DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU OCAK 2016 Türkiye İstatistik Kurumu 29/02/2016 tarihinde 2016 yılı ayı Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2016 yılı ayında; İhracat geçen yılın aynı ayına göre % 22,0 azalarak 9 milyar 597 milyon dolar, ithalat % 19,7 azalarak 13 milyar 358 milyon dolar olmuştur. Dış ticaret açığı % 13,4 azalarak 4 milyar 343 milyon dolardan 3 milyar 762 milyon dolara gerilemiştir. 2015 yılı ayında % 73,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2016 yılı ayında % 71,8 e düşmüştür. Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette; ihracat % 9,7, ithalat % 18,7 azalmıştır. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise Çin olmuştur. ayında Almanya ya 1 milyar 90 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Çin den 1 milyar 924 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Fasıllar düzeyinde ihracatta 1 milyar 237 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı, ithalatta da 2 milyar 251 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almıştır. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı % 3,2, ithalatı içindeki payı % 16,7 olarak gerçekleşmiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride bir önceki aya göre ihracat % 1,1, ithalat % 1,5 azalmıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
2016 yılı ayında ihracat 2015 yılının aynı ayına göre % 22,0 azalarak 12.302 milyon dolardan 9.597 milyon dolara, ithalat % 19,7 azalarak 16.646 milyon dolardan 13.358 milyon dolara gerilerken, dış ticaret açığı % 13,4 azalarak 4.343 milyon dolardan 3.762 milyon dolara gerilemiştir. Dış ticaret hacmi 2015 yılının ayına göre % 20,7 azalarak 22.955 milyon dolar olmuştur (Tablo 1, Grafik 1). 2015 yılının ayında % 73,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2016 yılının aynı ayında 2,1 puan azalarak % 71,8 e düşmüştür. Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri Aylar İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Yıllar Değer Değer Değer Değer Oranı 2014 157.610 242.177-84.567 399.787 65,1 2015 143.883-8,7 207.199-14,4-63.317-25,1 351.082-12,2 69,4 2015 12.302 16.646-4.343 28.948 73,9 2016 9.597-22,0 13.358-19,7-3.762-13,4 22.955-20,7 71,8 Grafik 1. 2014 Yılı Ayı Dış Ticaret Göstergeleri 35.000 30.000 28.948 25.000 22.955 20.000 15.000 10.000 12.302 16.646 9.597 13.358 5.000 0-5.000-10.000-4.343-3.762 2015-2016 - İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre, 2016 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat % 20,0, ithalat % 17,0 azalış göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret göstergelerine göre ise, 2016 yılının ayında bir önceki aya göre ihracat % 1,1, ithalat % 1,5 azalmıştır. Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta 2016 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre bütün sektörlerde düşüş görülmüştür. En yüksek oranlı düşüş % 29,1 ile tarım ve ormancılık sektöründe olurken, imalat sanayi sektöründe % 21,8, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe % 14,4, balıkçılık sektöründe % 12,7 düşüş olmuştur (Tablo 2). 2016 yılı ayında 8.947 milyon dolarlık imalat sanayi ürünleri ihracatı, 408 milyon dolarlık tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı, 171 milyon dolarlık madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ihracatı ve 41 milyon dolarlık balıkçılık ürünleri ihracatı gerçekleşmiştir. Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere Göre Dış Ticaret 2015 2016 Sektörler Değer Pay Değer Pay Toplam 12.302 100,0 9.597 100,0-22,0 Tarım ve Ormancılık 575 4,7 408 4,2-29,1 Balıkçılık 47 0,4 41 0,4-12,7 Madencilik ve Taşocakçılığı 200 1,6 171 1,8-14,4 İmalat 11.436 93,0 8.947 93,2-21,8 Diğer 45 0,4 30 0,3-33,5 Toplam 16.646 100,0 13.358 100,0-19,7 Tarım ve Ormancılık 706 4,2 525 3,9-25,7 Balıkçılık 6 0,0 4 0,0-37,4 Madencilik ve Taşocakçılığı 2.838 17,0 1.779 13,3-37,3 İmalat 12.500 75,1 10.741 80,4-14,1 Diğer 595 3,6 310 2,3-47,9 2016 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sermaye (yatırım) malları ithalatı % 17,0, ara (ham madde) malları ithalatı % 21,5, tüketim malları ithalatı % 12,0 azalış göstermiştir. Ara (ham madde) malları ithalatı 9.633 milyon dolar, sermaye (yatırım) malları ithalatı 2.105 milyon dolar, tüketim malları ithalatı 1.591 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo 3). