GÜRÜLTÜNÜN İNSAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. Sevtap Yılmaz Demirkale İTÜ Mimarlık Fakültesi Günlük yaşamda, seslerin varlığı, insanların kendilerini iyi hissetmesi için gereklidir. Konuşma, müzik, doğadaki sesler, yaşantımız için vazgeçilmezdir. Ancak, istenmeyen ses olarak tanımlanan gürültü, insan sağlığını olumsuz olarak etkiler.
Gürültü yeni bir kavram değildir. Roma zamanında bile insanların uymak için yaptıklarına tanık olunmuş, o zaman da gece iki tekerlikli roma arabalarının yola çıkması yasaklanmıştır. Bu gürültü kontrolünün ilk örneklerindendir. Gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği kentleşme sorunu sonucunda gürültü giderek önem kazanmış, insan sağlığını ciddi biçimde etkileyen bir çevre sorunu haline dönüşmüştür. Özellikle günümüzde modern hafif malzemelerin kullanıldığı yapılarda ciddi önlemler alınma gereği duyulmuştur.
197l de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çalışma grubu, gürültünün, insan iyiliğine karşı ana bir tehdit olarak görülmesi gerektiğini bildirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü Sağlığı, sadece hastalık veya zayıflığın bulunmaması olarak değil tam anlamıyla fiziksel, ruhsal, sosyal refah ve mutluluk olarak tanımlar. Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan yönerge değerleri gürültü politikalarında yaygın biçimde kullanılır ve bunlar çeşitli durumlar için zararlı sağlık etkilerine neden olamayacak gürültü düzeyi eşiklerini belirlerler. Sağlık bu koşullarda refah ve mutluluğu kapsar.
Eşitlik Gelir, cinsiyet, yaş, ırk ve sakatlığa bağlı olarak farklı gruplar, mekanları farklı şekilde kullanır ve farklı düzeyde ve tipte gürültüye maruz kalırlar. Bu sağlık açısından eşitsizliğe neden olur. Örneğin; yaşlı insanlar, sakatlığı bulunanlar, işsizler, uzun süreli bir hastalığı olanlar ve çocuklarına bakan kadınlar bir işi olanlara göre evde daha çok zaman geçirirler. Düşük gelir grubundaki insanların yaşadığı konut bölgelerinde insanların daha yüksek dış gürültüye maruz kalmaları ve daha düşük iç gürültü yalıtımı yapılmış olması muhtemeldir. WHO nun yaptığı araştırmalara göre: Avrupa nüfusunun yaklaşık %25 i 65 dba (Leq(24)) nın üzerinde ulaşım gürültüsüne maruz kalmaktadır. 65 dba değerindeki bir ses basınç düzeyinde uyku bölünür ve çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkar. Dört Avrupa ülkesi olan Fransa, Almanya, İngiltere ve Hollanda da, karayolu gürültüsü, toplumun % 20-25 ini olumsuz etkilemektedir
Gürültünün insan üzerindeki etkileri incelenirken üç önemli etken göz önüne alınabilir: Can sıkması, İletişimi engellemesi, Devamlı duyma bozukluğu riski. Bunlarla beraber dikkate alınması gereken birçok etken bulunmaktadır: hacmin kullanımı, hangi zamanda kullanıldığı, gürültünün süresi ve tipi gibi. Gürültünün insan sağlığına olan etkileri birkaç ana başlık altında toplanabilir. Bunlar; 1.Gürültüye bağlı işitme bozukluğu 2.Konuşmanın engellenmesi 3.Gürültünün uyku üzerindeki etkileri 4.Gürültünün kardiyovasküler ve fizyolojik etkileri 5.Gürültünün ruh sağlığı üzerindeki etkileri 6.Gürültünün iş performansı üzerindeki etkileri 7.Gürültünün konut alanlarındaki genel davranış ve rahatsızlık üzerindeki etkileri
Gürültünün Uyku Üzerindeki Etkileri Bölünmemiş kesintisiz bir uyku, sağlıklı insanların iyi bir fizyolojik ve ruhsal yapıya sahip olmaları için gereklidir. Uyku bölünmesi ise, çevre gürültülerinin olumsuz etkilerinin başında gelir. Gecenin ardından gelen gündüz periyodunda, birey uyanıkken bazı olumsuz etkiler gözlenir: Bunlar, uyku almanın kalitesinde düşüş, yorgunluk hissinde artış, bunalımlı hal ve davranışlar, düşük performanstır. Aynı zamanda gürültüye maruz kalan insanlarda, sakinleştirici ve uyku ilacı alımında artış görülmüştür.
