SRİ LANKA ÜLKE RAPORU Ahmet Toprak Uzman Yardımcısı Uluslararası ilişkiler Müdürlüğü Ağustos 2016
GENEL BİLGİLER Resmi adı : Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Üniter Cumhuriyet (Başkanlık Sistemi) Başkenti : Kolombo (Sri Jayewardenepura Kotte resmi başkenttir.) Yüzölçümü : 65.610 Km2 Nüfusu : 22,053,488 Resmi Dil : Sinhala ve Tamil Din Para Birimi : Budist 70.2%, Hindu 12.6%, Müslüman 9.7%, Katolik 6.1% :Sri Lanka Rupisi (SLR) Devlet ve Hükümet : Maithripala Sirisena / 09 Ocak 2015 Başkanı T.C. Sri Lanka Büyükelçisi Sri Lanka Türkiye Büyükelçisi Sri Lanka İzmir Fahri Konsolosu : Tunca Özçuhadar : Ekselansları Amza Pakeer Mohideen / 13 Ocak 2016 : Oğuz Akçura TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH Kişi başı Milli Gelir : 82 milyar dolar : 11.738 dolar Enflasyon Oranı : % 0,9 Büyüme Oranı : %4,8 İşsizlik Oranı : % 4,2 İhracat : 11,28 milyar dolar İhracat Ürünleri : Tekstil ve giyim, çay ve baharat, kauçuk ürünler, değerli taşlar, balık, hindistan cevizi ürünleri Başlıca İhracat Ortakları : ABD 26,1%, İngiltere 9%, Hindistan 7,2%, Almanya 4,3% İthalat : 20,14 milyar dolar İthalat Ürünleri : petrol, tekstil, makine ve ulaşım ekipmanları, yapı malzemeleri, mineral ürünler, gıda Başlıca İthalat Ortakları : Hindistan 24,6%, Çin 20,6%, Birleşik Arap Emirlikleri 7,1%, Singapur 5,9%, Japonya 5,7%
Sri Lanka ekonomisi ticaret ağırlıklı bir yapıya sahiptir. Toptan ve perakende ticaret iç pazardaki ürün ve hizmet ticareti ile dış ticareti kapsamaktadır. Özelleştirme süreci kamunun imalat sanayindeki varlığını küçültmüştür, ancak devletin mali sektördeki, eğitim ve sağlık sektörlerindeki ağırlığı devam etmektedir. Buna ek olarak, ülke topraklarının %90 ı kamuya ait olduğundan, devlet aynı zamanda ülkedeki en büyük emlak sahibidir. Ayrıca kamu hizmetinde ve yarı-kamusal kurumlarda 1 milyondan fazla kişi istihdam edildiğinden, kamu çalışanlarının nüfusa oranı bakımından, Sri Lanka Asya ülkeleri arasındaki en yüksek oranlardan birine sahiptir. Sri Lanka nın ekonomik görünümü, iç savaşın 2009 yılında sona ermesiyle, ciddi şekilde düzelmiştir ve 2010-2011 yıllarında ekonomi yılda ortalama %8,1 büyümüştür. Ancak yağışların yetersiz kaldığı muson mevsimi ve zayıf iç talep yüzünden 2012 yılında büyümenin yavaşladığı belirtilmektedir. 2013-2017 dönemi için yıllık ortalama %8,4 olarak öngörülen reel yatırım artışının, konut pazarında bir patlama yaşanması ve yabancı yatırımların şu an için ılımlı olan tahminleri aşması durumunda, mevcut büyüme tahminlerini aşması beklenmektedir. Önümüzdeki 5 yılda ekonomik büyümenin yıllık ortalama %6,5 olacağı tahmin edilmekle birlikte, bir mali tasarruf süreci yaşanmazsa büyüme rakamının daha da yüksek olması beklenmektedir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı CIA World Fact Book YATIRIM İLİŞKİLERİ Sri Lanka ya gelen yatırımlar ağırlıklı olarak hizmetler (özellikle turizm ve telekom) ve hazır giyim sektörlerinde yoğunlaşmaktadır. Son yıllarda gıda ve içecek, petrokimya ve kauçuk endüstrilerine yapılan yabancı yatırımlar da hızla artmıştır. Bunlara ek olarak liman ve elektrik üretimi projelerine yapılan yatırımlarda da belirgin bir artış gözlemlenmektedir. Türkiye deki Sri Lanka Yatırımları Türkiye de, 30.06.2016 tarihi itibariyle Sri Lanka sermayeli 9 adet firma bulunmaktadır. İzmir de, Sri Lanka sermayeli firma bulunmamaktadır. TÜRKİYE- SRI LANKA DIŞ TİCARET DEĞERLERİ YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2009 31.509.937 98.136.256 129.646.193-66.626.319 2010 32.035.155 155.567.174 187.602.329-123.532.019 2011 42.080.533 128.685.846 170.766.379-86.605.313 2012 37.405.350 84.431.639 121.836.989-47.026.289