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre Dış Ticaret Sektörler Değer Pay Değer Pay Toplam 12.302 100,0 9.597 100,0-22,0 Sermaye (Yatırım) Malları 1.142 9,3 1.086 11,3-5,0 Ara (Ham Madde) Malları 6.195 50,4 4.423 46,1-28,6 Tüketim Malları 4.915 39,9 4.029 42,0-18,0 Diğerleri 50 0,4 59 0,6 18,3 2015 2016 Toplam 16.646 100,0 13.358 100,0-19,7 Sermaye (Yatırım) Malları 2.536 15,2 2.105 15,8-17,0 Ara (Ham Madde) Malları 12.270 73,7 9.633 72,1-21,5 Tüketim Malları 1.808 10,9 1.591 11,9-12,0 Diğerleri 31 0,2 29 0,2-6,2 Fasıllara göre ihracatta 2016 yılı ayında ilk sırayı 1.237 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı alırken, bunu 833 milyon dolarlık ihracat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları, 678 milyon dolarlık ihracat ile örme giyim eşyası ve aksesuarı izlemiştir. 2016 yılı ayında ithalatta mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler 2.251 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bunu 1.752 milyon dolarlık ithalat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları ikinci, 1.431 milyon dolarlık ithalat ile elektrikli makine ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı üçüncü sırada yer almıştır. İller itibariyle 2016 yılı ayında da ihracatta İstanbul ilk sırada yer alırken, bunu sırasıyla Bursa, İzmir, Ankara ve Kocaeli izlemiştir. Toplam ihracat içinde İstanbul un payı % 51,3, Bursa nın payı % 7,8, İzmir in payı % 6,4, Ankara nın payı % 5,3 ve Kocaeli nin % 4,5 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 4). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
2016 yılı ayında ithalatta da ilk sırada yer alan İstanbul u, Bursa, Ankara, Kocaeli ve İzmir izlemiştir. Toplam ithalat içinde İstanbul un payı % 55,6, Bursa nın payı % 5,7, Ankara nın payı % 4,8, Kocaeli nin payı % 4,5, İzmir in payı % 4,4 olmuştur. Tablo 4. 2014 Yılı Ayında En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl Tablo 4. En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl İller Değer Pay Değer Pay -2016 Genel 9.596.764 100,0 Genel 13.358.332 100,0 İstanbul 4.927.685 51,3 İstanbul 7.431.740 55,6 Bursa 747.151 7,8 Bursa 755.499 5,7 İzmir 618.270 6,4 Ankara 647.120 4,8 Ankara 507.498 5,3 Kocaeli 605.097 4,5 Kocaeli 435.603 4,5 İzmir 594.174 4,4 Gaziantep 427.151 4,5 Gaziantep 355.862 2,7 Denizli 189.475 2,0 Hatay 182.535 1,4 Hatay 128.668 1,3 Denizli 126.984 1,0 Sakarya 123.435 1,3 Manisa 110.830 0,8 Adana 122.651 1,3 Adana 110.669 0,8 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (Bin ABD $) 2016 yılının ayında, 2015 yılının aynı ayına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat % 9,7, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 15,7, diğer ülkelere yapılan ihracat % 31,5 azalmıştır (Tablo 5). Aynı dönemde AB den yapılan ithalat % 18,7, diğer ülkelerden yapılan ithalat % 20,8 azalırken, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat % 30,7 artış göstermiştir. 2016 yılı ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 1,2 azalarak 1.090 milyon dolar olmuştur. Almanya yı 650 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere ve 570 milyon dolarlık ihracat ile İtalya takip etmiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
Tablo 5. Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret Ülke Grupları 2015 2016 Değer Pay Değer Pay Toplam 12.302 100,0 9.597 100,0-22,0 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 5.259 42,7 4.750 49,5-9,7 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 151 1,2 127 1,3-15,7 C-Diğer Ülkeler 6.893 56,0 4.720 49,2-31,5 Toplam 16.646 100,0 13.358 100,0-19,7 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 5.745 34,5 4.672 35,0-18,7 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 96 0,6 125 0,9 30,7 C-Diğer Ülkeler 10.805 64,9 8.562 64,1-20,8 2016 yılı ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında ilk sırada Çin yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat 2016 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre % 9,2 azalarak 1.924 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeyi 1.345 milyon dolarlık ithalat ile Rusya Federasyonu ve 1.163 milyon dolarlık ithalat ile Almanya izlemiştir. Bu konuyla ilgili bültene www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6