YENİ NESİL YAZAR KASA UYGULAMASI Yakup USLU E. Genel Müdür Yardımcısı 1- Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz Uygulaması Ertelendi: 29.06.2013 tarihli ve 28692 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 427 seri no.lu, VUK Genel Tebliği ile, 07.01.2013'den itibaren başlanılması gereken Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) uygulaması, 01.10.2013 tarihine ertelenmiştir. VUK Gn.Teb. 427 ile yapılan erteleme, VUK Gn. Teb. no: 426 ile yapılan düzenlemenin ertelenmesidir. Ancak, 3100 sayılı KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla ilgili 69 ve 70 no.lu Genel Tebliğlerle de yeni nesil ÖKC'lerin belli mükellef grupları (426 no.lu Tebliğde belirtilenler) için 01.07.2013'de uygulanacağı öngörülmüş ve bu tebliğ hükümlerinde bir değişiklik yapılmamıştır. Bu durum, hangi ikincil mevzuatın yürürlükte olacağı, hukuken tartışmalı hale gelmiştir. Zira VUK Gn. Teb. no: 426'nın 7'nci bölümünde, 3100 sk.ya dayanarak çıkartılan tebliğlerin ve diğer ikincil mevzuatın, 426 no.lu Tebliğe aykırı olmayan hükümlerinin yeni nesil ÖKC bakımından da geçerli olduğu öngörülmüştür. Yani, 69 ve 70 no.lu ÖKC Gn.Tebliğleri, 426 no.lu VUK Tebliği ile kaldırılmamış, aksine yapılan düzenlemelerin geçerli olduğu belirtilmiş ve 427 ile de bu tebliğlerde değişiklik yapılmamıştır. Bu durumda, yeni nesil ÖKC için uygulamasında iki tarih karşımıza çıkmaktadır. 1 / 5
Ancak, denilebilir ki 427 no.lu Tebliğle, 426 no.lu VUK Tebliğinde tarih düzenlemesi yapıldığına göre, buna aykırı ÖKCGn. Tebliğleri de değişmiş sayılmalıdır. Tüm bu görüşlere rağmen ÖKC Tebliğlerinde, yeni bir ÖKC tebliği ile düzenleme yapılmadığı için idarenin bu hukuki karmaşayı en kısa sürede gidermesi yerinde olur. 2- Yeni Nesil ÖKC'lerle İlgili Düzenlemelerin Düşündürdükleri : a) Yeni Nesil ÖKC'lerle İlgili Duyurular: Gelir İdaresi Başkanlığının İnternet sitesinde iki adet duyuru yayınlanmıştır. Bunlardan 20.06.2013 tarihli olanın özeti, Bakanlıklarından onay alan firmaların listesinin, İnternet adresinde mevcut olduğu, bu listede yer almayan firmalara ait ÖKC'lerin kullanılmasının mümkün olmadığı konusuda mükellefler uyarılmıştır. 01.07.2013 tarihli duyuruda ise, onay almamış firmaların ÖKC'lerinin de alınabileceği ve 90 günlük kayıt süresi içinde onaylı olup olmadığının kontrol edileceği ifade edilmiştir. Bu duyuruda ayrıca, cihazın değil faturanın alınmasının önemli olduğu vurgulanmıştır. Bu ikinci duyuruyu, sanıyoruz ki, ÖKC'yi inceleyen TÜBİTAK görevlisi teknik adamlarca kaleme alınmıştır. Zira, VUK md. 229'u, yani mal teslim edilmeden fatura düzenlenemeyeceğini, vergici olan herkes bilir. Özetle, bu iki duyuru, biribirine aykırı hususlar içermiştir. 2 / 5
