra diğer karakterler gelişti. Diğerlerini neye göre belirlediniz? Somnur Vardar: Şahsen, Canan Arın ı çok çekmek istedim. Ken-

Bu Ne Güzel Demokrasi 297 disi aday adayı idi. Aday olmayınca çok büyük bir hayal kırıklığı yaşamıştım. Adaylar belirlendiğinde listelere baktık. Türkiye de bölünmüş bir siyasi yapı olduğu için bu sefer de karşımıza hangi partilerin adaylarını seçeceğimiz sorunu çıktı. Bütün adaylar bunun bir kampanya filmi olmadığını, kampanyalarında kullanamayacaklarını biliyorlardı. Belmin Söylemez: Bize erişim sağlayan adaylarla çalıştık. Çalışmaya başlayıp, birkaç gün çekip ama sonrasında devam edemediğimiz adaylar da oldu. Sonuçta belgesel çektiğinizde, her gün o kişinin yanında oluyorsunuz. Onlar için de bu erişimi sağlamak, buna izin vermek kolay değil. Su içsem çekiyorsunuz, diyenler oldu. Filmin gücü de o küçük detaylardan, sürekli onlarla vakit geçirmenizden kaynaklanıyor belki de. Belmin Söylemez: Kesinlikle. Daha sonra izlediler mi? Tepkiler nasıl oldu? Berke Baş: Hepsi izlediler. Somnur Vardar: Sonuçta politikacılar; tepkileri de gayet politik oldu. Necla Hanım a, Umarım sizi rencide edici bir durum yoktur, dedim. Yok, hayır. Olanı çekmişsiniz, dedi. Eğer siyasete giriyorsanız her şeyinizin irdelenmesine razı olmak zorundasınız. Bu şeffaflığa alışık olmak durumundalar. Bize herhangi bir eleştiri gelmedi. Canan Hanım basında çıkan bir yazıdan dolayı biraz endişelendi. Bazen çok provokatif yazılar da çıkabiliyor. Biraz dengeli ve adil olmaya çalıştık. Çünkü onları rencide edecek sahneler de vardı, aşırı yücelten sahneler de. Ama o sahneler bizim filmimize hizmet etmiyordu. O yüzden elemeler yaptık. Toplamda kaç saatlik çekim oldu? Somnur Vardar: Aşağı yukarı 120 saatimiz var. Filmde bütünlük sağlanmış. Kurguda ne yaptınız? Belmin Söylemez: Dört kişi, dört ayrı karakteri paylaştık. O karakterlerin bölümleri bittiğinde de 6-7 kere bir araya getirerek üzerinde konuşa konuşa tamamladık. Uzun bir kurgu süreci oldu. Ayrı karakterlere yoğunlaşıp bölüm bölüm yapmak çok mantıklı oldu. Türkiye de uzun metraj belgesel denemesi maalesef çok az var. Gösterime girmesi, destek alması çok zor. Hep alternatif dağıtım kanallarından gidiyorsunuz ama mesela, televizyon-

