ANKARA SANAYİ ODASI 2. VE 3. ORGANİZE SANAYİ 2. ORGANİZE SANAYİ İLAVE ALAN GENİŞLETİLMESİ İHTİSAS SANAYİ ÇED BAŞVURU ANKARA SİNCAN TEMELLİ ALICI MAHALLESİ İHTİSAS SANAYİ ÇED BAŞVURU ESKİŞEHİR 9 NİSAN 2013 ÇED RAPORU
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ : TELEFON NUMARASI FAKS NUMARASI PROJENİN ADI : PROJENİN BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ : ANKARA SANAYİ ODASI 2.VE 3. ORGANİZE SANAYİ : : ESKİŞEHİR YOLU 42. KM. ALCI TÜRKOBASI MAH ARASI 2010 CAD. NO:2 SİNCAN / ANKARA 0 312 641 31 58 2. ORGANİZE SANAYİ İLAVE ALAN GENİŞLETİLMESİ İHTİSAS SANAYİ ÇED BAŞVURU : 70.000.000 TL. : ANKARA SİNCAN TEMELLİ ALICI MAHALLESİ İHTİSAS SANAYİ ÇED İZİN ALANI KOORDİNATLARI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI : UTM KOORDİNATLARI Talep Edilen Çed Alanı Koordinatları COĞRAFİK KOORDİNATLARI DATUM : ED-50 DATUM : WGS-84 PROJEKSİYON : 6 DERECE TÜRÜ : DERECE.KESİR ELEMANLARIN SIRASI : SAĞA DEĞER, YUKARI DEĞER ELEMANLARIN SIRASI : ENLEM BOYLAM AYRAÇ : : AYRAÇ : : SAĞA DEĞERİ : 6 BASAMAK SAĞA DEĞERİ : DERECE.KESİR YUKARI DEĞERİ : 7 BASAMAK YUKARI DEĞERİ : DERECE.KESİR DOM : 33 : ZON : 36 S : Ç1 457396:4410815 Ç1 39.84462264:32.50168432 Ç2 457173:4410293 Ç2 39.83990838:32.49911204 Ç3 457177:441061 Ç3 39.84313404:32.49913535 Ç4 456984:4410544 Ç4 39.84216024:32.49688662 Ç5 456977:4410321 Ç5 39.84015073:32.49681947 Ç6 456869:4410214 Ç6 39.83918122:32.49556429 Ç7 455869:4410302 Ç7 39.83992265:32.48387113 Ç8 455869:4410453 Ç8 39.84128311:32.48386094 Ç9 455875:4410574 Ç9 39.84237359:32.48392290 Ç10 456121:4410528 Ç10 39.84197190:32.48680118 Ç11 456167:4410529 Ç11 39.84198329:32.48733875 Ç12 456232:4410597 Ç12 39.84259930:32.48809390 Ç13 456247:4410604 Ç13 39.84266314:32.48826875 Ç14 456241:4410658 Ç14 39.84314935:32.48819501 Ç15 456233:4410676 Ç15 39.84331111:32.48810030 Ç16 456250:4410712 Ç16 39.84363633:32.48829658 Ç17 456507:4410649 Ç17 39.84308194:32.49130459 Ç18 456517:4410706 Ç18 39.84359600:32.49141768 Ç19 456229:4410786 Ç19 39.84430196:32.48804618 Ç20 456178:4410794 Ç20 39.84437141:32.48744956 Ç21 456156:4410739 Ç21 39.84387474:32.48719610 Ç22 456133:4410721 Ç22 39.84371138:32.48692849 Ç23 456086:4410791 Ç23 39.84433962:32.48637445 Ç24 456094:4410828 Ç24 39.84467339:32.48646547 1
Ç25 456059:4410876 Ç25 39.84510404:32.48605316 Ç26 456001:4410900 Ç26 39.84531727:32.48537363 Ç27 456107:4411345 Ç27 39.84933205:32.48658272 Ç28 456137:4411338 Ç28 39.84927053:32.48693386 Ç29 456249:4411350 Ç29 39.84938443:32.48824221 Ç30 456256:4411384 Ç30 39.84969112:32.48832176 Ç31 456212:4411447 Ç31 39.85025645:32.48780323 Ç32 456325:4411411 Ç32 39.84993793:32.48912650 Ç33 457088:4411030 Ç33 39.84654420:32.49807026 Alan: Alan : 1.099.884 m 2 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI ADRESİ TELEFON NUMARASI FAKS NUMARASI RAPOR SUNUM TARİHİ : EK-I (ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ UYGULANACAK PROJELER LİSTESİ) 36- İHTİSAS SANAYİ BÖLGELERİ (EK-I VE EK-II LİSTELERİNDE YER ALAN FAALİYETLER). : TEMÇEV MÜH. MÜŞ. ARITMA SİST. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. : CUMHURİYE MAH. BAŞKAN SK. NO:7/2 ESKİŞEHİR : : (0222) 225 26 45 (0222) 225 26 85 : 15.03.2013 2
İÇİNDEKİLER BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 8 1.1 PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI, ÖMRÜ, HİZMET MAKSATLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ... 9 1.1.1. PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI... 9 1.1.1.1. PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI... 9 PROJE KAPSAMINDA İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ NDE KURULMASI PLANLANAN 46 TESİSİN HERBİRİNDE PROSES AKIM ŞEMASI AŞAĞIDAKİ GİBİ OLACAKTIR... 9 1.1.1.2. PROJENİN KAPASİTESİ:... 17 1.1.1.3. ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI VE VARDİYA DURUMU:... 18 1.1.2. PROJENİN ÖMRÜ... 19 1.1.3. HİZMET MAKSATLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ:... 19 1.1.3.1. PROJENİN BÖLGE AÇISINDAN ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ:... 19 1.1.3.2. PROJENİN ÜLKE AÇISINDAN ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ:... 19 1.2. PROJENİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN, İNŞAAT VE İŞLETME SAFHALARINDA KULLANILACAK ARAZİ MİKTARI VE ARAZİNİN TANIMLANMASI:... 20 1.3. ÖNERİLEN PROJEDEN KAYNAKLANABİLECEK ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİN GENEL OLARAK AÇIKLANMASI (SU, HAVA, TOPRAK KİRLİLİĞİ, GÜRÜLTÜ, TİTREŞİM, IŞIK, ISI, RADYASYON VE BENZERİ.)... 20 1.3.1. SU KİRLİLİĞİ:... 20 1.3.2. HAVA KİRLİLİĞİ:... 20 1.3.3. TOPRAK KİRLİLİĞİ:... 20 1.3.4. GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ:... 21 1.3.5. TİTREŞİM KİRLİLİĞİ:... 21 1.3.6. ISI, IŞIK, RADYASYON V.B. KİRLİLİKLER:... 21 1.4. YATIRIMCI TARAFINDAN ARAŞTIRILAN ANA ALTERNATİFLERİN BİR ÖZETİ VE SEÇİLEN YERİN SEÇİLİŞ NEDENLERİNİN BELİRTİLMESİ:... 21 BÖLUM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 22 BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ... 28 3.1. NÜFUS:... 28 3.2. FLORA VE FAUNA:... 30 FLORA FAUNA... 30 B-) NADİR VE NESLİ TEHLİKEYE DÜŞMÜŞ TÜRLER VE BUNLARIN YAŞAMA ORTAMLARI, BUNLAR İÇİN BELİRLENEN KORUMA KARARLARI... 39 C) AV HAYVANLARI VE BUNLARIN POPÜLASYONU İLE YAŞAMA ORTAMLARI... 40 3.3. TOPOĞRAFYA:... 41 3.4. JEOLOJİK ÖZELLİKLER... 41 3.5. HİDROLOJİ VE HİDROJEOLOJİ... 47 3.5.1. AKARSULAR... 47 3.5.2. BARAJLAR VE GÖLLER:... 47 3.5.3. HİDROJEOLOJİ :... 47 3.5. 4. DOĞAL AFET DURUMU... 47 3.6. DEPREM DURUMU :... 47 3.6. TOPRAK ÖZELLİKLERİ... 50 3.7. TOPRAK, SU, HAVA ( ATMOSFERİK KOŞULLAR ), İKLİMSEL FAKTÖRLER... 50 3.7.1. TOPRAK KALİTESİ:... 50 3
