ÖTV IV SAYILI LİSTE UYGULAMA GENEL TEBLİĞİNİN BAVUL TİCARETİNE GETİRDİĞİ ENGELLEME I-KONU Özel Tüketim vergisinde sadeleştirme ve 2002 yılından beri yapılan değişikliklerin toparlanması olarak ifade edilen çalışmalar sonucunda ÖTV Kanunundaki her bir Liste için ayrı Uygulama Genel Tebliği çıkarılarak kanunun uygulanmasına dair usul ve esaslar 4 Genel Tebliğde toplanmıştır. En son çıkarılan 20.08.2015 tarihli IV sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği 01.09.2015 tarihinde yürürlüğe girmiş ve bu tarih itibariyle daha önceki 1 ila 36 Seri numaralı Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğlerinin tümünü yürürlükten kaldırmıştır Bu yazının konusu olan ÖTV Yasasının IV sayılı Listesinde havyar, havyar yerine kullanılan ürünler, kozmetik ürünleri, kürkler ve kürkten yapılmış giyim eşyası, muzır neşriyat, mutfak ve sofra takımları gibi lüks ve dayanıklı tüketim malları yer almaktadır. II-TARTIŞILAN KONULAR 1) Özel Tüketim Vergisi (IV) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği yasaya aykırı mıdır? 2) Vizon yakalı deri kaban ÖTV ye tâbi midir? 3)Türkiye de ikamet etmeyen yolculara yapılan Özel Faturalı ihracatla DİİB Gümrük Vergisi Taahhüdü kapatılabilir mi? III_KONUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 1- Türkiyede İkamet Etmeyen Yolculara Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) İle İlgili ÖTV Mevzuatı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1 nci maddesinin birinci fıkrasında IV sayılı Listedeki malların ithali veya imal edenler tarafından teslimi ve, ÖTV uygulanmadan önce müzayede mahallerinde satışının vergiye tabi olduğu hükme bağlanmıştır. ÖTV bu aşamalarda sadece bir kere alınan bir harcama vergisi olup el değiştirmeler vergiye tabi değildir. ÖTV Yasasının 5 nci maddesinde ise ekli listelerdeki malların ihracat teslimleri aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi koşuluyla vergiden istisna edilmiş olduğu hükme bağlanmıştır;
a) Teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması, b) Teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olması, Uygulama Genel Tebliğinde istisnaları açıklayan bölümünde İhracat İstisnası kapsamında yapılan teslimlerin vergiden müstesna tutulabilmesi için üçüncü bir şart daha eklenmiştir. İhracatın Gümrük Çıkış Beyannamesi ile belgelenmesi şartı. Türkiye de ikamet etmeyen yolcuları hedef alan bu şart Tebliğin A-6 Bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Türkiye de ikamet etmeyen yolculara ÖTV kapsamına giren malların tesliminde ÖTV istisnası uygulanmayacağı, tahsil edilen ÖTV nin iade edilmeyeceği, KDV Kanununun 11nci madde 1nci fıkrası kapsamında Türkiyede ikamet etmeyen(lere ) yolculara Özel Fatura ile Yapılan satışlar (Bavul Ticareti) ile yolcu beraberi eşya uygulamalarına ilişkin olarak KDV Genel Uygulama Tebliğinde yer alan düzenlemelerin ÖTV uygulaması bakımından geçerliliğinin bulunmadığı açık bir biçimde ifade edilmiştir. 