Japonya da bir anket düzenlenerek, gece oluşan gürültülerin uyku kalitesine olan etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Bu araştırma 20-80 yaşları arasında 3600 bayana uygulanmıştır. Kişiler, farklı gürültülere sahip, sekiz adet karayolu kenarı bölgeden seçilmiştir. Sonuçlar göstermiştir ki, alınan uykunun kalitesi, gece oluşan trafik hacmi ile ilişkilidir. Ankette uyku kalitesini belirleyen parametreler ise, uykuya dalmadaki güçlük, uyku sırasında uyanma, çok erken kalkma, uykusuzluk hissetmedir.
8 saatlik gece periyodunda, 10-15 kez tekrar eden bu olayların LAeq(8) değeri ise 20-25 db dir. Bu değer, sürekli gece gürültüsü LAeq(8) saat değeri olan 30 db in altında olmasına rağmen, aralıklı gürültülü olduğu için kritik değerdir. Bu açıdan, aralıklı gürültülerin söz konusu olduğu çevrelerde, gece gürültüsünün limit değerleri iyi belirlenmelidir. Kritik çevrelerde, inceleme iyi yapılmalıdır. Bu kritik çevreler: 1.Düşük arkaplan ses seviyesine sahip çevreler: Örneğin, sessiz olan şehir dışı oturma alanlarında, gece trafiği, standart değerlerin altında da olsa, rahatsız edicidir. 2.Gürültü ve titreşimin aynı anda oluştuğu çevreler: Örneğin, tren yolu gürültüsü ve karayolunda geçen ağır taşıtlar. 3.Düşük frekans içeriğine sahip gürültü kaynakları: Örneğin, ses basınç düzeyi 30 dba nın altında bile olsa, düşük frekans içeriği sebebiyle rahatsız edici olur.
Gürültünün Kardiyovasküler ve Fizyolojik Etkileri Genel olarak varılan sonuca göre, uzun süre maruz kalınan LAeq,(24) olarak ölçülmüş 65-70 db değerinde bir karayolu gürültüsünün, olumsuz kardiyovasküler etkileri olacaktır. Riskin az olması, tehlikeyi azaltmamaktadır. Çünkü bugün gürültüye maruz kalan geniş bir toplum kesimi, gelecekte de aynı gürültüye maruz kalacaktır, dolayısıyla risk faktörü de artacaktır. Gürültünün Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri Fizyolojik rahatsızlık yaratan gürültü seviyelerinin başlangıç değerlerinin kolaylıkla belirlenmesine karşılık, psikolojik rahatsızlığın sınırlarını çizmek kolay olmamaktadır. İnsan topluluklarının ve bireylerin gürültüye karşı tepkileri toplumdan topluma başkalıklar gösterebilmektedir.
Psikolojik rahatsızlığın belirlenmesindeki parametreler şu şekilde sınıflandırılabilir: Kişinin o andaki psikolojik durumu Keyifli, Keyifsiz, Kişinin o andaki genel eylem durumu Çalışma, Dinlenme, Uyuma gibi Kişinin o eyleme bağlı olarak yaptığı iş, Çalışma : Problem çözme, kompozisyon hazırlama, Dinlenme : Dans, okuma, dinlenme gibi Uyuma Sesin niteliği Trafik sesi, Yazı makinası sesi gibi Sesin seviyesi Çevresel gürültüler, insanın ruh sağlığını direkt olarak etkilemez, ancak mevcut ruh hastalıklarını hızlandırdığı ve arttığı gözlenmiştir. Çevresel gürültülerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri çeşitli bulgular içerir: Endişe, duygusal stres, sinir bozuklukları, baş ağrıları, mide bulantısı, asabiyet, ruh hali değişimleri, sosyal çatışmalarda artış, elde edilen bulgulardır. Daha ciddi bulgular olarak nevroz ve psikoz sayılabilir.