3.8. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER:... 52 III.6. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER.(BÖLGENİN GENEL İKLİM KOŞULLARI, BASINÇ, SICAKLIK, YAĞIŞ ORTALAMA NİSPİ NEM, BUHARLAŞMA DURUMU, SAYILI GÜNLER DAĞILIMI, RÜZGAR DAĞILIMI, STANDART ZAMANLARDA GÖZLENEN EN BÜYÜK YAĞIŞ DEĞERLERİ, METEOROLOJİK VERİLERİN GÜNCELLEŞTİRİLMİŞ VE UZUN YILLAR DEĞERLERİ KAPSAMASI, EMİSYON DAĞILIM MODELLEMESİ),... 52 3.9. MÜLKİYET DURUMU... 71 3.10. MİMARİ VE ARKEOLOJİK MİRAS... 71 3.11. PEYZAJ ÖZELLİKLERİ... 71 3.12. ARAZİ KULLANIM DURUMU... 71 3.13. HASSASİYET DURUMU... 72 BÖLÜM IV. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 75 4.1- ÖNERİLEN PROJENİN AŞAĞIDA BELİRTİLEN HUSUSLARDAN KAYNAKLANMASI OLASI ETKİLERİNİN TANITIMI. (BU TANIM KISA, ORTA, UZUN VADELİ, SÜREKLİ, GEÇİCİ VE OLUMLU OLUMSUZ ETKİLERİ İÇERMELİDİR.)... 75 4.1.A) PROJE İÇİN KULLANILACAK ALAN:... 75 4.1.B) DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI:... 75 4.1.B.1) ELEKTRİK KULLANIMI:... 75 4.1.B.2) SU KULLANIMI:... 75 4.1.C. KİRLETİCİLERİN MİKTARI, (ATMOSFERİK ŞARTLAR İLE KİRLETİCİLERİN ETKİLEŞİMİ) ÇEVREYE RAHATSIZLIK VEREBİLECEK OLASI SORUNLARIN AÇIKLANMASI VE ATIKLARIN MİNİMİZASYONU... 76 4.1.C.1. İNŞAAT AŞAMASINDAKİ KİRLETİCİLERİN MİKTARI, (ATMOSFERİK ŞARTLAR İLE KİRLETİCİLERİN ETKİLEŞİMİ) ÇEVREYE RAHATSIZLIK VEREBİLECEK OLASI SORUNLARIN AÇIKLANMASI VE ATIKLARIN MİNİMİZASYONU... 76 4.1.C.1.1. İNŞAAT AŞAMASINDAKİ KATI ATIK MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ:... 76 4.1.C.1.1.1. EVSEL NİTELİKLİ KATI ATIKLAR,... 76 4.1.C.1.1.2. HAFRİYAT ATIKLARI:... 77 4.1.C.1.1.3. AMBALAJ ATIĞI:... 77 4.1.C.1.2. İNŞAAT AŞAMASINDAKİ ATIKSU MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ... 77 4.1.C.1.3. İNŞAAT AŞAMASINDAKİ EMİSYON MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ... 78 4.1.C.1.4. İNŞAAT AŞAMASINDAKİ GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ:... 81 4.1.C.2. İŞLETME AŞAMASINDAKİ KİRLETİCİLERİN MİKTARI, (ATMOSFERİK ŞARTLAR İLE KİRLETİCİLERİN ETKİLEŞİMİ) ÇEVREYE RAHATSIZLIK VEREBİLECEK OLASI SORUNLARIN AÇIKLANMASI VE ATIKLARIN MİNİMİZASYONU... 85 4.1.C.2.1.İŞLETME AŞAMASINDAKİ SIVI ATIKLAR:... 85 4.1.C.2.2. İŞLETME AŞAMASINDAKİ HAVA KİRLİLİĞİ:... 85 4.1.C.2.3. GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ:... 86 4.1.C.2.4. KATI ATIKLAR:... 86 4.1.C.2.4.1. EVSEL NİTELİKLİ KATI ATIKLAR:... 86 4.1.C.2. 4.2. AMBALAJ ATIKLARI:... 87 4.1.C.2. 4.3. TIBBİ ATIKLAR:... 88 4.1.C.2. 4.4. ATIK YAĞLAR VE BİTKİSEL ATIK YAĞLAR:... 88 4. 2- YATIRIMIN ÇEVREYE OLAN ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILACAK TAHMİN YÖNTEMLERİNİN GENEL TANITIMI... 88 4. 3- ÇEVREYE OLABİLECEK OLUMSUZ ETKİLERİN AZALTILMASI İÇİN ALINMASI DÜŞÜNÜLEN ÖNLEMLERİN TANITIMI:... 89 BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI... 90 5.1. PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL HALKIN BELİRLENMESİ VE HALKIN GÖRÜŞLERİNİN ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMASINA YANSITILMASI İÇİN ÖNERİLEN YÖNTEMLER,... 90 5.2. GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULMASI ÖNGÖRÜLEN DİĞER TARAFLAR:... 90 5.3. BU KONUDA VEREBİLECEĞİ DİĞER BİLGİ VE BELGELER:... 90 4
TABLOLAR TABLO 1. HAVADA BULUNAN SAF MADDELER VE ÖZELLİKLERİ... 14 TABLO 2. HAVADA BULUNAN SAF OLMAYAN MADDELER VE ÖZELLİKLERİ... 14 TABLO 3. ORGANİZE SANAYİ ÜRETİM KAPASİTESİ... 18 TABLO 4. TESİSİN DEPOLAMA KAPASİTESİ... 18 TABLO 5. KENTSEL NÜFUS GELİŞİMLERİ VE TÜRKİYE YE KIYASLA POLATLI DAKİ İLGİLİ ARTIŞ HIZLARI... 28 TABLO 6. POLATLI BELEDİYESİ İÇİN NÜFUS PROJEKSİYONU... 29 TABLO 7. IUCN THE WORLD CONSERVATİON UNİON KIRMIZI LİSTE SINIFLARI VE ÖLÇÜTLERİ... 31 TABLO 8. NESLİ TEHLİKEDE OLAN YABANİ HAYVAN VE BİTKİ TÜRLERİNİN ULUSLAR ARASI TİCARETİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME... 32 TABLO 9. AVRUPA NIN YABAN HAYATI VE YAŞAM ORTAMLARINI KORUMASI SÖZLEŞMESİ... 32 TABLO 10. FLORA TÜRLERİ İÇİN HABİTAT SINIFLARI... 32 TABLO 11. ENDEMİZİM... 32 TABLO 12. PROJE ALANI VE ÇEVRESİNDE BULUNMASI MUHTEMEL FLORA TÜRLERİ, TÜRKÇE İSİMLERİ, YÖRESEL İSİMLERİ, FİTOCOĞRAFİK BÖLGELERİ, HABİTATLARI,NİSPİ BOLLUK DURUMLARI, ENDEMİZİM VE NADİRLİK DURUMLARI, IUCN RED DATA BOOK KATEGORİLERİ... 33 TABLO 13. DEMİRSOY, A., (1996) A GÖRE RED DATA BOOK KATEGORİLERİ... 36 TABLO 14. PROJE SAHASINDA BULUNAN OMURGASIZ HAYVANLAR, TÜRKÇE ADI, IUCN (ERL) KATEGORİSİ, VE BERN SÖZLEŞMESİ KATEGORİLERİ VE HABİTATLARI... 37 TABLO 15. PROJE SAHASINDA BULUNAN İKİ YAŞAMLILAR TÜRKÇE ADI, TÜRKÇE ADI, IUCN (ERL) KATEGORİSİ, VE BERN SÖZLEŞMESİ KATEGORİLERİ VE HABİTATLARI... 37 TABLO 16. PROJE SAHASINDA BULUNAN SÜRÜNGEN TÜRLERİ TÜRKÇE ADI, IUCN (ERL) KATEGORİSİ, VE BERN SÖZLEŞMESİ KATEGORİLERİ VE HABİTATLARI... 37 TABLO 17. PROJE SAHASINDA BULUNAN KUŞ TÜRLERİ, TÜRKÇE VE İNGİLİZCE İSİMLERİ, RED DATA BOOK KATEGORİLERİ, IUCN (ERL) KATEGORİSİ, VE BERN SÖZLEŞMESİ KATEGORİLERİ,VE MERKEZ AV KURULU KARARLARI LİSTESİ... 38 TABLO 18. FAUNA TÜRLERİ İÇİN POPULASYON YOĞUNLUKLARI... 39 TABLO 19. PROJE SAHASINDA BULUNAN MEMELİ HAYVANLAR, TÜRKÇE ADI, IUCN (ERL) KATEGORİSİ, VE BERN SÖZLEŞMESİ KATEGORİLERİ VE HABİTATLARI... 39 TABLO 20. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU BASINÇ DEĞERLERİ (1970-2012)... 52 TABLO 21. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİ (1970-2012)... 53 TABLO 22. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU YAĞIŞ DEĞERLERİ (1970-2012)... 54 TABLO 23. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU NEM(%) DEĞERLERİ (1970-2012)... 55 TABLO 24. BUHARLAŞMA TABLOSU... 56 TABLO 25. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU SAYILI GÜNLER GRAFİĞİ(1970-2012)... 57 TABLO 26..MAKSİMUM KAR KALINLIĞI (CM)... 58 TABLO 27. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN ESME SAYILARI TOPLAMI(1970-2012)... 59 TABLO 28. İLKBAHAR MEVSİMİNDEKİ ESME SAYILARI... 60 TABLO 29. YAZ MEVSİMİNDEKİ ESME SAYILARI... 61 TABLO 30. SONBAHAR MEVSİMİNDEKİ ESME SAYILARI... 62 TABLO 31. KIŞ MEVSİMİNDEKİ ESME SAYILARI... 62 TABLO 32. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU YÖNLERE GÖRE RÜZGARLARIN ORTALAMA ESME HIZLARI(1970-2012)... 69 TABLO 33. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU RÜZGAR DAĞILIM DEĞERLERİ(1970-2012)... 70 TABLO 34.. EVSEL KATI ATIKLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ... 76 TABLO 35. TOZ EMİSYON FAKTÖRLERİ TABLOSU... 78 TABLO 36.. ARAÇLARIN SAATLİK YAKIT TÜKETİMİ... 79 TABLO 37. TÜKETİLECEK YAKIT MİKTARLARI... 80 5
TABLO 38.. MOTORİN İÇİN EMİSYON FAKTÖRLERİ... 80 TABLO 39.. MEYDANA GELEN EMİSYONLAR VE MİKTARLARI (G/GÜN)... 80 TABLO 40. GÜRÜLTÜYE NEDEN OLACAK ARAÇLAR... 81 TABLO 41.. EK 6. TABLO 5 ŞANTİYE ALANI İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ... 82 TABLO 42. 1.400 M. MESAFEDE EN YAKIN YERLEŞİMİ İÇİN GÜRÜLTÜ ETKİLEŞİMLERİ... 83 TABLO 43. 1500 M. MESAFEDE EN YAKIN İÖO İÇİN GÜRÜLTÜ ETKİLEŞİMLERİ... 83 TABLO 44. L. GÜNDÜZ HESAP TABLOSU... 84 TABLO 45. EVSEL KATI ATIKLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ... 87 TABLO 46. OLUŞMASI MUHTEMEL AMBALAJ ATIKLARI... 87 ŞEKİLLER ŞEKİL 1. İŞ AKIM ŞEMALARI... 10 ŞEKİL 2. SOĞUTMA KULESİ İŞ AKIM ŞEMASI... 11 ŞEKİL 3. KAYNAMA DİYAGRAMI... 13 ŞEKİL 4. TURBO HAVA KOMPRESÖRÜ KESİTİ.... 15 ŞEKİL 5. HAVA KOMPRESÖRÜ KADEME SOĞUTUCUSU.... 16 ŞEKİL 6. TÜRKİYE HARİTASI VE ANKARA İLÇELERİNİ GÖSTERİR HARİTA... 24 ŞEKİL 7. PROJE ALANINA AİT UYDU GÖRÜNTELERİ VE FOTOĞRAFLAR... 27 ŞEKİL 8. İHTİSAS SANAYİ NDE BİR TESİSE AİT OLASI YERLEŞİM PLANI... 27 ŞEKİL 9. TÜRKİYE KUŞ GÖÇ YOLLARI... 38 ŞEKİL 10. GÖÇMEN KUŞLARIN KONAK HARİTASI... 