Enerjide Çözüm: Enerjinin Etkin Kullanımı ve %100 Yenilenebilir Enerji Prof. Dr. Tanay Sıdkı UYAR Enerji Ana Bilim Dalı Başkanı EUROSOLAR Avrupa Yenilenebilir Enerji Birliği Türkiye Bölümü Başkanı WWEA Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği Başkan Yardımcısı
DÜNYA
GÜNEŞ VE DÜNYA
SERA GAZI ETKİSİ
DÜNYA ÇAPINDA YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ
ATMOSFERDE KARBONDİOKSİT BİRİKİMİ VE KURESEL SICAKLIK DEĞİŞİMLERİ
2050 YILI ENERJİ SENARYOSU BİRİNCİL ENERJİ TÜKETİMİNİN TAMAMINI KARŞILIYOR
Number of plants [MW] Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez Almanya da 1990-2009 yılları arasında tesis edilen rüzgar türbin sayısı ve kurulu güç Number of wind energy plants and installed capacity in Germany 1990-2009 22,000 20,000 18,000 Installations, cumulative number of plants cumulative installed capacity [MW] 16,543 17,556 21,164 20,288 19,461 18,685 30,000 25,000 16,000 15,387 14,000 13,752 20,000 12,000 10,000 11,438 9,359 15,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 7,861 6,185 5,178 4,326 3,528 2,467 1,675 1,084 405 700 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 10,000 5,000 0 Source: B. Neddermann: Wind Energy Use in Germany - Status; 31.12.2009; Deutsches Windenergie-Institut (DEWI); Image: BMU / Brigitte Hiss; all figures provisional BMU KI III 1 10
556 1,282 2,220 3,075 4,420 6,578 [GWh] [MW p ] Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez Almanya da 1990-2009 yıllarında fotovoltaik tesislerin kurulu gücü ve enerji arzı Installed capacity and energy supply from photovoltaic installations in Germany 1990-2009 7,000 6,500 6,000 5,500 5,000 4,500 4,000 Electricity supply [GWh] installed capacity [MWp] 14,000 13,000 12,000 11,000 10,000 9,000 8,000 3,500 7,000 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 313 76 162 1 2 3 6 8 11 16 26 32 42 64 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 BMU KI III 1 Source: BMU-KI III 1 according to Working Group on Renewable Energies-Statistics (AGEE-Stat); Image: BMU / Bernd Müller; as at: September 2010; all figures provisional 11
Elektrik Üretimine YEK Katkısı Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez BMU KI III 1 Development of renewable energy sources in Germany in 2009 12
Yenilenebilir Enerji Sektöründe Yaratılan İş Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez BMU KI III 1 13
[MW] Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez 2000-2009 yılları fotovoltaik Dünya Pazarı, toplam kurulu güç 24,000 Worldmarket photovoltaics 2000-2009 cumulated installed capacity 22,000 20,000 22,893 18,000 16,000 15,677 14,000 12,000 10,000 6,929 9,360 8,000 2,823 3,924 5,323 6,000 4,000 2,000 0 1,428 1,761 2,229 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Rest of the world China USA Japan EU Quelle: European Photovoltaik Industry Association (EPIA); Press release: "Global Market Outlook for Photovoltaics until 2014"; Image: BMU / Brigitte Hiss; as at: April 2010; all figures provisional BMU KI III 1 14
Environmental Policy Research Centre, Lutz Mez Fotovoltaik Dünya Pazarı,2009 yılı yeni kurulu güç Worldmarket photovoltaics, new installed capacity 2009 Total (world) 2009: 7.2 GW Total (EU) 2009: 5.6 GW EU: 5,618 MW Japan: 484 MW Germany: 3,800 MW USA: 477 MW South Korea: 168 MW China: 160 MW Italy: 730 MW Rest of the world: 143 MW Canada: 70 MW Australia: 66 MW India: 30 MW Portugal: 32 MW Greece: 36 MW Rest of EU: 63 MW Tchech Republic: 411 MW Belgium: 292 MW France: 185 MW Spain: 69 MW Source: European Photovoltaik Industry Association (EPIA); Press release: "Global Market Outlook for Photovoltaics until 2014"; as at: April 2010; all figures provisional BMU KI III 1 15
TEKNOLOJİ GELİŞİMİ: VERİMDE 1980 den BERİ 500 MİSLİ ARTIŞ
TEKNOLOJİ GELİŞİMİ: VERİMDE 1980 den BERİ 500 MİSLİ ARTIŞ
Rüzgar enerji sektörü 2009 yılında 50 milyar euro büyüklüğünde bir iş hacmi yarattı. 2009 yılı sonuna kadar dünyada tesis edilen tüm rüzgar türbinleri yılda, dünyanın 7.en büyük ekonomisi olan İtalya nın toplam talebine eşdeğer ve küresel tüketiminin %2 sine karşılık gelen 340 TWh elektrik üretmektedir.