298 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 larda gösterilme şansı var mı? Berke Baş: Şu anda gösterebileceğimiz ortamları yaratmaya çalışıyoruz. Üniversitelere gitmek istiyoruz. Pera Müzesi nde bir haftalık gösterim planlıyoruz. Şu anda ekonomik olarak DVD ye imkanımız yok. Televizyonlardan da henüz bir ilgi yok. Fransız ve Alman kültür kanalı ilgilendi; onlarla görüşmelerimiz sürüyor. Aslında televizyonlarda gösterilmesi önemli. Belmin Söylemez: Biz çok isteriz ama henüz bir teklif gelmedi. Somnur Vardar: Belki de bedava göstermek ister kanallar ama biz prensip olarak buna çok karşıyız. Çünkü bu işte gerçekten çok büyük bir emek var. Bizi tatmin etmeli. Filmin medyada yerleşmesi gerekiyor. Berke Baş: Birkaç sene önce de bunu tartışmıştık. Bahsettiğimiz kişisel tatmin değil. Bahsettiğimiz; belgesel sinema ürünlerinin geçerliliğinin olmasıdır. CNNTÜRK ve NTV gibi bu işi ciddiye alan kanalların bunu ciddi bir sorumluluk olarak görmeleri lazım. Türkiye deki belgesel üretimini destekleyecek bir düzen sağlanmalı. Bizden sonra devam edecekler ve bizim sonraki işlerimiz için emeğin karşılığını bulması önemli. Somnur Vardar: Sadece gösterilmesinin ötesinde, bir destek de gerekli. Sizin daha önceden de yaptığınız belgeseller var. Kendi duruşunuzdan bahseder misiniz? Belmin Söylemez: Somnur un da daha önce söylediği gibi mümkün olduğu kadar belli bir mesafede durmaya çalıştık. Bu, yaptığınız her şeyi belirliyor. Gözlemci olarak takipteyken bile çekilen kişiyi rahatsız etmeyecek bir mesafede durmaya dikkat ettik. Bazı esnaf ve ev ziyaretlerinde, kaybolma derecesinde kendimizi şeffaflaştırdık. Montajda da aynı mesafede durmaya dikkat ettik. Bu konuda başarılı olduğumuza inanıyorum. Ayrıca seyirciyi de etkileyebilirsiniz. Asıl bu bağlamda o mesafede durmak çok önemli. Seyirciyi yönlendirmememiz gerek. Seyircinin sonradan kendi kendine düşünüp karar vermesini sağlamalıyız. Aşırı eleştirel bir şey yapabilirdik, malzeme buna müsaitti, ama biz o mesafede durmayı tercih ettik. Filmin, kadınların parlamentoda daha fazla yer alması gibi bir çıkış noktası da var. Somnur Vardar: Tabii. Bu sene partiler de çok dikkatliydi.

Bu Ne Güzel Demokrasi 299 Pek çok kez partilerde çekim yaparken erkeklerden, Ne güzel bir konu seçmişsiniz ama bu sene o kadar çok kadın aday var ki bize yer kalmadı, gibi yorumlar geliyordu. Biz, seçim olayına ne kadar uzak olduğumuzu bu filmi yapınca fark ettik. Bu karakterleri takip ediyor olmak, bu sürecin nasıl yaşandığını görmek bizi çok etkiledi ve çok şey öğretti. Filmde öğretici bir misyon amaçlamadık ama şahsen izleyenlerin ne düşündüğünü merak ediyorum. İzleyici: Toplam 6 aday var. Sizin adaylar hakkındaki görüşlerinizi öğrenebilir miyiz? Çocukların AKP nin ve CHP nin bayraklarını sallamaları sahnesi nasıl gelişti? Kameraları görünce mi böyle davranmaya başladılar? Belmin Söylemez: O görüntüyü ben çekiyordum. Seçim çalışmasını izlerken tamamen tesadüfen gelişti. O sırada AKP ye karşı CHP bayrağı sallayanlar oldu ve sonrasında da çocuklar bayrak sallamaya başladı. Görüntülerde bile belli; birdenbire geliştiği için panik oldum. Berke Baş: İlk soruya gelirsek; hepsine eşit mesafeden bakmaya çalıştık. Onlar da, kime oy verdiğimizi, politikalarını nasıl değerlendirdiğimizi bize sormadılar. Bizi öyle bir kabullendiler ki varlığımızı unutuyorlardı. Bu, onların bize güvenmesiyle ve karşılıklı saygıya dayanan bir ortamın oluşmasıyla oldu. Bu bahsettiğim konu, en çok montaj aşamasında ortaya çıkıyor. Adaylarla çekimlerde nasılsak, montajı da öyle tamamladık. İzleyici: Sormak istediğim; sizin adayların vaatlerini samimi bulup bulmadığınız? Bu konudaki kişisel görüşünüz nedir? Belmin Söylemez: Ben tamamen siyaset olarak algılıyorum. Propaganda ve siyaset ne kadar tarafsız olabilirse o da o kadar öyledir diye düşünüyorum. Sanırım hepimiz de böyle düşünüyoruz. Berke Baş: Ben yine de çok doğal anlar yakaladığımızı düşünüyorum. Mesela, evdeki toplantı kısmı Orada siyaset yapma imkanı yok. Bu filmde böyle çok nokta olduğunu düşünüyorum. Sonuçta siyasi bir kimliğe bürünmek zorundalar ama biz de filmde daha çok bunun kırıldığı anları kullanmaya çalıştık. Seçim dışında adayların aileleri ile ya da dışarıda herhangi bir çekim yaptınız mı? Belmin Söylemez: 1-2 tane yaptık, ama sonra daha çok seçimin temposu üzerinden gitmeye karar verdik. O farklı bir boyuttu aslında.