39 ŞEKİL 11. DEPREM HARİTASI... 48 ŞEKİL 12. TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTASI... 49 ŞEKİL 13. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU AYLIK BASINÇ DAĞILIMLARI... 53 ŞEKİL 14. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA SICAKLIK MİKTARI GRAFİĞİ (1970-2012)... 54 ŞEKİL 15. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA TOPLAM YAĞIŞ MİKTARI GRAFİĞİ (1970-2012)... 55 ŞEKİL 16. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA NEM DAĞILIM GRAFİĞİ(1970-2012)... 56 ŞEKİL 17. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA AÇIK YÜZEY BUHARLAŞMA DAĞILIM GRAFİĞİ(1970-2012)... 57 ŞEKİL 18. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU SAYILI GÜNLER DAĞILIMI... 58 ŞEKİL 19. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU MAKSİMUM KAR KALINLIĞI (CM)(1970-2012)... 59 ŞEKİL 20. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU AYLIK ORTALAMA VE MAKSİMUM RÜZGÂR HIZLARI... 70 ŞEKİL 21. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ORTALAMA FIRTINALI VE ORTALAMA KUVVETLİ RÜZGÂRLI GÜN SAYILARI(1970-2012)... 71 ŞEKİL 22. TESİSTEN KAYNAKLANACAK GÜRÜLTÜNÜN HASSAS ALANLARA ETKİSİ GRAFİĞİ... 84 ŞEKİL 23. GÜRÜLTÜ RÜZGAR ETKİLEŞİMİ... 84 GRAFİKLER GRAFİK 1. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU RÜZGÂR ESME SAYILARINA GÖRE 1970 2012 UZUN YILLAR RÜZGAR DİYAGRAMI... 60 GRAFİK 2. ESME SAYISINA GÖRE İLKBAHAR RÜZGAR DİYAGRAMI... 60 GRAFİK 3. ESME SAYISINA GÖRE YAZ RÜZGAR DİYAGRAMI... 61 GRAFİK 4. ESME SAYISINA GÖRE SONBAHAR RÜZGAR DİYAGRAMI... 61 GRAFİK 5. ESME SAY. GÖRE KIŞ RÜZ. DİYAGRAMI... 62 GRAFİK 6. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE OCAK RÜZGÂR DİYAGRAMI... 63 GRAFİK 7. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE ŞUBAT RÜZGÂR DİYAGRAMI... 63 GRAFİK 8. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE MART RÜZGAR DİYAGRAMI... 64 6
GRAFİK 9. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE NİSAN RÜZGAR DİYAGRAMI... 64 GRAFİK 10. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE MAYIS RÜZGAR DİYAGRAMI... 65 GRAFİK 11. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE HAZİRAN RÜZGAR DİYAGRAMI... 65 GRAFİK 12. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE TEMMUZ RÜZGAR DİYAGRAMI... 66 GRAFİK 13. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE AĞUSTOS RÜZGAR DİYAGRAMI... 66 GRAFİK 14. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE EYLÜL RÜZGAR DİYAGRAMI... 67 GRAFİK 15. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE EKİM RÜZGAR DİYAGRAMI... 67 GRAFİK 16. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE KASIM RÜZGAR DİYAGRAMI... 68 GRAFİK 17. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU ESME SAYISINA GÖRE ARALIK RÜZGAR DİYAGRAMI... 68 GRAFİK 18. POLATLI METEOROLOJİ İSTASYONU RÜZGARIN ORTALAMA HIZINA GÖRE UZUN YILLAR RÜZGAR DİYAGRAMLARI... 69 7
KISALTMALAR BAT (Best AvailableTechnique): Mevcut En İyi Teknik BREF (BAT Reference Documents): Mevcut En İyi Teknikler Referans Dökümanları B : Batı ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi Eur-lex : Avrupa Birliği yasal dökümanları ile ilgili bilgi sağlayan resmi internet sitesi IPPC (IntegratedPollutionPreventionand Control): Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol OSB : Organize Sanayi Bölgesi PM : Partikül madde SKKY : Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği PTD : Proje tanıtım dosyası DYK : Doğaya yeniden kazandırma AMP : Acil müdahale planı Bkz. : Bakınız cm : Santimetre ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği D : Doğu dba : A-Ağırlıklı desibel DSİ : Devlet Su İşleri EPDK : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu g : Gram G : Güney GWs :GigaWatt Saat ha : Hektar SKHKKY :Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği HKKY : Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği HTİYAKY : Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Hz : Hertz IUCN : Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi K : Kuzey kg : Kilogram km 2 : Kilometrekare kv : Kilo volt kva : Kilo volt amper L : Litre m : Metre mm : Milimetre MW : Mega Watt m 3 /sa : Metreküp/saat No. : Numara sa : Saat sn : Saniye T.C. : Türkiye Cumhuriyeti TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu USEPA : Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı vb. : Ve başkaları, ve benzerleri o : Derece % : Yüzde : Binde 8
BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1.1 Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği 1.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı Proje konusu Ankara Sanayi Odası.2.ve 3. Organize Sanayi Bölgesi tarafından; Ankara İli, Sincan İlçesi, Ankara- Eskişehir yolu 42. Km. Alcı Türkobası Mah arası 2. Organize Sanayi Bölgesine ilave 1.099.884 m 2 alanında İhtisas Sanayi Bölgesi tesisi işletmesidir. İhtisas organize sanayi bölgesinde planlanan toplam 46 tesisin her birinde hammadde olarak hava ve elektriksel güç kullanarak Oksijen, Azot ve Argon üretimi ve depolanması yapılacaktır. Ankara Sanayi Odası. 2.ve 3. Organize Sanayi Bölgesi tarafından planlanmakta olan proje için 17 Temmuz 2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (değişiklik 14.04.2011 tarih ve 27905 sayılı Resmi Gazete) Ek-I (Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi) 36- İhtisas Sanayi Bölgeleri (Ek-I Ve Ek-Iı Listelerinde Yer Alan Faaliyetler). Bahsi geçen Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ne göre gerçekleştirilmesi planlanan İhtisas tesisinin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesi için, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemleri, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projenin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları içeren Ek-3 formatına göre Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası hazırlanmıştır. 1.1.1.1. Projenin İş Akım Şeması Proje kapsamında ihtisas organize sanayi bölgesinde kurulması planlanan 46 tesisin herbirinde proses akım şeması aşağıdaki gibi olacaktır. Hava kompresörü ile atmosferik havanın tozlardan ve parçacıklardan arındırılması Kompresörden çıkan havanın saflaştırılması Havanın yoğunlaşma noktasına kadar soğutulması GÜRÜLTÜ Damıtma sütununda nitrojen, argon ve oksijenin ayrılması Nitrojen,argon ve oksijenin soğutucularda sıvılaştırılması ve depolama 9