2- Türkiye de İkamet Etmeyen Yolculara Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) ve Ekonomik Boyutu; Bavul Ticareti irili ufaklı işletmelerle Laleli de başlamış, zamanla büyük bir sektör haline gelmiştir. Laleli den elde edilen gelire Merkez Bankası kayıtlarında bile yer verilmeye başlanmıştır..merkez Bankasının yayınladığı Ödemeler Dengesi Raporuna göre de, Rusya ile yapılan Bavul Ticareti hacmi 2012 yılında 6,3; 2013 yılında 7,4; 2014 yılında 8,6 milyar dolardır. Bavul Ticareti bugün eski hızını kaybetmiş olsa bile hâlâ ekonomimize istihdam katkısı, dış ticaret hacmini büyütmesi ve bu piyasaya yönelik mal üreten fabrikalarda kapasite artışı yaratması bakımlarından önemlidir. Kaldı ki bu tutar artık sadece Rus pazarına ait değildir. İran Libya gibi pazarlar da bavul ticaretinde müşterimiz olmuştur. 3-Bavul Ticaretinde ÖTV İle İlgili Bugüne Kadar Yapılan Uygulama; Bu ihracat türünde uygulama IV Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği çıkıncaya kadar 26.04.2014 tarihli KDV Uygulama Genel Tebliğindeki ÖTV ye yönelik hükümlerle ve KDV paralelinde yürütülmekte idi. KDV Genel Uygulama Tebliğinde ÖTV ile ilgili olarak, Tebliğin II-A İhracat İstisnası bölümünde istisnanın şartlarını açıklayan 1.2.2./d şıkkının konusu doğrudan doğruya ÖTV dir. Bu bölümde yapılan açıklamaya göre; 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) Sayılı Listede yer alan mallar için bu kapsamda işlem yapılmaz.
Bu kapsamdaki satışlarda, şekil ve muhtevası Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen Özel Fatura kullanılır. Bu ifade ile (I) Sayılı Liste dışındaki ÖTV Listelerini olumlayan bir açıklama yapılmış olmaktadır. Aynı Tebliğin 5.3. bölümündeki açıklama ise şöyledir; İstisna kapsamına giren mallar ve satış yapılabilecek asgari tutar 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı Listede yer alan mallar hariç, yolcu beraberinde götürülebilecek her türlü mal teslimi için uygulama kapsamında işlem yapılabilir. Hizmet ifalarında ise bu kapsamda işlem yapılması mümkün değildir. Özel Tüketim Vergisi IV Sayılı Genel Uygulama Tebliğinin yürürlüğe girmesi ile birlikte KDV paralelindeki bu uygulamadan vazgeçilmiş olduğu belirtilerek tebliğin A/6 bölümüne yukarıda sözü edildiği gibi Türkiye de ikamet etmeyen yolculara ÖTV kapsamına girmeyen malların tesliminde ÖTV istisnası uygulanamayacağı ve tahsil edilen ÖTV nin iade edilmeyeceği açıklaması konulmuştur. 4-Ekonomi Bakanlığı Tebliğinde Yer Alan ÖTV İstisnası İle İlgili Açıklalar 30.04.2013 tarihli ve 25094 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2003/3 Sayılı İhracat Genel Tebliğinde, KDV 43 ve 61 sayılı Genel Tebliğ hükümleri çerçevesinde özel fatura düzenlemek suretiyle yapılan satışların, a) İlgili gümrük idaresine onaylatılması, b) Mal bedeli dövizlerin aracı banka veya özel finans kurumlarına satılarak döviz alım belgesi düzenletilmesi kaydıyla yürürlükteki İhracat Yönetmeliğinin 4. maddesinin (c) bendine istinaden ihracat olarak kabul edileceği duyurulmuştur. Özel faturalar, ilgili gümrük idaresine ibraz edilmeden önce veya gümrük idaresine onaylatılmasını müteakip İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine de onaylatılması halinde, Belgesiz İhracat Kredisi, Dahilde İşleme İzni ve Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ile ilgili işlemlerde Gümrük Beyannamesi yerine kabul edilir. Özel fatura muhteviyatı ihracat, özel faturayı düzenleyen firmaya ait ihracat taahhütlerine sayılacağı gibi, özel fatura üzerinde unvanı kayıtlı olması halinde, imalatçı firmaya ait ihracat taahhütlerine de sayılır. Ancak, deri ve deri mamulleri dışındaki tekstil ve konfeksiyon ürünleri satışına ilişkin özel faturalar, Dahilde İşleme İzni ile Dahilde İşleme İzin Belgesi ihracat taahhüdüne sayılmaz. 5- Özel Tüketim Vergisi Yasasındaki Düzenleme Özel Tüketim Vergisi Yasasının 16. madde 2.fıkrasında 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile diğer kanunları gereğince ithalat vergileri teminata bağlanarak