300 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 Somnur Vardar: Kampanya süresince onlar da ailelerini pek göremiyorlardı. Berke Baş: 120 saatlik çekimi dört haftada yaptık. Aynı anda, 3-4 koldan, farklı noktalarda çekim yaptık. İş bölümünü nasıl yaptınız; koordinatör var mıydı? Somnur Vardar: Vardı. Koordinatör her sabah seçim merkezlerini arıyor, hangi adayın o gün nereye gidip ne yapacağını öğreniyordu. Ama bazen kimsenin ne yapılacağını bilmediği günler de oluyordu. Bazen sahaya çıktığınızda, hiç beklemediğiniz bir programın içinde bulabiliyorsunuz kendinizi. Bir adayla beraber oradan oraya sürükleniyorsunuz. İzleyici: Ayşe ve Saliha diğer adaylardan daha farklı bir kadın kimliği taşıyorlar. Bunu özellikle yansıtmak istediniz mi? Aslında Ayşe ve Saliha daha gerçekçi görünüyor. Örneğin, sivil polisin gelip engellemesi olayında bunu görmek mümkün. Ama feministliğe dair çok bir şey göremedim bu filmde. Berke Baş: İki yorum da çok güzel. Hepsi bir politik figür olabilecekken, Ayşe ve Saliha tam dediğiniz gibiler. Kendi bedenleriyle kadın olma halini çok güçlü yansıtıyorlar. Çok konsantre bir amaçları var. Siz böyle hissettiyseniz çok mutlu oluruz çünkü biz bunu vurgulamak istedik. Beden siyaseti üzerinden bir söylem ortaya koymaya çalışan, Ayşe ve Saliha gibi figürler yok aslında. Söylemin eksik kalması konusunda da haklısınız. Biz filmde şöyle bir kurgu düşündük: Ayşe ile Saliha nın ilk sahnesi gerçekten de bizim ilk çekim yaptığımız günün görüntüleriydi. Onlar iki yalnız kadındı. Medya ilgi gösterince feministler onlara katıldı. Yani sizin eksik bulduğunuz şey gerçekten de yoktu. Kampanya sırasında yavaş yavaş devreye girdiler. Belki ilk defa yalnız olmadıklarını gördüler, fakat seçimle beraber bu da bitti. İstiklal Caddesi onların kampanyasının zirvesiydi. Belki amaçları da buydu. Çünkü onlar zaten meclise giremeyeceklerini biliyorlardı. Bu yüzden, ben, eksik kaldığını düşünmüyorum. Somnur Vardar: Bunu kendi aramızda da çok tartıştık. Bu çok önemli bir şey: Tek başına başlayıp derneklerden destek almak. Bir de genelevin önünde vesikasıyla içeriye girme sahnesini bayağı bir tartıştık. Ayşe film boyunca hep ağlıyordu ama Ayşe nin ağlamasının bize en çok dokunduğu an geneleve giremediği andı. O sahneyi ona bırakmak istedik. İzleyici: Genelev önündeki sahne çok samimi bir sahneydi. AKP ya da CHP kampanyalarındaki pek çok şey daha sahte kalıyor. Siz de bunu hissettiniz mi diye sormak istemiştim. So-