Şekil 1. İş Akım Şemaları Bir hava ayırma ünitesinin fonksiyonu damıtma işlemi yoluyla havadan oksijeni ve nitrojeni ayırmaktır. Hava ayırma ünitesi aşağıdaki temel ekipmanları içermektedir (basitleştirilmiş iş akış şemasına bakınız): 1. İki ana hava kompresörü 2. Bir saflaştırma ünitesi 3. Aşağıdakileri içeren bir Soğuk Hava Kasası: 3.1 Ana Isı Değiştirici 3.2 Alt soğutucu 3.3 Ana damıtma sütunu 4. İki genleşme türbini (Soğuk& Ilık türbinler) İşlemler ve teknoloji en gelişmiş uluslararası uygulamalara uygun olarak seçilmiştir. a) Hava Kompresörü: Atmosferik hava öncelikle parçacıklardan ve tozlardan arındırılmak üzere filtrelenir ve daha sonra paralel olarak çalışan iki Hava kompresörü (2x%50) ile sıkıştırılır. b) Saflaştırma: Hava kompresörlerinin çıkış ağzında, yüksek basınçlı hava alumina ve moleküler elekle doldurulmuş iki tanktan oluşan kurutma ve CO 2 ayırma ünitesinden geçmektedir. Tanklardan biri çalışırken (yani yüzeyde tutunurken) diğeri soğuk hava kasasından gelen atık nitrojenle reaktivasyon (yeniden canlanma) aşamasında olacaktır. 10
Kurutma şişesinin çıkış ağzında, temel olarak soğuk hava kasasına gönderilen nem ve CO 2 siz hava (kuru hava) elde edilmektedir. c) Soğuk Hava Kasası: Hava iki türbin motorundan geçmekte ve daha sonra Ana Isı Değiştiriciye gönderilmektedir. Burada hava yoğunlaşma noktasına (sıvı hava) kadar soğutulmakta ve daha sonra oksijenle nitrojenin ayrılmasının gerçekleştirildiği damıtma sütununa gönderilmektedir. Nitrojen ve oksijen alt soğutucuda sıvılaştırılmakta ve daha sonra sıvı depolayıcılar gönderilmektedir. d) Genleşme türbinleri: Soğuk üretim iki Genleşme Türbini ile gerçekleştirilmektedir ve aşağıdakileri telafi etmek için gereklidir: Radyasyon kayıpları Frigorifik kayıplar Sıvı üretimi e) Soğutma Kulesi: Bunların fonksiyonu hava kompresörlerini soğutmak için soğuk su temin etmektedir. İşlem yarı açık bir işleme dayanmaktadır: su buharlaşmalı soğutma kulelerinde (doğal çekişli veya mekanik çekişli) yeniden işlemden geçirilmekte ve soğutulmaktadır ve bu nedenle buharlaşmayı telafi etmek için (% 20 buharlaşma olduğu kabul edilirse) ilave debiye ihtiyaç duyulmaktadır. Buharlaştırma Kulesi Buhar Oluşumu Pompa Soğutucular 25003GR b Şekil 2. Soğutma Kulesi İş Akım Şeması 11
Basit yarı açık devre: Bir yarı açık soğutma sisteminin başlıca ekipmanı şunlardır: Soğutma kuleleri Su havuzu Pompa süzgeçleri Su pompaları Dağıtma borusu Su arıtma ve filtreleme Soğutucular Bu proje için olan yarı buharlaşmalı soğutma kulesi aşağıdaki şekildedir: Mekanik çekişli hava sirkülasyonu: Doğrudan elektrik motoruyla çalıştırılan üfleme fanları olan soğutma kulesi Çapraz akışlı ısı transferi modu: Bu düzenleme en çok kullanılan ve en yüksek performanslı düzenlemedir. Su ve atmosfer arasında doğrudan temas Silindir Dolum Tesisi İş Akış Şeması: a) Gaz Depolama Tesisi Silindirleri doldurmak için 3çeşit gaz kullanılmaktadır (Nitrojen, Oksijen, Argon), bu gazlar 3 adet özel tankta sıvı halde depolanırlar. Bu depolama tanklarına gazlar kamyonlar ile doldurulurlar. b) Konteynır Doldurma Sıvılaştırılmış gaz pistonlu pompa yardımı ile 265 bar basınç altında(lin, LAR ve LOX Pompası) tanklara alınır ve burada basınç 80 bar a(lco 2 pompası) düşürülerek gaz sıvı halden gaz hale geçmesi sağlanır. Daha sonra bu gaz bir boru hattı yardımı ile 12 m yükseklikteki konteynır depolama merkezine aktarılır. Konteynır boyutları karayolu, denizyolu ve demiryolu taşımacılığına uygun şekildedir. Konteynırın duvar, tavan ve tabanı mineral yün ve metal plakalar ile kaplıdır. Konteynırın iç kısım ışıklandırmaları ve acil durum lambaları mevcuttur. Ayrıca konteynır içinde maksimum oksijen ve karbondioksit gaz seviyesini izleme ekipmanları mevcuttur. (Çok yüksek ve çok düşük seviyeler için) c) Silindir Depolama Merkezi Gaz silindirleri depolama alanının içinden ve etrafından dairesel bir şekilde benzer tesislere uygulanabilir, yönetmeliklere uygun ve en etkili şekilde geçmektedir. Silindirler üretim aşamasında ve depolama alanında doluluk durumuna göre (boş ya da dolu) ayrılıp gruplandırılır. Ayrıca proje kapsamında ihtisas sanayi bölgesinde 46 adet tesisin her birinde ayrı depolama ünitesi bulunacak olup İhtisas sanayi bölgesinin kendine ait özel depo sahası olmayacaktır. 12
Hava Ayrıştırma Tesisleri İle İlgili Genel Bilgiler; HAT, hammadde olarak hava ve elektriksel güç kullanarak Oksijen, Azot ve Argon üreten ünitelerdir. Düşük sıcaklıkta HAT, HAÜ, Oksijen ünitesi, Oksijen generatörü, Azot ünitesi veya Azot generatörü olarak adlandırılır. Düşük sıcaklıkta hava ayrıştırma prosesleri ayırma ve ürün safiyetini sağlamak için kaynama sıcaklıkları farkından faydalanır. Düşük sıcaklık sistemleri likit ürünler üretebilen tek sistemlerdir. (www.uigi.com) Şekil 3. Kaynama Diyagramı 13
Havanın Filitrasyonu ve Sıkıştırılması (Basınçlandırılması) Hava farklı gazların karışımıdır. Bu gazlar ve spesifik özellikleri aşağıda verilmektedir. Tablo 1. Havada bulunan saf maddeler ve özellikleri Hacimce karışım % Kaynama Sıcaklığı 0 C Gaz Yoğunluğu (kg/m 3 ) Sıvı Yoğunluğu (kg/ l) Azot 78,09-195,8 1,249 0,812 Oksijen 20,95-182,95 1,428 1,140 Argon 0,93-185,7 1,783 1,400 Hidrojen 0,01-252,74 0,0899 0,070 Neon 0,0018-245,9 0,899 1,204 Helyum 0,00052-268,88 0,178 0,125 Kripton 0,00011-151,7 3,740 2,155 Xenon 0,0000086-109,1 5,890 3,520 Bunlardan en önemli üç tanesi: Azot, hacimce % 78, kimyasal sembolü N 2 Oksijen, hacimce % 21, kimyasal sembolü O 2 Argon, hacimce % 1, kimyasal sembolü Ar dur. Hava içerisinde bulunan diğer bileşenler aşağıdaki tablo da verilmektedir. Tablo 2. Havada bulunan saf olmayan maddeler ve özellikleri Hacimce karışım % Kaynama Sıcaklığı 0 C Gaz Yoğunluğu (kg/m 3 ) Sıvı Yoğunluğu (kg/ l) Su 100 0,768 1,00 CO2 0,1-0,02(ort. 0,033) -78,5 1,976 1,178 SOX 0,01 10 (SO2) 2,926 1,46 NOX 0,0018 88,7 (NO2) 1,978 1,225 Hidrokarbonlar 0,00052 Asetilen (C2H2) 0,00011 83,6 1,170 0,518 Metan (CH4) 0,0000086-161,5 0,717 0,42 Bu bileşenlerin çoğu proses üzerinde olumsuz etki yapar, bu nedenle kirleticiler olarak adlandırılırlar ve havadan uzaklaştırılmaları gerekmektedir. Bu kirleticiler taze hava içerisinde bulunur. Tabloda yer alan sülfür oksit ve azot oksitler yanma sonucu oluşan gazlar olarak hava içerisinde bulunurlar. Proseste kullanılacak olan atmosferik basınçtaki ve ortam sıcaklığındaki hava, hava emiş bacası adı verilen, silindirik baca şeklindeki bir ekipman içerisinden geçerek, turbo kompresör girişinde bulunan filitre odasına girer. Hava emiş bacasına girişte hava bir filitrasyona tabi tutulur. Buradaki filitrasyon kaba filitrasyondur (büyük partiküllerin tutulduğu bölüm). Toz proseste kesinlikle istenmeyen bir partiküldür ve kesinlikle havadan uzaklaştırılması gerekir. Proses ekipmanlarında zamanla birikme yaparak direnç tabakası oluşturur ve istenmeyen tıkanmalara sebebiyet verebilir. 14