Gürültünün İş Performansı Üzerindeki Etkileri Bu konuda yapılan birkaç alan araştırması, gürültünün iş hatalarına ve kazalarına yol açtığını göstermiştir. Ancak etkiler, gürültünün tipine ve yapılan işe bağlıdır. Laboratuar ve işyerindeki çalışmalar, gürültünün dikkat dağıtan uyarıcı bir unsur olduğunu ortaya koymuştur. Kısa süreçte, gürültüden kaynaklanan uyarıcılık basit işlerdeki performansı arttırır. Ancak karmaşık işlerdeki kavrama performansı oldukça kötüleşir. Kavrayış üzerindeki etkiler içinde, en çok, okuma, dikkat odaklama, problem çözme ve hafıza gürültüden etkilenir. Genel olarak gürültü, yapılan işin miktarını etkilemez, ancak işin doğruluğunu etkiler. Frekans ve zamana ait karakteristikler de önemli rol oynar. Yüksek frekanslı sesler, düşük frekanslı seslerden daha fazla işi aksatır. Aralıklı gürültüler de, aynı düzeye sahip sürekli gürültülerden daha fazla ters etki yaratır. Aralıklı gürültüler de kendi içinde farklıdır. Periyodik olmayan aralıklı gürültüler, periyodik olanlardan daha rahatsız edicidir ve ani gürültünün etkileri en fazla olabilir. Ancak yine söylenebilir ki, yukarıda bahsedilen etkiler, işin tipine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir
Rahatsızlığın neden oluştuğu ve dereceleri çeşitli faktörlere bağlıdır: Bunlar: 1.Gürültünün karakteristiği: frekans spektrumu, zaman aralığı 2.Gürültüden kaynaklanan kesintiler: Konsantrasyon bozulması, TV izlemenin zorlaşması, vb. 3.Gürültüye karşı bireysel hassasiyet: Bireylerin gürültüye karşı hassasiyeti aynı değildir. 4.Gürültü kaynağına olan kişisel tavır: Çalan müziğin bize mi, başkalarına mı ait olduğu oldukça fark yaratır. 5.Gürültünün azaltılmasında başvurulacak yetkili ve etkin bir kurum olup olmadığı. Toplumda, gürültüden kaynaklanan rahatsızlık, daha önce yukarıda belirtildiği gibi, sadece gürültünün akustik karakterine bağlı değildir. Sosyal ve ekonomik faktörler de rahatsızlık derecesini etkiler. Gürültü kaynağı olan şahsa ya da gruba karşı duyulan korku, Gürültünün azaltılmasında yetkili olan kuruma duyulan güven, Bireysel gürültü hassasiyeti, Bireyin tek başına gürültüye karşı koyabilme gücü hissedip hissetmemesi gibi faktörler de etkilidir. Örneğin gürültünün, ekonomik olarak güçlü bir kesimden gelmesi, bireyin tavrını ve duyulan rahatsızlığı etkileyebilir. Bu faktörler dışında, yaş, cinsiyet ve bireyin sosyoekonomik durumu da etkilidir
Gürültülerin Sınıflandırılması 30 65 dba I. Derecedeki Gürültüler Konforsuzluk Rahatsızlık Sıkılma duygusu Kızgınlık Konsantrasyon ve Uyku Bozukluğu 65 90 dba II. Derecedeki Gürültüler Fizyolojik gürültü Kalp atışının değişimi Solunum hızlanması Beyindeki basıncınazalması 90 120 dba III. Derecedeki Gürültüler Fizyolojik gürültü Baş ağrısı 120 140 dba IV. Derecedeki Gürültüler İç kulakta bozukluk 140 > dba V. Derecedeki Gürültüler Kulak zarının patlaması. Gürültü Açısından Etkenler 1) Fiziksel Ekenler İşitme Hasarlılığı 2) Fizyolojik Etkenler Vücuttaki Bozukluklar Kalp atışının bozulması Kesiklilik Metabolizmada bozukluk Uyku Bozukluğu 3) Psikolojik Etkiler Sinir sistemi dejenere olur Aşırı tepkiler Hoşnutsuzluk, tedirginlik duygusu 4 Performans Etkileri Eylem üzerindeki etkisi Konuşma ile girişim olayının olması konuşmanın kesilmesi Dinleme ve anlaşma güçlüğü Konsantrasyonun kesilmesi Dinlenmenin etkilenmesi 5) Dinlenme ve bozukluğu