Bu Ne Güzel Demokrasi 301 rumun cevabını aldım. Belmin Söylemez: Ayşe ve Saliha neyse o. Onların etrafında bir imaj yok. Bu da kameraya olduğu gibi yansıyor. Onlar baştan sona kadar çok doğallar. Ama diğer kadınlar kendilerini kameranın gözüyle, dışarıdan izliyorlar. Berke Baş: Bir de partinin nefesi enselerinde, bağımsız değiller. Doğu çekimlerden bahsedebilir miyiz? Bu sahneler de filmin gücünü arttırıyor. Berke Baş: İstanbul da daha kuru bir seçim ortamı vardı. Çok daha bastırılmıştı, heyecan çok yoktu. Güneydoğu da ise bir bayram havası vardı. Her gidilen yerde halaylar vardı; şenlik havasında geçen bir kampanyaydı. Saatlerce süren halay görüntümüz var mesela. Belmin Söylemez: Yedikule deki mitingi de 3 kişi çektik. Çok kalabalıktı. Hatta oradan ayrı bir belgesel çıkabilir. İzleyici: Ben AKP nin bu kadar başarılı olma sebebini biraz burada gördüm. CHP ye göre daha başarılı bir kampanya yapmışlar. Siz de bunu hissettiniz mi? Yoksa CHP kendini anlatamadı mı? Somnur Vardar: Ben kampanya prosedürü açısından AKP nin çok planlı ve hazırlıklı çalıştığını düşünüyorum. Her şeyi bir kenara bırakalım, sahada çok pratik çalışıyorlar. AKP li adayları takip etmek öteki adaylara göre çok daha kolaydı. Çünkü daha planlı, programlıydılar. Belmin Söylemez: Bunun, belediyelerle beraber çalışmakla çok ilgisi var. Berke Baş: Ben şöyle bir zihniyet gözlemledim: CHP iktidar olmaya değil, yine muhalefet olmaya oynuyor. İzleyici: Onlardaki bu yenilgici tavrı neye bağlıyorsunuz? Belmin Söylemez: Muhalefet olmak yenilgici bir tavır değil bence. Berke Baş: Demek istediğim şu ki, onların ekonomik vaatleri olmadı. Bu yüzden de filme koyamadık. Hep bir karşı argümanla seçmenin önüne çıkıyorlar gibi geldi bize. Somnur Vardar: Tavırları daha ziyade AKP den nasıl oy alabiliriz şeklindeydi. Politika böyle yapılıyor belki. Mesela, Didem Engin e bakacak olursak; baştan durumunu biliyordu. Yıllarca siyasette

302 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 yer almış iki erkek adayın yanına konmuş genç bir kadın adaydı. Bizim de göstermek istediğimiz buydu. CHP bu adayını böyle değerlendirdi. CHP nin duruşu buydu ve kadın aday üzerinden bunu göstermiş olduk. İzleyici: Vizyon eksikliği vardı, diyebilir miyiz? Somnur Vardar: Hayır, diyemeyiz. O vizyon eksikliği sahnesi özellikle çok tartışılan sahnelerden bir tanesi. Vardır, ama meclisteki erkeklerin vizyonu var mı? Bu zamana kadar çok da vizyon sahibi insanlar tarafından yönetilmedik. Kadınların bu sahada ne ile karşılaştıklarının göstergelerinden bir tanesidir bu. İzleyici: Filmde en çok etkilendiğim şey, insanların kadın adaylara nasıl baktığı idi. Özellikle Galatasaray Postanesi ndeki kadının bakışı çok önemli anlardan biriydi bence. Somnur Vardar: Filmin böyle yan karakterleri var. O da en sevdiğimiz karakterlerden biri oldu. İzleyici: İzlediğimde etkilendiğim sahnelerden bir tanesi Ayşe nin ve Saliha nın el ilanı dağıtırken kadınlardan birinin Milletvekili olmak da ne demek? dediği sahneydi. İzlerken ben gerildim. Siz o anda ne yaptınız? Kamerada görmediğimiz yerlerde onlarla konuşuyor musunuz? Belmin Söylemez: Hayır, Saliha ve Ayşe zaten gerekli cevabı veriyordu. Daha aşırı tepkiler de oluyordu ama biz hiçbir şekilde müdahale etmiyorduk. Somnur Vardar: Onları sahada herhangi bir şekilde korumamız söz konusu değildi. Bu işi tamamen gözleme dayalı bir belgesel amaçlı yaptık. Pek çok sahneyi, bu sahne bize oynanıyor, biz oradayız diye bu hareketler yapılmış, diye düşünerek eledik. Filme güç veren bir unsur olarak yönetmenin kendisini de filme sokan bir film anlayışı var son on yıldır. Sizin sesiniz ve kendiniz filmde yoksunuz. Onları bilerek mi çıkardınız? Somnur Vardar: Adaylara direkt sorular sorduğumuz da oldu ama onlar filmin dokusuna bir türlü uymadı. Röportaj dediğimiz şey yok. Hep doğallık içinde görünüyor. Berke Baş: Çekim sırasında vardı. İzleyici: İki sorum var benim. Birincisi; bu gözlemlediğiniz kadınlar ve siyasi partilerin kampanyaları, kendi siyasi görüşünüzde herhangi bir değişikliğe sebep oldu mu? İkincisi; adaylar siz