2001-2011 YILLARI Toplam Rüzgar Türbin Kurulu Güç (MW)
İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM KAPASİTELERİ (MW)
RÜZGAR ENERJİSİ İSTİHDAM DEĞERLERİ VE TAHMİNİ
DÜNYA TOPLAM RÜZGAR KURULU GÜÇ GELİŞİM VE ÖNGÖRÜMÜ 1997-2020 (MW)
AB NİN 2020 YILI İÇİN TEMEL İKLİM VE ENERJİ HEDEFLERİ
Maliyet ve Kapasiteler Kaynak: GWEC
Çin Halk Cumhuriyeti Kaynak: GWEC
OECD Üyesi Avrupa Ülkeleri Kaynak: GWEC
Electricity Generating Cost for PV and utility prices /kwh 1,0 0,8 0,6 900 h/a: 0,60 /kwh 1800 h/a: 0,30 /kwh 0,4 Photovoltaics Utility peak power Bulk power 0,2 0,0 Source: RWE Energie AG and RSS GmbH 1990 2000 2010 2020 2030 2040
Module Price / Wp [rel. units] Technology evolution 3 TF c-si r mc Cz 2000+ 2 a-si-pin/pin II-VI 2010+ 1 a-si/µc-si dye a-si-pin II-VI r mc Cz 2020+ 0 0 5 10 15 20 25 Module Efficiency [%] Source: @ RWE SCHOTT Solar GmbH
2100 YILINA KADAR ÖNGÖRÜLEN BİRİNCİL ENERJİ KULLANIMI
31/27 Konutlarda Enerji Tüketimi (2007) Türkiye nin brüt elektrik üretimi (2007): 191.6 milyar kwh Türkiye nin net elektrik tüketimi (2007): 155.1 milyar kwh Konutlarda toplam elektrik tüketimi: 36.5 milyar kwh (Net tüketimin %23.5 i) [Abone sayısı: 24.7 milyon] Buzdolaplarının elektrik tüketim oranı (2007): %23.5 x %31.1 = %7.3 Türkiye net elektrik tüketiminin % 7.3 ü Kaynak: TEİAŞ ve TEDAŞ http://www.teias.gov.tr/ist2007/index.htm http://www.tedas.gov.tr/29,istatistiki_bilgiler.html.
32/27 Değişik verimlilik sınıflarındaki buzdolaplarının A+ sınıfına kıyasla verimlilik ve ekonomiklikleri Verimlilik Sınıfı Yıllık Enerji tüketimi, kwh/yıl A+ dan fazla enerji tüketimi, kwh/yıl A+ dan fazla enerji maliyeti, TL/yıl A+ dan fiat farkı, TL* A+ la fiat farkını geri ödeme süresi, yıl A++ 274 (-109) (-28%) (- 20) - - A+ 383 - - - - - A 507 124 %32 42 350 8.3 B 639 256 %67 66 700 10.6 C 832 449 %117 100 D 916 533 %139 116 E 1149 766 %200 138 *A+ buzdolabının fiatı 1750 TL alınmıştır. Kaynak: Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği, BESD. C sınıfı bir buzdolabı, A++ nın 3 katı enerji kullanmaktadır. B sınıfı bir buzdolabı, A+ a göre %67 daha fazla enerji kullanmaktadır. Ancak 66 TL lik yıllık tasarruf, 700 TL lik fiat farkını 11 yılda geri öder.