Turbo hava kompresörünün dönen parçaları (rotor ve kanatçıklar) çok yüksek devirlerde(1500 2000 rpm) döndüğünden üzerinden geçen hava akışının çok temiz olması gerekir. Toz aşınmaları arttırır ve gaz kaçakları oluşur ki bu da kompresörün operasyonel verimliliğini azaltır. Hava filtreleri havanın içerisindeki toz partiküllerini tutar. En genel olarak ikiye ayrılabilir. Birincisi akış filtreleri olarak adlandırılır ve büyük partikülleri tutmaya yarar. Diğer bir filtretürü ise ince filtre olarak adlandırılır ve bunlar mikrometre (10-6 m) boyutundaki partikülleri tutar. Akış filtreleri rulo şeklindedir ve otomatik olarak kendini sarar. Bunlar işletmede rulo filtre olarak adlandırılır. Bu filtrenin önündeki ve arkasındaki, yani giriş ve çıkış hava basınçları ölçülerek aralarındaki fark (diferansiyel) basınç hesaplanır. Bu fark basıncın yükselmesine göre filitrenin tıkanmaya başladığı anlaşılır ve filitre otomatik olarak sararak yeni ve temiz filtrenin görev yapmasını sağlar. İnce filitre, bir kasetin içerisine doldurulmuş, dokunmuş ağ şeklindeki malzemeden oluşmaktadır. Bu tür filitreler işletmede kaset filitre olarak adlandırılır. Burada bir manometre bulunmakta ve basınç düşüşü ölçülmektedir. Bu basınç düşüşü önceden belirlenmiş set değerine geldiğinde (örneğin; 60 mmss) kaset filitre yenisi ile değiştirilmelidir. Değiştirme işlemi manuel olarak gerçekleştirilmektedir. Buradaki basınç düşüşü önemsiz büyüklükte gibi görünse de turbo hava kompresörünün enerji tüketiminde büyük etkisi vardır. Turbo Hava Kompresörü Günümüzdeki turbo hava kompresörleri radyal çok şaftlı kompresördür. Daha eski yıllarda kullanılan kompresörler çok kademeli ancak tek radyal şaftlı dizayn edilmekteydi. Ancak bu bakım konusunda ve arıza durumunda tüm şaftın komple sökülmesini gerektirdiğinden pek de avantajlı değildi. Burada ele alınacak kompresör 3 kademelidir. Kompresörün kademeleri dişli kutusu (redüktör) üzerine monte edilmiştir. Elektrik motorundan gelen hareket ana dişliye iletilmektedir. Ana dişli üzerinde birinci ve ikinci kademe fanlarını çeviren birinci pinyon dişli ve üçüncü kademe fanlarını çeviren ikinci pinyon dişli bulunur. Şekil 4. Turbo hava kompresörü kesiti. 15
Kompresörün Çalışması Kompresör içerisinde, üzerinde çok sayıda bıçağın bulunduğu diskler yer almaktadır. Bunlara çark adı verilmektedir. Çark kompresör içerisinde bir yuvaya oturur. Bu yuva spiral kabuk şeklindedir. Çark ve spiral yuvası çok büyük bir hassasiyetle üretilir. Aralarında mümkün olan en düşük miktarda boşluk bırakılmıştır ve gerçekte birbirlerine teması bulunmamaktadır. Bu durum yağlamayı gereksiz kılmakta, dolayısıyla hava yağsız olarak kalmaktadır. Çark şaft üzerine monte edilmiştir ve bu şaft yataklanmıştır. Şaftla birlikte üzerindeki çark çok yüksek devirlerde dönmektedir. Gaz çarka aksiyal doğrultuda girer. Şaft ve çarkın yüksek devirlerde dönmesi nedeniyle gaz rotasyon hareketine zorlanır. Yüksek rotasyon hızı nedeniyle gazın çark ile kabuk arasındaki boşluktan geriye kaçması engellenir. Gaz çarktan spiral kabuğa radyal doğrultuda çıkar (İlk kademenin spiral kabuğu en büyük olanıdır. Kademelerin numarası arttıkça boyutu küçülür. En son kademe en küçük olanıdır). Gazın enerjisi sabit kalmak kaydıyla, kinetik enerjisi hızdan yüksek basınca dönüşür (Bernoulli yasasına göre). Gaz şafttan dışarı doğru kaçamayacaktır. Çünkü burada sızdırmazlık elemanı bulunmaktadır. Bu sızdırmazlık elemanına labirent sızdırmazlık adı verilmektedir. Bu sızdırmazlık çok sayıda ince halka plakadan oluşmaktadır. Bu halkalar şaft üzerinde ve duvarın içinde bulunmaktadır. Bunlar şaftve yatağa (duvara) aralarında çok küçük bir boşluk kalacak şekilde yerleştirilir. Gaz çarka aksiyal doğrultuda girer. Şaft ve çarkın yüksek devirlerde dönmesi nedeniyle gaz rotasyon hareketine zorlanır. Yüksek rotasyon hızı nedeniyle gazın çark ile kabuk arasındaki boşluktan geriye kaçması engellenir. Gaz çarktan spiral kabuğa radyal doğrultuda çıkar (İlk kademenin spiral kabuğu en büyük olanıdır. Kademelerin numarası arttıkça boyutu küçülür. En son kademe en küçük olanıdır). Gazın enerjisi sabit kalmak kaydıyla, kinetik enerjisi hızdan yüksek basınca dönüşür (Bernoulli yasasına göre). Gaz şafttan dışarı doğru kaçamayacaktır. Çünkü burada sızdırmazlık elemanı bulunmaktadır. Bu sızdırmazlık elemanına labirent sızdırmazlık adı verilmektedir. Bu sızdırmazlık çok sayıda ince halka plakadan oluşmaktadır. Bu halkalar şaft üzerinde ve duvarın içinde bulunmaktadır. Bunlar şaftve yatağa (duvara) aralarında çok küçük bir boşluk kalacak şekilde yerleştirilir. Şekil 5. Hava kompresörü kademe soğutucusu. Kompresöre giren atmosferik şartlardaki hava, birinci kademeye girer ve 1,1 kg/cm 2 basınç ve 106 0 C sıcaklıkta çıkarak ara kademe soğutucusuna girer. Buradan 21 0 C de çıkan hava ikinci kademeye girer. Yaklaşık 2,2 kg/cm 2 basınç ve 87 0 C sıcaklıkta çıkan hava ikinci ara kademe soğutucusundan geçtikten sonra üçüncü kademeye girer. Buradan yaklaşık 5-5,5 kg/cm 2 basınç ve 90-95 0 C sıcaklıkta çıkarak kompresörü terk eder. Buna karşılık soğutma 16
suyu kademe soğutucularına 20-25 0 Csıcaklıkta ve 2,5-3 kg/cm 2 basınçta girerken, çıkışta 27-30 0 C sıcaklığa ve 2,2-2,6 kg/cm 2 basınca sahip olur. Turbo hava kompresörünün enerji tüketimi doğrudan aşağıda verilen etkenlere bağlıdır: Akış = debi (Nm 3 /h) Her bir kademenin emiş sıcaklığı ( 0 C) Basınç artışı Pçıkış / Pgiriş (bar / bar mutlak) Diğer tüm şartlar sabit kalmak kaydıyla hava akışında % 10 luk bir artış sonucunda enerji tüketimi de % 10 artar. Havanın Ön Soğutulması Proses havası ME tanklarına girmeden önce duşlamalı soğutucu içerisinde soğutulur. Günümüzdeki tüm modern tesislerde duşlamalı soğutucu kullanılmaktadır. Duşlamalı soğutucu içerisinde dolgu malzemesi ve ızgaralar bulunan 10-15 m yüksekliğinde silindirik bir tanktır. Duşlamalı soğutucuya soğutma suyu, orta noktasından girer. Ayrıca ekstra olarak evaporatif soğutucuda soğutulmuş su da tankın üst kısmından giriş yapar.hava yukarıya doğru yükselirken, yukarıdan 2 ayrı noktadan dökülen su bloğuyla direkt temasta bulunarak ısısını suya verir. Havanın Temizlenmesi ve Saflaştırılması Bu aşamada, havanın içerisinde bulunan nem (su buharı), CO2 ve hidrokarbonların uzaklaştırılması sağlanır.