Öte yandan, bu durum geçmişte Bakanlıktan onay almadan ÖKC satan bir firma ile mükelleflerin yaşadığı sıkıntıların aynen yaşanacağını aklımıza getirmektedir. b) ÖKC'de İkincil Mevzuat Düzenlenmesi ve Kanunlardaki Yetki Kullanımı: Yeni nesil ÖKC'lerin ikincil mevzuatı, 3100 sk.nın 10'uncu maddesine dayanılarak çıkartılan 69 ve 70 no.lu ÖKCTebliğlerinde ve aynı zamanda VUK mük. 257'nci maddenin verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan, VUK 426 ve 427 no.lu Tebliğlerinde düzenlenmiştir. Her iki yetkinin aynı anda kullanılarak düzenleme yapılması, uygulamada yukarıda da belirtildiği gibi karmaşaya neden olmuştur. Buna göre, ikincil mevzuatın hangi yasa yetkisine göre düzenleneceği açıkça belirtilmeli, örneğin ÖKC'deki yetki kullanılmayacaksa, buna ilişkin daha önce çıkartılan tebliğler, Tebliğ numarası da belirtilmek suretiyle yürürlükten kaldırılmalıdır. Genel ifadelerle örneğin "aykırı hükümler kaldırılmıştır." şeklinde düzenleme yapılması uygulamada zorluk göstermektedir. Neyin yürürlükten kaldırıldığı açıkça belirtilmelidir. c) Yeni Nesil ÖKC'lerin Kullanımı Mükelleflere İzah Edilmelidir. Yeni nesil ÖKC'lerin, fatura düzenleme snırının altındaki perakende satışlar için kullanılacağı açıkça belirtilmeli, zira uygulamada tereddütler vardır. d) Yeni Nesil ÖKC'lerin POS Cihazı Olarak da Kullanılabileceği Açıkça Belirtilmelidir: Yeni nesil ÖKC ile ilgili yeni bir tebliğ daha çıkartılarak, daha önce fatura düzenlenerek yapılan satışların, yeni nesil ÖKC ile tahsilatının yapılabileceği, bu şekilde verilen fişin bilgi fişi olacağı 3 / 5
ve ikinci kez hasılat yazılmayacağı belirtilmelidir. Bu durumun fatura düzenlenerek yapılan satışlar için de geçerli olacağı ve yazar kasanın POS cihazı olarak da kullanılabileceği açıklanmalıdır. Yeni nesil ÖKC teknik kılavuzu 1 ve 2'nin, B/17-e bölümündeki ifade, çıkartılacak tebliğde açılmalı ve örnekle ifade edilmelidir. Yeni nesil ÖKC'lerin POS cihazı olarak da kullanılması durumunda, bu cihazın bir kaç bankanın ya da bir bankanın mı POS cihazı olduğu çok net olarak belirtilmelidir. e) Akaryakıt İstasyonlarında Yeni Nesil ÖKC'nin Durumu: Akaryakıt istasyonlarında düzenlenen ÖKC fişleri ile yeni nesil ÖKC fişlerinde mutlak surette çift hasılat kaydını önleyici düzenleme yapılmalıdır. f) Hatalı İşlemlerde Birden Fazla Fiş Kesilmesi ve Hasılat Yazılması: Yeni nesil ÖKC'lerin POS cihazı olarak da kullanılması işleminde, cihaza hatalı bilgi girilmesi durumunda, bu hatanın veya hataların düzeltilmesi amaçlı yapılan işlemlerde her bir işlemin mali hafızaya yazıldığı şikayeti mevcuttur, bu durumun giderilmesi gerekir. g) 1 No.lu KDVBeyannamesinin 45'inci Satırı Yeniden Düzenlenmelidir: Kredi kartı ile tahsil edilen bedeller beyannamenin bu satırına yazılmaktadır. 4 / 5
Yeni nesil ÖKC uygulaması ile bu satıra, bu cihazı kullananlar açısından gerek kalmayacaktır. Diğer mükellefler için bu satır yeniden düzenlenmelidir. 3- Sonuç Sonuç olarak, yukarıda belirtmeye çalıştığımız sorunları da giderecek yeni bir tebliğ çıkartılması ve uygulamanın başlangıcının bize göre 01.01.2014'e ertelenmesi uygun olur. Böylece, 28.06.2013 Cuma günü yaşanan; bankalara seyyar POS cihazlarının iadesi işlemi ve yazar kasa firmalarının dükkan kapatma olayı yaşanmamış olur. Ayrıca, süre uzatımı ile, onay için başvurup da onay alamamış firmaların onay işlemi tamamlanmış, bu alanda çalışan firmaların sayısı çoğaltılmış ve rekabet ortamı sağlanmış olur. Kaynak: Maliye Postası Dergisi (15/7/2013 tarihli 789 sayılı) 5 / 5