2013 36.713.000 90.978.000 127.691.000-46.213.000 2014 51.965.000 98.178.000 150.143.000-46.213.000 2015 51.180.000 87.862.000 139.042.000-36.682.000 2016 / 6 24.160.000 49.380.000 73.540.000-25.220.000 Kaynak : TÜİK 2010 yılında bir önceki yıl değerini koruyan Sri Lanka ya ihracatımız, 2011 yılında %32 oranında artarak 42 milyon dolar olmuştur. Söz konusu ülkeye ihracat, 2012 yılına gelindiğinde ise %11,2 oranında azalarak 37,4 milyon dolara gerilemiştir. Sri Lanka dan ithalatımız ise 2010 yılında bir önceki yıla göre %59 oranında artarak rekor kırmış ve 155 milyon dolara yükselmiştir. İthalatımız 2011 de %17 ve 2012 de %34,4 oranlarında gerileyerek, sırasıyla 128 milyon dolar ve 84,4 milyon dolar olmuştur. 2014-2016 yılları arası, bir önceki yıla kıyasla ticaret rakamlarında büyük bir değişiklik kaydedilmemiştir. Ancak 2010 yılından günümüze kadar geçen zamanda Türkiye aleyhine olan ticaret açığımızda önemli bir azalma meydana gelmiştir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı İZMİR SRI LANKA DIŞ TİCARET DEĞERLERİ YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2009 1.158.793 3.548.074 4.706.867-2.389.281 2010 3.830.602 3.933.929 7.764.531-103.327 2011 4.314.552 8.488.637 12.803.189-4.174.085 2012 2.013.921 8.630.406 10.644.327-6.616.485 2013 2.374.174 8.889.630 11.263.804-6.515.465 2014 3.177.486 9.762.001 12.939.487-6.584.515 2015 1.997.534 8.597.738 10.595.272-6.600.204 Kaynak: TÜİK Türk Hava Yolları nın (THY) İstanbul dan Sri Lanka nın başkentine direkt uçuşu bulunmaktadır: İstanbul Kolombo (Bandaranayake Uluslararası Havalimanı) SRİ LANKA PAZARINDAKİ FIRSAT VE ZORLUKLAR Sri Lanka genel olarak yeterli telif hakkı yasalarına sahiptir fakat uygulamalar zayıftır ve korsanlık yaygındır. 2003 yılında telif, patent, ticari, marka ve endüstriyel tasarım konularını ilgilendiren yeni bir fikri mülkiyet hakları yasası çıkarılmıştır. 2007 de ise Bilişim suçları Yasası ülkenin yasama organından geçmiş ve yürürlüğe girmiştir.
Uluslararası ticaret, ağırlıklı olarak başkentte yoğunlaşmıştır ve tüm ihracat ve ithalatın %90 ı Kolombo Limanı ndan geçmektedir. Çok sayıda küçük ve orta ölçekli ithalatçı mevcut olmasına rağmen, 20 ila 30 adet görece büyük firma uluslararası ticaretin büyük bir kısmını gerçekleştirmektedir. Satışlarda fiyat unsuru genellikle en önemli faktördür. Pazarlama ve satış faaliyetleri için bir acente veya distribütörle çalışılması önerilmektedir. Bölgesel fuarlara katılım, hem ticari kesim hem de tüketiciler bu etkinliklere ciddi bir ilgi gösterdiğinden, farkındalık yaratmak ve pazara yeni ürünler tanıtmak için diğer bir etkin yöntem olarak belirtilmiştir. Ürün paketlerindeki tüm etiketler silinmez mürekkep veya boyayla ve büyük koyu harflerle yazılmış olmalıdır. Sri Lanka ya gönderilen eşyalar sıcaklık, nem, kötü taşıma koşulları ve hırsızlığa gibi tehlikelere karşı iyi paketlenmiş olmalıdır. Kural olarak, Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri 15 güne kadar seyahatlerinde vizeden muaftır. Bununla birlikte vatandaşlarımız ülkeye girişlerinde, sınır görevlilerinin yeterli bilgiye sahip olmamasından ötürü sıkıntılarla karşılaşabilmektedir. Bu çerçevede tüm seyahatlerde davetiye, seyahat sağlık sigortası, otel rezervasyonu ve uçak bileti gibi belgelerin bulundurulması önem arz etmektedir. Sri Lanka da iş dünyasında İngilizce kullanılmaktadır. Kartvizit kullanmak bir zorunluluktur. Nezaket ülkedeki iş ilişkilerinde çok önemlidir ve kişisel yakınlık iş anlaşmalarında önemli rol oynamaktadır. Dakiklik Batı ülkelerinde olduğu kadar önemsenmese de, randevu ve benzeri taahhütler yerine getirilmektedir. İşadamlarının Sri Lanka ya gitmeden önce seyahatleri esnasında herhangi bir tatil günü olup olmadığını kontrol etmelerinde fayda vardır. Sri Lanka da kamu kurumları ve bankaların kapalı olduğu yaklaşık 20 adet tatil günü mevcuttur. Özel sektör firmaları da bu tatillerin çoğunda kapalı olmaktadır. Sri Lanka nın tatil günleri ülkede yaygın dört dinle ilişkilidir: Budizm, Hinduizm, İslamiyet ve Hıristiyanlık. Söz konusu tatillerin tarihleri her yıl değişmektedir. Kaynak: T.C. Dışişleri Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı KAYNAKÇA CIA World Fact Book Hazine Müsteşarlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)