ürünün kalite spesifikasyonlarının sağlanması açısından bu içeriklerin uzaklaştırılması gerekir. Proses düşük sıcaklıkta olduğundan proses havası içerisinde kesinlikle su buharı bulunmamalıdır. Hava içerisinde 1 ppm kadar dahi nem bulunursa, bu nem çok yüksek soğukluk sonucunda donarak buz parçası halini alacak, proses hatları ve ısı eşanjörlerinin pasajlarında tıkanmalara sebep olacaktır. CO2 de aynı şekilde negatif sıcaklıklarda donarak sistem açısından risk oluşturacaktır. Atmosferik havanın içerisinde daima nem bulunur. Bu nemin miktarı havanın sıcaklığına ve rüzgar gibi diğer koşullara bağlıdır. Havanın Kurutulması ve Karbondioksitin Uzaklaştırılması Eski tesislerde havanın kurutulması ve CO 2 nin uzaklaştırılması işlemi revex eşanjör adı verilen ekipmanla sağlanmaktaydı. Bu eşanjörlerin pasajlarının girişinde havanın nemi,çıkışında ise CO2 tutulmaktadır. Daha sonra tutulan bu nem ve CO 2 (kristalize olmuş) pasaj içerisine üflenen N 2 ile süpürülerek dışarı atılmaktadır. Günümüzde modern tesislerde, kurutma işi için ME, silikajel (SiO 2 ), aktifleştirilmiş alumina (Al 2 O 3 ) adı verilen malzemeler kullanılmaktadır. Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı ME dir. ME, doğal veya yapay olarak üretilen kristalimsi-alkali veya toprak alkali alüminyum silikat minerallerinden oluşmaktadır ve bunlara zeolit adı verilmektedir. 1.1.1.2. Projenin Kapasitesi: Organize Sanayi Bölgesinde herbir tesiste; sıvı oksijen, sıvı argon ve sıvı nitrojenin üretimi ve depolanması, gaz oksijen ve gaz nitrojenin üretimi ve gaz silindirlere dolumu gerçekleşecektir. 17
Tablo 3. Organize Sanayi bölgesi üretim kapasitesi Ürün Gaz Oksijen(Nm3/h) Herbir Tesis Toplam (Nm3/h) 22,000 İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Toplam Kapasite( toplam 46 tesis) 1.012 Sıvı Oksijen(Nm3/h) 3,495 160,77 Gaz Nitrojen(Nm3/h) 64,400 2.962,4 Sıvı Nitrojen(Nm3/h) 2,550 117,327 Argon (Nm3/h) 410 18.860 Fabrika havası(nm3/h) 16,200 745,2 Ekipman Havası(Nm3/h) 13,200 607,2 Genel Toplam(Nm3/h) 531,845 24.418,87 Tablo 4. Tesisin depolama kapasitesi Depolama Düz tabanlı tanktaki sıvı oksijen depolama Yüksek basınçlıperformanslı sıvı oksijen Numara Depolanan Ürün Kapasite (m 3 ) Toplam Kapasite (m3) 1 Sıvı Oksijen (LOX) 750 750 1 Yüksek Basınçlı Sıvı Oksijen (HP LOX) 30 30 Sıvı azot 1 Sıvı Azot (LIN) 1,500 1,500 İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Toplam Kapasite( toplam 46 tesis) 34.500 1.380 69.000 Sıvı argon 1 Sıvı Argon (LAR) 160 160 7.360 Genel Toplam (m3) 2.440 112.240 Gaz endüstrisinde gaz akışları kg/h cinsinden ölçülemez. Nm3/h cinsinden ölçülebilir. Daha sonra çevrim tablosu kullanılarak kg a dönüştürülebilir.(bir atmosfer basınta (1013,25 mbar) ve 15 C derecede kuru gazın hacmine normal metrekup denir. (Nm 3 ) 1 sattteki akış miktarına da 1Nm 3 /H denir. Basınçlı hava elde eden veya kullanan makinelerle ilgili hesaplarda kullanılan 736 mm cıva sütunu basıncı ve 20½C'ta emilen 1 m 3 serbest hava = 1,109 Nm3 havadır, 1 Nm 3 = 0.939 m 3 ) 1.1.1.3. Çalışacak Personel Sayısı ve Vardiya Durumu: Planlanan proje alanı içerisinde her işletmede ortalama 10 kişinin çalışacağı göz önünde bulundurulursa, planlanan sanayi bölgesinde 460 kişinin çalışacağı planlanmaktadır. Bu sayının ticaret alanlar v.b. ile 500 kişiye istihdam sağlayacağı planlanmaktadır. Sahada günde 8 saat tek vardiya çalışma yapılacaktır. 18
1.1.2. Projenin Ömrü Gerçekleştirilmesi planlanan işletmelerin ortalama ömürleri 35 sene kadar olmakla birlikte, kullanılacak ekipmanların periyodik bakımlarının yapılacağı, gerekli iyileştirmelerin gerçekleştirileceği de göz önünde bulunursa proje ömrü yaklaşık 60 sene kadar olacaktır. 1.1.3. Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği: Projenin önem ve gerekliliği iki açıdan ele alınacaktır. Bu başlıklar projenin bölge açısından önem ve gerekliliği ile projenin ülke açısından önem ve gerekliliğidir. 1.1.3.1. Projenin Bölge Açısından Önem ve Gerekliliği: Proje bölgesi ve civarında önemlilik açısından ele alındığında; Bölgede önemli bir şekilde ek istihdam sağlanacaktır. Bahsi geçen istihdam işletmede çalışacak personel sayısı olarak 500 kişi kadar olacaktır. İşletmede istihdam edilecek olan personel faaliyet alanı ve civarından seçilecektir. Ayrıca faaliyette istihdam edilecek olan personel haricinde sektöre hizmet veren yan sektörler ile birlikte toplam istihdam 750 kişi civarında olacaktır. Yurt içerisinde ve dışarısında bulunan sektörün önde gelen firmaları ile rekabetin artması, rapora konu olan faaliyet ile birlikte bölgeye de katkısı dolaylı yollardan olacaktır. Planlanan bölgede sektörün daha güçlü olması, eğitilmiş kalifiye eleman yetiştirilmesi ihtiyacını doğurmakta, bu ihtiyaç ise eğitimin daha düzgün olması gerekliliğini göstermektedir. Bu da proje için planlanan bölgedeki özellikle üniversiteler başta olmak üzere bir çok eğitim biriminin kalitesini arttırmakta ve eğitimin çeşitliliğini de arttırmaktadır. Planlanan faaliyet ile altyapı ihtiyacı da artmakta ve bu konu ile ilgili olarak yapılacak olan altyapı v.b. yapıların bölgede önemi büyük ölçüdedir. Karayolları v.b. yapıların oluşumunda faaliyetin de etkisi büyük olacaktır. 1.1.3.2. Projenin Ülke Açısından Önem ve Gerekliliği: Organize Sanayi bölgesinin gerçekleşmesi halinde ülkemize döviz girdisi artacaktır. Ülkemiz başta Avrupa olmak üzere dünya genelinde önemli bir konuma sahiptir. Ülkemizin ihracat bakımından diğer ülkelerle yarışabilmesi ve pazarda yer alabilmesi dolayısı ile itibarı bakımından da ek olarak kuvvet katacaktır. Ülkemizin sürdürülebilir bir ekonomik büyümeye kavuşturulabilmesi için, üretimdeki Katma Değer in ülkede daha fazla oluşması gerekmektedir. Bahsi geçen faaliyetteki kapasite artışı ile daha çok katma değer sağlanmış olacaktır. Ülkemizin Avrupa Birliği v.b. girmesi sonucunda oluşacak olan yeni rekabet ortamında maliyet, kalite ve yeni ürün çeşidi unsurlarının kullanılması ile Avrupa pazarında mücadele edebilmek, 19