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC) Çevre ve Orman Bakanlığı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC) Amaçları: Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükununun, beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınması için: Çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, Çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, Gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve bu planların uygulanması. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC) Avrupa Birliği uyum sürecinde ortaya çıkan ortak tutum belgesi uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 1 Nisan 2005 de yürürlüğe konulmuş, 7 Mart 2008 tarihinde ve en son 4 Haziran 2010 tarihinde yenilenmiştir.
Amaç Bu Yönetmeliğin amacı; -Çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükûnunun, beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak ve -kademeli olarak uygulamaya konulmak üzere; Amaç -değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, -hazırlanacak gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, -çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, -gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas alınarak;
Amaç -özellikle çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği ve -çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve -bu planların uygulanması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. GÜRÜLTÜ HARİTALARI Gürültü haritaları, gürültü düzeylerinin mekansal dağılımını gösterir. Gürültü haritaları özellikle büyük kentlerde, şehir planlama açısından önemli bir parametreyi oluşturur. Gürültü, kent ortamının bir parçasıdır ve bir çok kaynaktan beslenir. Kentsel gürültünün, aşırı düzeylere ulaşıp insan eylemlerini ve algılamasını etkilememesi için kontrol altında tutulmalıdır.
Gürültü haritalarının ana kullanımları: Yerel, bölgesel veya ulusal düzeyde gürültü problemlerini tanımlamak ve sayılara dökmek; Bu problemler hakkında kamuyu ve politikacıları bilgilendirmek; Şehir planlama ve trafik planlama için nesnel bir temel oluşturmak; Çevresel gürültü eğilimlerini izlemek; Gürültü azaltımı için amaç ve hedef oluşturmak; Gürültü yalıtım kriterlerini belirlemek; Mevcut kaynaklardan oluşan gürültünün azaltımı için eylem planları oluşturmaktır. Gürültüye maruz kalma kategorileri Kategori A (L gündüz cinsinden <55 dba) Alanı: Bu kategorinin en üst seviyesindeki gürültü rahatsızlık verici derecede değildir. Planlama kararı verilirken gürültü belirleyici bir faktör olarak değerlendirmeye alınmaz. Kategori B (L gündüz cinsinden 55-64 dba) Alanı: Planlama kararlarında gürültü seviyesi göz önüne alınır. Gürültüye karşı gerekli tedbirler alınarak planlama kararları verilir. Kategori C (L gündüz cinsinden 65-74 dba) Alanı: Planlama kararı genellikle verilmez. Ancak kamu yararı gerektiren hallerde, daha sessiz bir yer bulunamaması nedeniyle izin verilmek zorunda kalınması halinde arka plan gürültü seviyesi göz önünde bulundurularak gürültüye karşı tedbirler alınır. Kategori D (L gündüz cinsinden >74 dba) Alanı: Planlama kararı verilmez.