işlem gören mallara ait Özel Tüketim Vergisi de aynı usule tabi tutulur. hükmüne yer verilmiş bulunmaktadır. Bu maddenin 3. fıkrasında da Gümrük Vergisinin ödenmemesi veya eksik ödenerek ithal edilen veya yanlışlıkla ödenen ÖTV hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem yapılır, hükmüne yer verilmiştir. Aynı fıkrada uygulanacak cezalarda da 4458 sayılı Kanundaki esaslara uyulacağı belirtilmiştir. IV- SONUÇ ÖTV IV Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ve Türkiye de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimler (bavul ticareti) ile ilgili yukarıda ayrıntılı olarak yapılan açıklamalar ışığında Platformda yapılan tartışma sonucunda; a) ÖTV (IV) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Türkiye de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamına alınmamasının 4760 sayılı Yasaya aykırılık teşkil ettiği, çünkü yasanın 5. maddesinde ihracat istisnası uygulanması bakımından teslim edilen malın T.C. Gümrük Bölgesinden çıkması şartı arandığı, Gümrük Beyannameli İhracat ifadesinin yer almadığı açık olup, tebliğ ile, yasada yer almayan bir husus istisna uygulanması bakımından şart olarak ileri sürülemez. b) Platformda yapılan tartışmada, IV Sayılı Listenin ilgili kısmında sadece Postlar, Kürk ve taklit kürkler ile bunların mamullerinin Özel Tüketim Vergisine tabi tutulmuş olduğu, deri mantoların ÖTV ye tabi olduğuna ilişkin bir hükme yer verilmediği, dolayısıyla vizon kürk yakalı deri manto nun yakasındaki vizon kürk ten dolayı Özel Tüketim Vergisine tabi olmaması gerektiği görüşü çoğunlukla paylaşılmıştır. c) Deri konfeksiyon ürünleri satışına ilişkin Özel Faturaların Dahilde İşleme İzin Belgesi ihracat taahhüdüne sayılması konusunda, D.İ.İ.B. bir ihracat teşviki olup, Ekonomi Bakanlığının ihracat 2003/3 sayılı Tebliği tamamen bu soruya yanıt niteliğindedir. Tebliğde, Yukarıdaki III-4 nolu bölümde açıklandığı üzere Özel Faturanın Gümrük İdaresine onaylatılmasını müteakip İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine de onaylatıldığı takdirde Belgesiz İhracat Kredisi, Dahilde İşleme İzni, Dahilde İşleme İzin Belgesi, Vergi, Resim Harç İstisnası Belgesi ile ilgili işlemlerde gümrük beyannamesi yerine kabul edileceği, Özel Fatura muhteviyatı ihracatın faturayı düzenleyen firmaya ait ihracat taahhütlerine sayılacağı gibi Özel fatura üzerinde unvanı kayıtlı olması halinde imalatçı firmaya ait ihracat taahhütlerine de sayılacağına ilişkin çok net açıklamalar yer almaktadır. Ayrıca Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16/2 maddesinde Gümrük Kanunu ve diğer kanunlar gereğince İthalat Vergileri teminata bağlanarak işlem gören mallara ait Özel Tüketim Vergisinin de aynı usule tabi tutulacağı hükmü ve
aynı maddenin 3 şıkkındaki hüküm Platformda D.İ.İ.B. ile ilgili tartışmaya ışık tutan ikna edici bir dayanak oluşturmuş, Maliye Bakanlığınca da ÖTV IV sayılı liste Uygulama Genel Tebliğine ilişkin olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile Ekonomi Bakanlığının 2003/3 Sayılı Tebliğindeki görüşler paralelinde bir düzenleme yapılması gerekliliği belirtilmiştir.