Faaliyetin kapasite artışının gerçekleştirilmesi halinde yardımcı sektörlerdeki artış ile ekonomik olarak katkı oranının daha da artması gibi durumlar göz önüne alındığında projenin bölge ve ülke olarak önemi büyüktür. 1.2. Projenin fiziksel özelliklerinin, inşaat ve işletme safhalarında kullanılacak arazi miktarı ve arazinin tanımlanması: Proje alanı 46 adet işletmeyi içerisine alacak olan ve her türlü altyapı ile üstyapısı tamamlanacak olan proje, Ankara İli, Sincan İlçesi, Ankara- Eskişehir yolu 42. Km. Alcı Türkobası Mah arası 2. Organize Sanayi Bölgesine ilave 1.099.884 m 2 alanında gerçekleştirilecektir. Proje alanına en yakın yerleşim yeri Esenler Mahallesi ve mesafesi yaklaşık 1.400 metre kadardır. Proje alanı 2. Organize sanayi bölgesine ilave ve karma organize sanayi bölgesi bitişiğinde bulunmaktadır. Planlanan toplam alan 1.099. 884 metrekare kadar olacak olup 46 adet işletme alanı, idari sosyal tesis, park alanı, teknik altyapı alanı ve ağaçlandırılacak alanları da kapsamaktadır. Proje ile ilgili koordinatlar ve yer bulduru haritası bölüm 2 de detaylı olarak tarafınıza sunulmaktadır. 1.3. Önerilen projeden kaynaklanabilecek önemli çevresel etkilerin genel olarak açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri.) 1.3.1. Su Kirliliği: Planlanan sanayi bölgesinde atıksu oluşumu sadece personel kaynaklı ve soğutma kulelerinde kullanılacak su olarak gözlemlenecektir. Endüstriyel atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır.. Personel tarafından oluşacak olan atıksu, Organize Sanayi Bölgesi kanalizasyon hattına gerçekleştirilecek bağlantı ile arıtılacaktır. Organize sanayi bölgesinde herbir tesiste soğutma amaçlı kullanılan su yaklaşık 30 m 3 /saat olması beklenmektedir. Ancak bu suyun sadece %20 si buharlaşma kaybıyla yok olduğundan dolayı herbir tesis için ilave 6 m 3 /saat suya ihtiyaç duyulacaktır. İhtisas sanayi bölgesi bünyesinde 46 tesis olacağından dolayısıyla 46 x 6 m 3 /saat =276 m 3 /saat suya ihtiyaç duyulacaktır. Bu su başka herhangi bir süreçte kullanılmayacaktır, su herhangi bir kimyasal operasyondan geçmediği için yağmur kanalı aracılığıyla drenajı yapılacaktır. 1.3.2. Hava Kirliliği: Planlanan sanayi bölgesinde gerçekleştirilecek işlemler sırasında herhangi bir ısıl işlem gerçekleştirilmediğinden dolayı hava kirliliğine sebebiyet vermeyecektir. Fakat taşımada kullanılan araçlardan kaynaklan egzoz emisyonu oluşacaktır. emisyonu düşük tutmak için araçların bakımları düzenli olarak yapılacaktır. Egzoz 1.3.3. Toprak Kirliliği: Organize sanayi bölgesinde üretim aşamalarında toprak kirliliğine sebebiyet vermesi muhtemel kirleticiler; katı atıklar, tıbbi atıklar, ambalaj atıkları, atık yağlar ve bitkisel atık yağlar şeklindedir. Bu atıklar ile ilgili olarak miktar ve özellikleri projenin ileriki bölümünde ele alınacaktır. 20
1.3.4. Gürültü Kirliliği: Proje kapsamında bulunan ekipmanların çalışmaları esnasında gürültü oluşumu kaçınılmaz olacaktır. Fakat üretim aşamalarında kullanılacak olan ekipmanların büyük çoğunluğu kapalı ortamda bulunacaktır. Ayrıca nakliye işlemlerinde kullanılacak olan kamyonlardan kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.. Yukarıda bahsi geçen gürültü ile ilgili olarak teknik detaylar projenin ileriki bölümlerinde ayrıntılı olarak ele alınmaktadır 1.3.5. Titreşim Kirliliği: Proje kapsamında titreşim kirliliğine sebep olacak herhangi bir faaliyet (patlatma v.b.) gerçekleştirilmeyecektir. 1.3.6. Isı, Işık, Radyasyon v.b. Kirlilikler: Proje kapsamında üretim sırasında herhangi bir şekilde ısı, ışık ve radyasyon kirliliği oluşması beklenmemektedir. 1.4. Yatırımcı tarafından araştırılan ana alternatiflerin bir özeti ve seçilen yerin seçiliş nedenlerinin belirtilmesi: Yeni bir tesis kurulması için öncelikle imar açısından sorunlu olmayan bir arsanın bulunması gerekmektedir. Bu arsaya yol, su, elektrik, telekomünikasyon gibi altyapı hizmetlerinin hızlı ve düşük maliyetli bir şekilde ulaştırılması yatırımının performansını etkilemektedir. Diğer bir ifadeyle, bir iş planını hayata geçirmek için hazır olan bir girişimcinin, arsa ve altyapı bağlantı sorunlarıyla zaman kaybetmesi işin karlılığını da doğrudan etkilemektedir. OSB ler gerek sorunsuz ve altyapı bağlantıları hazır arsaya erişim ve gerekse bir takım ruhsat ve izinlerin verilmesi alanında önemli bir katkı yapma potansiyeline sahiptirler. OSB lerin ekonomik gelişim sürecinde üç önemli işlevi bulunmaktadır. Birincisi, OSB lerin kuruluşundaki asıl amaç olan sanayileşmenin yol açtığı olumsuz etkilerin üstesinden gelinmesi; çevreye duyarlı düzenli kentleşmenin sağlanmasıdır. İkincisi, üretim faaliyetlerinin verimli bir şekilde yürütülmesi için gerekli olan çok sayıdaki kamu hizmetinin girişimcilere ulaştırılabilmesidir. İmarı ve altyapı bağlantıları tamamlanmış arsaya erişim, izin ve ruhsatların verilmesi, altyapı hizmetlerinin nitelikli ve ucuz olarak sağlanması bu işlevin unsurları arasındadır. Üçüncüsü, benzer faaliyetlerde bulunan firmaların aynı coğrafi yerleşke içinde bulunması sonucu birbirleri üzerinde olumlu etki yaratmalarıdır. Kümelenme yaklaşımıyla açıklanacak bu etki sonucu firmalar gerek birbirleri arasındaki işlem maliyetlerini düşürerek gerekse sinerji yaratarak bir arada olmak suretiyle verimliliklerini artırabilmektedirler. 21
BÖLUM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje konusu Ankara Sanayi Odası.2.ve 3. Organize Sanayi Bölgesi tarafından; Ankara İli, Sincan İlçesi, Ankara- Eskişehir yolu 42. Km. Alcı Türkobası Mah arası 2. Organize Sanayi Bölgesine ilave 1.099.884 m 2 alanında İhtisas Sanayi Bölgesi tesisi işletmesidir. Proje alanına en yakın yerleşim birimi alanının yaklaşık 1.400 metre kuzeyinde yer alan Esenler Mahallesi dir. Saha Temelli merkezine 15.000 m. ve Ankara merkeze 30.000 m. mesafede bulunmaktadır. Proje sahasına ulaşım Ankara-Eskişehir karayolu üzerinden gerçekleştirilecektir. 22
UTM KOORDİNATLARI Talep Edilen Çed Alanı Koordinatları COĞRAFİK KOORDİNATLARI DATUM : ED-50 DATUM : WGS-84 PROJEKSİYON : 6 DERECE TÜRÜ : DERECE.KESİR ELEMANLARIN SIRASI : SAĞA DEĞER, YUKARI DEĞER ELEMANLARIN SIRASI : ENLEM BOYLAM AYRAÇ : : AYRAÇ : : SAĞA DEĞERİ : 6 BASAMAK SAĞA DEĞERİ : DERECE.KESİR YUKARI DEĞERİ : 7 BASAMAK YUKARI DEĞERİ : DERECE.KESİR DOM : 33 : ZON : 36 S : Ç1 457396:4410815 Ç1 39.84462264:32.50168432 Ç2 457173:4410293 Ç2 39.83990838:32.49911204 Ç3 457177:441061 Ç3 39.84313404:32.49913535 Ç4 456984:4410544 Ç4 39.84216024:32.49688662 Ç5 456977:4410321 Ç5 39.84015073:32.49681947 Ç6 456869:4410214 Ç6 39.83918122:32.49556429 Ç7 455869:4410302 Ç7 39.83992265:32.48387113 Ç8 455869:4410453 Ç8 39.84128311:32.48386094 Ç9 455875:4410574 Ç9 39.84237359:32.48392290 Ç10 456121:4410528 Ç10 39.84197190:32.48680118 Ç11 456167:4410529 Ç11 39.84198329:32.48733875 Ç12 456232:4410597 Ç12 39.84259930:32.48809390 Ç13 456247:4410604 Ç13 39.84266314:32.48826875 Ç14 456241:4410658 Ç14 39.84314935:32.48819501 Ç15 456233:4410676 Ç15 39.84331111:32.48810030 Ç16 456250:4410712 Ç16 39.84363633:32.48829658 Ç17 456507:4410649 Ç17 39.84308194:32.49130459 Ç18 456517:4410706 Ç18 39.84359600:32.49141768 Ç19 456229:4410786 Ç19 39.84430196:32.48804618 Ç20 456178:4410794 Ç20 39.84437141:32.48744956 Ç21 456156:4410739 Ç21 39.84387474:32.48719610 Ç22 456133:4410721 Ç22 39.84371138:32.48692849 Ç23 456086:4410791 Ç23 39.84433962:32.48637445 Ç24 456094:4410828 Ç24 39.84467339:32.48646547 Ç25 456059:4410876 Ç25 39.84510404:32.48605316 Ç26 456001:4410900 Ç26 39.84531727:32.48537363 Ç27 456107:4411345 Ç27 39.84933205:32.48658272 Ç28 456137:4411338 Ç28 39.84927053:32.48693386 Ç29 456249:4411350 Ç29 39.84938443:32.48824221 Ç30 456256:4411384 Ç30 39.84969112:32.48832176 Ç31 456212:4411447 Ç31 39.85025645:32.48780323 Ç32 456325:4411411 Ç32 39.84993793:32.48912650 Ç33 457088:4411030 Ç33 39.84654420:32.49807026 Alan: Alan : 1.099.884 m 2 23