Planlama aşamasında uyulması zorunlu kriterler MADDE 7 c) Belediye sınırları ve mücavir alan içinde ilgili belediye; yapıların mimari projelerinde ve yapı ruhsatlarında 28 inci maddede belirtilen şartların aranmasıyla yükümlüdür. Planlama aşamasında uyulması zorunlu kriterler MADDE 28 Planlama aşamasındaki faaliyetler için uyulması zorunlu kriterler aşağıda belirtilmiştir:a) 7/3/2008 tarihinden sonra inşa edilmiş ve bu Yönetmeliğin yayım tarihinden sonra inşa edilecek yapıların mimari projelerinde, yapı tiplerine bağlı olarak Ek- VII de yer alan Tablo-9 da verilen sınır değerlerin sağlanması zorunludur. *Bahsedilen Tablo 9: İç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır Değerlerini vermektedir.
Planlama aşamasında uyulması zorunlu kriterler b) Planlama aşamasında; ulaşım, işletme, tesis, eğlence yeri, imalathane, atölye, işyeri gibi planlanan faaliyetler 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 ve 25 inci maddede verilen esas ve kriterlere göre değerlendirilir. Uygun olmayan durum varsa faaliyete izin verilmez. * İlgili maddeler, Kara yolu, Raylı sistem, Hava alanları, Su yolları, İşletme, tesis ve işyerleri ve Şantiye alanları için çevresel gürültü kriterlerini ve Yapılarda çevresel titreşim kriterlerini içermektedir. Planlama aşamasında uyulması zorunlu kriterler c) Nazım İmar Planları ve Uygulama İmar Planlarının hazırlanması aşamasında 27 nci maddede öngörülen gürültüye maruz kalma kategorileri dikkate alınır.
Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri b) Çok hassas kullanım alanlarını etkileyen açık ve yarı açık eğlence yerlerinde canlı müzik yapılması yasaktır. Bu alanlarda, açık ve yarı açık olan eğlence yerlerinin kurulmasına izin verilmez. * Çok hassas kullanımlar: Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, canlı müzik izni almış olan oteller hariç diğer oteller, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımları Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri c) Çok hassas kullanım alanlarını etkileyen mevcut açık ve yarı açık eğlence yerleri, bu maddenin (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen sınır değerleri sağlayacak şekilde gerekli tedbirler alınarak kapalı hale getirilir.
Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri ç) Çok hassas kullanım alanları dışında canlı müzik yapan üzeri ve etrafı fiziksel olarak açık ve yarı açık eğlence yerleri, bahçeli gazino, lunapark, animasyon ve eğlence merkezleri, fuar, piknik yerleri, açık hava sinemaları gibi kamuya açık olan yerler ile lokanta, kahvehane, dükkân, gazino, dans salonu, diskotek, kulüp, bar ve düğün salonu gibi kapalı eğlence yerlerinden çevreye yayılan çevresel gürültü seviyesi, Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dba dan ve 7 dbc den daha fazla aşamaz. Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri d) Birden fazla eğlence yerinden çevreye yayılan toplam gürültü seviyesi, Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 7-10 dba aralığından fazla aşamaz. Bu aralık esas alınmak kaydıyla, toplam çevresel gürültü seviyesi; gürültüye maruz kalınan alandaki etkilenen kişi sayısı, gürültü kaynağı ile gürültüye hassas mekanlar arasındaki mesafe gibi faktörler göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile belirlenir. Bu bentte verilen sınır değerin aşılması halinde, arka plan gürültü seviyesine katkısı olan her bir eğlence yeri sınır değer aşımından eşit olarak sorumludur. Gürültüye katkı oranları belirlendikten sonra her bir işletme gerekli tedbirleri alır.
Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri e) Kapalı eğlence yeri veya yerlerinin çok ve orta derecede hassas kullanım alanlarının altında, üstünde, bitişiğinde olması halinde; hassas kullanım alanı içinde Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesi sağlanır. Rekreasyon ve eğlence yerlerinin çevresel gürültü kriterleri h) Bu maddede belirtilen eğlence yerlerinin oluşturduğu çevresel gürültüye maruz kalan kişilerin ve yaşanan şikâyetlerin yoğunluğu göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurul Kararı ile çalışma saati sınırlaması getirilebilir veya canlı müzik yayını kaldırılabilir.