33/27 Enerji verimliliği sınıflarına göre Türkiye nin 2007 beyaz eşya satışları 383 kwh 507 kwh 639 kwh 832 kwh
Küresel Enerji Arzı Senaryosu Kaynak: GWEC
Çeşitli yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel arz potansiyeli. Kaynak: GWEC
YENİLENEBİLİR KAYNAKLARA DAYALI LİSANS İŞLEMLERİ Başvuru İnceleme & Değerlendirme Uygun Bulma Lisans Verilen İptal Edilen Lisanslar Sonlandırılan Lisanslar Adet MW Adet MW Adet MW Adet MW Adet MW Adet MW Rüzgar 3 39,60 619 28.530,42 46 1.654,50 101 3.910,20 13 537,81 9 378,90 Jeotermal 3 69,90 12 281,70 1 15,00 Biyogaz 18 103,33 1 15,00 Biyokütle 2 17,12 1 10,00 TOPLAM 3 39,60 622 28.600,32 46 1.654,50 133 4.312,35 15 562,81 10 393,90 Kaynak: EPDK
İŞLETMEDEKİ RÜZGAR SANTRALLARI Doğal A.Ş. Çanakkale-Gelibolu / 14,9 MW Anemon A.Ş. Çanakkale-İntepe / 30,4 MW Yapısan A.Ş. Balıkesir-Bandırma / 30 MW Baki A.Ş. Balıkesir Şamlı /90 MW Asmakinsan A.Ş. Balıkesir-Bandırma / 24 MW Akenerji A.Ş. Balıkesir-Bandırma / 15 MW Alize A.Ş. Çanakkale-Ezine / 20,8 MW Bores A.Ş. Çanakkale-Bozcaada / 10,2 MW Garet A.Ş. Çanakkale-Ezine / 15 MW Borasco A.Ş. Balıkesir-Bandırma / 57 MW Alize A.Ş. Balıkesir-Susurluk / 20,7 MW Boreas A.Ş. Edirne Enez / 15 MW Alize A.Ş. Tekirdağ-Şarköy / 28,8 MW Sunjüt A.Ş. İstanbul-Hadımköy / 1,2 MW Lodos A.Ş. İstanbul-G.O.P. / 24 MW Ertürk A.Ş. İstanbul Çatalca / 60 MW Teperes A.Ş. İstanbul Silivri / 0,85 MW Kores A.Ş. İzmir-Urla / 15 MW Alize A.Ş. İzmir-Çeşme / 1,5 MW Ares A.Ş. İzmir-Çeşme / 7,2 MW İnnores A.Ş. İzmir-Aliağa / 42,5 MW Ütopya A.Ş. İzmir-Bergama / 30 MW Mare A.Ş. İzmir-Çeşme / 39,2 MW Mazı 3 A.Ş. İzmir-Çeşme / 30 MW Bergama RES A.Ş. İzmir-Aliağa / 90 MW Tamamlanan tesisler Kısmi işletmedeki tesisler Yap İşlet Devret modelindeki tesisler Soma Enerji A.Ş. Manisa- Soma / 88,2 MW Bilgin A.Ş. Manisa- Soma / 90 MW Doğal A.Ş. Manisa-Sayalar / 34,2 MW Deniz A.Ş. Manisa-Akhisar / 10,8 MW Alize A.Ş. Manisa-Kırkağaç / 25,6 MW Ayen A.Ş. Aydın-Didim / 31,5 MW Sabaş A.Ş. Aydın-Çine / 22 MW Dares A.Ş. Muğla-Datça / 29,6 MW Kaynak: EPDK Akdeniz A.Ş. Mersin Mut / 33 MW Rotor A.Ş. Osmaniye Bahçe / 135 MW Bakras A.Ş. Hatay Belen / 15 MW Belen A.Ş. Hatay Belen / 36 MW Deniz A.Ş. Hatay Samandağ / 30 MW Ziyaret RES A.Ş. Hatay Samandağ / 35 MW
6094 sayılı Kanuna göre Kaynak: TBMM
Kaynak: TBMM