Şekil 6. Türkiye Haritası ve Ankara İlçelerini Gösterir Harita 24
PROJE SAHİBİ : ANKARA SANAYİ ODASI 2.VE 3. ORGANİZE SANAYİ 30.000 m. 15.000 m. 25 Tel : 0 222 225 26 45 Faks : 0 222 225 26 85 e-mail : info@temcev.com.tr web : www.temcev.com.tr
PROJE SAHİBİ : ANKARA SANAYİ ODASI 2.VE 3. ORGANİZE SANAYİ 1.400 m. Çed İzin Alanı 26 Tel : 0 222 225 26 45 Faks : 0 222 225 26 85 e-mail : info@temcev.com.tr web : www.temcev.com.tr
PROJE SAHİBİ : ANKARA SANAYİ ODASI 2.VE 3. ORGANİZE SANAYİ Şekil 7. Proje Alanına Ait Uydu Görünteleri ve fotoğraflar Saflaştırma Vinç Gaz Oksijen Deposu Pompalar Sıvı Oksijen Buharlaştırıcı Hava Girişi Alet Deposu Elektrik Ünitesi Sıvı Argon Deposu Jeneratör Türbin Kantar Argon Eşanjörleri Sıvı Oksijen Tankları Şekil 8. İhtisas Sanayi Bölgesinde bir tesise ait olası yerleşim planı 27 Tel : 0 222 225 26 45 Faks : 0 222 225 26 85 e-mail : info@temcev.com.tr web : www.temcev.com.tr Kapasitör
BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerecek şekilde açıklanması. 3.1. Nüfus: 2007 yılında 91,166 nüfusuyla Polatlı, Orta Anadolu da yer alan başlıca yerleşim yerlerinden ve ilçe merkezlerinden biridir. Polatlı ilçesinin toplam nüfusu Adrese Dayalı Nüfus Sayımları (ADNS) sonuçlarına göre 118,454 kişidir. Polatlı AAT mastır plan ve fizibilite çalışmalarından elde edilen bilgilere göre, Polatlı 1975-2007 arası dönemde önemli bir nüfus artışı ve kentleşmeyle karşı karşıya kalmıştır. Bu dönemdeki ortalama kentsel nüfus artışı hızı neredeyse bir bütün olarak kentsel Türkiye nin nüfus artış hızından biraz daha düşüktür. Öte yandan, Polatlı nın 2000-2007 dönemindeki nüfus artış hızı Türkiye nin kentsel artış hızından biraz daha yüksek olmuştur. Tablo I. 13, TÜİK verilerine göre, Polatlı Belediyesi nin 1975-2007 yılları arasındaki nüfus artışını ve artış hızının Türkiye kentsel nüfus artışı ile karşılaştırmasını göstermektedir. Tablo 5. Kentsel Nüfus Gelişimleri Ve Türkiye ye Kıyasla Polatlı daki İlgili Artış Hızları Yıllar Polatlı Belediyesi Nüfusu Dönemler Artış Hızı Yıllar Türkiye Kentsel Nüfusu Dönemler Artış Hızı 1975 35,267 1975 16,869,068 1980 43,530 1975-1980 0,043 1980 19,645,007 1975-1980 0,031 1985 52,737 1980-1985 0,039 1985 26,865,757 1980-1985 0,065 1990 60,158 1985-1990 0,027 1990 33,326,351 1985-1990 0,044 1997 72,178 1990-1997 0,026 1997 40,882,357 1990-1997 0,030 2000 79,992 1997-2000 0,035 2000 44,006,274 1997-2000 0,025 2007 91,166 2000-2007 0,019 2007 49,747,859 2000-2007 0,018 1975-2007 0,030 1975-2007 0,034 Kaynak: Nüfus Sayımı Kesin Sonuçları, TUIK, 2007 yılı, www.tuik.gov.tr Polatlı İlçesi nin nüfus projeksiyon çalışmaları sırasında farklı yöntem ve kalıplar kullanılmıştır. Bu yöntemler arasında, en küçük kareler metodu (doğrusal ve logaritmik), bileşik hız ve üssel artış (1975-2007 artış hızına göre, 1975-1990 artış hızına göre, 2000-2007 artış hızına göre 2000-2007 kentsel nüfus artış hızına göre, 2000-2007 Türkiye toplam artış hızına göre, 2000-2007 Türkiye kentsel artış hızına göre) metotları uygulanmıştır. Ancak bu projeksiyonların tümü, önceki yıllarda gözlenen yüksek nüfus artışına bağlı olarak, 2040 yılı için yüksek nüfus tahminleri verilmiştir. Bununla birlikte, Türkiye geneli için yapılan nüfus tahmini çalışmaları, 2000 li yılların başından bu yana, nüfus artış hızının giderek düşmeye başladığını göstermektedir. Dolayısıyla, bu tahminlerin güvenilirliği kuşkuludur. İkinci projeksiyon grubunda giderek azalan artış hızları üssel artış formülüne uygulanmıştır. Bu yöntem aynı zamanda Türkiye deki proje geliştirme uygulamasında İller Bankası yöntemi olarak bilinmektedir. Bu yöntem, Polatlı nın uzun vadedeki nüfus artış hızı için çeşitli senaryolar üstlenir. Polatlı AAT Mastır Plan Raporu nda bu senaryolar aşağıdaki gibi açıklanmıştır: 28
Senaryo 1: Polatlı nın nüfusu, 2000 2007 döneminde ortaya koyulan nüfus artış hızıyla başlayarak, 2007 2040 döneminde Türkiye nin nüfus artış hızında artar. Senaryo 2: Polatlı nın tipik bir kentsel yerleşim yeri olduğu ve Türkiye deki kentsel yerleşim yerlerinin tipik özelliklerinin yansıttığı varsayılarak, Polatlı nın uzun vadede Türkiye nin kentsel nüfus artış hızını sergileyeceği düşünülür. Projenin uygulanacağı yıllarda Polatlı daki nüfus artış hızını sergileyeceği düşünülür. Projenin uygulanacağı yıllarda Polatlı daki nüfus artışı eğilimi Türkiye deki ortalama kentsel nüfus artış hızına çok yakın olacaktır. Senaryo 3: Polatlı, NUTS II seviyesi ilçelerin başlıca ve NUTS II yi etkileyebilecek kentlerinden biri olarak kentsel bir yerleşim yeridir ve NUTS II bölgesindeki gelişmelerden etkilenecektir. O zaman, Polatlı nın 2007 2040 döneminde NUTS II TR51 in nüfus artış hızında büyümeye başlayacağı varsayılır. Senaryo 4: Polatlı nın nüfus artış hızı 2000 2007 döneminde olduğu gibi devam edecektir. Senaryo 5: Gelecekte Polatlı Türkiye kentsel yerleşimlerinin ve kendisinin nüfus artışı yansıtılacaktır. Tüm seçenekler değerlendirildikten sonra aşağıdaki nedenlerden dolayı 5. Senaryo tercih edilmiştir: Polatlı kentsel Türkiye nin ortalama artış hızını yansıtan, Türkiye deki orta ölçekli yerleşim yerlerine tipik bir örnektir. Bu geçmişteki nüfus artış eğiliminin 2040 yılına kadarki proje döneminde de devam edeceği oldukça mümkündür. Bununla birlikte, Polatlı nın nüfus artışı aynı zamanda Polatlı nın kendine özgü niteliklerini de yansıtmalıdır. Örneğin, Polatlı nın son on yılda kentsel Türkiye hızından daha yüksek bir nüfus artışı sergilediği göz önünde bulundurulmalıdır. Dolayısıyla, kentsel Türkiye hızı ile Polatlı nın kendi nüfus artış hızının ortalaması yukarıdaki değerlendirmeler arasında en uygunu olacaktır. Sonuç olarak 2007-2040 dönemi için öngörülen ortalama nüfus artış hızı % 1.8 olarak belirlenmiştir. Tablo I.14 toplam nüfus ve nüfus artış hızlarını göstermektedir. Tablo 6. Polatlı Belediyesi İçin Nüfus Projeksiyonu Yıl Toplam Nüfus, İnsan Sayısı Nüfus Artış Hızı, % Yılda 2007 91,166-2010 96,253 2007 den 2010 a kadar : %1.82 2015 105,319 2010 dan 2015 e kadar : %1,82 2020 115,184 2015 ten 2020 ye kadar : %1,81 2025 125,887 2020 den 2025 e kadar : %1,78 2030 137,510 2025 ten 2030 a kadar : %1,77 2035 150,135 2030 dan 2035 e kadar : %1,82 2040 163,839 2035 den 2040 a kadar : %1,82 Kaynak: Polatlı Belediyesi Taslak Fizibilite Raporu,2009 29