Bu Ne Güzel Demokrasi 303 onları gözlemlerken, kameraya çekerken, sizi memnun etmek için ekstra şeylere başvurdular mı? Somnur Vardar: Öyle bir şey olmadı. Açıkçası ben oyumu bu adaylardan birine vermeyecektim, vermedim de. Siyasetin, en azından propagandanın veya kampanyanın, biraz sahtecilik ve görüntülü imaj üzerine olduğunu tahmin ediyordum. Boğaziçi nde okurken 15-20 yıl sonra ne yapacağımı ve bu ülkenin nasıl bir ülke olacağını düşünürdüm. Montajı yaparken bunları düşündüm. Kendimi depresif hissettim. Berke Baş: Bu partinin şöyle yeni bir vaadi var, acaba bu partiye oy vermeyi düşünmeli miyim? gibi fikirler ve sorular, aklımızın ucundan geçmedi. Orada bambaşka bir iletişim noktası buluyorsunuz. O ilişkiyi sağlamlaştırdıkça endişeler kalmıyor. Somnur Vardar: Karakterlere odaklı çalışıyorduk, politikaya değil. Aksi takdirde bu kadar objektif de olamazdık. Belmin Söylemez: Kendi adıma etkilendiysem, Ayşe den ve Saliha dan etkilenmişimdir. Hepimiz için de geçerli bu sanırım. Bizi bu filme en çok motive eden onlardı. Somnur Vardar: Belki de şu çıkıyor ortaya: Eğer kadın siyasete girecekse kendisine yeni bir söylem gerekiyor. İzleyici: Kadın adaylar, kadın olarak bize ne vaat edecekler? Belmin Söylemez: Şahsen, keşke bağımsız adaylar daha fazla olabilse, diye düşünüyorum. Parti söylemi olmadan aday olabilseler. O zaman bir şeyler yapılabileceğine inanıyorum. Partilerde erkek çoğunluğu var. Canan Arın gibi bir kadın veya onun gibi düşünen bir erkek meclise giremeyecekse eğer, meclisin yüzde otuzunun kadın olmasının çok da fazla bir faydası olduğunu düşünmüyorum. İlk yapılacak iş, parti içi demokrasi ve ön seçimle aday belirlenmesi olmalı. Berke Baş: Pek böyle bir şey olacakmış gibi görünmüyor. İzleyici: Bu çalışmanın benzerini yerel seçimlerde de yapmayı düşünüyor musunuz? Belmin Söylemez: Zaten çekim aşamasında olan filmler var bu konuda. Benzer kolektif projeler yapacak mısınız? Sonuçta bu kolay bir iş değil. Somnur Vardar: Bunu yaparken, kendi projelerimize biraz ada-

304 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 letsiz davranmış olduk. Şimdi yavaş yavaş onlara dönüyoruz. Bizi motive edecek, rahatsız edecek bir şey olursa kamerayı alıp yapabiliriz. Bu kadar büyük bir proje olmak zorunda da değil. Berke Baş: Ben de çok gönüllü ve istekliyim tekrar böyle bir proje yapmak için. Çünkü birbirimizi çok güzel tetikliyoruz, başka bir üretme heyecanı oluyor. Tabii ki zıtlaştığımız noktalar da oldu ama hepsi filmin daha iyi olması arzusundandı. Hemfikir olduğumuz bir proje olursa yine bir çalışma çıkarırız. Belmin Söylemez: Çok yönlü, kolektif bir proje olacaksa neden olmasın Son olarak, görüntüleri saklıyor musunuz? Belmin Söylemez: Evet, ofiste sanırım. Aslında, her seçimde birkaç proje çıkmalı. Gerçekten sahaya inip çekmek gerekiyor.