Alanlar Kara Yolu Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin ağırlıklı olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Planlanan/Yenilenmiş/ Onarılmış yollar L gündüz L akşam L gece Mevcut yollar L gündüz L akşam L gece 60 55 50 65 60 55 63 58 53 68 63 58 65 60 55 70 65 60 Endüstriyel alanlar 67 62 57 72 67 62 Hafif Raylı Sistemler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Yerüstü İstasyonları Yer altı İstasyonları L eq Gişeler, merdivenler, koridorlar 55 Platformlar (platform Platformlar (platform kenarından 1,8 m) Duran ve kalkan trenler için L eq Duran ve kalkan 70 trenler için 80 kenarından 1,8 m) Geçen Trenler 75 Geçen Trenler 85 Çalışır durumda bekleyen trenler için Çalışır durumda 65 bekleyen trenler için İstasyon içinde Havalandırma sistemi 55 Caddelerde havalandırma kanalları 55 (9.0 m de) İstasyon içinde kapalı hacimlerde 80 bulunan acil havalandırma fanları (22.5 m. de) 65
Hava Alanı Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Alanlar Küçük hava alanları (yılda elli binin altında iniş/ kalkışın olduğu hava alanları) Büyük hava alanları (yılda elli bin ve üstü iniş/ kalkışın olduğu hava alanları) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin ağırlıklı olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar L gündüz L akşam L gece L gündüz L akşam L gece 63 58 53 65 60 55 65 60 55 68 63 58 67 62 57 72 67 62 Endüstriyel alanlar 70 65 60 75 70 65 Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri Alanlar L gündüz L akşam Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp 60 55 50 yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan 65 60 55 konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan 68 63 58 işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Endüstriyel alanlar 70 65 60 L gece
Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) L gündüz Bina 70 Yol 75 Diğer kaynaklar 70 İç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır Değerleri Kullanım Alanı Kapalı Pencere L eq Açık Pencere L eq Kültürel Tesis Alanları Sağlık Tesis Alanları Eğitim Tesisleri Alanları Tiyatro salonları 30 40 Sinema salonları 30 40 Konser salonları 25 35 Konferans salonları 30 40 Yataklı tedavi kurum ve kuruluşları, dispanser, 35 45 poliklinik, bakım ve huzur evleri ve benzeri. Dinlenme ve tedavi odaları 25 35 Okullardaki derslikler, özel eğitim tesisleri, 35 45 kreşler, laboratuarlar ve benzeri. Spor salonu, 55 65 Yemekhane 45 55 Kreşlerdeki yatak odaları 30 40
İç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır Değerleri Kullanım Alanı Kapalı Pencere L eq Açık Pencere L eq Turizm Yerleşme Alanları Otel, motel, tatil köyü, pansiyon ve benzeri 35 45 yatak odası Konaklama tesislerindeki restoran 35 45 Sit Alanları Arkeolojik, doğal, kentsel, tarihi ve benzeri. 55 65 Ticari Yapılar Büyük ofis 45 55 Toplantı salonları 35 45 Büyük daktilo veya bilgisayar odaları 50 60 Oyun odaları 60 70 Özel büro (uygulamalı) 45 55 Genel büro (hesap, yazı bölmeleri) 50 60 İş merkezleri, dükkanlar ve benzeri. 60 70 Ticari depolama 60 70 Lokantalar 45 55 İç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır Değerleri Kullanım Alanı Kapalı Pencere L eq Açık Pencere L eq Kamu Kurum Ofisler 45 55 Kuruluşları Laboratuarlar 45 55 Toplantı salonları 35 45 Bilgisayar odaları 50 60 Spor Alanları Spor salonları ve yüzme havuzları 55 65 Konut Alanları Yatak odaları 35 45 Oturma odaları 45 55