Bu Ne Güzel Demokrasi 305 Belmin Söylemez kimdir? 1984 yılında Londra daki Queens College den mezun oldu. Türkiye ye döndükten sonra sinema, televizyon ve reklam sektörlerinde senarist, kast sorumlusu, yönetmen yardımcısı, yönetmen ve metin yazarı; yabancı televizyon kanalları için kurgucu ve belgesel prodüktörü olarak çalıştı. Hollanda ve Türkiye de klip yönetmenliği yaptı. Çalışmaları ARTE, SVT Sweden, YLE Finland, SBS Australia gibi TV kanallarında, Call Me Istanbul (ZKM Karlsruhe, Almanya), Serbest Vuruş (9.Istanbul Bienali Misafirperverlik Alanı) gibi sergilerde yer aldı. Çin Operası ve Çekilmemiş bir Kısa Filmin Öyküsü adlı fotoğraf çalışmaları vardır. Aktif bir şekilde fotoğrafla da uğraşan Belmin Söylemez şu anda serbest çalışıyor ve yeni kısa film projeleri üretiyor. Belgesel ve Kısa Filmleri Batı Cephesi nde Yeni Bir Şey Yok (1994) Uyku Hali (1999) Bıyık (2000) Zap! (2000) Dalgalar (2001) Pencereler (2002) Hayatımın Fotoğrafı (2003) 34 Taxi (2004) Bugün İstanbul Ne Kadar Güzel (2005) (Belmin Söylemez, Haşmet Topaloğlu) Bu Ne Güzel Demokrasi! (2008) (Belmin Söylemez, Berke Baş, Somnur Vardar, Haşmet Topaloğlu) Ödüllerinden Bazıları 2000 Uluslararası Ankara Film Festivali, Deneysel Dalında Birincilik Ödülü (Uyku Hali) 2000 Antalya Altın Portakal Kısa Film ve Video Festivali, En iyi Deneysel Film Ödülü (Zap!) 2000 Romanya Ethnos Balkan Filmleri Belgesel Festivali, Birincilik Ödülü (Bıyık) 2001 Altın Portakal Uluslararası Film Festivali, En İyi Belgesel Ödülü (Bıyık)

306 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2009 Berke Baş kimdir? İstanbul da Uluslararası İlişkiler, New York ta ise medya eğitimi gördü. 1998 de New York ta inhouse Projects medya şirketinin kurucuları arasında yer aldı ve çeşitli medya projelerinde prodüktör ve editör olarak çalıştı. Bu projeler arasında, Brooklyn in farklı mahallelerinde yaşayan üç yeniyetme üzerine bir saatlik bir belgesel olan Crossing Brooklyn de vardı. Şu anda İstanbul da yaşayan sinemacı, İstanbul Bilgi Üniversitesi nin Sinema TV ve Kültürel İncelemeler yüksek lisans programlarında ders veriyor. Belgesel ve Kısa Filmlerinden Bazıları In Transit (2004) Bu Ne Güzel Demokrasi!, 2008 (Belmin Söylemez, Berke Baş, Somnur Vardar, Haşmet Topaloğlu) (2008) Nahide nin Türküsü (2009) Beton Park (2009) Ödüllerinden Bazıları 11. Nürnberg, Türkiye/Almanya Film Festivali, Belgesel Bölümü, En İyi Belgesel Film, 2006 (In Transit) Somnur Vardar Kimdir? Boğaziçi Üniversitesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünde lisans, New York New School for Research - Media Studies programında yüksek lisans eğitimini tamamladı. NTV de sosyal ve politik tarih, şehircilik ve güncel politik konular üzerine çok sayıda belgeselin metin yazarlığını, yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendi. 2000 yılından bu yana uluslararası kurumlar (BBC, SKY News, ARTE, CBC, vs.) için bağımsız araştırmacı ve prodüktör olarak çalışıyor. Emory Üniversitesi nden Prof. Abdullah-i An Naim danışmanlığında yaptığı İstanbul da Dinlerarası Evlilikler başlıklı araştırma çalışması İngilizce olarak yayınlandı. Yerli ve uluslararası sivil toplum örgütleri ile kadın hakları konusunda projelerde çalışıyor ve yayınlar hazırlıyor. Belgesellerinden Bazıları 40 Yıllık Alamanya Rüyası (1998) (Somnur Vardar, Gülnur Yeşilbaş) Anılarda Cumhuriyet (1998) Meşrutiyet ten Günümüze Seçimler (1999) (Somnur Vardar, Dilek İçinsel)

Bu Ne Güzel Demokrasi 307 Akdeniz de Bir Ada (1999) (Somnur Vardar, Dilek İçinsel) Bu Ne Güzel Demokrasi! (2008) (Belmin Söylemez, Berke Baş, Somnur Vardar, Haşmet Topaloğlu)